sosial

Sosial-demokratiya — reformist və tədrici metodları ilə birlikdə demokratik toplumçuluğu qurmağı hədəfləyən siyasi ideologiyadır. Digər bir təsvir olaraq sosial-demokratiya bəşəri dəyərlərlə əlaqəli olaraq vətəndaşların fərqi və ictimai ehtiyaclarını təmin etməyi hədəfləyən dövlət və ya bu yöndəki siyasi cərəyan və kapitalist iqtisadiyyat içində ortaqlaşaraq uyğunlaşma şəraiti olaraq da təsvir edilməkdədir. Qərbi və Şimali Avropada XX əsrin ikinci yarısından sonra nəzərə çarpan formada görülməyə başlayan ictimai modellər və iqtisadi siyasətlərin nəzərdə tutulduğu model daha çox bu formadadır. Bur başqa təsvir formasına görə sosial-demokratiya kapitalizmin səbəb olduğu bərabərsizlik və ədalətsizlikləri demokratik sistem içində qəbul edilə bilən səviyyəyə salmağı məqsəd kimi qəbul edən siyasi ideologiyadır. II İnternasionalda ortaya çıxan yenidən formalaşdırmaçılar və inqilabçı sosialistlər arasındakı bölünmənin ardından sosial-demokratlar kapitalizmin irəliləmə müddəti içində sosialist iqtisadiyyata dönüşdürülməsini müdafiə etdilər. Sosial-demokratiya düşüncəsi tək qabul edilə bilən hökumət formasının hüququn üstünlüyü altındakı nümayəndəli demokratiya olduğunu irəli sürməkdədir. Demokratik qərar alma mexanizmasını genişlədərək siyasi demokratiyanın fövqünə istidadi demokratiyaya qədər, iş gücü ilə işçilərin və digər iqtisadi pay sahiblərinin yetərli miqdarda birlikdə qərar alma haqqlarını irəlilətməyi məqsəd kimi qəbul edər. Kapitalizmin səbəb olduğu sosial bərabərsizlik, yoxsulluq və müxtəlif qruplrın haqsız davranışlarına qarşı çıxarkən digər yandan tamamilə planlı bazar iqtisadiyyatına ya da tamamilə nəzarətsiz bazar iqtisadiyyatına qarşı çıxır. Sosial-demokratiya sentikalist işçi hərəkatı ilə yaxın bir əlaqədədir və iş gücü ilə işləyən işçilər və sahibkar arasında toplu görüşmə üsulunu dəstəkləyir. Sosial-demokratik partiyaların böyük çoxluğu Sosialist İnternasionalı ilə yaxın əlaqədədir.

Cəmiyyət Mühəndisliyi — Sosial Mühəndislik (Social Engineering "Political Science") Zehin memarlığı, və ya daha kompleks bir ifadəylə "İctimai psixoloji şüur memarlığı" deyilən fəaliyyətdir. Daha çox əhalinin dar görüşlü qisminə və ya nəzərdə tutulmuş xüsusi şəxslərə qarşı həyata keçirilir. Cəmiyyət mühəndisliyi strategiya, marketinq, təlim, dini və ya başqa məqsəd güdən insanlar tərəfindən: uşaqlar, gənclər, yoxsullar, ya da qadınlar kimi daha müdafiəsiz qruplara tətbiq olunur. Bu cür təbliğat və təşkilatlar, alternativ və ya rəqib düşüncəni düşmanlaşdıra da bilər. İnsanlıq tarixindən indiyə kimi bir çox idarəedicilər və siyasətçilər bu metodları çox yaxşı bilir və bu sənəti mahir icra edirlər. == == Xakerlər və fırıldaqçı insanlar tərəfindən, şəxsə özü ilə əlaqədar gizli məlumatları verməyə razı etmək və aldatmaq üçün istifadə də olunur. Bu yola əl atan peşəkarlaşmış insanlar, cəmiyyət psixologiyasını yaxşı bildikləri üçün məhkəmə qarşısında olanda belə özlərini qoruya və qarşısındakı hakimin qərarına təsir belə göstərə bilirlər.

Sosializasiya - insan ehtiyatlarının inkişafı mühüm məsələrdən biridir. İnsan ehtiyatlarının inkişaf səviyyəsi cəmiyyətin sosial-iqtisadi inkişafının əsas faktorlarından biridir. İnsanın əmək potensialından daha səmərəli istifadə olunması ilə yanaşı keyffiyyətli işçi qüvvəsinin yaradılması məqsədilə, işaxtaranların və eləcədə işçilərin peşə hazırlığı və yenidən hazırlığı və ixtisaslarının artırılması yüksək səviyyədə təşkil olunmalıdır. İnsan ehtiyatlarının inkişafı və səmərəli istifadə olunması üçün sosial-peşə adaptasiya sisteminin yaradılması və inkişafı zəruridir. İnsanların sosial adaptasiyası-onların cəmiyyətdə yeni iqtisadi şəraitə uyğunlaşması prosesidir. Sosial adaptasiyanın əsasını insanın mövcud sosial mühitlə qarşılıqlı əlaqəsi, eləcə də onun şəxsiyyətinin keyfiyyətcə dəyişdirilməsi təşkil edir. Sosial adaptasiya prosesini insanların dəyişən sosial mühitə qısa bir zamanda alışması, uyğunlaşması kimi də başa düşmək olar. Bu prosesin müsbət nəticəsi birinci növbədə insanların psixoloji keyfiyyətlərindən, şətinlikləri üstələyə bilməsi qabiliyyətindən asılıdır. Sosial adaptasiya problemlərinin həlli dövlətin sosial siyasətində əsas istiqamətlərdən biri olmalı, sosial-iqtisadi çətinliklərlə üzləşən insanların sosial müdafiəsinin təşkil edilməsi üçün dövlət tərəfindən xüsusi tədbirlər hazırlanıb həyatakeçirilməlidir. İşsiz və işaxtaranların cəmiyyətə adaptasiya olunması onların, xüsusilə gənclərin düzgün peşə və ixtisas seçimindən, insanların peşə və ixtisaslara meyllərin formalaşmasından, istiqamətləndirilməsindən asılıdır.

Sosial intellekt — özünü və başqalarını tanıma qabiliyyəti, cisimləri və ya səsləri bilmək qabiliyyəti kimi humanitar şərtlərin əvəzsiz bir hissəsidir və bir çox cəhətdən araşdırılmağa dəyər. Sosioloq Ross Hanivillə görə, sosial intellekt sosial inancları, münasibətləri və mürəkkəb sosial dəyişikliyi idarə etmək qabiliyyətini inkişaf etdirən özünün və sosial şüurun kollektiv bir ölçüsüdür. Psixoloq Nikolas Hamfrey insan olaraq kim olduğumuzu müəyyən etmənin kəmiyyət ağlından başqa ictimai ağıl olduğunu irəli sürmüşdür. Edvard Torndayk 1920-ci ildə ictimai ağıl anlayışını böyük kişilər və qadınları, gənc kişilər və qızları, insan münasibətlərində müdrik olmağı anlamaq və idarə etmək bacarığı olaraq izah etdi. Bu Hovard Gardnerin çoxsaylı intellekt nəzəriyyəsində təsvir olunan insanlararası ağıla bərabərdir və zehin nəzəriyyəsi ilə sıx əlaqəlidir. Bəzi müəlliflər sosial intellekt tərifini yalnız sosial-psixoloji reklam və marketinq strategiyalarına baxaraq sosial vəziyyət haqqında məlumatlı olmaq şəklində bildirmişdilər. Şon Folenoya görə sosial intellekt, fərdin ətraf mühiti ən yaxşı şəkildə başa düşmək və uğurlu sosial davranışa müvafiq reaksiya vermək bacarığıdır. Sosial intellektin qabiliyyət, şifahi və qeyri-şifahi işarələri oxumaq, məlumatdan istifadə etmək, insanları məlumatlandırmaq kimi bir çox fərqli komponentə sahib olduğu müşahidə edilmişdir. Sosial qarşılıqlı əlaqələrdə bacarıqlı olan şəxslərin emosiyalarına nəzarət etmərində də müvəffəq olduqları müəyyənləşdirilmişdir. Bundan əlavə, empatiya sosial zəka quruluşunun tərkib hissəsi olaraq ortaya çıxır.

Sosial bərabərlik, bərabərlik — cəmiyyətin bütün üzvlərinin müəyyən bir sahədə eyni statusa malik olduğu sosial nizam. Sosial bərabərliyin siyasi aspekti dövlət idarəçiliyinin qaydalarını nəzərdən keçirməkdən ibarətdir: seçkilərdə iştirak etmək hüququ, liderlərin müəyyən edilməsi qaydaları, liderlərin hüquq və vəzifələri, qanun qarşısında bərabərlik, iqtisadi yanaşma isə əhalinin bölüşdürülməsi prosesini nəzərdən keçirir. faydalar: işləmək hüququ, resursların bölüşdürülməsi, imkan bərabərliyi. == İdeyanın inkişaf tarixi == “Sosial bərabərlik” anlayışının spesifik mənası cəmiyyətin inkişafı ilə dəyişmişdir. Antik dövrdə bərabərlik və əmlak imtiyazları arasında seçim problemi Platon və digər filosoflar tərəfindən mülklər daxilində bərabərlik və mülklər arasında bərabərsizlik mənasını verən “Hər kəsin özünə” düsturu ilə həll edilmişdir. Orta əsr xristian fəlsəfəsində bərabərlik anlayışı “Allah qarşısında hamı bərabərdir” dini normasında öz tətbiqini tapmış, fərdlərin və ya qrupların ictimai münasibətlərini deyil, insanla Tanrı arasındakı münasibəti müəyyən etmişdir. İntibah və Maarifçilik dövründə sosial bərabərlik anlayışı yenidən dünyəvi xarakter alır və fəlsəfə insanların təbii bərabərliyi məsələsini qoyur. Burjua cəmiyyətinin yaranması və inkişafı cəmiyyətə xidmətlərin qiymətləndirilməsinə və səmərələrin müvafiq bölgüsünə baxışın dəyişməsinə səbəb oldu. Sosial mövqe artıq bu və ya digər sinfə, kastaya və s. mənsubiyyətlə deyil, fərdin şəxsi keyfiyyətləri və məziyyətləri ilə izah olunurdu.

Sosial bərabərsizlik — ayrı-ayrı fərdlərin, sosial qrupların, təbəqələrin, siniflərin şaquli sosial iyerarxiyanın müxtəlif səviyyələrində yerləşdiyi və ehtiyacları ödəmək üçün qeyri-bərabər həyat şanslarına və imkanlarına malik olduğu sosial təbəqələşmə forması. Ən ümumi formada qeyri-bərabərlik insanların məhdud maddi və mənəvi istehlak resurslarına qeyri-bərabər çıxışı olan şəraitdə yaşaması deməkdir. İsveçrənin Credit Suisse bankının 2021-ci il Qlobal Sərvət Hesabatına əsasən, 2020-ci ildə planetin ən zəngin 1,1%-i dünya sərvətinin 45,8%-nə, ən kasıb 55%-i isə 1,3%-nə sahibdir. İƏİT-in məlumatına görə, 2017-ci ildə İƏİT ölkələrində əhalinin ən varlı 10%-nin sərəncamında olan orta gəliri əhalinin ən yoxsul 10%-nin orta hesabla 9,5 dəfə olduğu halda, 1992-ci ildə bu fərq 7 dəfə olub. Sərvət bərabərsizliyi daha da əhəmiyyətlidir: İƏİT ölkələrində əhalinin ən zəngin 10%-i sərvətin 50%-nə, ən yoxsul 40%-i isə sərvətin 3%-nə sahibdir. Fransız iqtisadçısı T.Piketti “XX əsrdə kapital” kitabında belə qənaətə gəlir ki, sosial bərabərsizliyin artması müasir dünyada əsas tendensiyadır, sənaye inqilabı onu məhv etmir, baxmayaraq ki, zaman keçdikcə bu cür artımı daha az vahid edir. == Bərabərsizlik və ayrı-seçkiliyin formaları == Fərdlər üçün sosial statusu və deməli, cəmiyyətdə bərabərliyi və ya bərabərsizliyi müəyyən edən bir sıra sosial xüsusiyyətlər mövcuddur. Gender bərabərsizliyi Yaş Ayrı-seçkiliyi İrqi bərabərsizlik İqtisadi bərabərsizlik Psixi pozğunluğu olan şəxslərə qarşı ayrı-seçkilik Cinsi oriyentasiya və gender kimliyinə əsaslanan diskriminasiya Bərabərsizliklə bağlı baxışlar Keyfiyyətcə qeyri-bərabər iş şəraitini yerinə yetirməklə, sosial ehtiyacları müxtəlif dərəcədə ödəməklə insanlar bəzən iqtisadi cəhətdən heterojen əməklə məşğul olurlar, çünki bu cür əmək növləri onların sosial faydalılığını fərqli qiymətləndirir. Sosial bərabərsizliyin əsas mexanizmləri mülkiyyət münasibətləri, hakimiyyət (hakimiyyət və tabelik), sosial (yəni sosial sabit və iyerarxiyalaşdırılmış) əmək bölgüsü, eləcə də nəzarətsiz, kortəbii sosial diferensiallaşmadır. Bu mexanizmlər əsasən bazar iqtisadiyyatının xüsusiyyətləri ilə, qaçılmaz rəqabət (o cümlədən əmək bazarında) və işsizliklə bağlıdır.

Sosial darvinizm — Sosial Darvinizm, Çarlz Darvinin fikirlərinin sosiologiyaya və təkamül nəzəriyyəsinə verdiyi sosioloji təsirlər haqqında danışmaq üçün istifadə olunan bir termindir. == Haqqında == Sosial Darvinizm Darvinin nəzəriyyəsinin genişlənməsi və sosial sahədə tətbiqidir. Yəni, fərdi orqanizmlər arasındakı rəqabət, ən ekoloji cəhətdən təmiz olması baxımından bioloji təkamül dəyişikliyinə səbəb olur; Fərdlər, qruplar və ya millətlər arasındakı rəqabətin insan icmalarında da sosial təkamülə səbəb olması nəzəriyyəsidir. Məsələn, faşizm və milli sosializm insan münasibətlərində sosial bir darvinist baxımdan istifadə olunur. Bu sistemin məqsədi üstün şəxsləri dəstəkləmək və zəif şəxsləri sistemdən kənarlaşdırmaqdır. İqtisadi təcrübə baxımından bu, kommunist və liberal dairələr tərəfindən müvəffəqiyyətli iş adamlarının maraqlarını müdafiə və təşviq etmək kimi işçi təbəqəsinin həmkarlar ittifaqlarını və digər təşkilatlarını məhv etmək kimi şərh edilmişdir. Bu iddialara baxmayaraq, İtalyan faşizmi və Alman nasizmi işçi sinfini dəstəklədiyi görülür. Hər iki ideologiyada çalışqanlıq, nizam-intizam və sədaqət kimi sosial dəyərlər zərurət olaraq görülür. İqtisadi cəhətdən ölkənin inkişafında təsirli olan işçi sinfi və digər işçilər kapital sahibləri ilə razılığa gəldi və işçilərin kapitala qarşı təzyiqlərinin qarşısını almaq üçün millətçi birliklər quruldu. Bu birliklərdən biri də Alman Əmək Cəbhəsidir.

Sosial-demokratiya — reformist və tədrici metodları ilə birlikdə demokratik toplumçuluğu qurmağı hədəfləyən siyasi ideologiyadır. Digər bir təsvir olaraq sosial-demokratiya bəşəri dəyərlərlə əlaqəli olaraq vətəndaşların fərqi və ictimai ehtiyaclarını təmin etməyi hədəfləyən dövlət və ya bu yöndəki siyasi cərəyan və kapitalist iqtisadiyyat içində ortaqlaşaraq uyğunlaşma şəraiti olaraq da təsvir edilməkdədir. Qərbi və Şimali Avropada XX əsrin ikinci yarısından sonra nəzərə çarpan formada görülməyə başlayan ictimai modellər və iqtisadi siyasətlərin nəzərdə tutulduğu model daha çox bu formadadır. Bur başqa təsvir formasına görə sosial-demokratiya kapitalizmin səbəb olduğu bərabərsizlik və ədalətsizlikləri demokratik sistem içində qəbul edilə bilən səviyyəyə salmağı məqsəd kimi qəbul edən siyasi ideologiyadır. II İnternasionalda ortaya çıxan yenidən formalaşdırmaçılar və inqilabçı sosialistlər arasındakı bölünmənin ardından sosial-demokratlar kapitalizmin irəliləmə müddəti içində sosialist iqtisadiyyata dönüşdürülməsini müdafiə etdilər. Sosial-demokratiya düşüncəsi tək qabul edilə bilən hökumət formasının hüququn üstünlüyü altındakı nümayəndəli demokratiya olduğunu irəli sürməkdədir. Demokratik qərar alma mexanizmasını genişlədərək siyasi demokratiyanın fövqünə istidadi demokratiyaya qədər, iş gücü ilə işçilərin və digər iqtisadi pay sahiblərinin yetərli miqdarda birlikdə qərar alma haqqlarını irəlilətməyi məqsəd kimi qəbul edər. Kapitalizmin səbəb olduğu sosial bərabərsizlik, yoxsulluq və müxtəlif qruplrın haqsız davranışlarına qarşı çıxarkən digər yandan tamamilə planlı bazar iqtisadiyyatına ya da tamamilə nəzarətsiz bazar iqtisadiyyatına qarşı çıxır. Sosial-demokratiya sentikalist işçi hərəkatı ilə yaxın bir əlaqədədir və iş gücü ilə işləyən işçilər və sahibkar arasında toplu görüşmə üsulunu dəstəkləyir. Sosial-demokratik partiyaların böyük çoxluğu Sosialist İnternasionalı ilə yaxın əlaqədədir.

Sosial dövlət — vətəndaşların rifahını başlıca vəzifə qəbul edən dövlət anlayışı olub, onların iqtisadi və sosial əmin-amanlıqlarının qorunması və irəli çəkilməsində dövlətin əsas rol oynamasını təklif edir. Bu sistem sosial ədalət təmin olunmuş, maddi sərvətlər, nemətlər, istehsal resursları qanun daxilində hamıya əlçatan olan və hər bir vətəndaşın layiqli həyat şəraiti əldə etməsinə təminat verən hüquqi, demokratik, müasir ictimai-siyasi quruluşdur. Sosial dövlət anlayışı ilk dəfə 1850-ci ildə alman alimi Lorens fon Şteyn tərəfindən işlədilmişdir. Ümumilikdə bir sosial dövlətin iki növ siyasi və sosial yanaşması ola bilər: Bu modelə görə dövlət vətəndaşların firavan həyat şəraitinin yaradılmasında əsas məsuliyyət daşıyan qurumdur. Bu modeldə dövlətin vəzifəsi daha geniş əhatəli olur, çünki bir vətəndaşın rifahının hər bir yönü üçün məsuliyyət dövlətin üzərinə düşür və bu məsuliyyət heç bir fərq qoyulmadan ölkənin bütün vətəndaşları üçün ümumilik daşıyır. İkinci növ yanaşmada isə bir sosial dövlət vətəndaşlarının həyat səviyyələrinin əvvəlcədən müəyyən olunmuş minimum standartların altına enməməsi üçün bir "sosial təhlükəsizliyi təmin etmə şəbəkəsi" yaradılması nəzərdə tutulur. "Sosial dövlət" və "sosial cəmiyyət" ingiliscə müəyyən ölkələrdə (xüsusilə ABŞ) bəzi anlayış qarışıqlıqlarına səbəb olmuş və bu məsələ önəmli mübahisə mövzusu olmuş və olmaqdadır. ABŞ-də və bəzi digər ölkələrdə minimum rifah səviyyəsi mərkəzləşdirilmiş dövlət tərəfindən sığortalanıb birbaşa vahid mərkəzdən qorunmamaqdadır. Lakin hər bir vətəndaşın bu rifah səviyyəsinə çata bilməsi üçün dövlətə bağlı olmayan könüllü sosial qruplar, həm sosial məqsədli özəl qeyri-kommersiya təşkilatları, həm maksimum qazanc hədəfli özəl şirkətlər və az da olsa mərkəzi hökumət orqanları tərəfindən dəstəklənən sosial təşkilatlar bu məsələdə yardımlar göstərməkdədirlər. Bu anlayışa əks olan digər bir "sosial dövlət" anlayışı da mövcuddur.

Ümumi bir ifadə olaraq, istifadə formalarına görə "sosial dəyişiklik" Sosial strukturdakı dəyişiklik: təbiət, təşkilatlar, sosial davranış və ya cəmiyyət içindəki sosial münasibətlər, insanların bir yerdə yaşaması və daha çox şey üçün istifadə edilə bilər. Fərdi və ya paylaşılan dəyərlər baxımından bir qrupa təsir göstərən hər hansı bir davranış və ya hadisə, Bu, cəmiyyətin dəyişməsinə səbəb olacaq bir şeyə qərəzli bir münasibət (daha çox subyektiv mənada) göstərməyi ifadə edə bilər. Bu termin tarixi tədqiqatlarda, iqtisadiyyatda və siyasət elmində iqtisadi böyümə və inkişaf, demokratikləşmə, qloballaşma və siyasi sistemlərin fərqi və ya uğursuzluğu kimi mövzuları əhatə etmək üçün istifadə olunur. Bu termin inqilab və paradiqma qədər geniş anlayışları əhatə edə bilər və ya kiçik şəhərlərin idarə etdiyi cəmiyyətlərdə baş verən dəyişikliklərə qədər daraldıla bilər. Sosial dəyişiklik anlayışı fərdlər qrupunun bəzi xarakterik xüsusiyyətlərinin ölçüsünü də nəzərdə tuta bilər. Bu termin müntəzəm olaraq cəmiyyətin xeyrinə müsbət olduğu qəbul edilən dəyişiklikləri təsvir etsə də, həyat tərzinin mövcudluğuna mane olan və ya zərər verən nəticələri və ya yan təsirləri də təsvir edə bilər. Sosial dəyişiklik sosial işdə və sosial elmdə bir problemdir, eyni zamanda siyasi elmlər, iqtisadiyyat, tarix, antropologiya və digər sosial elm sahələrini də əhatə edə bilər. Yaradılan bir çox sosial dəyişiklik formaları arasında sosial dəyişikliklər üçün teatr, birbaşa fəaliyyət, əks mövqe, qərəzlilik, ictimai təşkilatlanma, inqilab və siyasi aktivlik mövcuddur.

İctimai elmlər və ya sosial elmlər — insan cəmiyyətinin müxtəlif aspektlərini öyrənən akademik biliklər toplusu. Termin təbiət elmlərindən kənarda olan elmləri ifadə etmək üçün istifadə edilir. Onlara antropologiya, arxeologiya, iqtisadiyyat, tarix, linqvistika, politologiya və s. aid edilir. İctimai elmlər (sosial elmlər) təbiət elmlərii və fəlsəfə ilə birlikdə elmi biliklərin üç vacib sahəsindən biridir. Emil Dyurqeym, Karl Marks və Maks Veber müasir sosial elmlərin əsas yaradıcılarından sayılırlar.

Sosial fəlsəfə — cəmiyyətdə baş verən hadisələri öyrənən elm. == Sosial fəlsəfənin predmeti == Sosial fəlsəfə cəmiyyətdə baş verən proseslərin məntiqi gedişini öyrənərkən aşağıdakı prinsiplərə əsaslanır: birinci — sosial determinizm (sosial hadisələr arasında səbəb-nəticə və qanunauyğun əlaqələrin hərtərəfli nəzərə alınmasıdır), ikinci – tarixilik prinsipi (ictimai həyatı dəyişilmə və dinamikada götürmək), üçüncü – varislik prinsipi (mühavizəkar və novator tərəflərin ayırd edilməsi), 4-cü – sosial ziddiyyətlərin aşkarı və onlara ictimai hadisə və proseslərin inkişaf mənbəyi kimi yanaşılması. Sosial fəlsəfə ilə cəmiyyəti öyrənən digər elmlər bir-birilə sıx qarşılıqlı təsirdə fəaliyyət göstərirlər. Belə ki, sosial fəlsəfə ən yüksək səviyyədə ümumiləşdirmələr aparır və öz müddəalarını daha mücərrəd formada ifadə edir. O, cəmiyyətin ən ümumi inkişaf qanunauyğunluqlarını və meyllərini öyrənir. Buna görə də o, konkret ictimai elmlərə (iqtisadiyyat, sosialogiya. Politalogiya, tarix, hüquq, statiskia və s.) münasibətdə ümumi metodologiya rolunu oynayır. Sonra, sosial fəlsəfə cəmiyyətin inkişafının, bütövlükdə tarixi prosesin ümumi nəzəriyyəsi olduğu üçün ayrı-ayrı ictimai elmlər öz konkret tədqiqat obyektlərinə dair konsepsiyalar işləyib hazırlayarkən ona arxalanırlar. Deyilənlər sübut edir ki, sosial fəlsəfə konkret ictimai elmlər üçün mühüm əhəmiyyətə malikdir. Lakin nəzərdə tutulmalıdır ki, sosial fəlsəfə ilə həmin elmlərin əlaqələri birtərəfli dyeildir.

Sosial innovasiya — əhalinin müxtəlif tipli sosial tələbatlarına cavab verən yeni strategiyaları, konsepsiyaları, ideyaları və təşkilatları özündə ehtiva edir. Hazırda internet vasitəsi ilə sosial innovasiyaların tətbiqi məsələsi daha aktualdır, belə ki, internet sosial innovasiyaları həyata keçirmək üçün ən ucuz və sürətli vasitə hesab olunur. Buna görə də internet əsaslı sosial innovasiyaları dəstəkləyən müxtəlif tədbirlər bütün dünyada keçirilməkdədir, bunlardan ən məşhuru Sosial Yeniliklər Düşərgəsidir. Sosial innovasiyalar hazırda cəmiyyətdə e-dəyişikliklər tətbiq etməklə müxtəlif proseslərin internet və rəqəmsal alətlər üzərindən daha asan və ucuz yollarla həyata keçirilməsinə xidmət edir.

Sosial institut cəmiyyətdə qayda-qanun yaradan, həmçinin insanların davranışlarını tənzimləyən və cəmiyyətdə mövcud olan insanların və qurumların bir-biri ilə əlaqə qurmasına və vəhdət şəklində funksiya göstərməsinə xidmət edən qurumlardır. Sosial institutlar haqqında sosiologiya elminin funksionalizm cərəyanı olduqca dərindən araşdırma aparmış və onların necə və nəyə görə funksiya göstərdikləri gözəl şəkildə təsvir etmişdir. Funksionalizmdən savayı digər sosiologiya məktəbləri də cəmiyyətin nəyə görə və necə müəyyən şəkildə funksiya göstərdiyini müxtəlif prizmalardan açıqlamışlar. Tarix boyu, əsasən də 20-ci əsrin əvvəllərində, cəmiyyət bir insan orqanizminə bənzədilir və bu şəkildə tədqiq olunurdu. İngilis filosof Herbert Spenser deyib ki, insan bədəni də düzgün və sağlam işləmək üçün gərək onun bütün bədən üzvləri qaydasında işləsin. Ortaya çıxan bir problemi isə bəzən bədənin özü, bəzən də tibbi müdaxilə ilə sağaltmaq olur. Həmçinin, cəmiyyətdə düzgün funksiya göstərmək üçün gərək cəmiyyəti əmələ gətirən bütün hissələr normal formada işləsin. Funktsionalizm nümayəndələri (Talcott Parsons, Anthony Giddens, Robert Bales və s.) Spencerin bu ideyalarını daha da inkişaf etdirərək cəmiyyətin 8 hissədən ibarət olduğunu irəli sürdülər. Bu hissələr dövlət, ailə, iqtisadiyyat, din, media, məhkəmə sistemi, təhsil və səhiyyə sistemidir. Bundan əlavə funktsionalistlər sosial institusiyaların 4 funksiya yerinə yetirdiyini dedilər.

Sosial intellekt — özünü və başqalarını tanıma qabiliyyəti, cisimləri və ya səsləri bilmək qabiliyyəti kimi humanitar şərtlərin əvəzsiz bir hissəsidir və bir çox cəhətdən araşdırılmağa dəyər. Sosioloq Ross Hanivillə görə, sosial intellekt sosial inancları, münasibətləri və mürəkkəb sosial dəyişikliyi idarə etmək qabiliyyətini inkişaf etdirən özünün və sosial şüurun kollektiv bir ölçüsüdür. Psixoloq Nikolas Hamfrey insan olaraq kim olduğumuzu müəyyən etmənin kəmiyyət ağlından başqa ictimai ağıl olduğunu irəli sürmüşdür. Edvard Torndayk 1920-ci ildə ictimai ağıl anlayışını böyük kişilər və qadınları, gənc kişilər və qızları, insan münasibətlərində müdrik olmağı anlamaq və idarə etmək bacarığı olaraq izah etdi. Bu Hovard Gardnerin çoxsaylı intellekt nəzəriyyəsində təsvir olunan insanlararası ağıla bərabərdir və zehin nəzəriyyəsi ilə sıx əlaqəlidir. Bəzi müəlliflər sosial intellekt tərifini yalnız sosial-psixoloji reklam və marketinq strategiyalarına baxaraq sosial vəziyyət haqqında məlumatlı olmaq şəklində bildirmişdilər. Şon Folenoya görə sosial intellekt, fərdin ətraf mühiti ən yaxşı şəkildə başa düşmək və uğurlu sosial davranışa müvafiq reaksiya vermək bacarığıdır. Sosial intellektin qabiliyyət, şifahi və qeyri-şifahi işarələri oxumaq, məlumatdan istifadə etmək, insanları məlumatlandırmaq kimi bir çox fərqli komponentə sahib olduğu müşahidə edilmişdir. Sosial qarşılıqlı əlaqələrdə bacarıqlı olan şəxslərin emosiyalarına nəzarət etmərində də müvəffəq olduqları müəyyənləşdirilmişdir. Bundan əlavə, empatiya sosial zəka quruluşunun tərkib hissəsi olaraq ortaya çıxır.

Sosial inteqrasiya (lat. integratio — bərpa, tamamlama; lat. integer — bütöv): Qrupun digər üzvləri tərəfindən bir fərdin qəbulu. Nisbətən müstəqil sosial obyektlər (fərdlər, qruplar, sosial təbəqələr, dövlətlər) arasında optimal əlaqələrin qurulması və daha sonra vahid, bütöv bir sistemə çevrilməsi, bu hissələrin ümumi məqsəd və maraqlar əsasında əlaqələndirildiyi və bir-birindən asılı olduğu prosesdir. nisbətən müstəqil, öz aralarında zəif bir-birinə bağlı. Sosial sistem tərəfindən sosial münasibətlərin sabitliyini və tarazlığını qoruma formaları. Defektologiyada vəziyyətin qüsuru ilə əlaqəli mənfi nəticələrini aradan qaldıran bir fərdin uğurlu sosiallaşmasıdır. == Ədəbiyyat == Rubin, M. (2012). Social class differences in social integration among students in higher education: A meta-analysis and recommendations for future research. Journal of Diversity in Higher Education, 5, 22-38.

Sosial iş (ing. Social work) — Sosial iş cəmiyyətin problemli təbəqələrinin mənafeyi və sosial rifahı uğrunda vasitəçilik edən sferadır. Sosial iş peşəsi ilə sosial işçilər məşğul olur. Dünyada ilk dəfə "Sosial iş" proqramı Amsterdamda, sonralar isə Berlin və Londonda meydana gəlmişdir. Azərbaycanda isə Sosial iş peşəsinin tədrisinə 2005-ci ildən etibarən Bakı Dövlət Universitetində magistr pilləsi üzrə başlanılmışdır. Sosial işçilər sosial planda müdafiə edilməmiş təbəqələrin, insanların maraqlarının təmin edilməsinə və hüquqlarının müdafiəsinə yönəlmiş qanunverici aktların və dövlət proqramlarının hazırlanmasında yaxından iştirak edirlər. Sosial iş sahəsinin ilkin anlayışı və müdaxilə obyekti müraciətçidir(klient, benefisyar). Sosial işçilər müraciətçilərlə çalışır. Müraciətçi-problemli situasiyaya(çətin həyat şəraiti) düşmüş, həll yolunu tapa bilməyən şəxsdir və o, müəyyən bir mərhələdə yardım məqsədilə sosial işçiyə müraciət edir. Sosial işçi isə öz növbəsində müraciətçinin problemli vəziyyətini dəyərləndirir, problemin həlli üçün müraciətçinin də yanaşmalarına əsasən alternativ həll yolları axtarır.

İctimai kapital — bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqədə olan fərdi kapitalların məcmusu. İctimai kapital da fərdi kapital kimi əməklə kapital arasındakı istehsal münasibətlərini ifadə edir. Lakin fərdi kapitaldan fərqli olaraq ictimai kapital bütövlükdə proletar sinfi ilə bütövlükdə burjua sinfi arasındakı istehsal münasibətlərinin ifadəsidir. İctimai kapitalın hərəkəti fərdi kapitalların dövriyyəsinin nəticəsi olub, istehsal və tədavül sahəsində yaranır. İctimai kapital üç formada - pul kapital, məhsuldar kapital və əmtəə kapital formasında olur. İctimai kapitalın hərəkətinin məqsədi izafi dəfər mənimsəməkdir. İctimai kapitalın artması ilə istehsalın ictimailəşmə dərəcəsi də yüksəlir; bu, kapitalizmin əsas ziddiyyətini kəskinləşdirir, yeni ictimai-inqtisadi formasiyaya keçid hazırlayır. İstehsalın ictimai xarakteri ilə mənimsəmənin xüsusi kapitalist forması arasındakı ziddiyyət ictimai kapitalın təkrar istehsalına siklik xarkter verir və labüd ifrat istehsal böhranlarına səbəb olur.

Sosial liberalizm, müasir liberalizm və ya islahat liberalizmi olaraq da bilinir, fərdi azadlıq və sosial ədalət arasında tarazlıq yaratmağı məqsəd qoyan siyasi bir ideologiyadır. Bazar iqtisadiyyatı, klassik liberalizm kimi, vətəndaş və siyasi hüquqların tanınması və azadlıqların genişlənməsi ilə uyğunlaşır, bununla yanaşı, hökumətin qanuni rolunda yoxsulluq, səhiyyə və təhsil kimi iqtisadi və sosial məsələlərin yer aldığı fikri mövcuddur. Sosial liberalizmdə cəmiyyətin yaxşılığı fərdin azadlığı ilə ölçülür. İkinci Dünya Müharibəsindən sonra dünyanın bir çox ölkəsində sosial liberal ideyalar qəbul edildi. Müasir liberallar rifah anlayışlarını bərabər imkanlar əsasında müdafiə etdilər. Mövcud sosial şəraitdən fərdlər və qruplar zərər görərsə, hökumətin bu zərərləri azaltmaq və ya aradan qaldırmaq üçün sosial vəzifələri var. Vətəndaşlar yaşayış, təhsil və iş hüququ kimi müxtəlif rifah və sosial hüquqlara malikdirlər. Sosial liberalların fikrincə, dövlət iqtisadiyyatın idarə edilməsində, heç olmasa onun tənzimlənməsində cavabdeh olmalıdır. Termin, siyasi və iqtisadi fikirləri bir neçə əsr boyu suverenliyini qoruyan klassik liberalizmdən fərqlənmək üçün istifadə olunur. 20-ci əsrin sonlarına doğru sosial liberalizmə reaksiya, pul iqtisadi siyasətinin və dövlət xidmətlərinin problemlərinin azalmasına səbəb olan, əksər hallarda neoliberalizm adlandırılan məktəb tərəfindən göstərildi.

Sosial media — virtual icmalar və şəbəkələr vasitəsilə məlumatların, ideyaların, maraqların və digər ifadə formalarının yaradılmasını və paylaşılmasını asanlaşdıran interaktiv texnologiyalar. İndiki dövrdə mövcud olan müstəqil və daxili sosial media xidmətlərinin müxtəlifliyi səbəbindən sosial medianın tərifində çətinliklər yaranmasına baxmayaraq, onun bəzi ümumi xüsusiyyətləri var: Sosial media interaktiv veb 2.0 internet əsaslı proqramlardır. İstifadəçi tərəfindən yaradılan məzmun (məsələn, mətn yazıları və ya şərhlər, rəqəmsal fotoşəkillər və ya videolar və bütün onlayn qarşılıqlı əlaqələr vasitəsilə yaradılan məlumatlar) sosial medianın can damarıdır. İstifadəçilər sosial media təşkilatı tərəfindən hazırlanmış, onlar tərəfindən dəstəklənən vebsayt və ya proqramlar üçün xüsusi xidmət profilləri yaradırlar. Sosial media istifadəçinin profilini digər şəxslərin və ya qrupların profilləri ilə birləşdirərək onlayn sosial şəbəkələrin inkişafına kömək edir. Media sahəsində "sosial" termini platformaların istifadəçi mərkəzli olduğunu və kommunal fəaliyyətə imkan verdiyini göstərir. Beləliklə, sosial medianı insan şəbəkələrinin – sosial əlaqəni gücləndirən fərdlərin şəbəkələrinin onlayn vasitəçiləri və ya gücləndiriciləri kimi nəzərdən keçirmək mümkündür. İstifadəçilər adətən sosial media xidmətlərinə masaüstü kompüterlərində olan veb-əsaslı applikasiyalar vasitəsilə daxil olurlar və ya mobil cihazlarına (məsələn, smartfonlar və planşetlər) sosial media funksionallığı təklif edən xidmətləri endirirlər. İstifadəçilər bu elektron xidmətlər ilə məşğul olaraq yüksək interaktivliyə malik platformalar yaradırlar. Burada fərdlər, icmalar və təşkilatlar postlar paylaşa, birgə məzmun yarada, müzakirələr edə, iştirakçılıq edə və istifadəçi tərəfindən yaradılan və ya onlayn yerləşdirilən məzmunu dəyişdirə bilər.

Sosial müdafiə — insanın fəaliyyətinə minimum təminatı təmin edilməsi üçün cəmiyyət və onun müxtəlif strukturları tərəfindən həyata keçirilən tədbirlər sistemi.

İctimai müqavilə və ya sosial müqavilə (ing. Social contract) — dövlətin mənşəyi haqqında əsəs nəzəriyyələrdən biri. Bu nəzəriyyəyə görə insanların ümumi asayiş və rifah naminə öz azadlıqlarının bir hissəsini "ümumi iradə"yə - dövlətə güzəştə getməyə razılaşmaları nəticəsində dövlət meydana çıxmışdır. Nəsirəddin Tusi, H.Qrotsi, Deni Didro, Jan Jak Russo, Tomas Hobbs və b. mütəfəkkirlər "ictimai müqavilə" nəzəriyyəsini müdafiə etmişlər.

Sosial şəbəkə xidmətləri — insanların oxşar şəxsi və ya karyera məzmununu, maraqlarını, fəaliyyətlərini, keçmişlərini və ya real həyat əlaqələrini paylaşan digər insanlarla sosial şəbəkələr və ya sosial əlaqələr qurmaq üçün istifadə etdikləri onlayn sosial media platformasının növü. Sosial şəbəkə xidmətləri formatına və funksiyalarının sayına görə dəyişir. Onlar masaüstü kompüterlərdə və notbuklarda, planşetlər və smartfonlar kimi mobil cihazlarda işləyən bir sıra yeni informasiya və kommunikasiya vasitələrini birləşdirə bilərlər. Buna rəqəmsal foto/video/paylaşım və gündəlik qeydləri onlayn (bloq yazmaq) daxil edilə bilər. Onlayn icma xidmətləri bəzən tərtibatçılar və istifadəçilər tərəfindən sosial şəbəkə xidmətləri hesab edilir. Daha geniş mənada sosial şəbəkə xidməti adətən fərdi mərkəzli xidmət təqdim edir, lakin onlayn icma xidmətləri qrup mərkəzlidir. Ümumiyyətlə "müxtəlif məzmun növlərini onlayn mübadilə etmək üçün əlaqə şəbəkəsinin qurulmasını asanlaşdıran veb-saytlar" qarşılıqlı əlaqənin şəxsi əlaqələrdən kənarda davam etməsi üçün yer təmin edir. Kompüter vasitəçiliyi ilə qarşılıqlı əlaqə müxtəlif şəbəkələrin üzvlərini əlaqələndirir. Bu, yeni sosial və peşəkar münasibətlərin yaradılmasına, saxlanmasına və inkişafına kömək edə bilər. Sosial şəbəkə saytları istifadəçilərə ideyalar, rəqəmsal foto və videolar, yazılar paylaşmağa və sosial şəbəkə daxilindəki insanlarla onlayn və ya real dünyadakı fəaliyyətlər və hadisələr haqqında başqalarına məlumat verməyə imkan verir.

Sosial ədalət — sərvət bölgüsü, şəxsi fəaliyyət imkanları və sosial imtiyazlarla ölçülən şəxs və cəmiyyət arasındakı ədalətli və ədalətli münasibətlər anlayışı. Qərbdə olduğu kimi köhnə Asiya mədəniyyətlərində də sosial ədalət anlayışı çox vaxt fərdlərin ictimai rollarını yerinə yetirmələrini və cəmiyyətdən lazım olanı almalarını təmin etmək prosesinə istinad etmişdir. Sosial ədalət uğrunda cari qlobal hərəkatlarda əsas diqqət sosial hərəkətlilik üçün maneələrin qırılmasına, təhlükəsizlik şəbəkələrinin yaradılmasına və iqtisadi ədalətə yönəldilmişdir. Sosial ədalət insanlara əsas üstünlükləri və əməkdaşlıq yüklərini əldə etməyə imkan verən cəmiyyət institutlarında hüquq və vəzifələri təyin edir. Müvafiq qurumlar sərvətlərin ədalətli bölüşdürülməsinə və bərabər imkanların təmin edilməsinə tez-tez vergitutma, sosial sığorta, səhiyyə, dövlət məktəbi, ictimai xidmətlər, əmək qanunvericiliyi və bazarların tənzimlənməsi daxildir. Ədaləti cəmiyyətə qarşılıqlı münasibətlə əlaqələndirən şərhlər mədəni adət-ənənələrin fərqliliyi ilə vasitə olunur, bəziləri cəmiyyət qarşısında fərdi məsuliyyəti, digərləri hakimiyyətə çatma və onun istifadəsi arasındakı tarazlığı vurğulayır. Sosial ədalət anlayışını Hippo Avqustin ilahiyyatı və Tomas Peynin fəlsəfəsi ilə izləmək olarsa da, "sosial ədalət" termini 1780-ci illərdə açıq şəkildə istifadə edilmişdir. Luigi Taparelli adlı bir Cezuit keşişi, adətən bu terminlə əlaqələndirilir və Antonio Rosmini-Serbati əsəriylə 1848-ci il inqilabları zamanı yayıldı. Ancaq son araşdırmalar sübut etdi ki, "sosial ədalət" ifadəsinin istifadəsi daha qədimdir( hətta 19cu əsrdən əvvəl). Məsələn, Anqlo-Amerikada, Federalist Sənədlərdə, № 7-də rast gəlinir: " Konnektikutda Rhode adası Qanunvericiliyi tərəfindən edilən böyüklüklər səbəbiylə həyəcanlanmış qisas alma meylini müşahidə etdik; və buna bənzər hallarda, digər hallarda müharibə, perqament yox, qılınc kimi əxlaqi öhdəliklərin və sosial ədalətin bu cür vəhşicəsinə pozulmalarını cəzalandıracağını əsaslandırırıq.

Qarşılıqlı təsir sabit sosial münasibətlərin yaranmasına gətirib çıxarır. Bu qədər çoxmənalı məfhum altında nəyi nəzərdə tutacağımızı müəyyənləşdirməkdən başlamaq daha yaxşı olardı. Bu söz başqa elmlərdə və məişətdə istifadə olunmasının təsiri altında sosiologiyada da müxtəlif mənalarda işlədilir. Məsələn, əgər A-nın cəmiyyətdə tutduğu yer onun B-dən asılı olduğunu bildirirsə, onda deyirlər ki, A-nın B ilə müəyyən münasibətləri vardır. Bəzən deyirlər ki, A B-yə müəyyən münasibət bəsləyir, məsələn A B-yə qərəzlə yanaşır. "Münasibət" sözü həmçinin "nisbət" istilahı ilə eyni mənalı söz kimi də işlədilir. Məsələn, qüvvələrin qeyri-bərabər münasibəti (nisbəti). "İstehsal münasibətləri" ifadəsində "münasibət" sözü fərdin əmək bölgüsünə əsaslanan istehsal prosesinə cəlb edildiyi və fərddən asılı olmayan mürəkkəb və obyektiv asılılıqlar sistemini bildirir. Bir çox digər misallar da gətirərək göstərmək olar ki, "münasibət" sözünün başqa mənaları da vardır. Lakin belə hesab edirlər ki, bu sözün iki ən mühüm mənası vardır: "Münasibət" istilahı A ilə B-nin müəyyən vəziyyətini (mövqeyini), onların şüurlu səylərinin və subyektiv niyyətlərinin iştirakı olmadan yaranan qarşılıqlı asılılıqlar vəziyyətini bildirir; Bu istilah A-nın B-yə nisbətən şüurlu və subyektiv müəyyənliyi olan hərəkəti, dərk edilən və subyektiv müəyyənliyə malik asılılıqdan yaranan hərəkətidir.

"Böyük Oktyabr sosialist inqilabının 3 illiyi" medalı — 1920-ci ildə təsis edilmiş ilk sovet medalı. Təxminən 3400 ədəd təsis olunmuşdur.

Abxaziya Muxtar Sovet Sosialist Respublikası (qısaca: Abxaziya MSSR) — Gürcüstan SSR-in tərkibində, 1931–1990–cı illərdə mövcud olmuş muxtar respublika.

Abxaziya Muxtar Sovet Sosialist Respublikası bayrağı — 26 aprel 1951-ci ildən Abxaziya Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının bayrağı.

Abxaziya Sovet Sosialist Respublikası — 1921-ci ildə Serqo Orconikidze, Şalva Eliava və Nestor Lakoba tərəfindən əsası qoyulmuş respublika. 1931-ci ilin fevralında Stalinin əmri ilə muxtar respublika statusuna endirilmişdir.

Acarıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası (qısaca: Acarıstan MSSR) — Gürcüstan SSR–in tərkibində, 1921–1990–cı illərdə mövcud olmuş muxtar respublika.

Albaniya Xalq Sosialist Respublikası (alb. Republika Popullore Socialiste e Shqipërisë) — 1976–1992-ci illərdə Albaniyada mövcud olmuş marksist-leninist birpartiyalı dövlət. Albaniya dövləti 1944–1946-cı illərdə Albaniya Demokratik Hökuməti, 1946–1976-cı illərdə isə Albaniya Xalq Respublikası kimi tanınmışdır. Balkan yarımadasının cənub-qərbində, Adriatik və İoni dənizləri sahilində yerləşirdi. Sahəsi 28,7 min kilometr kvadrat olmuşdur. Paytaxtı Tirana şəhəri olmuşdur. İnzibati cəhətdən 26 retiyə bölünürdü. Tirana şəhəri ayrıca inzibati vahid kimi ayrılmışdır. == Dövlət quruluşu == Albaniya sosialist dövlət, xalq respublikası olmuşdur. Qüvvədə olan konstitusiyası 1946-cı ildə qəbul edilsə də, müxtəlif illərdə buna əlavələr olunmuşdur.

Albaniya Xalq Sosialist Respublikası (alb. Republika Popullore Socialiste e Shqipërisë) — 1976–1992-ci illərdə Albaniyada mövcud olmuş marksist-leninist birpartiyalı dövlət. Albaniya dövləti 1944–1946-cı illərdə Albaniya Demokratik Hökuməti, 1946–1976-cı illərdə isə Albaniya Xalq Respublikası kimi tanınmışdır. Balkan yarımadasının cənub-qərbində, Adriatik və İoni dənizləri sahilində yerləşirdi. Sahəsi 28,7 min kilometr kvadrat olmuşdur. Paytaxtı Tirana şəhəri olmuşdur. İnzibati cəhətdən 26 retiyə bölünürdü. Tirana şəhəri ayrıca inzibati vahid kimi ayrılmışdır. == Dövlət quruluşu == Albaniya sosialist dövlət, xalq respublikası olmuşdur. Qüvvədə olan konstitusiyası 1946-cı ildə qəbul edilsə də, müxtəlif illərdə buna əlavələr olunmuşdur.

Nasional Sosialist Alman Fəhlə Partiyası (alm. Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei‎) — Veymar Respublikası dövründə yaranan alman siyasi partiyasıdır. O dövrlərdə Almaniya imperiyasının Birinci dünya müharibəsini uduzması və ağır itkilər verməsi və sonda Versal sazişi ilə alman xalqının bütün haqlarının alınması və xalqın qısaca əzilməsi bu qatı milliyətçi partiyanın yaranmasına səbəb oldu. Müharibədən sonra böyük böhranında baş verməsi ilə alman xalqı işsiz və evlərinə günlərlə çörək aparmayacaq vəziyyətə gəlmişdi. Partiyanın üzvlərinin sürətlə artması da bununla əlaqədardır. 20-ci əsrdə alman siyasətində çox böyük yer tutan partiyanın ideologiyası nasional sosializm olmuşdur. Hakimiyyəti dövründə anti-marksist, anti-semitist, anti-kapitalist siyasət yeritmişdir. == Tarixi == Tarixi olaraq partiyanın sələfi kiçik bir qüvvə olan alman millətçiləri idi. Müharibədən sonra Almaniyanın pis vəziyyətdə olması Anton Drekslerin Almaniya Fəhlə Partiyasını qurması ilə nəticələndi. Bu partiya müharibədən sonra Almaniyada qurulan ilk partiyalardan idi.

Nasional Sosialist Alman Fəhlə Partiyası (alm. Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei‎) — Veymar Respublikası dövründə yaranan alman siyasi partiyasıdır. O dövrlərdə Almaniya imperiyasının Birinci dünya müharibəsini uduzması və ağır itkilər verməsi və sonda Versal sazişi ilə alman xalqının bütün haqlarının alınması və xalqın qısaca əzilməsi bu qatı milliyətçi partiyanın yaranmasına səbəb oldu. Müharibədən sonra böyük böhranında baş verməsi ilə alman xalqı işsiz və evlərinə günlərlə çörək aparmayacaq vəziyyətə gəlmişdi. Partiyanın üzvlərinin sürətlə artması da bununla əlaqədardır. 20-ci əsrdə alman siyasətində çox böyük yer tutan partiyanın ideologiyası nasional sosializm olmuşdur. Hakimiyyəti dövründə anti-marksist, anti-semitist, anti-kapitalist siyasət yeritmişdir. == Tarixi == Tarixi olaraq partiyanın sələfi kiçik bir qüvvə olan alman millətçiləri idi. Müharibədən sonra Almaniyanın pis vəziyyətdə olması Anton Drekslerin Almaniya Fəhlə Partiyasını qurması ilə nəticələndi. Bu partiya müharibədən sonra Almaniyada qurulan ilk partiyalardan idi.

Almaniya Sosial Demokrat Partiyası — Almaniyada siyasi partiya Almaniya Sosial-Demokrat Partiyası "Forverts" (İrəli) məlumat və "Noye Gezelşaft" (Yeni cəmiyyət) nəzəri jurnallarını nəşr edir.

Almaniya Sosial Demokrat Partiyası — Almaniyada siyasi partiya Almaniya Sosial-Demokrat Partiyası "Forverts" (İrəli) məlumat və "Noye Gezelşaft" (Yeni cəmiyyət) nəzəri jurnallarını nəşr edir.

Nasional Sosialist Alman Fəhlə Partiyası (alm. Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei‎) — Veymar Respublikası dövründə yaranan alman siyasi partiyasıdır. O dövrlərdə Almaniya imperiyasının Birinci dünya müharibəsini uduzması və ağır itkilər verməsi və sonda Versal sazişi ilə alman xalqının bütün haqlarının alınması və xalqın qısaca əzilməsi bu qatı milliyətçi partiyanın yaranmasına səbəb oldu. Müharibədən sonra böyük böhranında baş verməsi ilə alman xalqı işsiz və evlərinə günlərlə çörək aparmayacaq vəziyyətə gəlmişdi. Partiyanın üzvlərinin sürətlə artması da bununla əlaqədardır. 20-ci əsrdə alman siyasətində çox böyük yer tutan partiyanın ideologiyası nasional sosializm olmuşdur. Hakimiyyəti dövründə anti-marksist, anti-semitist, anti-kapitalist siyasət yeritmişdir. == Tarixi == Tarixi olaraq partiyanın sələfi kiçik bir qüvvə olan alman millətçiləri idi. Müharibədən sonra Almaniyanın pis vəziyyətdə olması Anton Drekslerin Almaniya Fəhlə Partiyasını qurması ilə nəticələndi. Bu partiya müharibədən sonra Almaniyada qurulan ilk partiyalardan idi.

Amerika Birləşmiş Ştatlarının Səhiyyə və Sosial Xidmətlər Departamenti (ing: United States Department of Health and Human Services (HHS)) Birləşmiş Ştatlarda bütün vətəndaşların səhhətinin mühafizəsinə və əsas insan xidmətlərinin təmin edilməsinə cavabdeh olan şöbədir . 1979-cu ildə Təhsil Nazirliyi yaradılana qədər o, Səhiyyə, Təhsil və Rifah Nazirliyi (Department of Health, Education, and Welfare) adlandırılmışdır. Nazirlik Vaşinqtonda Hubert H. Humphrey binasında yerləşir.

Antisosialist Pambıq Xadimləri İttifaqı — Belçikanın keçmiş həmkarlar ittifaqı təşkilatlarından biri. Hazırkı varisi Xristian Həmkarlar İttifaqı Konfederasiyasıdır. == Tarixi == 1886-cı ildə yaranmışdır.

Avropa İqtisadi və Sosial Komitəsi (ing. European Economic and Social committee, fr. Comité économique et social européen, alm. Europäischer Wirtschafts und Sozialausschuss‎) Avropa İttifaqının məsləhət orqanıdır. İqtisadi və Sosial Komitə (SEC) 1957-ci ildə Avropa Birliyinin yaradılması haqqında Müqavilə, yəni Roma müqaviləsi əsasında müxtəlif iqtisadi və sosial qrupların maraqlarının təmsil olunmasını təmin etmək üçün yaradılmışdır. Komitə 329 üzvdən ibarətdir; onlar milli hökumətlərin tövsiyəsi ilə Avropa İttifaqı Şurası tərəfindən 5 il müddətinə təyin edilirlər. Sosial və İqtisadi Komitə Avropa Komissiyası, Avropa İttifaqı Şurası və Avropa Parlamenti ilə dialoqda onların mövqeyini təmsil edir və maraqlarını müdafiə edir. Sosial-iqtisadi komitənin vəzifəsi sosial və iqtisadi məsələlərdə məsləhət verməkdir. Komitə Avropa İttifaqı ilə vətəndaşlar arasında bir növ “körpü” rolunu oynamalıdır. Sosial-İqtisadi Komitənin üzvləri ildə təxminən on dəfə plenar iclaslarda toplaşır və daha çox kiçik qruplarda toplaşırlar.

Avstriya Sosialist Partiyası (alm. Sozialdemokratische Partei Österreichs‎, [zoˈtsi̯aːldemoˌkraːtɪʃə parˌtaɪ ˈøːstəraɪçs], SPÖ) — Avstriyada sosial-demokrat siyasi partiya. 1889-cu ildə Avstriya Sosial Demokrat İşçi Partiyası (alm. Sozialdemokratische Arbeiterpartei Österreichs‎, SDAPÖ) olaraq yaradılmış və daha sonra 1945-ci ildən 1991-ci ilə qədər Avstriya Sosialist Partiyası (alm. Sozialistische Partei Österreichs‎) adı ilə tanınmışdır. Avstriyadakı mövcud ən köhnə siyasi partiyadır. Avstriya Xalq Partiyası (ÖVP) ilə yanaşı, ölkənin iki ənənəvi əsas partiyasından biridir. Siyasi spektrdə sol mərkəzlidir. 2023-cü ilin iyun ayından partiyaya Andreas Babler rəhbərlik edir. Hazırda Milli Şuradakı beş partiya arasında 183 yerdən 40-na sahib olan ikinci ən böyük partiyadır və 2019-cu il qanunvericilik seçkilərində səslərin 21,2 faizini qazanıb.

Avstriya Sosialist Partiyası (alm. Sozialdemokratische Partei Österreichs‎, [zoˈtsi̯aːldemoˌkraːtɪʃə parˌtaɪ ˈøːstəraɪçs], SPÖ) — Avstriyada sosial-demokrat siyasi partiya. 1889-cu ildə Avstriya Sosial Demokrat İşçi Partiyası (alm. Sozialdemokratische Arbeiterpartei Österreichs‎, SDAPÖ) olaraq yaradılmış və daha sonra 1945-ci ildən 1991-ci ilə qədər Avstriya Sosialist Partiyası (alm. Sozialistische Partei Österreichs‎) adı ilə tanınmışdır. Avstriyadakı mövcud ən köhnə siyasi partiyadır. Avstriya Xalq Partiyası (ÖVP) ilə yanaşı, ölkənin iki ənənəvi əsas partiyasından biridir. Siyasi spektrdə sol mərkəzlidir. 2023-cü ilin iyun ayından partiyaya Andreas Babler rəhbərlik edir. Hazırda Milli Şuradakı beş partiya arasında 183 yerdən 40-na sahib olan ikinci ən böyük partiyadır və 2019-cu il qanunvericilik seçkilərində səslərin 21,2 faizini qazanıb.

Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin nəzdində Sosial-İqtisadi Kollec (Əvvəki adı:Bakı Dövlət Sosial-İqtisadi Kolleci) — Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin tabeliyində olan orta-ixtisas təhsili müəssisəsi. == Tarixi == Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Sovetinin 23 noyabr 1965-ci il tarixli 747 saylı qərarı və Azərbaycan Respublikası Ali və Orta İxtisas Təhsili Nazirliyinin 7 may 1966-cı il tarixli 128 saylı əmri ilə Bakı Plan-İqtisad Texnikumu yaradılmışdır. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin “Orta ixtisas təhsili müəssisələri şəbəkəsinin təkmilləşdirilməsi haqqında” 26 avqust 2002-ci il tarixli 140 saylı qərarına əsasən Baki Plan-İqtisad Texnikumunun bazasında Bakı Dövlət Sosial-İqtisadi Kolleci fəaliyyətə başlamış, Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 2 sentyabr 2002-ci il tarixli 855 saylı əmrinə əsasən Kollecdə 13 ixtisas üzrə mütəxəssis hazırlığına icazə verilmişdir. Kollec 11 avqust 2005-ci il tarixində Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyində qeydiyyata alınmışdır (Dövlət qeydiyyatı şəhadətnaməsi № 11.05-A1-432). Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin11 iyul 2020-ci il tarixli 250 nömrəli "Bakı İdarəetmə və Texnologiya Kollecinin, Bakı Qida Sənayesi Kollecinin, Bakı Dövlət Sosial-İqtisadi Kollecinin, Bakı Humanitar Kollecinin, Bakı Dövlət İqtisadiyyat və Humanitar Kollecinin, Sumqayıt Musiqi Kollecinin, Gəncə Dövlət Regional Kollecinin, Lənkəran Dövlət Humanitar Kollecinin, Şəki Dövlət Regional Kollecinin yenidən təşkili və Azərbaycan RespublikasıNazirlər Kabinetinin 2011-ci il 15 iyul tarixli 118 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş "Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin strukturuna daxil olmayan tabeliyindəki qurumların Siyahısı"nda dəyişiklik edilməsi haqqında" qərarı ilə Bakı Dövlət Sosial-İqtisadi Kolleci Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin nəzdində publik hüquqi şəxs statusuna malik olan Sosial-İqtisadi Kollecə çevrilmə yolu ilə yenidən təşkil edildi. == İxtisaslar == Hal-hazırda Kollecdə aşağıdakı ixtisaslar üzrə subbakalavr hazırlığı aparılır: Arxiv işi və kargüzarlıq; Mühasibat uçotu; Maliyyə işi; Vergi işi; Bank işi; Avtomatlaşmış sistemlərin və hesablama texnikasının proqram təminatı; Sosial iş.

Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin nəzdində Sosial-İqtisadi Kollec (Əvvəki adı:Bakı Dövlət Sosial-İqtisadi Kolleci) — Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin tabeliyində olan orta-ixtisas təhsili müəssisəsi. == Tarixi == Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Sovetinin 23 noyabr 1965-ci il tarixli 747 saylı qərarı və Azərbaycan Respublikası Ali və Orta İxtisas Təhsili Nazirliyinin 7 may 1966-cı il tarixli 128 saylı əmri ilə Bakı Plan-İqtisad Texnikumu yaradılmışdır. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin “Orta ixtisas təhsili müəssisələri şəbəkəsinin təkmilləşdirilməsi haqqında” 26 avqust 2002-ci il tarixli 140 saylı qərarına əsasən Baki Plan-İqtisad Texnikumunun bazasında Bakı Dövlət Sosial-İqtisadi Kolleci fəaliyyətə başlamış, Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 2 sentyabr 2002-ci il tarixli 855 saylı əmrinə əsasən Kollecdə 13 ixtisas üzrə mütəxəssis hazırlığına icazə verilmişdir. Kollec 11 avqust 2005-ci il tarixində Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyində qeydiyyata alınmışdır (Dövlət qeydiyyatı şəhadətnaməsi № 11.05-A1-432). Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin11 iyul 2020-ci il tarixli 250 nömrəli "Bakı İdarəetmə və Texnologiya Kollecinin, Bakı Qida Sənayesi Kollecinin, Bakı Dövlət Sosial-İqtisadi Kollecinin, Bakı Humanitar Kollecinin, Bakı Dövlət İqtisadiyyat və Humanitar Kollecinin, Sumqayıt Musiqi Kollecinin, Gəncə Dövlət Regional Kollecinin, Lənkəran Dövlət Humanitar Kollecinin, Şəki Dövlət Regional Kollecinin yenidən təşkili və Azərbaycan RespublikasıNazirlər Kabinetinin 2011-ci il 15 iyul tarixli 118 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş "Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin strukturuna daxil olmayan tabeliyindəki qurumların Siyahısı"nda dəyişiklik edilməsi haqqında" qərarı ilə Bakı Dövlət Sosial-İqtisadi Kolleci Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin nəzdində publik hüquqi şəxs statusuna malik olan Sosial-İqtisadi Kollecə çevrilmə yolu ilə yenidən təşkil edildi. == İxtisaslar == Hal-hazırda Kollecdə aşağıdakı ixtisaslar üzrə subbakalavr hazırlığı aparılır: Arxiv işi və kargüzarlıq; Mühasibat uçotu; Maliyyə işi; Vergi işi; Bank işi; Avtomatlaşmış sistemlərin və hesablama texnikasının proqram təminatı; Sosial iş.

Dövlət Sosial Müdafiə Fondu (bundan sonra – Fond) məcburi dövlət sosial sığortası və könüllü (əlavə) sosial sığorta, əhalinin əmək pensiyaları, sosial müavinətlər, ünvanlı dövlət sosial yardımı ilə, təqaüd və kompensasiyalarla, habelə Azərbaycan Respublikasının qanunları, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin və Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin aktları ilə nəzərdə tutulmuş digər ödənişlərlə təmin edilməsi sahəsində (bundan sonra – müvafiq sahə) fəaliyyət göstərən publik hüquqi şəxsdir. Fond Azərbaycan Respublikasının Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin (bundan sonra – Nazirlik) tabeliyində fəaliyyət göstərir. == Tarixi == Azərbaycan xalqının öz dövlət müstəqilliyini bərpa etməsi haqqında Konstitusiya aktı elan edildikdən sonra respublikanın dövlət təsisatlarının təşkilinə başlandı. Sığorta üzvlük haqlarının vaxtında yığılması, pensiya və müavinətlərin ödənilməsinin maliyyələşdirilməsi sistemini təkmilləşdirmək və bu vəsaitin düzgün xərclənməsi üzərində təsirli nəzarəti həyata keçirmək məqsədilə “Azərbaycan Respublikası Pensiya Fondunun yaradılması haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1991-ci il 16 dekabr tarixli 503 nömrəli Fərmanı ilə Azərbaycan Respublikasının Pensiya Fondu yaradılmışdır. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1991-ci il 31 dekabr tarixli 436 nömrəli Qərarı ilə “Azərbaycan Respublikasının Pensiya Fondu haqqında Əsasnamə” təsdiq edilmişdir. 1992-ci il 16 oktyabr tarixinədək qüvvədə olmuş Əsasnaməyə əsasən, Azərbaycan Respublikasının Pensiya Fondu sərbəst maliyyə-bank sistemi olmaqla dövlət pensiya təminatı xərclərini maliyyələşdirirdi və kommersiya fəaliyyətindən əldə etdiyi mənfəət üzrə vergidən, habelə bütün növ rüsum, gömrük və digər tədiyələri ödəməkdən azad idi. "Sosial Sığortaya və Məşğulluq Fonduna normativ ayırmalar haqqında" Azərbaycan Respublikasının 31 dekabr 1991-ci il tarixli Qanununun bəzi maddələrinə əlavə və dəyişikliklərin edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə 1 iyun 1992-ci il tarixindən sosial sığorta üzrə ayırmaların əməyin ödənişi fondunun 40%-ni təşkil etdiyi müəyyən olundu. Qeyd olunan məbləğin 85%-nin respublika Pensiya Fonduna, 15%-nin isə Sosial Sığorta Fonduna daxil olması nəzərdə tutuldu. 2004-cü il 1 iyun tarixinədək qüvvədə olmuş “Sosial sığortaya və məşğulluq fonduna ayırmaların normativləri haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununun 3-cü maddəsinə uyğun olaraq, 1992-ci ildə pensiya fonduna vətəndaşların məcburi haqlarının əmək haqqının 1%-ni təşkil etdiyi müəyyən edilmişdi. Müəssisə və təşkilatların sosial sığortaya ayırmalarına və onların məqsədyönlü xərclənməsinə nəzarəti gücləndirmək, eləcə də əhalinin sosial müdafiəsi sahəsində olan paralelçiliyi ləğv etmək məqsədilə "Azərbaycan Respublikasının Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun yaradılması haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1992-ci il 30 sentyabr tarixli 233 nömrəli Fərmanı ilə Azərbaycan Respublikasının Pensiya Fondu və Azərbaycan Respublikasının Sosial Sığorta Fondu bazasında Azərbaycan Respublikasının Dövlət Sosial Müdafiə Fondu yaradılmışdı.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyi — "ASAN xidmət" mərkəzlərinin vahid şəkildə idarə edilməsini təmin edir. Agentliyin vəzifəsi həmçinin xidmət mərkəzlərində fəaliyyət göstərən dövlət orqanlarının əməkdaşlarının fəaliyyətinin əlaqələndirilməsini, nəzarət və qiymətləndirmənin aparılmasını, dövlət orqanlarının informasiya bazalarının qarşılıqlı inteqrasiyasını, elektron xidmətlərin təşkili prosesinin sürətləndirilməsini, bu sahədə idarəetmə sisteminin təkmilləşdirilməsini təmin etməkdir. == Tarixi == Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyi 13 iyul 2012-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin fərmanı ilə yaradılmışdır. Həmin ilin sentyabrın 5-də prezidentin digər fərmanı ilə Agentliyin strukturu və əsasnaməsi təsdiq olundu. Agentliyin fəaliyyətə başlaması 29 dekabr 2012-ci ilə təsadüf edib. 2014-cü ilin 13 fevralında Dövlət Agentliyi İSO 9001:2008 idarəetmə standartı üzrə beynəlxalq sertifikat əldə edib. Həmin ilin yayında Agentliyin tabeliyində olan "ASAN xidmət" mərkəzləri səmərəli xidmət nümunəsinə və dövlət-vətəndaş münasibətlərinə verdiyi töhfələrə görə "Uğur 2013" mükafatına layiq görüldü. 2014-cü ilin sonlarında, 15 dekabrda Agentlik OHSAS 18001:2007 standartı üzrə beynəlxalq dərəcəli sertifikata layiq görüldü. 2015-ci ildə Dövlət Agentliyin tabeliyində fəaliyyət göstərən "ASAN xidmət" BMT-nin 2015-ci il Dövlət Xidmətləri Mükafatına (ing. United Nations Public Service Award 2015) layiq görülüb.

Azərbaycan Sosial Demokrat Partiyası — Azərbaycanda mövcud olmuş siyasi partiyalardan biri. == Tarixi == Azərbaycan Sosial Demokrat Partiyası 1989-cu ildə təsis edilmiş, 27 iyul 1990-cı ildə dövlət qeydiyyatına alınmışdır. Partiyanın ideologiyasının əsasında sosial-demokratik dəyərlərin cəmiyyətdə bərqərar olması durur. Partiya siyasi sistemdə solçuluq mövqeyini müdafiə edir. Partiyada könüllü üzvlük haqqı sistemi mövcuddur. ASDP-də seçkili orqanlar sədr və sədr müavinləridir. Partiyanın ictimaiyyətlə əlaqə vasitələri yoxdur. Partiyanın iqtidar-müxalifət dialoquna münasibəti yalnız o halda müsbətdir ki, bu addım Prezident tərəfindən atılmış olsun. Mövcud resursları baxımından partiyanın maddi-texniki imkanları zəifdir. Partiya siyasi sistemin optimallaşdırılmasını, partiyaların dövlət tərəfindən maliyyələşdirilməsini, siyasi partiyalar haqqında yeni qanunun qəbul edilməsini, proporsional seçki sisteminin bərpasını dəstəkləyir.

Azərbaycan Sosial Rifah Partiyası və ya qısaca ASRP — Xanhüseyn Kazımlı tərəfindən qurulan və 1995-ci il avqustun 4-də dövlət qeydiyyatına alınmış, 23 mart 2023-cü il tarixində fəaliyyətini dayandırmış siyasi partiya. ASRP 2000–2020-ci illərdə Milli Məclisdə təmsil olunub. ASRP sədri 1995–2020-ci illərdə Xanhüseyn Kazımlı, 2020-2023-cü illərdə isə onun qızı Əsli Kazımova olmuşdur. == Tarixi == 1994-cü ildən İqtisadiyyat Nazirliyi Baş Qiymətlər İdarəsinin rəisi olan Xanhüseyn Kazımlı qurucusu olduğu Azərbaycan Sosial Rifah Partiyası (ASRP) 1995-ci il avqustun 4-də Ədliyyə Nazirliyində dövlət qeydiyyatına alındı. Yeni qurulan Azərbaycan Sosial Rifah Partiyası üç il sonra, 1998-ci ildə baş tutan Prezident seçimlərində mübarizə apardı.[mənbə göstərin] ASRP sədri Xanhüseyn Kazımlı, 8 254 səslə, yəni 0,30 %-lə altı namizəd sırasında sonuncu, 6-cı pillədə qərarlaşdı. Azərbaycan Sosial Rifah Partiyası 2000-ci il noyabrın 11-də baş tutan Parlament seçimlərində mübarizə apardı.[mənbə göstərin] 58 saylı Biləsuvar dairəsindən namizədliyini irəli sürən ASRP sədri Xanhüseyn Kazımlı, qalib gəldi və Milli Məclisin deputatı seçildi. Azərbaycan Sosial Rifah Partiyası 5 il sonra, 2005-ci il noyabrın 6-da baş tutan Parlament seçimlərində də mübarizə apardı.[mənbə göstərin] 66 saylı Biləsuvar dairəsindən namizədliyini irəli sürən ASRP sədri Xanhüseyn Kazımlı, növbəti dəfə qalib gəldi və Milli Məclisin deputatı seçildi. ASRP sədri Xanhüseyn Kazımlı növbəti illərdə də, 2010-cu il noyabrın 7-da baş tutan və 2015-ci il noyabrın 1-də baş tutan Parlament seçimlərində də qalib gəldi və 20 il Milli Məclisin deputatı oldu. 2020-ci il iyulun 15-də Azərbaycan Sosial Rifah Partiyasının IX Qurultayı baş tutdu. COVID-19 pandemiyasına görə online formada baş tutan qurultayda ASRP sədri, sədr müavinləri, Nəzarət və Təftiş Komissiyasının üzvləri seçildi.

Xalqçı Partiyası və ya Azərbaycan Sosialist İnqilabçılar Partiyası — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə siyasi partiya. == Tarixi == === Sələfi === 1905-ci ilin oktyabrında Sosialist İnqilabçılar Partiyasının Bakı komitəsinin əsasında İttifaq Partiyası yarandı. Aslan bəy Səfikürdski də bu partiyanın sıralarına qoşulmuşdur. 1917-ci il noyabrın 26–28-də Müəssislər Məclisinə keçirilən seçkilərdə iştirak edən 8 əsas partiya sırasında 159 770 seçiciyə malik Müsəlman Sosialist Bloku (MSB) da var idi. 60 000 seçiciyə bir deputat qaydası ilə Müsəlman Sosialist Bloku həmin seçkilərdə 3 yer qazana bilmişdi. Bununla da Aslan bəy Səfıkürdskinin başçılıq etdiyi Müsəlman Sosialist Bloku nüfuzlu və təşkilati cəhətdən möhkəm bir siyasi partiyaya çevrildi. 1918 il yanvarın 5-də Rusiya Müəssislər Məclisi buraxıldı və fevralın 10-da Tiflisdə Zaqafqaziya Seyminin təsis iclası çağırıldı. Seymin təşkilində hər 20.000 seçiciyə 1 deputat yeri verildiyindən bu quruma Müsəlman Sosialist Blokundan 7 nümayəndə seçildi. 1918-ci il mayın 27-də Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin başçılığı ilə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Milli Şurası yarandıqda MSB-dən oraya Xudadat bəy Məlik-Aslanov və Camo bəy Hacınski daxil oldular. Milli Şuranın məqsəd və vəzifələrini Cənubi Qafqazın bütün müsəlman bölgələrində xalq kütlələrinə izah etmək üçün göndərilən nümayəndələr arasında, habelə iyunun 18-də istanbula yola düşən nümayəndə heyətinin tərkibində Məhəmməd Əmin Rəsulzadə, Xəlil bəy Xasməmmədovla yanaşı, MSB-nin sədri Aslan bəy Səfıkürdski də var idi.