vam

Arminius Vámbéry (Latın və İngilis adı) (Macarca: Arminius Vámbéry və Almanca: Hermann Vámbéry) d. 12 və ya 19 mart 1832, Szerdahely/Macarıstan; öl. 15 sentyabr 1913, Budapeşt/Macarıstan (əsas adı: Hermann Wamberger, Bamberger ya da Vamberger), Macar əsilli bir şərqşünas və türkoloq, səyyah və yəqin Böyük Britaniya Krallığı əmrində bir casus. == Həyatı == Vamberi, fəhlə, dindar bir yəhudi ailəsinin uşağı olaraq dünyaya gəlib. Doğulanda qismi iflic olan Vamberi, on iki yaşından etibarən dolanacağı üçün işləmək məcburiyyətində qalıb, əvvəlləri dərzi şagirdi, sonraları xüsusi müəllim olaraq. Bundan əlavə etnoqrafiya və filologiya sahələrində tədqiqatlar keçirdi. Vamberi, Bratislava yaxınlığında Sveti Yur monastırında piyaristlərdən təhsil aldıqdan sonra öz üzərində işləyərək bir nəçə dili öyrəndi. Əvvəlləri Avropa dillərinə əhəmiyyət verən Vámbéry, daha sonra Ərəbcə, Türkcə (Osmanlıca) və Farsca dillərini yaxşıca öyrəndi. Macar xalqının türk kökənlərini tapmaq arzusu ilə 22 yaşında olanda Konstantiniyyəyə gəldi və orada Asıf Bey və daha sonra Rıfat Paşanın xidmətində frənk lisanları (Avropa dilləri) müəllimi olaraq işlədi. İstanbulda yaşadığı 1857–1863-çü illəri arasında, müxtəlif Türk ağız və ləhcələrini öyrənmə fürsətini də tapıb.

III Vamek (gürc. ვამეყ III დადიანი) — Dadianilər sülaləsinin nümayəndəsi. 1658-1661-ci illərdə Meqreliya knyazı, 1661-ci ildə isə qısa müddətlik İmereti çarı kimi hakimiyyətdə olmuşdur. == Həyatı == III Vamek Dadianilər sülaləsinin Lipartiani qoluna mənsub idi. Lipartianilər irsi olaraq Meqreliya knyazlığının Salipartiano bölgəsində hakimiyyətdə olublar. III Vamek çox güman ki, Meqreliya knyazı III Georginin qızı Annanın və Lipartianilər sülaləsindən Georgi Lipartianinin oğlu olmuşdur. Onun Salipartiano bölgəsindəki hakimiyəti 1618-ci ildən başlamışdır. O, Meqreliya knyazı II Levan Dadianinin 1657-ci ildə ölümündən sonra III Liparit Dadianinin Meqreliya hakimiyyətinə gəlməsinə qarşı çıxmışdır. III Vamek İmereti çarı III Aleksandrın dəstəyini alaraq 1658-ci ildə Meqreliya taxtını ələ keçirmişdir. Bu dəstəyin qarşılığı olaraq II Levan Dadianinin xəzinəsinin çox hissəsini və İmereti çarlığı ilə sərhəddəki bölgəni III Aleksandra vermişdir.

The Vamps — dörd üzvdən ibarət olan Böyük Britaniya musiqi qrupu.

Vamazğon — Azərbaycan Respublikasının Lerik rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Əhalisi 280 nəfərdir. Yerli əhali Bamazıqon adlandırır. Oykonim talış dilindəki vamalvamə (yanmquru) və zığon (bataqlıqlaşmış yer, qurumaqda olan çeşmə) sözlərindən ibarət olub, “yanbataqlıqlaşmış yer, qurumaqda olan bataqlıq” mənasındadır.

Vamazğon — Azərbaycan Respublikasının Lerik rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Əhalisi 280 nəfərdir. Yerli əhali Bamazıqon adlandırır. Oykonim talış dilindəki vamalvamə (yanmquru) və zığon (bataqlıqlaşmış yer, qurumaqda olan çeşmə) sözlərindən ibarət olub, “yanbataqlıqlaşmış yer, qurumaqda olan bataqlıq” mənasındadır.

Vamiq Məmmədəli oğlu Məmmədəliyev (9 iyun 1946, Bakı) — Azərbaycanın görkəmli tarzəni, dosent, professor, Azərbaycan Respublikasının xalq artisti (2018). Vamiq Məmmədəli oğlu Məmmədəliyev 1946-cı il iyun ayının 9-u Bakının Kürdəxanı qəsəbəsində ziyalı ailəsində anadan olub. 1953–1964-cü illərdə 113 nömrəli Kürdəxanı kənd məktəbində orta təhsil alıb. İbtidai musiqi təhsilini kənd klubunun tar dərnəyini aparan Dərdayıl Aydəmirovun sinfində alıb. Bir müddət sonra 1963-cü ildə Kürdəxanı kənd klubunda tar dərnəyini və daha sonralar "Bahar" xalq çalğı alətləri ansamblını yaradır. 1967 – 1972-ci illərdə həmin klubda təlimatçı, bədii rəhbər və müdir vəzifəsində çalışıb. 1965–1967-ci illərdə Astara rayonunda hərbi xidmətdə olub. 1972–1976-cı illərdə isə Asəf Zeynallı adına Bakı Musiqi Texnikumunda, 1980–1985-ci illərdə Üzeyir Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında tar üzrə ali təhsil alan Vamiq Məmmədəliyev bu tədris ocaqlarında Bəhram Mansurov, Əhməd Bakıxanov, Hacı Məmmədov, Adil Gəray, Oqtay Quliyev, Sərvər İbrahimov kimi magikanlardan muğamın sirlərini, ifa texnikasını və xanəndəni müşayiət formalarını mənimsəyərək canına hopdurub. Mədəni Maarif Texnikumunu bitirən kimi tar aləti üzrə ixtisas müəllimi (1971–1993), Bakı Musiqi Akademiyasında baş müəllim, dosent (1988–2001) fəaliyyət göstərən Vamiq Məmmədəliyev 2001-ci ildə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində açılmaqda olan musiqi sənəti fakültəsinə dekan vəzifəsinə dəvət olunur. O vaxdan bu günədək rəhbər kimi çalışaraq fakültənin qurulmasında gərgin əmək sərf edən Vamiq Məmmədəliyev yaradıcılıqdan da kənar qalmır.

Vampir (q.türk İçkək) və ya Qaniçən — yarı insan, yarı heyvan mifik məxluqlar. Azərbaycan mifologiyasında "Xortdan" adlanır. İngilis dilində olan "vampir" sözü macar mənşəli olub XVIII əsrin əvvəllərindən, daha dəqiq desək, Avropa dövlətlərinin qitənin şərq ucqarlarını maraqlanmağa başlamasından sonra işlənməyə başlanmışdır. Modern Vampir termininin mənşəyi Slavyan və Türk xalqlarında rast gəlinən Ubır termininə əsaslanır. Ubır inancının ilk olaraq Volqa-İdil çayı və Pontus çöllərində meydana gəldiyi, qıpçaq-kuman köçləri ilə müxtəlif coğrafiyalara və slavyanlar arasında yayıldığı düşünülür. Modern "Vampir" sözü slavyan dilləri və türkcə "онпыр (onpyr)" şəklindən türər; "V" səsi köhnə bolqar nazal burun saitindən əvvəl əlavə olunur, bunu ənənəvi bolqar forması впир (vpir) sübut edir. (digər adlar: onpyr, vopir, vupir, upir, upierz.) Günəşin batması ilə yenidən doğması arasında olan zaman intervalı ərzində dirilərək məzarlardan çıxdığına, insanlara hücum edib onların qanlarını içdiyinə inanılan fövqəlvarlıqlar kimi təsəvvür edilən "vampir" sözünün hərfi mənası "qaniçən" deməkdir. Con Haynrix Zopfius özünün 1733-cü il tarixli "Serb vampirləri" adlı elmi işində yazmışdır: "Vampirlər gecələr öz məzarlarından çıxaraq yataqlarında sakit yatmış insanlara hücum edib bədənlərindəki qanlarını sorur və onları məhv edirlər. Vampirlər kişi, qadın və uşaqların yaşına və cinsinə baxmadan onlara zərər verirlər…". Skoffern isə özünün "Stray Leaves of Science and Folk lore" ("Elmin və folklorun baxımsız yarpaqları") adlı əsərində yazır: "Vampirlərə verə bildiyim ən gözəl anlayış onun yaşayan, şər ruhlu, qatil ölü bədən olmalarıdır.

Vampir Bruklində (ing. Vampire in Brooklyn) — Ues Kreyven tərəfindən 1995-ci ildə çəkilən filmdir. Vampir rolunu Eddi Mörfi canlandırır. Filmin digər adı "Ues Kreyvenin Vampiri Bruklində" kimi səslənir. Maksimilian (Eddi Mörfi) Karib dənizində yerləşən adaların birindən yeganə sağ qalan vampir soyunun son təmsilçisidir. Soylarnn tükənməməsi üçün kendisine bir həyat yoldaşı tapmağa qərar verir. Həmin həyat yoldaşı anası ilə əlaqədə olan başqa vampirdən olmalıdır. Bu səbəbdən Maksimilian Nyu-Yorkun Bruklin şəhərinə gəlir. Bura gəlmək üçün dənizdə üzən matrosa yaxınlaşır. Buradakı matrosları bir-bir yeməyə başlayır.

Vampire Hunter D: Bloodlust (吸血鬼ハンターD ブラッドラスト, Banpaia Hantā Dī: Buraddorasuto, azərb. Vampir ovçusu D: Qana susama‎) – 2000-ci ildə çəkilmiş tam metrajlı anime. Animenin rejissoru Yoşiaki Kavaciridir. Vampire Hunter D: Bloodlust — Internet Movie Database saytında.

Vampir həyat tərzi və ya vampir subkulturu – vampirlər haqqında müasir mədəniyyətdə yayılmış tezislər əsasında qurulan alternativ həyat tərzlərindən biridir. Vampir həyat tərzi daha çox qotik həyat tərzinin elementləri əsasında qurulsa da, bu cür həyat sürən insanlarda eyni zamanda sadizm subkulturasının elementləri də sezilməkdədir. Aktiv vampirizmə qanla qidalanmaya əsaslanan sanqinari vampirizm və xüsusi auraya malik olduqlarını düşünən insanların daxil olduğu psixi vampirizm daxildir.

Vampir qatili Baffi - Bədii Televiziya Teleserialıdır. İlk yayım tarixi 1992-ci ildə olmuşdur. Serialın ilk seriyalarının süjet xəttinin əsasını komediyalı qorxulu janr təşkil edir. Amma seriyaların sayı artdıqca seriyaların süjeti nisbətən dəyişir. Baffi Enn Sammers 16 yaşında vampirlərin ovçusudur. Vampirləri məhv etmək üçün Los Anceles şəhəri yaxınlığında yerləşən Sannideyl şəhərciyinə gəlir. Bu şəhərcikdə xəstəxana, universitet, məktəb, rahat qəbiristanlıq, gecə klubu və s. vardır. Sannideyl şəhərciyinin əsas çatışmayan cəhəti isə maqnit sahəsində yerləşməsidir. Bu maqnit sahəsi "Cəhənnəm qapısı"na açılır.

Vampir qatili Baffi - Bədii Televiziya Teleserialıdır. İlk yayım tarixi 1992-ci ildə olmuşdur. Serialın ilk seriyalarının süjet xəttinin əsasını komediyalı qorxulu janr təşkil edir. Amma seriyaların sayı artdıqca seriyaların süjeti nisbətən dəyişir. Baffi Enn Sammers 16 yaşında vampirlərin ovçusudur. Vampirləri məhv etmək üçün Los Anceles şəhəri yaxınlığında yerləşən Sannideyl şəhərciyinə gəlir. Bu şəhərcikdə xəstəxana, universitet, məktəb, rahat qəbiristanlıq, gecə klubu və s. vardır. Sannideyl şəhərciyinin əsas çatışmayan cəhəti isə maqnit sahəsində yerləşməsidir. Bu maqnit sahəsi "Cəhənnəm qapısı"na açılır.

Vampire Hunter D: Bloodlust (吸血鬼ハンターD ブラッドラスト, Banpaia Hantā Dī: Buraddorasuto, azərb. Vampir ovçusu D: Qana susama‎) – 2000-ci ildə çəkilmiş tam metrajlı anime. Animenin rejissoru Yoşiaki Kavaciridir. Vampire Hunter D: Bloodlust — Internet Movie Database saytında.

Vampirin gündəlikləri

Vampirin gündəlikləri teleserialının III mövsümünün çəkiləcəyi CW tərəfindən 16 aprel 2011-ci ildə elan edilmiş və serial 15 sentyabr 2011 – 10 may 2012-ci illər arasında efirə verilmişdir. Serialın 22 seriyadan ibarət olan üçüncü mövsümü Klausun mənşəyi, onun şəhərə gəlməsi və ilk nəsil vampirlər ailəsinin tarixçəsi ətrafında qurulmuşdur. Üçüncü mövsüm əsasən müsbət reaksiyalarla qarşılanmışdır. Hadisələr serialın ikinci mövsümündə kəsilir və üçncü mövsüm Yelena Gilbertin 18 yaşının olması ilə başlayır. Bu mövsümdə bir neçə dəfə canlandırdığı obraz Cena Sommers ikinci mövsümdə ölmüş Sara Kanninq seriala qayıtmışdır. Klaus obrazını canlandıran Cozef Morqan da həmçinin bir neçə dəfə bu mövsümdə serialda görünmüşdür. Üçüncü mövsüm əsasən ilk nəsil vampirlərin həyat tarixi və onların Mistik Follsa qayıtması ilə bağlıdır. Klaus Stefanı öz tərəfinə çəkməyə çalışır. Stefanın qaranlıq tərəfi özünü göstərir, Yelena və Deymon bir-birlərinə qarşı hisslərinə görə xəcalət çəkirlər, lakin Stefanın əvvəlki hisslərini geri qaytarmaq üçün birlikdə çalışırlar. İki ailə arasında qarşıdurmaya səbəb olmasına baxmayaraq, Keralayn və Tayler daha da yaxınlaşırlar.

Vampirin gündəlikləri teleserialının II mövsümünün çəkiləcəyi CW tərəfindən 16 fevral 2010-cu ildə elan edilmişdi. II Mövsümün ilk seriyasının premyerası 9 sentyabr 2010-cu ildə baş tutmuşdur. II mövsümdə hadisələr I mövsümün final seriyasında qaldığı yerdən davam etdirilir. Bundan sonra hadisələr davamlı olaraq inkişaf etdirilir. II mövsümdə hadisələr Yelena Gilbertin (Nina Dobrev) oxşarı olan Ketrin Pirsin şəhərə qayıtması ətrafında cərəyan edir, Mistik Folsda canavar adamlar peyda olur, qədim vampirlər haqqında mövzuya giriş edilir. Tayler Lokvudun (Maykl Trevino) əmisi Meyson Lokvud (Teylor Kinni) ailə mirası olan Ay daşının axtarışları zamanı Mistik Folsa gəlib çıxır. Daha sonra Tayler Lokvud ailəsinin canavar adam kökləri haqqında öyrənir. Bu arada Keralayn Forbs (Kendis Akkola) Ketrin Pirs tərəfindən öldürülür və qanında Deymon Salvatorenin (Yan Somerhalder) qan qatışığı olan Keralayn vampirə çevrilir. Qədim vampirlərdən Elayca (Daniel Gillies) və Klaus Mikaelsonun (Cozef Morqan) şəhərə gəlməsi hadisələri daha da mürəkkəbləşdirir. Vampir-Canavar adam qarışığı hibrid olan Klausa qədim cadugərlər tərəfindən bəd dua edilib və o, canavar adam gücündən istifadə edə bilmir.

Vampirin gündəlikləri teleserialının IV mövsümünün çəkiləcəyi CW tərəfindən 3 may 2012-ci ildə, serialın üçüncü mövsümünün başa çatmasından yeddi gün əvvəl elan edilmişdir. Üçüncü mövsümdən fərqli olaraq, böyük TV şoularla rəqabətdən qaçınmaq üçün dördüncü mövsüm sentyabrda yox, 11 oktyabr 2012-ci ildə efirə verilmişdir. Serialın digər mövsümlərindən fərqli olaraq, dördüncü mövsüm 22 yox, 23 seriyadan ibarətdir. İkinci mövsümün finalında öldürülən Metyu Devisdən başqa (o, iki, iyirmi iki və iyirmi üçüncü seriyalarda qonaq aktyor olmuşdur), əvvəlki mövsümlərdə iştirak etmiş bütün aktyorlar bu mövsümdə seriala qayıtmışdır. 11 yanvar 2013-cü ildə İlk doğulmuş vampirlərin keçmişindən bəhs edən və "Vampirin gündəlikləri" serialının spin-offu (törəmə) olan “İlk doğulmuşlar” serialının da çəkiləcəyi elan edilmişdi. 26 aprel 2013-cü ildə CW TV “İlk doğulmuşlar”ın tam mövsümü əhatə edəcək serial olacağını və növbəti payızda efirə veriləcəyini açıqlamışdı. 11 fevral 2013-cü ildə CW TV "Vampirin gündəlikləri" teleserialının beşinci mövsümünün çəkiləcəyini elan etmişdi. 3 may 2012-ci ildə CW TV "Vampirin gündəlikləri" serialının dördüncü mövsümünün çəkiləcəyini elan etmişdi. Digər mövsümlərdən fərqli olaraq dördüncü mövsüm 11 oktyabrdan efirə verilmişdi. Kevin Vilyamson, Culi Plek, Lesli Morgenşteyn və Bob Levi dördüncü mövsümün əsas icraçı prodüserləri olmuşlar.

Vampire Weekend — 2006-cı ildə Nyu-Yorkda qurulmuş amerikan rok qrupu. Qrup üzvləri ifaçı-gitaraçı Ezra Keninq, multi-instrumentalist Rüstəm Batmanqlic, təbilçi Kris Tomson və basçı Kris Bayodur. Rüstəm 2016-cı ilin əvəllərində qrupdan ayrıldı.

Vampanoaqlar (ing. Wampanoag, [ wɑːmpəˈnoʊ.æɡ ]) — ABŞ-də yerli hindi xalqı, dil baxımından əlaqəli qəbilələrin konfederasiyası). Hazırda 5 tayfadan ibarətdir.

Vamıq D. Volkan (türk. Vamık D. Volkan; 1932, Nikosiya, Nikosiya rayonu[d]) — əslən Kipr türkü olan ABŞ psixiatrı. O, dialoq və qarşılıqlı anlaşma üçün münaqişəli qrupları bir araya gətirən 40 illik fəaliyyəti ilə tanınır. Bir çox digər mükafatları arasında Beynəlxalq Dialoq Təşəbbüsünün fəxri prezidentidir. Obyektlərin əlaqələndirilməsi yas tutanları (çox vaxt təsadüfi birləşmə yolu ilə) faktiki itki anına bağlamağa xidmət edən bir nəzəriyyədir. Bu, faktiki obyektlər, hərəkətlər və ya ölülərlə eyniləşdirmənin başqa formaları ilə əlaqəli ola bilər. Volkanın Edvard Bibrinqin əsəri üzərində qurduğu "yenidən kədər terapiyası" "ölüm keyslərini – onun necə baş verdiyi, xəstənin xəbərə reaksiyası və cəsədin görülməsi, dəfn mərasimi hadisələri və s. nəzərdən keçirmək üçün onları geri götürərək" patoloji yas tutanları azad etməyi planlaşdırırdı. Vikianbarda Vamıq Volkan ilə əlaqədar mediafayllar var International Dialogue Initiative (IDI) 2015 Sigourney Award Claude Moore Library-Historical Collections About Vamik Volkan "Migration". Ferhat.

Vampirlə müsahibə (ing. Interview With The Vampire) — 1994-cü ildə Nil Cordan tərəfindən çəkilmiş və baş rolları Bred Pitt və Tom Kruzun oynadığı filmdir. Film Enn Raysın eyniadlı romanı əsasında çəkilmişdir. Filmin çəkilişinə 60 milyon ABŞ dolları sərf olunub. Lakin 223.7 milyon gəlir əldə edilib. Gənc bir jurnalist sirli bir insandan müsahibə almaq istəyir. Həmin insan isə 200 yaşında bir vampir olduğunu deyir. Jurnalist buna inanmadıqda bir neçə qeyri-adi hərəkət göstərir və jurnalisti vampir olduğuna inandırmağı bacarır. Müsahibə zamanı vampir həyat hekayəsini danışmağa başlayır: Lui varlı bir gəncdir. Lakin bu yaxınlarda arvadını itirdiyindən özünü pis hiss edir, tez-tez içib sərxoş olur.

Vampir Bruklində (ing. Vampire in Brooklyn) — Ues Kreyven tərəfindən 1995-ci ildə çəkilən filmdir. Vampir rolunu Eddi Mörfi canlandırır. Filmin digər adı "Ues Kreyvenin Vampiri Bruklində" kimi səslənir. Maksimilian (Eddi Mörfi) Karib dənizində yerləşən adaların birindən yeganə sağ qalan vampir soyunun son təmsilçisidir. Soylarnn tükənməməsi üçün kendisine bir həyat yoldaşı tapmağa qərar verir. Həmin həyat yoldaşı anası ilə əlaqədə olan başqa vampirdən olmalıdır. Bu səbəbdən Maksimilian Nyu-Yorkun Bruklin şəhərinə gəlir. Bura gəlmək üçün dənizdə üzən matrosa yaxınlaşır. Buradakı matrosları bir-bir yeməyə başlayır.

Qorxusuz vampir qatilləri (ing. Fearless Vampire Killers) — vampirlər haqqında çəkilən ən məşhur kino-filmlərdən biri. == Məzmun == Yaşlı bir yarasa tədqiqatçısı Professor Abronsius (Jack MacGowran) və onun qabiliyyətsiz köməkçisi Alfred (Roman Polanski) soyuq bir hava şəraitində Transilvaniyada qəsəbə-qəsəbə gəzərək vampir axtarırlar. Professor soyuqdan donma təhlükəsi qarşısında qaldığından yaxınlıqdakı kənddə bir evdə qalmağa qərar verirlər. Alfred ev sahibinin çimməyə meyilli qızına (Sharon Tate) möhkəm tutularaq aşiq olur, lakin qız yaxınlıqdakı qəsrdə iqamətgah quran vampir Kont Krolock tərəfindən qaçırılır. Professor Abronsius və köməkçisi Alfred kəndlilərin adını belə çəkməyə qorxduqları vampir Kont Krolockun qəsrinə tamamilə fərqli səbəblərlə gedirlər və vampirləri doğulduqlarına peşman edirlər.