VATT

Vatt (Vt) (ing. Watt; işarəsi: W) — Elektrik və ya mexaniki güc ölçü vahidi. 1 vatt – 1 saniyədə (s) 1 coul (C) iş görə bilən mexanizmin gücünə deyilir və BS-də güc vahidi olaraq götürülür. N = A/t, burada N-mexaniki güc, A iş, t-bu işi görməyə sərf olunan zamandır. Vatt ölçü vahidi universal buxar maşınının yaradıcısı ixtiraçı-mexanik Ceyms Vattın şərəfinə adlandırılıb.

Ceyms Vatt (ing. James Watt; 19 yanvar 1736[…], Qrinok, Renfryuşir qraflığı[d], Böyük Britaniya krallığı[…] – 25 avqust 1819[…], Birminhem, Böyük Britaniya və İrlandiya Birləşmiş Krallığı) — Şotlandiyalı ixtiraçı. Ən böyük nailiyyətlərindən biri buxar maşınını təkmilləşdirməkdən ibarət olmuşdur. Bununla da, Sənaye inqilabının gedişinə ciddi təsir göstərən simalardan birinə çevrilmişdir. == Həyatı == Ceyms Vatt kasıb, ancaq çox savadlı ailədə anadan olmuşdur. Onun atası dülgər idi. Babası şotlandiya-milli riyaziyyat müəllimi olmuşdur. Ceymsin uşaqlıqdan sağlamlığı çox zəif olmuşdur. O daimi xroniki baş ağrılarından əziyyət çəkmişdir. Uşaq ikən o hər şeylə maraqlanmış, əlinə keçən hər bir qurğunun işləmə prinsipini öyrənməyə cəhd etmişdir.

Heriot-Vatt Universiteti — 1821-ci ildə Edinburqda qurulmuş və 1966-cı ildən universitet kimi faəliyyət göstərən dünyanın ilk mexanik universitetidir. == Kampusları == Universitetin Scottish Borders, Orkney, Dubay və Malayziyada kampusları var.

Antuan Vatto(fr. Jean Antoine Watteau; 10 oktyabr 1684[…], Valansyen, Eno qraflığı, Fransa krallığı – 18 iyul 1721[…], Nojan-sür-Marn, Fransa krallığı) — fransız boyakarı. == Həyatı == Fransız rəngkarlığının görkəmli nümayəndələrindən biri də Antuan Vattodur (1684–1721). O, öz dövründəki real həyatı təsvir etmişdir. Yaradıcılığındakı gözəllik, zəriflik rokoko sənətkarlığının əsas istiqamətini təşkil edirdi.

Vattasilər — 1471–1549/1554-cü illərdə Mərakeşi idarə edən ərəb əsilli sülalə. == Tarixi == 15-ci əsrin sonlarında Mərakeşdə hakimiyyətdə olan Merinilər sülaləsinin hakimiyyəti zəifləmiş və ara müharibələri nəticəsində süquta uğramışdı. Həmin dövrdə Asila hakimi, Vattasi sülaləsindən olan Məhəmməd ibn Yəhya, Merini sultanlığının hakimiyyətinə son qoyan Şərif Əbu Abdullah əl-Hafidə qarşı mübarizədə qalib gələrək, 1471-ci ildə Fəs şəhərini tutdu və özünü Mərakeşin yeni sultanı elan etdi. Lakin Portuqaliya krallığı ilə mübarizədə müvəffəqiyyət qazana bilməyən Məhəmməd ibn Yəhya 1471-ci ildə Tanjer, 1473-cü ildə Asila şəhərlərini itirdi. Portuqallar Mərakeş sahillərində Əsfa (Safi), Məzaqan və Əzəmmur kimi qalalar inşa etdirdilər. 1492-ci ildə Qranada əmirliyinin süqutu ilə İspaniyadan qaçan bir çox əndəlüslü Mərakeşə sığındı. Həmçinin 1497-ci ildə ispanlar Vattasilərə məxsus Melilya şəhərini də işğal etdilər. Vattasilər İspaniya və Portuqaliya ilə mübarizəni davam etdirərkən, Mərakeşi ələ keçirən Səədilər ölkənin cənubunda ciddi təhlükəyə çevrildilər. 1549-cu ildə Fəs şəhərini tutan Səədilər Vattasi hökmranlığına son qoysalar da, 1554-cü ilin əvvəlində Fəsə daxil olan Osmanlıların Əlcəzair valisi Saleh Paşa Vattasi hakimiyyətini yenidən bərpa etdi. Lakin Osmanlı qoşunlarının geri çəkilməsi ilə Səədilər 1554-cü ilin sentyabrında yenidən Fəsi ələ keçirdilər və Vattasi sülaləsinin hakimiyyətinə tamamilə son qoyuldu.

Vattasilər — 1471–1549/1554-cü illərdə Mərakeşi idarə edən ərəb əsilli sülalə. == Tarixi == 15-ci əsrin sonlarında Mərakeşdə hakimiyyətdə olan Merinilər sülaləsinin hakimiyyəti zəifləmiş və ara müharibələri nəticəsində süquta uğramışdı. Həmin dövrdə Asila hakimi, Vattasi sülaləsindən olan Məhəmməd ibn Yəhya, Merini sultanlığının hakimiyyətinə son qoyan Şərif Əbu Abdullah əl-Hafidə qarşı mübarizədə qalib gələrək, 1471-ci ildə Fəs şəhərini tutdu və özünü Mərakeşin yeni sultanı elan etdi. Lakin Portuqaliya krallığı ilə mübarizədə müvəffəqiyyət qazana bilməyən Məhəmməd ibn Yəhya 1471-ci ildə Tanjer, 1473-cü ildə Asila şəhərlərini itirdi. Portuqallar Mərakeş sahillərində Əsfa (Safi), Məzaqan və Əzəmmur kimi qalalar inşa etdirdilər. 1492-ci ildə Qranada əmirliyinin süqutu ilə İspaniyadan qaçan bir çox əndəlüslü Mərakeşə sığındı. Həmçinin 1497-ci ildə ispanlar Vattasilərə məxsus Melilya şəhərini də işğal etdilər. Vattasilər İspaniya və Portuqaliya ilə mübarizəni davam etdirərkən, Mərakeşi ələ keçirən Səədilər ölkənin cənubunda ciddi təhlükəyə çevrildilər. 1549-cu ildə Fəs şəhərini tutan Səədilər Vattasi hökmranlığına son qoysalar da, 1554-cü ilin əvvəlində Fəsə daxil olan Osmanlıların Əlcəzair valisi Saleh Paşa Vattasi hakimiyyətini yenidən bərpa etdi. Lakin Osmanlı qoşunlarının geri çəkilməsi ilə Səədilər 1554-cü ilin sentyabrında yenidən Fəsi ələ keçirdilər və Vattasi sülaləsinin hakimiyyətinə tamamilə son qoyuldu.

Vattasilər — 1471–1549/1554-cü illərdə Mərakeşi idarə edən ərəb əsilli sülalə. == Tarixi == 15-ci əsrin sonlarında Mərakeşdə hakimiyyətdə olan Merinilər sülaləsinin hakimiyyəti zəifləmiş və ara müharibələri nəticəsində süquta uğramışdı. Həmin dövrdə Asila hakimi, Vattasi sülaləsindən olan Məhəmməd ibn Yəhya, Merini sultanlığının hakimiyyətinə son qoyan Şərif Əbu Abdullah əl-Hafidə qarşı mübarizədə qalib gələrək, 1471-ci ildə Fəs şəhərini tutdu və özünü Mərakeşin yeni sultanı elan etdi. Lakin Portuqaliya krallığı ilə mübarizədə müvəffəqiyyət qazana bilməyən Məhəmməd ibn Yəhya 1471-ci ildə Tanjer, 1473-cü ildə Asila şəhərlərini itirdi. Portuqallar Mərakeş sahillərində Əsfa (Safi), Məzaqan və Əzəmmur kimi qalalar inşa etdirdilər. 1492-ci ildə Qranada əmirliyinin süqutu ilə İspaniyadan qaçan bir çox əndəlüslü Mərakeşə sığındı. Həmçinin 1497-ci ildə ispanlar Vattasilərə məxsus Melilya şəhərini də işğal etdilər. Vattasilər İspaniya və Portuqaliya ilə mübarizəni davam etdirərkən, Mərakeşi ələ keçirən Səədilər ölkənin cənubunda ciddi təhlükəyə çevrildilər. 1549-cu ildə Fəs şəhərini tutan Səədilər Vattasi hökmranlığına son qoysalar da, 1554-cü ilin əvvəlində Fəsə daxil olan Osmanlıların Əlcəzair valisi Saleh Paşa Vattasi hakimiyyətini yenidən bərpa etdi. Lakin Osmanlı qoşunlarının geri çəkilməsi ilə Səədilər 1554-cü ilin sentyabrında yenidən Fəsi ələ keçirdilər və Vattasi sülaləsinin hakimiyyətinə tamamilə son qoyuldu.

Vattasilər — 1471–1549/1554-cü illərdə Mərakeşi idarə edən ərəb əsilli sülalə. == Tarixi == 15-ci əsrin sonlarında Mərakeşdə hakimiyyətdə olan Merinilər sülaləsinin hakimiyyəti zəifləmiş və ara müharibələri nəticəsində süquta uğramışdı. Həmin dövrdə Asila hakimi, Vattasi sülaləsindən olan Məhəmməd ibn Yəhya, Merini sultanlığının hakimiyyətinə son qoyan Şərif Əbu Abdullah əl-Hafidə qarşı mübarizədə qalib gələrək, 1471-ci ildə Fəs şəhərini tutdu və özünü Mərakeşin yeni sultanı elan etdi. Lakin Portuqaliya krallığı ilə mübarizədə müvəffəqiyyət qazana bilməyən Məhəmməd ibn Yəhya 1471-ci ildə Tanjer, 1473-cü ildə Asila şəhərlərini itirdi. Portuqallar Mərakeş sahillərində Əsfa (Safi), Məzaqan və Əzəmmur kimi qalalar inşa etdirdilər. 1492-ci ildə Qranada əmirliyinin süqutu ilə İspaniyadan qaçan bir çox əndəlüslü Mərakeşə sığındı. Həmçinin 1497-ci ildə ispanlar Vattasilərə məxsus Melilya şəhərini də işğal etdilər. Vattasilər İspaniya və Portuqaliya ilə mübarizəni davam etdirərkən, Mərakeşi ələ keçirən Səədilər ölkənin cənubunda ciddi təhlükəyə çevrildilər. 1549-cu ildə Fəs şəhərini tutan Səədilər Vattasi hökmranlığına son qoysalar da, 1554-cü ilin əvvəlində Fəsə daxil olan Osmanlıların Əlcəzair valisi Saleh Paşa Vattasi hakimiyyətini yenidən bərpa etdi. Lakin Osmanlı qoşunlarının geri çəkilməsi ilə Səədilər 1554-cü ilin sentyabrında yenidən Fəsi ələ keçirdilər və Vattasi sülaləsinin hakimiyyətinə tamamilə son qoyuldu.