[ lat. ]
1. Müharibə iştirakçısı olan qocaman döyüşçü. Böyük Vətən müharibəsi veteranları ilə görüş.
2. Hər hansı bir sahənin köhnə, əməkdar işçisi, xadimi. Elm veteranları. Səhnə veteranı.
Veteran (albom)
Veteran — ABŞ repçisi JPEGMafia(en)-nın ikinci studiya albomu. 19 yanvar 2018-ci ildə Deathbomb Arc və Republic Records tərəfindən buraxılıb.
Veteran (film, 1991)
Film Azərbaycan futbolunun veteranı, Bakının "Neftçi" və Moskvanın "Dinamo" futbol komandalarının ən məhsuldar oyunçusu və SSRİ yığma komandasının üzvü olmuş, "Neftçi" futbol komandasının keçmiş baş məşqçisi Ələkbər Məmmədov haqqındadır.
Rejissor: Teymur Bəkirzadə
Ssenari müəllifi: Teymur Bəkirzadə
Operator: Şərif Şərifov
Səs operatoru: Şamil Kərimov
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 356.
Ömər Əliyev (veteran)
Ömər Osman oğlu Əliyev (10 may 1900, Koraoba, Lənkəran qəzası, Bakı quberniyası, Rusiya imperiyası – 8 iyun 2004, Tüləgüvan, Astara rayonu, Azərbaycan) — uzunömürlü, Böyük Vətən müharibəsi iştirakçısı, xeyriyyəçi.
Doğum tarixinə dair 5 fərqli mənbə var. Mənbələrdəki ən gec tarix 1900-cü ilə təsadüf edir. Özünün dediklərinə görə Astara rayonunda 1918-ci il mart soyqırımlarının canlı şahidi olub. Böyük Vətən Müharibəsində iştirak edib. Müharibə zamanı əsir düşüb və əsirlikdən qaçıb. Döyüşlərdə göstərdiyi şücaətlərə və digər xidmətlərinə görə müxtəlif medal və ordenlərlə təltif olunub. Dunay çayı ətrafında gedən döyüşlərdəki qələbənin qazanılmasında xüsusi xidmətləri olub. Astara rayonunun ilk təsərrüfatçılarından olub və ilk sitrus meyvələrinin əkini zamanı ən yaxşı sort naringi gətirmək üçün mütəxəssis kimi Gürcüstana göndərilib. 1963-cü ildə yaşadığı kənddə ilk məktəb binasını inşa edib.
Veteran neftçi (film, 1971)
Film respublikanın ən qocaman neft ustası Gülbala Əliyevə həsr olunmuşdur.
"1941-1945-ci illər müharibəsi veteranı" nişanı
"1941–1945-ci illər müharibəsi veteranı" nişanı — 1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində Qələbənin 55-ci ildönümü şərəfinə, təsis edilmiş vahid nümunəli xatirə nişanıdır.
== Təsdiq edilməsi barədə qanun ==
"1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində Qələbənin 55-ci ildönümü şərəfinə "
1941–1945-ci illər müharibəsi Veteranı" Vahid nümunəli xatirə nişanı haqqında" qərarın təsdiq edilməsi barədə
=== Azərbaycan Respublikasının qanunu ===
"1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində Qələbənin 55-ci ildönümü şərəfinə "1941–1945-ci illər müharibəsi veteranı" vahid nümunəli xatirə nişanı haqqında" 1999-cu il oktyabrın 8-də Yalta şəhərində imzalanmış Qərar təsdiq edilsin.
"Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri Veteranı" medalı
"Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri Veteranı" medalı — Azərbaycan Respublikasının medalı.
"Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri Veteranı" medalı milli ornamentli ensiz lövhə ilə birgə bürüncdən tökülmüş və gümüş suyuna çəkilmiş, dairəvi formalı, diametri 35 mm olan lövhədən ibarətdir. Medalın ortasında Silahlı Qüvvələrin relyefli emblemi təsvir olunmuşdur. Emblemdən yuxarıda qövs boyunca "Azərbaycan Respublikası", aşağıda isə lent üzərində "Silahlı Qüvvələri Veteranı" sözləri həkk olunmuşdur.
Aypara, ulduz və lent ağ rəngdədir. Arxa tərəfi hamar səthlidir. Medal paltarın yaxasına bərkidilmək üçün elementi olan, 27 mm x 43 mm ölçüdə düzbucaqlı xara lentə halqa və ilgək vasitəsilə birləşdirilir. Xara lentdə zeytun rəngli fonda, kənarlarından mərkəzə doğru ardıcıl olaraq Silahlı Qüvvələrin növlərinin rəngləri — 1 mm enində zeytun və ağ rəngli, 3 mm enində göy və ağ rəngli şaquli zolaqlar təsvir edilmişdir. Medala paltara bərkidilmək üçün elementi olan eyni xara lentdən üz çəkilmiş 27 mm x 9 mm ölçülü qəlib əlavə olunur.
"Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Veteranı" medalı
"Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri Veteranı" medalı — Azərbaycan Respublikasının medalı.
"Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri Veteranı" medalı milli ornamentli ensiz lövhə ilə birgə bürüncdən tökülmüş və gümüş suyuna çəkilmiş, dairəvi formalı, diametri 35 mm olan lövhədən ibarətdir. Medalın ortasında Silahlı Qüvvələrin relyefli emblemi təsvir olunmuşdur. Emblemdən yuxarıda qövs boyunca "Azərbaycan Respublikası", aşağıda isə lent üzərində "Silahlı Qüvvələri Veteranı" sözləri həkk olunmuşdur.
Aypara, ulduz və lent ağ rəngdədir. Arxa tərəfi hamar səthlidir. Medal paltarın yaxasına bərkidilmək üçün elementi olan, 27 mm x 43 mm ölçüdə düzbucaqlı xara lentə halqa və ilgək vasitəsilə birləşdirilir. Xara lentdə zeytun rəngli fonda, kənarlarından mərkəzə doğru ardıcıl olaraq Silahlı Qüvvələrin növlərinin rəngləri — 1 mm enində zeytun və ağ rəngli, 3 mm enində göy və ağ rəngli şaquli zolaqlar təsvir edilmişdir. Medala paltara bərkidilmək üçün elementi olan eyni xara lentdən üz çəkilmiş 27 mm x 9 mm ölçülü qəlib əlavə olunur.
"Polis Veteranı" medalı
"Polis Veteranı" medalı — Azərbaycanın dövlət təltifi (medal). Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 20 aprel 2006-cı il tarixli Sərəncamına əsasən təsis edilən medaldır.
== Medalın Təsviri ==
“Polis veteranı” medalı bürüncdəndir, xarici diametri 32 mm olan gümüşü rəngli relyefli səkkizguşəli ulduz şəklində tərtib edilmişdir. Ortada, dairənin içində daxili işlər orqanlarının emblemi təsvir edilmiş, yuxarıda qövs boyunca “Polis veteranı” sözləri yazılmış, aşağıda yarımçevrə boyunca palıd yarpağından çələng həkk edilmişdir. Dairənin içində üfüqi diametrindən yuxarı, mərkəzdən başlayan qabarıq şüalar təsvir edilmişdir.
Medalın arxa tərəfi hamar səthlidir, yuxarı qövs boyunca “Azərbaycan”, aşağı qövs boyunca “Respublikası” sözləri, mərkəzdə isə Azərbaycan Respublikası xəritəsinin konturları həkk olunmuşdur.
Medal paltara bərkidilmək üçün elementi olan, 20 mmx42 mm ölçüdə, gümüşü rəngli metal lövhəyə halqa və ilgək vasitəsilə birləşdirilir. Lövhə öndən 2 hissədən ibarətdir. Üst hissə Azərbaycan Respublikası Dövlət bayrağının rənglərinə uyğun mavi, qırmızı və yaşıl rəngli bərabər enli şaquli zolaqlara bölünmüş xara lentlə örtülmüşdür. Lövhənin alt hissəsinin mərkəzində aypara və səkkizguşəli ulduz, mərkəzdən kənarlara doğru istiqamətlənmiş şüalar təsvir edilmişdir.
"SSRİ Silahlı Qüvvələri veteranı" medalı
"SSRİ Silahlı Qüvvələri veteranı" medalı — SSRİ Ali Sovetinin 20 may 1976-cı il tarixli qanunu ilə təsis olunmuş SSRİ medalı.
"Əmək Veteranı" medalı
“Əmək veteranı” medalı -- SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 18 yanvar 1974-cü il tarixli fərmanı ilə uzun illər vicdanlı əməyə görə fəhlə, kolxozçu və qulluqçuları təltif etmək üçün təsis edilmiş Sovet İttifaqının dövlət mükafatıdır .
== Tarixi ==
Medal SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 18 yanvar 1974-cü il tarixli fərmanı ilə “Əmək veteranı” medalı haqqında Əsasnamə” ilə təsis edilmişdir. 1974-cü il mayın 20-də “Əmək veteranı” medalının təltif edilməsinə təqdim edilməsi və bu medalın təqdim edilməsi qaydası haqqında Təlimat” təsis edilmişdir.
1976-cı il oktyabrın 26-da mükafata namizəd ola biləcək şəxslərin dairəsinin genişləndirilməsi ilə bağlı göstərişlərə dəyişikliklər edildi.
1974-cü il sentyabrın 25-də hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşlarının, 8 iyul 1977-ci ildən isə daxili işlər orqanlarının sıravi və komandan heyətinin təltiflərə təqdim edilməsi haqqında fərman verildi. Medal reqlamentinin sonuncu nəşri 12 avqust 1983-cü ildə təqdim edilmişdir.
30 iyun 2006-cı il tarixdə fərmana dəyişikliklər edildi, ona əsasən Rusiya Federasiyası ərazisində bu medalın verilməsi rəsmi olaraq dayandırıldı.
Medal layihəsinin müəllifi qoznak rəssamı Sergey Akimoviç Pomanskidir. Ümumilikdə təxminən 39.197.100 mükafat verildi.
== Təsviri ==
Medal gümüşü üzlənmiş tombakdan hazırlanıb və diametri 34 mm olan müntəzəm dairəvi formada olub.
1941-1945-ci illər müharibəsi veteranı nişanı
"1941–1945-ci illər müharibəsi veteranı" nişanı — 1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində Qələbənin 55-ci ildönümü şərəfinə, təsis edilmiş vahid nümunəli xatirə nişanıdır.
== Təsdiq edilməsi barədə qanun ==
"1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində Qələbənin 55-ci ildönümü şərəfinə "
1941–1945-ci illər müharibəsi Veteranı" Vahid nümunəli xatirə nişanı haqqında" qərarın təsdiq edilməsi barədə
=== Azərbaycan Respublikasının qanunu ===
"1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində Qələbənin 55-ci ildönümü şərəfinə "1941–1945-ci illər müharibəsi veteranı" vahid nümunəli xatirə nişanı haqqında" 1999-cu il oktyabrın 8-də Yalta şəhərində imzalanmış Qərar təsdiq edilsin.
Azərbaycan Respublikası Veteranlar Təşkilatı
Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatı — 1987-ci il mart ayının 21-də yaradılmışdır.
Respublika Veteranlar Təşkilatı 1992-ci il may ayının 10-da Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyinin müvafiq qərarı əsasında rəsmi dövlət qeydiyyatına alınmışdır.
Təşkilat hazırda sıralarında müharibə, əmək, Silahlı Qüvvələr və hüquq-mühafizə orqanları veteranları olmaqla, bir milyondan çox üzvü birləşdirir.
== Tarixi ==
İkinci Dünya Müharibəsinin faşizm üzərində Qələbə ilə başa çatmasından sonra keçmiş SSRİ-nin bütün respublikalarında olduğu kimi Azərbaycan Respublikasında da veteran hərəkatı başlanmışdır. İlk sədri Mustafa Nəsirov olmuşdur. Bu hərəkatın ilk nəticəsi kimi 1960-cı il iyun ayının 10-da Bakı Veteran Komitəsi yaradılmışdır. Ancaq Azərbaycanın ilk veteran təşkilatının fəaliyyəti yalnız Bakı şəhəri ilə məhdudlaşmış və bu vəziyyət 1970-ci illərin əvvəllərinədək davam etmişdir.
1970–80-ci illərdə respublikada veteran hərəkatında yeni canlanma yaranmış, bu hərəkat tədricən bütün ölkəni əhatə etmişdir. Dövlət dəstəyi sayəsində Azərbaycanın əksər rayonlarında veteran təşkilatlarının yaradılması 1987-ci il mart ayının 21-də Respublika Veteranlar Təşkilatının təsis olunması ilə nəticələnmişdir. Ancaq 1980-ci illərin sonu və 1990-cı illərin əvvəllərində ölkədə yaşanan xaos, hərc-mərclik Veteranlar Təşkilatının fəaliyyətinə də mənfi təsir göstərmişdir.
Böyük Vətən müharibəsi veteranı
Böyük Vətən müharibəsi veteranı — 1945-ci ildən sonra Böyük Vətən müharibəsində (1941-1945) iştirak etmiş şəxslərə aid edilən veteranlıq kateqoriyası.
== SSRİ-də Böyük Vətən müharibəsi veteranlarının statusu ==
Böyük Vətən müharibəsində iştirak etmələri ilə əlaqədar xüsusi hüquq və imtiyazlar alan SSRİ vətəndaşlarının birinci kateqoriyası Sovet İttifaqı Qəhrəmanları və Böyük Vətən müharibəsi əlilləri idi. Sovet İttifaqının çox sayda Qəhrəmanı Böyük Vətən Müharibəsi dövründə meydana çıxdı: təltif olunanların sayının 91,2%. Böyük Vətən müharibəsi dövründə göstərilən istismarlara görə 11 min 657 nəfər yüksək rütbəyə layiq görülmüşdür (bunlardan 3051-i ölümündən sonra), 107-i iki dəfə (onlardan 7-si ölümündən sonra). Sovet İttifaqı Qəhrəmanları arasında Böyük Vətən müharibəsi iştirakçıları - 90 qadın (bunlardan 49-u ölümündən sonra). Müharibədən sonrakı ilk illərdən bəri bu vətəndaşların fövqəladə xidmət hüququ barədə elanlar bütün dövlət müəssisələrində, rabitə və istehlak xidmətlərində, əmanət kassalarında və dəmir yolu kassalarında və s.
Müharibədən əvvəl də Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin və SSRİ Xalq Komissarları Sovetinin 23 aprel 1930-cu il tarixli bir fərmanı ilə qanunverici orqanına verilən "Qırmızı Ordu hərbi qulluqçuları və çağırışçıları və ailələri üçün müavinətlər haqqında Məcəllə" tətbiq olundu, bu məcəlləni konkretləşdirən qanun və fərmanların qəbulu üçün başlanğıc nöqtəsidir. Eyni zamanda, hərbçilərin özlərinə deyil, ailə üzvlərinə də bəzi güzəştlər edildi. Burada bir nümunə SSRİ Müharibə Nazirinin 10 mart 1952-ci il tarixli 20 saylı "Hərbi qulluqçuların, onların ailələrinin, təqaüdçülərin və mülki işçilərin seçilməsi və sanatoriyalara göndərilməsi qaydalarına dair təlimatı"nın qüvvəyə mindiyi əmridir. Bu sənəd hərbi qulluqçuların ailə üzvlərindən hansına hərbi sanatoriyalarda müalicə hüququ verilə biləcəyini, sanatoriya biletlərinin (kuponlarının) dəyərinin hansı hissəsini ödəyə biləcəklərini və s.
Polis veteranı medalı
"Polis Veteranı" medalı — Azərbaycanın dövlət təltifi (medal). Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 20 aprel 2006-cı il tarixli Sərəncamına əsasən təsis edilən medaldır.
“Polis veteranı” medalı bürüncdəndir, xarici diametri 32 mm olan gümüşü rəngli relyefli səkkizguşəli ulduz şəklində tərtib edilmişdir. Ortada, dairənin içində daxili işlər orqanlarının emblemi təsvir edilmiş, yuxarıda qövs boyunca “Polis veteranı” sözləri yazılmış, aşağıda yarımçevrə boyunca palıd yarpağından çələng həkk edilmişdir. Dairənin içində üfüqi diametrindən yuxarı, mərkəzdən başlayan qabarıq şüalar təsvir edilmişdir.
Medalın arxa tərəfi hamar səthlidir, yuxarı qövs boyunca “Azərbaycan”, aşağı qövs boyunca “Respublikası” sözləri, mərkəzdə isə Azərbaycan Respublikası xəritəsinin konturları həkk olunmuşdur.
Medal paltara bərkidilmək üçün elementi olan, 20 mmx42 mm ölçüdə, gümüşü rəngli metal lövhəyə halqa və ilgək vasitəsilə birləşdirilir. Lövhə öndən 2 hissədən ibarətdir. Üst hissə Azərbaycan Respublikası Dövlət bayrağının rənglərinə uyğun mavi, qırmızı və yaşıl rəngli bərabər enli şaquli zolaqlara bölünmüş xara lentlə örtülmüşdür. Lövhənin alt hissəsinin mərkəzində aypara və səkkizguşəli ulduz, mərkəzdən kənarlara doğru istiqamətlənmiş şüalar təsvir edilmişdir.
İncəsənət Veteranı (1966)
Film Azərbaycanın xalq artisti, SSRİ Dövlət Mükafatı laureatı, görkəmli teatr və kino xadimi, professor Rza Təhmasibə həsr edilmişdir.
Rejissorun diplom işi olan bu filmdə Rza müəllimin çəkdiyi filmlərdən, pedaqoji fəaliyyətindən, teatr və kinoda yaratdığı obrazlardan, səhnədə qoyduğu tamaşalardan söhbət açılır.
İncəsənət veteranı (film, 1966)
Film Azərbaycanın xalq artisti, SSRİ Dövlət Mükafatı laureatı, görkəmli teatr və kino xadimi, professor Rza Təhmasibə həsr edilmişdir.
Rejissorun diplom işi olan bu filmdə Rza müəllimin çəkdiyi filmlərdən, pedaqoji fəaliyyətindən, teatr və kinoda yaratdığı obrazlardan, səhnədə qoyduğu tamaşalardan söhbət açılır.
Əmək veteranı medalı
“Əmək veteranı” medalı -- SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 18 yanvar 1974-cü il tarixli fərmanı ilə uzun illər vicdanlı əməyə görə fəhlə, kolxozçu və qulluqçuları təltif etmək üçün təsis edilmiş Sovet İttifaqının dövlət mükafatıdır .
Medal SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 18 yanvar 1974-cü il tarixli fərmanı ilə “Əmək veteranı” medalı haqqında Əsasnamə” ilə təsis edilmişdir. 1974-cü il mayın 20-də “Əmək veteranı” medalının təltif edilməsinə təqdim edilməsi və bu medalın təqdim edilməsi qaydası haqqında Təlimat” təsis edilmişdir.
1976-cı il oktyabrın 26-da mükafata namizəd ola biləcək şəxslərin dairəsinin genişləndirilməsi ilə bağlı göstərişlərə dəyişikliklər edildi.
1974-cü il sentyabrın 25-də hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşlarının, 8 iyul 1977-ci ildən isə daxili işlər orqanlarının sıravi və komandan heyətinin təltiflərə təqdim edilməsi haqqında fərman verildi. Medal reqlamentinin sonuncu nəşri 12 avqust 1983-cü ildə təqdim edilmişdir.
30 iyun 2006-cı il tarixdə fərmana dəyişikliklər edildi, ona əsasən Rusiya Federasiyası ərazisində bu medalın verilməsi rəsmi olaraq dayandırıldı.
Medal layihəsinin müəllifi qoznak rəssamı Sergey Akimoviç Pomanskidir. Ümumilikdə təxminən 39.197.100 mükafat verildi.
Medal gümüşü üzlənmiş tombakdan hazırlanıb və diametri 34 mm olan müntəzəm dairəvi formada olub.