Betpak-Dala: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.1 |
||
(5 istifadəçi tərəfindən edilmiş 8 dəyişiklik göstərilmir) | |||
Sətir 1: | Sətir 1: | ||
{{Səhra |
{{Səhra |
||
|Adı = Betpak-Dala |
|Adı = Betpak-Dala |
||
|Yerli adı = {{ |
|Yerli adı = {{dil-kk|Бетпақдала}} |
||
| |
|Şəkil = Betpack-Dala.JPG |
||
| |
|Şəklin izahı = |
||
|lat_dir = N|lat_deg =45 |lat_min =38 |lat_sec =06 |
|lat_dir = N|lat_deg =45 |lat_min =38 |lat_sec =06 |
||
|lon_dir = E|lon_deg =70 |lon_min =22 |lon_sec =22 |
|lon_dir = E|lon_deg =70 |lon_min =22 |lon_sec =22 |
||
Sətir 34: | Sətir 34: | ||
|Rayon 3 = |
|Rayon 3 = |
||
|Rayon 4 = |
|Rayon 4 = |
||
| |
|Mütləq hündürlüyü = 300-500 |
||
|Uzunluğu = 500 |
|Uzunluğu = 500 |
||
|Eni = 50 |
|Eni = 50 |
||
|Sahəsi = 75 000 |
|Sahəsi = 75 000 |
||
|Min. t = |
|Min. t = |
||
| |
|Maks. t = |
||
|Orta illik t. = |
|Orta illik t. = |
||
|Yanvarda orta t. = –12 -14 |
|Yanvarda orta t. = –12 -14 |
||
Sətir 65: | Sətir 65: | ||
}} |
}} |
||
'''Betpak-Dala''', ({{ |
'''Betpak-Dala''', ({{dil-kk|Бетпақдала}}), eləcə də '''Şimali [[Mirzəçöl]]''' — [[Qazaxıstan]]ın [[Karağandı vilayəti]], [[Cənubi Qazaxıstan vilayəti]] və [[Cambul vilayəti]]ni əhatə edən [[səhra]]. Betpak-Dala Sarısu, [[Çu çayı|Çu]] çayları və [[Balxaş]] gölü əhatəsində yerləşir. |
||
== Adının mənası == |
== Adının mənası == |
||
Betpak-Dala türk dilində «batnak» - bataqlıq və ya fars dilində bedbaxt - bədbəxt, kasıb; türk dilində «dala»- tala, düzənlik deməkdir.<ref> |
Betpak-Dala türk dilində «batnak» - bataqlıq və ya fars dilində bedbaxt - bədbəxt, kasıb; türk dilində «dala»- tala, düzənlik deməkdir.<ref>{{Cite web |title=Бетпак-Дала это: |url=http://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/69067/%D0%91%D0%B5%D1%82%D0%BF%D0%B0%D0%BA |access-date=2016-05-29 |archive-date=2019-09-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190923002035/https://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/69067/%D0%91%D0%B5%D1%82%D0%BF%D0%B0%D0%BA |url-status=live }}</ref> |
||
== Ümumi məlumat == |
== Ümumi məlumat == |
||
Səhra 46°30' paralelində Qazaxıstan xırdatəpəliyi ilə həmsərhəddir. Sahəsi 75 min km²-dir. Səthi düz və dalğalı düzənliklərdən ibarətdir. Ərazinin hündürlüyü |
Səhra 46°30' paralelində Qazaxıstan xırdatəpəliyi ilə həmsərhəddir. Sahəsi 75 min km²-dir. Səthi düz və dalğalı düzənliklərdən ibarətdir. Ərazinin hündürlüyü 300–500 m arasında dəyişir. Ərazinin meyilliyi cənub-qərb istiqamətindədir. Cənub-qərb hissəsində Jeltau yüksəkliyi(974 m) yerləşir. Betpak-Dala alt palezoyun, [[mezozoy]]un eləcə də paleoqenin çökmə, metomorfik süxurlarından təşkil olunub. |
||
== İqlimi == |
== İqlimi == |
||
İqlimi kəskin kontinentaldır. Yağıntıların illik göstəricisi |
İqlimi kəskin kontinentaldır. Yağıntıların illik göstəricisi 100–150 mm-dir. Yay dövründə yağıntıların ancaq 15 % düşür. Yayı quru və isti, qışı mülayim soyuqdur. [[Yanvar]] ayının orta temperaturu —12 —14°С, [[iyul]]un isə 24 - 26°С-dir<ref>[http://www.britannica.com/place/ Betpaqdala Betpaqdala Desert, Kazakhstan]{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> |
||
== İstinadlar == |
== İstinadlar == |
||
{{İstinad siyahısı}} |
|||
<references/> |
|||
{{ |
{{Səhralar}} |
||
[[Kateqoriya:Qazaxıstan coğrafiyası]] |
[[Kateqoriya:Qazaxıstan coğrafiyası]] |
Səhifəsinin 19:06, 10 sentyabr 2022 tarixinə olan son versiyası
Betpak-Dala | |
---|---|
qaz. Бетпақдала | |
Ümumi məlumatlar | |
Mütləq hündürlüyü | 300-500 m |
Sahəsi | 75 000 km² |
Uzunluğu | 500 km |
Eni | 50 km |
Temperatur | |
• Yanvarda orta | –12 -14 °C |
• İyulda orta | 24-26 °C |
• İllik yağıntı | 100-150 mm |
Yerləşməsi | |
45°38′06″ şm. e. 70°22′22″ ş. u. | |
Ölkə | Qazaxıstan |
Vilayətlər | |
|
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Betpak-Dala, (qaz. Бетпақдала), eləcə də Şimali Mirzəçöl — Qazaxıstanın Karağandı vilayəti, Cənubi Qazaxıstan vilayəti və Cambul vilayətini əhatə edən səhra. Betpak-Dala Sarısu, Çu çayları və Balxaş gölü əhatəsində yerləşir.
Adının mənası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Betpak-Dala türk dilində «batnak» - bataqlıq və ya fars dilində bedbaxt - bədbəxt, kasıb; türk dilində «dala»- tala, düzənlik deməkdir.[1]
Ümumi məlumat
[redaktə | mənbəni redaktə et]Səhra 46°30' paralelində Qazaxıstan xırdatəpəliyi ilə həmsərhəddir. Sahəsi 75 min km²-dir. Səthi düz və dalğalı düzənliklərdən ibarətdir. Ərazinin hündürlüyü 300–500 m arasında dəyişir. Ərazinin meyilliyi cənub-qərb istiqamətindədir. Cənub-qərb hissəsində Jeltau yüksəkliyi(974 m) yerləşir. Betpak-Dala alt palezoyun, mezozoyun eləcə də paleoqenin çökmə, metomorfik süxurlarından təşkil olunub.
İqlimi
[redaktə | mənbəni redaktə et]İqlimi kəskin kontinentaldır. Yağıntıların illik göstəricisi 100–150 mm-dir. Yay dövründə yağıntıların ancaq 15 % düşür. Yayı quru və isti, qışı mülayim soyuqdur. Yanvar ayının orta temperaturu —12 —14°С, iyulun isə 24 - 26°С-dir[2]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "Бетпак-Дала это:". 2019-09-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-05-29.
- ↑ Betpaqdala Betpaqdala Desert, Kazakhstan[ölü keçid]