Betpak-Dala
Betpak-Dala, (qaz. Бетпақдала), eləcə də Şimali Mirzəçöl — Qazaxıstanın Karağandı vilayəti, Cənubi Qazaxıstan vilayəti və Cambul vilayətini əhatə edən səhra. Betpak-Dala Sarısu, Çu çayları və Balxaş gölü əhatəsində yerləşir.
| Betpak-Dala | |
|---|---|
| qaz. Бетпақдала | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Mütləq hündürlüyü | 300-500 m |
| Sahəsi | 75 000 km² |
| Uzunluğu | 500 km |
| Eni | 50 km |
| Temperatur | |
| • Yanvarda orta | –12 -14 °C |
| • İyulda orta | 24-26 °C |
| • İllik yağıntı | 100-150 mm |
| Yerləşməsi | |
| 45°38′06″ şm. e. 70°22′22″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə |
 Qazaxıstan |
| Vilayətlər | |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Adının mənası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Betpak-Dala türk dilində «batnak» - bataqlıq və ya fars dilində bedbaxt - bədbəxt, kasıb; türk dilində «dala»- tala, düzənlik deməkdir.[1]
Ümumi məlumat
[redaktə | mənbəni redaktə et]Səhra 46°30' paralelində Qazaxıstan xırdatəpəliyi ilə həmsərhəddir. Sahəsi 75 min km²-dir. Səthi düz və dalğalı düzənliklərdən ibarətdir. Ərazinin hündürlüyü 300–500 m arasında dəyişir. Ərazinin meyilliyi cənub-qərb istiqamətindədir. Cənub-qərb hissəsində Jeltau yüksəkliyi(974 m) yerləşir. Betpak-Dala alt palezoyun, mezozoyun eləcə də paleoqenin çökmə, metomorfik süxurlarından təşkil olunub.
İqlimi
[redaktə | mənbəni redaktə et]İqlimi kəskin kontinentaldır. Yağıntıların illik göstəricisi 100–150 mm-dir. Yay dövründə yağıntıların ancaq 15 % düşür. Yayı quru və isti, qışı mülayim soyuqdur. Yanvar ayının orta temperaturu —12 —14°С, iyulun isə 24 - 26°С-dir[2]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "Бетпак-Дала это:". 2019-09-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-05-29.
- ↑ Betpaqdala Betpaqdala Desert, Kazakhstan[ölü keçid]
