Betpak-Dala: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.8
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.1
 
(2 fərqli istifadəçi tərəfindən edilmiş 1 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 68: Sətir 68:


== Adının mənası ==
== Adının mənası ==
Betpak-Dala türk dilində «batnak» - bataqlıq və ya fars dilində bedbaxt - bədbəxt, kasıb; türk dilində «dala»- tala, düzənlik deməkdir.<ref>[http://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/69067/%D0%91%D0%B5%D1%82%D0%BF%D0%B0%D0%BA Бетпак-Дала это:]</ref>
Betpak-Dala türk dilində «batnak» - bataqlıq və ya fars dilində bedbaxt - bədbəxt, kasıb; türk dilində «dala»- tala, düzənlik deməkdir.<ref>{{Cite web |title=Бетпак-Дала это: |url=http://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/69067/%D0%91%D0%B5%D1%82%D0%BF%D0%B0%D0%BA |access-date=2016-05-29 |archive-date=2019-09-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190923002035/https://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/69067/%D0%91%D0%B5%D1%82%D0%BF%D0%B0%D0%BA |url-status=live }}</ref>


== Ümumi məlumat ==
== Ümumi məlumat ==
Səhra 46°30' paralelində Qazaxıstan xırdatəpəliyi ilə həmsərhəddir. Sahəsi 75 min km²-dir. Səthi düz və dalğalı düzənliklərdən ibarətdir. Ərazinin hündürlüyü 300–500 m arasında dəyişir. Ərazinin meyilliyi cənub-qərb istiqamətindədir. Cənub-qərb hissəsində Jeltau yüksəkliyi(974 m) yerləşir. Betpak-Dala alt palezoyun, [[mezozoy]]un eləcədə paleoqenin çökmə, metomorfik süxurlarından təşkil olunub.
Səhra 46°30' paralelində Qazaxıstan xırdatəpəliyi ilə həmsərhəddir. Sahəsi 75 min km²-dir. Səthi düz və dalğalı düzənliklərdən ibarətdir. Ərazinin hündürlüyü 300–500 m arasında dəyişir. Ərazinin meyilliyi cənub-qərb istiqamətindədir. Cənub-qərb hissəsində Jeltau yüksəkliyi(974 m) yerləşir. Betpak-Dala alt palezoyun, [[mezozoy]]un eləcə də paleoqenin çökmə, metomorfik süxurlarından təşkil olunub.


== İqlimi ==
== İqlimi ==

Səhifəsinin 19:06, 10 sentyabr 2022 tarixinə olan son versiyası

Betpak-Dala
qaz. Бетпақдала
Ümumi məlumatlar
Mütləq hündürlüyü 300-500 m
Sahəsi 75 000 km²
Uzunluğu 500 km
Eni 50 km
Temperatur
 • Yanvarda orta –12 -14 °C
 • İyulda orta 24-26 °C
 • İllik yağıntı 100-150 mm
Yerləşməsi
45°38′06″ şm. e. 70°22′22″ ş. u.
Ölkə  Qazaxıstan
Vilayətlər
Betpak-Dala xəritədə
Betpak-Dala
Betpak-Dala
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Betpak-Dala, (qaz. Бетпақдала), eləcə də Şimali Mirzəçöl — Qazaxıstanın Karağandı vilayəti, Cənubi Qazaxıstan vilayətiCambul vilayətini əhatə edən səhra. Betpak-Dala Sarısu, Çu çayları və Balxaş gölü əhatəsində yerləşir.

Adının mənası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Betpak-Dala türk dilində «batnak» - bataqlıq və ya fars dilində bedbaxt - bədbəxt, kasıb; türk dilində «dala»- tala, düzənlik deməkdir.[1]

Ümumi məlumat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Səhra 46°30' paralelində Qazaxıstan xırdatəpəliyi ilə həmsərhəddir. Sahəsi 75 min km²-dir. Səthi düz və dalğalı düzənliklərdən ibarətdir. Ərazinin hündürlüyü 300–500 m arasında dəyişir. Ərazinin meyilliyi cənub-qərb istiqamətindədir. Cənub-qərb hissəsində Jeltau yüksəkliyi(974 m) yerləşir. Betpak-Dala alt palezoyun, mezozoyun eləcə də paleoqenin çökmə, metomorfik süxurlarından təşkil olunub.

İqlimi[redaktə | mənbəni redaktə et]

İqlimi kəskin kontinentaldır. Yağıntıların illik göstəricisi 100–150 mm-dir. Yay dövründə yağıntıların ancaq 15 % düşür. Yayı quru və isti, qışı mülayim soyuqdur. Yanvar ayının orta temperaturu —12 —14°С, iyulun isə 24 - 26°С-dir[2]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. "Бетпак-Дала это:". 2019-09-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-05-29.
  2. Betpaqdala Betpaqdala Desert, Kazakhstan[ölü keçid]