Rusiyaya məxsus Mi-24 helikopterinin vurulması (2020): Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktə
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
 
(11 istifadəçi tərəfindən edilmiş 28 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1: Sətir 1:
{{Aviasiya qəzası
{{Aviasiya qəzası
|aviasiya növü = vertolyot
|aviasiya növü = vertolyot
|adı =Rusiyaya məxsus Mi-24 helikopterinin vurulması
|adı = Rusiyaya məxsus Mi-24 helikopterinin vurulması
|şəkil = Russian Air Force Mil Mi-24P Dvurekov-4.jpg
|şəkil = Russian Air Force Mil Mi-24P Dvurekov-4.jpg
|şəklin izahı = Mi-24 helikopteri
|şəklin izahı = Mi-24 helikopteri
|tarix = [[9 noyabr]] [[2020]]
|tarix = 9 noyabr 2020
|qəza səbəbi = [[Daşınabilən hava hücumundan müdafiə sistemi]] tərəfindən vurulması
|qəza səbəbi = [[Daşınabilən hava hücumundan müdafiə sistemi]] tərəfindən vurulması
|yer = [[Arazdəyən (qəsəbə)|Yerasx]] yaxınlığı, [[Ararat mərzi]], [[Azərbaycan]]
|yer = [[Arazdəyən (qəsəbə)|Yerasx]] yaxınlığı, [[Ararat mərzi]], [[Ermənistan]]
|koordinatlar =
|koordinatlar =
|qalxma yeri =
|qalxma yeri =
|istiqamət =
|istiqamət =
|sərnişin sayı = 3
|sərnişin sayı = 3
|komanda =
|komanda =
|yaralı sayı = 1
|yaralı sayı = 1
|ölü sayı = 2
|ölü sayı = 2
|model = [[Mİ-24]] helikopteri
|model = [[Mi-24|Mİ-24]] [[helikopter]]i
|havayolu şirkəti = [[Rusiya Hərbi Hava Qüvvələri]]
|havayolu şirkəti = [[Rusiya Hərbi Hava Qüvvələri]]
|uçuş nömrəsi =
|uçuş nömrəsi =
|qeydiyyat nömrəsi =
|qeydiyyat nömrəsi =
}}
}}
{{İkinci Qarabağ müharibəsi}}
'''Rusiyaya məxsus Mi-24 helikopterinin vurulması''' — 9 noyabr 2020-ci il tarixində Rusiyanın Mi-24 hücum helikopteri (NATO hesabat adı "Hind") Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən [[İkinci Qarabağ müharibəsi]] zamanı vurulur. Helikopter [[daşınabilən hava hücumundan müdafiə sistemi]] ilə yerdən açılan atəş nəticəsində Ermənistanın [[Arazdəyən|Yerasx]] kəndi yaxınlığında, Azərbaycanın [[Naxçıvan Muxtar Respublikası]]ndan bir neçə kilometr aralıda vurulur<ref>{{Cite web |url=https://www.bbc.com/news/world-europe-54874162 |title=Two killed as Russian military helicopter downed in Armenia |date=9 November 2020 |access-date=9 November 2020 |work=[[BBC News]] |language=en }}</ref>. Ekipaj üzvlərindən ikisi ölür, biri isə yaralanır<ref>{{Cite web |url=https://www.euronews.com/2020/11/09/two-soldiers-die-after-russian-helicopter-shot-down-in-armenia |title=Two soldiers die after Russian helicopter shot down in Armenia |date=9 November 2020 |access-date=9 November 2020 |work=[[Euronews]] |language=en }}</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.themoscowtimes.com/2020/11/09/russian-military-helicopter-shot-down-in-armenia-2-dead-a71996 |title=Russian Military Helicopter Shot Down in Armenia, 2 Dead |date=9 November 2020 |access-date=9 November 2020 |work=[[The Moscow Times]] |language=en }}</ref><ref name="reutersshotdown">{{Cite web |url=https://www.reuters.com/article/us-armenia-azerbaijan-russia-helicopter/russia-says-one-of-its-helicopters-has-been-shot-down-over-armenia-idUSKBN27P2BS?il=0 |title=Russia says one of its helicopters has been shot down over Armenia |date=9 November 2020 |access-date=9 November 2020 |work=[[Reuters]] |language=en }}</ref>. Azərbaycanın Xarici İşlər Nazirliyi Rusiyanın Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus helikopterin vurulmasına görə qarşı tərəfdən üzr istəyib, atışmanın səhvən baş verdiyini və bununla bağlı təzminat təklif edib<ref>{{Cite web |url=https://meduza.io/en/news/2020/11/09/russian-military-helicopter-is-shot-down-in-armenia-near-azerbaijani-border-killing-two |title=Azerbaijan apologizes for shooting down a Russian military helicopter in Armenia |date=9 November 2020 |access-date=9 November 2020 |work=Meduza |language=en }}</ref>.
'''Rusiyaya məxsus Mi-24 helikopterinin vurulması''' — 9 noyabr 2020-ci il tarixində [[Rusiya]]nın Mi-24 [[hücum helikopteri]] ([[NATO kod adı]]: "Hind") [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]] tərəfindən [[İkinci Qarabağ müharibəsi]] zamanı vurulur. Helikopter [[daşınabilən hava hücumundan müdafiə sistemi]] ilə yerdən açılan atəş nəticəsində Ermənistanın [[Arazdəyən|Yerasx]] kəndi yaxınlığında, Azərbaycanın [[Naxçıvan Muxtar Respublikası]]ndan bir neçə kilometr aralıda vurulur<ref>{{Cite web
|url = https://www.bbc.com/news/world-europe-54874162
|title = Two killed as Russian military helicopter downed in Armenia
|date = 9 November 2020
|access-date = 9 November 2020
|work = [[BBC News]]
|language = en
|archive-date = 9 November 2020
|archive-url = https://web.archive.org/web/20201109172643/https://www.bbc.com/news/world-europe-54874162
|url-status = live
}}</ref>. Ekipaj üzvlərindən ikisi ölür, biri isə yaralanır<ref>{{Cite web
|url = https://www.euronews.com/2020/11/09/two-soldiers-die-after-russian-helicopter-shot-down-in-armenia
|title = Two soldiers die after Russian helicopter shot down in Armenia
|date = 9 November 2020
|access-date = 9 November 2020
|work = [[Euronews]]
|language = en
|archive-date = 9 November 2020
|archive-url = https://web.archive.org/web/20201109171627/https://www.euronews.com/2020/11/09/two-soldiers-die-after-russian-helicopter-shot-down-in-armenia
|url-status = live
}}</ref><ref>{{Cite web
|url = https://www.themoscowtimes.com/2020/11/09/russian-military-helicopter-shot-down-in-armenia-2-dead-a71996
|title = Russian Military Helicopter Shot Down in Armenia, 2 Dead
|date = 9 November 2020
|access-date = 9 November 2020
|work = [[The Moscow Times]]
|language = en
|archive-date = 9 November 2020
|archive-url = https://web.archive.org/web/20201109170905/https://www.themoscowtimes.com/2020/11/09/russian-military-helicopter-shot-down-in-armenia-2-dead-a71996
|url-status = live
}}</ref><ref name="reutersshotdown">{{Cite web
|url = https://www.reuters.com/article/us-armenia-azerbaijan-russia-helicopter/russia-says-one-of-its-helicopters-has-been-shot-down-over-armenia-idUSKBN27P2BS?il=0
|title = Russia says one of its helicopters has been shot down over Armenia
|date = 9 November 2020
|access-date = 9 November 2020
|work = [[Reuters]]
|language = en
|archive-date = 9 November 2020
|archive-url = https://web.archive.org/web/20201109173828/https://www.reuters.com/article/us-armenia-azerbaijan-russia-helicopter/russia-says-one-of-its-helicopters-has-been-shot-down-over-armenia-idUSKBN27P2BS?il=0
|url-status = live
}}</ref>. Azərbaycanın Xarici İşlər Nazirliyi Rusiyanın Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus helikopterin vurulmasına görə qarşı tərəfdən üzr istəyib, atışmanın səhvən baş verdiyini və bununla bağlı təzminat təklif edib<ref>{{Cite web
|url = https://meduza.io/en/news/2020/11/09/russian-military-helicopter-is-shot-down-in-armenia-near-azerbaijani-border-killing-two
|title = Azerbaijan apologizes for shooting down a Russian military helicopter in Armenia
|date = 9 November 2020
|access-date = 9 November 2020
|work = Meduza
|language = en
|archive-date = 9 November 2020
|archive-url = https://web.archive.org/web/20201109173038/https://meduza.io/en/news/2020/11/09/russian-military-helicopter-is-shot-down-in-armenia-near-azerbaijani-border-killing-two
|url-status = live
}}</ref>.

== Hadisələr ==
== Hadisələr ==

=== Arxa plan ===
=== Arxa plan ===
Hadisə Ermənistan tərəfindən dəstəklənən, lakin Azərbaycanın de-yure ərazisi olan, öz müstəqilliyini elan etmiş, lakin tanınmamış [[Qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikası]] tərəfindən faktiki olaraq nəzarət edilən mübahisəli Dağlıq Qarabağ bölgəsi üzərində başlanan müharibə zamanı baş verir. 8 noyabr 2020-ci il tarixində [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]] Şuşa üzərində nəzarəti ələ keçirir<ref>{{Cite web |url=https://www.reuters.com/article/us-armenia-azerbaijan/azerbaijan-says-it-has-taken-karabakhs-second-largest-city-armenia-denies-it-idUSKBN27O0BF |title=Azerbaijan says it has taken Karabakh's second-largest city, Armenia denies it |date=8 November 2020 |access-date=8 November 2020 |work=Reuters |language=en }}</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.rferl.org/a/armenian-opposition-requests-talks-with-pm-pashinian-amid-fighting-around-key-nagorno-karabakh-town/30938142.html |title=Key Town In Nagorno-Karabakh Falls As Azerbaijan Presses Forward in Breakaway Region |date=9 November 2020 |access-date=9 November 2020 |work=Radio Free Europe/Radio Liberty |language=en }}</ref>. Nəticədə Şuşanın azad edilməsindən sonra Azərbaycan Ordusunun [[Xankəndi]]ni ələ keçirilməsi artıq an məsələsi olur.
Hadisə Ermənistan tərəfindən dəstəklənən, lakin Azərbaycanın de-yure ərazisi olan, öz müstəqilliyini elan etmiş, lakin tanınmamış [[Qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikası]] tərəfindən faktiki olaraq nəzarət edilən mübahisəli Dağlıq Qarabağ bölgəsi üzərində başlanan müharibə zamanı baş verir. 8 noyabr 2020-ci il tarixində [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]] Şuşa üzərində nəzarəti ələ keçirir<ref>{{Cite web
|url = https://www.reuters.com/article/us-armenia-azerbaijan/azerbaijan-says-it-has-taken-karabakhs-second-largest-city-armenia-denies-it-idUSKBN27O0BF
|title = Azerbaijan says it has taken Karabakh's second-largest city, Armenia denies it
|date = 8 November 2020
|access-date = 8 November 2020
|work = Reuters
|language = en
|archive-date = 29 November 2020
|archive-url = https://archive.today/20201129194259/https://www.reuters.com/article/us-armenia-azerbaijan/azerbaijan-says-it-has-taken-karabakhs-second-largest-city-armenia-denies-it-idUSKBN27O0BF
|url-status = live
}}</ref><ref>{{Cite web
|url = https://www.rferl.org/a/armenian-opposition-requests-talks-with-pm-pashinian-amid-fighting-around-key-nagorno-karabakh-town/30938142.html
|title = Key Town In Nagorno-Karabakh Falls As Azerbaijan Presses Forward in Breakaway Region
|date = 9 November 2020
|access-date = 9 November 2020
|work = Radio Free Europe/Radio Liberty
|language = en
|archive-date = 9 November 2020
|archive-url = https://web.archive.org/web/20201109111501/https://www.rferl.org/a/armenian-opposition-requests-talks-with-pm-pashinian-amid-fighting-around-key-nagorno-karabakh-town/30938142.html
|url-status = live
}}</ref>. Nəticədə Şuşanın azad edilməsindən sonra Azərbaycan Ordusunun [[Xankəndi]]ni ələ keçirməsi artıq an məsələsi olur<ref>{{Cite web
| title = Xankəndinin ələ keçirilməsi artıq an məsələsidir
| url = https://www.ens.az/az/newsru-xankendinin-ele-kecirilmesi-artiq-an-meselesidir
| access-date = 2020-11-28
| archive-date = 2022-04-07
| archive-url = https://web.archive.org/web/20220407025147/https://www.ens.az/az/newsru-xankendinin-ele-kecirilmesi-artiq-an-meselesidir
| url-status = live
}}</ref>.

=== Helikopterinin vurulması ===
9 noyabr 2020-ci il tarixində, Ermənistanın Yerasx kəndi yaxınlığında, Azərbaycanın [[Naxçıvan Muxtar Respublikası]]ndan bir neçə kilometr aralıda və Dağlıq Qarabağdan 70 kilometr (43 mil) məsafədə daşınabilən hava hücumundan müdafiə sistemindən atılan atəş nəticəsində helikopter vurulur<ref>{{Cite web
|url = https://www.dw.com/en/nagorno-karabakh-russian-helicopter-shot-down-over-armenia/a-55547913
|title = Nagorno-Karabakh: Russian helicopter 'shot down' over Armenia
|date = 9 November 2020
|access-date = 9 November 2020
|work = [[Deutsche Welle]]
|language = en
|archive-date = 9 November 2020
|archive-url = https://web.archive.org/web/20201109172200/https://www.dw.com/en/nagorno-karabakh-russian-helicopter-shot-down-over-armenia/a-55547913
|url-status = live
}}</ref><ref>{{Cite web
|url = https://www.aljazeera.com/news/2020/11/9/russia-says-helicopter-shot-down-in-armenia
|title = Russia says military helicopter shot down in Armenia, 2 killed
|date = 9 November 2020
|access-date = 9 November 2020
|work = [[Al Jazeera]]
|language = en
|archive-date = 9 November 2020
|archive-url = https://web.archive.org/web/20201109174138/https://www.aljazeera.com/news/2020/11/9/russia-says-helicopter-shot-down-in-armenia
|url-status = live
}}</ref>. Helikopter [[Gümrü]]dəki [[102-ci Rusiya hərbi bazası]]nın konvoyunu müşayiət etdiyi bildirilir<ref>{{Cite web
|url = https://ria.ru/20201109/vertolet-1583830002.html
|title = ОДКБ прокомментировала инцидент со сбитым в Армении российским вертолетом
|date = 9 November 2020
|access-date = 9 November 2020
|work = RIA Novosti
|language = ru
|archive-date = 9 November 2020
|archive-url = https://web.archive.org/web/20201109184057/https://ria.ru/20201109/vertolet-1583830002.html
|url-status = live
}}</ref>. Qısa müddət sonra [[Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi]] tərəfindən vuruşun təsadüfən baş verdiyini bildirərək Rusiyaydan üzr istədiyini və təzminat ödəməyə hazır olduğunu bildirərək hücuma görə məsuliyyəti öz üzərinə götürür. Azərbaycanın Xarici İşlər Nazirliyindən vurğulanıb ki, helikopter bilavasitə Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin zonasında aktiv döyüş əməliyyatlarının davam etdiyi [[Azərbaycan–Ermənistan sərhədi|Azərbaycan-Ermənistan dövlət sərhədi]]nə yaxın uçuş keçirib.
Üstəlik uçuş günün qaranlıq vaxtında, aşağı hündürlükdə, hava müdafiəsi sisteminin radar müşahidəsindən kənar zonada həyata keçirilib<ref>{{Cite web
|url = https://www.reuters.com/article/uk-armenia-azerbaijan-russia-helicopter/azerbaijan-says-it-downed-russian-helicopter-by-accident-apologises-idUKKBN27P2H2
|title = Azerbaijan says it downed Russian helicopter by accident, apologises
|date = 9 November 2020
|access-date = 9 November 2020
|work = [[Reuters]]
|language = en
|archive-date = 9 November 2020
|archive-url = https://web.archive.org/web/20201109191640/https://www.reuters.com/article/uk-armenia-azerbaijan-russia-helicopter/azerbaijan-says-it-downed-russian-helicopter-by-accident-apologises-idUKKBN27P2H2
|url-status = live
}}</ref>. Həmçinin bölgədə əvvəllər Rusiya helikopterlərinin görünmədiyi vurğulanıb<ref>{{Cite web
|url = https://www.bbc.com/russian/news-54879360
|title = Азербайджанские военные сбили российский вертолет над Арменией
|date = 9 November 2020
|access-date = 9 November 2020
|work = BBC Russian Service
|language = en
|archive-date = 9 November 2020
|archive-url = https://web.archive.org/web/20201109163825/https://www.bbc.com/russian/news-54879360
|url-status = live
}}</ref>. Rusiyanın Ermənistandakı hərbi bazası və [[Azərbaycan Respublikası Baş Prokurorluğu]] hadisə ilə bağlı istintaq başladıb<ref>{{Cite web
|url = https://az.trend.az/azerbaijan/gundem/3332055.html
|title = Baş Prokurorluq Rusiyaya məxsus hərbi helikopterin vurulması ilə bağlı bəyanat yayıb
|date = 9 November 2020
|access-date = 9 November 2020
|work = Trend News Agency]
|language = az
|archive-date = 11 January 2021
|archive-url = https://web.archive.org/web/20210111114243/https://az.trend.az/azerbaijan/politics/3332055.html
|url-status = live
}}</ref>.

== Reaksiyalar ==

=== Münaqişə tərəfləri ===
Helikopterinin vurulmasından qısa müddət sonra [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Azərbaycan Respublikasının Müdafiə naziri]] [[Zakir Həsənov]] [[Rusiya Silahlı Qüvvələri|Rusiyanın Müdafiə naziri]] [[Sergey Şoyqu]]ya başsağlığı məktubu göndərib<ref>{{Cite web
|url = https://ria.ru/20201110/azerbaydzhan-1583843666.html
|title = Министр обороны Азербайджана направил Шойгу письмо с соболезнованиями
|date = 9 November 2020
|access-date = 9 November 2020
|work = RIA Novosti
|language = ru
|archive-date = 16 November 2020
|archive-url = https://web.archive.org/web/20201116180525/https://ria.ru/20201110/azerbaydzhan-1583843666.html
|url-status = live
}}</ref>. [[Xarici İşlər Nazirliyi (Rusiya)|Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi]] hadisənin məsuliyyətini dərhal öz üzərinə götürən Azərbaycanı müsbət qiymətləndirdiklərini bildirib<ref>{{Cite web
|url = https://ria.ru/20201110/karabakh-1583843062.html
|title = МИД позитивно оценил признание Баку вины в инциденте с российским Ми-24
|date = 9 November 2020
|access-date = 9 November 2020
|work = RIA Novosti
|language = ru
|archive-date = 1 December 2020
|archive-url = https://web.archive.org/web/20201201015148/https://ria.ru/20201110/karabakh-1583843062.html
|url-status = live
}}</ref>. Rusiya Prezidenti [[Vladimir Putin]] daha sonra helikopterdəki hərbçiləri Cəsarət ordeni ilə təltif etmişdir<ref>{{Cite web
| title = Executive Order on awarding Russian Federation state decorations
| url = http://en.kremlin.ru/events/president/news/64416
| access-date = 2020-11-21
| website = President of Russia
| language = en
| archive-date = 2020-11-15
| archive-url = https://web.archive.org/web/20201115111356/http://en.kremlin.ru/events/president/news/64416
| url-status = live
}}</ref>.

=== Beynəlxalq ===
9 noyabrda Rusiyanın üzv olduğu [[Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı]], bu hadisə ilə əlaqədar narahatlığını dilə gətirən bir açıqlama verir<ref>{{Cite web
|url = https://1news.az/news/odkb-vyrazhaet-ser-eznuyu-ozabochennost-v-svyazi-s-tem-chto-byl-sbit-rossiyskiy-vertolet
|title = ОДКБ выражает серьезную озабоченность в связи с тем, что был сбит российский вертолет
|date = 9 November 2020
|access-date = 9 November 2020
|work = 1News
|language = ru
|archive-date = 10 November 2020
|archive-url = https://web.archive.org/web/20201110221711/https://1news.az/news/odkb-vyrazhaet-ser-eznuyu-ozabochennost-v-svyazi-s-tem-chto-byl-sbit-rossiyskiy-vertolet
|url-status = live
}}</ref>.
Ermənistan Prezidenti [[Armen Sarkisyan]] 18 noyabrda rus pilotlarını Hərbi Xidmətlərinə görə medalı ilə təltif edilməsi haqqında fərman imzaladmışdır. 12 dekabrda Ermənistan hökuməti Yerasxda atışmada öldürülən rus pilotların xatirəsini yad etmək üçün müvəqqəti bir xatirə lövhəsi açmış və ərazidə bir dua mərasimi keçirmişdir.<ref>{{Cite web
| url = https://armenianreport.com/ru/pubs/267711/
| title = На месте гибели сбитых Азербайджаном российских летчиков в Армении открыли временную мемориальную доску
| date = 12 December 2020
| access-date = 12 December 2020
| work = Armenian Report
| language = ru
| archive-date = 11 January 2021
| archive-url = https://web.archive.org/web/20210111170203/https://armenianreport.com/ru/pubs/267711/
| url-status = live
}}</ref>

== İstinadlar ==
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
{{İstinad siyahısı}}
{{Aviasiya qəzaları və insidentləri (2020)}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan–Ermənistan sərhədi]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan–Ermənistan sərhədi]]
[[Kateqoriya:2020-ci ildə Azərbaycan]]
[[Kateqoriya:2020-ci ildə Ermənistan]]
[[Kateqoriya:Ermənistanda aviasiya olayları]]
[[Kateqoriya:İkinci Qarabağ müharibəsi]]
[[Kateqoriya:Diplomatik insidentlər]]

Səhifəsinin 21:19, 8 fevral 2024 tarixinə olan son versiyası

Rusiyaya məxsus Mi-24 helikopterinin vurulması
Mi-24 helikopteri
Mi-24 helikopteri
Ümumi məlumatlar
Tarix
  • 9 noyabr 2020
Qəza səbəbi Daşınabilən hava hücumundan müdafiə sistemi tərəfindən vurulması
Yer Yerasx yaxınlığı, Ararat mərzi, Ermənistan
Sərnişin sayı 3
Yaralı sayı 1
Ölü sayı 2
Helikopter
Helikopter modeli Mİ-24 helikopteri
Havayolu şirkəti Rusiya Hərbi Hava Qüvvələri
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Rusiyaya məxsus Mi-24 helikopterinin vurulması — 9 noyabr 2020-ci il tarixində Rusiyanın Mi-24 hücum helikopteri (NATO kod adı: "Hind") Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı vurulur. Helikopter daşınabilən hava hücumundan müdafiə sistemi ilə yerdən açılan atəş nəticəsində Ermənistanın Yerasx kəndi yaxınlığında, Azərbaycanın Naxçıvan Muxtar Respublikasından bir neçə kilometr aralıda vurulur[1]. Ekipaj üzvlərindən ikisi ölür, biri isə yaralanır[2][3][4]. Azərbaycanın Xarici İşlər Nazirliyi Rusiyanın Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus helikopterin vurulmasına görə qarşı tərəfdən üzr istəyib, atışmanın səhvən baş verdiyini və bununla bağlı təzminat təklif edib[5].

Hadisələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Arxa plan[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hadisə Ermənistan tərəfindən dəstəklənən, lakin Azərbaycanın de-yure ərazisi olan, öz müstəqilliyini elan etmiş, lakin tanınmamış Qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikası tərəfindən faktiki olaraq nəzarət edilən mübahisəli Dağlıq Qarabağ bölgəsi üzərində başlanan müharibə zamanı baş verir. 8 noyabr 2020-ci il tarixində Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Şuşa üzərində nəzarəti ələ keçirir[6][7]. Nəticədə Şuşanın azad edilməsindən sonra Azərbaycan Ordusunun Xankəndini ələ keçirməsi artıq an məsələsi olur[8].

Helikopterinin vurulması[redaktə | mənbəni redaktə et]

9 noyabr 2020-ci il tarixində, Ermənistanın Yerasx kəndi yaxınlığında, Azərbaycanın Naxçıvan Muxtar Respublikasından bir neçə kilometr aralıda və Dağlıq Qarabağdan 70 kilometr (43 mil) məsafədə daşınabilən hava hücumundan müdafiə sistemindən atılan atəş nəticəsində helikopter vurulur[9][10]. Helikopter Gümrüdəki 102-ci Rusiya hərbi bazasının konvoyunu müşayiət etdiyi bildirilir[11]. Qısa müddət sonra Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi tərəfindən vuruşun təsadüfən baş verdiyini bildirərək Rusiyaydan üzr istədiyini və təzminat ödəməyə hazır olduğunu bildirərək hücuma görə məsuliyyəti öz üzərinə götürür. Azərbaycanın Xarici İşlər Nazirliyindən vurğulanıb ki, helikopter bilavasitə Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin zonasında aktiv döyüş əməliyyatlarının davam etdiyi Azərbaycan-Ermənistan dövlət sərhədinə yaxın uçuş keçirib. Üstəlik uçuş günün qaranlıq vaxtında, aşağı hündürlükdə, hava müdafiəsi sisteminin radar müşahidəsindən kənar zonada həyata keçirilib[12]. Həmçinin bölgədə əvvəllər Rusiya helikopterlərinin görünmədiyi vurğulanıb[13]. Rusiyanın Ermənistandakı hərbi bazası və Azərbaycan Respublikası Baş Prokurorluğu hadisə ilə bağlı istintaq başladıb[14].

Reaksiyalar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Münaqişə tərəfləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Helikopterinin vurulmasından qısa müddət sonra Azərbaycan Respublikasının Müdafiə naziri Zakir Həsənov Rusiyanın Müdafiə naziri Sergey Şoyquya başsağlığı məktubu göndərib[15]. Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi hadisənin məsuliyyətini dərhal öz üzərinə götürən Azərbaycanı müsbət qiymətləndirdiklərini bildirib[16]. Rusiya Prezidenti Vladimir Putin daha sonra helikopterdəki hərbçiləri Cəsarət ordeni ilə təltif etmişdir[17].

Beynəlxalq[redaktə | mənbəni redaktə et]

9 noyabrda Rusiyanın üzv olduğu Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı, bu hadisə ilə əlaqədar narahatlığını dilə gətirən bir açıqlama verir[18]. Ermənistan Prezidenti Armen Sarkisyan 18 noyabrda rus pilotlarını Hərbi Xidmətlərinə görə medalı ilə təltif edilməsi haqqında fərman imzaladmışdır. 12 dekabrda Ermənistan hökuməti Yerasxda atışmada öldürülən rus pilotların xatirəsini yad etmək üçün müvəqqəti bir xatirə lövhəsi açmış və ərazidə bir dua mərasimi keçirmişdir.[19]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ "Two killed as Russian military helicopter downed in Armenia". BBC News (ingilis). 9 November 2020. 9 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 November 2020.
  2. ↑ "Two soldiers die after Russian helicopter shot down in Armenia". Euronews (ingilis). 9 November 2020. 9 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 November 2020.
  3. ↑ "Russian Military Helicopter Shot Down in Armenia, 2 Dead". The Moscow Times (ingilis). 9 November 2020. 9 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 November 2020.
  4. ↑ "Russia says one of its helicopters has been shot down over Armenia". Reuters (ingilis). 9 November 2020. 9 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 November 2020.
  5. ↑ "Azerbaijan apologizes for shooting down a Russian military helicopter in Armenia". Meduza (ingilis). 9 November 2020. 9 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 November 2020.
  6. ↑ "Azerbaijan says it has taken Karabakh's second-largest city, Armenia denies it". Reuters (ingilis). 8 November 2020. 29 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 November 2020.
  7. ↑ "Key Town In Nagorno-Karabakh Falls As Azerbaijan Presses Forward in Breakaway Region". Radio Free Europe/Radio Liberty (ingilis). 9 November 2020. 9 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 November 2020.
  8. ↑ "Xankəndinin ələ keçirilməsi artıq an məsələsidir". 2022-04-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-11-28.
  9. ↑ "Nagorno-Karabakh: Russian helicopter 'shot down' over Armenia". Deutsche Welle (ingilis). 9 November 2020. 9 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 November 2020.
  10. ↑ "Russia says military helicopter shot down in Armenia, 2 killed". Al Jazeera (ingilis). 9 November 2020. 9 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 November 2020.
  11. ↑ "ОДКБ прокомментировала инцидент со сбитым в Армении российским вертолетом". RIA Novosti (rus). 9 November 2020. 9 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 November 2020.
  12. ↑ "Azerbaijan says it downed Russian helicopter by accident, apologises". Reuters (ingilis). 9 November 2020. 9 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 November 2020.
  13. ↑ "Азербайджанские военные сбили российский вертолет над Арменией". BBC Russian Service (ingilis). 9 November 2020. 9 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 November 2020.
  14. ↑ "Baş Prokurorluq Rusiyaya məxsus hərbi helikopterin vurulması ilə bağlı bəyanat yayıb". Trend News Agency] (az.). 9 November 2020. 11 January 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 November 2020.
  15. ↑ "Министр обороны Азербайджана направил Шойгу письмо с соболезнованиями". RIA Novosti (rus). 9 November 2020. 16 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 November 2020.
  16. ↑ "МИД позитивно оценил признание Баку вины в инциденте с российским Ми-24". RIA Novosti (rus). 9 November 2020. 1 December 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 November 2020.
  17. ↑ "Executive Order on awarding Russian Federation state decorations". President of Russia (ingilis). 2020-11-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-11-21.
  18. ↑ "ОДКБ выражает серьезную озабоченность в связи с тем, что был сбит российский вертолет". 1News (rus). 9 November 2020. 10 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 November 2020.
  19. ↑ "На месте гибели сбитых Азербайджаном российских летчиков в Армении открыли временную мемориальную доску". Armenian Report (rus). 12 December 2020. 11 January 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 December 2020.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Rusiyaya_məxsus_Mi-24_helikopterinin_vurulması_(2020)&oldid=7465884"