İnfant Pyotr (Koimbra hersoqu)

İnfant Pyotr (port. Infante Don Pedro) (9 dekabr 1392, Lissabon – 20 may 1449) — ilk Koimbra hersoqu və Portuqaliya infantı. Atası Aviz sülaləsindən Portuqaliya kralı I Con, anası isə Gentli Conun qızı Lankasterli Filipadır. Yaşadığı dövrdə ən çox səyahət edən şahzadə olan Don Pyotr 1439–1448-ci illərdə taxt naibi olaraq xidmət etmişdir.

İnfant Pedru
Regent (Portuqaliya krallığı)
1439 – 1448
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	9 dekabr 1392
Doğum yeri	Lissabon, Portuqaliya
Vəfat tarixi	20 may 1449 (56 yaşında)
Atası	I Juan
Anası	Lankasterli Filipa
Uşaqları	Koimbralı İzabella
Təltifləri
İmzası
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Don Pyotr 1392-ci ildə Lissabonda dünyaya gəldi. Digər qardaş və bacılarıyla birlikdə o dönəmdə çox az rast gəlinən şəkildə mükəmməl təhsil almışdır. 1415-ci ildə atası, qardaşları Eduard və Henriylə birlikdə Seutanın fəthində iştirak etdi. Fəthin ardından qardaşlarıyla birlikdə müxtəlif ünvanlar aldı: Qardaşı Henri Vizey hersoqu, özü isə Koimbra hersoqu elan edildi. Bu ünvanlar Portuqaliya tarixində ilk dəfə yaradılmışdır.

1418-ci ildə ölkəni tərk etdi və gələcək 10 il boyunca Avropa miqyasında səyahətlərə qatıldı. İlk öncə Kastiliyaya gedərək burada II Conla görüşdü. Ardından Macarıstana gedərək Müqəddəs Roma imperatoru Sigismundla görüşüb onun xidmətinə girdi. Onun ordusuyla birlikdə Osmanlılara qarşı vuruşdu və 1424-cü ilədək burada qaldı. Ardından Osmanlı sultanı II Muradla görüşdü və Bizans imperiyasının paytaxtı Konstantinopola yola düşdü. Daha sonra İsgəndəriyyə və Qahirə üzərindən Qüdsə yola düşdü.

1425-ci ildə Fransa və İngiltərəyə səyahət etdi və burada Paris və Oksford Universitetlərini ziyarət etdi. Ertəsi il Flandriyaya gedən Don Pyotr 2 il boyunca Burqundiya sarayında yaşadı. Bu müddət ərzində dul Burqundiya hersoqu Xeyirxah Filippi öz bacısı İzabella ilə evlənməyə razı saldı. Uzun danışıqların ardından cütlük 7 yanvar 1430-cu ildə evləndi və bu nikahdan məşhur Burqundiya hersoqu Cəsur Karl dünyaya gəldi.

Burqundiya ilə evlilik danışıqları davam edərkən, Don Pyotr 1428-ci ildə buranı tərk etdi və Venesiyaya, ardından Romaya yollandı. Romada ikən Papa V Martinlə görüşən Don Pyotr Barselonaya qayıtdı və burada Araqonlu Eleonorayla kral olan qardaşı I Eduardın, Kataloniyalı İzabellayla isə özünün evlənməsi üçün danışıqlar apardı. Ardından Portuqaliyaya qayıtdı.

Don Pyotrun qardaşı I Eduardın ani ölümünün ardından onun 6 yaşlı oğlu V Afonso kral, anası Araqonlu Eleonora isə naibə elan olundu. Ancaq kralın anasının Araqonlu olması bir çox saray əyanının və əsilzadənin narazılığına səbəb olmuşdu. Nəhayət, Don Pyotr bir çox saray əyanı və ögey qardaşı Don Alfonsonun da dəstəyiylə taxt naibliyinə gətirildi. Bu təyinatdakı dəstəyi səbəbilə 30 dekabr 1442-ci ildə ögey qardaşı Don Alfonsonu Braqanza hersoqu elan etdi.

Ancaq çox keçmədən Don Alfonsoyla naib olan qardaşı arasında münasibətlər pisləşdi. Belə ki, 1445-ci ildə 13 yaşlı gənc kral V Afonso Don Pyotrun qızı İzabellayla nişanlandı. Kralı öz qız nəvələrindən biriylə evləndirməyi istəyən Don Alfonsonun etirazlarına baxmayaraq cütlük 6 may 1447-ci ildə evləndi. Ancaq bu nikahla Don Pyotrun naibliyinə son qoyuldu. Don Alfonsonun da təhrikiylə gənc kral artıq qaynatası olan əmisi Don Pyotra qarşı kin bəsləməyə başladı. Artan gərginliyin ardından başlayan vətəndaş müharibəsi 20 may 1449-cu ildə Don Pyotrun döyüş meydanında həlak olmasıyla sonlandı. Bəzi mənbələrdə onun döyüş meydanında ölmədiyi, öz adamları tərəfindən qətlə yetirildiyi qeyd edilmişdir.

Don Pyotr 1429-cu ildə Kataloniyalı İzabella ilə evləndi və bu nikahdan 7 övladı dünyaya gəldi:

• İnfant Pyotr
• İnfant Con
• İnfanta İzabella
• İnfant Ceyms (d. 17 sentyabr 1433 — ö. 27 avqust1459) — Roma-katolik kilsəsinin kardinalı.
• İnfanta Beatris (d. 1435 — ö. 1462)
• İnfanta Filippa (d. 1437 — ö. 11 fevral 1497) — rahibə oldu.
• İnfanta Ketrin (d. 1448 — ö. 1466)

• Aviz sülaləsi

• Galvano, Antonio (1862) [Portuguese version 1563, original translation 1601], The Discoveries of the World, from Their First Original unto the Year of Our Lord 1555
• de Sousa, Antonio Caetano (1735). Historia genealogica da casa real portugueza
• Armitage-Smith, Sydney (1905). John of Gaunt: King of Castile and Leon, Duke of Aquitaine and Lancaster, Earl of Derby, Lincoln, and Leicester, Seneschal of England. Charles Scribner's Sons. p. 21
• Sir G. F. Hill, History of Cyprus (1940), (2nd ed. CUP, 2010), vol.1 of 4. ISBN 1-108-02064-X