İzobilnenski rayonu

İzobilnenski rayonu (rus. Изобильненский район) — Rusiya Federasiyası, Stavropol diyarının tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi İzobilnıy şəhəridir.

İzobilnenski rayonu
Bayraq[d] Gerb[d]
Bayraq[d] Gerb[d]

45°22′19″ şm. e. 41°32′37″ ş. u.

Ölkə
İnzibati mərkəz İzobilnıy[2]
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 2 iyun 1924
Sahəsi
  • 1.935 km²
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 104.897 nəf. (2023)[3]
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu 86545
Rəsmi sayt
İzobilnenski rayonu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayon Stavropol diyarının şimal-qərb hissəsində yerləşir. Təbii şərait mülayim kontinental iqlimi, düzən bir relyefə, qara torpaqlar ilə xarakterizə olunur. Böyük Stavropol kanalı və Bolşoy Yaqorlıq, Taşla, Tatarka çaylarının dərələri, çoxlu gölməçələr, həmçinin Novotroitsky su anbarı relyefi parçalayır.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin 2 iyun 1924-cü il tarixli bir qərarı ilə, Cənub-Şərq vilayətinin Stavropol dairəsinin bölünməsi ilə 10 rayon, o cümlədən mərkəzi Moskva kəndində olan Moskva rayonu ilə qurulur.

25 mart 1929-cu ildən etibarən o dövrdə Şimali Qafqaz diyarının bir hissəsi olan Moskva rayonu mərkəzi İzobilno-Tişçenski kəndində köçürülür və rayon İzobilno-Tişçenski adlandırıldı[4].

1934-cü ildə Şimali Qafqaz diyarı Azov-Qara dəniz diyarı (mərkəz Rostov-on-Don şəhərində) və Şimali Qafqaz diyarı (mərkəzində Pyatiqorsk şəhərində) bölünür.

23 yanvar 1935-ci ildə mərkəzi İzobilnoye kəndində olan İzobilnenski rayonu adlandırıldı.

22 yanvar 1943-cü ildə İzobilnenski rayonu alman faşist işğalçılarından azad edilir[5].

20 avqust 1953-cü ildə Yeqorlikski rayonu ləğv edildi. Ərazisi İzobilnenski rayonuna verilir.

RSFSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin 1 fevral 1963-cü il tarixli "Kənd yerlərinin birləşdirilməsi, sənaye bölgələrinin yaradılması və Stavropol diyarının rayon və şəhərlərinin tabeliyində dəyişiklik edilməsi haqqında" 12 yanvar 1963-ci il tarixində RSFSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyəti qərarı ilə aşağıdakı kənd rayonları qurulur:

Arzqirski, Aleksandrovski, Apanasenkovski, Blaqodarnenski, Qeorqievski, İzobilnensk, İpatovski, Koçubeevski, Krasnoqvardeyski, Kurski, Levokumski, Mineralovodski, Novoaleksandrovski, Petrovski, Prikumski, Sovet və Şpakov kənd rayonları.

18 fevral 1993-cü ildə rayonda Novoizobilnı kənd məclisi qurulur (mərkəzi Novoizobilnı kəndində yerləşir).

27 sentyabr 1995-ci ildə eyni rayonun Staroizobilnenski kənd məclisindən ayrılmış Spornı təsərrüfatı mərkəz olmaqla Spornenski kənd məclisi qurulur.

4 oktyabr 2004-cü ildə "Stavropol diyarının bələdiyyələrə şəhər, kənd qəsəbəsi, şəhər rayonu, bələdiyyə rayonu statusu verilməsi haqqında" qanuna uyğun olaraq İzobilnensky bələdiyyə rayonu meydana gəlir.

1 may 2017-ci ildən etibarən Stavropol diyarının 14 aprel 2017-ci il tarixli 35 saylı qanununa əsasən İzobilnenski rayonunun bütün bələdiyyələri İzobilnensky şəhər dairəsinə çevrilir.

Ərazi vahidi statusunu qorudu[6][7].

Əhali

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Cins tərkibi

2010-cu il Ümumrusiya əhalisinin siyahıyaalınmasının nəticələrinə görə, rayonda 48 479 kişi (46,78 %) və 55 156 qadın (53,22 %) yaşayırdı[8].

Milli tərkib

2010-cu il əhalinin siyahıyaalınmasının nəticələrinə görə rayonda aşağıdakı millətlərin nümayəndələri yaşayırdı:

Ruslar 92 330 89,09
Ermənilər 2823 2,72
Qaraçılar 2197 2,12
Ukraynalılar 1225 1,18
Digərləri[9] 5060 4,88
Ümumi 103 635 100,00

İqtisadiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayon yüksək sənaye və kənd təsərrüfatı potensialına malikdir. Dünyanın ən böyük yeraltı qaz anbarı, istehsalı, saxlanması və daşınması, OGK-2 strukturunun bir hissəsi, Şimali Qafqazda ən güclülərindən biri olan Stavropolskaya GRES, Qazprom MMC-nin Stavropol SGPU və İzobilnenskoe LPUMG tərəfindən həyata keçirilir. Bu məhsullar rayonun bütün sənaye istehsalının 70 faizini təşkil edir. Atlant Plant ASC daima AvtoVAZ üçün bağlayıcılar, qoşqular və hissələrin istehsalını artırır. Böyük Panel Yaşayış Tikinti Zavodu keyfiyyətini artırır və istehsal olunan beton və dəmir-beton məhsullarının çeşidini genişləndirir.

Emal sənayesi müəssisələri fəal inkişaf edir.

"Stavropolsaxar" ASC şəkər çuğundurunun gündəlik emalını 6000 tona qədər artırmaq, texnoloji itkiləri azaltmaq və istehsal maya dəyərini azaltmaq məqsədi ilə istehsalı yenidən qurur. "Finist" MMC mütəmadi olaraq istehsal gücünü istifadə edərək qarğıdalı və digər emal növlərindən məhsul istehsalını 100,0% artırır. Daima şirkət məhsullarına böyük tələbat var. İş yerlərinin sayı və vergi daxilolmaları daima artır.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 http://docs.cntd.ru/document/461506269.
  2. ↑ 1 2 3 http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.
  3. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года.
  4. ↑ "Туристский паспорт Изобильненского муниципального района Ставропольского края" (PDF). Официальный сайт администрации Изобильненского муниципального района Ставропольского края. 2016-04-02 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
  5. ↑ "Календарь государственных праздников Российской федерации, памятных дат и знаменательных событий Ставропольского края на 2011 год". Официальный сайт администрации Курсавского сельсовета Андроповского района Ставропольского края. 2015-01-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-01-17.
  6. ↑ "Закон Ставропольского края «Об административно-территориальном устройстве Ставропольского края»". 2017-03-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-05-05.
  7. ↑ "Закон Ставропольского края «Об утверждении Реестра административно-территориальных единиц Ставропольского края»". 2017-07-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-05-05.
  8. ↑ "Всероссийская перепись населения 2010 года на территории Ставропольского края. Том 3 книга 1 «Национальный состав и владение языками, гражданство»". Сайт Северо-Кавказстата. 2015-04-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-05.
  9. ↑ abazinlər (5), avarlar (176), ağullar (7), adıgeylər (12), azərbaycanlılar (321), başqırdlar (14), belaruslar (303), bolqarlar (30), macarlar (5), yunanlar (198), gürcülər (176), darginlər (535), yahudilər (17), yezidilər (28), kabardinlər (15), kazaklar (15), kalmıklar (7), qaraçaylılar (150), qırğızlar (5), komilər (6), komi-permyaklar (12), koreyalılar (595), qumuqlar (78), kürdlər (114), laklar (9), latışlar (6), ləzgilər (338), litvalılar (10), marilər (12), moldovanlar (35), mordvalılar (32), almanlar (173), noqaylar (22), osetinlər (98), polyaklar (16), rutullar (9), tabasaranlılar (177), taciklər (38), tatarlar (248), türkmənlər (16), udmurdlar (63), özbəklər (55), çərkəzlər (13), çeçenlər (193), çuvaşlar (40), estonlar (5), digər millətin nümayəndələri (92), milliyyətini bildirməyənlər (536)

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]