Şpakov rayonu

Şpakov rayonu^[5] (rus. Шпаковский район) — Rusiya Federasiyası, Stavropol diyarının tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Mixaylovsk şəhəridir. Əhalisi 148 979 nəfərdir (2020).

Şpakov rayonu
Шпаковский муниципальный район
Bayraq[d] Gerb[d]
45°08′22″ şm. e. 42°02′02″ ş. u.HGYO
Ölkə	Rusiya[1][2][…]
İnzibati mərkəz	Mixaylovsk[2]
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb	23 yanvar 1935
Sahəsi	2.363 km²[3]
Saat qurşağı	Moskva vaxtı[d] UTC+03:00
Əhalisi
Əhalisi	166.092 nəf. (2023)[4]
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	86553
Rəsmi sayt
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Rayon Stavropol diyarının qərb hissəsinin mərkəzində yerləşir. Ərazinin iqtisadi, inzibati, mədəniyyət mərkəzi Stavropol şəhərini əhatə edən, onunla sıx nəqliyyat, sənaye, mədəni və məişət əlaqələri olan Mixalyovsk şəhəridir. Stavropolun sənaye zonası praktik olaraq Şpakov rayonunun yaşayış məntəqələri ilə əhatə olunmuşdur. Rayon sərhədlərinin uzunluğu təqribən 390 km-dir.

Stavropol dağlığının ən yüksək nöqtəsi olan Strijament dağı (831 m), rayon ərazisində yerləşir. Hidroqrafik şəbəkəyə Taşlu, Böyük Yeqorlık, Tatarka, Mamayka, Yankul çayları, həmçinin Senqilevskoe və Yeqorlıkskoe su anbarları daxildir.

Şimal-qərbdə İzobilnenski rayonu, şimalda Trunov rayonu, şimal-şərqdə Qraçyovski rayonu, cənub-şərqdə Andropov rayonu, cənubda Koçubevski rayonu ilə, qərbdə Krasnodar diyarı ilə həmsərhəddir.

Rayonda Palaqiada dəmir yolu stansiyası var (Mixaylovsk şəhəri yaxınlığında, Peredovaya - Svetloqrad xəttində).

1924-cü ildə mərkəzi Rostov-na-Donu olan Şimali Qafqaz diyarı (1937-ci ildən - Ordjonikidze) quruldu və Stavropol və Tersk vilayətləri dairəyə çevrildi. Stavropol dairəsinin bir hissəsi olaraq, Stavropol rayonu da daxil olmaqla 10 rayonu ayrıldı^[6].

1935-ci ildə Stavropol diyarı Voroşilovski, Stavropol şəhəri isə Voroşilovsk (1937-ci ildən - Ordjonikidze vilayətinin mərkəzi) adlandırıldı. Elə həmin il mərkəzi Spitsevka kəndində olan Spitsevski rayonu, mərkəzi Staromaryevka kəndində olan Staromaryevski rayonu və mərkəzi Kuqulta kəndində olan Şpakovs rayonu meydana gəldi.

1943-cü ildə Ordjonikidze diyarı Stavropol, Voroşilovsk şəhəri isə Stavropol olaraq dəyişdirildi.

20 avqust 1953-cü ildə Staromaryevski rayonu ləğv edildi. Ərazisi Voroşilovski rayonuna verildi.

14 noyabr 1957-ci ildə Voroşilovski rayonu Mixaylovski olaraq adlandırıldı.

30 sentyabr 1958-ci ildə mərkəzin Kuqulta kəndinə köçürülməsi ilə Spitsevski rayonu Staromaryevski olaraq adlandırıldı və Şpakovski rayonu ləğv edildi və ərazisi Staromaryevski və Trunov rayonlarına verildi.

25 may 1959-cu ildə Staromaryevski rayonunun mərkəzi Kuqulta kəndinə köçürüldü və rayonun adı Şpakov olaraq adlandırıldı.

RSFSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin 1 fevral 1963-cü il tarixli "Kənd yerlərinin birləşdirilməsi, sənaye bölgələrinin yaradılması və Stavropol diyarının rayon və şəhərlərinin tabeliyində dəyişiklik edilməsi haqqında" 12 yanvar 1963-ci il tarixində RSFSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyəti qərarı ilə aşağıdakı kənd rayonları qurulur:

Arzqirski, Aleksandrovski, Apanasenkovski, Blaqodarnenski, Qeorqievski, İzobilnensk, İpatovski, Koçubeevski, Krasnoqvardeyski, Kurski, Levokumski, Mineralovodski, Novoaleksandrovski, Petrovski, Prikumski, Sovet və Şpakov kənd rayonları.

1 fevral 1963-cü ildə Mixaylovsk rayonu ərazisinin genişləndirilmiş Şpakov kənd rayonuna verilməsi ilə ləğv edildi. Şpakov rayonunun mərkəzi Mixaylovskoye kəndinə köçürüldü (5 iyun 1963-cü ildə Şpakovskoye kəndi olaraq dəyişdirildi).

12 yanvar 1965-ci ildə RSFSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fərmanına uyğun olaraq Stavropol diyarının 17 kənd rayonu (Şpakov daxil olmaqla) rayonlara çevrildi^[7]. Müasir Şpakov rayonunun sərhədləri nəhayət 1971-ci ildə formalaşdı.

29 dekabr 1998-ci ildə Stavropol diyarının qanunu ilə kənd rayonunun mərkəzik regional tabeli şəhər - Mixaylovsk şəhərinə çevrilməsi ilə əlaqədar olaraq Şpakov rayonunun Şpakov kənd məclisi ləğv edildi. Şpakovski kənd sovetinin tərkibinə daxil olan kənd yerləri: Balki, Kojevnikov, Podqornı kəndlərinin statuslarını dəyişdirmədən Mixaylovsk inzibati tabeliyinə verildi.

16 mart 2020-ci il tarixdən etibarən, Stavropol diyarının 31 yanvar 2020-ci il tarixli 16 saylı qanununa uyğun olaraq, Şpakov inzibati dairəsinin bütün bələdiyyələri vahid bələdiyyə forması olan Şpakov bələdiyyə dairəsinə birləşdirildi.

Ərazi vahidi statusunu qoruyur^[8][9].

Cins tərkibi

2010-cu il Ümumrusiya əhalisinin siyahıyaalınmasının nəticələrinə görə, rayonda 58 220 kişi (47,31 %) və 64 851 qadın (52,69 %) yaşayırdı^[10].

Urbanizasiya

Şəhər şəraitində rayon əhalisinin (Mixaylovsk şəhəri) 64,25 % yaşayır.

Milli tərkib

2010-cu il əhalinin siyahıyaalınmasının nəticələrinə görə rayonda aşağıdakı millətlərin nümayəndələri yaşayırdı:

Milliyyət	sayları	faiz
ruslar	105 467	85,70
ermənilər	7994	6,50
qaraçılar	1618	1,31
darginlər	1425	1,16
digərləri	6567	5,34
ümumi	123 071	100,00

Rayonun və müvafiq şəhər dairəsinin ərazisi 42 yaşayış məntəqəsini əhatə edir.

• "Официальный сайт Совета Шпаковского муниципального района Ставропольского края". 2020-08-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-11.
• "Официальный портал администрации Шпаковского муниципального района Ставропольского края".
• "Шпаковский муниципальный район". Портал органов государственной власти Ставропольского края.
• "Шпаковский муниципальный район". Ставропольская правда. 2020-10-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-11.