Anarxiya

Dövlət idarəetmə formaları;
	Aristokratiya; Demokratiya; Təqlidçi demokratiya; Liberal demokratiya; Nümayəndəli demokratiya; Birbaşa demokratiya; Burjua demokratiyası; ; Despotizm; Cəmahiriyyə; Diarxiya; Diktatura; Hərbi diktatura; Faşist diktaturası; ; Kleptokratiya; Korporatokratiya; Meritokratiya; Monarxiya; Mütləq monarxiya; Uzurpasiya; Konstitusiyalı monarxiya Dualistik monarxiya; Parlament monarxiyası; ; Silki-nümayəndəli monarxiya; ; Netokratiya; Birpartiyalı sistem; Oliqarxiya; Oxlokratiya; Plutokratiya; Respublika; Parlament respublikası; Prezident respublikası; Qarışıq respublika; ; Teokratiya; Texnokratiya; Tiraniya;
	redaktə

Başsızlıq və ya Anarxiya (q.yun. ἀναρχία — "hakimiyyətsizlik"^[1] nəzarət olunmayan; müstəqillik^[2]^[3]^[4]) – ayrı-ayrı adamların və ya qrupların rəhbərliyə, hökumətə tabe olmaması və bu zaman meydana çıxan qarışıqlıq^[5]..

Termin əvvəlcə liderin olmamasını nəzərdə tuturdu, ancaq 1840-cı ildə Pyer-Jozef Prudon bu termindən o dövrdəki yeni siyasi fəlsəfəyə - anarxizmə - traktatında «mülkiyyət nədir?»^[6].

"Anarxiya" termini bir neçə fərqli mənaya malikdir:

Dövlətin vətəndaşlığı olmayan bir cəmiyyət (anarxist ideal) ilə əvəz olunduğu hipotetik bir vəziyyət
Kimi dövlət hakimiyyətinin olmaması
İbtidai cəmiyyətdə sosial quruluş forması kimi dövlətin yaranmasından əvvəlki vəziyyətlər

Anarxiya və siyasi fəlsəfə

Alman filosofu İmmanuil Kant antropologiyada anarxiyaya praqmatik baxımdan "qanun və azadlıq olmadan azadlıq" kimi baxırdı. Beləliklə, Kantın fikrincə, anarxiya indiki vətəndaş statusuna çata bilməz, çünki güc olmadan bir qanun sadəcə “boş tövsiyə” olardı ^[7]. "Əbədi sülhə doğru" əsərində anarxiyanın despotizmdən sonra "yaxşılığın başlanğıcları" ləğv edildiyi zaman, hər hansı bir kiçik qanuni tənzimləmənin heç kimdən yaxşı olmadığı, anarxiya mənasını verən dövlət varlığının ifrat mənfi bir forması olduğunu yazmışdır ^[8].

Həmçinin bax

Anarxizm

İstinadlar

↑ "греко-русский словарь" (PDF). 2021-09-06 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-07-23.
↑ Aeschylus. Omissa // Ischyli et Sophoclis tragdi ̆et fragmenta. A. Firmin Didot. 1842. 264.
↑ Herodotus. Σημειωμα. Βιβλιον Β`. // Historia. T. 3. Ek tēs typ. A. Koromēla. 1836. 67.
↑ Плутарх. Сочинения. М.: Изд-во «Худ. литература». Сост. Аверинцева С.. 1983. 250, 554.
↑ Benjamin Franks; Nathan Jun; Leonard Williams. Anarchism: A Conceptual Approach. Taylor & Francis. 2018. 104–. ISBN 978-1-317-40681-5. 2021-11-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-23. Anarchism can be defined in terms of a rejection of hierarchies, such as capitalism, racism or sexism, a social view of freedom in which access to material resources and liberty of others as prerequisites to personal freedom [...].
↑ Прудон П. Ж. Что такое собственность?. Б-ка этической мысли. М.: Республика. Подгот. текста и коммент. В. В. Сапова. 1998. 194, 197. ISBN 5250026079.
↑ Кант И. Антропология с прагматической точки зрения // Собрание сочинений в восьми томах. 7. М.: Чоро. Под общ. ред. А.В. Гулыги. 1994. 373. ISBN 5849700072.
↑ Кант И. К вечному миру. Философский проект // Собрание сочинений в восьми томах. 7. М.: Чоро. 1994. 34, 41.

[1] "греко-русский словарь" (PDF). 2021-09-06 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-07-23.

[2] Aeschylus. Omissa // Ischyli et Sophoclis tragdi ̆et fragmenta. A. Firmin Didot. 1842. 264.

[3] Herodotus. Σημειωμα. Βιβλιον Β`. // Historia. T. 3. Ek tēs typ. A. Koromēla. 1836. 67.

[4] Плутарх. Сочинения. М.: Изд-во «Худ. литература». Сост. Аверинцева С.. 1983. 250, 554.

[FranksJun2018-5] Benjamin Franks; Nathan Jun; Leonard Williams. Anarchism: A Conceptual Approach. Taylor & Francis. 2018. 104–. ISBN 978-1-317-40681-5. 2021-11-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-23. Anarchism can be defined in terms of a rejection of hierarchies, such as capitalism, racism or sexism, a social view of freedom in which access to material resources and liberty of others as prerequisites to personal freedom [...].

[:0-6] Прудон П. Ж. Что такое собственность?. Б-ка этической мысли. М.: Республика. Подгот. текста и коммент. В. В. Сапова. 1998. 194, 197. ISBN 5250026079.

[7] Кант И. Антропология с прагматической точки зрения // Собрание сочинений в восьми томах. 7. М.: Чоро. Под общ. ред. А.В. Гулыги. 1994. 373. ISBN 5849700072.

[8] Кант И. К вечному миру. Философский проект // Собрание сочинений в восьми томах. 7. М.: Чоро. 1994. 34, 41.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]