Bioloji Müxtəliflik haqqında Konvensiya

Bioloji Müxtəliflik haqqında Konvensiya (ing. Convention on Biological Diversity) — 5 iyun 1992-ci ildə Rio-de-Janeyroda qəbul edilmiş beynəlxalq müqavilə.

Bioloji Müxtəliflik haqqında Konvensiya
  Konvensiya tərəfləri   İmzalanmış amma təsdiqlənməmişdir   İmzalamamışlar
  Konvensiya tərəfləri
  İmzalanmış amma təsdiqlənməmişdir
  İmzalamamışlar
İmzalanma tarixi 5 iyun 1992
İmzalanma yeri Rio-de-Janeyro
Qüvvəyə minməsi 29 dekabr 1993
Tərəflər 168
Veb-saytı cbd.int
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Konvensiyanın məqsədləri bioloji müxtəlifliyin qorunması, onun komponentlərinin davamlı istifadəsi və genetik ehtiyatlardan istifadə nəticəsində yaranan faydaların ədalətli və ədalətli şəkildə bölüşdürülməsi, o cümlədən genetik ehtiyatlara lazımı çıxışın təmin edilməsi və bu cür resurslara və texnologiyaya dair bütün hüquqlar nəzərə alınmaqla müvafiq texnologiyalar, habelə adekvat maliyyələşdirmə yolu ilə onların müvafiq şəkildə ötürülməsidir.

Konvensiya 5 iyun 1992-ci ildə Tərəflər tərəfindən imzalanmaq üçün açılmış və 29 dekabr 1993-cü ildə qüvvəyə minmişdir.

x-situ və in-situ qorunması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bioloji Müxtəliflik haqqında Konvensiya iki növ biomüxtəlifliyin mühafizəsini nəzərdə tutur - in-situ və ex-situ:

Ex situ konservasiya bioloji müxtəlifliyin komponentlərinin təbii yaşayış yerlərindən kənarda saxlanması deməkdir. Bu zooparklarda və laboratoriyalarda növlərin mühafizəsini nəzərdə tutur, xüsusən də nəsli kəsilməkdə olan növlərin genetik məlumat banklarının gələcəkdə itirilmişləri (məsələn, klonlaşdırma yolu ilə) bərpa edə bilmək üçün saxlanılması təklif olunur.

In-situ mühafizə ekosistemlərin və təbii yaşayış yerlərinin mühafizəsi, növlərin yaşamaq qabiliyyətinə malik populyasiyalarının təbii mühitində, əhliləşdirilmiş və ya becərilən növlərə gəldikdə isə, onların fərqli xüsusiyyətlərini əldə etdikləri mühitdə saxlanılması və bərpası deməkdir. Bir qayda olaraq, bu, xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərində (SPNA) bioloji müxtəlifliyin komponentlərinin qorunmasını nəzərdə tutur: qoruqlar, canlı təbiət qoruqları, milli parklar, təbiət abidələri və s. Növlərin yaşayış yerlərinin qorunmasına və münasibətlərin strukturuna xüsusi diqqət yetirilir.

Konvensiyanı imzalayanlar ölkələr

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İordaniya - 11 iyun 1992-ci il Keniya - 11 iyun 1992-ci il Latviya - 11 iyun 1992-ci il Lesoto - 11 iyun 1992-ci il Litva - 11 iyun 1992-ci il Monako - 11 iyun 1992-ci il Myanma - 11 iyun 1992-ci il Niger - 11 iyun 1992-ci il Qətər - 11 iyun 1992-ci il Trinidad və Tobaqo - 11 iyun 1992-ci il Türkiyə - 11 iyun 1992-ci il Ukrayna - 11 iyun 1992-ci il Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri - 11 iyun 1992-ci il Zair - 11 iyun 1992-ci il Zambiya - 11 iyun 1992-ci il Əfqanıstan - 12 iyun 1992-ci il Anqola - 12 iyun 1992-ci il Argentina - 12 iyun 1992-ci il

Baham adaları - 12 iyun 1992-ci il Barbados - 12 iyun 1992-ci il Bolqarıstan - 12 iyun 1992-ci il Burkina Faso - 12 iyun 1992-ci il Kabo Verde - 12 iyun 1992-ci il Çad - 12 iyun 1992-ci il Kolumbiya - 12 iyun 1992-ci il Kuk adaları - 12 iyun 1992-ci il Kuba - 12 iyun 1992-ci il Kipr - 12 iyun 1992-ci il Danimarka - 12 iyun 1992-ci il Estoniya - 12 iyun 1992-ci il Qabon - 12 iyun 1992-ci il Qambiya - 12 iyun 1992-ci il Almaniya - 12 iyun 1992-ci il Qana - 12 iyun 1992-ci il Yunanıstan - 12 iyun 1992-ci il Qvineya - 12 iyun 1992-ci il Qvineya-Bisau - 12 iyun 1992-ci il Livan - 12 iyun 1992-ci il Liberiya - 12 iyun 1992-ci il Malayziya - 12 iyun 1992-ci il Maldiv adaları - 12 iyun 1992-ci il Malta - 12 iyun 1992-ci il Marşal adaları - 12 iyun 1992-ci il Mavritaniya - 12 iyun 1992-ci il Makroneziya - 12 iyun 1992-ci il Monqolustan - 12 iyun 1992-ci il Mozambik - 12 iyun 1992-ci il Namibiya - 12 iyun 1992-ci il Nepal - 12 iyun 1992-ci il Yeni Zelandiya - 12 iyun 1992-ci il Paraqvay - 12 iyun 1992-ci il Peru - 12 iyun 1992-ci il Filippin - 12 iyun 1992-ci il Sent Kitts və Nevis - 12 iyun 1992-ci il Samoa - 12 iyun 1992-ci il San-Tome və Prinsipi - 12 iyun 1992-ci il Svazilend - 12 iyun 1992-ci il İsveçrə - 12 iyun 1992-ci il Tayland - 12 iyun 1992-ci il Toqo - 12 iyun 1992-ci il Uqanda - 12 iyun 1992-ci il Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığı - 12 iyun 1992-ci il Tanzaniya Birləşmiş Respublikası - 12 iyun 1992-ci il Venesuela - 12 iyun 1992-ci il Yəmən - 12 iyun 1992-ci il Zimbabve - 12 iyun 1992-ci il Əlcəzair - 13 iyun 1992-ci il Ermənistan - 13 iyun 1992-ci il Avstriya - 13 iyun 1992-ci il Beliz - 13 iyun 1992-ci il Benin - 13 iyun 1992-ci il Boliviya - 13 iyun 1992-ci il Mərkəzi Afrika Respublikası - 13 iyun 1992-ci il Çili - 13 iyun 1992-ci il Kosta Rika - 13 iyun 1992-ci il Cibuti - 13 iyun 1992-ci il Dominikan Respublikası - 13 iyun 1992-ci il El Salvador - 13 iyun 1992-ci il Avropa İqtisadi Birliyi - 13 iyun 1992-ci il Fransa - 13 iyun 1992-ci il Qvatemala - 13 iyun 1992-ci il Qayana - 13 iyun 1992-ci il Haiti - 13 iyun 1992-ci il Macarıstan - 13 iyun 1992-ci il Honduras - 13 iyun 1992-ci il İrlandiya - 13 iyun 1992-ci il Yaponiya - 13 iyun 1992-ci il Meksika - 13 iyun 1992-ci il Mərakeş - 13 iyun 1992-ci il Nikaraqua - 13 iyun 1992-ci il

Biotəhlükəsizlik üzrə Kartagena Protokolu

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2000-ci ilin yanvarında Biotəhlükəsizliyə dair Kartagena Protokolu qəbul edilir[1].

Protokol 2003-2004-cü illərdə qüvvəyə minmişdir.[2].

Naqoya protokolu

[redaktə | mənbəni redaktə et]

29 oktyabr 2010-cu il tarixində Genetik Ehtiyatlara Giriş və Onların İstifadəsindən Yaranan Faydaların Ədalətli və Bərabər Bölüşməsinə dair Naqoya Protokolu qəbul edilir[3].

2014-cü ilin iyul ayında Bioloji Müxtəliflik haqqında Konvensiya tələb olunan sayda ratifikasiya sənədlərinin alındığını elan edir (50). Protokol 2014-cü il oktyabrın 12-də qüvvəyə minib.

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Картахенский протокол по биобезопасности к Конвенции о биологическом разнообразии" (PDF). 2017-06-23 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-04-15.
  2. ↑ "8. A Cartagena Protocol on Biosafety to the Convention on Biological Diversity. Montreal, 29 January 2000". 17 October 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 April 2022.
  3. ↑ "Нагойский протокол регулирования доступа к генетическим ресурсам и совместного использования на справедливой и равной основе выгод от их применения" (PDF). 2019-10-31 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-04-15.