Həsən Saka

Həsən Hüsnü Saka (1885[1], Trabzon – 29 iyul 1960 və ya 30 iyul 1960[2], İstanbul) — Sabiq millət vəkili, baş nazir.[3]

Həsən Saka
türk. Hasan Saka
Türkiyə Respublikasının Baş naziri
bayraq2
10 iyul 1947 – 16 yanvar 1949
ƏvvəlkiRəcəb Pekər
Türkiyə maliyyə nazirləri siyahısı
bayraq2
3 mart 1925 – 13 iyul 1926
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 1885[1]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 29 iyul 1960(1960-07-29) və ya 30 iyul 1960(1960-07-30)[2]
Vəfat yeri
Dəfn yeri
Partiya
Təhsili
  • Mülküyə Məktəbi[d]
Fəaliyyəti siyasətçi, diplomat
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İlk və orta təhsilini Trabzon İbtidai Məktəbi və Rüştiyesinə tamamladıqdan sonra İstanbul Mercan İdadisinə məzun oldu. Mülküyə Məktəbini 1908-ci ildə bitirdi. Divan-ı Muhasebatta dövlət xidmətinə girdi. 1909-cu ildə təhsil üçün Fransaya göndərildi. 1912-ci ilin noyabrında Paris Siyasi Biliklər Məktəbi diplomatiya şöbəsinə məzun olaraq yurda döndü, köhnə vəzifəsində işə başladı. 1915-ci ilin aprel ayında Maliyyə nəzarəti varidat Ümumi Müdirliyi dividendlər vergisi Apelyasiya Komissiyası 1. Mümeyyizliğine təyin edildi. 1916-cı ilin oktyabrında Eskişehir Region İqtisad direktoru oldu. 4 sentyabr 1918-ci ildə Mülküyə Məktəbi İqtisad müəllimi boynuna götürdü. Osmanlı Mebusan Məclisinin son dövründə Trabzon millət vəkili seçilərək dağılmasına qədər vəzifə etdi.

28 yanvar 1921-ci ildə TBMM' nin I. Dövründə Trabzon Millət vəkili seçilərək Məclisə girdi. 19 may 1921-ci ildə Maliyyə vəkili oldu, 22 aprel 1922-ci ildə istefa surətiylə vəzifədən ayrıldı. 11 may 1922-ci ildə İqtisad Vəkilliyinə seçildi. II. Dövr seçkilərində təkrar Trabzondan Millət vəkili seçildi. 24 sentyabrda İqtisad vəkilliyinə təyin edildi. 30 oktyabr 1923-cü ildə qurulan ilk Respublika kabinetində İqtisad vəkilliyinə qorudu. 6 mart 1924-cü ildə II. İsmət Paşa Kabinəsində Ticarət Vəkilliynə gətirildi. 3 mart 1925-ci ildə III. İsmət Paşa Kabinetində Maliyyə vəkilliyinə təyin edildi. 13 iyul 1926-cı ildə vəzifəsindən istefa verdi. 1 noyabr 1926-cı ildə TBMM Prezident vəkilliyinə seçildi. Bu vəzifəsini III. və IV. Dövrlərdə də qorudu. V. Dövrdə yenidən Trabzon Millət vəkili seçilərək 1 mart 1935-ci ildə yenidən prezident vəkili oldu. 1 noyabr 1935-ci ildə Prezident vəkilliyinə ayrıldı. 24 oktyabr 1936-cı ildə İstanbuldan Ankaraya nəql edilən Siyasal Bilgiler Məktəbi Ümumi İqtisad Profesörlüğünü boynuna götürdü.

VI, VII, və VIII. Dövrlərdə də Trabzondan millət vəkili seçilərək 13 sentyabr 1944-cü ildə II. Saraçoğlu kabinetində Xarici İşlər Nazirliyinə gətirildi. Rəcəb Peker Kabinesində də eyni vəzifəni qorudu. 9 sentyabr 1947-ci ildə kabinetdə istifasıyla vəzifəsi sona çatdı. 10 sentyabr 1947-ci ildə Baş nazirliyə təyin edildi. 10 iyun 1948-ci ildə II. Kabinetində qurdu, 9 yanvar 1949-cu ildə Baş nazirlikdən çəkildi. Məclisdə CHP Qrup Başçısı olaraq qanunvericilik vəzifəsini davam etdirdi. IX. Dövrdə son olaraq Trabzondan millət vəkili seçildi, 1954-cü il seçkiləriylə siyasətdən çəkildi.

29 iyul 1960-cı ildə İstanbulda vəfat etdi, Zəncirliquyu Qəbristanlığında dəfn edildi.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Hasan Saka // Faceted Application of Subject Terminology.
  2. ↑ 1 2 Library of Congress Authorities (ing.). Library of Congress.
  3. ↑ Ministry of Defence of Republic of Turkey Arxivləşdirilib 2004-12-14 at the Wayback Machine  (türk.)