Half-Life

Half-Life (fiziki termin: yarımçevrilmə dövrü) — Valve tərəfindən yaradılan və elmi-fantastik janrda olan, dünyanın ən məşhur[3] oyunlarından biridir. Oyun elmi-fantastik janrda özünəməxsus yer tutmuş və tənqidçilər tərəfindən ən yüksək rəylər almışdır. Half-Life seriyasından ilk oyundur. 2001-ci ildə Gearbox Software studiyası oyunu Sony PlayStation 2-yə portlaşdırır.[4] Bir müddətdən sonra Half-Life həmçinin Sega Dreamcast platformasına da çıxır.[5][6]

Half-Life
Loqonun şəkli
Qutu versiyasın üz qabığı
Qutu versiyasın üz qabığı
Hazırlayan Valve
Yayımlayan Sierra Studios
Electronic Arts
Distribüterlər Electronic Arts
Steam
Seriya Half-Life
Buraxılış tarixi
    • AV: 30 noyabr 2001
    Versiya Windows: 1.1.2.1 (2009-06-15)
    Janrlar Birinci-şəxs atıcı
    Yaş reytinqləri BBFC: 15
    ESRB: M
    OFLC: M
    PEGI: 16+
    Ssenaristlər Mark Leydlou
    Bəstəkarlar Kelli Beyli
    Texniki məlumat
    Platformalar Microsoft Windows
    PlayStation 2
    Dreamcast
    Mac OS X[1]
    Mühərriklər GdSrc (Havok fizikası ilə)
    Oyun rejimləri Birnəfərli oyun, Multipleyer
    İnterfeysin dili ingilis dili[2], fransız dili[2], alman dili[2], italyan dili[2], ispan dili[2], sadələşdirilmiş Çin dili[d][2], ənənəvi Çin dili[d][2], koreya dili[2]
    Daşıyıcılar CD, DVD, Steam
    Sistem tələbləri 133 MHz processor
    24 MB RAM
    SVGA video card
    İdarəetmə Qeympad, klaviatura və maus
    Rəsmi saytı
    Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

    Half-Life — süjeti tamamilə oyun məkanında inkişaf edən ilk oyundur (video çarxlardan istifadə etməyərək). Oyun nəşrçiləri süjetin və ümumiyyətlə oyun dünyasının novator stilini yüksək qiymətləndirmişlər.[7][8] Oyunun başqa güclü tərəfi, düşmənin süni intellekti (AI) göstərilir.[8][9] Half-Life müttəfiqlərin yarandığı ilk oyundur. Bir çox nəşriyyatçılar xüsusilə qeyd edirlər ki, Half-Life atıcı janrında inqilab etmiş və onun inkişafında yeni mərhələnin təməlini qoymuşdur.[10][11]

    Oyun dövri mətbuatdan çoxlu sayda müsbət rəylər almışdır.[12][13] 50-dən çox oyun nəşrçiləri Half-Life-ı "İlin oyunu" adına layiq görmüş PC Gamer isə üç dəfə "bütün zamanlar ərzində yaradılan ən mükəmməl oyun" elan etmişdir.[14]

    Uğur dalğasında bir neçə əlavələr buraxılıb: Half-Life: Opposing Force (OpFor), Half-Life: Blue Shift (BS) və PS2-versiyası üçün eksklüziv addon — Half-Life: Decay. Bundan əlavə bir çox rəsmi modifikasiyalar yaradılıb. Bunların arasında dünyanın ən məşhur şəbəkə oyunları da var: Counter-Strike (CS), Team Fortress Classic (TFC), Deathmatch Classic (DMC), Day of Defeat (DoD), Ricochet. 2004-cü ildə oyunun davamı — Half-Life 2 (HL2) buraxılmışdır ki, I hissəsinin uğurunu davam etdirərək yenidən "İlin oyunu" seçilmişdir.

    Yaradılma

    [redaktə | mənbəni redaktə et]
    Qeyb Nyuvel

    Half-Life Valve-nin yaratdığı ilk oyundur. Əsas yaradıcılar Microsoft korporasiyasından çıxmış — Maykl Harrinqton və Qeyb Nyuvel idilər.[15] Özlərinin dediklərinə görə həyatda ən böyük arzularından biri qorxulu 3D-shooter yaratmaq idi. Bunun üçün onlar hətta Quake mühərrikinini id Software şirkətindən lisenziyalaşdırmışdılar (sonradan Valve mühərriki güclü modifikasiya edir. Skelet animasiyası və Direct3D dəstəkləyici əlavə etmişlər. Yaradıcılar mühərrikin 70% kodunun dəyişdiklərini etiraf ediblər).[16] İlk vaxtlar şirkət nəşrçi tapmaqda çətinlik çəkirdi. Çünki bir çox nəşriyyatlar onların layihəsini təcrübəsiz studiya üçün həddindən artıq "ambisioz" hesab edirdi. Ancaq Sierra gənc studiyanın 3D-Action layihəsi ilə maraqlandı və çox tez Valve-ni öz qanadı altına aldı.[17]

    Half-Life-ın orijinal adı Quiver (azə. Yağış) olub. Bu ad Stiven Kinqin məşhur romanı "Duman" (The Mist) kitabından götürülmə idi.[18]. Qeyb Nyuvell öz müsahibəsində dediyi sözlərə görə, "Half-Life" adı ona görə seçilmişdir ki, bu ad oyun mövzüsuna tam uyurdu, standart və şablon deyildi, həmçinin öz simvoluna – yunan hərfi λ (lyambda) malik idi ki, bu da fizikaya istinad idi. Bununla belə, variantlardan biri "Half-Death"[19] (hərfən — "Yarı-ölüm") olub.

    Oyunda göstərilən bütün xəritələr əvvəlcə bir qrup dizayner və animator tərəfindən kağızda çəkilirdi. Məqsəd bir-birindən daha maraqlı mərhələlərin yaradılması, bununla belə Valve-də olan texnologiyalardan maksimum istifadə etmək üçün idi.[19].

    İlk əvvəl süjetin baş verdiyi "Qara Meza" tədqiqat mərkəzində çalışan mühafizəçi və alimlər oyunçuya qarşı olmalı idilər. AI üzərində işləyən Stiv Bond onları düşmənlərin əmri hərəkətləri üzrə eksperementlər üçün istifadə edirdi. Stiv onları oyunçunu vurmaq əvəzinə, onun arxasınca getməyi məcbur edirdi ki, bununla da AI-nin məkanda naviqasiya qabiliyyətini yoxlayırdı. Lakin sonradan yaradıcılar "oyunçu müttəfiqləri" ideyasını bəyənirlər və nəticədə Frimanin oyundakı rolu dəyişdirilir, oyun isə tamamilə dəyişikliyə məruz qalır.[19]

    Half-Life ilk dəfə ictimaiyyətə 1997-ci ildə, E3 oyun sərgisində göstərilib. Half-Life sərginin əsil hitinə seçrilir. Animasiya sistemi və oyun AI-si o dövr üçün inanılmaz idi.[20]

    1997-ci ilin avqust ayında Valve oyunun süjeti və qəhrəmanları üzərində iş üçün yazıçı-fantast Mark Leydlounu işə götürür.[18] Half-Life Quake II ilə rəqabət aparmaq üçün 1997-ci ildə buraxılmalı idi. Ancaq onda Valve layihənin buraxılışa hazır olmadığına qərar verir.[21]

    2003-cü ildə Edge jurnalının "Making Of…" bölməsində Qeyb Nyuvel oyunun erkən yaradılma dövründə mərhələlərin dizaynında bəzi problemlərin olmasına toxunur. Dizaynerlər tərəfindən hər dəfə özündə bütün silahları, bütün düşmənləri, skript səhnələrini birləşdirən mərhələlər yığılırdı. Bu yeganə mərhələ, oyunun hazırlanmasını davam etmək üçün studiyaya hər dəfə ilham verirdi. Ona görə ki, yaradıcılar öz əməklərinin bəhrəsini alır və necə irəli getdiklərini görürdülər. Nəticə olaraq, studiya AI və mərhələlərin bütün işini oyunun buraxıldığı il bitirir. 1998-ci ilin E3 sərgisində Half-Life tənqidçilər tərəfindən "Ən yaxşı PC oyun" və "Ən yaxşı action-oyun" mükafatını alır.[21]. Oyunun buraxılış tarixi bir neçə dəfə təxirə salınsa da nəhayət 1998-ci ilin noyabr ayında işıq üzü görür[22]

    Süjet

    [redaktə | mənbəni redaktə et]

    Half-Life-ın süjeti novator tərzdə ötürməsi atıcı janrda olan oyunların inkişafına təkan vermişdir. İlk dəfə oyun tarixi müxtəlif video çarxlar və ya zaman kəsiyi olmadan danışılırdı. Süjet oyunun bir-başa daxilində və real zamanda skript səhnələr vasitəsilə inkişaf edir. Oyun prosesi və süjetin ötürülməsi bu cür yanaşmada tamamilə bir, vahid olur. Oyun mərhələ və ya missiyalara bölünmür; oyun dünyasının xəritələrə bölgüsü yalnız texniki məhduyyətdən irəli gəlir. Bütün hadisələri oyunçu baş qəhrəmanın — Qordon Frimanın gözləri ilə müşahidə edir. Növbəti monoloq və ya başqa vacib süjet hadisəsi baş verəndə oyunçu qəhrəmanın gözlərindən izləyir. Eyni zamanda personajı qıraqdan görmək və ya səsini eşitmək olmaz. Bütün oyun boyu baş qəhrəman bir dəfə də olsun danışmır. Bütün bu üsullar "iştirak etmə" effektini yaradır və oyunçunun virtual reallığa dalmasına kömək edir.[23] Süjet xəttinə dolayısilə "Duman" əsəri və "Məxfi materiallar" teleserialı təsir edib.[19]

    Giriş

    [redaktə | mənbəni redaktə et]
    Qara Meza tədqiqat mərkəzinin giriş zalı (Source)

    Oyun hadisələri ABŞ-nin Nyu-Meksiko ştatında yerləşən Blek-Mesa[24] dağında başlayır.[25] Süjetə görə məhz orada tam məxfi eksperementlər aparan federal tədqiqat mərkəzi yerləşir. Baş qəhrəman — anomal materiallar laboratoriyasında çalışan cavan və istedadlı elmi əməkdaş Qordon Firmandır. Aşağı mərhələli giriş hüququ olan alim, gələcək işin nə dərəcədə təhlükəli olacağını güman etmir. Bir gün Qordonu kristalı standart analiz etmək üçün test kamerasına yollayırlar. Ancaq analizin nəticəsi fəlakətli olur.[26]

    "Lyambda" laboratoriyası — "Qara Mezanın" bir hissəsi — teleportasiya sahəsində tədiqatlar aparırdı. Onlar Zen dünyasına portal açmağa nail olublar ki, orada da canlı məxluqlardan əlavə qeyri-adi kristallar da aşkar ediblər. Bu kristallar olduqca böyük elmi maraq doğurur. Alimlər bu kristallar dalınca bir neçə dəfə tədqiqat qrupları (sonradan Zen-nin müxtəlif yerlərində həmin qruplardan olan adamların meyitlərini görmək olar) yollayırdılar ki, onlar da öz növbəsində yerli əhali ilə döyüşə girərək həmin kristalları Yerə gətirirdilər. Məhz buna görə H.E.V. qoruyucu kostyumu geyinən hər "Qara Meza" əməkdaşı silahla təlim keçir. Bir gün tədqiqatçıların əlinə ən təmiz və ən qeyri-stabil kristal düşür. Kristal növbəti eksperementlər üçün Frimanın işlədiyi anomal materiallar laboratoriyasına ötürülür. Ancaq analiz prosesi zamanı superkompyuterlərdən biri partlayır. Bu da kristalın düzgün emal edilməməyinə gətirib çıxarır və onu daha da qeyri-stabil edir (eksperemental bunkerə gedəndə, liftin yanında, iki alimin durduğu yer tərəfdə bir superkompyuterin sıradan çıxdığını görmək olar. Ancaq rəhbərlik eksperementi kəsməməyi qərara alır. Sonradan superkompyuterin yanında dayanan alimlərdən birinin digərinə bu sözləri deməyini eşitmək olar: "Biz axı onları xəbərdar etmişdik... Axı nəyə görə qulaq asmadılar?!"). Özgə dünyanın hissəsi olan kristal iki dünya arasında "körpüyə" çevrilir.

    Təcrübə zamanı baş verən kaskad rezonansı (Source)

    Eksperement prosesi zamanı bizim və özgə dünyanın fəzası çarpazlaşmağa başlayır (bunu həm də Frimanın gah gəlmələrin gah da yenidən bizim dünyaya gedib-qayıtması sübut edir). Fəlakətdən dərhal sonra deşilmiş fəza baryerindən tədqiqat mərkəzinə "Zen (Xen)" adlanan dünyadan müxtəlif məxluqlar teleportasiya etməyə başlayır. Çaxnaşma başlayır. Özgə dünyanın faunası Qara Meza alimlərinə qarşı özlərini olduqca aqressiv aparır, demək olar ki, bütün heyəti məhv edirlər. Kristalın rezanansı güclü lokal təkana səbəb olur ki, nəticədə mərkəzin bir çox konstruksiyalarını dağıdır, texnikanı və laboratoriyaların elektronikasını sıradan çıxırır. İdarə altından çıxmış eksperementi hərbiçilər saxlamağa cəhd edir. Təhlükəni aradan qaldırmaq üçün Qara Mezaya HECU xüsusi hissəsi göndərilir. HECU kompleksin ərazisini paralel olaraq həm gəlmələrdən həm də sağ qalmış şahidlərdən təmizləməyə başlayır. Qordon tədqiqat kompleksindən var gücü ilə xilas olmağa çalışır.[27] "Lyambda" kompleksinə çatıb, alimlərlə birgə vəziyyətdən baş açmağa çalışır. Əslində kristalın məhvi ilə fəzadakı dəlik yoxa çıxmalı idi amma yox: "Lyambda" alimləri israr edirlər ki, o biri tərəfdən, Zen-dən hansısa güclü məxluq dəliyin qapanmasına mane olur. Onlar Frimana Zenə teleportasiya olmasını və o dəliyi saxlayan mənbəni tapmağı məsləhət görürlər. Ancaq xəbərdar edirlər ki, portal bağlanandan sonra geri qayıtmaq mümkün olmayacaq.

    Hissələr

    [redaktə | mənbəni redaktə et]
    • 1. Black Mesa Inbound (Qara Mezaya gəlmə) — "Sabahınız xeyir. Qara Meza tranzit sisteminə xoş gəlmisiniz. Saat 08:47 dəqiqədir, kompleksdə temperatur 68 °F…". (68 °F = 20 °C) Qordon Friman anomal materiallar laboratoriyasında iş üçün Qara Mezaya çatır. Bütün hissə Firmanın monorelsdə səyahətindən ibarətdir. Burada o kompleksin nəhəngliyini və maştabını müşahidə edir.[28]
    • 2. Anomalous Materials (Anomal materiallar) — Friman təhlükəli şəraitdə iş görmək üçün H.E.V. müdafiə kostyumunu geyinir və vacib eksperementdə iştirak etmək üçün test kamerasına yollanır. Təcrübə zamanı, təlimatlara uyaraq Qordon anomal materialı antimass-spektrometrə yerləşdirir. Bundan sonra kamerada idarəedilməz hadisə baş verir ki, bunu alimlər sonradan kaskad rezonansı adlandırır[29].
    • 3. Unforeseen Consequences (Gözlənilməz nəticə) — Friman tədqiqat mərkəzini tanınmaz hala salan dəhşətli fəlakətdən sonra sağ qalanlar arasında olur. Qara Mezaya özlərini çox aqressiv aparan yadelli məxluqlar teleportasiya etməyə başlayır. Bu şəraitdə İlay Vens Qordondan yuxarı qalxmağı və yardım çağırmarı xahiş edir.[30]
    • 4. Office Complex (Ofis kompleksi) — Gəlmələrdən müdafiə olunaraq, möcüzə nəticəsində sağ qalmış alim və mühafizəçiləri öz tərəfinə cəlb edən Qordon yuxarı çıxmağa çalışır.[31]
    • 5. "We’ve Got Hostiles" (Biz düşmənə rast gəldik) — Olduqca tez Qordon "yardımın" burada olduğunu aşkar edir — hökumət hərbi qüvvələri əraziyə yollayaraq eksperementin nəticəsini və şahidləri tam təmizləmək əmrini verib. Əlbəttə ki, Friman daxil olmaqla. Sağ qalmış alimlərdən birinin sözlərinə görə xilasa yeganə yol — "Lyambda" kompleksidir. Qordon yuxarıya çıxır ancaq desant çıxarılması üzündən yenidən aşağı düşüb, başqa yol axtarmağa məcbur olur.[32]
    • 6. Blast Pit (Reaktiv şaxta) — Reaktiv mühərrikin sınanması üçün nəzərdə tutulan şaxtaya gedən yolu üç caynağlı nəhəng məxluq kəsib. Friman məqsədinə çatmaq üçün reaktiv mühərrikə yanacağı təmin edir və yerdənkənar həyat formasını raket sınağı ilə yandırır.[33]
    • 7. Power Up (Enerjini yandır) — "Lyambda" kompleksinə sonrakı yol dəmir yolundan keçir. Ancaq qida generatoru sönüb. Friman gərək relslərə gedən elektrik enerjisini bərpa etsin və yolu kəsən nəhəng yadelli məxluqu — Qarqantyuanı məhv etsin. Qordon məxluqu artıq çalışan generatora tovlayır və gəlmə oradaca məhv olur.[34]
    • 8. On the Rail (Reslərlə) — Firmanın dəmir yolu ilə hərəkəti hərbiçilərin müntəzəm hücumları ilə çətinləşir. Sağ qalmış mühafizəçilərdən biri Qordona deyir ki, "Lyambda" komandasının Qara Mezada hər şeyi qaydaya qoymaq üçün orbitə süni peyk buraxmalıdır. Qordon, yeni hədəfə əməl edərək raket kompleksinə çatır və kosmik aparatı buraxır.[35]
    • 9. Apprehension (Pis duyma) — Friman öz yoluna davam etməzdən əvvəl gərək təhlükəli su gəlməsini — İxtiozavrı öldürsün. Bu hissənin sonunda Qordon ilk dəfə sirli qara əməliyyatçılara rast gəlir. Bundan dərhal sonra hərbiçilər onu dalana salmağı bacarır. Frimandan istintaqsız və məhkəməsiz qurtulmaq qərarı alan hərbiçilər onu zibil kompaktoruna atmağı qərara alırlar.[36]
    • 10. Residue Processing (Tullantıların emalı) — Friman kompaktordan canını qurtarmağa nail olur. Tullantıların emalı kompleksindən çıxış qapalıdır, Frimanın isə silahı yoxdur. O buradan çıxmaq üçün tullantıların keçdiyi yollarla getməyə məcbur olur.[37]
    • 11. Questionable Ethics (Şübhəli etika) — Friman, Zen paralel dünyasından olan məxluqları tədqiq edən laboratoriyaya düşür. Bir neçə alimi xilas edərək, Qordon yoluna davam edir və nəhayət yerin səthinə çıxır.[38]
    • 12. Surface Tension (Səthi darılma) — Yerin üzündə işlər yerin altındankından yaxşı deyil. Friman bir neçə hərbi maşın və helikopter məhv edir, minalanmış binadan keçir və tuşlama sistemindən istifadə edərək yeni Qarqantyuaya hava zərbələri endirir. Bu sistemdən yararlanaraq Qordon bağlanmış "Lyambda" gizli kompeksinə yol açır.[39]
    • 13. "Forget about Freeman!" (Frimanı unudun!) — Gəlmələrlə mübarizənin mənasız olduğunu görən hərbiçilərin təxliyəyə başlayırlar. Qara Meza bombardmana məruz qalır. Ümumi təşvişdə Friman "Lyambda" kompleksinə yollanır.[40]
    • 14. Lambda Core (Lyambda nüvəsi) — Kompeksdə Friman nüvə reaktorunu işə salaraq, enerji ötürülməsini təmin edir. Bu da Zen-ə portal açır. Alimlərin dediklərinə görə o biri tərəfdə hansısa güclü məxluq kaskad rezonansın nəticələrindən qurtulmağa və portalı qapatmağa imkan vermir. Qordon o məxluqu tapmalı və məhv etməlidir.[41]
    • 15. Xen (Zen) — Friman dərin uçurum üzərində uçan ada-qayalardan ibarət, gəlmələrin sirli və inanılmaz dünyasına düşür. Yerli faunanın nümayəndələrilə döyüşərək, Qordon yolunu davam etmək üçün teleport tapır.[42]
    • 16. Gonarch’s Lair (Qonarkın yuvası) — Frimenin yolunu balaca balalarını püskürən nəhəng hörümçəyəbənzər məxluq — Qonark bağlayıb. Yalnız uzun müddətli döyüş Qordonu ölümcül təhlükəli düşməni məhv etməyə imkan verir.[43]
    • 17. Interloper (Çağırılmayan qonaq) — Frimena qarşı Zenin şüurlu məxluqları qarşı dayanır. Gəlmələrin texnologiyaları arasından hərəkət edərək, Qordon fikir verir ki, Zen-in əsas şüurlu məxluqları — Vortiqontlar ona qarşı yanlarında kontrollerlərin olmadığı zaman aqressiv deyillər. Hissənin sonunda Friman axırıncı teleportun olduğu nəhəng fabrikaya düşür.[44]
    • 18. Nihilanth (Nihilant) — Friman fəzaarası dəliyin qapanmasına mane olan həmin məxluqa — Nihilanta çatır. Hücum edən Kontroller və Vortiqontlardan müdafiə olunaraq Qordon nəhayət Nihilantı məhv edir. Bundan sonra elə gəlir ki, Frimanın çökən, nəhəng otaqda ölümü qaçılmazdır. Ancaq onu ağlasığmaz üsulla keyslə olan sirli adam — G-Man xilas edir.[45]

    Sonluq

    [redaktə | mənbəni redaktə et]

    Oyunun axırında Qordon Friman ən başlıqda, "Qara Meza" tədqiqat mərkəzində gedən oxşar vaqonda yaranır. Frimanın qarşısında G-Man dayanıb. Vaqon isə elə bil fəza və zaman içərisindən uçur. Bununla belə sirli adam Frimana deyir ki, onun işlərilə razıdır və artıq rəhbərliyə Qordonun namizədliyini irəli sürüb. O, öz işinin Qara Mezada tamamlandığını deyir. Sonra G-man Frimana ona könüllü işləmək təklif edir. Qapıda açılan teleporta addımlayaraq Friman təklifi qəbul edir və oyunun ikinci hissəsindəki qayıdışına qədər G-Man alimi stazisə yerləşdirir. Əks halda Qordon Zen-in naməlum yerinə teleportasiya edilərək, özgə dünyanın saysız məxluqları tərəfindən dalana salınır. Seçilən hər iki seçim Half-Life-ın məntiqi sonluğuna gətirir.[45].

    Maraqlısı odur ki, Friman axırda təklifi qəbul edən hissədən sonra gedən titrların saxlandığı faylın tərkibində təklifi qəbul edən ingiliscə: TRAITOR (satqın), rədd edən isə — ingiliscə: LOSER (bədbəxt və ya uduzmuş) başlıqları yazılıb.[46]

    Half-Life 2-nin süjeti onu göstərir ki, Qordon G-Man-ın təklifini qəbul edir.[47]

    Ancaq yuxarıdakılardan fərqli olaraq alternativ sonluq da var — müəyyən yerlərdə oyunun davamı üçün vacib alim və mühafizəçilər var. Onlarsız bəzi qapıları açmaq mümkün deyil. Əgər belə personajlardan biri öldürülsə və ya hansısa səbəbdən həlak olsa (istənilən halda hər şey oyunçudan asılıdır. Baş qəhrəman bu cür personajları müəyyən vaxtadək qorumalıdır) ekranda bu sözlər yaranır — "Obyekt: Friman. Status: zehin qiymətləndirilməsi dayandırıldı. Ölümündən sonra nəticə: obyekt hədəfə çatmaq üçün insan qaynaqlarından effektiv istifadə edə bilmədi".

    Oyun prosesi

    [redaktə | mənbəni redaktə et]
    Ling sonradan HL-nın bir növ simvoluna çevrilir

    Birinci-şəxs atıcı olaraq oyun dünyasına baş qəhrəmanın gözləri ilə baxılır. Oyun proesi mərhələ və ya missiyalara bölünməyib və yalnız texniki olaraq hissə və xəritələrə bölünüb. Bütün hissələr və xəritələr bir xəttlidir və yalnız bir mümkün davam yolu var.

    Hər bir başqa atıcı janrlı oyunlarda olduğu kimi burada da oyunun əsas vaxtı gəlmələrlə döyüşə sərf edilir. Oyunçunun sağlamlıq dərəcisi baş qəhrəmanın H.E.V. müdafiə kostyumundakı can və enerji ehtiyatı indikatorunda göstərilir. Hər iki göstəricini xəritə boyu səpələnmiş batareya və dərman qutularını götürməklə gücləndirmək olar. Bundan əlavə kompleksin müxtəlif yerlərində stasionar enerji ehtiyatı stansiyaları mövcuddur. İstənilən vaxt və istənilən yerdə oyunçu oyunu yaddaşa yaza bilər.

    Half-Life oyununda, qeympleyin xarakterik xüsusiyyəti oyunçunun daima ətraf mühitlə qarşılıqlı əlaqəsidir. Məsələn, oyunçu lazımi hündürlüyə qalxmaq üçün hər-hansı qutunu itələyə və ya kanalın o biri tərəfinə keçmək üçün çəlləyi suya ata bilər. İnteraktiv ətraf binövrəsində oyunçudan zəka tələb edən çoxlu sayda tapmaca qurulub.[48]

    Bundan əlavə kompleksdə atılmış tank və pulemyotlardan istifadə etmə qabiliyyəti də interaktiv mühitin göstəricisidir. Qeyri-standart silahdan istifadə misalı kimi — elektron xəritədə koordinatı verməklə peykdən zərbələr endirməyi göstərmək olar.[49]

    Qeympleyin əsas elementlərindən biri belə adlandırmaq olarsa camp-pazldır. Oyunçu platformalar arası uçuş zamanı məsafə və yönəlməni seçməyə məcbur olur. Camp-pazllar öz pik nöqtəsinə "Zen" hissəsində çatır. Burada oyunçu aşağı cazibə qüvvəsilə böyük və hündür məsafələrə tullanır.[50]

    Düşmən və müttəfiqlər

    [redaktə | mənbəni redaktə et]
    Half-Life-dan döyüş səhnəsi

    Kristalın emalı zamanı baş verən gözlənilməz fəlakət nəticəsində Qara Meza tədqiqat mərkəzi çoxlu sayda müxtəlif həyat formaları ilə dolur. Onlardan bəziləri baş qəhrəmanı (və ya digər kompleksdə olan adamları) görən kimi hücum etməyə başlayırlar; digərləri — onlara dəyməyənə qədər aqressiya göstərməyəcəklər. Half-Life-da rastlaşılan personajları aşağıdakı kateqoriyalara bölmək olar:[51]

    • Düşmən-gəlmələr — sərhəd dünya Zen-dəndirlər. Onların sırasına hedkrab, onlar tərəfindən zombiləşdirilən insanlar, vortiqontlar, haundaylar, barnakllar, bulskvidlə, tentakllar, qarqantyualar, snarklar, ixtiozavrlar, zəlilər, Gəlmələrin Piyadaçısıları, kontrollerlər, Qonark və Nihilant daxildir.
    • Hökumət qüvvələri — fəlakətin nəticəsini və onun bütün şahidlərini məhv etmək üçün Qara Mezaya göndəriliblər. Onların sırasına HECU xüsusi bölməsini və qara əməliyyatçıları daxildir. Həmçinin HECU əsgərlərində tank, pulemyot və müxtəlif növ zirehli texnika var. Onlar düşmən gördükdə dərhal hücum edirlər. Bəziləri quraşdırdıqları lazerə dəydikdə və ya onlara çox yaxınlaşdıqda atəş açırlar.
    • Mülki şəxslər — fəlakətdən əvvəl Qordon Frimanın həmkarları, sonra isə müttəfiqi olmuş alim və mühafizəçilərdir. Mühafizəçilər yaxşı atəş aça bilir və oyunçu üçün qapalı olan bəzi ərazilərə giriş hüquqlarına malikdir. Alimlər də həmçinin müəyyən giriş hüququ vardır ki, bu da oyunçuya kompeksin müəyyən ərazilərinə daxil olmağa kömək edir. Bundan əlavə əgər oyunçu çox bərk yaralıdırsa, onlar baş qəhrəmana yardım edə bilərlər.

    Şəbəkə oyunu

    [redaktə | mənbəni redaktə et]

    Half-Life-da şəbəkə oyunu komandalı və birnəfərli Deathmatch-rejimlərdən ibarətdir. Multipleyerdə bəzi silahların ümumi xüsusiyyəti, balans və dinamik oyun üçün dəyişikliyə məruz qalıblar. Məsələn Tau-topunun zərbə qabiliyyəti artırılıb.

    Portlaşdırma

    [redaktə | mənbəni redaktə et]
    Half-Life qutu üzlüklərindən biri

    Half-Life 2001-ci ildə Gearbox Software studiyasının yardımı ilə PlayStation 2 konsoluna portlaşdırılıb.[52] Bu oyunun personajları, silahları daha yaxşıdır və əlavə hissələrə malikdir. Həmçinin PS2 üçün olan versiya iki nəfərlə oynamağa imkan verir və sonradan bunun üçün Half-Life: Decay adlanan ayrıca add-on da buraxılıb.

    Sega Dreamcast və Apple Macintosh üçün versiyalar tam hazır olsa da naməlum səbəblərdən işıq üzü görmədi.[53][54]

    Dreamcast versiyası

    [redaktə | mənbəni redaktə et]

    Bu port üzərində iş üçün Valve və Sierra Gearbox Software studiyasını cəlb edir. 2000-ci ildə ECTS-də yaradıcılar Rendi Piçford və Brayan Martelin iştirakı ilə oyun tam işlək vəziyyətdə geniş kütləyə nümayiş etdirilir. Buna baxmayaraq oyun işıq özü görmədi.[55] Bir il sonra Sierra On-Line E3-də PlayStation 2 üçün portu nümayiş etdirəcək.

    Rəsmən bu portun çıxmasına baxmayaraq Dreamcast-versiya yenə də internetə sızdı. Port həddindən artıq işlənilməmiş məhsulu xatırladır və çoxlu yüklənirdi. Hər yüklənmə demək olar ki, iyirmi saniyə çəkir. Ən üzücü də o idi ki, oyunun yaddaşa yazılması ilə bəzi problemlər yaşanırdı. Belə fikir var ki, oyun SEGA-nın yalnız ekranlı orijinal yaddaş kartlarına yazılır. Həmçinin uzun müddətli oyun zamanı Half-Life bəzən xəta verərək donurdu.

    Konsol periferiy qurğuları, maus və klavituranı dəstəkləyirdi. Oyunçu qeympaddan istifadə edirdisə avto-nişan yanırdı: düşmən baş qəhrəmana yaxın olanda nişan avtomatik düşməni tutur və bununla da oyunçunun işini asanlaşdırır. Oyun multipleyerə malik deyildi və müəyyən yaş məhdudiyyatları vardı (sıçrayan qan və sair bu kimi effektlər mövcud deyildi). Bu versiya maraqlı şifrələrə malikdi; üç sözdən oyunçu gərək müəyyən cümlələr qura. Məsələn, "Otis Dreamcast-ı sevir" (Otis Loves Dreamcast) (davamlılıq rejimi), "Qorxu və cazibə qüvvəsi" (Fear and Gravity) (Zenə keçmək) və ya "Barni işə gedir" (Barney Goes To Work) (Blue Shift-də girişi buraxmaq və bir-başa oyuna başlamaq).

    Macintosh versiyası

    [redaktə | mənbəni redaktə et]

    Satışa buraxılmağa tam hazır olmasına baxmayaraq Macintosh üçün bu port da işıq üzü görmədi. Əsas səbəb Windows versiyasının multipleyeri ilə uyğunsuzluq göstərilir.

    Sonrakı işlər

    [redaktə | mənbəni redaktə et]

    Əlavələr

    [redaktə | mənbəni redaktə et]
    Yuxarıdan aşağı: orijinal Half-Life, Opposing Force və Blue Shift

    Orijinal Half-Life üçün Gearbox Software studiyasından üç əlavə buraxılıb: birinci Half-Life: Opposing Force (1999), ikincisi Half-Life: Blue Shift (2001) və axırıncısı Half-Life: Decay (2001).

    Opposing Force — oyunçunu yenidən Qara Mezaya qaytarır. Ancaq bu dəfə baş qəhrəman orijinal versiyada Qordon Frimanın çoxlu sayda məhv etdiyi xüsusi təyinatlılardan (HECU) birinin simasında (Adrian Şepard) olur. Əlavə bir neçə yeni silah, model və əlbəttə ki, yeni xəritə və süjet gətirir. Əlavədəki hissələr orijinaldakından bir az azdır: 11 hissə.

    Blue Shift — Qara Mezadakı mühafizəçilərdən biri, Barni Kalxaun ilə oynamağa imkan verir. İlk əvvəl bu versiya Dreamcast üçün bonus-versiya kimi nəzərdə tutulmuşdur. Burada da qrafik dəyişikliklər edilmiş və poliqonlar artırılmışdır. Birinci əlavədən də kiçikdir.

    Decay — bu əlavədə iki nəfərin kooperativ oyunudur. 23 sentyabr 2008-ci ildə bir qrup ukraynalı həvəskar tərəfindən port PS2 versiyasından PC-yə köçürülmüşdür[56].

    2000-ci ildə Half-Life Platinum Collection buraxılır. Tərkibi:

    • Half-Life
    • Counter-Strike
    • Team Fortress Classic
    • Half-Life: Opposing Force

    Bir az sonra 2002-ci ildə kolleksiyaya Half-Life: Blue Shift əlavə edilərək yenidən buraxılır.

    2005-ci ildə orijinal Half-Life, iki rəsmi əlavə və Team Fortress Classic daxil olan yeni "Half-Life 1 Antologiya" adlı kolleksiya buraxılır.

    Modlar

    [redaktə | mənbəni redaktə et]

    Quake mühərrikinin açıq kodlu olması hesabına oyun pərəstişkarları çoxlu sayda modifikasiyalar düzəldiblər.

    Saundtrek

    [redaktə | mənbəni redaktə et]

    Half-Life-ın saundtreki bəstəkar Kelli Beyli tərəfindən yazılmışdır.

    • 1. "Adrenaline Horror" — 02:09
    • 2. "Vague Voices" (Black Mesa Inbound) — 02:11
    • 3. "Klaxon Beat" — 01:00
    • 4. "Space Ocean" (Echoes of a Resonance Cascade) — 01:36
    • 5. "Cavern Ambiance" (Zero Point Energy Field) — 01:39
    • 6. "Apprehensive Short" — 00:23
    • 7. "Bass String Short" — 00:08
    • 8. "Hurricane Strings" (Neutrino Trap) — 01:33
    • 9. "Diabolical Adrenaline Guitar" (Lambda Core) — 01:44
    • 10. "Valve Theme [Long Version]" (Hazardous Environments) — 01:22
    • 11. "Nepal Monastery" — 02:08
    • 12. "Alien Shock" (Biozeminade Fragment) — 00:36
    • 13. "Sirens in the Distance" (Triple Entanglement) — 01:12
    • 14. "Nuclear Mission Jam" (Something Secret Steers Us) — 02:00
    • 15. "Scared Confusion Short" — 00:16
    • 16. "Drums and Riffs" (Tau-9) — 02:03
    • 17. "Hard Technology Rock" — 01:40
    • 18. "Steam in the Pipes" (Negative Pressure) — 01:55
    • 19. "Electric Guitar Ambiance" (Escape Array) — 01:24
    • 20. "Dimensionless Deepness" (Dirac Shore) — 01:24
    • 21. "Military Precision" — 01:20
    • 22. "Jungle Drums" — 01:49
    • 23. "Traveling Through Limbo" (Singularity) — 01:17
    • 24. "Credits / Closing Theme" (Tracking Device) — 01:39
    • 25. "Threatening Short" (Xen Relay) — 00:37
    • 26. "Dark Piano Short" — 00:17
    • 27. "Sharp Fear Short" — 00:08

    Qeyd: Bu kompozisiyaların çoxusu orijinal Half-Life 2-in saundtrekinə daxildir; mötərizədəki adlar Half-Life 2 OST-da bu kompozisiyaların adlarıdır.

    Maraqlı faktlar

    [redaktə | mənbəni redaktə et]
    • Baş qəhrəman Qordon Friman bütün oyun boyu bir dəfə də olsun söz demir.
    • 19 noyabr 2008-ci ildə oyunun on yaşı tamam oldu. Bu münasibətlə oyunu üç gün müddəti ərzində $ 0.98 qiymətinə Steam-dən əldə etmək mümkün idi.
    Qara Meza tədqiqat mərkəzinin emblemi
    • Demək olar ki, bütün seriyalar baş qəhrəmanın hansısa nəqliyyat vasitəsində olduğu zaman başlayır: Half-Life və Blue Shift-də monorels, Opposing Force-da helikopter, Half-Life 2-də elektrik qatarı, Half-Life 2: Epizod İki-də qəzaya uğramış qatarda. Həmçinin demək olar ki, bütün seriyalar nəqliyyat vasitələrində getmək ilə bitir: Half-Life-da monorelsdə, Opposing Force-da helikopterdə, Blue Shift-də Barni professorlarla cipə minir, Half-life: Epizod Bir-də qəhrəman qatarda uzaqlaşır, Epizod İki-də isə helikopterdə uçmağa hazırlaşır.
    • Bir çox hissələr və başlıqlar özündə fiziki və riyazi terminologiyanı bağlayır (məsələn, "Residue Processing" həm də inteqrallar hesablamasında düz müstəvi mənasını verir).
    • Half-Life-a aid kitab "Half-Life: Raising the Bar" adlanır.
    • Qara Mezada kompyuterlər maqnit lentləri və perfokartlarda çalışır.
    • Mühafizəçi sonsuz sayda atəş aça bilər. Ancaq o öldürüləndə və ya onu öldürəndə üzərində yanız 17 patron olur. (Half-Life: Source-da 18)
    • Əgər oyunun əvvəlində, yeməkxanada mikrosobanı yandırsan — alimlərdən birinin səhər yeməyini xarab edəcəksən.
    • H.E.V. kostyumu geymiş hər bir adamın başında həm də dəmir-maska da var. Bu cür dəmir-maskanın olmasına sübut həm də Frimanı heç bir hedkrabın yoluxdura bilməməsidir. Ancaq rəsmən Valve tərəfindən göstərilən Frimanın şəklində dəmir-maska yoxdur. Buna baxmayaraq başqa rəsmi şəkil vardır ki, orada Friman qoltuğunun altında dərmi-maska tutur.
    • Bəzi taxta qutuları sındıranda Half-Life-ın olduğu CD disklər tapmaq olar.
    • Half-Life-da ilk silah ling-kəlbətindir. Opposing Force-da isə açar açandır.

    İstinadlar

    [redaktə | mənbəni redaktə et]
    1. ↑ "Valve to Deliver Steam & Source on the Mac". Valve Corporation. 2010-08-03. 2013-08-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 March 2010.
    2. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 Steam. 2003.
    3. ↑ Смит, Марк. "Game Chronicles – Review (Half-Life 2)" (ingilis). Game Chronicles. 2011-12-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-04-15.
    4. ↑ "Half-Life PS2 üçün" (ingilis). IGN. 2012-01-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-04-27.
    5. ↑ "Not Given Half A Chance: The Cancellation of Half-Life" (ingilis). GameSpot. 2002-08-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-04-27.
    6. ↑ "Half-Life for the Dreamcast officially cancelled" (ingilis). IGN. 2012-01-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-04-27.
    7. ↑ "Stories Of Gaming: An Essential 50 Recap" (ingilis). 1UP. 2007-09-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-04-27.
    8. ↑ 1 2 "Half-Life Review" (ingilis). The Adrenaline Vault. 2012-01-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-04-27.
    9. ↑ "Half-Life Review" (ingilis). GameOver. 2019-05-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-04-27.
    10. ↑ "Half-Life Review" (ingilis). MyGamer. 2006-05-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-04-27.
    11. ↑ "Half-Life Review" (ingilis). GameSpot. 2011-08-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-04-27.
    12. ↑ "Half-Life (pc: 1998) Reviews" (ingilis). Metacritic. 2008-12-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-04-27.
    13. ↑ "Half-Life Reviews" (ingilis). GameRankings. 2012-01-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-04-27.
    14. ↑ "About Valve" (ingilis). ValveSoftware.com. 2012-01-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-04-27.
    15. ↑ "Final Hours of Half-Life: The Microsoft Millionaires". Gamespot. 2012-05-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2006-09-12.
    16. ↑ "The Final Hours of Half-Life: The id visit". Gamespot. 2011-02-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2006-09-12.
    17. ↑ "The Final Hours of Half-Life: The Right E-mail, the Right Time". Gamespot. 2011-02-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2006-09-14.
    18. ↑ 1 2 "The Final Hours of Half-Life: The Valve Difference". Gamespot. 2011-02-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2006-09-14.
    19. ↑ 1 2 3 4 Hodgson, David. Half-Life 2: Raising the Bar. Prima Games. 2004. ISBN 0-7615-4364-3.
    20. ↑ "The Final Hours of Half-Life: The Public Debut". Gamespot. 2010-03-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2006-09-14.
    21. ↑ 1 2 "The Final Hours of Half-Life: Reassembling the Pieces". Gamespot. 2011-09-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2006-09-14.
    22. ↑ "The Final Hours of Half-Life: Reassembling the Pieces". Gamespot. 2011-02-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2006-09-14.
    23. ↑ Stories Of Gaming: An Essential 50 Recap Arxivləşdirilib 2007-09-27 at the Wayback Machine. Статья на сайте 1up.
    24. ↑ Black (ing.) — qara; mesa (düz.) — yayla
    25. ↑ Mitchell, Heather. Half-Life instruction manual. Valve Software Arxivləşdirilib 2018-05-13 at the Wayback Machine, 1998. — P. 2.
    26. ↑ Half-Life rəsmi saytı (arxiv). Half-Life süjetinə nəzər.
    27. ↑ The Story So Far Arxivləşdirilib 2008-07-25 at the Wayback Machine. Half-Life süjetinə Episode One saytından nəzər.
    28. ↑ I Başlıq. Opening Sequence Arxivləşdirilib 2010-04-09 at the Wayback Machine. Planet Half-Life.
    29. ↑ II Başlıq. Anomalous Materials Arxivləşdirilib 2011-08-12 at the Wayback Machine. Planet Half-Life.
    30. ↑ III Başlıq. Unforeseen Consequences Arxivləşdirilib 2012-05-10 at the Wayback Machine. Planet Half-Life.
    31. ↑ IV Başlıq. Office Complex Arxivləşdirilib 2009-02-21 at the Wayback Machine. Planet Half-Life
    32. ↑ V Başlıq. We’ve Got Hostiles Arxivləşdirilib 2011-08-12 at the Wayback Machine. Planet Half-Life.
    33. ↑ VI Başlıq. Blast Pit Arxivləşdirilib 2011-08-10 at the Wayback Machine. Planet Half-Life.
    34. ↑ VII Başlıq. Power Up Arxivləşdirilib 2011-09-26 at the Wayback Machine. Planet Half-Life.
    35. ↑ VIII Başlıq. On the Rail Arxivləşdirilib 2009-02-21 at the Wayback Machine. Planet Half-Life.
    36. ↑ IX Başlıq. Apprehension Arxivləşdirilib 2009-02-24 at the Wayback Machine. Planet Half-Life.
    37. ↑ X Başlıq. Residue Processing Arxivləşdirilib 2009-02-21 at the Wayback Machine. Planet Half-Life.
    38. ↑ XI Başlıq. Questionable Ethics Arxivləşdirilib 2011-08-11 at the Wayback Machine. Planet Half-Life.
    39. ↑ XII Başlıq. Surface Tension Arxivləşdirilib 2012-05-10 at the Wayback Machine. Planet Half-Life.
    40. ↑ XIII Başlıq. Forget about Freeman Arxivləşdirilib 2011-08-14 at the Wayback Machine. Planet Half-Life.
    41. ↑ XIV Başlıq. Lambda Core Arxivləşdirilib 2011-08-10 at the Wayback Machine. Planet Half-Life.
    42. ↑ XV Başlıq. Xen Arxivləşdirilib 2012-05-10 at the Wayback Machine. Planet Half-Life.
    43. ↑ XVI Başlıq. Gonarch’s Lair Arxivləşdirilib 2012-05-10 at the Wayback Machine. Planet Half-Life.
    44. ↑ XVII Başlıq. Interloper Arxivləşdirilib 2011-08-08 at the Wayback Machine. Planet Half-Life.
    45. ↑ 1 2 XVIII Başlıq. Nihilanth Arxivləşdirilib 2012-05-10 at the Wayback Machine. Planet Half-Life.
    46. ↑ Titles for Half-Life. "titles.txt" faylından məlumat.
    47. ↑ Half-Life 2 Story Guide Arxivləşdirilib 2010-01-13 at the Wayback Machine. на сайте Half-Life Fallout saytında Half-Life 2 süjetinə nəzər.
    48. ↑ Half-Life Review Arxivləşdirilib 2006-05-10 at the Wayback Machine. Half-Life на сайтеMyGamer saytında Half-Life resenziyası.
    49. ↑ XII Başlıq. Surface Tension Arxivləşdirilib 2006-08-13 at the Wayback Machine. Planet Half-Life.
    50. ↑ XV Başlıq. Xen Arxivləşdirilib 2006-05-09 at the Wayback Machine. Planet Half-Life.
    51. ↑ Mitchell, Heather. Half-Life instruction manual. Valve Software Arxivləşdirilib 2018-05-13 at the Wayback Machine, 1998. — P. 20-21.
    52. ↑ "Half-Life for PlayStation 2 at Metacritic". 2007-09-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 3 2006.
    53. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2012-02-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-04-27.
    54. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2007-09-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-04-27.
    55. ↑ "IGN Article on Dreamcast port cancellation". IGN. 2006-10-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 30 2006.
    56. ↑ "Релиз Half-Life: Decay на PC". HL-Inside. 2011-12-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 sentybr 2008.

    Keçidlər

    [redaktə | mənbəni redaktə et]