Matobo Milli Parkı

Matobo Milli Parkı, Matobo və ya Matobo təpələri — Zimbabvenin cənubundakı Bulavayodan təxminən 35 kilometr (22 mil) cənubdan başlayan qranit qayalar və meşəlik vadilər. Təpələr 2 milyard il əvvəl qranitin səthə qalxması ilə əmələ gəlmişdir.

Matobo Milli Parkı
BTMB kateqoriyası — II (Milli park)
Mütləq hündürlüyü 1.302 m
Yaradılma tarixi 1926
Yerləşməsi
20°33′00″ c. e. 28°30′28″ ş. u.HGYO
Ölkə
Matobo Milli Parkı xəritədə
Matobo Milli Parkı
Matobo Milli Parkı
Rəsmi adıMatobo Hills
TipiMədəni
Kriteriya(iii), (v), (vi)
Tarixi2003 (27-ci sessiya)
İstinad nöm.306
ÖlkəZimbabve Zimbabve
RegionAfrika
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Təpələr 424 km² (164 kv.mi)-i milli park olan təxminən 3100 km² (1200 kv. mi) ərazini əhatə edir. Ərazinin qalan hissəsi əsasən icma torpaqları və az bir hissəsi kənd təsərrüfatı torpaqlarıdır. Milli parkın bir hissəsi ağ kərgədan da daxil olmaqla bir çox ov heyvanının yaşadığı 100 km²-lik bir ovçuluq parkı kimi ayrılmışdır. Təpələrin ən yüksək nöqtəsi, parkın şimal-şərq küncünün kənarında yerləşən Qulati adlı yerdir (1,549 metr (5,082 ft)).

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Matobo Zimbabvedəki ən qədim milli parkdır və 1926-cı ildə Rods Matopos Milli Parkı kimi, Sesil Rodsun vəsiyyəti olaraq qurulmuşdur. Orijinal parkın sərhədləri hazırkı parkın cənub və şərqinə qədər uzanırdı. Ərazidə Xumalo və Matobo icma torpaqları yaradılaraq, müstəmləkə hakimiyyəti ilə yerli xalqın arasındakı razılaşmanın bir hissəsi olaraq məskunlaşma üçün yenidən dizayn edildi.[1]

Ərazinin mövcud adı olan Matobo, bölgənin düzgün dilli tələffüzünü əks etdirir.

Matobo təpələri 2003-cü ildə UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına daxil edilmişdir.[2]

Xüsusiyyətləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Flora

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Matobo təpələri yüksək botanik müxtəlifliyə sahib bir ərazidir. Milli parkda Brachystegia tamarindoides, Dombeya rotundifolia və Acacia sieberiana daxil olmaqla 200-dən çox ağac növü qeyd edilmişdir.[3] Parkda həmçinin bir çox aloe, yabanı ot və 100-dən çox ot növü var.[4] Nadir endemik bitkilərin bir çox növü qeydə alınıb.[5]

Fauna

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Matobo Milli Parkında fauna olduqca müxtəlifdir. Milli parkda 175 quş, 88 məməli, 39 ilan və 16 balıq növü qeydə alınıb.[4] Ov heyvanlarına ağ kərgədan, qara antilop, impala və bəbirlər daxildir. Park, qidasının 50%-ni təşkil edən daman bolluğuna görə dünyanın ən sıx populyasiyasına malikdir. Park, qara və ağ kərgədan,[6] kaftar, begemot, zürafə, zebr, qnu və dəvəquşular üçün intensiv qorunma zonasıdır.[7]

Matobo Milli Parkı dünyadakı ən çox qara qartal və bu quşların yetişdirici cütlərini ehtiva edir.[8][9]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Pitman, D. 1979. You must be new around here, Books of Rhodesia. ISBN 978-0-86920-195-4
  2. ↑ "UNESCO World Heritage Centre: Matobo Hills". 2022-08-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-25.
  3. ↑ Zimbabwe — The Spirit of Matobo (Matopos) Siyabona Africa Arxivləşdirilib 2012-02-09 at the Wayback Machine
  4. ↑ 1 2 "National Parks of Zimbabwe. Travel Africa Magazine Online". 2012-02-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-10-05.
  5. ↑ "Nomination Dossier for the proposed Matobo Hills World Heritage Area" (PDF). 2021-10-13 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
  6. ↑ Du Toit, R. 2000 Zimbabwe Task 1.2–1.5 Rhino Resource Center Arxivləşdirilib 2017-07-11 at the Wayback Machine
  7. ↑ Matobo National Park Undated pamphlet by Zimbabwe Parks and Wildlife Authority
  8. ↑ Chiweshe, N. 2007. Black Eagles and hyraxes — the two flagship species in the conservation of wildlife in the Matobo Hills, Zimbabwe. Ostrich: Journal of African Ornithology, 78, 381–386.
  9. ↑ Matobo National Park Victoria Falls Safaris Arxiv surəti 4 aprel 2014 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2014-04-04 at the Wayback Machine