Mobil cihaz

"iPhone" smartfonu və "iPad" planşeti — mobil cihazların iki nümunəsi.

Mobil cihaz, həmçinin əl kömpüteri və ya rəqəmsal köməkçi — əldə tutulacaq və işləyəcək qədər kiçik həcmdə olan kompüter. Mobil cihazlarda adətən düz LCD və ya OLED ekran, sensor ekran interfeysi, rəqəmsal və ya fiziki butonlar olur. Onların fiziki klaviaturası da ola bilər. Bir çox mobil qurğular internetə qoşula və Wi-Fi, "Bluetooth", mobil şəbəkələr, həmçinin NFC vasitəsilə avtomobil əyləncə sistemləri və ya qulaqlıqlar kimi digər cihazlara qoşula bilər. İnteqrasiya edilmiş kameralar, audio və video telefon zəngləri yerləşdirmək və qəbul etmək imkanı, videooyunlarqlobal mövqeləşdirmə sistemi (GPS) imkanları geniş yayılmışdır. Güc adətən litium-ion batareya ilə təmin edilir. Mobil cihazlar üçüncü tərəf proqramlarının quraşdırılmasına və işə salınmasına imkan verən mobil əməliyyat sistemlərini işlədə bilər.

İlkin smartfonlara 2000-ci illərin sonlarında daha böyük planşetlər qoşulmuşdur. Giriş və çıxış adətən sensor ekran interfeysi vasitəsilə həyata keçirilir. Telefonlar/planşetlər və fərdi rəqəmsal köməkçilər eksklüziv xüsusiyyətlərə əlavə olaraq, noutbuk/masaüstü kompüterin əksər funksiyalarını təmin edə bilər.[1]

Mobil cihazların əsas qlobal istehsalçıları "Apple", "Samsung", "Huawei", "Meizu", "Zte", "Xiaomi", "Sony", "Google", HTC, LG, TCL, "Motorola Mobility", "Nokia", "Realme" və "Micromax Informatics"dir.

Xüsusiyyətləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Cihazın hərəkətliliyinə bir neçə keyfiyyət kontekstində baxmaq olar:[2]

  • Fiziki ölçülər və çəki
  • Cihazın və ya onun qoşulduğu bir növ hostun mobil olmağı
  • Hansı host cihazları ilə əlaqələndirilə bilər
  • Cihazların host ilə necə əlaqə saxlaması
  • Hərəkətlilik yarandıqda

2009-cu ildə mobil əməkdaşlıq sistemlərindəki inkişaflar, məkandan asılı olmayaraq, real vaxt rejimində çoxtərəfli konfransı təmin etmək üçün video, audio və ekranda rəsm imkanlarını birləşdirən əl cihazlarından istifadə etməyə imkan yaratmışdır.[3] Əl kompüterləri müxtəlif forma faktorlarında mövcuddur. Bura aşağı səviyyəli smartfonlar, əl PDA-ləri, ultramobil kompüterlərplanşet kompüterləri daxildir.[4] İstifadəçilər bəzi mobil cihazlarda IPTV vasitəsilə internetdən televiziyaya baxa bilərlər. Mobil televiziya qəbulediciləri 1960-cı ildən mövcuddur[5] və XXI əsrdə mobil telefon provayderləri televiziyanı mobil telefonlarda təqdim etməyə başlamışdılar.[6]

2010-cu illərdə mobil cihazların cihazların məsafəsinə və ya texniki xüsusiyyətlərinə baxmayaraq, tez-tez sinxronizasiya və müxtəlif verilənləri paylaşma qabiliyyətinin olduğu müşahidə edilmişdir. Tibb sahəsində mobil cihazlar sürətlə dərmanlar, müalicə və hətta tibbi hesablamalar kimi klinik məlumatlara daxil olmaq üçün vacib vasitələrə çevrilir.[7]

Hərbi sahədə mobil qurğular, yerləşdikləri yerdən asılı olmayaraq əsgərlərə təlim və təhsil resurslarının çatdırılması üçün yeni perspektivlər təqdim etmişdir.[8]

  1. "What is a personal digital assistant (PDA)?". SearchMobileComputing (ingilis). 2022-09-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-09-16.
  2. Poslad, Stefan. Ubiquitous Computing Smart Devices, Smart Environments, and Smart Interaction. Wiley. 2009. ISBN 978-0-470-03560-3. 2014-12-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-01-07.
  3. Robbins, Renee. "Mobile video system visually connects global plant floor engineers". Control Engineering. May 28, 2009. 2012-07-27 tarixində arxivləşdirilib.
  4. Mellow, P. (2005). The media generation: Maximise learning by getting mobile. In Ascilite, 470–476
  5. "Image of sony tv8-301 portable television receiver, 1960. by Science & Society Picture Library". www.scienceandsociety.co.uk. 2023-11-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-19.
  6. Lotz, Amanda D. (2007). "The Television Will Be Revolutionized." New York, NY: New York University Press. p. 65–66
  7. Boruff, Jill; Storie, Dale. "Mobile devices in medicine: a survey of how medical students, residents, and faculty use smartphones and other mobile devices to find information*". Journal of the Medical Library Association. 102 (1). January 2014: 22–30. doi:10.3163/1536-5050.102.1.006. PMC 3878932. PMID 24415916.
  8. Casey, Mike. "Army seeks to increase use of mobile devices". ftleavenworthLamp.com. June 26, 2014. July 12, 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 23, 2014.

Əlavə ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]