Ruskiy adası (Krasnoyarsk diyarı)
Ruskiy adası — Nordenşeld arxipelaqına daxil olan ada. Şimal Buzlu okeanın Kara dənizi suları ilə əhətələnmişdir. İnzibsti cəhətdən Krasnoyarsk diyarının Taymır Dolqan-Nenes rayonu ərazisinə daxildir.
| Ruskiy adası | |
|---|---|
| rus. Остров Русский | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Sahəsi | 309 km² |
| Uzunluğu |
|
| Eni | 39 km |
| Hündür nöqtəsi | 38 m |
| Əhalisi | 0 nəfər (2015-ci il) |
| Yerləşməsi | |
| 77°02′24″ şm. e. 95°58′05″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə |
 Rusiya |
| Vilayət | |
| Arxipelaq | |
| Akvatoriya | |
|
|
|
Coğrafiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Arxipelaqın ən iri və ən şimalda yerləşən adasıdır. Ruskiy adasının sahəsi 309 km² təşkil edir[1]. Ada şimal-qərbdən cənub-qərbə uzadılmış formadadır. Qərbində yerləşın Ruskiy Zapodnıy burnu ilə şərqindəki Ruskiy Severnıy burunları arasında məsafə 38 kilometr təşkil edir. Eni isə cəmi 13 km-dir. Ada maksimal hündürlüyü 30 metr olan təpəliklərdən ibarətdir. Şimal sahili sıldırımlıdır. Burada hündürlük 4-8 metr arasında dəyişir. Cənub-qərb və cənubu isə güçlü şəkildə yuyulmuşdur. Nəticədə Bunqe yarımadası meydana gəlmişdir. Yarımada səyahətçi, zooloq Aleksandr Aleksandroviç Bunqenin şərəfinə adlandırılmışdır. Burada ensiz buxta və dillər vardır:Bolşaya buxta — ən böyüyü olaraq, 10 km uzunluğa və 4 km enə malikdir, Opasnaya buxtası, Melkaya buxtası və Qusinaya laqunu.
Ada ərazidində çoxlu sayda axarlar vardır. Onlar arasında ən iriləri: Medvejıy axarı (7,5 km), Melkiy axarı (5 km) güçlü şəkildə bataqlıqlaşmışdır, Olenıy (8 km) və Qusinıy axarı (5 kilometrə yaxın). Ada boyunca xırda duzlu göllərə rast gəlmək olur.
Adanın bitki örtüyünə nəzər salsaq əsasən tundradır. 1993-cü ildə adada olmuş A. N. Seversov adına ekologiya və təkamül problemləri üzrə İnstitutun əməkdaşları adada Qara branta və Ağ qağayı [1] ları koloniyalarını aşkarlamışdır.
1935 - 1999-cu illər ərzində adanın Ruskiy Severnıy burnunda Ruskiy adası üütb stansiyası fəaliyyət göstərmişdir[2] Stansoya bağlandıqdan sonra burada yaşayış yoxdur.
Yaxınlığında yerləşən adalar
[redaktə | mənbəni redaktə et]Şileyko adası — elə də böyük olmayan ada, Bunqe yarımadasından 500 metr aralıda qərarlaşır. Eduard Vasileviç Tollun həmkarıEvgeniy Nikolaeviç Şileykonun şərəfinə adlandırılmışdır.
Malışka adası — Ruskiy adasından 600 metr aealıda qərarlaşır. Uzunluğu 100 netrdir.
Hidroqraf adası — 4 kilometr uzunluğa malik olan ada, Ruskiy adasından 500 metr aralıda qırarlaşır.
Torosnıy adası — Ostrıy burnundan 4,5 kilometr cənubda qərarlaşır. Əsasən qayalıqlardan ibarətdir və qranitdən təşkil olunmuşdur. Uzunluğu 4,3 km, hündürlüyüisə 42 metrdir.
Yermolov adası — iri ada olaraq Bunqe yarımadasından 4,7 kmcənubda qəralaşır. Ada 13,4 km uzunluğa və 5 km enə malikdir. 1901-ci ildə Eduard Toll tərəfindən Aleksey Sergeyeviç Yermolovun şərəfinə adlandırılmışdır. O, Peterburq Elmlər akademiyasının üzvü, aqronomiya sahəsinin alimi olmuşdur[3] Adsız adalar — Plavnikov burnu yaxınlığında iki ada.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 "Böyük Arktika qoruğu". 2020-09-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-11-03.
- ↑ "Судьба российских полярных станций на фоне глобального потепления". 2006-10-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-11-03.
- ↑ Arktikada adlar
