Türkiyə əhalisinin siyahıyaalınması (1927)

1927–ci il Ümumtürkiyə əhali siyahıyaalınması — 1927–ci il, 28 oktyabr tarixində Türkiyə Respublikasında keçirilmiş əhalinin birinci siyahıyaalınması. Siyahıyaalınma tarixində Türkiyə inzibati cəhətdən 63 vilayətə,[1] vilayətlər öz növbəsində 328 qəzaya, qəzalar isə 699 nahiyəyə bölünürdü,[q 1] bütün ölkədə kəndlər daxil olmaqla cəmi 40.991 yaşayış məntəqəsi var idi.[2]

Əhalinin gender strukturu

[redaktə | mənbəni redaktə et]







Əhalinin gender strukturu, 1927-ci il sa.   Kişilər (48,09 %)  Qadınlar (51,91 %)

№[q 2] Vilayət Əhalinin ümumi sayı və gender strukturu[3]
Kişilər % Qadınlar % Cəmi
Cəmi 6 563 879 48.09 7 084 391 51.91 13 648 270[4]
1. İstanbul 404 558 50.92 389 886 49.08 794 444
2. İzmir 269 262 51.19 256 743 48.81 526 005
3. Konya 238 350 47.26 266 034 52.74 504 384
4. Balıkəsir 206 220 48.98 214 846 51.02 421 066
5. Ankara 205 368 50.74 199 35 49.26 404 720
6. Bursa 192 730 47.99 208 865 52.01 401 595
7. Sivas 153 841 39.19 175 710 60.81 392 551
8. Manisa 183 044 48.94 190 969 51.06 374 013
9. Kastamonu 148 579 44.15 187 922 55.85 336 501
10. Malatya 144 627 47.13 162 255 52.87 306 882
11. Kütahya 139 241 46.04 163 185 53.96 302 426
12. Trabzon 130 926 45.10 159 377 54.90 290 303
13. Kocaeli 141 366 49.33 145 234 50.67 286 600
14. Samsun 131 794 48.09 142 271 51.91 274 065
15. Ərzurum 132 249 48.90 138 177 51.10 270 426
16. Zonquldağ 127 366 47.36 141 543 52.64 268 909
17. Tokat 124 416 47.30 138 647 52.70 263 063
18. Afyonkarahisar 120 398 46.42 138 979 53.58 259 377
19. Kayseri 118 488 47.14 132 882 52.86 251 370
20. Çorum 116 101 46.83 131 825 53.17 247 926
21. Dənizli 110 330 45.02 134 718 54.98 245 048
22. Adana 116 341 51.09 111 377 48.91 227 718
23. Bolu 98 941 45.33 119 305 54.67 218 246
24. Qaziantep 105 907 49.09 109 855 50.91 215 762
25. Elazığ 104 719 48.99 109 058 51.01 213 777
26. Aydın 99 313 46.73 113 228 53.27 212 541
27. Yozğad 98 075 46.81 111 422 53.19 209 497
28. Qars 108 803 53.11 96 043 46.89 204 846
29. Antalya 93 212 45.61 111 160 54.39 204 372
30. Urfa 101 062 49.64 102 533 50.36 203 595
31. Ordu 90 336 44.64 112 018 55.36 202 354
32. Diyarbəkir 97 387 50.12 96 929 49.48 194 316
33. Maraş 93 443 50.01 93 412 49.99 186 855
34. Mardin 90 539 49.35 92 932 50.65 183 471
35. Çanaqqala 87 676 48.24 94 059 51.76 181 735
36. Muğla 79 921 45.57 95 469 54.43 175 390
37. Rizə 72 371 42.16 99 286 57.84 171 657
38. Sinop 78 186 46.00 91 779 54.00 169 965
39. Niğdə 78 110 47.04 87 946 52.96 166 056
40. Girəsun 76 175 46.16 88 858 53.84 165 033
41. Çanqırı 70 606 44.91 86 613 55.09 157 219
42. Əskişəhər 74 580 48.32 79 752 51.68 154 332
43. Ədirnə 73 508 48.73 77 332 51.27 150 840
44. İsparta 69 023 47.79 75 414 52.21 144 437
45. Ərzincan 64 311 48.60 68 014 51.40 132 325
46. Təkirdağ 65 565 49.88 65 881 50.12 131 446
47. Aksaray 60 407 47.55 66 624 52.45 127 031
48. Kırşəhər 57 714 45.48 69 187 54.52 126 901
49. Gümüşxanə 57 387 46.95 64 844 53.05 122 231
50. Mersin 59 697 50.12 59 410 49.48 119 107
51. Amasya 55 842 48.61 59 042 51.39 114 884
52. Biləcik 53 498 47.07 60 162 52.93 113 660
53. Kırklareli 54 860 50.34 54 129 49.66 108 989
54. Şəbinkarahisar 49 718 45.72 59 017 54.28 108 735
55. Cəbəlibərəkət 55 467 51.50 52 227 48.50 107 694
56. Bəyazid 57 177 54.67 47 409 45.33 104 586
57. Siirt 50 353 49.16 52 080 50.84 102 433
58. İçel 41 149 45.25 49 791 54.75 90 940
59. Bitlis 47 543 52.46 43 088 47.54 90 631
60. Artvin 44 532 49.44 45 534 50.56 90 066
61. Burdur 38 678 46.26 44 936 53.74 83 614
62. Van 39 525 52.47 35 804 47.53 75 329
63. Hakkari 12 968 51.91 12 012 48.09 24 980

Əhalinin danışdığı dillər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Türkiyədə birinci dərəcəli inzibati vahidlərdə ana dili olaraq danışlan dillər,[q 3] 1927–ci il siyahıyaalınması
Vilayətlər Türkcə[5] Kürdcə[6] Ərəbcə[7] Yunanca[8] Çərkəzcə[9] Ladinoca[10] Ermənicə[11] Albanca[12] Bolqarca[13] Tatarca[14][15] Fransızca İtalyanca İngiliscə Farsca[16] Digər[q 4] Cəmi[3][17]
Adana 206 386 5 744 11 956 519 2 048 56 21 136 21 3 56 63 22 42 645 227 718
Afyonkarahisar 256 908 139 10 71 1 572 8 6 35 23 4 4 1 0 31 565 259 377
Aksaray 118 421 8 141 5 1 207 0 3 0 0 251 0 0 0 0 2 127 031
Amasya 107 546 3 256 4 2 1 535 3 938 389 15 386 1 5 6 1 797 114 884
Ankara 376 744 21 430 47 179 828 463 608 742 654 1 177 89 102 30 63 1 564 404 720
Antalya 202 118 151 78 1 324 603 35 3 3 3 0 0 7 0 0 47 204 372
Artvin 90 066 82 514 19 0 0 38 0 2 0 0 17 1 0 0 64 7 411
Aydın 210 144 198 15 1 322 64 0 4 503 92 21 7 12 15 0 144 212 541
Balıkəsir 402 514 902 24 1 513 6 435 28 26 307 1 522 1 849 29 21 6 0 5 890 421 066
Bəyazid 43 570 60 926 0 0 15 0 1 0 0 0 0 0 0 3 71 104 586
Biləcik 109 694 2 1 1 2 293 23 79 174 1 276 35 1 4 1 1 75 113 660
Bitlis 20 689 67 678 378 0 1 119 0 285 0 0 0 0 0 0 1 481 90 631
Bolu 202 634 289 3 18 12 082 2 0 115 3 185 0 0 0 3 2 912 218 246
Burdur 83 387 110 19 34 0 0 5 0 7 0 6 0 0 0 46 83 614
Bursa 382 251 448 27 1 445 4 311 1 718 2 1 181 1 261 325 50 18 10 4 8 544 401 595
Cəbəlibərəkət 97 176 7 211 1 247 641 499 1 0 389 14 62 4 17 0 7 426 107 694
Çanaqqala 167 020 27 4 7 938 3 680 1 303 28 321 299 6 8 59 15 0 1 027 181 735
Çanqırı 157 074 81 1 0 0 0 0 4 4 0 0 1 1 0 53 157 219
Çorum 230 077 12 311 0 0 5 297 1 92 11 0 122 1 0 0 0 14 247 926
Dənizli 244 394 173 5 73 281 1 1 33 13 42 0 6 0 0 26 245 048
Diyarbəkir 56 151 132 209 2 206 0 6 78 955 5 1 0 1 0 0 33 2 671 194 316
Elazığ 97 657 112 493 19 8 8 1 2 399 26 0 0 1 0 0 0 1 165 213 777
Ədirnə 140 600 111 16 19 5 5 876 60 239 3 276 5 39 55 8 0 531 150 840
Ərzincan 77 149 54 877 7 9 96 42 66 9 1 6 1 0 0 32 30 132 325
Ərzurum 231 018 36 422 4 6 137 0 14 10 1 0 0 0 0 34 2 780 270 426
Əskişəhər 147 882 674 9 66 1 227 26 5 261 278 3 117 24 12 3 1 747 154 332
Girəsun 164 457 21 1 0 2 7 2 4 12 0 13 12 5 0 497 165 033
Gümüşxanə 120 179 1 943 0 5 47 0 3 0 0 0 0 1 0 0 53 122 231
Hakkari 1 044 17 005 4 0 4 74 0 0 0 937 0 0 0 0 5 912 24 980
İçel 90 801 5 49 53 0 0 0 0 0 0 0 1 12 0 19 90 940
İsparta 143 856 162 10 254 10 0 0 26 4 0 4 1 0 0 110 144 437
İstanbul 574 592 1 692 3 092 91 902 112 39 199 45 255 6 148 4 985 456 6 021 4 890 1 327 1 069 13 704 794 444
İzmir 487 825 1 253 447 7 531 645 16 800 26 2 260 1 368 101 1 726 1 384 369 21 4 249 526 005
Kastamonu 332 523 1 580 3 0 4 0 1 660 29 8 3 1 9 0 1 680 336 501
Kayseri 231 297 4 780 2 2 13 616 6 435 784 10 2 25 7 8 1 395 251 370
Kırklareli 104 697 86 4 26 18 912 2 693 841 4 1 0 0 0 1 705 108 989
Kırşəhər 118 393 8 160 1 0 298 0 1 19 0 26 0 0 0 0 3 126 901
Kocaeli 259 593 1 207 24 899 8 959 4 7 506 1 207 53 5 3 0 3 14 130 286 600
Konya 478 189 21 396 119 23 1 769 13 64 737 35 1 227 29 13 0 7 763 504 384
Kütahya 301 064 54 0 78 20 4 34 269 109 7 10 29 2 3 743 302 426
Qars 160 192 42 945 1 0 157 29 21 3 2 384 1 0 0 111 1 000 204 846
Qaziantep 195 336 16 348 3 544 36 99 37 5 268 0 1 4 1 6 5 72 215 762
Qəhrəmanmaraş 155 279 26 857 39 15 3 010 78 8 170 27 11 1 2 2 2 1 354 186 855
Malatya 175 815 128 323 6 7 10 1 2 625 0 11 0 1 1 0 0 82 306 882
Manisa 369 933 621 149 746 380 243 0 783 569 3 9 3 0 31 543 374 013
Mardin 11 864 109 841 51 734 25 15 71 22 49 1 1 11 7 3 0 9 827 183 471
Mersin 103 644 571 12 661 1 611 191 77 16 43 4 0 46 88 20 38 97 119 107
Muğla 173 881 127 74 652 2 186 0 163 109 0 4 10 33 0 149 175 390
Niğdə 163 732 231 16 90 246 0 5 1 009 596 61 0 0 0 1 69 166 056
Ordu 192 973 132 162 2 139 0 249 0 0 0 3 3 1 0 8 690 202 354
Rizə 171 578 8 0 1 0 0 0 0 0 0 0 1 3 0 66 171 657
Samsun 261 501 1 554 11 27 5 616 53 220 849 64 173 20 66 9 11 3 891 274 065
Siirt 5 479 75 962 20 178 1 7 0 265 0 0 0 2 0 0 0 539 102 433
Sinop 163 134 810 0 2 1 952 0 940 220 4 0 3 5 1 0 2 894 169 965
Sivas 275 533 42 271 4 411 4 381 0 4 122 1 0 31 1 0 9 3 2 784 329 551
Şanlıurfa 82 182 82 788 25 593 0 7 44 63 0 0 1 2 0 0 0 12 915 203 595
Şəbinkarahisar 108 003 686 5 0 7 0 25 1 0 2 0 0 0 1 5 108 735
Təkirdağ 127 139 68 41 32 1 1 197 186 435 1 772 5 9 10 0 0 551 131 446
Tokat 246 610 6 080 65 19 7 131 63 982 359 37 6 8 13 0 28 1 662 263 063
Trabzon 289 804 61 0 64 4 0 98 0 0 8 47 13 5 24 175 290 303
Van 17 399 57 723 72 0 3 123 0 0 0 0 0 0 2 7 0 75 329
Yozğad 198 566 5 020 5 0 2 652 0 1 801 990 0 349 0 1 0 0 113 209 497
Zonquldağ 268 005 53 72 119 1 14 0 63 15 0 126 291 4 0 146 268 909
Cəmi 11 777 810 1 184 446 134 273 119 822 95 901 68 900 64 745 21 774 20 554 11 465 8 456 7 248 1 938 1 687 129 251 13 648 270

  Türkcə danışanların böyük çoxluqda olduğu yerlər.   Kurmancca danışanların çoxluqda olduğu yerlər.   Kurmancca danışanların böyük çoxluqda olduğu yerlər.

  • Türkiyənin inzibati xəritəsi, 1927–ci il
    Türkiyənin inzibati xəritəsi, 1927–ci il

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. Türkiye'nin Etnik Coğrafyası. Proje Kodu: 2013–26. Proje Yürütücüsü: Şükrü Aslan. Araştırmacılar: Murat Arpacı, Öykü Gürpınar, Sibel Yardımcı. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 2015, 204 sayfa. ISBN 9786055005191
  2. "Türkiye'de Yapılan İlk Genel Nüfus Sayımı — Kurucaşile Yerel Tarih Araştırmaları". Archived from the original on 2017-04-05. İstifadə tarixi: 13 iyun 2015..
  3. "1927 Genel Nüfus Sayımı / 1927 General Population Census — www.kanburoglu.com". Archived from the original on 2015-06-27. İstifadə tarixi: 14 iyun 2015..
  4. 1927 Nüfus Sayımı ve Sonuçlarının Değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Tarih Ana Bilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hazırlayan: Mustafa Köse. Danışman: Yrd. Doç. Dr. Şaban Ortak. Afyonkarahisar, 2010, 219 sayfa.
  5. Güney Kafkasya'dan Türkiye'ye Gelen Muhacir ve Mültecilerin Durumu (1921–1945) (yazar: Nebahat Oran Arslan), sayfa 341–359. // Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi (ISSN: 1300-9052). Cilt 14. Sayı 35. Editör: Doç. Dr. Osman Mert. Erzurum, 2007, 359 sayfa.

Qeydlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1927–ci il siayhıyaalınması zamanı Türkiyə inzibati cəhətdən vilayətlərə, vilayətlər qəzalara, qəzalar isə nahiyyələrə bölünürdü. 10 yanvar 1945–ci il tarixli 4695 saylı qanunla qəbul tarixi 20 aprel 1924–cü il olan 491 saylı "Teşkilât-ı Esasiye" qanunu yəni Türkiyə Respublikası Konstitusiyası məna və qavramda bir dəyişiklik edilmədən türkcələşdirildiyi üçün rəsmi adlanmada vilayət sözü "il", qəza sözü "ilçə", nahiyyə sözü isə "bucaq" sözləri ilə əvəz edildi.
  2. ↑ Əhalinin sayına uyğun artandan azalana doğru sıralanma.
  3. ↑ Siyahıyaalınmada sorğu anketinə daxil edilmiş "Ailə daxilində danışılan dil nədir ?" sualına əhalinin verdiyi cavablara əsasən.
  4. ↑ Sairə və məçhul dillər.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Meclislerin Görev Süreleri — Toplumsal Ekonomik Siyasal Araştırmalar Vakfı (TESAV)" (PDF). Archived from the original on 2015-07-01. İstifadə tarixi: 16 iyun 2015..
  2. ↑ III. Bölüm. 1927 Nüfus Sayımının Resmi Sonuçları ve Değerlendirilmesi. — 1. Türkiye Geneli İllere Ait Resmi Sonuçlar, sayfa 133. // 1927 Nüfus Sayımı ve Sonuçlarının Değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Tarih Ana Bilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hazırlayan: Mustafa Köse. Danışman: Yrd. Doç. Dr. Şaban Ortak. Afyonkarahisar, 2010, 219 sayfa.
  3. ↑ 1 2 III. Bölüm. 1927 Nüfus Sayımının Resmi Sonuçları ve Değerlendirilmesi. — 1. Türkiye Geneli İllere Ait Resmi Sonuçlar. — 1.1. İllerin Genel Nüfusları, sayfa 134–135. // 1927 Nüfus Sayımı ve Sonuçlarının Değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Tarih Ana Bilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hazırlayan: Mustafa Köse. Danışman: Yrd. Doç. Dr. Şaban Ortak. Afyonkarahisar, 2010, 219 sayfa.
  4. ↑ Turkey, page 632. // Britannica Book of the Year 1950. Editor–in–chief: Walter Yust; London Editor: John Armitage. London: Encyclopaedia Britannica Ltd., 1950, 718 pages.
  5. ↑ 4. Türkiye’nin Etnik Coğrafiyası (1927–1965). — 4.1.13 Türkçe Konuşan Nüfus, sayfa 162–164. // Türkiye'nin Etnik Coğrafyası. Proje Kodu: 2013–26. Proje Yürütücüsü: Şükrü Aslan. Araştırmacılar: Murat Arpacı, Öykü Gürpınar, Sibel Yardımcı. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 2015, 204 sayfa. ISBN 9786055005191
  6. ↑ 4. Türkiye’nin Etnik Coğrafiyası (1927–1965). — 4.1.9 Kürtçe Konuşan Nüfus, sayfa 136–137. // Türkiye'nin Etnik Coğrafyası. Proje Kodu: 2013–26. Proje Yürütücüsü: Şükrü Aslan. Araştırmacılar: Murat Arpacı, Öykü Gürpınar, Sibel Yardımcı. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 2015, 204 sayfa. ISBN 9786055005191
  7. ↑ 4. Türkiye’nin Etnik Coğrafiyası (1927–1965). — 4.1.3 Arapça Konuşan Nüfus, sayfa 93–94. // Türkiye'nin Etnik Coğrafyası. Proje Kodu: 2013–26. Proje Yürütücüsü: Şükrü Aslan. Araştırmacılar: Murat Arpacı, Öykü Gürpınar, Sibel Yardımcı. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 2015, 204 sayfa. ISBN 9786055005191
  8. ↑ 4. Türkiye’nin Etnik Coğrafiyası (1927–1965). — 4.1.12 Rumca Konuşan Nüfus, sayfa 155–156. // Türkiye'nin Etnik Coğrafyası. Proje Kodu: 2013–26. Proje Yürütücüsü: Şükrü Aslan. Araştırmacılar: Murat Arpacı, Öykü Gürpınar, Sibel Yardımcı. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 2015, 204 sayfa. ISBN 9786055005191
  9. ↑ 4. Türkiye’nin Etnik Coğrafiyası (1927–1965). — 4.1.6 Çerkesçe Konuşan Nüfus, sayfa 114–115. // Türkiye'nin Etnik Coğrafyası. Proje Kodu: 2013–26. Proje Yürütücüsü: Şükrü Aslan. Araştırmacılar: Murat Arpacı, Öykü Gürpınar, Sibel Yardımcı. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 2015, 204 sayfa. ISBN 9786055005191
  10. ↑ 4. Türkiye’nin Etnik Coğrafiyası (1927–1965). — 4.1.14 Yahudice Konuşan Nüfus, sayfa 170–171. // Türkiye'nin Etnik Coğrafyası. Proje Kodu: 2013–26. Proje Yürütücüsü: Şükrü Aslan. Araştırmacılar: Murat Arpacı, Öykü Gürpınar, Sibel Yardımcı. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 2015, 204 sayfa. ISBN 9786055005191
  11. ↑ 4. Türkiye’nin Etnik Coğrafiyası (1927–1965). — 4.1.7 Ermenice Konuşan Nüfus, sayfa 122–123. // Türkiye'nin Etnik Coğrafyası. Proje Kodu: 2013–26. Proje Yürütücüsü: Şükrü Aslan. Araştırmacılar: Murat Arpacı, Öykü Gürpınar, Sibel Yardımcı. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 2015, 204 sayfa. ISBN 9786055005191
  12. ↑ 4. Türkiye’nin Etnik Coğrafiyası (1927–1965). — 4.1.4 Arnavutça Konuşan Nüfus, sayfa 100–101. // Türkiye'nin Etnik Coğrafyası. Proje Kodu: 2013–26. Proje Yürütücüsü: Şükrü Aslan. Araştırmacılar: Murat Arpacı, Öykü Gürpınar, Sibel Yardımcı. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 2015, 204 sayfa. ISBN 9786055005191
  13. ↑ 4. Türkiye’nin Etnik Coğrafiyası (1927–1965). — 4.1.5 Bulgarca Konuşan Nüfus, sayfa 107–108. // Türkiye'nin Etnik Coğrafyası. Proje Kodu: 2013–26. Proje Yürütücüsü: Şükrü Aslan. Araştırmacılar: Murat Arpacı, Öykü Gürpınar, Sibel Yardımcı. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 2015, 204 sayfa. ISBN 9786055005191
  14. ↑ "Eskişehir'deki Kırım Tatar nüfusu üzerine bir inceleme — Fikirde Birlik". Archived from the original on 2015-07-01. İstifadə tarixi: 13 iyun 2015..
  15. ↑ "1927 Genel Nüfus Sayımı / 1927 General Population Census — www.kanburoglu.com". Archived from the original on 2015-06-27. İstifadə tarixi: 14 iyun 2015..
  16. ↑ 4. Türkiye’nin Etnik Coğrafiyası (1927–1965). — 4.1.2 Acemce Konuşan Nüfus, sayfa 88. // Türkiye'nin Etnik Coğrafyası. Proje Kodu: 2013–26. Proje Yürütücüsü: Şükrü Aslan. Araştırmacılar: Murat Arpacı, Öykü Gürpınar, Sibel Yardımcı. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 2015, 204 sayfa. ISBN 9786055005191
  17. ↑ 4. Türkiye’nin Etnik Coğrafiyası (1927–1965). — 4.2.2 Ülke Genelinde Türkçe ve İl Bazında Türkçe Dışında Konuşulan Ana Dil Haritaları, sayfa 184–186. // Türkiye'nin Etnik Coğrafyası. Proje Kodu: 2013–26. Proje Yürütücüsü: Şükrü Aslan. Araştırmacılar: Murat Arpacı, Öykü Gürpınar, Sibel Yardımcı. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 2015, 204 sayfa. ISBN 9786055005191

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vikianbarda Türkiyə əhalisinin siyahıyaalınması ilə əlaqəli mediafayllar var.