ZİYANVERİCİ(LƏR) Onu deyim ki, tarlalarımızdan əl-ayaq çəkilən kimi torpağı İkiyaruslu kotanla 38-40 santimetr dərinlikdə şumlamağa beləliklə torpaqda qalan pambıq ziyanvericilərini məhv etməyi nəzərdə tutmuşuq (Qəzetlərdən); ZƏRƏRVERİCİ(LƏR) Zərərvericilərə qarşı mübarizə işini isə daim nəzarət altında saxlamışıq (Qəzetlərdən); ZİYANÇI (dan.) [Pərviz:] Yaman ziyançıdır, bunu harada gördünüz, məhv edin!.. (M.İbrahimov); ZİYANƏVƏR Ziyanəvər tülkü xain oğrudur; Öldür, dua elər ərsiz qanlar (M.Rahim); ZİYANKAR Bəhlul: Yox, xəlifə, mən ədalət və həqiqət aşiqiyəm, kim olursa olsun, əyriləri, ziyankarları islah etməyə çalışıram (A.Şaiq), ZİYANVERƏN Abşeronda çoxdan kökü kəsilmiş canavar, tülkü, çaqqal kimi ziyanverən heyvanlar haradansa peyda olub (M.Rzaquluzadə).
Kənd təsərrüfatı ziyanvericiləri
== Kənd təsərrüfatı ziyanvericiləri ==
Kənd təsərrüfatı baxımından faydalı olmayan orqanizm, qiymətli bitki növlərinə, heyvanlara və ya onların məhsuluna ziyan vurur, insanın sağlamlığına təhlükə yaradır. Kənd təsərrüfatı ziyanvericiləri böyük iqtisadi itki verir. "Ziyanvericilərin" çoxu həşəratlar arasında olur. Ən qorxulu həşərat növlərindən danadişi, kolorad kartof böcəyi, ağ amerika böcəyi, yemişan kəpənəyi, payızlıq buğda və Mamestra brassicae, həlqəvi ipəksarıyanı, məməlilərdən gəmiricilər (siçanlar, siçovullar, taxıl siçanı, sünbülqıran) və s. göstərmək olar. Kənd təsərrüfatı ziyanvericilərinə qarşı kompleks profilaktiki, o cümlədən aqro və meşə texniki, mexaniki, fiziki, kimyəvi və bioloji təbdirlər sistemi hazırlanmışdır.
== Kənd təsərrüfatının kimyalaşdırılması ==
Kimyəvi gübrələr tətbiq etməklə torpağın münbitliyini artırmaq, heyvan yemlərinə kimyəvi əlavə qatmaqla heyvandarlığın məhsuldarlığını yüksəltmək, həmçinin pestisidlərin köməyilə zərərverici və xəstəliklərlə mübarizə aparmaq üzrə elmi cəhətdən əsaslanmış tədbirlər sistemi. Kənd təsərrüfatının kimyalaşdırılması düzgün təşkil edilmədikdə (kimyəvi maddələrin texnologiyasına düzgün əməl edilmədikdə) ətraf mühitin (torpaq, su hövzəsi, hava) və kənd təsərrüfatı ərzaqlarının çirklənməsi üçün olduqca təhlükəli mənbəyə çevrilir.
Meşə ziyanvericiləri
Meşə ziyanvericiləri – meşəliklərə ziyan verən (zədələyən) orqanizmlər.
Meşəyə, əsasən, ziyan verən cücülər sinfidir, bir qədər az ziyanvericilərdən bəzi gənələri, çoxayaqlıları, ibliz, məməlilər (həşəratyeyənlər – kirpilər, göstəbək, siçanlar; cütdırnaqlılar – qaban, cüyür və s. yırtıcılar – tülkü, ayı və bəzi quşlar). Bu heyvanların verdiyi ziyan yarpaqların, tumurcuqların, çiçəklərin, meyvələrin toxumların, budaqların, qabıqların, ağacın oduncağının, köklərinin tam və qismən yeyilməsi və ya zədələnməsindən ibarətdir. Bu zaman bitkilər (ağac və kollar, yeniyetmələr) zəifləyir, inkişafı dayanır, baş vermir və çox vaxt məhv olur. Cücülər meşə üçün daha təhlükəlidir, onlar kütləvi çoxalaraq geniş ərazilərdə meşə təsərrüfatına ziyan yetirir.