ТО I
союз 1. onda, o vaxt; если так, то я не согласен elə isə, onda mən razı deyiləm; 2. gah; то снег, то дождь идёт gah qar, gah yağış yağır; ◊ а то 1) yoxsa, əks halda, əks təqdirdə; 2) həqiqətdə isə, əslində isə; 3) bəlkə; а то скушали бы ещё немножко bəlkə bir az da yeyəsiniz, а не то əks təqdirdə, əks halda, yoxsa; и то o da (ki); осталось одно яблоко, и то гнилое bircə alma qalmışdır, o da (ki) çürük; то и дело bax дело; а то нет? bəs necə? не то yoxsa.
ТО II
мест. ср o; в то время o zaman.
ТОТ, ТА, ТО
мест. (мн. те) 1. o; с того времени o zamandan bəri; 2. o biri; на том берегу o biri sahildə; 3. (“не” inkar ədatı ilə) başqa, digər, başqası; он сел не в тот вагон o, başqa vaqona minmişdir; он стал не тот o, tamamilə dəyişmişdir; 4. biri, digəri, o birisi; тот танцует, а тот поёт biri oynayır, digəri isə oxuyur; 5. в знач. сущ. тот м, та ж, то ср; тот был настоящий друг o əsl dost idi; то было вчера o dünənki söhbət idi; ◊ и без того onsuz da; да и то сказать həqiqətən, doğrudan da; до того, что... o dərəcədə ki...; не без того onsuz olmaz ki, müəyyən dərəcədə hə; ни с того ни с сего səbəbsiz olaraq, səbəbi bilinmədən; ...тому назад ...qabaq, ...əvvəl, ...irəli; два года тому назад iki il (bundan) əvvəl; и тому подобное (и т.п.) və habelə (və h.b.); к тому же bir də ki, üstəlik, həm də; того и гляди bax глядеть; тог свет o dünya; тот или другой; тот или иной bu və ya digər(i); bu ya o biri(si); более того bax более; паче того bax паче; не то, что (чтобы) demək olmaz ki...; то-сё; то да сё; (и) то и сё filan, filan və i.a.; ни то, ни сё 1) nə ondandır, nə bundan; 2) ortabab; то и знай həmişə, daima; того и жди bax ждать; во что бы то ни стало necə olursa olsun; встать не с той ноги ovqatı təlx olmaq; если (уж) на то пошло indi ki belə oldu...; не на того (ту) напал mən sən deyən deyiləm; ни тем будь помянут bax помянуть.
ТО III
част. 1. isə; кто-то kim isə; где-то harada isə; что-то nə isə; 2. ki; всех-то видел hamısını ki görmüşdür (görmüşəm); он работу-то закончил o, işini ki görüb qurtarmışdır; 3. elə, hələ; тебя-то мне и надо mənə elə sən lazımsan.