1
сущ. мяч:
1. сплошной или полый внутри упругий шар, который отскакивает при ударе о твердую поверхность. Basketbol topu баскетбольный мяч, voleybol topu волейбольный мяч, futbol topu футбольный мяч, tennis topu теннисный мяч, dəri top кожаный мяч, rezin top резиновый мяч; topu (nasosla) doldurmaq накачать мяч, topu üfürüb doldurmaq надуть мяч, topa zərbə vurmaq ударить по мячу, topla oynamaq:
1) играть с мячом
2) жонглировать с мячом; top partladı мяч лопнул
2. такой шар как объект борьбы в некоторых спортивных играх; пас. Asan top легкий мяч, çətin top трудный мяч, aşağıdan vurulmuş top низовой мяч, yuxarıdan vurulmuş top верховой мяч; top uğrunda mübarizə борьба за мяч, topu oyuna daxil etmək вводить (ввести) мяч в игру, topu ötürmək передавать (передать) мяч, topu qaytarmaq отбивать (отбить), парировать мяч, topu tutmaq ловить (поймать, взять) мяч, top vurmaq забивать, забить мяч, topu səbətə salmaq забрасывать (забросить) мяч в корзину; top buraxmaq пропускать (пропустить) мяч, topa toxunmaq коснуться мяча, topla irəliləmək продвигаться с мячом, topu ələ keçirmək овладевать (овладеть) мячом; qızıl top золотой мяч:
1) победный гол (мяч)
2) символический мяч из золота или позолоченный мяч
◊ top kimi sağlamdır kim здоров как бык кто
2
I
сущ.
1. пушка:
1) артиллерийское орудие с длинным стволом. Zenit topu зенитая пушка, səxra topu полевая пушка, tankvuran top противотанковая пушка, atom topu атомная пушка, top atmaq стрелять из пушки; top gülləsi снаряд
2) мед. аппарат для лечения излучениями радиоактивных веществ. Kobalt topu кобальтовая пушка
2. орудие (общее название артиллерийского оружия). воен. Yerüstü artilleriya topu орудие наземной артиллерии, təpməsiz top безоткатное орудие, uzaqvuran top дальнобойное орудие, özüyeriyən top самоходное орудие, top örtüyü кожух орудия
3. шахм. ладья (название фигуры, имеющей форму башни), тура. Topu qurban vermək пожертвовать ладью, topla şah elan etmək объявить шах ладьёй
II
прил.
1. пушечный (состоящий из пушек). Top batareyası пушечная батарея
2. орудийный:
1) относящийся к орудию. Top ağzı орудийное жерло
2) производимый из орудия. Top atəşı орудийный выстрел, орудийный залп
3. артиллерийский (относящийся к артиллерии). Top mərmisi (gülləsi) артиллерийский снаряд
4. шахм. ладейный. Top piyadası ладейная пешка (пешка, стоящая перед ладьёй в исходной позиции), top sonluğu ладейное окончание
◊ top kimi açılmaq как из пушки выпалить; top kimi partlamaq взорваться (не сдержав своего возмущения, выразить его в резкой форме); top gülləsi (mərmisi) kimi partlamaq см. top kimi partlamaq; topla vursan dağılmaz пушкой не прошибешь (об имуществе, богатстве); top ağzına vermək направлять на верную смерть (гибель); top ağzına getmək идти на верную смерть (гибель)
3
сущ.
1. рулон (круглый сверток бумаги, обоев, ткани и т.п. ). Bir top kağız рулон бумаги, iki top divar kağızı два рулона обоев, üç top çit три рулона ситца
2. кипа (пачка или связка каких-л. предметов, сложенных один на другой). Topları maşına yükləmək грузить кипы в машину
3. пачка (стопка однородных сложенных или связанных предметов). Bir top iynə пачка иголок
4. ступица (центральная часть колеса, болванка с отверстием для насадки на ось и гнездами для спиц). Təkərin topu ступица колеса
◊ ağlını başına top elə образумься, опомнись
Top
İdmanda
Top (şahmat) — Şahmat fiquru.
Top (idman) — Futbolda "meşin yumru" olaraq da xatırlanar.
Kəndlər
Top (Oğuz) — Azərbaycan Respublikasının Oğuz rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
Digər
Top (silah) — Artileriya silah növü.
Top (ölçü vahidi) — sadə ölçü vahidi.
Avtomatik top
Avtomatik top — sürətlə atəş aça bilən bir silahdır. Avtomatik toplar pulemyotlardan daha böyük çaplı mərmilərdən (20 mm və yuxarı) istifadə edirlər. Avtomatik toplar sahə toplarından daha kiçikdirlər və daha yüksək atış üçün avtomatik doldurma sisteminə malikdirlər. Onlar müxtəlif növ mərmilərdən istifadə edə bilərlər: yüksək partlayıcılıq qüvvəsinə malik HEDP, zirehdələn AP, kompozit APCR və ya APDS.
Sahib olduqları avtomat sisteminə görə yüksək atəş gücünə çata bilirlər. Ancaq belə sürətli atəş sürəti lülənin tez qızmasına səbəb olur. İstifadə etdikləri mərmiləri öz mexanizmlərindən asılıdır. Böyük çaplı mərmilərinə görə çox da mərmi daşınmırlar. Amerika (25 mm) Bushmaster və İngilis (30 mm) rarden avtomatik topları yavaş atəş sürətinə malikdirlər, buna görə də çox sursat sərf etmirlər. Müasir avtomatik toplar dəqiqədə 90 atəş açır. Çox yüksək atəş sürətinə malik avtomatik toplar havadan havaya döyüş təyyarələrində istifadə olunurlar.
Dönər top
Dönər top (ing. Swivel gun) — böyük olmayan 360° dönən, hərlənə bilən gəmi göyərtəsinə ya qala hücrəsinə quraşdırılan, XV–XIX əsrlərdə donamada istifadə olunan artilleriya qurğusu, döyüş topu.
Elektron top
Elektron top (ing. gun, ru. электронная пушка – elektron-şüa borusunda (CRT) ekranın daxili səthini elektronlarla "atəşə tutan" komponent. Nəticədə lüminator örtüyü işıqlanır.
Elektron-şüa borusu (CRT — cathode-ray tube)– televiziya monitorunun və mikrokompüterin standart displeyinin əsas elementi. Belə displey, içərisində elektron şüalar buraxan bir və ya bir neçə elektron top (GUN) olan vakuum borusunun əsasında qurulur; bu şüalar borucuğun qabaq divarının şüalanma zamanı işıqlanan daxili örtüyünə tuşlanır. Monoxrom elektron-şüa borusunda bir elektron top və, bir qayda olaraq, ağ, yaşıl və ya sarı rənglər verən bir lüminofor gərəkli olur. Rəngli borucuq üçün isə üç elektron top lazımdır: nadir elementlərlə zənginləşdirilmuş və qırmızı, yaşıl və göy rənglər (qeyri-şəffaf boyalar deyil, işıq gücünün müxtəlif səviyyələri qatışdırıldığından, əsas rənglər olaraq, qırmızı-sarı-göy deyil, qırmızı-yaşıl-göy götürülür) verən üç tip lüminiforun hər birini şüalandırmaq üçün bir ədəd. Hər bir şüa, bir dəfəyə bir üfüqi darama sətri yaratmaqla əvvəlcə soldan sağa, sonra isə yuxarıdan aşağıya hərəkət edir. Şüa elektron-şüa borusunun boğazında yerləşən elektromaqnitlər sistemi vasitəsilə əyilir və borucuğun qabaq divarında olan lüminoforun piksellərini şüalandırmaqla görüntünü çəkir.
Kerrot Top
Skott "Kerrot Top" Tompson (ing. Scott Thompson; d. 25 fevral 1965, Rockledge, Florida) — əsilli ABŞ aktyorudur.
Qızıl Top
"Qızıl top" — 1956-cı ildə Fransanın nüfuzlu "France Football" həftəliyinin UEFA ilə birgə təsis etdiyi mükafat. 1956-cı ildən 2010-cu ilə qədər hər ilin yekununda idman yazarlarının rəyi əsasında Avropanın ən yaxşı futbolçusu müəyyənləşdirilib. Qitənin, demək olar, bütün ölkələrinin idman nəşrlərinin nümayəndələri səsvermədə iştirak imkanına malik olublar. Azərbaycanda bu missiyanı həftəlik "Olimpiya dünyası" qəzeti yerinə yetirib. 2010-cu ildə "France Football" həftəliyinin "Qızıl top" və "FIFA ilin futbolçusu" mükafatları birləşdirilərək "FIFA-nın qızıl topu" adlandırılıb. Bu mükafatın ilk qalibi Stenli Metyuz olub. Qeyd edək ki, Lionel Messi Qızıl Topu 4 il dalbadal qazanıb və bu dünya rekordu olmaqda davam edir.
Sərbəst top
Sərbəst top — futbol topu.
Bu top daha çox ucuz və keyfiyyətsiz olmasına görə məşhurlaşıb. Yağışlı havalarda futbolçuların faciəsinə çevrilir. Yaxşı tərəfi isə FİFA-nın onu pulsuz paylamasıdır.
Top (Oğuz)
Top — Azərbaycan Respublikasının Oğuz rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
Top oyk., sadə. Oğuz r-nunun Yaqublu i.ə.v.-də kənd. Dağətəyi ərazidədir. Yaşayış məntəqəsi inqilabdan əvvəl mövcud olmuş Köhnə Ağalıq kənd əhalisinin Sovet hakimiyyətinin ilk illərində Top adlı indiki ərazidə məskunlaşması nəticəsində yaranmışdır. Yerin adı ilə bağlı olan oykonim Azərbaycan dilinin dialektlərindəki top (meşə sahəsi) sözündən ibarət olub, “meşəlik” mənasındadır.
2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kəndə 356 nəfər əhali yaşayır.
Top (idman)
Top — kürə şəklindədir. Futbolda "meşin yumru" olaraq da xatırlanır. Bir çox idmanda istifadə edilir: Futbol, Voleybol, Basketbol, Tennis, Qolf, Beysbol, Reqbi və Stolüstü tennis kimi.
Top (silah)
Döyüş topu — ağir artilleriya silahı. Böyük güllə şəklində olan ağır mərmiləri uzaq məsafəyə atmaq üçün yaradılmışdır. İlk dəfə Çində və Avropada istifadə edildi.
Chase, K. W. Firearms: a Global History to 1700. — Cambridge University Press. — 2003. — 290 p. — ISBN 0521822742
Kelly, Jack. Gunpowder: Alchemy, Bombards, and Pyrotechnics: The History of the Explosive that Changed the World. — Basic Books.
Top gölü
Top gölü - Rusiya Federasiyasının Kareliya respublikasının Louxsum rayonun Kum su anbarında yerləşir.
Sahəsinə görə Rusiya gölləri içərisində 11-ci, Kareliyada isə 4-cü yeri tutur. Gölün ətrafı düzgün formada deyildir. Şimal-qərbdən cənub-şərqə doğru basılmış formadadır. Burada Lambaşquba, Loxquba, Çuolmaquba, Şuulakşi, Koldalaşki, Kuorlakşi, Kestenqi və s. körfəzlər vardır. Göldə 144 ada vardır ki, onlarında ümumi sahəsi 63 кm²-dir. adalar əsasən gölün cənub-şərqində yerləşmişdir. Ən böyük adaları - Jiloy, Taraskin, Kukat, Nuomu, Axvenşuaridir.
Gölün sahili hündür deyil, əsasən qarışıq meşələr ilə əhatələnmişdir.
Top göyərtəsi
Top göyərtəsi və ya Batareya göyərtəsi - çoxgöyərtəli xətt gəmisi və freqatlarda orta kalibrli döyüş toplarının yerləşdiyi göyərtə.
Top göyərtəsi və ya Batareya göyərtəsi ilk olaraq 1500-cü ildə fransız gəmisi - de Şarj qapalı top portları ilə təkmilləşdirilməsindən meydana çıxmışdır.
1637 ci ildə ingilis gəmi mühəndisi, Fineas Pett ilk olaraq üçqatlı; kiçik kalibrli toplar üçün III qat, orta kalibrli toplar üçün II qat, iri kalibrli toplar üçün I qat nəzərdə tutulan gəmi inşa etmişdir.
Yelkənli döyüş gəmilər batareya göyərtələrinə görə gəmi ranqlarına bölünürlər.
Xətt gəmisi: 2-3 top göyərtəli - batareyalı.
Freqat: bir bağlı top göyərtəsinə - batareyaya malikdir. Bəzən açıq göyərtəyə də döyüş topları qoyulur.
Briq, briqantina, korvet, kliper, Şlyup: üst göyərtədə bir açıq batareyaya malikdir.
Yivsiz top
Yiv — silahların malik olduğu mərmini döndərmək qabiliyyətidir. Lülənin içərisinə doğru açılan spiral oyuqlara deyilir. Yiv mərminin dönməsini təmin edərək sürət qazanmasını, beləliklə də, öldürücü bir gücə və təsirliliyə çatmasını təmin edir. Yivsiz silahlar əsasən öldürücü deyildirlər. Ancaq atəş açılacaq bölgə və seçiləcək mərminin fiziki xüsusiyyətləri çox vacibdir. Tanklardan əsasən yivsiz toplardan istifadə edilir. Yivsiz top mərmiləri yivli top mərmilərindən fərqli xüsusiyyətləri ilə seçilirlər.
ZZ Top
ZZ Top (zizitop oxunur) — 1969-cu ildə Amerikanın Texas ştatının Hyuston şəhərində qurulmuş blüz rok qrupu.
Qrupun tərkibi praktiki olaraq bugünədək dəyişilməz qalıb.
Dutch Top 40
Dutch Top 40 (nid. Nederlandse Top 40) - həftəlik musiqi hit paradı. Hit parad ilk dövrlərdə "Veronica Top 40" adı ilə yayımlanmışdır. Radio Veronicanın tədim etdiyi hit parad ABŞ-nin Billboard Hot 100 hit paradına bənzəyir.
Gümüş top (Portuqaliya)
Gümüş top (por. Bola de Prata) — Portuqaliya Premyer Liqasının mövsüm ərzində bombardir olmuş oyunçusuna təqdim edilən mükafat. Əgər mükafata eyni anda 2 və ya daha çox futbolçu namizəd olarsa bu halda mükafat daha az oyun keçirmiş futbolçuya təqdim edilir. Mükafat ilk dəfə olaraq idman qəzeti sayılan A Bola tərəfindən 1952/53 mövsümünün sonunda sahibinə təqdim edilmişdir.
Qızıl top 1956
Qızıl top mükafatı, UEFA-ya üzv olan ölkələrin idman jurnalistləri arasında baş tutan səsvermə ilə Avropanın ən yaxşı futbolçusuna təqdim edilir. Bu mükafatı ilk dəfə 1956-cı ilin 18 dekabrında Stenli Metyuz qazanmışdır.
Qızıl top 1957
Qızıl top mükafatı, UEFA-ya üzv olan ölkələrin idman jurnalistləri arasında baş tutan səsvermə ilə Avropanın ən yaxşı futbolçusuna təqdim edilir. Bu mükafatı 1957-ci ilin 17 dekabrında Alfredo Di Stefano qazanmışdır.
Qızıl top 1958
Qızıl top mükafatı, UEFA-ya üzv olan ölkələrin idman jurnalistləri arasında baş tutan səsvermə ilə Avropanın ən yaxşı futbolçusuna təqdim edilir. Bu mükafatı 1958-ci ilin 16 dekabrında Raymon Kopa qazanmışdır.
Qızıl top 1959
Qızıl top mükafatı, UEFA-ya üzv olan ölkələrin idman jurnalistləri arasında baş tutan səsvermə ilə Avropanın ən yaxşı futbolçusuna təqdim edilir. Bu mükafatı 1959-cu ilin 15 dekabrında Alfredo Di Stefano qazanmışdır.
Top-Komanda Kuboku
CEV Kuboku kişilər arasında 1972-ci ildən keçirilir. Turnir ilk vaxtlar Challange Kuboku adlandırılsa da daha sonralar CEV Kuboku adını almış və Azərbaycanca tələffüzdə Çev kuboku kimi məşhurlaşmışdır.
Top-level domain
İnternet (internus — daxili və inter — arasında; Internet — şəbəkə) — TCP/IP protokolu istifadə edərək müxtəlif qurğuları birləşdirən qarşılıqlı bağlanmış kompüter şəbəkələrinin qlobal sistemi, şəbəkəsidir. Bu qlobal şəbəkəyə bir birilə optik, elektron, wifi və digər vasitələr ilə qlobal və ya lokal şəkildə bağlanmış şəxsi, biznes, hökumət, təhsil və s. şəbəkələr daxildir. "İnternet" sözü ilk dəfə olaraq 1990-cı ildə kəşf olunub. 1994-cü ildə ilk dəfə olaraq İnternetdən elektron kommersiya məqsədilə istifadəyə başlanılıb.
Müasir dövrdə İnterneti aşağıdakı kimi xarakterizə etmək olar:
hökumət təsisatları, universitetlər, şirkətlər və multimedia formasında (mətndən tutmuş videotəsvirə və səslərə kimi) elektron xidmətləri təklif edən digər təşkilatları – çoxsaylı şəbəkələri birləşdirən nəhəng ümumdünya elektron şəbəkəsi;
kompüter rabitə kanalı;
tutumlu ixtisaslaşmış informasiya serverlərinə çıxışı mümkün edən və elektron poçtu təmin edən qlobal kompüter şəbəkəsi;
bütün dünyada milyonlarla kompüteri vahid informasiya sisiteminə birləşdirilən, elmi bilgilərin, işgüzar, əyləncəli və b. məlumatların azad mübadiləsi üçün ən geniş imkanlara malik olan qlobal kompüter şəbəkəsi. Məsələn, internet səhifələrində yer alan materiallar, internetə qoşulmaq, internet vasitəsilə məktublaşmaq.
1958-ci ildə SSRİ-nin kosmosa ilk süni peyki buraxması ABŞ-ni müasir texnologiyaların inkişafını sürətləndirməyə sövq etdi. Bu məqsədlə yaradılmış xüsusi tədqiqat agentliyi olan DARPA yerüstü məlumat ötürülməsinin sürətləndirilməsi yönündə tədqiqatlara başladı.
Top Ağac (Bicar)
Top Ağac — İranın Kürdüstan ostanının Bicar şəhristanının Mərkəzi bəxşində şəhər.
2016-cı ilin məlumatına görə şəhərdə 1,645 nəfər yaşayır (541 ailə).
Əhalisi Azәrbaycan türklərindən ibarətdir və Azərbaycan türkcəsində danışırlar.
Azaldılmış göstərişlər toplusuyla hesablama
Azaldılmış göstərişlər toplusuyla hesablama (ing. Reduced instruction set computing), RISC — nisbətən az sayda özəl göstərişlər toplusunun cəld və səmərəli yerinə yetrilməsinə yönəli mikroprosessor arxitekturası tipi. Prosessorun yalnız məhdud sayda sadə göstərişləri yerinə yetirə bilməsi hesabına belə mikroprosessorlu kompüter çox sürətli işləyir. Bu sadə göstərişlərdən daha mürəkkəb göstərişlər formalaşdırmaq mümkün olduğundan RISK prosessorları dar ixtisaslaşdırılmış olmur. Ancaq mürəkkəb göstərişlərin yerinə yetirilməsi zamanı RISK mikrosxemləri CISC mikrosxemləri ilə müqayisədə yavaş işləyir, çünki belə göstərişləri daha sadə göstərişlərə "bölmək" lazım gəlir.
Azərbaycan (toponim)
Azərbaycan — müxtəlif dövrlərdə Şimali və Cənubi Azərbaycan üçün hal-hazırda müasir Azərbaycan Respublikası üçün istifadə edilən toponim.
"Azərbaycan" toponimi parf və ya orta dövr fars dilində, Atropatena adlı qədim dövlətin adı olan Aturpatakandan (Āturpātakān) əmələ gəlmişdir. Makedoniyalı İsgəndərin işğalından sonra Əhəmənilər imperiyasının Midiya satrapı Atropatın öz çarlığının əsasını qoyduğu Midiyanın şimalı Atropat Midiyası və ya sadəcə Atropatena adlandırılır. Qədim müəlliflər həmçinin Atropatena üçün Kiçik Midiya adını istifadə edirlər. "Aturpatkan" toponimindən orta dövr fars dili toponimi "Adərbadqan" (fars. Âzarâbâdagân) vasitəsilə "Azərbaycan" toponimi ortaya çıxır. Bu ərazinin sakinləri irandilli midiyalılar idi. Midiya Atropatenası coğrafi olaraq böyük hissəsi Cənubi Azərbaycanı və həmçinin Araz sərhəd olmaqla Azərbaycan Respublikasının cənub-şərqini əhatə edirdi. Ancaq eramızdan əvvəl II əsrin əvvəllərində Atropatenanın siyasi gücü Azərbaycan Respublikasında yerləşən Naxçıvana qədər yayılmışdı.
Orta əsr ərəb coğrafişünasları ekzonimi fərqli şəkildə, şəxs adı Adarbadordan xalq etimologiyasının nəticəsi kimi əmələ gəlmiş olaraq şərh ediblər.
Azərbaycan Top Liqası 1992
Azərbaycan Premyer Liqası 1992 — Müstəqilliyini bərpa etmiş Azərbaycan Respublikasının futbol üzrə sayca birinci çempionatı. Turnirin çempionu "Neftçi" klubu olmuşdur. . Sumqayıtın "Xəzər" komandası ikinci, "Turan" isə üçüncü olub.
İlk mərhələdə 26 klub hər birində 13 klub olmaqla iki qrupa bölünmüşdür. Çempionatda 26 komanda iştirak edib. Onlar hər birində 13 komanda olmaqla 2 qrupda mübarizə aparıb. İlk 6 komanda 2-ci mərhələdə 1-12 yerlər uğrunda, digərləri 13-26-cı yerlər uğrunda oynayıb. Mübarizə ilk mərhələnin bütün göstəriciləri saxlanmaqla davam etdirilib.
Əsasnaməyə uyğun olaraq turnirdə ən zəif çıxış etmiş 8 komanda aşağı dəstəyə düşüb.
Qələbəyə görə komandalar 2 xal, bərabərliyə görə isə 1 xal qazanıblar.
Azərbaycan Top Liqası 1993
Azərbaycan Premyer Liqası 1993 — 1992-ci ildən bəri futbol üzrə keçirilən sayca 2-ci Azərbaycan çempionatıdır.
Qələbəyə görə 2, heç-heçəyə 1 xal verilib.
20 komanda hər birində 10 olmaqla 2 qrupda mübarizə aparıb. Bu komandalardan 2-si – “Nicat”, “Bozqurd” (əvvəlki “Kür” Samux) aşağı dəstədən gələnlərdir. “Azneftyağ” isə əvvəlki “Tərəqqi”dir.
Hər qrupdan 3 komanda aşağı dəstəyə düşüb. İlk 2 yeri tutan komanda isə final mərhələsinə yüksəlib.
Neytral meydanda keçirilən final mərhələsi pley-off sistemi ilə baş tutub.
Azərbaycan Top Liqası 1993/1994
Azərbaycan Premyer Liqası 1993/1994 — 1992-ci ildən bəri futbol üzrə keçirilən sayca 3-cü Azərbaycan çempionatıdır.
Qələbəyə görə 2, heç-heçəyə 1 xal verilib.
16 komanda dairəvi sistemlə mübarizə aparıb. Bu komandalardan 2-si – “Avtomobiçi”, “Xəzri-Eltac” (əvvəlki “Xəzri") aşağı dəstədən gələnlərdir. “Bakı Fəhləsi” isə əvvəlki “Nicat”dır. “Kür” 1-ci dövrədən sonra “Kür-Nur” olub.
4 komanda aşağı dəstəyə düşüb.
“Neftçi” “Turan”la səfər oyunundan sonra çempionatdan çıxıb və son 8 matçda oynamayıb, texniki məğlubiyyət alıb.
Azərbaycan Top Liqası 1994/1995
Azərbaycan Premyer Liqası 1994/1995 — 1992-ci ildən bəri futbol üzrə keçirilən sayca 4-cü Azərbaycan çempionatıdır.
Xəzər Lənkəran 12-ci turdan sonra çıxışını dayandırıb, qalan oyunlarda 3:0 hesablı texniki məğlubiyyət verilib.
Azərbaycan Top Liqası 1995/1996
Azərbaycan Premyer Liqası 1995/1996 — 1992-ci ildən bəri futbol üzrə keçirilən sayca 5-ci Azərbaycan çempionatıdır.
Yekun cədvəli
1–6-cı yerlər uğrunda
1. "Neftçi" 20 10 6 4 32–20 36
2. "Xəzri" 20 8 9 3 22–14 33
3. "Kəpəz" 20 9 5 6 34–21 32
4. "Turan" 20 9 3 8 26–30 30
5. "Qarabağ" 20 4 9 7 25–26 21
6. "Kür-Nur" 20 1 4 15 12–46 7
7–11-ci yerlər uğrunda
7. "Bakı fəhləsi" 16 9 2 5 26–18 29
8. "Viləş" 16 9 1 6 26–29 28
9.
Azərbaycan Top Liqası 1996/1997
Azərbaycan Premyer Liqası 1996/1997 — 1992-ci ildən bəri futbol üzrə keçirilən sayca 6-cı Azərbaycan çempionatıdır.
Azərbaycan Top Liqası 1997/1998
Azərbaycan Premyer Liqası 1997/1998 — 1992-ci ildən bəri futbol üzrə keçirilən sayca 7-ci Azərbaycan çempionatıdır.
1997/1998 mövsümü PFL.az saytında (az.)
Azərbaycan futbolunun "Yenilməz Armada"sı — "Kəpəz" necə məğlubiyyətsiz çempion oldu?
Azərbaycan Top Liqası 1998/1999
Azərbaycan Premyer Liqası 1998/1999 — 1992-ci ildən bəri futbol üzrə keçirilən sayca 8-ci Azərbaycan çempionatıdır.
1–6-cı yerlər uğrunda
1. "Kəpəz" 10 8 1 1 17–7 25
2. "Şəmkir" 10 5 1 4 10–10 16
3. "Neftçi" 10 4 3 3 11–7 15
5. "Qarabağ" 10 3 3 4 5–8 12
4. ANS-Pivani 10 2 3 5 5–8 9
6. "Dinamo" (B) 10 2 1 7 6–14 7
7–10-cu yerlər uğrunda
7. "Turan" 6 4 2 0 17–6 14
8. "Viləş" 6 2 3 1 16–12 9
9.
Azərbaycan Top Liqası 1999/2000
Azərbaycan Premyer Liqası 1999/2000 — 1992-ci ildən bəri futbol üzrə keçirilən sayca 9-cu Azərbaycan çempionatıdır.
Azərbaycan Top Liqası 2000/2001
Azərbaycan Premyer Liqası 2000/2001 — 1992-ci ildən bəri futbol üzrə keçirilən sayca 10-cu Azərbaycan çempionatıdır.
Azərbaycan Top Liqası 2001/2002
Azərbaycan Premyer Liqası 2001/2002 — 1992-ci ildən bəri futbol üzrə keçirilən sayca 11-ci Azərbaycan çempionatıdır. Çempionatın 2-ci mərhələsində klublar və AFFA arasında yaranan münaqişəyə görə çempionat yarımçıq dayandırılmış və klublarımız Avropa klub turnirlərinə buraxılmamışdır.
Yarışı yarımçıq dayandıran klublar öz yaratdıqları Təşkilat Komitəsinin təşəbüsü ilə çempionatı davam etdirib. Lakin "alternativ çempionat" kimi tarixə düşən həmin hissə qeyri-rəsmi qalıb. Çünki AFFA, PFL, UEFA və FİFA bu nəticələri tanımayıb.
Azərbaycan Top Liqası 2003/2004
Azərbaycan Premyer Liqası 2003/2004 — 1992-ci ildən bəri futbol üzrə keçirilən sayca 12-ci Azərbaycan çempionatıdır.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Baş Topçu İdarəsi
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Baş Topçu İdarəsi — Azərbaycan ordusunun topçu hissə və bölmələrinin formalaşdırılması və təlim-tərbiyəsinə, həmçinin atıcı və topşu ehtiyat əmlakının yaradılması, qorunması və qoşun hissələrinə çatdırılması işinə rəhbərlik edən hərbi qurum.
Türk hərbi qüvvələri Azərbaycanda olarkən bu vəzifələr Qafqaz İslam Ordusunun müvafiq strukturları tərəfindən həyata keçirilirdi. Hərbi nazirlik bərpa edildikdən sonra 1918-ci il, noyabrın 15-də Azərbaycan ordusu ümumi qərərgahınınn tərkibində topçu şöbəsi yaradıldı və general-mayor Murad Gəray bəy Tlexas həmin şöbənin rəisi təyin olundu.
Qoşun hissələrinin təşkili sürətləndikcə, topçu şöbəsinin fəaliyyətinin və statusunun genişləndirilməsinə də ehtiyac artırdı. Hərbi nazirin 1918-ci il, 31 dekabr tarixli əmri ilə topçu şöbəsinin bazasında Baş Topçu idarəsi yaradıldı. Yeni qurum Ümumi Qərərgahın tərkibindən çıxarılaraq birbaşa hərbi nazirə tabe edildi. Baş Topşu İdarəsinin rəisi əlahiddə Azərbaycan Korpusunun tərkibinə daxil olmayan bütün topçu hissələrinin, müəssisələrinin rəisi idi. Korpusun topçu hissələri üçün isə o, müfəttiş funksiyasını yerinə yetirirdi. İdarə rəisi həmin hissələrdə təlim-tərbiyə işlərini nəzarət altında saxlamaqla, vaxtaşırı hərbi nazirə bu barədə məlumat verməli idi.
Baş Topşu İdarəsi iki bölmədən ibarət idi:
I bölmə texniki
II bölmə müfəttiş bölməsi
Bölmələrə rəisin texniki və müfəttiş bölmələri üzrə müavinləri rəhbərlik edirdilər.
Azərbaycan toponimləri
Azərbaycan toponimləri – tarixi Azərbaycan dövləti ərazisində yayılmış yer adları.
Abşeron. Bəzi tədqiqatçılar toponim adının tat dilindəki "ab" (su) və "şeron" (duzlu) sözlərindən əmələ gəldiyini və "duzlu su" anlamına gəldiyini yazırlar. Digərləri "ab" (su) və "şirin" köklərindən törədiyini və "şirin su" mənası daşıdığını iddia edirlər. Ancaq toponimin mənşəyi haqqda ən əsaslı açıqlama Seyran Vəliyevə məxsusdur: o, Abbasqulu ağa Bakıxanova, B. Dorna, Rəmzi Yüzbaşova istinad edərək toponimin ilkin tarixi adının Əfşaran olduğunu və XVIII əsrdən etibarən rus dənizçiləri tərəfindən xəritələrə Abşeron kimi köçürüldüyünü qeyd edir. Əfşəran sözü türk tayfası əfşarlarla bağlıdır. Əgər "Abşeron" sözü əfşar tayfasıyla bağlıdırsa, bu o deməkdir ki, onlar bu yarımadada Nadir şahdan öncə də yaşayıblar.
Ağcabədi
Ağdaş
Ağstafa — Oğuz tayfa və ya Oğuztəpə. Oğuz yurdu anlamına gəlir.
Ağsu
Biləsuvar
Gəncə.
Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti
Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti — İkicildlik Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti.
Lüğətdə 12 minə yaxın coğrafi adın izahı verilmişdir. Lüğətin tərtibində Azərbaycanın görkəmli dilçi, tarixçi və toponimist alimlərinin tədqiqatları nəzərə alınmışdır.
Açıq ulduz topası
Açıq ulduz topası və ya sadəcə açıq topa – eyni molekulyar buluddan meydana gəlmiş bir neçə min ulduzdan əmələ gələn bir ulduz qrupuna verilən addır.
Açıq ulduz topaları əsasən Ağ Yolda toplanmışlar. Bu topaların ulduzlarını ümumi qalaktik fondan ayırmaq çox çətindir. Bunun üçün spektral tədqiqatlar aparmaq, çoxlu sayda ulduzların rəng göstərəcilərini və məxsusi hərəkətlərini öyrənmək lazımdır. Hər bir açıq topanın ulduzları eyni şüa sürətinə və məxsusi hərəkətə malikdir.
Açıq çoxluq, eyni nəhəng molekulyar buluddan əmələ gələn və təxminən eyni yaşda olan onlarla və bir neçə min ulduzdan ibarət ulduz klasterinin bir növüdür. Süd Yolu qalaktikasında 1100-dən çox açıq klaster aşkar edilib və daha çoxunun mövcud olduğu güman edilir. Onların hər biri qarşılıqlı cazibə qüvvəsi ilə sərbəst şəkildə bağlıdır və Qalaktika Mərkəzinin orbitində fırlanarkən digər çoxluqlar və qaz buludları ilə sıx qarşılaşma nəticəsində pozulur. Bu, daxili yaxın qarşılaşmalar nəticəsində çoxluq üzvlərinin itirilməsi və qalaktikanın əsas gövdəsinə dağılması ilə nəticələnə bilər. Açıq klasterlər ümumiyyətlə bir neçə yüz milyon il yaşayır, ən kütləviləri isə bir neçə milyard il yaşayır.
Açıq ulduz topları
Açıq ulduz topası və ya sadəcə açıq topa – eyni molekulyar buluddan meydana gəlmiş bir neçə min ulduzdan əmələ gələn bir ulduz qrupuna verilən addır.
Açıq ulduz topaları əsasən Ağ Yolda toplanmışlar. Bu topaların ulduzlarını ümumi qalaktik fondan ayırmaq çox çətindir. Bunun üçün spektral tədqiqatlar aparmaq, çoxlu sayda ulduzların rəng göstərəcilərini və məxsusi hərəkətlərini öyrənmək lazımdır. Hər bir açıq topanın ulduzları eyni şüa sürətinə və məxsusi hərəkətə malikdir.
Açıq çoxluq, eyni nəhəng molekulyar buluddan əmələ gələn və təxminən eyni yaşda olan onlarla və bir neçə min ulduzdan ibarət ulduz klasterinin bir növüdür. Süd Yolu qalaktikasında 1100-dən çox açıq klaster aşkar edilib və daha çoxunun mövcud olduğu güman edilir. Onların hər biri qarşılıqlı cazibə qüvvəsi ilə sərbəst şəkildə bağlıdır və Qalaktika Mərkəzinin orbitində fırlanarkən digər çoxluqlar və qaz buludları ilə sıx qarşılaşma nəticəsində pozulur. Bu, daxili yaxın qarşılaşmalar nəticəsində çoxluq üzvlərinin itirilməsi və qalaktikanın əsas gövdəsinə dağılması ilə nəticələnə bilər. Açıq klasterlər ümumiyyətlə bir neçə yüz milyon il yaşayır, ən kütləviləri isə bir neçə milyard il yaşayır.
Bədii Gimnastika 2015 Avropa Oyunlarında — Qadınlar (Fərdi, Top)
Bədii Gimnastika 2015 Avropa Oyunlarında — Qadınlar (Fərdi, Top) — 19, 21 iyun tarixində Bakının Milli Gimnastika Arenasında baş tutdu. Yarışlarda 12 ölkənin 20 idmançısı qüvvəsini sınadı.
Yarışlarda təsnifat mərhələsi 19 iyun tarixində baş tutdu. Yarışların finalı isə 21 iyun tarixində keçirildi. Yarışların qızıl medalını 18.950 xal toplayan Rusiya Federasiyasının idmançısı, 8 qat Dünya Çempionu Yana Kudryavtseva qazandı. Gümüş medalı 18.250 xal toplayan Ukraynanın idmançısı Anna Rizatdinova qazandı. Bürünc medalı isə 18.200 xal toplayan Belarus idmançısı Melitina Staniouta qazandı.
Təsnifat mərhələsində 12 ölkənin 20 idmançısı mübarizə apardı. Yarışlar 19 iyun tarixində baş tutdu. Yarışlarda ilk 6 yeri tutan idmançı finala vəsiqə qazandı.
Caner Topçu
Caner Topçu (25 iyun 1997, İstanbul) Türk aktyordur.
Əslən Kastamonulu olan Caner Topçu, 25 iyun 1997 tarixində İstanbulda anadan olub. İbtidai təhsilini və orta təhsilini İstanbulda tamamladı. Daha sonra isə özündə aktyorluq bacarığını kəşf etdi və Harun Özer Teatr təhsili və Fulya Filazi aktyorluq təhsilini aldı. Ağ Cəhənnəm, Diqqət İnternet Var, Sarıqamış və İnamdan Zəfərə kimi bir çox teatr oyununda rol aldı. 2015-ci ildə Savadsızlar adlı kinoteatr filmində Rəcəb obrazı ilə kameraların qarşısına keçdi.
Divar (Qısa hekayələr toplusu)
Jan Pol Sartrın 1939-cu ildə nəşr olunan "Divar" (fr. Le Mur) adlı 5 hekayədən ibarət hekayələr toplusu. Müəllifin ən böyük ekzistensialist fantastika əsərlərindən biri hesab olunur. Sartr kitabı öz yoldaşı, Olqa Kosakieviçə həsr etmişdir.
"Divar"
"Otaq
"Herostrat"
"İntimlik"
" Liderin uşaqlığı "
Eponim hekayəsi məhbusların ölümə məhkum edildiyi vəziyyəti soyuqqanlı şəkildə təsvir edir. 1939-cu ildə yazılmış hekayə,18 iyul 1936-cı ildə başlayan və 1 aprel 1939-cu ildə general Fransisko Frankonun başçılıq etdiyi Millətçilərin sona çatan vətəndaş müharibəsində baş verir.
Başlıq məhbusları edam etmək üçün atəş dəstələrinin istifadə etdiyi divara aiddir. Divarın özü insanın ölümünün qaçılmazlığını və xəbərsizliyini simvollaşdırır. Baş qəhrəman Pablo İbbieta kamerada olan digər iki nəfərlə birlikdə ölümə məhkum edilir. Yoldaşı Ramon Qrisin yerini açıqlayacağı təqdirdə ona çıxış yolu təklif olunur.
Dişli topulqa
Dişli topulqa (lat. Spiraea crenata) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin topulqa cinsinə aid bitki növü.
Qərbi Avropada, Rusiyada, Qafqazda, Şimali, Mərkəzi Asiyada yayılmışdır.
1 m-ə qədər hündürlükdə, cavankən şabalıdı-boz, sonralar isə boz rəngli, tüklənmiş, nazik tilli zoğları olan koldur. Yarpaqlar uzunsov, tərs və ya pazşəkilli olub, 1,5-3,5 sm uzunluğunda, 0,3-1,5 sm enindədir. Tamkənarlı, ortadan, bəzən isə qaidə hissəsindən kənarı dalğavarı və ya xırda dişli, çox zaman yalnız təpəsi dişlidir. Çiçəkləyən zoğlarda yarpaqlar xırda olub, 1-2 sm uzunluğunda və 0,3-0,6 sm enindədir, tamkənarlıdır, saplağı 1,7 mm uzunluqdadır. Çiçək qrupu 10-12 çiçəkli, qalxanvaridir. Ləçəkləri ağ, meyvə yarpağı 2-3 mm uzunluqda olub, tükcüklə örtülü, bəzən isə çılpaqdır. Arel-may aylarında çiçəkləyir, meyvəsi iyun-iyulda yetişir.