I
сущ.
1. имя. Ad qoymaq дать имя, назвать; adını və atanın adını söylə назови имя и отчество, sizin adınızdan от вашего имени, Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu институт языкознания имени Насими, kimin adına на имя кого, sizin adınıza məktub var есть письмо на ваше имя
2. кличка
3. название, наименование. Bitkinin adı название растения, kitabın adı название книги, ad göstəricisi указатель наименований
4. звание. Kapitan adı almaq получить звание капитана, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adı истор. звание Героя Социалистического Труда, təyyarəçi-kosmonavt adı звание лётчика – космонавта, şərəfli ad почётное звание, professor adı звание профессора
5. разг. степень. Elmlər namizədi adı (elmi dərəcəsi) степень кандидата наук, elmlər doktoru adı (elmi dərəcəsi) степень доктора наук
6. разг. слава. Onun elə adı var imiş у него одна только слава
II
прил.
1. именной. библ. Adlar göstəricisi именной указатель, adlar siyahısı именной список, adlar ayrıcısı именной разделитель
2. титульный. Ad səhifəsi титульная страница
◊ adı var, özü yox одно название; пустой звук; ad qazanmaq приобретать, приобрести славу (известность); ad qazandırmaq kimə прославлять, прославить кого ; ad qoymaq kimə давать, дать имя кому, назвать, давать, дать название; ad qoyub getmək (ad qoymaq) оставлять, оставить о себе память; ad qoşmaq kimə наклеивать, наклеить ярлык кому; adını daşımaq носить чьё имя, носить звание …, adı anılmaq kimin быть упомянутым; adı altında məlumdur (məşhurdur) известен под именем …, известен под названием …, adı batmaq терять, потерять доброе имя, терять, потерять славу; adını batırmaq: 1. терять, потерять былую славу, известность; 2. опорочить доброе имя чьё ; ad vermək присваивать, присвоить, присуждать, присудить звание; adı dillərdə əzbər olmaq: 1. прославиться; 2. склоняться на все лады; adı dildən düşməmək: 1. приобрести добрую славу; 2. быть притчей во языцех; adını biabır etmək позорить своё имя; adına ləkə vurmaq пачкать своё имя; adına layiq olmaq kimin быть достойным имени чьего, кого; adına qara yaxmaq очернить, запятнать чью репутацию; adını qorumaq оберегать, беречь своё имя; adı üstündə əsmək дорожить своим именем; adımı dəyişərəm (etməsəm) я не я буду (если не сделаю); adını tutub gəlmək kimin обращаться, обратиться к кому с надеждой на помощь; adı çəkilmək быть упомянутым, быть названным по имени; adını çəkmək: 1. kimin назвать имя, упомянуть имя чьё; 2. nəyin упомянуть название чего; adını çək, qulağını bur лёгок (легка) на помине; adın oldu göbələk, gir səbətə назвался груздем, полезай в кузов; adı pisə çıxmaq приобрести дурную славу; adı çıxmaq приобретать, приобрести славу, приобретать, приобрести известность; adı tutulmaq kimin быть названным; adı siyahıya salınmaq быть включенным в список; adı qara gəlmək получить весть о смерти чьей ; adın qalsın чтоб тебе пусто было; ни дна тебе, ни покрышки; adın batsın чтоб ты сгинул, пропал, чтобы тебя не стало; adı gələndə при одном имени; adı çəkiləndə при упоминании имени; adına dəyməz kimin не к лицу кому, не подобает кому
Elisa (ad)
Elisa — Finikiya mənşəli qadın adıdır. Əfsanəyə görə ilk Karfagen kraliçasının adı olub. Bəzən Elisabet və ya Bibliyada adı çəkilən Elizabet adının qısaldılmış forması kimi qəbul olunur.
Elissa, Eliza, Lisa, Elsa, Elişa adları Elisa adına qohum adlar hesab olunur.
Elmi ad
Elmi ad – pedaqoji və ya elmi-tədqiqat fəaliyyətindən asılı olaraq, yüksəkixtisaslı elmi işçilərə verilən ad.
== Haqqında ==
Azərbaycan Respublikasında assistent, dosent, kiçik elmi işçi, baş elmi işçi, aparıcı elmi işçi, professor elmi adları, habelə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, həqiqi üzvü adları qəbul edilib. Bəzi elmi adlar (dosent, baş elmi işçi, professor) Ali Attestasiya Komissiyası tərəfindən təsdiq edilir. Bir sıra xarici ölkələrdə professor elmi adı, bir qayda olaraq, kafedra müdiri vəzifəsində işləyənlərə verilir.
Elxan (ad)
Elxan — Kişi adı.
Elxan — Elxanilər dövlətinin banisi Hülaku xana Arıq Buğaya qalib gəldikdən sonra verdiyi titul.
Elxan Əliquluzadə — Azərbaycanlı ağır atlet.
Elxan Süleymanov — Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin IV və V çağırış deputatı.
Elxan Süleymanov (həkim) — Rusiya Federasiyası Çeçenistan Respublikasının səhiyyə naziri.
Elxan Cəfərov — Azərbaycan aktyoru və rejissoru
Elxan Cəfərov (alim) — Azərbaycan həkimi, tibb elmləri üzrə fəlsəfə doktoru.
Elçin (ad)
Elçin — kişi adı, Türkiyədə qadın adı.
Elçin Əfəndiyev — Azərbaycan Respublikası Baş Nazirinin müavini, Azərbaycanın xalq yazıçısı
Elçin Səfərli — azərbaycanlı yazıçı, jurnalist.
Elçin İsağa oğlu Quliyev — Azərbaycan Respublikası Dövlət Sərhəd Xidmətinin rəisi — Sərhəd Qoşunlarının Komandanı, general-polkovnik
Elçin Musa oğlu Quliyev — kinorejissor, ssenari müəllifi.
Elçin İbrahim oğlu Quliyev — 24 dekabr 1998-ci ildə "Hərbi xidmətlərə görə" medalı ilə təltif edilmiş hərbçi.
Elçin Quliyev — Azərbaycan Milli Məclisinin V çağırış deputatı.
Elçin Əliyev (dosent) —
Elçin Qafarlı —
Elçin Sultanov —
Elçin Zeynalov (idmançı) —
Elçin Cəfərov (idman xadimi) —
Elçin Hüseynov (alim) —
Elçin Əliməmmədov — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin baş çavuşu, Vətən müharibəsinin şəhidi.
Elçin Əhmədov (kiçik gizir)
Elçin Əliyev (əsgər, 1995) — Vətən müharibəsi şəhidi.
Elçin Əliyev (əsgər, 1997) — Vətən müharibəsi şəhidi.
Ad
Ad — Canlı və cansız varlıqları, duyğu və düşüncələri, müxtəlif vəziyyətləri bildirən sözlər.
Adlar ümumi və xüsusi ad olmaq üzrə ikiyə ayrılar.
Xüsusi ad: Dünyada tək bir varlığı ifadə edən adlara deyilir.
Ümumi adlar ayrılar:
Maddə adları: Əllə tutulub gözlə görülən varlıqlara verilən adlara deyilir. Məsələn: masa, paltar, daş, düzənlik, prospekt, küçə….
Məna adları: Əllə tutulmayan və gözlə görülə bilməyən varlıqlara verilən adlara deyilir. Məsələn: səs, yuxu, sevinc, acı/ağrılı, yuxu, ağıl, xasiyyət, xoşbəxtlik, həsrət, sevgi və s.
Birlik adları: Eyni növdən olan varlıqların toxlu olaraq ol/tapıldıqları vəziyyətlərə verilən adlara deyilir. Məsələn: məktəb, sinif, lağ/alay, batalyon, sürü, meşə, xalq, millət, ailə, xor…
== Adlarda təklik və çoxluq ==
Bir tək varlığı ifadə edən tək ad, eyni cinsdən bir çox varlığı ifadə edən adlara isə çoxluq ad deyilir.
== Şəxs adları ==
Bizdən sonra dünyada qalan həyatdakı əməllərimizin güzgüsü adımızdır və heç nəyə görə yox, məhz adımıza görə də bizi yad edəcəklər.
Füzuli (ad)
Füzuli — Azərbaycanda daha çox işlədilən kişi adı.
Füzuli — görkəmli Azərbaycan şairi.
Füzuli Rüstəmov — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, Xocalı soyqırımı şəhidi.
Füzuli Hüseynov — Aktyor, Əməkdar artist.
Füzuli Məmmədov
Füzuli Məmmədov (aktyor) — Aktyor.
Füzuli Məmmədov (iş adamı) — İş adamı.
Füzuli Məmmədov (futbolçu) — Futbolçu.
Füzuli Ramazanoğlu — Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü, "Qızıl qələm" mükafatı laurеatı
Füzuli Sabiroğlu — ssenari müəllifi, rejissor
Füzuli İsmayılov — televiziya aparıcısı, İctimai Televiziyada Analitik proqramlar departamentinin direktoru.
Füzuli Ələkbərov — Azərbaycan Respublikasının keçmiş Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi naziri.
Fərhad (ad)
Fərhad — Azərbaycanda geniş yayılmış kişi adı.
Fərhad Ağayev — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı
Fərhad Ağazadə — Azərbaycan pedaqoqu, əlifba islahatçısı, mətbuat tarixçisi, publisist.
Fərhad Bədəlbəyli — pianoçu, Azərbaycan SSR xalq artisti, Azərbaycanın Dövlət mükafatı Laureatı
Fərhad Əhmədbəyli — Azərbaycanlı geoloq; Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, professor.
Fərhad Əliyev — Azərbaycan Respublikasının İqtisadi İnkişaf naziri (2001–2005).
Fərhad Hümbətov — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, Qarabağ müharibəsi şəhidi.
Fərhad xan Qaramanlı — qızılbaş sərkərdəsi, bəylərbəyi, intriqaçı
Fərhad Xəlilov — Azərbaycan xalq rəssamı, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının sədri
Fərhad İsrafilov — Azərbaycan aktyoru.
Fərhad Kərimov — azərbaycanlı hərbi jurnalist və teleoperator.
Fərhad Yusifov — Azərbaycan aktyoru və rejissoru, Kanada ssenaristi və prodüseri.
Fəxri ad
Fəxri ad - mədəniyyət, ədəbiyyat, elm, təhsil, səhiyyə, memarlıq, jurnalistika, mühəndislik, bədən tərbiyəsi və idman, mülki aviasiya, habelə dövlət qulluğu və hüquq sahəsində xüsusi xidmətlərə, yüksək peşə ustalığına və ictimai həyatda fəal iştiraka görə həm dövlət, həm ictimai təşkilat tərəfindən verilən xüsusi ad.
Bəzi ölkələrdə tarixən gələn fəxri adlar sistemi də mövcuddur. Məsələn, lord, qraf, bəy, monarx nəsli və s.
== Bəzi fəxri adlar ==
Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı
Azərbaycan Respublikasının Xalq Artisti
Azərbaycan Respublikasının Əməkdar Elm Xadimi
Акаdemik
Cəmiyyətin (biriliyin) fəxri üzvü
== Fəxri adların verilmə qaydası ==
Azərbaycan Respublikasının fəxri adları Azərbaycan Respublikasının vətəndaşlarına verilir, lakin digər ölkələrin vətəndaşlarına da verilə bilər. Azərbaycanda fəxri adların verilməsi şərtləri "Azərbaycan Respublikasının fəxri adları haqqında Əsasnamə" ilə tənzimlənir və Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı əsasında verilir. Eyni fəxri ad bir şəxsə təkrar verilmir.
Hacı (ad)
Hacı — Azərbaycanlı və türk kişi adı və titul. Hacı titulu Həcc ziyarətində olan şəxslərə verilir.
Hacı İsmayılov — Azərbaycan teatr və kino aktyoru, Azərbaycanın xalq artisti (2000).
Hacı bəy Sultanov — rus ordusunun polkovniki, Aşqabadın general-qubernatoru
Hacı Xanməmmədov — Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1967)
Hacı Məmmədov
Hacı Məmmədov (tarzən) — Tarzən
Hacı Məmmədov (cinayətkar) — cinayətkar.
Hacı Quliyev —
Hacı Əhmədov —
Hacı-Murad Cussati
Hacı-Ömər Alborti
Hacı Ağa Ələsgər
Hacı Rüstəmov
Hacı Sabancı
Hacı Tahir Abbasov
Hacı İbrahimov
Bu titulu olan tanınmış şəxslər
Hacı Abbas xan Külali — Xorasan qiyamının iştirakçısı.
Hacı Baba Avşar — Həkim
Hacı Mirzə Əliqulu Yusifzadə — xəttat, həkim, şair, alim.
Hacı Məhəmməd Nəqi — Memar.
Hacı Rza Sərraf Təbrizi — qəzəl və mərsiyə yazan şair
Hacı Surxay Məmmədli — ilahiyyatçı, İçərişəhər "Cümə" məscidinin axundu
Hacı Şahin — "Məşhədi Dadaş" məscidində imam-camaat
Hacı Əlisəfa Yaqubov — Sosialist Əməyi qəhrəmanı
Məscidlər
Hacı Cavad məscidi — Bakıda, Ç. Mustafayev küçəsində yerləşən məscid.
Hacı Səfəralı məscidi —
Hacı Sultanəli məscidi (Bakı) — Bakı şəhərində yerləşən məscid.
Hacı Rəhim Əfəndi məscidi
Digər
Hacı dayı — Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatında əslən Azərbaycanın Şəki şəhərindən olan lətifə qəhrəmanı.
Hilal (ad)
Hilal — kişi adı.
Hilal Məmmədov — fizika-riyaziyyat elmləri namizədi
Hilal Münşizadə — Cümhuriyyət tələbəsi, publisist, mühacir.
Hüseyn (ad)
Hüseyn — Daha çox islam dünyasında yayılmış kişi adı.
Hüseyn ibn Əli — tam adı Hüseyn ibn Əli ibn Əbu Talib olan imam. Hüseyn adlı ilk şəxs.
Hüseyn Rəvazadə — həkim
Hüseyn Avni Qarslıoğlu —
Hüseyn Həsənov (alim) —
Hüseyn Hüseynov
Hüseyn Hüseynov (alim) —
Hüseyn Hüseynov (professor) —
Hüseyn Hüseynov (şair) —
Hüseyn Kıvrıqoğlu —
Hüseyn Qabulov —
Hüseyn Qafarov —
Hüseyn Quliyev
Hüseyn Quliyev (general-mayor) —
Hüseyn Quliyev (səfir) —
Hüseyn Sözlü —
Hüseyn Talıbov —
Hüseyn Yusubov —
Hüseyn bəy Şərifbəyov —
Hüseyn ibn Ruh Nobəxti —
Hüseyn İbrahimov (neftçi) —
Hüseyn Əli Hüseynov —
Hüseyn Arac —
Hüseyn Vaiz Kaşifi —
Hüseyn Xəlilov (alim) —
Hüseyn ağa Sarıcalı-Cavanşir —
Hüseyn bin Abdullah —
Hüseyn Hüsnü Paşa —
Hüseyn Həmadani —
Hüseyn Mamə (Bükan) —
Hüseyn Nadim Naxçıvani —
Hüseyn Zeynalov (alim) —
Hüseyn Ələkbərov —
Hüseyn Azəri —
Hüseyn Səhhaf —
Hüseyn bəy Ququşov —
Hüseyn Əbdülhüseynov —Sovet partiya və dövlət xadimi, "İşıqlı yol" (indi "Şərurun səsi") qəzetinin baş redaktoru, İkinci Dünya müharibəsinin iştirakçısı.
Hüseyn Əsgərov —Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsində müdir müavini, professor, Azərbaycan Respublikası Əməkdar müəllim[1]
Aşıq Hüseyn
Aşıq Hüseyn Şəmkirli — 1811–1891
Aşıq Hüseyn Bozalqanlı — 1868–1941
Aşıq Hüseyn Dəmirçi — 1885–?
Həsən (ad)
Həsən — Azərbaycanda daha çox işlədilən kişi adı.
Həsən ibn Əli — 12 imamdan biri.
Həsən Hüsnü Saka — sabiq millət vəkili, baş nazir.
Həsən Mülkülü — şair
Həsən Məmmədov — Azərbaycan teatr və kino aktyoru.
Həsən Zirək — İran musiqiçisi. Tanınmış kürd əsilli İran sənətçisi və bəstəkarı.
Həsən İsazadə — Azərbaycan Tibb Universitetinin professoru.
Seyid Həsən Əxlaq —
Həsən Həsənov (alim) —
Həsən Ələvikia —
Həsən Feyziyev —
Həsən Həsənzadə Amoli —
Həsən Nuran (Üşnəviyyə) —
Həsən Tahsin paşa —
Həsən Türkmani —
Həsən mahalı —
Həsən Əbdülzadə —
Həsən Tufan — Tatarıstan şairi və yazıçısı.
Kənan (ad)
Kənan — ad.
Kənan Kərimov — Azərbaycan futbolçusu.
Kənan Məmmədov — Azərbaycan kinooperatoru
Kənan Doğulu — Türkiyə müğənnisi.
Kənan Evrən — Türkiyə Respublikasının 7-ci prezidenti və 17-ci Baş Qərargah rəisi,
Kənan Çoban — Tükiyə aktyoru
Kənan İmirzaloğlu — Türkiyə aktyoru.
Kənan Pars —
Coğrafiyada
Kənan — Bərəkətli Hilalın qərb hissəsidir.
Lalə (ad)
Lalə — bir çox şərq ölkəsində kişi və qadın adı. Lalə (xaşxaş gülü) Azərbaycan dilində gül adıdır. Həmçinin, qırmızılıq bildirir. Bu söz fars dilindəki "Lale" (لاله) sözündən gəlir, bu söz isə pəhləvi dilindəki "Alalaq" (Alālag) sözündən gəlir ki, bu da çələng əsməsi bitkisinə verilən addır. Bu söz fars dilindəki "Lal" (لال, lāl; mənası – qırmızı) sözü ilə eyni kökü daşıyır. Sözün ruslaşdırılmış variantı – "Lala" (Лала).
Leyla (ad)
Leyla (Ləyla, Leyli) (ərəb. ليلى; ivr. לילא) — bir çox xalqlarda qızlara verilən şəxsi ad. sami dillərində mənası "gecə" deməkdir və (L-Y-L لیل) kökündən irəli gəlir və zaman keçdikcə "qara saçlı gözəl" və ya "qaranlıq gözəli", "gecə anadan olmuş" deyiminə gətirib çıxarılıb. İvrit dilində ad "Lilit" kimi işlənir.
== Bu adı olan tanınmış insanlar ==
Leyla Bədirbəyli: Azərbaycan SSR xalq artisti
Leyla Şıxlinskaya: Azərbaycanlı aktrisa
Leyla Əliyeva: Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin böyük qızı
Leyla Səfərova: Azərbaycanlı rejissor, ssenari müəllifi.
Leyla Vəkilova: İlk Azərbaycanlı balerina
Leyla Murad: Misirli müğənni və aktrisa
Leyla Yunus: Azərbaycanlı hüquq müdafiəçisi
Leyla Ceyd: İngilis modeli və pornoaktrisa.
Leyla Quliyeva: Azərbaycanlı şərhçi
Leyla Şahtaxtinskaya: Xaricdə təhsil almış ilk azərbaycanlı qadın
Leyla Məmmədbəyova: Azərbaycanda, Qafqazda, həmçinin bütün Cənubi Avropada və Yaxın Şərqdə ilk qadın təyyarəçisi.
Leyla Abaşidze: Gürcü aktrisa
Leyla Pəhləvi: Sonuncu İran şahı Məhəmməd Rza Pəhləvinin kiçik övladı
Leyla Əli: Məhəmməd Əli – əfsanəvi Amerikalı boksçusunun qızı və Amerikalı qadın boksçusu
Leyla Əli Abdulla: Maldivin birinci xanımı
Leyla Foruhər: İranlı müğənni və aktrisa
Leyla Allahverdiyeva:
Leyla Xalid:
Leyla Axundzadə:
Leyla Neyzi:
Leyla Qamsız Sarptürk:
Leyla Şahgəldiyeva:
Leyla Abdullayeva — Azərbaycanın Fransadakı səfiri (2022–h.h).
Leysan (ad)
Leysan (tatar. Ләйсән, başq. Ләйсән) — azərbaycanlı kişi, tatar və başqırd qadın adı. Ad ərəb dilindəki "Nisan" (نيسان, mənası – azərb. cömərd) sözündən, bu söz ivrit dilindəki "Nisan" (נִיסָן) sözündən, bu söz isə Akkad dilindəki "Nisan" (ܢܝܣܢ) sözündən gəlir ki, bu da Assuriya təqviminin birinci, Yəhudi təqviminin isə yeddinci ayıdır. Qriqori təqvimində bu ay mart–aprel aylarına təsadüf edir (Bax: Nisan). Bu ad müasir Azərbaycan dilindəki "Niysan" (və ya "Neysan") sözünün canlı dildə istifadə olunan variantıdır. Mənası – "qısamüddətli, böyük intensivliyə malik atmosfer yağıntısı" deməkdir. Digər bir izahı "Niysanda yağan yağış".
Adı kiçiltmə mənalı variantları – Leysanoçka, Leysanka, Leysancıq, Leysançik.
Li (ad)
Li — ad.
Li Frensis — ABŞ aktyoru.
Li Na — tenisçi.
Li Syan Lun — Sinqapurun Baş Naziri.
Li Çinq Yue — Çinli botanik və döyüş idman növləri üzrə ustad.
Li Si-yon — Cənubi Koreya aktrisası və həvəskar boksçu.
Li Tae Sun — Cənubi Koreya aktyoru.
Li Yu Hyon — keçmiş Cənubi Koreya futbolçusu.
Li Txemin — koreyalı müğənni.
Li Ci Han — Koreya Respublikasının Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri
Li Ranaldo — Amerikalı müğənni, söz yazarı
Li Enn Parsli —
Li Ziqi (vloger) —
Digər
Li-Fi — rəqəmli informasiyanın işıq şüalandırmasının köməyi ilə ötürülməsini mümkün edən qurğu.
Maarif (ad)
Maarif — kişi adı.
Bu adı olan tanınmış şəxslər
Maarif Cəfərov — fizika-riyaziyyat elmləri doktoru.
Maarif Əkbərov — riyaziyyatçı, filosof
Marif Zeynalov — alim.
Yaşayış məntəqələri
Maarif (Gədəbəy) — Azərbaycanın Gədəbəy rayonunda kənd.
Digər
Maarif (təhsil) — bilik və təhsil yayımı.
Maarif (nəşriyyat) — kitab çapı ilə məşğul olan nəşriyyat.
Maarif (qəzet) — aylıq jurnal-qəzet.
Maarif (telekanal) — Televiziya kanalı.
Mahmud (ad)
Mahmud — Kişi adı.
Mahmud Qaşqarlı — görkəmli türk filoloqudur.
Mahmud Əhmədinejad — İran İslam Respublikasının 6-cı prezidenti.
Mahmud Şəbüstəri —
Mahmud xan Əlaülmülk —
Mahmud Rüstəmov (I) —
Mahmud Əfşar Tus —
Mahmud Əli Yusuf —
Sultan Mahmud Qəznəli — Qəznəvilər dövlətinin hökmdarı (998–1030).
Mari (ad)
Mari — ad.
Mari Dübua — fransız aktrisa.
Mari Joy Tabal — Filippinli marafonçu.
Mari Kavamura — Yaponiya qadın futbolçusu.
Mari Miyamoto — keçmiş Yaponiya qadın futbolçusu.
Dünya adaları
Dünya adaları (ərəb. جزر العالم) və ya The World — Dubay əmirliyinə aid məhəlli sularında süni şəkildə yaradılmış, quş baxışı olaraq yer kürəsini xatırladan süni arxipelaq. Adalar sahildən 4 km aralıda yerləşir. Dünya adaları inzibati cəhətdən Dubay əmirliyi ərazisinə daxildir və Palma adalarının yaxınlığında salınmışdır. Adalar əsasən şelf dayazlığında yerləşən qumlardan təşkil olunmuşdur.
The World layihəsinin təşəbbüskarı Nakheel şirkəti olmuşdur. Dünya adalarının yaradəlması ideyası vəliəhd və BƏƏ Müdafiə naziri şeyx Məhəmməd ibn Rəşid əl-Məktum olmuşdur.
Gələcəkdə arxipelaqın sahəsini yeni adaların hesabına artırmaq düşünülür.
== Təsviri ==
Arxipelaqın sahəsi 55 km² təşkil edir. Bu göstərici ilə süni adalar arasında birinci yeri tutur.
Dünyanı xilas edən adam (film, 1982)
Dünyanı xilas edən adam (türk. Dünyayı kurtaran adam)1982-ci il, türk filmi.
Düşünən adam
Düşünən Adam — Ogüst Roden tərəfindən yaradılan bədii əsər, heykəl. Parisdə yerləşən Rodin Muzeyində sərgilənən “Düşünən Adam” heykəli bürünc və mərmər qarışığından hazırlanmış və fəlsəfi düşüncəni izah edən bir simvol olaraq istifadə edilməkdədir. Orijinal əsər 1,85 metr ölçüsündə çılpaq kişi modelidir, fəlsəfi yanaşmalara görə, oturan və dərin düşüncə halında görünən fiqurun eyni zamanda ruhi bir dinclik içində olduğu da qəbul edilir.
Kiçik ölçüdə ilk dəfə gips forması 1880-ci hazırlandı. Böyük ölçüdəki ilk halına bürünc tökmə olaraq, 1902-ci ildə başlayan Rodin bunu 1904-ci ildə tamamladı. İndiki halını 1906-cı ildə tapan “Düşünən Adam” heykəli 1922-ci ildə o dövrün Hoteli olan Rodin Muzeyinə köçürülüb.
Heykəlin yaradılma fikri isə bir komissiya tərəfindən Parisə yeni bir qapı təsvirinin hazırlanması istəyiylə doğulmuşdur. Rodin müasir Avropanın fikir atalarından sayılan Dantenin İlahi Komediya adlı əsərindəki Cəhənnəm və Cənnət hissələrindən xüsusilə, Cəhənnəm təsvirinin təsirində qalaraq və onlardan ilham alaraq işlərə başlamışdır. İlk olaraq, Cəhənnəm qapıları təsvirini ön planda tutan Rodin bu mərhələdə əvvəllər daha kiçik və fərqli heykəl fiqurları yaratmağı planlamışdır. Rodinin yaratdığı heykəlin çılpaq olması ciddi mənada müstəqillik göstərməsi, bəzi reaksiyalara səbəb olsa belə, heykəltəraşa olduqca məşhurluq qazandırmışdır.
Dəfinələr adası (roman)
Dəfinələr adası — Şotlandiyalı yazıçı Robert Louis Stevensonun məşhur macəra romanıdır. Bütün romanların bəlkə də ən çox müzakirə olunanıdır. Tropik adalar, X işarəli xəzinə xəritələri ilə tək gözü kor, bir əli qancalı, çiynində tutuquşu ilə yaddaşımızda canlandırdığımız dəniz döyüşçüsü anlayışları Dəfinələr Adası romanının böyük təsiri olmuşdur.
== Haqqında ==
Kitabda İngiltərədə bir işçinin oğlu olan Jim Hawkins'in əlinə keçən bir xəzinə xəritəsi üzərinə çıxdığı xəzinə axtarışı mövzu edilir.
Müəllif, əsəri 30 yaşında olarkən yazmağa başlamış və romançı kimi ilk müvəffəqiyyətini bu kitabla əldə etmişdir. İlk on beş bölüm 1881 də, müəllifin həyat yoldaşı və ögəyoğlu ilə birlikdə yaşadığı Şotlandiya yaylaqlarından biri olan Braemar'da yazıldı. Kitabı yazıçıya ögəy oğlu sifariş etmişdi.
Ayrı bir kitab olaraq 1883-ci ildə çıxan bu əsər, daha əvvəl 1881-1882 illərdə bir uşaq jurnalında seriallar halında nəşr olunmuşdur.
= Personajlar =
Cim Hokins (Jim Hawkins) — kitabın əsas qəhərmanı. Əhvalatlar onun dili ilə danışılır.
EGA (Enhanced Graphics Adapter)
EGA (ing. Enhanced Graphics Adapter – Təkmilləşdirilmiş qrafiki adapter) — öz xarakteristikasına görə (rəngli) CGA və VGA arasında yerləşən, IBM PC üçün monitor və videoadapterlərin standartıdır. IBM firması 1984-cü ilin avqustunda IBM PC/AT fərdi kompüterinin yeni modeli üçün EGA standartını buraxıb. EGA videoadapteri 16 rəng və 640×350 keyfiyyətini dəstəkləyir. Videoadapter MC6845 Motorolasının videokontrolleri və BİOS-un qrafiki funksiyalarının genişləndirilməsi üçün 16kB PZU ilə təchiz olunub.
EGA adapteri 640×350 keyfiyyətini dəstəkləməsi zamanı mümkün 64 rəngdən (hər biri 2 bit olmaqla qırmızı, yaşıl və göy tərkibli) 16-nı eyni vaxtda istifadə etməyə imkan verir. EGA həmçinin qrafiki dəstəkli, 16 rəng keyfiyyətli CGA-in 640×200 və 320×200 keyfiyyətini dəstəkləyir; bu zaman yalnız CGA palitrasındakı rənglərdən istifadə etmək olar. EGA standartı CGA ilə tam uyğunlaşmasa da, CGA-in ilkin rejimləri EGA tərəfindən dəstəklənir. EGA şəkilləri MDA monitorlarında ekrana çıxara bilər, bu imkan platadakı dəyişdiricilərin köməyilə əldə olunur, bu vaxt yalnız 640×350 keyfiyyət rejimi mümkündür.
EGA platası ISA şininə 8 bit variantından başlayaraq qoşulur.
Elizabet adası
Elizabet adası — Frans-İosif Torpağına daxil olan ada. İnzibati cəhətdən Arxangelsk vilayətinin Primorski rayonu ərazisinə daxildir. Ada Avstriyanın cənubunda yerləşən Klaqеnfurt şəhəri şərəfinə adlandırılmışdır.
== Yerləşməsi ==
Ada arxipelaqın mərkəzində, Solsberi adasından 4.5 km qərbdə yerləşir.
== Təsviri ==
Ada ovalvari formasına malikdir. Uzunluğu 3 km, eni isə 2 km-dir. Ada buzdan tam azaddır. Mərkəzində adanın maksimal hündürlüyü 120 m olan zirvə vardır. Şimalında kiçik göllərə sahibdir.
Ella adası
Ella adası (dan. Ella Ø) — Qrenlandiyanın şərqində, Kral Oskar fiordunun şimalında, Kempe fiordunu girəcəyində yerləşən ada. Ada Şimal-Şərqi Qrenlandiya Milli Parkı ərazisinə daxildir. Alfred Qabriel Nathorstın 1899-cu il ekspedisiyası zamanı həyat yoldaşı Emi Rafaella Vindalın (qısaca Ella) (1858–1936).
== Tarixi ==
Laqe Kox adanın şimalında daxmaya sahib isi. Botanik Torvald Sorensen 1931–1934-cü illər ərzində burada yaşamışdır. O, öz müşahidələrini doktorluq işinin 1941-ci ildə müdafiyəsində istifadə etmişdir.
İkinci dünya müharibəsi zamanı ABŞ ordusunun bölüyü yerləşdirilmişdi.
1971-ci ildə adada L-6 xondrit adı verilən meteorit tapılmışdır.
Elsmir (ada)
Elsmir (ing. Ellesmere Island, fr. Île d'Ellesmere) — Kanadanın ucqar şimalda yerləşən, Kanada Arktik arxipelaqına daxil olan ada. Kraliça Yelizaveta adaları qrupuna daxildir. Nunavut vilayətinin Kikitani ərazisində yerləşir. Adadan şərqdə Kanada ilə Qrenlandiyanın dövlət sərhədi keçir.
Ada ərazisində nəsli kəsilmiş heyvan qalıqlarına rast gəlinir.
== Coğrafiyası ==
Adanın sahəsi 196 236 km² təşkil edir. Kanadanın sahəsinə görə üçüncü, dünyada isə onuncu yerdə gedir. Ən hündür nöqtəsi Barbo zirvəsidir (2616 м), üstəlik bu zirvə Nunavut vilayətinin ən hündür zirvəsidir.
Elvin Abbasov (iş adamı)
Elvin Abbasov (tam adı: Elvin Abbasov Miribadət oğlu; 13 iyul 1982, Cəlilabad rayonu) — azərbaycanlı iş adamı; İKT üzrə ekspert, Azərbaycan İnformasiya və Kommunikasiya Texnologiyaları Sənayesi Assosiasiyasının İdarə Heyətinin sədri, Vision TV və Virtual Azerbaijan Group of Companies şirkətlərinin təsisçisi, TimeSoft şirkətinin həmtəsisçisi və direktoru. Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi yanında İctimai Şuranın üzvü.
== Həyatı ==
Elvin Miribadət oğlu Abbasov 13 iyul 1982-ci ildə, Azərbaycan SSR-in Cəlilabad rayonunda ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. Uşaqlıq dövrünün bir hissəsini Naftalan şəhərində, 1993-cü ildən etibarən Türkiyə Respublikasının Trabzon şəhərində yaşamışdır. Türkiyədə yaşadığı müddətdə Türkiyənin bir sıra şirkətlərində kompüter və İnformasiya texnologiyaları üzrə mühəndis, ekspert, şöbə müdiri və direktor olaraq fəaliyyət göstərmişdir.
2006-cı ildə Azərbaycana qayıdaraq ilk öncə fərdi sahibkar olaraq fiziki şəxs kimi qeydiyyatdan keçmiş və daha sonra "INTERLAND Company" MMC adlı şirkətləri təsis etmişdir. 2009–2013-cü illərdə "SalamNews" İA-də texniki direktor və direktor vəzifəsində çalışmışdır. 2013-cü ildən Vision TV şirkətini təsis edib. 2015-ci ildə "Bələdiyyələrin vahid ödəmə sistemi"ni yaradaraq bu sistemə 36 bələdiyyə və 11 Payment şirkətini qoşmuşdur.
2015-ci ildə "Sərmayənin Milliləşməsi" və eyni zamanda bu sahədə "Milli internet resuslarının yaradılması" fikrini təbliğ edərək bu istiqamətdə MyDay milli sosial şəbəkəsini yaratmışdır..
Elvin Adıgözəl
Elvin Adıgözəl (18 noyabr 1989) — kinorejissor.
== Həyatı ==
Elvin Adıgözəl 18 noyabr 1989-cu ildə Azərbaycanın Goranboy rayonunda dünyaya gəlib. Uşaqlığından başlayan kino sevgisi onu 2005-ci ildə paytaxt Bakıya gətirir. Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət universitetində aldığı təhsillə kifayətlənməyərək, Bakı Kamera Teatrı nəzdində aktyorluq kurslarına da yazılır. Bir çox teatr sənətçilərindən dərs alır. 2008-ci ildə işdən kənar pul qazanmaq üçün çalışdığı televiziya kanalının avadanlığı hesabına ilk qısa filmlərini çəkməyə başlayır.
Elvin Adıgözəl 2009-cu ildə çəkdiyi “Dönüş” filmi onu dünya kinosunda azad produsserliklə məşğul olan məşhur Qiyom De Siel (Guillaume De Seille) ilə tanış etdi. Bu tanışlıq filmin çəklişindən 2 il sonra 2011-ci ildə baş verdi.
Elvin Adıgözəl 2010-cu ildə çəkdiyi “Dumanda” adlı qısa filmi “START” kinofestivalının juri mükafatına layiq görülür. Sonra “Buqələmun” adlı film çəkir.
Eqlinton adası
Eqlinton adası (ing. Eglinton Island) — Kanada Arktik arxipelaqına daxil olan ada. Kraliça Yelezaveta adaları qrupuna aiddir. Adada hazırda yaşayış yoxdur.
== Coğrafiya ==
Adanın sahəsi 1541 km²-dir. Kraliça Yelezaveta adaları qrupuna daxil olan adalar arasında sahəsinə görə 13-cüdür.
Ada Kanada Arktikasının qərbində, Kraliça Yelezaveta adaları qrupunun isə cənub-qərb qutaracağında yerləşir. Melvill adasının qərb sahillərindən 22 km aralıdadır. Bu iki adanı Kellett boğazı ayırır. Şahzadə-Patrik adası adasının cənub-şərq sahillərindən 23 km enə malik Korojer boğazı ilə ayrılır.
Eqq-Aylend (Baham adaları)
Eqq-Aylend (ing. Egg Island) — Baham adalarında ada. Əhalisi yoxdur.
1980-ci illərdə Eqq-Aylendin Kristofer Kolumbun Amerikanı kəşf edərkən çatdığı ilk olduğu təklif edilmişdir.
Adanın yaxınlığında su altında qalmış "Arimora" gəmiis yerləşir.
Eqq adası
Eqq adası (ing. Egg Island, aleut. Ugalĝa;) — Aleut adaları qrupuna, Foks adalarına daxil olan ada. İnzibati baxımından Alyaska ştatı ərazisinə daxildir.
Unalaşka adasının şərq ucunda və Sedanka adasının şimal-şərq ucundan çox uzaqda yerləşir. Aleut adalarının ən şərq adasıdır. Ada 1.259 km² ərazini əhatə edir və yaşayış yoxdur.
Onun əsl adı leytenant Qavril Sarıçev tərəfindən verilmiş Yaiçnı (Yumurtalı) adı olur. Çağdaş ada rus dilindən tərcüməsidir.
Onun indiki adı İmperator Rusiya Hərbi Dəniz Qüvvələrinin leytenantı Qavril Sarıçev tərəfindən verilmiş rus adının tərcüməsidir.
Er-Fors adası
Er-Fors adası (ing. Air Force Island) — Kanada Arktik arxipelaqının bir hissəsidir. Adada hazırda yaşayış yoxdur (2012).
== Coğrafiya ==
Er-Fors adası Foks körfəzinin şimal-şərq hissəsində, Baffin Torpağının cənub-qərb sahillərində yerləşir və Verdi körfəzinin cənub sərhədini təşkil edir. Baffin Torpağına minimum məsafə 20 km-dir. 11 km enində olan Koçram boğazı adanı qərbə doğru böyük Şahzadə-Çarlz adasından ayırır. Adanın sahəsi 1720 km²-dir. Sahil xəttinin uzunluğu 201 km-dir. Er-Fors adasının uzunluğu 62 km (şərqdən qərbə) və orta eni təxminən 30 km-dir (şimaldan cənuba). Adanın relyefi alçaqdır və nadir hallarda dəniz səviyyəsindən 20 metrdən yuxarı qalxır.
Erigeron adenophorus
Erigeron adenophorus (lat. Erigeron adenophorus) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin xırdaləçək cinsinə aid bitki növü.
Erigeron adscendens
Erigeron adscendens (lat. Erigeron adscendens) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin xırdaləçək cinsinə aid bitki növü.
Ermənistanın adları dəyişdirilmiş şəhərlərinin siyahısı
Ermənistan ərazisindəki türk mənşəli toponimlərin dəyişdirilməsinin birinci dövrü XIX əsrin əvvəllərindən başlayır. İlk addəyişmə 1801-ci ildə baş vermişdir. 1920-1930-cu illərdə adların dəyişdirilməsi ilə bağlı qərarları Ermənistan SSR Torpaq Komitəsi verirdi.
Euphorbia adenopoda
Euphorbia adenopoda (lat. Euphorbia adenopoda) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin südləyənkimilər fəsiləsinin südləyən cinsinə aid bitki növü.
Eyfel qülləsi üzərinə yazılmış 72 şəxsin adı
=== Yerləşdiyi yer ===
Eyfel qülləsinin şimal-şərq tərəfi (La Bourdonnais tərəfi kimi də bilinir.
Eyfel qülləsində adı yazılmış 72 şəxsin adı
=== Yerləşdiyi yer ===
Eyfel qülləsinin şimal-şərq tərəfi (La Bourdonnais tərəfi kimi də bilinir.
F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanası
F. Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanası — 1965-ci ildə yaradılmış kitabxana.
== Fəaliyyəti ==
1999-cu ildə qüvvəyə minmiş "Kitabxana işi haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin imzaladığı 2004-cü il 12 yanvar tarixli "Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlərin həyata keçirilməsi haqqında", 2004-cü il 27 dekabr tarixli "2005–2006-cı illərdə Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə çapı nəzərdə tutulan əsərlərin siyahısının təsdiq edilməsi haqqında" sərəncamları və 6 oktyabr 2008-ci il tarixli "Azərbaycan Respublikasında kitabxana-informasiya sahəsinin 2008–2013-cü illərdə inkışafı üzrə Dövlət Proqramı"nın təsdiq edilməsi barədə Sərəncamı kitabxana işinin inkişafında yeni bir mərhələ olmuşdur.
F. Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanasında Avtomatlaşdırma və kompüterləşdirmə şöbəsi 2005-ci ildən fəaliyyət göstərir. Hazırda şöbə kitabxana fondunun elektron informasiya daşıyıcılarına köçürülməsi və elektron kataloqun yaradılması proseslərini müvəffəqiyyətlə həyata keçirir. 2009–2014-cü illər ərzində Elektron kataloqa 119 min 932 nüsxə kitab, "Qızıl fond" bazasına 386 kitab, "Retro" bazasına 19 min 993 adda, Elektron kartotekaya isə 60 min 865 yazı daxil edilmişdir. Milli mənəvi dəyərlərimizin qorunması məqsədilə kitabxananın saytında (www.clb.az) kitab adidələri rubrikası açılmış və orada "Qızıl fond"da olan kitabların təqdimatı hazırlanaraq oxucuların diqqətinə çatdırılmışdır. Milli dəyərlərimizin qorunması və təbliği işində kitabxana bir sıra tədbirlər həyata keçirir. Hər il kitabxanada 2 aprel Beynəlxalq Uşaq Kitabı günü ilə əlaqədar Milli Uşaq Kitabı Sərgisi təşkil olunur.
2009-cu il uşaq İli ilə əlaqədar kitabxanada "Dünya uşaq ədəbiyyatının inciləri" adlı Beynəlxalq kitab sərgisinin açılışı oldu. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən 20 ölkənin səfirlikləri uşaq ədəbiyyatlarını kitabxanada nümayiş etdirməklə təkcə uşaq ədəbiyyatı nəşri ilə məşğul olan nəşriyyatların, redaktorların, yazarların deyil, həmçinin uşaqların marağına səbəb oldu.