AKTUAR

Aktuari (türk. aktüerya, ing. actuary, alm. aktuar‎, rus. актуа́рий) — ehtimal metodları tətbiq edən ixtisasçıdır. Aktuari biznes, maliyyə və sosial sahədə mürəkkəb problemlərin həlləri, analizi və toplanması üçün riyazi metodlardan istifadə etməklə fərdi və kooperativ riskləri qiymətləndirən, əsaslanmış sığorta və təqaüd sxemlərini maliyyə cəhətdən inkişaf etdirən sahədir. == Ümumi məlumat == Müasir anlamda "aktuari" ixtisasının mənbəyi ilk həyat sığortası təşkilatında elmi cəhətdən əsaslandırılmış sığorta haqlarının hesablanması tələbinin yaranması ilə əlaqədardır. Aktuari sözü ilk dəfə Roma imperiyası zamanında işlədilib. Bu söz latıncada "actuarius" sözündən götürülüb. İlk dəfə aktuardan eramızın 220-ci ilində Roma imperiyasında istifadə edilib.

Aktuar hesablamalar — riyazi statistika metodları əsasında aparılan sığorta tarif dərəcələrinin hesablamaları. Bütün sığorta növlərinə aiddir. Böyük ədədlər qanununun istifadəsinə əsaslanır. Sığorta fondunun formalaşması və xərclənməsi mexanizmini riyazi düsturlar şəklində əks etdirin. Uzunmüddətli sığortada, məsələn, əhalinin gözlənilən ömür uzunluğu ilə bağlı, yəni həyat sığortası və pensiya sığortasında xüsusi rol oynayır. Aktuar hesablamaları ixtisas şəhadətnaməsinə malik olan və sığorta tariflərini, sığortaçının sığorta ehtiyatlarını hesablamaq və onun investisiya layihələrini aktuardan istifadə etməklə qiymətləndirmək üçün sığortaçı ilə əmək müqaviləsi və ya mülki müqavilə əsasında fəaliyyət göstərən aktuarilər — mütəxəssislər tərəfindən aparılır. Aktuar hesablamaların metodologiyası ehtimal nəzəriyyəsinin, demoqrafik statistikanın və uzunmüddətli maliyyə hesablamalarının istifadəsinə əsaslanır. Ehtimal nəzəriyyəsindən istifadə etməklə sığorta hadisəsinin baş vermə ehtimalı müəyyən edilir. Sığorta olunanın yaşından asılı olaraq sığorta tariflərini fərqləndirmək üçün demoqrafik statistikaya ehtiyac var. Uzunmüddətli maliyyə hesablamalarından istifadə edərək, tariflər sığortaçının investisiya üçün sığortalıların yığılmış töhfələrindən istifadə etməklə əldə etdiyi gəlirləri nəzərə alır.

Aktuari (türk. aktüerya, ing. actuary, alm. aktuar‎, rus. актуа́рий) — ehtimal metodları tətbiq edən ixtisasçıdır. Aktuari biznes, maliyyə və sosial sahədə mürəkkəb problemlərin həlləri, analizi və toplanması üçün riyazi metodlardan istifadə etməklə fərdi və kooperativ riskləri qiymətləndirən, əsaslanmış sığorta və təqaüd sxemlərini maliyyə cəhətdən inkişaf etdirən sahədir. == Ümumi məlumat == Müasir anlamda "aktuari" ixtisasının mənbəyi ilk həyat sığortası təşkilatında elmi cəhətdən əsaslandırılmış sığorta haqlarının hesablanması tələbinin yaranması ilə əlaqədardır. Aktuari sözü ilk dəfə Roma imperiyası zamanında işlədilib. Bu söz latıncada "actuarius" sözündən götürülüb. İlk dəfə aktuardan eramızın 220-ci ilində Roma imperiyasında istifadə edilib.