AVTORİTARİZM

(latın. au(c)toritas - tam hakimiyyət, təsir, nüfuz) 1. demokratik institutların məhdudlaşdırılması, cəmiyyətin asılı vəziyyətə salınması, insan hüquqları və azadlıqlarının boğulması məqsədlərilə, orduya və cəza orqanlarına arхalanan, bütün hakimiyyəti bir şəхs (və ya bir qrup şəхslər) tərəfindən özbaşına mənimsənilməsilə səciyyələnən dövlət-hüquqi rejimdir. Lakin, avtoritar rejimli dövlətlərdə demokratik görüntülər özünə yer tapa bilər. Misal: müstəqil siyasi partiyaların, müstəqil kütləvi informasiya vasitələrin (KİV) və s. mövcudluğu. 2. Seçkilərin saxtalaşdırılması, müxalifətə qarşı ciddi təzyiqlər göstərilməsi, korrupsiyanın tüğyan etməsi, dövlət aparatının ciddi iyerarxiyası və bürokratikləşməsi A. rejimli dövlətlər üçün səciyyəvidir. A. rejimlərinin ümumi təməli olsa da, lakin ümumi standartı yoxdur, yəni A. rejimləri “yumşaq” təsirdən – “sərt” təsirə qədər geniş amplitudaya malikdir, bəzi A. rejimlərində müəyyən siyasi-hüquqi imkanlar vətəndaşlar üçün yaradıla bilər, digərlərində isə bunlar (imkanlar) “yox” dərəcəsində məhdudlaşdırıla bilər.
AVTONOMİYA
AYRI-SEÇKİLİK
OBASTAN VİKİ
Avtoritarizm
Avtoritarizm, avtoritarlıq — latın dilində təşəbbüsçü, müəllif, bani, yaradıcı və s. mənaları verən avtoritarlıq qeyri-demokratik rejimləri və onlara uyğun olan siyasi şüur formalarını ifadə etmək üçün işlədilir. Avtoritarizm nəzəriyyəsi XIX əsrin başlanğıcında J.de Mentr və L.de Bonald kimi ulturamühafizəkar nəzəriyyəçilər tərəfindən işlənib hazırlanmışdır (Fransa inqilabına və sosialist hərakatına cavab olaraq). Avtoritar rejimdə tək bir şəxsin (tiranın, fürerin, despotun) heç bir hüquqla məhdudlaşmayan hakimiyyəti hökm sürür. Avtoritarizm şəraitində qanun-qayda yox səviyyəsində olur, vətəndaşların, ictimai təşkilatların, bütövlükdə xalqın hüquq və azadlıqları məhdudlaşdırılır. Not The End Of History? Democracy vs Authoritarianism Debated Growth of Authoritarianism in America Are we entering the age of the autocrat?

Digər lüğətlərdə