Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • АЖЕБ

    1. əcəb, təəccüblü, qəribə; ажеб кар я əcəb işdir; 2. əcəb, çox yaxşı, çox gözəl, əla; ажеб ктаб я əcəb kitabdır; * ажеб хьана əcəb oldu, yaxşı oldu,

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ажеб

    ...дивный. 2. удивительно, изумительно; дивно. 3. (в знач. частицы) : ажеб гуьрчег затӀ тушни! - какая хорошая вещь! ажеб хъсан хьаначни! - как хорошо п

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • АЖЕБ

    ( АЖЕБАН ) прил. 1) ажайиб, лап хъсан. Маншаллагь, ви бегьердин Ажеб заман я, бахтавар. Е. Э. Бахтавар. Ажеб чка - зияратдиз Вахъ элкъведи, я Эренлер

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АЖЕБ

    ( АЖЕБАН ) нар. 1) гзаф, лап. Ажеб ширин рахада мез... Е. Э. Гьуьруьдиз ухшар акуна. Ажеб хъсан затӀ я мектеб ! Гьанихъ гала зи вил диде... С. С. Ажеб

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АЖЕБ

    1. adj. marvelous; 2. adv. remarkably, surprisingly, amazingly.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • Ajen

    coğ. Agen \aʒɛ̃\]

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • АЖЕМ

    köhn. 1. əcəmi, ərəb olmayan; iranlı, fars; 2. tar. Əcəm, İran ölkəsi.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • АЖЕМ

    араб, куьгь, прил. -ди, -да арабар тушир, амма Араб Халифатдик акатзавай мусурман тир. Ажем вилаят Къафкъази. Е. Э. Чуьхвер. араб, ажем Гьиндистанда

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ACE

    ace1 n 1. xal (oyunda); 2. tuz (kart oyununda); 3. tennis oyununda rəqibin topu geri qaytara bilməməsi; ◊ the ~ of ~s yaxşıların yaxşısı ace2 v xal qa

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • ƏCƏB

    [ər.] прил. ажеб (1. клас. тажублу, гъариба; 2. хъуьруьн къведай, мезелу, гзаф гъариба; 3. лап хъсан, лап иер, гзаф гуьзел; əcəb kitabdır ажеб улуб я;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • aciz-aciz

    zərf. heumblement adv ; docilement adv ; avec résignation

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • ACİZ-ACİZ

    беспомощно

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ACİZ-ACİZ

    нареч. покорно, беспомощно

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ACİZ-ACİZ

    z. bax acizanə

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • aciz-aciz

    aciz-aciz

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ACİZ

    ...[ər.] 1. Əlindən iş gəlməyən, bacarıqsız, zəif. Aciz uşaq. Aciz adam. O çox aciz adamdır. – Bizim söhbətimizə gəldikdə, tələbə Əbdülhəsənzadə Xəlil,

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AJÚR

    is. 1. Deşikli hörgü. 2. İncə krujevalı (şəbəkəli, torlu) parça

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AJÁN

    ...ajanlar. M.Rahim. Bir darvaza fənərini külək çırpır bayaqdan; Gəlir ajan atlarının nal səsləri uzaqdan. Ə.Cəmil.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ALƏT

    ...alətləri. – Ruzgarın piş-əz-vəqt dəyişilməsini bilməkdən ötrü bir alət ixtira ediblər ki, adına mizanülhava (barometr) deyirlər. H.Zərdabi. 2. Musiqi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ALƏM

    ...bayram sözü var, bir də ki, matəm; Nəşə bir aləmdir, qüssə bir aləm. S.Vurğun. Mən bunları xatırlayır, açıq ana ürəyinin qapalı aləmini düşünürdüm. M

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ACMA

    “Acmaq”dan f.is

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AGƏH

    klas. bax agah

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ACIQ

    ...çanağına dönübdür. M.F.Axundzadə. İçərimdə zəhərli ilan kimi bir acıq və kin qıvrılırdı. M.İbrahimov. Cəmil … güləndə acığından Tahirin əlləri titrəm

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ADAB

    is. [ər. “ədəb” söz. cəmi] köhn. Əxlaq qaydaları, ədəb qaydaları, cəmiyyətdə ünsiyyət qaydaları. Bilmək adabdır sənə vacib; Rəsmü adabə olgilən talib.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ACAR

    ...yaşayan xalqlardan birinin adı, həmin xalqa mənsub olan adam. Acar ədəbiyyatı.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AFƏT

    ...və əlacını gizlərsən? M.F.Axundzadə. Uşaqlarınıza heç bir cəhətdən afət yetməyəcək. C.Məmmədquluzadə. // məc. Adam haqqında. Biri N. qəzasının afət v

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ADƏT

    ...edilmiş və kök salmış ənənə, rəsm. Rayonlarda xurafat və köhnə adət təsirlərindən qurtulmayan işçiləri biabır edirdilər… Mir Cəlal. // Qayda, dəb. Ba

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ADƏM

    ...Adəm ol, mətləbi qan, eyləmə şeytan ilə bəhs. S.Ə.Şirvani. ◊ Adəm alması anat. – qığırdağın çıxıq yeri; xirtdək. …Adəm alması deyilən xirtdək sümüyün

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AHƏN

    ...Dəmir. Peykanlarınla doldu tənim, afərin sənə; Bidad çəkməyə tənimi ahən eylədin. Füzuli. O qədər ki, peykan vurub cismimə; İtibdir bədənim ahən için

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ACAR

    аджарец (народ)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ACIQ

    злоба, злость, гнев

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ADAB

    приличие, пристойность, учтивость

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ADƏM

    Адам (первый человек на земле и первый пророк)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ADƏT

    1. привычка, навык, повадка, замашка; 2. обычай, обыкновение; 3. обряд, тадиция, нрав;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AFƏT

    стихийное бедствие, несчастье

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ALƏM

    1. мир, свет, вселенная; 2. царство;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ACİZ

    беспомощный, бессильный, слабый, жалкий, бездеятельный

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YATMALI

    прил. ксудай, хъсан ксуз жедай, къаткун патал гзаф регьят; əcəb yatmalı yerdir ажеб ксудай чка я.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏCƏB

    təəccüblü, qəribə; füsunkar, qeyri-adi

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • ƏCƏB

    gülməli — əyləncəli — mədəni

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ƏCƏB

    ƏCƏB ə. 1) təəccüb, şaşqınlıq; 2) təəccüblü; 3) lap yaxşı, yerində. Ə’CƏB ə. ən təəccüblü; daha əcaib.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ƏCƏB

    ...(kinayə, narazılıq bildirdikdə) what; Əcəb adamsan! What a man you are

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ƏCƏB

    наречие, выражающее удивление, сомнение, неуверенность: здорово! странно! чудесно! замечательно! дивно! прекрасно! восхитительно! смешно! забавно!

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ƏCƏB

    yaxşı — gözəl — əla

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ƏCƏB

    təəccüblü — qəribə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ƏCƏB

    I прил. 1. чудный, странный, необычный. Əcəb adamdır он странный человек 2. отличный, превосходный. Əcəb hava отличная погода, əcəb yer отличное место

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • əcəb

    əcəb

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ƏCƏB

    ...əhli; Bir öz əhvalını bilməzsən, əcəb halın var. S.Ə.Şirvani. Əcəb, yoxmu onun bağçası-bağı; Güllərə baxmayır, gül solü sağı. Ə.Cavad. 3. Çox yaxşı,

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • əcəb

    sif. 1) étrange, surprenant, -e ; 2) drôle, comique, cocasse ; 3) excellent, -e, joli, -e

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • ЭКИЙ

    разг. ажеб; вуч; экий шалун ты, брат ажеб женжел яни вун, якъадаш.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БОЖЕ

    1. ай аллагь; аман аллагь. 2. ажеб; боже мой, как хорошо! ажеб хъсан тушни!

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ƏCƏB OLDU

    xəbərdarlıq olunmasına baxmayaraq, etdiyi hərəkətdən zərər çəkmiş şəxsi qınamaq üçün deyilən ifadə; ~ haqq oldu, yaxşı oldu

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin frazeologiya lügəti
  • MAĞUL

    “гьич тахьай(тӀа)”, “хъсан я хьи”, “ажеб хьи” манайра ара гаф.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ALƏT

    1. орудие, инструмент; 2. анат. пенис, детородный член;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AFƏQ

    "apağ" sözünün ərəbləşmiş forması (Zənnimizcə, ə. mənşəli hesab edilən "üfüq" də "apağ"la eyni kökdəndir)

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • ALƏM

    kainat, dünya, yer kürəsi

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • AĞƏR

    ağ kişi; böyük qəhrəman, cəsur pəhləvan

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ADƏM

    adam (ilk peyğəmbərin adı) mənasındadır, torpaq deməkdir

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ACAR

    xalq və bu xalqa mənsub adam; qarışdırılmış; seçilmiş

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ABEL

    külək əsməsi; fanilik; yalan

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ЯЧЕЯ

    тIеквен; вил; сотовая ячея виртIедин рекъинин вил (тIекIвенрикай сад); ячея невода балугъар кьадай чилинин вил (вилерикай, тIеквенрикай сад).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЯГЕЛЬ

    м мн. нет, бот., ягель, миргин хьирхьам векьер (хьирхьамар хьтин векь, хъчар).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • АЛЕТЬ

    несов. 1. яру хьун; ал рангуна гьатун; яр ягъун. 2. яруз акун (яру затI), яру хьана акун; вдали алеют флаги яргъай пайдахар яру хьана аквазва

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • АЛЕТЬ

    1. Allaşmaq, qızarmaq; 2. Görünmək (al rəngli şeylər haqqında)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АЖУР

    2 – ajur (ajur, şəbəkə, tor)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АЖУР

    1 – ajur (buxalteriyada əməliyyatın icra edildiyi gündə dəftərlərə qeyd edilməsi)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АЖИО

    ajio (kağız pul, veksel və qiymətli kağızlar kursunun nominal qiymətinə nisbətən artması)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АГЬУЗАР

    прил. шел-хвал авай. Байкъуш хьайи Хенжел-кӀеле, Ажеб агьузар чка я. С. С.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГЬАРАЙ

    ...эхиз тежер мусибат къалурдай гаф. Гъарай, эллер, пис ксариз Ажеб дуьнья хьанавачни! Е. Э. Гьарай, эллер!

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ПОДЕЛОМ

    нареч. разг. хъсан хьана? ажеб хьана, кьиле аваз, нубат аваз; поделом его наказали адаз нубат аваз жаза гана.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЗА₁

    ...за вуч; что за шум? вуч къал я?; что за ночь! пагь, вуч йиф я! ажеб йиф я!

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МАЗЛУМ

    ...жедай мумкинвал авачир. Кесиб, юхсул, факьир, мазлум халкьариз Ажеб хъсан, ширин, гуьзел къар хьана. Х. Т. ЧӀехи Октябрдиз.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ДОСАДА

    ...гьал; кефи чIур хьун, кефиник хкIун; какая досада, он уже уехал! ажеб нагьакьан кар хьана, ам хъфена! 2. хъел.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ГУЬЛЛУЬ

    туьрк, прил. цуькверин, цуьквер алай. Ажеб дамах гваз и дуьнья гьалда на, Бахтавар тир яру, цӀиру гуьллуь чит. Е. Э. Яру, цӀару гуьллуь чит.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ФЕНДИГАРВИЛЕЛДИ

    нар. фендигарвал хас яз. - Ажеб хъсан адет тушни? - лагьана Риза-Кьули мирзеди. Белли, гзаф фендигарвилелди кутунвай адет я. З. Р. Гьажи Давуд. Синон

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АХТАР:

    ...Вучда кьуна ахтар, кьинер, - Адалатлу дуван амач. Ф. Н. Халкьар ажеб хьанва аси.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАВАР

    ...вил. - Тавар суна жуваз кӀан я Е. Э. Эцягъич за ви гуьгьуьлда, Ажеб тавар Я бахтавар. Е. Э. Я бахтавар.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • НАДО₀

    ...поехать фена кIанда (фин лазим я, герек я). ♦ так и надо тебе ажеб хьана, нубат алаз хьана; надо быть аквадай гьалдай, хьун лазим я.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • АЖЕБДИЗ

    ...дагъларин: Акванни чеб ийида хупӀ ажебдиз ! И. Гь. Синоним: ажеб.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КЛАРНЕТ

    урус, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра зуьрне хьтин музыкадин алат. Ажеб садав туькӀвена кларнетни ЧӀагъан. А. С. Хцихъ галаз ихтилат. Къазибег Шукурбего

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КАМИЛ

    ...патарихъай тамам, тежрибалу, илимлу. Фагьумна за, и дуьньяда Ажеб камил суна я вун. Е. Э. КӀани ярдиз. Вун са камил муршид я хьи... Е. Э. Мубарак Ис

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ШАМПАНСКОЕ

    ...къведай ички. [ХаназирикӀ]. Дагъдин гьерен шиш кьайи шампанскидихъ галаз ажеб хъсан жеда. Ф. Б. Филиал. За ресторандай кьве шуьше шампанскиярни къ

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АВАМ

    ...эллер! ФагьумтӀун дуьньяд гьалер. С. С. Куьреда авай аламатар. Ажеб авам я чи Куьре, Чизмач я тепе, я дере. С. С. Жедайд туш. Нефес авай чархарика

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ПАДИШАГЬ

    ...-ди, -да; -ар, -ри. -ра гьукуматдин, уьлкведин кьиле авай кас. Ажеб камалэгьли гуьзел жагъана къужахда аваз, Жамали эйш-ишаратда падишагь хьиз чагъ

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ШАГЬПАЗ

    ...тӀвар. * Шагьпаз пачагьдин темпел сущ., вуж кьадарсуз кагьул инсан Ажеб затӀ тушни газ. Вил акьална ахъайдалди къажгъанди хъутхъутӀ яна... Эгер газ

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ШИРИН

    ...шадардай тегьерда. Билбил хьиз ширин рахада... Е. Э. Бахтавар. Ажеб ширин рахада мез... Е. Э. Гьуьруьдиз ухшар акуна. * ширин-ширин рах., нар. вини

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • NECƏ

    ...гьалар гьикӀ я?; 2. нареч. гьикьван, гьи кьадар, гьи дережада; ажеб, хупӀ; necə də istidir гьикьван (хупӀ, ажеб) чимида; 3. кӀус. гьикӀ, вуч, ангь (т

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • АДАЛАТЛУ

    ...Вучда кьуна ахтар, кьинер, - Адалатлу дувани амач. Ф. Н. Халкьар ажеб хьанва аси. Синоним: гьахълу, гьахъвал гвай. Антоним: адалатсуз.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АРХ

    ...жуз. ШуькӀуьз рахаз, ширин, дадлу булахар Архарив хупӀ гвачни ажеб дамахар. X. Т. Гатуз дагъ. И архунай агъуз ивидин селлер фенай. ЛГ, 2001, 16. VӀ

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ПСИ

    ...патал хуьдай кӀвалин гьайван. Аку, метӀел жеда суст, Хьаначни захъ ажеб дуст. Пси-пси ксана, Псид кӀвачер ксана. Х. Х. Тапан дуст. Багьнадихъ къекъ

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЧУБАРУК

    ...авай, кӀвалин къаварик муг ийидай къуш. Чубарукар, вили лифер - Ажеб гуьзел вахт я гатфар. Ф. Ам, гагь гъил юзуриз, гагь кьил галтадиз, гагь вичин

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • HAQQ¹

    ...пул; 4. ихтияр, гьукьукь, асас); ** haqq oldu гьахъ алаз хьана, ажеб хьана, хъсан хьана; haqq vermək гьахъ гун, тестикь авун, дуьзгуьн (гьахълу) яз г

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЧАГЪ

    ...Эвер. * чагь хьун гл. кӀубан хьун. Къацу хьайила аранни дагъ, Ажеб жеда ви дамах чагъ, Цуькведин багъ кьуна утагъ Кьилди, ялгъуз на ваз, билбил. А.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ДИБА

    ...либас: Зар, диба, махпурдин атӀлас, Ви къаматдиз хупӀ ава хас, Ажеб вид дамах я, Тайгъун. А. Гь. Тайгъун.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАКАБУР

    ...авай. дамахар гвай, дамахлу. # ~ руш, ~ халкь. Яр, ви сифет-нур, Ажеб такабур. Акурла ви хур, Жеда хьи зун чӀур. Е. Э. Ярдин тариф. * такабур хьун

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КЪВАЛАВ

    ...тӀварцӀиэвездин). патав' манадин гаф. Акъваз тавун вун зи къвалав Ажеб чӀуру кар я, Зуьгьре. Е. Э. Суна, за ваз лугьун са чӀал. Чарпайдин къвалав гв

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • СУСТ

    ...гьалдиз атун, кьезил ахварал фин. Аку, метӀел жеда суст, Хьаначни захъ ажеб дуст. Пси-пси ксана, Псид кӀвачер ксана. Х. Х. Тапан дуст. Са геренда хьа

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЧӀАГЪАН

    ...хурудал кьуна макьамар ядай мецер алай музыкадин алат. Хуьрел ала ван; Ажеб садав туькӀвенва Кларнетни чӀагъан. А. С. Хцихъ галаз ихтилат. Санал -

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КПУЛ

    ...мекьивилелай бедендик киткидай азар. Садазни вилиз таквадай Ажеб пис тӀал я кпул. С. С. Кпул. Кпул яни, къуьне кьел гьатнавани?-лагьана ада вичи в

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КОНТОР

    ...Къ. Юристдин дафтардай. Гьар сана уьлкведин кантур, Бегьлихана ажеб я зур, А. Гь. Союздиз.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ИШИГЪЛАВАН

    ...ишигълаван хьун гл., вуч экв аватай гьалдиз атун. Ишигълаван жеда ажеб дагъ-тепе. X. Т. Гатун югъ.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЧИТ

    ...сущ.; -ини, -ина; -ер, -ери, -ера памбагдин кьелечӀ, назик парча. Ажеб дамах гваз и дуьнья гьалда на, Бахтавар тир Яру, цӀару гуьллуь чит. Е. Э. Яру,

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ШИФЕР

    ...шифер ягъиз, Папар жезва кӀвал сувагъиз, Залан кӀвалах уртах ийиз, Ажеб регьятвилер жеда. С. Лезги мехъер.... фялейри, сварщикри са куьруь вахтунда

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ПИЛЕК

    ...хамунал лацу пилекар алайбур. А. Исм. Эхиримжи къув. Акуна заз, им ажеб акунар авай кицӀ я. Чарарин ранг расу, расу рангунал чӀулав яни, шуьтруь ян

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КУЬРЕ

    ...СтӀал Сулейманан районар экӀя хьанвай еришра яшамиш жезвай инсанар Ажеб авам я чи Куьре, Чизмач адаз тепе, дере. С. С.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АКЪАКЬУН

    ...няй са вуч ятӀани алакьун, мумкинвал хьун. Къамкъам хузаин яз ажеб кар хьана, ТахьайтӀа адай акъакьдачир... Гьикьван гун? Чайни акъакьдач эхир. Г

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КЪУЖАХ

    ...-ар, -ри, -ра вилик патахъ ахъайнавай гъилеринни хурун ара. Ажеб камалэгьли гуьзел жагъана къужахда аваз... Е. Э. Хьана. Къужахда аял авай папа къ

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ШИХ

    ...Бахтсузвал. Абур шикилар. - АГ.] шихинал ягълу рангаралди чӀугунвай, чебни ажеб гуьзел акъатнавай. А. А. Умуд. 2) са вуч ятӀани марфадикай хуьн па

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Ajen
Ajen (fr. və oks. Agen) — Fransanın Yeni Akvitaniya regionunda yerləşən Lo və Qaronna departamentinin inzibati mərkəzi. 162 metrə çatan Ermitaj təpəsinin ətəyində Qaronna sahillərində yerləşir. Əhalisi — 30 170 nəfər (1999). == Tarixi == İlk olaraq Yuli Sezar tərəfindən "Qalli müharibə haqqında notlar" da Aginnum kimi deyilir, nitiobriq qəbilənin şəhəri. 509-cu ildə Xlodviq tərəfindən fəth edilmişdir.
Ajek şəlaləsi
Ajek (ubıx же (аже) — qar, к (куа) — oğul) — Rusiyanın Krasnodar diyarında şəlalə. Ajek şəlaləsi Ajek çayı üzərində, çayın Soçi çayına töküldüyü yerdə yerləşir. Şəlalə Xostinski rayonu daxildədir. Ajek şəlaləsi Soçi Milli Parkı ərazisi daxilində olub Orexovka kəndindən 6,5 km qərbdə yerləşir. == Etimologiyası == Şəlalənin və çayın adı ubıx dilindən tərcümədə «qar oğlu» (же (аже) — qar, к (əsas söz куа) — oğul) və ya «qarla doğulan» deməkdir. Belə bir adın yaranmasına səbəb Saxarnoy dağının cənub yamacıdır. Məhs bu ərazidə olan qar papağının olmasıdır. Qış aylarında yağan yağntılar nəticəsində bu ərazidə qar örtüyü formalaşır. Qonşu zirvələrdə isə qar örtüyü tez əriyir. Başqa bir ehtimala görə Ajek — «maral oğlu» deməkdir.
Ajen (rayon)
Ajen (fr. Agen) — Fransanın Akvitaniya regionun rayonlarından (fr. Arrondissement) biri. Departamenti — Lo və Qaronna. Suprefektura — Ajen. Rayonun əhalisi 2006-cı ildə 114 951 nəfər təşkil edirdi. Əhalinin sıxlığı 113 nəf. / km². Rayon ərazisi — 1013 km².
Anton Ajbe
Anton Ajbe (30 may 1862[…], Krayna[d] – 6 avqust 1905, Münhen) — Sloveniya rəssamı və pedaqoqu. == Yaradıcılığı == Vyana və Münxen Rəssamlıq Akademiyasını oxumuşdur. Realist əsərlərin müəllifidir Avtoportret (1890), Zənci qadın (1895) tanınmış əsərləridir. 1891-ci ildə Münxendə şəxsi rəssamlıq məktəbini açmışdır. Sloven impressionistlərindən İ. Qroxar, M. Yama, çex boyarı L. Kuba, həmçinin İ. E. Qrabar, V. V. Kandinski, serb rəssamı Nadejda Petroviç və b. Anton Ajbenin şagirdi olmuşdur.
Аpе
Ape (latış. Ape‎) — Latviyada şəhər, əhalisi 1.8 min nəfərdir. Riqadan 177 km. şimali-şərqdə, Estoniya sərhəddinin yaxınlığındadır. Estonca adı Hopadır.
AEBA
Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyi (ing. International Atomic Energy Agency) və ya qısaca BAEA (ing. IAEA) — BMT-nin ixtisaslaşdırılmış agentliyi. Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyi (AEBA), nüvə enerjisindən sülh istifadəsini təşviq etmək və nüvə silahları da daxil olmaqla, onun hər hansı bir hərbi məqsəd üçün istifadəsinə maneə törətmək istəyən beynəlxalq bir təşkilatdır. == Təşkilatın yaradılması == BAEA, 29 iyul 1957-ci ildə müstəqil bir təşkilat kimi yaradılmışdır. Birləşmiş Millətlər Təşkilatından öz beynəlxalq müqaviləsi ilə qurulmuş olsa da, statusuna görə həm Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyasına, həm də Təhlükəsizlik Şurasına məlumat verir. == Fəaliyyəti və məqsədləri == Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin Avstriyanın Vyana şəhərində qərargahı var. Beynəlxalq Atom Enerjisi Təşkilatının Toronto, Kanada və Yaponiyanın Tokio şəhərində yerləşən iki "Regional Təhlükəsizlik Təşkilatları Ofisləri" var. Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin Nyu-Yorkda, ABŞ-də və İsveçrənin Cenevrə şəhərində yerləşən iki əlaqə bürosu var. Bundan əlavə, AEBA Seibersdorf, Avstriya, Monako və Triest şəhərlərində yerləşən laboratoriya və tədqiqat mərkəzlərinə malikdir.
AJAX
AJAX (ing. Asynchronous JavaScript and XML, azərb. Asinxron JavaScript və XML‎), İnternet səhifələrində JavaScript və XML Http Request istifadəçi ilə interaktiv proqramlar yaradan texnikanın adıdır.Necə oxunması lazım olduğu mövzusunda bir ümumi razılıq olmamaqla birlikdə əksəriyyətlə yazıldığı kimi ajaks olaraq oxunarkən, kimiləri tərəfindən eyni yazımlı ada futbol klubu nümunə göstərilərək Ayaks olaraq oxunur. İngiliscədə ey-ceks olaraq oxunur.Ən məşhur istifadə sahəsi, səhifəni yenidən yükləməyə ehtiyac qalmadan, səhifədə görünür dəyişikliklər etməkdir. XMLHttpRequest istifadə edilərək birdən çox müstəqil əməliyyat edilə bilər. Bəzi informasiya mütəxəssisləri, AJAX'ın HTML və XML-dən sonra ən yenilikçi İnternet proqramı olduğunu və Veb 2.0. 'ı sonlandırıb, 3. kainatın qapısını açdığını önə sürmüşlər. == İşləyişi == Asynchronous JavaScript and XMLsözlərinin qısaltması olan Ayaks, interaktiv veb tətbiqləri yaratmaq üçün istifadə edilən bir veb proqramlaşdırma texnikasıdır. Əsas məqsədi arxa planda serverlə kiçik miqdarda məlumat mübadiləsi sayəsində səhifəni daha sürətli yeniləyən veb səhifələri etmək, başqa sözlə istifadəçinin istədiyi hər anda bütün veb səhifəsini yeniləmək dərdindən xilas edir.
AMEA
Azərbaycanın Milli Elmlər Akademiyası və ya qısaca: AMEA — Azərbaycan Respublikasında dövlətin təsis etdiyi ali elmi qurum, Respublikanın ali elmi idarəsi. == Tarixi == Azərbaycan elminin, onun intellektual dəyərlərinin milli sərvət kimi qəbul edilməsində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin (1918–1920) mühüm rolu olmuşdur. Bakı Universitetinin yaranması, azərbaycanlı tələbələrin Avropa ali məktəblərinə göndərilməsi milli dilin, mədəniyyətin intişarı bütövlükdə Azərbaycan elminin inkişafına mühüm təsir göstərən amillərdən olmuşdur. 1920-ci ilin əvvəllərində respublikada elmi tədqiqatlar əsasən Azərbaycan Dövlət Universitetində (indiki BDU) mərkəzləşmişdi. 1920–1922-ci illərdə burada humanitar, tibb və təbiət bölmələrindən ibarət elmi assosiasiya təşkil edilmiş və fəaliyyət göstərmişdir. 1925-ci ildə Cəmiyyət Azərbaycan Hökumətinin sərəncamına verildi. 1923–1929-cu illər arasında Azərbaycanı Tədqiq və Tətəbbö Cəmiyyəti fəaliyyət göstərmişdi. Həmin cəmiyyətin sədri Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, üzvlərindən biri isə Məhəmmədhəsən bəy Vəlili-Baharlı seçilmişdi. 1929-cu ildə bu cəmiyyət yenidən təşkil edilərək Azərbaycan Dövlət Elmi-Tədqiqat İnstitutu (DETİ) adlandırılmışdı. İnstitutun təbiət, biologiya, tarix və etnoqrafiya, dilçilik, ədəbiyyat və incəsənət, fəlsəfə, Sovet Şərqi və xarici Şərq, dövlət və hüquq bölmələri var idi.
AMEA­
Azərbaycanın Milli Elmlər Akademiyası və ya qısaca: AMEA — Azərbaycan Respublikasında dövlətin təsis etdiyi ali elmi qurum, Respublikanın ali elmi idarəsi. == Tarixi == Azərbaycan elminin, onun intellektual dəyərlərinin milli sərvət kimi qəbul edilməsində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin (1918–1920) mühüm rolu olmuşdur. Bakı Universitetinin yaranması, azərbaycanlı tələbələrin Avropa ali məktəblərinə göndərilməsi milli dilin, mədəniyyətin intişarı bütövlükdə Azərbaycan elminin inkişafına mühüm təsir göstərən amillərdən olmuşdur. 1920-ci ilin əvvəllərində respublikada elmi tədqiqatlar əsasən Azərbaycan Dövlət Universitetində (indiki BDU) mərkəzləşmişdi. 1920–1922-ci illərdə burada humanitar, tibb və təbiət bölmələrindən ibarət elmi assosiasiya təşkil edilmiş və fəaliyyət göstərmişdir. 1925-ci ildə Cəmiyyət Azərbaycan Hökumətinin sərəncamına verildi. 1923–1929-cu illər arasında Azərbaycanı Tədqiq və Tətəbbö Cəmiyyəti fəaliyyət göstərmişdi. Həmin cəmiyyətin sədri Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, üzvlərindən biri isə Məhəmmədhəsən bəy Vəlili-Baharlı seçilmişdi. 1929-cu ildə bu cəmiyyət yenidən təşkil edilərək Azərbaycan Dövlət Elmi-Tədqiqat İnstitutu (DETİ) adlandırılmışdı. İnstitutun təbiət, biologiya, tarix və etnoqrafiya, dilçilik, ədəbiyyat və incəsənət, fəlsəfə, Sovet Şərqi və xarici Şərq, dövlət və hüquq bölmələri var idi.
Abec
abec (アベシ, abeshi) – Yaponiya illüstratoru. Ən tanınmış işi "Sword Art Online" ranobe seriyasıdır. == Həyatı == 22 sentyabr 1985-ci ildə anadan olmuşdur. Böyük bacısı Yukiko Horiquçi də illüstrator/animasiyaçıdır və "Lucky Star", "K-On!", "Kokoro Connect" və "Tamako Market" animelərinin personaj dizayneri olmuşdur. == Karyerası == Ən tanınmış işi "Sword Art Online" ranobe seriyasıdır. Bundan əlavə, spin-off olan "Sword Art Online: Progressive" ranobe seriyasının da illüstratorudur.2013-cü ildə "Kono Light Novel ga Sugoi!" soraq kitabçasının top-10 illüstrator reytinqində birinci yeri tutmuşdur. 2011-ci ildə altıncı, 2012, 2014, 2015, 2016-cı illərdə üçüncü, 2017-ci ildə isə ikinci yeri tutmuşdur.2014-cü ildə Anime Expo tədbirinə fəxri qonaq qismində dəvət edilmişdi. Stilinə görə tez-tez kiotolu illüstrator BUNBUN ilə qarışdırılır.
Adeh
Adeh (Sulduz)
Adel
Adel (ing. Adele) (Əsl adı Adel Lori Blue Edkins (ing. Adele Laurie Blue Adkins)) — Britaniya müğənni və söz yazarı. == Həyatı == 2006-cı ildə bir tanışının Adeleyə aid parçanı Myspace`ə göndərməsindən sonra XL Recordings ona səs yazma müqaviləsi təklif edir. 2008-də BBC-nin "2008-in səsi" yarışmasının qalibi olur. Daha sonrakı il BBC-nin "2008-ci ilin səsi" mükafatını qazanır. İlk albomu sayılan 19 ilə o, bir çox tənqidçilərin təqdirini qazanmışdır. Birləşmiş Krallıqda 4 dəfə platin mükafatı almışdır. Bundan başqa 2009-cu ildə Gremmi mükafatına layiq görülüb və "İlin ən yaxşı qadın pop vokalçısı" adını qazanmışdır. "21" adlı albomu ilə Ginnesin Rekordlar Kitabına daxil olmuşdur.
Adəl
Adel (ing. Adele) (Əsl adı Adel Lori Blue Edkins (ing. Adele Laurie Blue Adkins)) — Britaniya müğənni və söz yazarı. == Həyatı == 2006-cı ildə bir tanışının Adeleyə aid parçanı Myspace`ə göndərməsindən sonra XL Recordings ona səs yazma müqaviləsi təklif edir. 2008-də BBC-nin "2008-in səsi" yarışmasının qalibi olur. Daha sonrakı il BBC-nin "2008-ci ilin səsi" mükafatını qazanır. İlk albomu sayılan 19 ilə o, bir çox tənqidçilərin təqdirini qazanmışdır. Birləşmiş Krallıqda 4 dəfə platin mükafatı almışdır. Bundan başqa 2009-cu ildə Gremmi mükafatına layiq görülüb və "İlin ən yaxşı qadın pop vokalçısı" adını qazanmışdır. "21" adlı albomu ilə Ginnesin Rekordlar Kitabına daxil olmuşdur.
Adəm
Adəm (ivr. ‏אָדָם‏‏‎ insan, yun. Ἀδάμ, ərəb. آدم‎) — Tövrata, Zəbura, İncilə və Qurana görə Allahın yaratdığı ilk insan və insan nəslinin ulu babası. Səmavi kitablarda qeyd olunmuş informasiyalara əsasən Adəm və Həvvanın üçüncü oğlu — Şeys peyğəmbər Adəmin yaradılmasının 130-cu ilində dünyaya göz açmışdır. Yəni Adəm peyğəmbərin mövludu (yaranması) yəhudi dininə görə bizim eradan əvvəl təqribən 3800-cü ilə, xristian dininə (pravoslavlara) görə isə eradan əvvəl təqribən 5409-cu ilə təsadüf edir. Həvvanın əri, Habilin, Qabilin və Şeysin atası. Tanrıya itaət etməyərək xeyirlə şəri bilmə ağacının meyvəsini dadandan sonra cənnətdən qovulmuşdu. Yəhudiliyə görə, Adəm və Həvva bütün bəşəri obrazı əks etdirərək, tam həcmdə insani münasibətləri göstərilər, onların hekayəsi bəşəriyyətin tarixi örnəyi kimi baxıla bilər. Xristian dininə görə, Adəm insanın Tanrı ilə münasibətdəki rəmzidir.
Adət
Adət-ənənə, adət və ya ənənə — bir cəmiyyət və ya qrup içərisində müəyyən keçmişə sahib olan, simvolik və ya xüsusi bir əhəmiyyət kəsb edən nəsildən nəsilə ötürülərək mədəni vərdişlər, məlumat, davranış və inanc toplusudur. == Adət-ənənə anlayışının məzmunu == Adət və ənənələr bəşəriyyətin təkamül prosesini özündə əks etdirir, bütün dövrlərdə cəmiyyətin sosial-mənəvi və mədəni tərəqqisinin göstəricilərindən biri kimi çıxış edir, Bir çox elmi ədəbiyyatlardan məlumdur ki, adət və ənənələrin təkamülü insan cəmiyyətinin üst poleolit dövründən başlamış, həyat tərzi, sosial qurumlar dəyişdikcə onlar da inkişaf etmiş, modernləşərək zənginləşmişdir. Keçmişdə yaranaraq bir nəsildən digər nəslə ötürülərək indiki dövrümüzə qədər gəlib çıxmışdır. Hər bir xalqın keçmişi, tarixi, psixologiyası, milli-mənəvi dəyərləri adətlərdə əksini tapır, onlar bizim üçün keçmişlə bağlı böyük bir informasiya mənbəyidir, burada insanların baxışlarını, zövqünü, həyat tərzini, əxlaqını, düşüncə tərzini, yaradıcılıq qabiliyyətini və.s görmək olar. Ənənə - özünəməxsus xalq yaddaşıdır. Bizim bütün həyatımız müəyyən qaydalar, nümunələr əsasında qurulur. Ənənə anlayışına ictimai elmlərin fərqli alt intizamlarının yanaşmaları ilə ənənəvi cəmiyyətlərin yüklədikləri mənalar arasında həm bənzərliklər həm də fərqliliklər mövcuddur. İctimai elmlər ənənəyə cəmiyyətlərin yaşadıqları coğrafiya, iqlim və s. kimi xarici şərtlərə uyğunlaşma təmin etmək məqsədiylə törədilmiş, bəşəri qaynaqlı "inşa"lar, "icad"lar olaraq baxarkən ənənəvi cəmiyyətlər öz ənənələrinin qaynağını mif, əfsanə, atalar, qəhrəmanlar və tanrı kimi müqəddəsdə görürlər. İctimai elmlərdə daha fenomenolojik bir yanaşma ilə ənənələri tam funksional xüsusiyyətləri istiqamətiylə görüb mənşələrini bu funksiyaya bağlayan şərhlərin yanında ənənələri müəyyən bir məna bütünlüyünü əks etdirən fenomenlər olaraq qiymətləndirən yazarlar da vardır.
Ajio
Ajur
Ajur (fr. à jour) — mühasibatda təsərrüfat əməliyyatları başa çatdırılan gün bütün hesab qeydlərinin aparılmasını göstərən mühasibat uçotunun vəziyyəti. Bu, daha geniş mənada uçot hesabalama işlərinin qrafiklə müəyuən edilmiş müddətdə yerinə yetirilməsidir. Ajur ilə istənilən vaxt aralığı üçün müəssisə haqqında dəqiq təsəvvür əldə etmək mümkündür. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Ажур // Українська радянська енциклопедія : у 12 т. / гол. ред. М. П. Бажан ; редкол.: О. К. Антонов та ін. — 2-ге вид. — К. : Головна редакція УРЕ, 1974–1985.
Aken
Aken (q.misir Jqn "qoruyucu") — Qədim Misir tanrısı. Ölülərin ruhlarını Meseket qayığı ilə çaydan keçərək yeraltı dünyasına daşıyan qədim Misir tanrısı. Qədim Misir mifologiyasına görə, axirət dünyası, Duatın ümumi sahəsindən (sadə insanlar üçün) və daha əlverişli "İalu"dan (müqəddəslər və seçilmişlər üçün olan hissə) ibarət idi. "Aken"in meydana çıxmasından sonra Anubis sadəcə olaraq balzamlama tanrısı oldu və Osiris yeraltı dünyasının kralı olsa da, yalnız İalu bölgəsi onun nəzarətində idi. Beləliklə, Aken bütün Duatı idarə edir. == Təsviri == Aken adətən qayığın arxa tərəfində dayanan və sükanı idarə edən qoç başlı bir adam kimi təsvir edilirdi. Onun adı ilk dəfə məşhur Ölülər Kitabında çəkilir . Orada o, günəş tanrısı Raya "Şen halqasını" gətirərək, Ranın göy qabığının qoruyucusu" kimi istiqamətləndirdi. O, həmçinin padşah Seti I məzarında təsvir olunduğu kimi tanrıların və cinlərin "zamanın ipini" çəkdiyi "zamanın ağzı" kimi təsvir edilmişdir.Onun ibadətinin əsas mərkəzi İsna (Letopolis) şəhəri idi. Ehtimal edilir ki, bəlkə də, bu tanrının kultu Aralıq dənizi sahilində olan xalqların arasında yayılır və onların miflərində yer taparaq möhkəmlənir.
Aker
Aker (q.misir ȝkr — "yer") — Qədim Misir tanrısı. Misir mifologiyasında yerin tanrısı və ölülərin himayədarı, ən qədim tanrılardan biri. Qədim Misir tarixinin gedişində "Aker"in rolu bir neçə dəfə dəyişikliyə məruz qalıb. Padşahlıqdan əvvəlki Misirdə o, bir nomun yer tanrısı idi. Erkən padşahlıq dövründə isə o, Geb tanrısının mücəssəməsi (tanrı Banın ruhu) hesab olunurdu. Daha sonra o, yeraltı dünyasının tanrılarından biri və Apofislə gündəlik döyüşündə Ranın köməkçilərindən biri oldu. Bu tanrı həm də "yerin ruhları" – ilanların himayədarı kimi Akeru (Akerin cəmi) adlanır. Bəzən iki başlı aslan şəklində təsvir olunur (daha az — sfenks). Dünənlə sabahın, qərblə şərqin birləşməsini simvolizə edirdi. O, böyük tanrılar dairəsinə aid deyildi, onun ibadət yeri yox idi.
Ales
Ales (fr. Alès) — Fransada yerləşən Ales rayonun inzibati mərkəzi. == Tarixi == XVI əsrdə Ales mühüm quqenot mərkəzi idi. Şəhərin 1629-cu ildə Fransanın kralı XIII Luis tərəfindən ələ keçirildikdən sonra Nantesin fərmanını təsdiqləyən sülh müqaviləsi bağlanmışdı.
Alet
Alet (Mikena çarı) — yunan mifologiyasında personaj. Alet (Korinf çarı) — yunan mifologiyasında personaj.
Alət
Alət — obyektə təsir etmək üçün əl ilə idarə edilən sadə qurğu, predmet və ya maşın. Onunla obyekt öyrənilir, ölçülür və ya dəyişilir. Geniş mənada obyekti dəyişmək və ya yaratmaq üçün istifadə edilən vasitə. O ancaq əmək aləti olaraq köməkçi vasitə deyil. == Alət anlayışı == "Alət" heç də bütün maşən və qurğular demək deyil. Alət dedikdə əllə istifadə edilə bilən, daşınan və ötürülə bilən qeyri-stasionar qurğular başa düşülür. Təbiətdə alətlərin məqsədli hazırlanması qabiliyyəti insanlarla yanaşı bəzi heyvanlara da aiddir. Hissənin alətlə emalı insan və heyvanın fiziki gücünün istifadəsi və ya maşınların tətbiqi ilə həyata keçirilir. Aləti sərbəst olaraq tətbiq edən maşın və dəzgahlar alət hesab edilmir. Ümumlilkdə alət aşağıdakı hallara xasdır: Dülgərlik işləri (çəkic, yiyə, açar), Presləmə və yayma prosesləri (formalar), Dəzgahlarda tətiq olunan kəsmə əməliyyatları (kəski, frez, burğu) İnformasiya texnologiyasında yeni proqramların yaradılmasında (kompayler, interpreter).
Amen
Amon və yaxud Ammon, Amoun, Amun, Amen — qədim Misir dini-əfsanəsinə görə külək və bərəkət (məhsuldarlıq) tanrısı (ilahisi). Bu tanrı (allah) (ilahi) Ra — nın əlavə adı Ameni ilə səhv salınmamalıdır. == Mənşəyi == İlk olaraq Misirin mərkəzi əyalətində Amon tanrı kimi qəbul edilmişdir. XI sülalə dövründə Teben şəhərində əyalət tanrısı qəbul olunurdu. Hermontis ailəsi ölkə daxili çəkişməni öz xeyrinə həll etdikdən sonra Tebeni legitimləşdirir. XII sülalə düvründə yeni paytaxt Teben şimala köçürülür. Bundan sonra firon I Senusert Amon məbədi tikdirir. == Təsviri == Amon Amarna dövründən qabaq taclı və əsalı insan obrazında təsvir olunmuşdur. Ammarnadan sonrakı dövrdə isə mavi rəngdə olan tovuz quşu lələyindən ibarət olan qoşa tacla təsvir edilmişdir. Mavi dəri küləyi və yaranışı, lap qədim xalq inacına görə qoçu tərənnüm edirdi.
Amöb
Amoeba , Amoebae ailəsinə aid birhüceyrəli amöboidlər cinsidir . Cinsin tip növü sinif otaqlarında və laboratoriyalarda geniş şəkildə öyrənilən ümumi şirin su orqanizmi Amoeba proteusdur . == Tarix və təsnifat == Amoebaya bənzəyən orqanizmin ilk qeydi 1755-ci ildə kəşfini Yunan mifologiyasının formasını dəyişdirən dəniz tanrısı Proteusun şərəfinə " der kleine Proteus " ("kiçik Proteus") adlandıran Avqust İohan Rösel von Rosenhof tərəfindən hazırlanmışdır. Röselin illüstrasiyaları hazırda Amoeba proteus kimi tanınan canlıya bənzər bir canlını göstərsə də, onun "kiçik Proteus"unu heç bir müasir növlə eyniləşdirmək mümkün deyil . "Proteus animalcule " termini 18-ci və 19-cu əsrlər boyu hər hansı böyük, sərbəst yaşayan amoeboid üçün qeyri-rəsmi ad kimi istifadədə qaldı. 1758-ci ildə, görünür, Röselin "Proteus"unu özü üçün görmədən, Karl Linney orqanizmi Volvox adı altında öz təsnifat sisteminə daxil etdi . Bununla belə, Volvox adı artıq bayraqlı yosunlar cinsinə aid edildi . 1786-cı ildə Danimarka təbiətşünası Otto Müller Proteus diffluens adlandırdığı bir növü təsvir etdi və təsvir etdi , ehtimal ki, bu gün Amoeba proteus kimi tanınan orqanizm idi . "Dəyişiklik" mənasını verən yunan amoibè ( ἀμοιβή) dən olan Amiba cinsi 1822-ci ildə Bori de Saint-Vinsent tərəfindən qurulmuşdur . 1830-cu ildə alman təbiətşünası CG Ehrenberg mikroskopik canlıların öz təsnifatında bu cinsi qəbul etdi, lakin o öz təsnifatında " Amöba " olaraq qeyd etdi.
Açeh
Açeh — İndoneziya əyalətidir, Sumatranın şimal ucunda yerləşir. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Banda Açehdir. Hindistanın Andaman və Nikobar adalarına yaxındır və onlardan Andaman dənizi ilə ayrılır. Xüsusi bir muxtariyyət verilib, Açeh dini baxımdan mühafizəkar bir məkandır və şəriət qanunlarını rəsmi olaraq tətbiq edən yeganə İndoneziya əyalətidir. Bu bölgədə on yerli etnik qrup var, ən böyüyü Açeh xalqıdır və bölgə əhalisinin təxminən 80% -dən 90% -ə qədərini təşkil edir. Açeh İndoneziyada İslamın yayılmasının başlandığı yerdir və İslamın Cənub-Şərqi Asiyada yayılmasının əsas amilidir. İslam Açehə (Fansur və Lamuri Krallığı) eramızın 1250-ci ilində çatdı. XVII əsrin əvvəllərində Açeh Sultanlığı Malakka boğazı bölgəsində ən varlı, güclü və inkişaf etmiş bir dövlət idi. Açeh keçmiş Hollandiya kolonistləri və daha sonra İndoneziya hökuməti də daxil olmaqla, xarici müstəqillik və nəzarətə qarşı müqavimət tarixinə malikdir. Açeh bəzi qiymətləndirmələrə görə qaz ehtiyatlarının dünyanın ən böyük ehtiyatlarından biri olduğunu söyləyən neft və təbii qazın əhəmiyyətli təbii ehtiyatlarına malikdir.
Acer
Ağcaqayın (lat. Acer L.) — ağcaqayın fəsiləsindən ağac və kol bitkisi cinsi. Avropa, Asiya və Şimali Amerikada geniş yayılmışdır. Qarşı-qarşıya düzülən yarpaqları dilimli, nadir hallarda lələkvarı mürəkkəb və ya bütövdür; çiçəkləri salxım, yaxud qalxanabənzər çiçək qrupunda toplanmışdır. Meyvəsi ikiqat qanadlıdır. Avropa, Asiya, Şimali Afrika, Şimali Amerika və Mərkəzi Amerikada 150-dək növü məlumdur. Azərbaycanda 8 növü var. Oduncağından mebel, musiqi alətləri və s. hazırlanır. Ağcaqayın dekorativ və ballı bitkidir.