Lüğətlərdə axtarış.

Alaha (Halakha, Halacha, Alaha, הלכה İbranicedə "getmək" mənasındadır) Yəhudi qanun sistemini təyin bir anlayışdır. Şifahi və yazılı köçürülən əmr və nəhyləri əhatə edən ümumi bir dini hüquq anlayışıdır. Təxminən olaraq Babil Talmudunun üçdə biri və Qüds Talmudu'nun da altıda birini Halaha təşkil edir. Alaha hüquq sisteminin bir çox hissəsi müasir hüquq sistemlərində də görülən vətəndaş hüquq və cinayət hüququ kimi hissələrdən ibarətdir. Alaha 613 əmrdən ibarətdir. Bunun 365'i qadağalardan müteşekkildir. Qaynağı Tora'dır.

Luçian Blaqa (9.5.1895, Transilvaniya, Lankrem – 6. 5.1961, Kluj) — rumın filosofu, şair, tərcüməçi. == Fəaliyyəti == 1914–17-ci illərdə Sibiu şəhərində İlahiyyat İnstitutunda təhsil almışdır. 1926–39-cu illərdə diplomatik xidmətdə çalışmış, 1939–48-ci illərdə Kluj Universitetinin professoru olmuşdur. Fəlsəfi əsərlərin [“Mədəniyyət trilogiyası” (“Trilogia culturii”, 1936–37) və s.] və poetik topluların [“İşıq poemaları” (Poemele luminii”, 1919), “Peyğəmbərin addımları” (“Paşii profetului”, 1921), “Böyük keçid” (“İn marea trecere, 1924) və s.] müəllifidir. Qnoseoloji problematika ilə zəngin Blaqa lirikasının mərkəzi mövzularından biri sivilizasiya ilə təbiət arasındakı uçurumdur. Blaqanın milli mifoloji motivlərə əsaslanan dramaturgiyasında alman ekspressionizminin təsiri duyulur.

Baha Tofiq (türk. Bahâ Tevfik; 13 aprel 1884, İzmir, Aydın vilayəti – 15 may 1914, Konstantinopol) — Osmanlı mütəfəkkiri, yazıçısı, fərdiyyətçi (individualist) anarxisti. == Həyatı == Baha Tofiq 1884-cü ildə Osmanlı imperiyasının Aydın vilayəti ərazisinə daxil olan İzmir şəhərində anadan olmuşdur. O, ibtidai və orta təhsilini burada almışdır. Tofiq Məktəb-i Mülküyədə ali təhsil almış, 1907-ci ildə oradan məzun olmuşdur. O, İkinci Məşrutiyyətdən sonra vilayət maiyyət məmurluğu ilə qısa bir müddət Məclis-i Əyan katibliyində çalışmışdır. Rəhbər-i İttihad-i Osmani Məktəbində fəlsəfə üzrə dərs deməyə başlamış, vəfatına qədər bu vəzifədə çalışmışdır. Tofiq yazıçı Ömər Seyfəddinin fransız dili müəllimi olmuşdur. Baha Tofiq appendisitdən əziyyət çəkirdi. O, 15 may 1914-cü il tarixində, 30 yaşında vəfat etmişdir.

Baha Səid (türk. Baha Sait; 1882, Konstantinopol – 1939) — Türkiyə hərbçisi. O, Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsi iştirakçısı olmuşdur. == Həyatı == Baha Səid Qafqazdan Anadoluya köçmüş qumuq ailəsində anadan olmuşdur.O, bəzi mənbələrə görə 1882-ci ildə Biqada, bəzilərinə görə isə Dağıstanda doğulmuş və 16 yaşında Türkiyəyə gəlmişdir.Baha Səid müharibə zamanı İstanbuldan Anadoluya sursat və döyüşçülərin qaçaqmalçılıq yolu ilə gətirilməsini, müharibəyə qarşı plan və yazışmaların öyrənilərək Ankaraya çatdırılmasını təmin edən Karakol cəmiyyətinin qurucularından biridir. O, həm də ələvilik ilə bağlı araşdırmaları ilə tanınır. Baha Səid Azərbaycanın sovetləşdirilməsində müəyyən rol oynamışdır. Baha Səid 16 oktyabr 1939-cu ildə ürək tutmasından vəfat etmişdir. Mərkəzəfəndi qəbiristanlığında dəfn olunmuşdur.

Astarı üzündən baha qısametrajlı sənədli süjeti rejissor Vaqif Mustafayev tərəfindən 1986-cı ildə çəkilmişdir. "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında istehsal edilmişdir. Film Sumqayıt alüminium zavodunun yardımçı təsərrüfat sahəsinin yararsızlığından söhbət açır. == Məzmunu == Film Sumqayıt alüminium zavodunun yardımçı təsərrüfat sahəsinin yararsızlığından söhbət açır.

Ablana — Azərbaycan ərazisində mövcud olmuş qədim şəhər. Yunan coğrafiyaşünası Ptolemeyin "Coğrafi təlimnamə" əsərində Kürün şimal qollarından biri ilə Alban çayı arasında yerləşdiyi qeyd edilmişdir. Yeri müəyyən olunmamışdır.

Alana — nazlı, armud və s.-dən hazırlanan çərəz. Əsasən, Azərbaycanın Naxçıvan bölgəsinin Ordubad rayonu ərazisində geniş yayılmışdır. == Hazırlanması == Onu, adətən, şaftalının nazlı növündən və armudun əndiryani və şəkəri növündən hazırlayırlar. Alananı hazırlamaq üçün ilk əvvəl lazım olan meyvələr dərilir. Meyvənin qabığı soyulub 5-6 gün günəş şüası altında qurudulduqdan sonra saplaq tərəfdən dairəvi kəsilir və içərisi oyulur. Yenidən gün düşən yerə bir gün saxladıqdan sonra hazırlanmış içlik meyvənin içərisinə doldurulur. İçliyi hazırlamaq üçün cəviz ləpəsini iri gözlü ət maşınında çəkərək 1:1 nisbətində şəkər tozu əlavə edilir. Alananın tamı daha yaxşı olsun deyə ona 1-2 çimdik vanil əlavə edirlər. Elə ki, içlik qurudulmuş meyvənin içərisinə dolduruldu, onda əvvəlcədən hazırlanmış xırda meyvə qapaqlarını alananın yuxarı hissəsinə qoyaraq sap keçirilmiş təbənə ilə deşərək sapa düzülür. Təxminən 20-30 alana bir sapa düzülərək düyünlənir və üzərinə tənzif keçirilərək münasib bir yerdən asılır.

Alaşa — Azərbaycan Respublikasının Astara rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Əhalisi 396 nəfərdir.[mənbə göstərin]Alaşa Astara rayonunun Səncərədi inzibati ərazi vahidində kənd. Lənkəran ovalığındadır. Toponimin yerli tələffüz formasına (ələşo) əsaslanan tədqiqatçılar onu "böyük həyat" kimi izah edirlər. Adını ərazidəki eyniadlı bulaqdan almışdır. == Etimologiyası == Coğrafi adın tərkibindəki «ala» komponenti qədim türk dillərində «böyük», «şa» isə talış dilində həyat sözünün qədim variantı olub «böyük həyat» böyük yaşayış məntəqəsi mənasındadır. == Din == Kənddə "Məhəmməd" məscidi dini icması fəaliyyət göstərir. == Tanınmış şəxslər == === Şəhidləri === Rüstəm Şahbazov (1974-1992). Vüsal Nəhmətov (1987-2020). Nihad Əhmədov (2000-2020).

Yaz yaxud bahar - ilin 4 fəslindən biri. Şimali yarım kürədən mart və iyun Yazda ağaclar çiçək açır, hava istiliyi artmağa başlayır. Bu mövsümdə qar əriməsi və bol miqdarda yağışların yağması ilə su yataqları olan dərələr, göllər, Gölməçə və anbarlar su ilə dolar. Baharın xəbərçisi çiçəklərdir. Xüsusilə bu mövsümdə yerli hava depresiyanı alaraq meydana gələn hava dəyişikliklərində xalq arasında Qırx İkindi adı verilən leysan yağışları başlar. Bu yağışlarla şiddətli göy gurultusu, ildırım düşməsi, dolu təhlükəsi və sel fəlakətləri də görülər. Bəzən bu yağışlar cütçülərə çox zərər verər. İnsanlar üzərində də sağlamlıq baxımından mənfi təsirləri ola bilər. Yorğunluq, halsızlıq yazın insanlar üzərindəki mənfi təsirlərindəndir. Bu vəziyyətə tibb dilində qısaca bahar yorğunluğu deyilir.

Bahia (lat. Bahia) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid biki cinsi. == Sinonimləri == Stylesia Nutt. Bahia Nutt. 1841 not Lag. 1816 Antheropeas Rydb. Virletia Sch.Bip. ex Benth. & Hook.f. == Növləri == Bahia absinthifolia Benth.

Balba — Qarabağ mətbəxinə aiddir. Laçın rayonunda məşhurdur. Müxtəlif göyərtilərdən və düyüdən ibarət şorbadır. Qatıqla da yeyilir, bu zaman dovğa ilə çox bənzəyir. Ağciyər, bronxial xəstəliklərin müalicəsində dəstəkçi kimi qəbul edilə bilər. == Tərifi == Soğan yağda qızardılır, üzərinə ət suyu əlavə edilir . Qaynara düşəndə 1 stəkan yumru düyü əlavə edilir. Düyü bişənə yaxın kəvər, şüyüd, cəfəri, dağ keşnişi, nanə doğranır, ət suyuna tökülür. Balba hazır olanda içərisinə zoğal axtası,istiot,duz tökülür.Yazda alça da tökmək olar.

Bohay (kor. 渤海, 발해) — Koreyanın şimalında Şimal-Cənub Dövlətləri Dönəmində var olmuş bir Koreya Dövlətidir. 698-ci ildə Jin adı ilə Kral Go tərəfindən qurulmuş,926-cı ildə Kidanlar tərəfindən süquta uğradılmış,və torpaqları Liao xaqanlığı və Koquryo krallıqları arasında bölüşdürülmüşdür. == Ad == Krallığın adı Orta Çin tələffüzündə "震(tsyin)" olaraq səsləndirilir. Dövlətin xarakteri, əjdaha ilə eyniləşdirilmiş Yupiterin orbitinin bölünməsi olan Çin Bürcünün 5-ci Yerli Şöbəsinə aid idi. Bu, 120° (ESE ilə SE arasında) bir rulmanla əlaqələndirildi, həm də səhər 7-dən 9-a qədər olan iki saatlıq dövrlə əlaqədar olaraq şəfəq və şərq istiqaməti ilə əlaqələndirildi. 713-cü ildə Tan sülaləsi Jin hökmdarına "Bohai (Bohay) Şahzadəsi" (渤海 郡王) nəcib titulunu verdi. 762-ci ildə Tan Bohay'yi rəsmi bir krallıq olaraq tanıdı.Hal hazırda isə Bohai (Mandarin Çin dilində) və Parhae (Koreya dilində) transkripsiyaları müasir akademiyalarda da istifadə olunur. == Tarixi == === Kral Go (698–719) dövrü === Bohay 698-ci ildə Koquryo və Tunqus-Mohe tayfalarından olan köçkünlər tərəfindən quruldu, ilk kral Dae Joyeong (698–719), Tianmenlinqdə Vu Zhou sülaləsini məğlub etdikdə. Koquryo qaçqınları və Mohe tayfaları ilə birlikdə Bohay, Xitan və Evenk xalqları kimi digər azlıqlar da daxil olmaqla ərazisində müxtəlif tayfalar yaşamaqda idi.

Balta — metalik kəsici tilə malik olan, sapaqda bərk oturdulmuş alətdir. Baltaların müxtəlif növləri vardır. Baltalar adətən dülgərlik işlərində ağacların yonulub formaya salınmasında və kəsilməsində istifadə edilir. Qədimdə baltadan həm əl, həm də atılan silah kimi istifadə edilmişdir. Baltaların kəsici hissəsini sapaqla birləşdirmək üçün, onun tutqac hissəində deşik nəzərdə tutulur. Sapaq bu deşiyə keçirildikdən sonra o pazla bərkidilir. İlk balta hələ qədim daş dövründə mövcud olmmuşdur. Ağaca başlanmış, iti kəsici tilləri olan daş parçalarından balta kimi istifadə edilmişdir. Bu günkü baltlara oxşarı olanlar mezolit (b.e.6000 il əvvəl) dövründən meydana gəlmişdir. Ona qədər insanlar uc hissəsi itilənmiş daşlardan istfadə edirdilər.

Balva - Azərbaycanın milli yeməyi. == Tərkibi == Düyü - 40q, yumurta - 1əd., ərinmiş yağ - 30q, lavaşana - 10q, buğda unu - 15q, göyərti (ispanaq, balva) - 100q, göy soğan - 15q, istiot, duz. == Hazırlanma qaydası == Düyü 30 dəqiqə bişirilir, üzərinə xırda doğranmış göyərti, suda çalınmış un, hazır olana yaxın isə yağ, isladılmış lavaşana, duz, istiot və yumurta çalıntısı əlavə edilir.

Blank – [fr. blanc – ağ]: == Ədəbiyyat == R.Əliquliyev, S.Şükürlü, S.Kazımova. "Elmi fəaliyyətdə istifadə olunan əsas terminlər", Bakı, "İnformasiya Texnologiyaları", 2009, 201 s. == Xarici keçidlər == Blank nədir?

Bleda (yun. Βλήδας, lat. Bleda, oğurca Bildə — Bilgə; bilinmir – 444 və ya 445) — 434-444-cü illərdə hakimiyyətdə olmuş hun başçısı, İdil xanın (Atilla) qardaşı və hakimiyyət şəriki.

Blida vilayəti — Blida vilayətinin ərazisi 1 575 Km2-dır. Blida vilayətinə 10 rayon daxilidir. Blida (şəhər) — Əlcəzairin şimalında şəhər, eyniadlı vilayətin inzibati mərkəzi.

Tarakan (lat. Blatta) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinin tarakankimilər dəstəsinin tarakanlar fəsiləsinə aid heyvan cinsi.

Acacia alata (lat. Acacia alata) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin akasiya cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Acacia alata var. alata Acacia alata var. genuina Meissner Acacia alata var. glabrata Seem. Acacia uniglandulosa Seem. & J.A.Schmidt Mimosa alata (R.Br.) Poir. Phyllodoce alata (R.Br.) Link == Yarımnövləri == Acacia alata var. alata Acacia alata var.

Abroma (lat. Abroma) — bitkilər aləminin əməköməciçiçəklilər dəstəsinin əməköməcikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Növləri == Abroma augusta (L.) L.f. cinsə aid yeganə növdür. == Arealı == Hind-Çindən Avstraliyaya qədər yayılmışdır. == Sinonimləri == Abroma alata Blanco Abroma angulata Lam. Abroma angulosa Poir. Abroma communis Blanco Abroma denticulata Miq. Abroma elongata Lam. Abroma fastuosa R.Br.

Alaca (lat. Zygaena) — Pulcuqluqanadlılar dəstəsinə aid Kəpənək fəsiləsi. == Təsviri == Orta ölçüyə malikdir. Ön qanadları iri və ləkəlidir. Göy və ya, yaşıl metal rəngində olurlar. Günün əsasən şəfəq saçarkən aktiv olurlar. Bəzi növləri isə gecə həyatı keçirir. Pupları qısa enlii formaya malik olurlar. == Sistematikası == == Ədəbiyyat == K. A. Efetov, W. G. Tremewan & G. M. Tarmann (eds). Proceedings of the 7th International Symposium on Zygaenidae.

Alahan — Mersin ilində, Mut ilçəsinin ətrafında böyük bir kilsə kompleksidir. == Məskunlaşma == Alahan monastırı Mersini Qaramana bağlayan əsas yolunun 2 km şərqində və Mut ilçəsinin 15 km-ə qədər şimalında yerləşir. Monastırın yolu hər mövsüm açıqdır və ana yoldan nəqliyyat vasitəsilə 10 dəqiqəlik məsafədədir. == Tarixi == İsanın həvarilərdən Tarsuslu Pavel (Sen Paul) və yenə Tarsusda yaşamış, Xristianlığın qabaqcıllarından Barnabes, 41-ci ildə Xristianlığı yaymaq üçün Anadoluya müxtəlif səfərlər etmişdilər. Bunların gəzintiləri əsnasında yerləşdikləri dərhal hər yerdə xatirələrinə məbədlər inşa edilmişdir. Lakin, o tarixdə Xristianlıq hələ rəsmi din olmadığından və ibadət gizli olduğundan məbədlərini də gözdən uzaq və gediş-gəlişin çətin olduğu yerlərdə tikilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Alahan monastırının olduğu yerdə də belə bir məbədin inşa edildiyi aydın məsələdir. Ancaq bu günkü monastır xristianlığın rəsmi olaraq qəbul edilməsindən sonra, V əsrdə əsrdə inşa edilmişdir. Monastırı inşa etdirən adam monastırda Lahd və bir kitabəsi olan Tarasis adlı bir rahibdir. Ancak maliyyənin böyük hissəsi Bizans imperatoru tərəfindən təmin edilmişdir.

Alahan — Mersin ilində, Mut ilçəsinin ətrafında böyük bir kilsə kompleksidir. == Məskunlaşma == Alahan monastırı Mersini Qaramana bağlayan əsas yolunun 2 km şərqində və Mut ilçəsinin 15 km-ə qədər şimalında yerləşir. Monastırın yolu hər mövsüm açıqdır və ana yoldan nəqliyyat vasitəsilə 10 dəqiqəlik məsafədədir. == Tarixi == İsanın həvarilərdən Tarsuslu Pavel (Sen Paul) və yenə Tarsusda yaşamış, Xristianlığın qabaqcıllarından Barnabes, 41-ci ildə Xristianlığı yaymaq üçün Anadoluya müxtəlif səfərlər etmişdilər. Bunların gəzintiləri əsnasında yerləşdikləri dərhal hər yerdə xatirələrinə məbədlər inşa edilmişdir. Lakin, o tarixdə Xristianlıq hələ rəsmi din olmadığından və ibadət gizli olduğundan məbədlərini də gözdən uzaq və gediş-gəlişin çətin olduğu yerlərdə tikilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Alahan monastırının olduğu yerdə də belə bir məbədin inşa edildiyi aydın məsələdir. Ancaq bu günkü monastır xristianlığın rəsmi olaraq qəbul edilməsindən sonra, V əsrdə əsrdə inşa edilmişdir. Monastırı inşa etdirən adam monastırda Lahd və bir kitabəsi olan Tarasis adlı bir rahibdir. Ancak maliyyənin böyük hissəsi Bizans imperatoru tərəfindən təmin edilmişdir.

AlphaGo — Go oyununu oynayan kompüter proqramı. O, Alphabet Inc. şirkətinin Londondakı törəmə şirkəti olan Google DeepMind tərəfindən yaradılıb. 2015-ci il oktyabr ayında AlphaGo tam 19x19 ölçülü lövhədə peşəkar Go oyunçuya qalib gələn ilk kompüter Go proqramı olur. 2016-cı il mart ayında 9-cu dan peşəkar Li Sedolu məğlub edir. Li Sedol ilə 4-cü oyunu uduzmasına baxmayaraq, 5-ci oyunda Lini yenidən məğlub edərək, 4–1 hesabı ilə qələbə qazanır. Bu qələbə münasibəti ilə AlphaGo Korea Baduk Assosiyası tərəfindən 9-cu danla mükafatlandırlır. Li Sedol ilə olan oyun əsasında Greg Kohs tərəfindən AlphaGo adlı sənədli film də hazırlanmışdı. 2017-ci ildə Future of Go zirvə görüşündə, AlphaGo o vaxtı, dünyada 1-ci yerdə olan, Ke Jie-ni üç oyunluq oyunda məğlub edir. Bu oyundan sonra AlphaGo Çinin Weiqi Assosiyası tərəfindən 9-cu dan ilə mükafatlandırılır.

Bəhai təqvimi — Bəhailikdə istifadə edilən bir təqvimdir. Təqvim 21 mart 1844-də qəbul edilmişdir.