Lüğətlərdə axtarış.

Alaniya — Müasir Rusiya federasiyası (Şimali Qafqaz)ərazisində yerləşən qədim vilayətlərdən birinin adı. Orta əsrlərdə Şimali Qafqaz və Don çayı ilə Volqa çayı boyu əraziləri əhatə edirdi.

Valasin — Azərbaycan Respublikasının İsmayıllı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.

Valaxiya ya da Əflak (osm. افلاك, rum. Ţara Românească, qədimdə Ţeara Rumînească və eləcə də Wallahia) —Rumıniyanın cənubunda tarixi əyalət. == Tarixi == Fateh II Mehmet Moreya yunan knyazlığını, Afina hersoqluğunu da imperiyanın tərkibinə qatdı. Dunay knyazlıqları olan Moldova və Valaxiya da Osmanlılardan asılı vəziyyətə düşdülər. 1806-cı ildə rus qoşunlarının Moldaviya və Valaxiyanı tutması səbəbindən Türkiyə 1806-cı il dekabrın 27-də Rusiyaya müharibə elan etdi. Müharibə təxminən 6 il davam etdi. Buxarestdə aparılan sülh danışıqları 1812-ci il mayın 16-da tərəflərin sülh müqaviləsi imzalması ilə qurtardı. Sülhün şərtlərinə görə Bessarabiya Rusiyaya keçdi və Dunay çayında rus gəmilərinin gediş-gəliş hüququ təsdiq edildi. Moldaviya və Valaxiya Türkiyəyə qatıldı.

Valinyi (fr. Valigny) — Fransada kommuna, Overn regionunda yerləşir. Departament — Alye. Serinyi kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Monlyuson. INSEE kodu — 03296. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 397 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 238 nəfərdən (15–64 yaş) 154 nəfəri iqtisadi cəhətdən fəal, 84 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 64,7%, 1999-cu ildə bu 58,9%). 154 aktivistdən 134 nəfər (72 kişi və 62 qadın), 20 nəfər işsiz (8 kişi və 12 qadın) idi. Aktiv olmayan 84 nəfər arasında şagird və ya tələbə, 43 nəfər təqaüdçü, 34 nəfər digər səbəblərə görə fəaliyyətsizdir.

Velanay (tam. ஊர்காவற்துறை) — Şri-Lanka adasından şimalda, Cafna yarımadası sahillərində yerləşən ada. Adanın sahəsi 64,1 km², əhalisi isə 16 300 nəfər təşkil edir. Adada 9 bölgə təşki olunmuşdur. == Yaşayış məntəqələri == Adanın ən böyük yaşayış məntəqəsi Keyts şəhəridir. Digər yaşayış məntəqələri: Allaypadi, Mankumnam, Velani, Saravanay, Pulyankudal, Suruvil, Narantanay, Karampan. == Əhali və din == Velanay əhalisinin böyük qismi hindu dininə etiqat edir. Azlıq isə islam və xristiandır. Burada bir necə hindu məbədi, kilsə və məscid vardır. Ada qospital, 10 məktəbə sahibdir.

Alanin (Ala, A) (HO2CCH(NH2)CH3) eyni zamanda 2-aminopropanoik turşusu olaraq adlandırılır. Ən çox istifadə olunan aminturşulardandır. Proteinlərin təxminən %7.8'i alanin özülündən ibarətdir. D-alanin, bəzi bakteriyaların hüceyrə divarlarında və peptid antibiotiklərin formullarında da vardır.

Valadi (fr. Valady, oks. Valadin) — Fransada kommuna, Cənub-Pireneylər regionunda yerləşir. Departament — Averon. Marsiyak-Vallon kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Rodez. INSEE kodu — 12288. Kommuna təxminən Parisdən 490 km cənubda, Tuluza şəhərindən 125 km şimal-şərqdə, Rodezdən isə 17 km şimal-qərbdə yerləşir. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 1467 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 909 nəfərdən (15-64 yaş) 711 nəfəri iqtisadi cəhətdən fəal, 198 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 78,2%, 1999-cu ildə 76.7%).

Valans (fr. Valence [va.lɑ̃s], oks. Valença, lat. Valentia) — şəhər və kommuna Fransada. Drome departamentin inzibati mərkəzi. == Coğrafiyası == Rona çayının sol sahilinin qayaüstü yüksəkliyində yerləşir. == Tarixi == Valans, Narbonna Qallo şəhərində (Romalılar Fransanın bu hissəsini bele adlandırıb) yaradılan Valentia Roma koloniyasından yaranıb. IV əsrdən etibarən, şəhərdəki bütün hakimiyyət episkoposlara aid idi, yalnız 1450-ci ildə XI Luis sonuncu kralın himayəsi və universitetin yaradılması (Fransız İnqilabı dövründə ləğv edilmiş) üçün şəhərə öz hüquqlarını verməyə inandırdı. Kral Valansı Valentinua hersoqluğunun paytaxdı etdi və ona Çezare Borciya titulunu verdi. Titulun hazırkı sahibləri Monakonun hökmdarıdır.

Alaniya (Vladiqafqaz) — Rusiyanın futbol klubu == Tarixi == 1921-ci ildə yaranmışdır. == Avropa kuboklarında iştirak == 5 dəfə Avropa kuboklarında iştirak edib.

Balanıc (fars. بالانج‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Urmiya şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 2,189 nəfər yaşayır (506 ailə).

Qalanın dibində - Azərbaycan xalq mahnısı. Bu mahnı əsasında rus bəstəkarı Mixail Qlinka öz "Ruslan və Lüdmila" operası üçün xor bəstələmişdi. Azərbaycan bəstəkarı Üzeyir Hacıbəyov bu mahnını öz "Arşın mal alan" operettasında istifadə etmişdir.

Galium murale (lat. Galium murale) — boyaqotukimilər fəsiləsinin qatıqotu cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == Aparinanthus muralis (L.) Fourr. Aparine minima All. ex DC. Aspera muralis (L.) Lowe Aspera nutans Moench Galium apsheronicum Pobed. Galium calvipes Pau Galium filiforme (Aiton) Roem. & Schult. Galium fragile Pourr. ex DC. Galium minimum Roem. & Schult.

Galium murale (lat. Galium murale) — boyaqotukimilər fəsiləsinin qatıqotu cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == Aparinanthus muralis (L.) Fourr. Aparine minima All. ex DC. Aspera muralis (L.) Lowe Aspera nutans Moench Galium apsheronicum Pobed. Galium calvipes Pau Galium filiforme (Aiton) Roem. & Schult. Galium fragile Pourr. ex DC. Galium minimum Roem. & Schult.

Valaxiya knyazlığı (Ца́ра Ромыня́скэ) —Valaxiya ərazisində XIV əsrdən 1859-cu ilədək iqtidarda olmuş dövlət. == Tarixi == Valaxiya torpaqları bir vahid halına gəlməzdən öncə bir qrup köçəri qəbilələr-axırıncıları Kumanlar və Monqollardır- bu bölgədən axın-axın keçərək irəliləmişlərdir. 1242-ci ildən sonra bölgə, Qızıl Orda (Böyük Monqol imperiyasının ən qərbdəki bölgəsi) ilə Macarıstan krallığı arasında sərhəd regionu vəziyyətinə gəlmişdir. Oltu çayının qərbində olan Böyük Valaxiyadakı Rumınlar bu dövrdə Monqollara vergi vermək məcburiyyətində qalmışdır. Kiçik Valaxiyadakılar isə hökmdarı Macarıstan kralları tərəfindən təyin edilən Severin Banlığının təzyiqi altında qalmışdır. Qızıl Ordanın region üzərindəki hakimiyyəti XIII əsrin sonlarına doğru zəifləmiş, eyni zamanda Macarıstan krallığında da böyük bir siyasi kriz baş vermişdir. Bu hadisələr sayəsində bölgədəki yeni törəmiş dövlətlər müstəqilliklərini gücləndirmə imkanı tapmışdır. Valaxiyanın quruluşu, bir Rumın ənənəsinə görə Radu Negru (Kara Radu) adlı bir şəxsin 1290-cı illərdə yanındakı izdihamlı qrup ilə Cənubi Karpatı keçərək Făgăraştan bölgəyə gəlişinə təsadüf edir. Daha etibarlı mənbələrə görə isə Oltu və Argeş vadilərində oturan Rumın hökmdarlarının öz aralarından Basarabı lider seçmələri ilə baş tutmuşdur. Voyvoda I Basarab, Macarıstan krallığı ilə münasibətlərini kəsmiş və kralının hakimiyyətini tanımamışdır.

Valayiş (fars. والايش‎) — İranın Zəncan ostanı Sultaniyə şəhristanının ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 890 nəfər yaşayır (224 ailə).

Çarlz Maykl "Çak" Palanik (ing. Charles Michael "Chuck" Palahniuk, ukr. Палагнюк; 21 fevral 1962[…]) — müasir amerikalı yazıçı və müstəqil jurnalist. Bir çox mükafatlara qeyd olunan "Döyüş klubu" kitabın müəllifi kimi tanınır. 1999-cu ildə amerikalı rejissor Devid Finçer romanın əsasında eyniadlı triller çəkmişdir.

Abdulla Avlani - şairi, daramturq, pedaqoq, müasir özbək məktəbinin yaradıcılarından, professor, Özbəkistanın xalq maarif zərbəçisi == Həyatı == Abdulla Miravlan oğlu Avlani 1878-ci il iyulun 12-də Daşkənd şəhərindəki Merqança məhəlləsində toxucu ailəsində anadan olub. Bəzi mənbələrdə isə onun doğulduğu tarix 12 iyul 1874-cü il yazılıb. Abdullanın ailəsi toxuculuqla məşğul olsa da, elmə, təhsilə də yüksək qiymət verib. Övladlarına ata-baba sənətlərini öyrətməklə yanaşı, təhsil almalarına da şərəait yaradıblar. 13 yaşında Ukçi mədrəsəsinə daxil olan Abdulla ilk şeirini 15 yaşında yazır. Mədrəsənin nümunəvi şagirdlərindən olduğundan ona özündən kiçiklərin dərslərinə nəzarət etməyi də tapşırırlar. Lakin mədrəsədəki təhsil proqramı onu qane etmir. == Maarifçilik == Ukçi mədrəsəsini bitirdikdən sonra özü yeni tipli məktəb açır. İsmayıl bəy Qaspıralının yolunu davam etdirən, o dövrdə cədidçilər, yəni yenilikçilər adlandırılan hərəkata qoşulur. 1904-cü ildə açdığı məktəbdə mədrəsələrdə olduğu kimi şəriət, fiqh, islam tarixi, bəlağət fənləri ilə yanaşı, Avropa tipli məktəblərdəki kimi kimya, fizika, riyaziyyat, astronomiya, coğrafiya dərsləri də keçir, uşaqların Doğu və Avropa dillərini mənimsəmələri üçün əlindən gələni əsirgəmir.

Alanis Nadin Morissett - (1 iyun 1974) Kanada və Amerikalı müğənni, bəstəkar, gitaraçı, prodüser və aktrisadır. Alanis 16 Juno mükafatının, 7 Qremmi mükafatının sahibidir. O, 2 dəfə Qızıl Qlobus mükafatına namizəd göstərilmişdir.

Alanis Nadin Morissett - (1 iyun 1974) Kanada və Amerikalı müğənni, bəstəkar, gitaraçı, prodüser və aktrisadır. Alanis 16 Juno mükafatının, 7 Qremmi mükafatının sahibidir. O, 2 dəfə Qızıl Qlobus mükafatına namizəd göstərilmişdir.

Ananiy Zayonçkovski (pol. Ananiasz Zayączkowski) — türk əslilli polyak alimi, şərqşünas, türkoloq, Polşa Elmlər Akademiyasının (PEA) akademiki (1952), Varşava Universitetinin professoru (1935-ci ildən). Polşa Karaimlər Birliyinin sədri. == Bioqrafiyası == Ananiy Zayonçkovski 12 noyabr 1903-cü ildə Vilna (indiki Vilnüs) şəhərində anadan olmuşdur. Valideynləri əslən Trakay karaimləri olan Akhiezer (Aleksandr) Zayonçkovski və Emiliya Bezekoviçdir. Ananiy iki il Vilnadakı Siqmund Avqust gimnaziyasında oxumuşdur. 1915-ci ildə, Birinci Dünya Müharibəsi zamanı, almanların Litvanı işğalı təhlükəsi yarananda Zayonçkovskilər ailəsi Krıma, doğma ata-baba yurduna köçürlər. Həmin dövrdə valideynləri Ananiyi Simferopol gimnaziyasına göndərirlər. Orta məktəbdə oxuyanda teatr gənc oğlanı o qədər özünə cəlb edirdi ki, yay tətillərində öz tamaşaları ilə bütün Cənub Sahilini gəzən həvəskar truppa təşkil edirdi. Anani bu tamaşalarda Otello, Onegin və Çatski rollarını canlandırırdı.

Komodo varanı və ya Komondo əjdahası (lat. Varanus komodoensis) — Əsl varanlar fəsiləsinə aid kərtənkələ növü. Növ ancaq İndoneziyanın Komodo, Rinka, Flores və Qili-Motanq adalarında yayılmışdır. Adanın yerli əhalisi onları ora və ya buaya darat("yerüstü timsah") adlandırırlar. Bu canlı dünyada hazırda yaşayan ən böyük kərtənkələdir. Onların uzunluğu bəzən 3 metr, çəkiləri isə 250 kq çata bilir. Ölçülərinin böyüklüyü Ada qiqantizmi. ilə izah edilir. == Xüsusiyyətləri == === Xariçi görünüş === Vəhşi təbiətdə yetkin dişi varanlar adətən 2.25–2.6 m arası uzunluğa malik olurlar. Çəkiləri 47 kq təşkil edir.

Meli Malani (17 noyabr 1996) — Ficili üzgüçü. Meli Malani Ficini 2016-cı ildə XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. == Karyerası == Meli Malani birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 2016-cı ildə qatıldı. O, Rio-de-Janeyroda baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında kişilər 50 m sərbəst stildə, təsnifat mərhələsində iştirak etdi. 23.88 saniyəlik nəticəsi ilə 52-ci yeri tutdu və yarımfinala vəsiqə qazana bilmədi.

Valans (fr. Valence) — Fransanın Ron-Alp regionun rayonlarından (fr. Arrondissement) biri . Departamenti — Drom. Suprefektura — Valans. Rayonun əhalisi 2011-cı ildə 308 450 nəfər təşkil edirdi. Əhalinin sıxlığı — 164 nəf / km² . Rayon ərazisi — 1884 km². == Rayonun kanton siyahısı == kanton Bur-de-Peaj; kanton Krest (8 kommun); kanton Dyölöfi (1 kommun); kanton Drom-de-Kolin; kanton Loryol-sür-Drom (6 kommun); kanton Roman-sür-İzer; kanton Sen-Valye; kanton Tan-l'Ermitaj; kanton Valans-1; kanton Valans-2; kanton Valans-3; kanton Valans-4; kanton Verkor-Mon dü Maten (25 kommun).

Kalani Braun - 21 mart 1997-ci ildə anadan olub. WNBA-nın Dallas Wings və Maccabi Bnot Ashdod üçün Amerikalı peşəkar basketbolçudur. O, basketbolçu karyerası ərzində bir çox mükafatlar alıb və 2017 və 2018 mövsümlərindən sonra Qadın Basketbol Məşqçiləri Assosiasiyası (WBCA) tərəfindən Ümumamerikalı adına layiq görülüb. == WNBA Karyera == === Dallas Wings === 2 fevral 2023-cü ildə Braun Dallas Wings ilə təlim-məşq toplanışı zamanı müqavilə imzaladı. Braun Wingslə təlim-məşq toplanışından keçdi, lakin onların etdiyi son əsas heyətdə yer ala bilməyən basketbolçulardan biri oldu və o, 2023 Açılış Gecəsi siyahısında yer almadı. O, bir neçə həftə sonra Wings-ə qayıtdı, çünki o, Wings-in komandada zədələri olduğuna görə Çətinlik Müqaviləsi imzaladı. 23 iyun 2023-cü ildə Braun Wingslə Çətinlik Müqaviləsindən azad edildi. Bir gün sonra Wings ilə başqa bir Çətinlik Müqaviləsi ilə qayıtdı. Çətinlik Müqaviləsi sadalanan tərəflərin öhdəliklərini tarazlaşdırmağa kömək etmək üçün müqavilələrə çətinliklə bağlı müddəalar daxil edilir. Vəziyyətlər dəyişirsə və bir tərəf indi qeyri-bərabər öhdəlik götürürsə, çətinlik bəndi müqavilələrin şərtlərinin dəyişdirilməsinə imkan verir.

Kalani Braun - 21 mart 1997-ci ildə anadan olub. WNBA-nın Dallas Wings və Maccabi Bnot Ashdod üçün Amerikalı peşəkar basketbolçudur. O, basketbolçu karyerası ərzində bir çox mükafatlar alıb və 2017 və 2018 mövsümlərindən sonra Qadın Basketbol Məşqçiləri Assosiasiyası (WBCA) tərəfindən Ümumamerikalı adına layiq görülüb. == WNBA Karyera == === Dallas Wings === 2 fevral 2023-cü ildə Braun Dallas Wings ilə təlim-məşq toplanışı zamanı müqavilə imzaladı. Braun Wingslə təlim-məşq toplanışından keçdi, lakin onların etdiyi son əsas heyətdə yer ala bilməyən basketbolçulardan biri oldu və o, 2023 Açılış Gecəsi siyahısında yer almadı. O, bir neçə həftə sonra Wings-ə qayıtdı, çünki o, Wings-in komandada zədələri olduğuna görə Çətinlik Müqaviləsi imzaladı. 23 iyun 2023-cü ildə Braun Wingslə Çətinlik Müqaviləsindən azad edildi. Bir gün sonra Wings ilə başqa bir Çətinlik Müqaviləsi ilə qayıtdı. Çətinlik Müqaviləsi sadalanan tərəflərin öhdəliklərini tarazlaşdırmağa kömək etmək üçün müqavilələrə çətinliklə bağlı müddəalar daxil edilir. Vəziyyətlər dəyişirsə və bir tərəf indi qeyri-bərabər öhdəlik götürürsə, çətinlik bəndi müqavilələrin şərtlərinin dəyişdirilməsinə imkan verir.