Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • дымить

    -млю, -мишь; нсв. 1) а) Выделять, испускать дым. Дымит костёр. Дымят печные трубы. Дымит паровик. б) отт. Гореть, выделяя много дыма, чадить. Мокрые д

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ДЫМИТЬ

    tüstülətmək, tüstü vermək, tüstü buraxmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДЫМИТЬ

    несов. tüstüləmək, tüstü vermək, tüstü buraxmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДЫМИТЬ

    несов. гум авун; гум акъатун; гум ягъун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • dımıq 2021

    dımıq

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ДИВИТЬ

    heyrətə gətirmək, təəcübləndrimək, heyrətə gətirmək, heyrətə gətirmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • DIMIQ

    овца с очень короткими ушами и увесистым курдюком

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DIMIQ

    is. dan. 1. Kəsən şeyin iti tərəfi. Dəhrənin dımığı. // Kəsən şeyin ucu. Qiyməkeşin dımığı yuxarı baxır, dəhrəninki aşağı. 2. Quyruğu yumru qoyun. Dım

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DİLİT

    ...kərə. – Partal çox çix’lənəndə aşmağ olmur, iki dilit, üş dilit yüyüsən, gənə ağarmiyi (Şəki); – Üş dilit bizdən pul alıllardı Hiqalay vaxdı (Tovuz)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • DİMİZ

    (Ağdam, Şəmkir) sakit. – Ə:, dimiz dur (Şəmkir); – Həmid kişi dimiz adamdı (Ağdam)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • DİRİT

    I (Şəki, Tovuz) bax dilit II (Zəngilan) hissə, parça. – Bağın ya:nda iki dirit yer belləmişəm III (Çənbərək) növbə. – Bü:n qoyna getməx’ sənin diritin

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • DIMIQ

    1 сущ. разг. овца с круглым курдюком 2 сущ. разг. заострённый выступ лезвия режущих инструментов

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ДИВИТЬ

    несов. dan. heyrətə gətirmək, heyrətə salmaq; təəccübləndirmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДОМЫТЬ

    сов. yuyub qurtarmaq, yumaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • DIGIT

    n 1. barmaq (xüs. heyvanlarda); 2. riyaz. rəqəm, birədədli rəqəm

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • DIMIQ

    сущ. рах. 1. сив (атӀудай затӀунин хци пад); dəhrənin dımığı дегьредин сив; // атӀудай затӀунин кӀуф (мес. дегьредин); 2. элкъвей ттум квай хеб.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • домыть

    ...Кончить мытьё; довести мытьё до какого-л. предела, результата. Домыть пол.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • дивить

    ...чем. разг. Удивлять, поражать. Дивить всех своими знаниями. Дивить красотой.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • DIMIX

    ...Şərur) çox qısaboylu (adam). – Dımıx Məhərrəm gəldi (Şərur); – Bu dımıx Kərimin oğludu (Cəbrayıl) II (Cəbrayıl, Culfa, Füzuli) kiçikquyruqlu (qoyun).

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • DIMIĞ

    (Salyan) fikir, xəyal ◊ Dımığa getməg – fikrə getmək, xəyala dalmaq. – Ay nənə, nə çox dımığa gedirsən?

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • DIMI

    dımısı batmax: (Kəlbəcər) ilıqlanmaq, azca isinmək. – Suyun dımısı batıf

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • DİDİK, DİDİK-DİDİK

    разодранный, изодранный, общипанный, оборванный, истерзанный на куски

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DİDİK-DİDİK

    ...xırdalanmış, tikə-tikə qoparılmış, çox yırtılmış. Didik-didik quyruq. Didik-didik parça. □ Didik-didik edilmiş – bax didiklənmiş. Ortalıqda didik-did

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DIĞIR-DIĞIR

    (Kürdəmir) nahamar. – Gümbata kağızının üssü dığır-dığırdı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • DİDİK-DİDİK

    ...общипанный 2. истерзанный, изорванный на куски; didik-didik etmək (eləmək) 1. резко, грубо трепать, растрепать, раздёргивать, раздергать на пряди 2.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DİDİM-DİDİM

    см. didik-didik

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DİGİR-DİGİR

    прил. разг. шершавый; шероховатый (с неровной, негладкой поверхностью)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DİDİK-DİDİK

    s. tattered, torn up (to pieces), ragged; ~ köynək a ragged shirt; ~ etmək to tatter (d.), to tear* up to pieces (d

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • DİDİM-DİDİM

    s. bax didik-didik

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • didik-didik

    sif. torturé, -e, déchiré, -e, déchiqueté, -e ; ~ olmaq user (s’), effilocher (s’)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • DİDİM-DİDİM

    bax didik-didik. □ Didim-didim didmək (etmək eləmək) – didik-didik etmək, tikə-tikə etmək, parçaparça etmək, didib dağıtmaq, didmək. …Dövlətlə Şahbəy

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • LİMİT

    I сущ. 1. лимит (норма, в пределах которой разрешено пользоваться чем-л., расходовать что-л.). Kredit limiti кредитный лимит, büdcə limiti лимит бюдже

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • LIMIT

    limit1 n 1. limit, hədd, sərhəd, hüdud, hədd-hüdud; within the ~ limit / hədd / sərhəd daxilində; beyond the ~ həddən kənar / artıq; speed / time / we

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • LİMİT

    ...icazə verilən norma, miqdar; son hədd. Kredit limiti. Limiti artırmaq.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ВЫМЫТЬ

    1. Yuyub təmizləmək; 2. Yuyub aparmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЫМЫТЬ

    чуьхуьн; вымыть лицо ччин чуьхуьн.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЛИМИТ

    лимит (акьалтIай тайин кьадар).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • LİMİT

    limit, son hədd

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • SİMİT

    (-di) 1) bublik; 2) avtomobilin sükan çarxı bublik

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ЛИМИТ

    м limit, hədd, dərəcə, norma.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЫМЫТЬ

    сов. 1. yumaq, yuyub təmizləmək; вымыть лицо üzünü yumaq; 2. yuyub aparmaq; водой вымыло берег su sahili yumuşdur; ◊ вымыть (кому) голову bax голова;

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • limit

    limit

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-türkcə lüğət
  • ЛИМИТ

    limit, dərəcə, hədd, norma.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • LİMİT

    [lat. limites-sərhəd] лимит (ижаза ганвай норма, кьадар; акьалтӀай тайин кьадар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • limit

    limit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • вымыть

    ...-моешь; св. см. тж. вымывать, вымываться, вымывание кого-что 1) (нсв. - мыть) чем Сделать чистым посредством мытья. Вымыть руки, шею, голову мылом. В

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • лимит

    ...пользования чем-л., расходования чего-л. Лимит ввоза товаров. Лимит на расход бензина. Установить лимит. Превысить лимит.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • НАДЫМИТЬ

    сов. bax дымить.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • TÜSTÜLƏTMƏK

    пускать дым, дымить

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TÜSTÜLƏMƏK

    1. дымить, окуривать, пускать дым; 2. перен. робеть, пугаться;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • digir-digir 2021

    digir-digir

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • didik-didik

    didik-didik

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • dıbır-dıbır 2021

    dıbır-dıbır

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • DİLİM-DİLİM

    прил., нареч. 1. цӀил-цӀил; цӀилер хьиз; dilim-dilim etmək цӀил-цӀил авун, цӀил-цӀилун; dilim-dilim olmaq цӀил-цӀил хьун, чӀук-чӀук хьун, кӀус-кӀус хь

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • didim-didim

    didim-didim

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ЧИМИЗ-ЧИМИЗ

    zərf 1. isti-isti, isti halda, qaynar halda, soyumamışkən; 2. məc. təxirsiz, gecikmədən, dərhal, əlüstü, o saat, təzə-təzə, isti-isti

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • dilik-dilik

    dilik-dilik

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • dilim-dilim

    dilim-dilim

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • DİDİM-DİDİM

    кил. didik-didik; // didim-didim didmək (etmək, eləmək) кӀус-кӀус авун, пад-пад авун; бижгъер-бижгъер авун; кукӀварун (чухвана ва мс.).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • чимиз-чимиз

    (нареч.) - пока горячо, тепло : ада хуьрек чимиз-чимиз незва - он ест, пока обед горячий. • [ччимиз-ччимиз] (нареч.) - впихивая, втискивая; надавливая

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ЧИМИЗ-ЧИМИЗ

    ...təpərək, dürtərək, soxaraq, güc tətbiq edərək; чимиз-чимиз ацӀурун təpib doldurmaq, basıb doldurmaq, təpişdirmək.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • DİLİK-DİLİK

    ...суфра); 2. кӀус-кӀус, тике-тике, цӀил-цӀил; dilik-dilik etmək кӀус-кӀусун, цӀил-цӀил авун, тике-тике авун (мес. кагъаз); dilik-dilik olmaq кӀус-кӀус

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • dilik-dilik

    sif. à raies, festonné, -e ; ~ yarpaqlar feuilles f pl festonnées

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • DİDİK-DİDİK

    ...парча); didik-didik edilmiş кил. didiklənmiş; didik-didik etmək (eləmək) пад-падун, (кикеривди, кӀуфувди ва мс.) чухун, кукӀварун, къазунун (мес. кац

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DİLİM-DİLİM

    ломтиками, полосками, кусками

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DİLİK-DİLİK

    sif. 1. Kənarı diliklər şəklində olan. Kənarı dilik-dilik süfrə. 2. Tikə-tikə, parça-parça. □ Dilik-dilik etmək – parça-parça etmək, tikə-tikə etmək.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DİLİM-DİLİM

    z.: ~ kəsmək bax dilimləmək

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • DİLİK-DİLİK

    s. cogged, toothed; scalloped

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • DİLİM-DİLİM

    zərf və sif. Dilimlər halında, dilimlər şəklində. Dilim-dilim kəsmək. Dilim-dilim etmək. Qovunu dilim-dilim doğrayıb boşqaba yığmaq. – [Gülsənəm] …bal

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DİLİK-DİLİK

    зубчатый, разрезанный полосками

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DİLİM-DİLİM

    нареч. 1. ломтями, кусками 2. дольками

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DİLİK-DİLİK

    ...фестонный. Dilikdilik yarpaqlar фестонные листья; dilikdilik etmək делить на полоски, проводить полоски, разрезать на полосы, на полоски

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TÜSTÜLƏMƏK

    глаг. 1. дымить (выделять, испускать дым); надымить. Soba tüstüləyir печь дымит, zavod boruları tüstüləyir дымят заводские трубы, maşın tüstüləyir маш

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TÜSTÜLƏTMƏK

    глаг. 1. дымить (выпускать дым при курении); надымить (напустить много дыма). Siqaret tüstülətmək дымить сигаретой, çoxlu tənbəki tüstülətmək надымить

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • подымить

    -млю, -мишь; св. чем Дымить некоторое время. Подымить трубами. Закурить найдётся? - Тогда подымим.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • кочегарить

    ...Работать кочегаром. Кочегарить на пароходе. б) расш.; жарг. Сильно дымить (о курильщиках)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • задымить

    ...дымом. Задымить стены. Задымить баню. Задымить всю кухню. 2) Начать дымить. Печка задымила.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • фумигатор

    -а; м. (от лат. fumigare - окуривать, дымить) 1) Машина для борьбы с вредителями и болезнями сельскохозяйственных культур способом фумигации. 2) Прибо

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • FISQIRTMAQ

    глаг. 1. усиленно дымить (выпускать дым при курении); курить; пыхтеть (выпускать дым, куря и затягиваясь). Papirosu fısqırtmaq пыхтеть папироской 2. р

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • фумиганты

    -ов; мн. (от лат. fumigare - окуривать, дымить); спец. Химические вещества, применяемые в виде ядовитых паров и газов для уничтожения сельскохозяйстве

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • паровоз

    ...поездов по железной дороге. Паровоз выпустил пары. Паровоз сильно дымит. Маневровый паровоз. Работать кочегаром на паровозе.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • чадно

    1. нареч. к чадный 1) Чадно дымить папиросой. Чадно работает мотор автомобиля. 2. в функц. сказ. О наличии чада где-л. В комнате чадно от табака. В ку

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • перекалиться

    ...Разогреться до кипения (о масле, жире) Масло перекалилось и начало дымить.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • TÜTMƏK

    глаг. диал. 1. дымить. Tonqal tütürdü костёр дымил 2. гореть. Odun tütür дрова горят ◊ burnunun ucu tütmək (göynəmək) kimdən ötrü соскучиться о ком, о

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KƏND

    ...işlətmişik, görünür, “od” anlamı ilə bağlıdır. Rus­larda da дом və дымить eyni kökə malikdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • къул

    ...(погов.) - если нижнее полено окажется кривым, то очаг будет сильно дымить (т. е. от бестолкового начальника мало толку); кац вичин къулав рекьида, к

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • TÜSTÜ

    ...tüstü qoxusu запах дыма, tüstü burumları клубы дыма; tüstü vermək: 1) дымить 2) дымиться; tüstü yolu дымоход 2. истор. дом, хозяйство как налоговая е

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • İŞIQ

    ...tüstü eyni sözün dəyişmiş formalarıdır. Mənbələrdə tut feili ruscaya “дымить” kimi tərcümə olunub, sər və sərin qəlibi üzrə də tut və tü­tün əmələ gə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ДЫМИТЬСЯ

    несов. 1. tüstüləmək; 2. buğlanmaq, duman basmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДЫМИТЬСЯ

    несов. 1. гум акъатун. 2. гьуьм акьалтун, гум хьиз акьалтун (мес. ччилин циф)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • дымиться

    -мится; дымящийся; нсв. 1) Испускать дым; тлеть, выделяя дым. Дымится пепелище. Дымятся заводские трубы. 2) а) Выделять, испускать испарения, пар. На блюде дымится жаркое. Дымится шампанское. Кровь, р

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Simit
Simit — suysamla qablı yumru formalı çörəklərə verilən ümumi ad. Türkiyə və Yunanıstanda geniş şəkildə istehlak edilən simitə Yunanıstanda kuluri (Yunanca: κουλούρι) deyilir. İzmir elində simit gevrek adıyla bilinir.(Bolqarıstanda 'gevrek' və Serbiyada 'çevrek' və Rumıniyada da 'covrigi' deyilir. Ehtimalla balkanlardan İzmirə gələn immiqrantların təsiriylə simitə 'gevrek' deyilir.) Ümumiyyətlə tək istehlak edilən simit, nahar üçün seçildiyində pendir, çay və ya cemlə birlikdə də yeyilə bilər. İndiki vaxtda simit, müasir sobalarda və simit evlərində hazırlanıb satıla bildiyi kimi prospekt və küçələrdə satıcılıq edən səyyar satıcılar tərəfindən bir əl avtomobili içində də satılar.
Sağ limit (sol limit)
Funksiyanın sağ (sol) limiti-əgər ixtiyari ε > 0 {\displaystyle \varepsilon >0} üçün elə δ > 0 {\displaystyle \delta >0} varsa ki, ixtiyari x ∈ ( a , a + δ ) ( x ∈ ( a − δ , a ) ) {\displaystyle x\in (a,a+\delta )(x\in (a-\delta ,a))} üçün | f ( x ) − b | < ε {\displaystyle |f(x)-b|<\varepsilon } olsun, onda deyirlər ki, b {\displaystyle b} ədədi y = f ( x ) {\displaystyle y=f(x)} funksiyasının α {\displaystyle \alpha } nöqtəsində sağ (sol) limitidir. Funksiyanın sağ (sol) limiti lim x → a + 0 f ( x ) = b ( lim x → a − 0 f ( x ) = b ) {\displaystyle \lim _{x\to {a+0}}f(x)=b(\lim _{x\to {a-0}}f(x)=b)} , yaxud f ( a + 0 ) ( f ( a − 0 ) ) {\displaystyle f(a+0)(f(a-0))} kimi işarə olunur. Məsələn, f ( x ) = 1 1 + e 1 x {\displaystyle f(x)={\frac {1}{1+e^{\frac {1}{x}}}}} funksiyası üçün lim x → 0 + 0 f ( x ) = 0 , lim x → 0 − 0 f ( x ) = 1 {\displaystyle \lim _{x\to 0+0}f(x)=0,\lim _{x\to 0-0}f(x)=1} . f(a+0)=f(a-0) şərti limitinin varlığı üçün zəruri və kafi şərtdir.
Dimitr Atanasov
Dimitr Atanasov (23 sentyabr 1953, Silistra[d] – 10 dekabr 2014) — Bolqarıstan yazıçı-dramaturqu, şairi, jurnalisti və tənqidçisi. == Həyatı == Dimitr Atanasov 23 sentyabr 1953–cü ildə doğulub. Veliko Tirnovo "Kiril və Metodiy" Universitetində Bolqar filologiyası fakültəsini bitirib. Plovdivdə yaşayır. Jurnalist kimi fəaliyyət göstərir. Bolqarıstan Yazıçılar Birliyi, Bolqarıstan Aktyorlar Birliyi (Dramaturgiya seksiyasının) və Bolqarıstan Jurnalistlər Birliyinin üzvüdür. Plovdivdəki Bolqar Yazarlar Dərnəyinin sədridir. Əsərləri rus, serb, alman, fransız və ingilis dillərinə tərcümə olunub.
Limit (iqtisadiyyat)
Limit - Hədd, sərhəd, məhdudiyyət, norma və bu kimi bir sıra sinonimləri olan bu termin maliyyə bazarlarında, əsasən, hər hansı bir kəmiyyətə müəyyən məhdudiyyətlər qoyulmasını ifadə edir. Bu baxımdan, aşağıdakıları misal gətirmək olar: == Broker limiti == Fond bazarında investorun, müştərinin öz brokerinə bazarda əməliyyat aparmaqla bağlı müəyyənləşdirdiyi ən yüksək və ən aşağı qiymət səviyyəsi. Bu limit brokerə investorun sahib olduğu maliyyə alətləri ilə, bir qayda olaraq, həmin qiymət aralığında alqı-satqı əməliyyatları aparmağa imkan verir. Valyuta əməliyyatları limiti banka hər hansı xarici valyutada əməliyyat aparmaqla bağlı müəyyənləşdirilmiş hədd. Bu hədd xaricində əməliyyat qeydə alındıqda bank müvafiq institutlar tərəfindən sanksiya və cərimələrə məruz qala bilər. == Dövlət borcunun limiti == Bir maliyyə ili ərzində dövlətin daxili və xarici iqtisadi subyektlərdən cəlb etdiyi borc vəsaitlərinin həcminin müvafiq hökumət orqanı tərəfindən müəyyənləşdirilən yuxarı həddi. Beləliklə, həm daxili, həm də xarici dövlət borcunun limiti ayrı-ayrılıqda müəyyənləşdirilir. Hökumətin müvafiq maliyyə orqanı tərəfindən bilavasitə özünün istifadəsi, yaxud öz adından cəlb edərək istifadəçiyə ötürmək məqsədilə və ya dövlət zəmanəti əsasında alınan kreditlərin həcmi həmin limiti aşa bilməz. == Makro-iqtisadi limitləşdirmə == Dövlətin faktiki borc öhdəliklərinin əsas makro-iqtisadi göstəricilərə nisbətinin limitləşdirilməsi. Bu halda dövlət borcu limiti bilavasitə dövlətin iqtisadi təhlükəsizliyinin təmin olunmasına xidmət edir.
Limit (riyaziyyat)
Limit (lat. Limes - uc nöqtə) — funksiyanın limiti cəbr analizinin əsas anlayışlarından biridir. İlk dəfə yunan filosofları Arximed və Evklidin əsərlərində rast gəlinir. Müasir riyaziyyatda isə ingilis alimi İsaak Nyuton tərəfindən işlədilmişdir. == Əsas limitlər == lim x → ∞ ( 1 + 1 x ) x = e {\displaystyle \lim _{x\to \infty }(1+{\frac {1}{x}})^{x}=e} lim x → 0 ( 1 + x ) k x = e k ( k = 1 : x ) {\displaystyle \lim _{x\to 0}(1+x)^{\frac {k}{x}}=e^{k}(k=1:x)} lim x → 0 cos ⁡ ( x ) = 1 {\displaystyle \lim _{x\to 0}\cos(x)=1} lim x → 0 tan ⁡ ( x ) x = 1 {\displaystyle \lim _{x\to 0}{\frac {\tan(x)}{x}}=1} == Limitin bəzi xassələri == lim n → ∞ ( a n + b n ) = lim n → ∞ a n + lim n → ∞ b n . {\displaystyle \lim _{n\to \infty }(a_{n}+b_{n})=\lim _{n\to \infty }a_{n}+\lim _{n\to \infty }b_{n}.} lim n → ∞ ( a n − b n ) = lim n → ∞ a n − lim n → ∞ b n . {\displaystyle \lim _{n\to \infty }(a_{n}-b_{n})=\lim _{n\to \infty }a_{n}-\lim _{n\to \infty }b_{n}.} lim n → ∞ ( a n . b n ) = lim n → ∞ a n . lim n → ∞ b n . {\displaystyle \lim _{n\to \infty }(a_{n}.b_{n})=\lim _{n\to \infty }a_{n}.\lim _{n\to \infty }b_{n}.} lim n → ∞ a n b n = lim n → ∞ a n lim n → ∞ b n .
Ammit
Ammit (q.misir ꜥm-mwt , "ölüləri yeyən"; həm də Ammut və ya Ahemait olaraq tərcümə olunur) — qədim Misir mifologiyasında şirin ön hissəsi, begemotun arxa hissəsi və timsahın başı olan ilahə. Qədim misirlilərə məlum olan üç ən böyük "insan yeyən" heyvan. Cənazə tanrısı, onu "Ölüləri yeyən", " Ürək yeyən" və "Böyük ölum"də adlandırırdılar. == Təsviri == Ammit adətən timsahın başı, aslanın ön ayaqları və yuxarı bədəni (bəzən bəbir və ya pələngin yuxarı bədəni kimi də təsvir olunur) və begemotun arxa ayaqları və aşağı bədəni ilə təsvir olunur. Bu üç ölümcül yırtıcı birləşməsi onu göstərir ki, heç bir pis ruh Ammitin məhvindən xilas ola bilməz. Ammit də digər Misir tanrıları ilə birlikdə, insan öldükdən sonra onun ürəyini çəkərək təsvir edilmişdir və insanın taleyi burada həll olunur. Əgər bir insan pis hesab edilərsə, Ammit qəlbi məhv edər və insan məhv olar. Ammit Misirin yeraltı dünyası olan Duatda "ədalət tərəzisinin" yanında yaşayırdı. "İki Həqiqət Salonu"nda Anubis insanın ürəyini dəvəquşu lələyi kimi təsvir edilən, həqiqət ilahəsi Maatın tükü ilə ölşərdi (lələk tez-tez Maatın baş geyimində təsvir olunurdu). Ürəyin murdar olduğu mühakimə edilsəydi, Ammit onu yeyərdi və mühakimə olunan şəxsin Osiris və ölümsüzlüyə doğru səyahətini davam etdirməsinə icazə verilməzdi.
Bömit
Bömit — mineral == Haqqında == Bömit - rombik. Habitus lövhəvari. Ayrılma {010} üzrə mü­kəm­­məl. Aqreqat: gizlikristallik, paxlavari. Rəngi rəngsiz, ağ. Sərtliyi 3,5-4. Xüsusi çəkisi ~3. Çökmə və laterit boksitlərin mühüm tərkib hissəsi. Diaspor və hidrargillitlə assosiasiyasına rast gə­linir. Nefelinin hidrotermal dəyişməsi nəticəsində əmələ gəlir.
Cirit
Cirit — at üzərində oynanılan idman növlərindən biridir. At üzərindəki idmançının ciritini rəqibinə dəqiq atmasını, döyüş zamanı özünə və atına hakim olmasını və bu yolla rəqibinə hakim olmağı hədəfləyən qaydaları olan bir idman növüdür. Ümumiyyətlə Qars, Bayburt, Ardahan, Uşak və Ərzurumda oynanılır. == Tarixi == Cirit türklərin Mərkəzi Asiyadan Anadoluya gəlişindən bəri oynadıqları döyüş oyunu olaraq bilinir. Sonrakı dövrlərdə Anadoluda oynanılan və atçılıq idmanı olaraq da bilinən cirit, nəsildən-nəslə ötürülərək mövcudluğunu bu gün də davam etdirir. Alp Arslan dövründə Anadoluda oynanılan bu idman növü, Şərqi və Orta Anadolunun fərqli bölgələrində daha çox yayılmışdır. XI-XVI əsrlərdə Anadoluda döyüşü oyunu kimi oynanılan cirit, sonrakı dövrlərdə, xüsusilə XIX əsrdə Osmanlı imperiyası sarayında ən böyük əyləncə idman növü idi. Müsabakalarda yaşanan hayati Yarışmalardakı həyati təhlükə səbəbiylə bu oyun II Mahmut dövründə qadağan edildi və daha sonra Anadoluda yenidən nümayiş oyunu olaraq oynanılmağa başlandı. Türkiyədəki cirit idmanına bu günkü dövrdə maraq Şərqi Anadolu bölgəsində yaşayan insanların daha sıx maraq göstərdiyi görülür. İlk Atçılıq İdman klubu 1957-ci ildə bu bölgədə Ərzurumda quruldu.
Daimi
Sabit, Daimi və ya konstant (lat. constanta — daimi, dəyişməyən) — baxılan proses çərçivəsində öz parametrlərini və əhəmiyyətini dəyişməyən ölçü və ya istinad mərkəzi.
Dalit
Dalit (hind दलित) - Hindistanda ən aşağı silkin nümayəndəsi, bütün ictimai və dini hüquqlarda məhrum edilmiş sinif. Dalitlər bəzi mənbələrdə pariya olaraq adlandırılır. Dalit sözü hind dilində olan toxunulmazlar sözündən yaranmışdır. Aşağı sinifə mənsub olduqlarından və ən natəmiz işlərin dalitlərə həvalə olunması səbəbindən inanca görə onlara toxunmaq belə arzu edilmir. 1997-2002-ci illərdə Hindistan prezidenti olmuş Koçeril Raman Narayanan ölkə tarixində ilk dalit prezidentdir. 2017-ci ildə Hindistan prezidenti seçilmiş Ram Nath Kovind də dalitdir.
Dasit
Dasit – narın dələnli, turş tərkibli riolit və orta tərkibli andezitin arasında keçid tipli maqmatik süxur. Adı qədim Roma Dakiyasından (Dacia) götürülüb.Növləri: pürüzlərin tərkibinə görə: avgitli, biotitli, hiperstenli, hornblendli, tridimitli, enstatitli; teksturuna görə: porfir, afir; quruluşuna görə: hioladasit; yaşına görə: neodasit, paleodasit; yaatma şəraitinə görə: intruziv, effuziv; dəyişilməsinə görə: kaynotip, paleotip. == Tapılması == Dasit lava axınlarında, lava gümbəzlərində, daykalarda, sillərdə və piroklastik tullanıtlarda rast gəlinir. O adətən subduksiya zonasından yuxarıda qitə plitəsinin üstündə, nisbətən cavan okean plitəsinin əridiyi yerdə tapılır. == Mineraloji tərkib == Riolit və andezit arasında mövqe tutduğuna görə dasitin andezitə nisbətən daha çox kvarsı, riolitə nisbətən isə daha çox plagioklazı olur.Afir quruşlu, açıq boz, yaşılımtıl boz vulkanik süxurdur. Plagioklaz feldşpatlar tez-tez oliqoklaz, andezin və labradoritlər olur. Dasit qranodioritin narın dənəli effuziv ekvivalenti (analoqu) hesab olunur.Plagioklaz bir çox dasitdə ən bol mineralır. Dasitin tərkibindən bundan başqa kvars, biotit, hornblend, avgit və enstatit də rast gəlinir. Daha çox plagioklaz və kvarsdan ibarət olan dasit adətən açıq rəngli, tez-tez ağdan açıq boza qədər rənglərdə olur. Hornblend və biotitlə zəngin dasit açıq bozdan açıq qəhvəyiyə qədər rənglərdə ola bilər.
Debit
Debit – vahid zamanda təbii, yaxud süni mənbələrdən (qazıma quyusu, adi quyu, bulaq və s.) alınan maye və ya qaz həcmi. Mayenin debiti l/san, yaxud m³/san, m³/saat, m³/gün-lə hesablanır. Debit uzun müddət ərzində gələn maye və qaz axınının müntəzəm olmasını xarakterizə edir. Su quyularının məhsuldarlığı xüsusi debitlə (səviyyə 1 m-ə düşənəcən olan Debit) müəyyənləşdirilir. Suyun debiti ölçü qabları, müxtəlif konstruksiyalı su ölçənlər, özüyazan debitoqraf və s. vasitəsilə təyin edilir. Hidrogeoloji tədqiqatlarda quyunun debiti mühüm göstəricilərdən biri hesab olunur.
Diamat
Diamat – Qərbdə, xüsusilədə Rusiyada dialektik materializ-min qısaldılmış edilmiş adı. Keçmiş Sovetlər İttifaqında dialektik materializm geniş tədris edilirdi və qısaca diamat adlandırılırdı.
Dilim
Dilim (avar. Дилим) — Dağıstanda kənd (aul). Tərkibindəki yeganə yaşayış məntəqəsi olaraq kənd qəsəbəsi statusu daşıyan bir inzibati vahidliyi təşkil edir yaradır. == Coğrafi yerləşməsi == Kənd Mahaçqaladan 108 km qərbdə yerləşir. Ən yaxın qatar stansiyası olan Xasavyurt isə 22 km şimaldadır. Kəndin cənub hissəsindən Sebetar çayı axır. Kənd dəniz səviyyəsindən 655 m yüksəklikdə yerləşir. Sahəsi - 31,6 km². == Tarixi == 1930-cu ildən Kazbekov rayonunun mərkəzi rolunu oynayır. B.Q. Əliyev bildirir ki, kəndin adı çeçen mənşəlidir və "dil" mənasını verir.
Dimant
Dimant (q.yun. Δύμας) — yunan mifologiyasında personaj. Dori mənşəlidir, Egimiyanın oğludur. Heraklın övladları ilə Peloponnes uğrunda müharibədə həlak olmuşdur. Alimlər ehtimal edirlər ki, Axeyadakı Dima şəhəri onun adını daşıyır. Mifə görə, Sparta filalardan biri onun adını daşıyır.
Dinamit
Dinamit - Nitroqliserinin diatomitə hopturulması ilə hazırlanan partayıçı növü. Dinamit İsveçli kimyaçı Alfred Nobel tərəfindən 1866-cı ildə kəşf edilmişdir. Nobel 1867-ci ildə dinamitin patentini əldə etmişdir. Adətən dinamitlər 20 sm uzunluğunda və 2.5 sm genişliyində olur və çubuqlar şəklində istehsal edilir. Ancaq müxtəlif məqsədlər üçün istifadə edilən, müxtəlif ölçülü dinamit növləridə vardır. == İstifadə sahələri == Dinamitin əsas istifadə sahələri inşaat,mədən sənayəsi və dağıntı üçün istifadə olunur amma son illərdə daha üstün xüsusiyyətlərə sahib partlayıcıların bazara çıxarılması ilə istifadəsi azalmışdır. Hal hazırda, əsasən su altı dağıntılar törətmək və digər sahələrdə əlavə partlayıcı kimi istifadə olunur . Dinamit bəzi silahlı qüvvələr tərəfindən, düşməni yavaşlatmaq məqsədi ilə yol və körpülərin istifadəsiz hala salınması zamanı istifadə olunur. Kassalar kimi zirehli əşya və ya otaqlarin partladılmasında dinamit yox, dinamitin qaynadılmasından əmələ gələn mayenin üstündəki nitrogliserin qaymağı istifadə olunur. == Tərkibi == Dinamit, 3 ölçü nitrogliserin, 1 ölçü diatomit ve kiçik miqdarda sodiyum karbonatın qarışdırılması ilə əldə olunur.
Diomid
Diomid — keçmiş ada, hazırda isə Yeni Sibir adalarının cənubunda yerləşən dayazlıq. Dmitri Laptev boğazında yerləşən dayazlıqlıq, buzlaqların fəaliyyəti nəticəsində meydana gəlmişdir. Ada ilk dəfə Şimal coğrafi ekspedisiyası zamanı 1739-cu ildə qeydə alınmışdır. Sonuncu dəfə ada 1761-ci ildə görülmümdür. Artıq 1811-ci ildə ada müşahidə edilməmişdir.. Litke buzqıran gəmisi 1934-cü ildə keçmiş adanın yerində 7,3 m dərinliyə malik dayazlıq aşkarlayır. 1966-cı il ölçülərinə görə isə ddərinlik 6,6 metr təşkil edirdi. 2005-ci il ölçülərinə görə isə dərinlik 7,7 metr olmuşdur. Diomid dayazlığı elipsvari fomaya malikdir. Ümumi sahəsi 8,3 km² uzunluğu 6,8 metr, eni isə 2 km təşkil edir.
Diorit
Diorit — bir və ya bir neçə rəngli mineraldan, adətən, horblenddən və plaqioklaznda (andezin, bəzən oliqoklaz-andezin), ibarət olan intruziv süxurdur; tərkibində, habelə biotit və ya piroksen də ola bilər. Rəngli mineralların miqdarı 40%-ə yaxındır; kvarsın miqdarı 10%-dən çox olduqda kvarslı diorit adlanır. == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006.
Dəmir
26 elektron Var. == Ümumi məlumat == Dəmir (Fe, Ferrum) – D.İ. Mendeleyevin elementlərin dövri sistemində 26-cı element, kimyəvi işarəsi Fe-dir. Çəkisi 55,85 unitdir. Dəmirin kəşfi. Dəmir ilk dəfə e.ə XI əsrdə kəşf edilmişdir.Birləşmələrində dəmir əsasən +2 və +3 oksidləşmə dərəcəsi göstərir. Dəmir - (Fe) qan hemoqlobininin tərkibində və əzələlərdə rast gəlir. Ən çoх heyvan mənşəli məhsulların və meyvə-tərəvəzlərin tərkibində olur. Insan orqanizmində olan dəmirin yarıdan çoхu qan hemoqlobininin tərkibindədir.Dəmir maqnit sahəsinə malik olan metaldır.O,"SULFUR" yəni kükürd ilə maqnitlə təsir etməsinə gorə heterogen qarışıqdır.İnsan qidasında dəmir çatışmadıqda elementar anemiya (qida anemiyası) baş verir. Ərzaq məhsullarında dəmirin miqdarı mq%-lə belədir: çovdar çörəyi – 3,0; buğda çörəyi – 1,6; lobya – 7,9; soya unu – 7,7; kartof – 0,9; yerkökü – 0,6; kələm – 1,3; alma – 2,0; üzüm – 0,9; qaraciyər – 8,4; mal əti – 3,0; yumurta – 3,0. Bitki orqanizmində dəmirin kütlə ilə miqdarı orta hesabla 0,02 %-dir.
Aşıq Dəmir
Aşıq Dəmir Gədəbəyli (Vəliyev Dəmir Allahyar oğlu; 1972, Arabaçı, Gədəbəy rayonu – 18 mart 2020, Bakı) — Azərbaycan aşığı, "Koroğlu havaları"nın mahir ifaçısı. == Həyatı == Aşıq Dəmir Gədəbəyli 1972-ci ildə Gədəbəy rayonunun Arabaçı kəndində doğulub. 1986-cı ildə Zamanlı kənd orta məktəbinin 8-ci sinfini bitirmişdir.Aşıq Dəmir Gədəbəyli 18 mart 2020-ci ildə Bakı şəhərində vəfat edib. == Yaradıcılığı == 1986-cı ilə qədər Aşıq İmran Həsənovun yanında şəyird olmuşdur. Aşıq Dəmir İmran Həsənovun sənət keyfiyyətlərini mənimsəmiş, istedadlı aşıq kimi ustadının yanında yetişmişdir. Zil səsə malik olan sənətkardır. "Koroğlu havaları"nın mahir ifaçısıdır. Xarici ölkələrdə keçirilən mədəniyyət tədbirlərində iştirak etmişdir. Aşıq Dəmir Gədəbəyli poetik yaradıcılıqla da məşğul olmuşdur. Gədəbəy Aşıqlar Ansablının üzvüdür.
Daimi donuşluq
Daimi donuşluq (çoxillik) — Arktik səhra zonasında, həmçinin tundra və tayqa zonalarında dağ süxurlarının üst qatının uzun müddətdə (əsr, min illər) sıfıra və mənfi temperaturadək soyuması. Daimi donuşluğa yüksək dağlıq zonada da rast gəlmək olar.
Daimi mühərrik
Daimi mühərrik (lat. Perpetuum Mobile) — Faydalı iş əmsalı 100%-dən artıq olan xəyali qurğu. Ayrı-ayrı alimlər müxtəlif üsullarla bu mexanizmi yaratmağa cəhd göstərsələr də, bunun mümkün olmadığını dərk etmişlər. Bu istiqamətdəki bütün təcrübələr göstərir ki, əbədi olaraq öz-özünü mütəmadi hərəkət və enerji ilə təmin edən mexanizm yaratmaq qeyri-realdır. İstənilən hərəkət sükuta məhkumdur. == Tarixi == Daimi mühərrik haqqında elmə məlum olan ilk fikirlər XII əsr hind şairi, riyaziyyatçısı və astronomu Bhaskaraya məxsusdur. Həmçinin, bu ideyaya bəzi orta əsr ərəb alimlərinin əlyazmalarında rast gəlinir. Leonardo da Vinçinin işləri arasında da daimi mühərrik çertyoju tapılmışdır. == Elmi əsasları == Daimi mühərrik yaratma sahəsində aparılmış çoxsaylı təcrübələrin nəticəsi olaraq fizikada termodinamikanın 1-ci və 2-ci qanunu formulə edilmişdir. Belə ki, 1-ci qanuna görə termodinamik sistem yalnız öz daxili enerjisi və ya kənardan aldığı enerji hesabına iş görə bilər.
Daimi ordu
Daimi ordu — bir dövlətin həm sülh, həm də müharibə vaxtı fəaliyyət göstərən daimi, əsasən peşəkar ordusu. Daimi hərbi işdə fəaliyyət göstərən əsgərlərdən (hərbi xidmətə çağırılanlar da buna aid ola bilərlər) ibarət olur. Bu, üzun müddət fəaliyyət göstərən əsgərlərdən ibarət olan və sadəcə müharibə və ya təbii fəlakət vaxtı fəallaşdırılan hərbi ehtiyatlardan və mülki əhalidən yaradılan və sadəcə müharibə və ya müharibə təhlükəsi vaxtı fəallaşan və müharibə və ya müharibə təhlükəsi bitən zaman ləğv edilən müvəqqəti ordulardan fərqlidir. Termin təxminən XLVIII əsrdə yaradılıb, ancaq onu izah edən fenomen daha köhnədir. == Tarix == İlk daimi ordu Assuriyada III Tiqlatpalasar (comment. h. hakimiyyət e.ə. 745–727) tərəfindən yaradılmışdır.Avropada yaradılan və bizə məlum olan ilk daimi ordular Qədim Yunanıstanda idi. Qədim Spartanın kişi vətəndaşları daimi ordu kimi fəaliyyət göstərirdi. Makedoniyalı II Filip ilk peşəkar ordunu təsis etmişdir.
Daimi yaşayış
Daimi yaşayış yeri əcnəbinin ölkənin vətəndaşlığına malik olmadan qeyri-məhdud müddətə ölkədə və ya ərazidə yaşamaq hüququ deməkdir. == məhdudiyyətlər == Daimi sakinlərin istifadə etdiyi hüquqlar ölkə vətəndaşlarının hüquqları ilə tam eyni olmayacaq, lakin bir qədər məhdud olacaq. Bəzi ölkələrdə məhdudiyyətlərə səsvermə hüququ, seçilmək hüququ, ordu, polis və dövlət idarələri kimi dövlət qurumlarında işləmək, torpaq mülkiyyəti və pasportlara sahib olmaq daxil ola bilər. Bundan əlavə, şəxsin müəyyən müddətə ölkəni tərk etməsi halında daimi yaşayış yerinin ləğv ediləcəyi və ya xitam veriləcəyi ölkələr var. == Daimi yaşayış sistemi olan ölkələr == Bütün ölkələr daimi yaşayış icazəsi vermir və hər bir ölkənin icazəsi və tələbləri çox fərqlidir. Avropa İttifaqına üzv dövlətlərin bir şəxsə daimi yaşayış icazəsi vermək hüququ var, çünki Avropa İttifaqının qanunları bu birliyin vətəndaşına 5 il müvəqqəti yaşadıqdan sonra başqa bir Avropa ölkəsində daimi yaşayış yeri əldə etməyə icazə verir. Aİ həmçinin Direktivə (EC/2003/109) uyğun olaraq uzunmüddətli rezident üçüncü ölkə vətəndaşlarına daimi yaşayış hüququ verir. Bu, qanuna qoşulan bütün ölkələr üçün yeni yanaşma idi və bu hüquqlar milli sərhədlərdən kənarda verilə bilərdi. Digər ölkələrdə daimi yaşayış yeri ilə bağlı fərqli təriflər var və onların digər ölkələrlə münasibətləri buna uyğun tənzimlənir. == daimi sakinlərin vəzifələri == Daimi sakinlərin statuslarını saxlamaq üçün müəyyən rezidentlik öhdəlikləri var.
Damir Atikoviç
Damir Atikoviç (17 fevral 1971) — Xorvatiyanı təmsil edən stolüstü tennisçi. == Karyerası == Damir Atikoviç Xorvatiyanı 1996-cı ildə Atlanta şəhərində baş tutan XXVI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və cüt turnirdə 17-ci pillənin sahibi olub.