Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ИЛИЗУН

    ...вуж; -да, -на; -из, -зава; -а, -ин, -рай, -мир; илиз авун, илиз тавун, илиз тахвун, илиз хъийимир нерай къвезвай гьава гужлудаказ акъудун. Пуд се

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ИЛИЗУН

    (-из, -на, -а) 1) v. shoot; weave; amalgamate, merge; 2) also. илирзун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ИЛИЗУН

    ...1. dial. üzünü almaq, ayırmaq (məs.: xörəyin yağını almaq); 2. bax илирзун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • илизун

    (-из, -на, -а) - 1. (диал.) сливать (напр. жир с бульона). 2. см. илирзун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ЭЛИВУН

    also. иливун. ЭЛИГУН also. илигун. ЭЛИФ элифун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ИЛИВУН

    (-из, -на, -а) f. 1. həzm olmaq, mədədə həll olmaq (yemək haqqında); 2. məc. məc. həzm etmək, dözmək, udmaq, qəbul etmək; təhəmmül etmək, qatlaşmaq

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ИЛИСУН

    (-из, -на, -а) v. press; oppress; crush, trample; squeeze.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ИЛИФУН

    (-из, -на, -а) v. rise, ascend, mount; spring; braird.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ИЛИХУН

    (-из, -на, -а) v. bend, stoop.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ИЛИЧУН

    Ӏ (-из, -на, -а) v. pour, shed; spout, stream; rain; pelt, cast; found, melt and pour into a mold (i

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ИЛИЧУН

    ӀӀ (-из, -на, -а) v. feel absence, miss; be lonely; be bored.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ИЛИСУН

    ...qısmaq, iki şey arasında bərk sıxmaq, sıxıb tutmaq; сас сарал илисун dişi-dişinə qısmaq; 4. is. təzyiq, öz ağırlığı ilə basma, sıxma; * дабандал илис

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ИЛИГУН

    (-из, -на, илиг) f. 1. müxt. mən.: vurmaq; лаш илигун çubuqla vurmaq (döymək), çubuqlamaq, kötəkləmək; къамчи илигун qamçı ilə vurmaq, qamçılamaq; кӀа

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ИЛИРЗУН

    (-из, -на, -а) f. asqırmaq.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ИЛИВУН

    (-из, -на, -а) 1) v. digest; 2) v. be patient; suffer, tolerate, endure; stand, bear; 3) v. excuse, forgive; pardon; overlook; absolve

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ИЛИФУН

    (-из, -на, илиф) f. 1. qonaq olmaq, qonaq getmək; 2. qonaq qalmaq, gecələmək; 3. şair. çıxmaq, doğmaq (ay, günəş); 4

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ИЛИХУН

    (-из, -на, илих) f. 1. əyilmək, belini əymək, aşağı qatlanmaq; 2. məc. əymək, belini bükmək.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ИЛИЧУН¹

    ...üstünə tökmək, üstünə axıtmaq (mayelər haqqında); гъилерал яд иличун əllərinə su tökmək.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ИЛИЧУН²

    (-из, -на, -а) f. dial. darıxmaq, xiffət etmək, ürəyi sıxılmaq, canı sıxılmaq; qüssə çəkmək, qəm çəkmək, dərd çəkmək, kədərlənmək, qüssələnmək

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ИЛИГУН

    (-из, -на, -а) v. beat, strike, punch; thrash, lick, whip.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ИЛИТӀУН

    (-из, -на, илитӀ) f. 1. sarımaq, dolamaq, bağlamaq; еб илитӀун ip sarımaq, iplə bağlamaq, ipləmək; 2. (zorla) üzərinə atmaq, qəbul etdirmək, əlaqədar

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • иличун

    Ӏ (-из, -на, -а) - лить (что-л. сверху вниз); обливать (кого-что-л.). ӀӀ (-из, -на, -а) - скучать; грустить; не находить себе места от тоски; пригорюн

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ИЛИХУН

    гл., -да, -на; -из, -зава; -0 || -а, -ин, -рай, -мир; илих тавун, илих тахвун, илих хъийимир юкь гьалдна агъуз хьун

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • илихун

    (-из, -на, -а) - пригибаться, нагибаться.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • İLAZUN

    (Bakı) həmişə. – Onun anası ilazun qalxozda işdi:r

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ИЛИГУН

    гл., ни -да, -на; -из, -зава; -а, -ин, -рай, -мир; илиг тавун, илиг тахвун, илиг хъийимир 1) расун

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ИЛИТӀУН

    гл., 1) ни вуж-вуч нел-квел алчудун, элкъуьрна кутӀунун. 2) разивал авачиз са нел ятӀани вуч ятӀани гьалдун, вегьин

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ИЛИФУН

    гл., вуж; -да, -на; -из, -зава; 0 || -а, -ин, -рай, -мир; илиф тавун, илиф тахвун, илиф хъийимир гл ( кӀвализ) мугьман яз атун

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ИЛИСУН

    гл., ни вуж-вуч нел-квел; -да, -на; -из, -зава; 0 || ' -а, -ин, -рай, -мир; илис авун, илис тавун, илис тахвун, илис хъийимир нел-квел ятӀани алкӀаи

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ИЛИЧУН

    гл., ни нел-квел; -да, -на; -из, -зава; 0 || -а, -ин, -рай, -мир; илич тавун, илич тахвун, илич хъийимир са нин-куьн ятӀани винел патал жими затӀ (я

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • илигун

    ...-на, -а) - колотить, бить, ударять (кого-что-л.). || шаламар илигун - плести лапти; илигна къун - не переставая идти (об осадках); илигна рахун - гов

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • илирзун

    (-из, -на, -а) - чихать.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • илифун

    (-из, -на, -а) - 1. заходить в гости. 2. останавливаться на ночлег. 3. (поэт.) всходить (о солнце, луне)

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • илисун

    ...крепко держать (кого-что-л.); б) наголо стричь (кого-что-л.); кьуьл илисун - а) давить ногой; б) (перен.) оказывать давление (на кого-л.).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • илитӀун

    (-из, -на, -а) - 1. обвязывать (кого-что-л.) : еб илитӀна - обвязал верёвкой; цӀувад жуьт гамишар илитӀайтӀани и чка цаз жедач - если и пятнадцать пар

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • иливун

    (-из, -на, -а) - 1. перевариваться (о пище). 2. (перен.) терпеть, переносить (что-л.). 3.(перен.) прощать (кого-что-л

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • İLİYYUN

    İLİYYİN, İLİYYUN ə. 1) göyün yuxarı təbəqəsi; göy, səma; 2) cənnətin ən yaxşı yeri; 3) qədim yunanlara görə: göyün od və işıqla dolu ən yüksək təbəqəs

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ЭЛИФ(А)РУН

    ...илифарун. ЭЛИФУН (-из, -на, -а/элиф) also. илифун. ЭЛИЧУН Ӏ, ӀӀ also. иличун Ӏ, ӀӀ.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • лизун

    -а; м. см. тж. лизунья 1) фам. Тот, кто любит лизать, лизаться. 2) ирон. Льстец, подхалим.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ЛИЗУН

    м dan. 1. yalamağı sevən (heyvan haqqında); 2. məc. yalaq, yaltaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЧИХНУТЬ

    тирш авун, илизун, тирш ягъун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • илясун

    (-из, -на, иляс/-а) - идти, перегнав другого : ам залай илясна фена - он перегнал меня. || вун иляс залай! - отстань от меня!

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • икисун

    см. экисун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ИШИРУН

    кил. ШИРУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • изитӀун

    см. ицитӀун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • игисун

    (-из, -на, -а) - 1. приближать (кого-что-л. до соприкосновения) : игисна агална - плотно закрыл. 2. приближаться (к кому-чему-л

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ИЦИТӀУН

    || (ИЗИТӀУН нугъ. ) гл., ни вуж; -да, -на; -из, -зава; -а, -ин, -рай, -мир; щитӀ авун, щитӀ тавун, ицитӀ тахвун, щитӀхъийимир запабар авуна ва я са

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ИШИНУН

    гл., ни вуч; -да, -на; -из, -зава; -а -ин, -рай, -мир; ишин тавун, ишин тахвун, ишин хъийимир гъуьруьз яд яна фу чрадай гьалдиз гъун, тини гьазурун

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ИЦИФУН

    || (ИЦИСУН нугъ. ) гл.; -да, -на; -из, -зава; -а, -ин, -рай, -мир; ициф авун, ициф тавун, ициф тахвун, ицифмир циф къалин хьун.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ИХЛИФУН

    гл., вуж-вуч; -да, -на; -из, -зава; -а, -ин, -рай, -мир элкъвена хтун, мугьман хъхьун. Адетар дегь замандин Ихлифзава ватандиз Дун алаз къенин

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ИФИРУН

    ...цӀай гана кудай гьалдиз гъун. Лежбердиз къугъван ийидай тӀвалар, ифирун патал цӀай хъийидай самар лазим хьана. А. Ф. Риза. Ракъини къвердавай

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ИКИСУН

    гл., ни вуч; -да, -на; -из, -зава; -0 || - а, -ин, -рай, -мир; икис авун, икис тавун, икис тахвун, икис хъийимир чилик кягъун

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ИЗИТӀУН

    кил. ИЦИТӀУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ИЧӀИРУН

    гл., ни вуч; -да, -на; -из, -зава, -а, -ин, -рай, -мир; ичӀар авун, ичӀар тавун, ичӀар тахвун, ичӀар хъийимир къен авай (машиндай, шуьшедай, чува

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • DİLİUZUN

    прил. 1. с длинным языком; болтливый (о человеке, говорящем лишнее) 2. о человеке, не провинившемся ни перед кем, добросовестно относящемся к своим об

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DİLİUZUN

    s. məc. long-tongued; talkative

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ƏLİUZUN

    əliuzun bax oğru

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ƏLİUZUN

    прил. 1. длиннорукий (имеющий длинные руки) 2. перен. склонный к воровству 3. перен. драчливый, пускающий в ход руки

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ƏLİUZUN

    ...mənimsəməyə, əlinə keçirməyə təşəbbüs edən, çalışan; oğurluğa meyli olan. Əliuzun adam. 2. Vurub-çatan, başqasını incidən. 3. Ümumi süfrədə çox yemək

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ПЛЫВУН

    см. плавун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ГРЫЗУН

    саралайдайди, чакъвалайдайди (гьайван, мес. кьиф ва мсб)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ƏLİUZUN

    1. человек с длинными руками; 2. воришка;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DİLİUZUN

    sif. İşində, hərəkətində heç bir nöqsan və qüsur olmadığını duyduğu üçün, işində müvəffəq olduğu üçün cəsarətlə danışmağa, iddialanmağa özünü haqlı bi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ГРЫЗУН

    м zool. gəmirici, kəsəyən

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РАСЧИХАТЬСЯ

    галаз-галаз илизун, галаз-галаз тирш ягъун (тирш авун), галаз-галаз илизиз (тирш ягъиз) башламишун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
OBASTAN VİKİ
İlisu
İlisu — Azərbaycan Respublikasının Qax rayonunun eyniadlı inzibati ərazi vahidində kənd. Kənd bir yaşayış məskəni kimi XIII əsrdə yaranmışdır. Ərazidə ilk məskunlaşanlar İlisudan 3 km-lik bir məsafədə vaxtilə mövcud olmuş indi isə Kəndtala (Orta Könə) adlandırılan ərazidə yaşayan insanlar olmuşlar. Daha sonra həm yerli azərbaycanlıların və Dağıstanın Saxur rayonundan köçüb gəlmiş saxurların yerləşməsi nəticəsində formalaşmışdır. Yaşayış məntəqəsi buradakı İlisu bulaqlarının adı ilə adlandırılmışdır. Toponim qıpçaq sözü olan ili (isti) və su sözlərindən düzəlib, "isti su" deməkdir. Türk dillərində "ilisu" həm də "yel suyu" mənasındadır.Kürmük çayının sahilində, Baş Qafqaz silsiləsinin cənub yamacında, Kürmükçay və Ağçayın (Hamamçay) kəsişdiyi yerdə, dörd tərəfdən dağlarla əhatə olunmuş bir çay terrasında yerləşir. Kəndin nadir flora və faunaya malik olmasını nəzərə alaraq, Azərbaycan hökuməti İlisu dövlət qoruğunun yaradılması haqqında qərar qəbul etmiş (20 fevral, 1987-ci il, № 57), sonra qoruğun sahəsi Nazirlər Kabinetinin xüsusi sərəncamı ilə daha da genişləndirilmişdir (31 mart, 2003-cü il, № 48). Kəndin şöhrəti bir sıra amillərlə bağlıdır: füsunkar təbiətə malik olması; kənd əhalisinin qədim türk-oğuz dialektinə məxsus olması; 300 ilə yaxın bir dövrü əhatə edən "İlisu soltanlığının" mərkəzi olması; ən qədim dünyəvi və dini elm-təhsil ocaqları ilə tanınması; bütün dünyaya səpələnmiş alimləri, ictimai-siyasi, mədəniyyət və s. xadimləri ilə.
Dzosotın-Elisun
Dzosotın-Elisun, həmcinin Kurbantonqut və ya Qurbantyonqyot — Çinin sahəsinə görə ikinci böyük səhradır. Dzosotın-Elisun Cunqariyanın mərkəzində qərarlaşır. Dzosotın-Elisun monqol kökənli sozdür Qumlu səhranın sahəsi 45 000—50 000 km² təşkil edir. Ərazisinin 38 000 km² barxanlarla örtülüdür. Digər hissəsi isə gilli düzənliklərdən ibarət olub, takırlarla zəngindir. Barxanlar meridional istiqamətdə uzanlr və hündürlüyü 30 metrə çatır. Şimal hissəsədə isə hündürlük 100 metrdir. Ərazisində yovşan və saksaul biktiləri bitir. Takırların arasında yulğun bitsə də kolluqlar geniş ərazini əhatə etmir. Səhra dəvə və qoyunlar üçün otlaq rolu oynayır.
İlokun mühasirəsi
İlok şəhərinin mühasirəsi — 1526-cı ildə Moxaç səfəri dövründə Osmanlı imperiyası ilə Macarıstan krallığı arasında baş vermiş, nəticədə Parqalı İbrahim Paşanın komandanlığı altındakı türk ordusu şəhəri ələ keçirmişdi. == Mühasirə == İyulun 27-də Petrovaradindən qalib ayrılan Parqalı İbrahim Paşanın komandanlığı altında olan Osmanlı ordusu, Dunay yolunu açmağa davam edərək 1 avqust cümə günü İloka gəldi və qalanı muhasirə altına aldı. Təxminən qalanın içində 3000-dən az qarnizon var idi. Müdafiəçilər təslim çağırışını rədd etdikdə top atəşi açıldı və lağım qazıntıları başladı. Bir həftəlik müqavimətdən sonra Türk ordusu 8 avqust cümə günü qalanı ələ keçirdi. Qalanın süqutu ilə, Dravada olan Osijek komandiri, şəhərin açarlarını 14 avqustda Parqalı İbrahim Paşaya gətirdi. Bunun üstünə padşah tərəfindən gələn əmrlə Türk ordusu Macarıstana girdi və əsas ordu ilə birləşdi. == Həmçinin bax == Mohaç döyüşü (1526) Petrovaradin müharibəsi Osmanlı İmperiyası == Mənbə == Danişmend. Cilt II. İstanbul: Doğu Kütüphanesi. 1971.
Melike İlgün
Melike İlgün (1974, İskəndərun, Hatay ili) türkiyəli jurnalist, yazıçı. == Həyatı == Adanalı bir ata ilə manisalı bir ananın ilk uşağı olaraq 1974-cü ildə İskəndərunda dünyaya göz açıb . İlk, orta və lisey təhsilini İskəndərunda tamamladı, İstanbul Universiteti Hüquq fakültəsində təhsil həyatına davam etdi . Kanal E, Kanal 6, Radikal Gazetesi, Kanal D və Show TV-də müxbir olaraq çalışıb . Kanal 6-da həftəsonu ana xəbər bülletenində, Show TV-də həftə içi hər gecə yayımlanan Melike İlgün ile Son Haber proqramını təqdim etdi . Kanaltürkdə 4 il ana xəbər aparıcılığı və xəbər redaktorluğu etdi . Gazeteport-da köşə yazıları yazdı.İlk kitabı Kamala Eren Qadınlar fevral 2009 , ikinci kitabı Enver Paşanın Sultanı iyun 2011-ci ildə və son kitabı Bir Başvekil Sevdim iyun 2013 nəşr olundu.Evli olan İlgün iki uşaq anasıdır.
Yeni İlisu
Yeni İlisu — Azərbaycan Respublikasının Qax rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
İlisu (bulaq)
İlisu – Azərbaycan Respublikasının Qax rayonu ərazisində mineral bulaq. == Ümumi məlumat == İlisu bulağı İlisu kəndindən 5 km şərqdə Hamamçay dərəsində Moxbulaq,Hamam,Oğlanbulaq-qızbulaq və s. bulaqlardan ibarətdir. Bu bulaqlardan çoxu(Moxbulaq istisna olmaqla) hərarəti 40 °C-45°-yə çatan kükürdlü(hidrokarbonatlı) isti sudur. == Tarixi məlumat == İlisu termal suları ilk dəfə 1866-cı ildə K.A.Nikitin tərəfindən tədqiq olunmuş və Q.V.Struve tərəfindən 1887-ci ildə kimyəvi tərkibi öyrənilmişdir.1950-ci ildən sonra bu bulaqda tikinti işləri aparılmiş,insanların su vannaları qəbul etməsi üçün xüsusi şərait yaradılmışdır.Suyun çıxdığı oyuq ön tərəfdən hörülərək hovuz halına salınmış və vanna qəbul etmək üçün istifadə olunur.Tədricən bu ərazı,təyinatına uyğun olaraq xalq arasında" hamam" adlanmışdır.Hamamdan bir qədər aralıda diğər mineral su-"Oğlan bulaq-qız bulaq" yerləşir.O,yerdən təxminən 2 m yüksəklikdən,qayanın işərisindən axıb tökülən isti su şırnağından ibarətdir.Qayada yanaşı əyləşib iki nəfərin söykənməsi üşün kreslonun söykənəcəıyinə bənzər yer var.Yaxınlıqda insanların gecələməsi üçün də otaqlar tikilmişdir. == Kimyəvi tərkibi == Adətən kükürdlü su adlanılan bu bulaqlar əslində kimyəvi tərkibəcə hidrokarbonatlıdır.Mineral bulaqda müşahidə edilən qazlar tərkibcə hidrogen-sulfidlidir. Mineral bulaqların tərkibində radon elementidə üstülük təşkil edir. Radon – Mendeleyev cədvəlində VIII qrupun elementidir. Radon radiumun çox qısa yaşama müddəti olan (yarımparçalanma dövrü 3.8 sutka) parçalanma məhsuludur. Təsirsiz qazlara aiddir.
İlisu (dəqiqləşdirmə)
Yaşayış məntəqələri Azərbaycandaİlisu — Qax rayonunun eyniadlı inzibati ərazi vahidində kənd. Yeni İlisu — Qax rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.Türkiyədəİlisu (Sarıqaya) — Sarıqaya ilçəsində kənd. İlisu (Göynücək) — Göynücək ilçəsində kənd.Hidronimlərİlisu (bulaq) — Azərbaycanın Qax rayonu ərazisində mineral bulaq. İlisu şəlaləsi — Qax rayonunda məşhur şəlalə. İlısu şəlaləsi — Ilısu şelalesiTarixİlisu sultanlığı — Şimal-qərbi Azərbaycanda mövcud olan feodal təsisatlarından biri. İlisu şivəsi — Qax rayonunun İlisu, Sarıbaş, Ağçay kəndlərində istifadə olunan danışıq.Qoruqİlisu dövlət təbiət qoruğu — Qax rayonunun ərazisində qoruq. İlisu dövlət tarix-mədəniyyət qoruğu — İlisu, Sarıbaş, Ağçay və Qaxbaş kəndləri ərazisini əhatə edən qoruq.Filmİlisu (film, 2006) — Kəndin tarixi, qədim abidələri və əhalisinin məşğuliyyəti əks etdirən film.
İlisu bulağı
İlisu – Azərbaycan Respublikasının Qax rayonu ərazisində mineral bulaq. == Ümumi məlumat == İlisu bulağı İlisu kəndindən 5 km şərqdə Hamamçay dərəsində Moxbulaq,Hamam,Oğlanbulaq-qızbulaq və s. bulaqlardan ibarətdir. Bu bulaqlardan çoxu(Moxbulaq istisna olmaqla) hərarəti 40 °C-45°-yə çatan kükürdlü(hidrokarbonatlı) isti sudur. == Tarixi məlumat == İlisu termal suları ilk dəfə 1866-cı ildə K.A.Nikitin tərəfindən tədqiq olunmuş və Q.V.Struve tərəfindən 1887-ci ildə kimyəvi tərkibi öyrənilmişdir.1950-ci ildən sonra bu bulaqda tikinti işləri aparılmiş,insanların su vannaları qəbul etməsi üçün xüsusi şərait yaradılmışdır.Suyun çıxdığı oyuq ön tərəfdən hörülərək hovuz halına salınmış və vanna qəbul etmək üçün istifadə olunur.Tədricən bu ərazı,təyinatına uyğun olaraq xalq arasında" hamam" adlanmışdır.Hamamdan bir qədər aralıda diğər mineral su-"Oğlan bulaq-qız bulaq" yerləşir.O,yerdən təxminən 2 m yüksəklikdən,qayanın işərisindən axıb tökülən isti su şırnağından ibarətdir.Qayada yanaşı əyləşib iki nəfərin söykənməsi üşün kreslonun söykənəcəıyinə bənzər yer var.Yaxınlıqda insanların gecələməsi üçün də otaqlar tikilmişdir. == Kimyəvi tərkibi == Adətən kükürdlü su adlanılan bu bulaqlar əslində kimyəvi tərkibəcə hidrokarbonatlıdır.Mineral bulaqda müşahidə edilən qazlar tərkibcə hidrogen-sulfidlidir. Mineral bulaqların tərkibində radon elementidə üstülük təşkil edir. Radon – Mendeleyev cədvəlində VIII qrupun elementidir. Radon radiumun çox qısa yaşama müddəti olan (yarımparçalanma dövrü 3.8 sutka) parçalanma məhsuludur. Təsirsiz qazlara aiddir.
İlisu bələdiyyəsi
Qax bələdiyyələri — Qax rayonu ərazisində fəaliyyət göstərən bələdiyyələr. == Tarixi == Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub. == Siyahı == == Mənbə == "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.
İlisu kəndi
İlisu — Azərbaycan Respublikasının Qax rayonunun eyniadlı inzibati ərazi vahidində kənd. Kənd bir yaşayış məskəni kimi XIII əsrdə yaranmışdır. Ərazidə ilk məskunlaşanlar İlisudan 3 km-lik bir məsafədə vaxtilə mövcud olmuş indi isə Kəndtala (Orta Könə) adlandırılan ərazidə yaşayan insanlar olmuşlar. Daha sonra həm yerli azərbaycanlıların və Dağıstanın Saxur rayonundan köçüb gəlmiş saxurların yerləşməsi nəticəsində formalaşmışdır. Yaşayış məntəqəsi buradakı İlisu bulaqlarının adı ilə adlandırılmışdır. Toponim qıpçaq sözü olan ili (isti) və su sözlərindən düzəlib, "isti su" deməkdir. Türk dillərində "ilisu" həm də "yel suyu" mənasındadır.Kürmük çayının sahilində, Baş Qafqaz silsiləsinin cənub yamacında, Kürmükçay və Ağçayın (Hamamçay) kəsişdiyi yerdə, dörd tərəfdən dağlarla əhatə olunmuş bir çay terrasında yerləşir. Kəndin nadir flora və faunaya malik olmasını nəzərə alaraq, Azərbaycan hökuməti İlisu dövlət qoruğunun yaradılması haqqında qərar qəbul etmiş (20 fevral, 1987-ci il, № 57), sonra qoruğun sahəsi Nazirlər Kabinetinin xüsusi sərəncamı ilə daha da genişləndirilmişdir (31 mart, 2003-cü il, № 48). Kəndin şöhrəti bir sıra amillərlə bağlıdır: füsunkar təbiətə malik olması; kənd əhalisinin qədim türk-oğuz dialektinə məxsus olması; 300 ilə yaxın bir dövrü əhatə edən "İlisu soltanlığının" mərkəzi olması; ən qədim dünyəvi və dini elm-təhsil ocaqları ilə tanınması; bütün dünyaya səpələnmiş alimləri, ictimai-siyasi, mədəniyyət və s. xadimləri ilə.
İlisu məhəllələri
İlisu məhəllələri - Qaxın İlisu kəndində 6 məhəllə. == Haqqında == İlisu kəndi bir neçə məhəllədən ibarət olmuş və bu gün də kənd bu məhəllələrin adı ilə tanınır. Məsələn: Səngər, Bucaq, Qala, Bacar, Qara dolaq və s. qədim məhəllələr bu günə kimi öz adını saxlamışdır. İlisuda hər məhəllədə yaşayan insanlar öz köklərinə, soylarına görə nəsillərə bölünür. Bunlardan Allahyar bəy uşağı, Kazım bəy uşagı, Qoca uşağı, Məhərrəm uşağı, Seyidəli uşağı və s. göstərmək olar. Daniyal Sultanın nəslindən olanlar isə Sultanovlar soyadını daşıyırlar. Sadaladığımız bu nəsillər hal-hazırda da bu soyadları daşıyırlar. == Məhəllələr == Qaradolaq - Kəndin şimalından İlisu məktəbnidək olan ərazidir.
İlisu qalası
Qala kompleksi — Qax rayonunun İlisu kəndində, Dağıstan yolunun üstündə inşa olunmuşdur. Kompleksin yerləşdiyi məhəllə Qala məhəlləsi adlanır.Kompleksə qala bürcü və qala divarlarının qalıqları daxildir. İnşa tarixinin XIX əsrin 50-ci illərinə aid edildiyi ehtimal edilir.
İlisu sultanlığı
İlisu sultanlığı — şimal-qərbi Azərbaycanda mövcud olan feodal təsisatlarından biri. XVI əsrin II yarısında Səfəvilərin İlisu hakimlərinə sultan titulu verməsi nəticəsində yaranmışdır. XVII–XVIII əsrlərdə sultanlıq öz müstəqilliyini qoruyub saxlaya bilmişdir.İlisu sultanlığına şimaldan və şərqdən Qafqaz dağları, qərbdən Qanıq çayı, cənub-şərqdən Şəki xanlığı ilə həmsərhəd idi. İlisu sultanlığı əsasən iki hissədən ibarət idi. Birinci hissə Saxur vilayəti, yaxud "Dağ mahalı" adlanırdı. Bu hissənin tərkibinə əsasən Dağıstan torpaqları, Saxur (kənd)i və Samur vadisinə qədər uzanan ərazilər daxil idi. İkinci hissə ayrıca İlisu sultanlığından ibarət olub Saxur (kənd) vilayətindən cənubdakı torpaqları əhatə edirdi. == Tarixi == İlisu sultanlığının təməli 3 avqust 1563-cü ildə qoyulmuş və 26 avqust 1844-cü il tarixində Rus imperiyası tərəfindən işğal edilmişdir. Sonuncu İlisu hakimi Danyal Sultan Şeyx Şamilin tərəfinə keçmişdir. İlisu sultanlığının tarixi, xüsusən də sultan titulu daşıyan İlisu hakimlərinin geneologiyası haqqında səslənən fikirlər bu günə qədər bir-biri ilə ziddiyyət təşkil edir.
İlisu şivəsi
İlisu şivəsi — Qax rayonunun İlisu, Sarıbaş, Ağçay kəndlərində istifadə olunur. Şimal qrupu dialekt və şivələrinə aiddir. (Şəki dialekti, Zaqatala-Qax şivəsi). İlisunun ən böyük tarixi məziyyəti qədim türk-oğuz,Dədə Qorqud dilini qoruyub saxlamasıdır. İlisu şivəsi haqqında təsəvvür yaratmaq üçün onu başqa dialekt və şivələrimizdən ayıran başlıca xüsusiyyətləri nəzər-diqqətə çəkmək vacibdir. İlisuda yaşayan əhəlinin nitqində aşağıdakı maraqlı, səciyyəvi fonetik, morfoloji və leksik xüsusiyyətlər mövcuddur. == Fonetik xüsusiyyətlər == İlisu şivəsi ilə ilk tanışlıq onun zəngin fonetik xüsusiyyətlərindən başlayır. İlisu şivəsində fonemlər rəngarəngdir. Bu fonemlərin incə xüsusiyyətləri var. Bu xüsusiyyətlər İlisu şivəsini öyrənən və fonemləri tələffüz etməyə çalışan şəxslər üşün çox çətinlik törədir.
İlisu şəlaləsi
İlisu şəlaləsi və ya Ramramay şəlaləsi — Qax rayonunda şəlalə. Şəlalə rayonun hündür ərazisində yerləşir və ona çatmaq üçün ən azı yarım saatlıq yolu piyada qət etmək lazım gəlir. Hündürlüyə qalxmağı bacarmayanlar üçün nəqliyyat vasitələri də həmin ərazidə fəaliyyət göstərir. Şəlalənin hündürlüyü təxminən 70-74 metrdir. Şəlaləyə gedən yolda onlarla bulağa rast gəlmək mümkündür. Bu sular qayalıqların arasından keçərək, süzülərək axır. Suyu ilin fəsillərindən asılı olmayaraq soyuq olur. Yayda şəlalənin ətrafı ekoloji cəhətdən pis vəziyyətdə olur. Bəzi yerlər məişət tullantıları ilə o qədər çirklənir ki, sanki zibilliyi xatırladır.
İvan Kliun
İvan Vasilyeviç Kliun (rus. Иван Васильевич Клюн; 20 avqust (1 sentyabr) 1873 – 13 dekabr 1943, Moskva) — rus rəssam və heykəltəraşı. == Həyatı == İvan Kliun 1873-cü ildə Moskva yaxınlığında, Bolşie Qorki kəndində anadan olmuşdur. 1881-ci ildə bütün ailəsi ilə Ukraynaya, 1890-cı ildə isə o zaman Rusiya imperiyasının bir hissəsi olan Polşaya köçmüşdür. İvan Kliun 1890-cı ildə Kiyev və Varşavada bədii təhsil almış, daha sonra Penza İncəsənət Məktəbində təhsilini dəvam etdirmişdir. 1889-1890-ci illərdə Varşavada İncəsənətə Həvəsləndirilmə Cəmiyyətinin məktəbində oxumuşdur. 1890-1905-ci illərdə o, Moskvada F.Rerberq, İ.İ.Mashkov və V.Fişerin studiyalarında incəsənət üzrə təhsil almışdır. İvan Kliun 1907-1914-cü illərdə Sankt-Peterburq Rəssamlıq Akademiyasında təhsil aldı. 1910-cu ildən 1914-cü ilə kimi o, David Burlyuk, Vladimir Burlyuk, Kazimir Maleviç, Pavel Filonov, Vladimir Tatlin, Yuri Annenkov və başqa rəssamlar ilə Gənclər Birliyi (Союз Молодежи) qrupunun sərgilərində iştirak etmişdir. İvan Kliun 1915-ci ildə Kazimir Maleviçin təsis etdiyi, avanqard rəssamların (Aleksandra Ekster, Liubov Popova, İvan Puni, Kseniya Boguslavskaya, Olqa Rozanova, Nina Genke və başqaları) olduğu, Supremus qrupuna qatıldı elə həmin il qurupun "Tramvay V" sərgisində iştirak etmişdir.
İvan İliçin ölümü
İvan İliçin ölümü - Lev Tolstoyun 1886-cı ildə yazdığı realist roman. Roman Tolstoyun həyatının son dövründə ortaya qoyduğu yeni əxlaq anlayışının ilk nümunələrindən biri hesab olunur. L.Tolstoy bir məktubunda qeyd edir ki, bu əsər adi bir adamın adi ölümünün öz gözündən təsviridir. == Mövzusu == Əsər İvan İliçin son günlərində çəkdiyi əzablı ağrılar və ölümü üzərində qurulmuşdur. Əsər sırf maddi mənfəətə köklənmiş bir həyatın mənasızlığını, mənfəətin bitdiyi və mənəvi ağrıların dözülməz həddə çatdığı halı əks etdirir. Tolstoyun 1870-ci illərin sonuna doğru özüylə girişdiyi ağır hesablaşma nəticəsində girdiyi çətin böhranın ardından qələmə aldığı romanın ilk səhifələrindən görünür ki, İliçin evlilik həyatında atdığı səhv addımlar və həyatında yanlış insanların olması həyatını mənasızlaşdıran başlıca ünsürlərdir.
İlin Vikimediyaçısı
İlin vikimediaçısı — 2011-ci ildə Vikipediya təsisçisi Cimmi Ueyls tərəfindən yaradılan illik mükafat. Vikimedia hərəkatının ən böyük nailiyyətlərini vurğulamaq üçün Vikimaniyada ənənəvi olaraq təqdim olunur. Mükafatı qazanan vikimediaçılara Rauan Kenzhexanlı, Demmy, Remi Matis, İhor Kostenko, Emily Temple-Vud, Rosi Stephenson-Qudnayt, Feliks Nartey və Fərhad Fatkullin aiddir. Əsas mükafatla yanaşı, yeddi "Fəxri qeyd" mövcuddur.
İlin adamı
İlin adamı: İlin adamı (Time) — Time jurnalının versiyasına görə ""İlin şəxsi" laureatlarının siyahısı. İlin adamı (film) (ing. Man of the Year) — Robin Uilyamsın iştirakı ilə kinokomediya, ABŞ, 2006-ci il. Rejissor — Barri Levinson. Azərbaycanda ilin adamı mükafatı — 2001-ci ildə Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Çingiz Mustafayev adına Fond və ANS Şirkətlər Qrupu tərəfindən təsis edilib.
İlin fəsilləri
Fəsil, mövsüm ya da sezon — ilin şərti olaraq bölündüyü 4 dövr. Mövsümlərin bölünməsi müxtəlif cür aparılır: Təqvim üzrə mövsümlər – dünyanın əksər ölkəsində ilin hər biri 3 təqvim ayına bərabər olan 4 mövsümə bölünməsi qəbul edilib. Astronomik mövsümlər - gündönümündən (yay və qış) və gecə-gündüzün bərabərləşməsinə uyğun bölünür. Fenologiya - mövsümlərin müddəti təbiət hadisələrinə uyğun olaraq bölünür (təbiətdə iqlimin mövsümi dəyişikliyinə uyğun). == Təqvim üzrə mövsümlər == Fəsilləri dövrü belədir : qış payız yaz yay .İlin fəsilləri belə dövr edir: Qış Payız Yaz Yay .Orta en dairələrində il formal olaraq təqribən 4 bərabər hissəyə bölünür.
İlin günləri
Təqvim ili qriqorian və yulian təqvimlərində qısa ildə 365, uzun ildə 366 sutkaya bərabərdir.
İlin mövsümləri
Fəsil, mövsüm ya da sezon — ilin şərti olaraq bölündüyü 4 dövr. Mövsümlərin bölünməsi müxtəlif cür aparılır: Təqvim üzrə mövsümlər – dünyanın əksər ölkəsində ilin hər biri 3 təqvim ayına bərabər olan 4 mövsümə bölünməsi qəbul edilib. Astronomik mövsümlər - gündönümündən (yay və qış) və gecə-gündüzün bərabərləşməsinə uyğun bölünür. Fenologiya - mövsümlərin müddəti təbiət hadisələrinə uyğun olaraq bölünür (təbiətdə iqlimin mövsümi dəyişikliyinə uyğun). == Təqvim üzrə mövsümlər == Fəsilləri dövrü belədir : qış payız yaz yay .İlin fəsilləri belə dövr edir: Qış Payız Yaz Yay .Orta en dairələrində il formal olaraq təqribən 4 bərabər hissəyə bölünür.
İlya İlin
İlya Aleksandroviç İlin (anadan olub 24 may 1988-ci ildə, Qızılorda, Qazaxıstan SSR) — Qazaxıstan ağır atleti, üç müxtəlif çəki dərəcəsində dördqat dünya çempionu (2005 - 85 kq, 2006 və 2011 - 94 kq-a qədər, 2014 - 105 kq-a qədər), yeniyetmələr arasında iki qat dünya çempionu (2005 - 85 kq-a qədər, 2006 - 94 kq-a qədər) ), 94 kq çəki dərəcəsində (2006 və 2010) iki qat Asiya Oyunlarının çempionu. İki çəki dərəcəsində dörd dünya rekordçusudur (-94 kq; −105 kq). 2008 və 2012-ci illərdə Olimpiya Oyunlarında qızıl medal qazandı, lakin sonra dopinq qəbuluna görə mükafatlarından məhrum olundu. Dörd dəfə dünyanın ən yaxşı ağır atleti kimi tanındı (2005, 2006, 2014, 2015). Qazaxıstan Respublikasının əməkdar idman ustasıdır. Uğurlu çıxışlarına görə "Kurmet" ordeni ilə təltif edildi. İlk məşqçilərindən biri Viloriy Viktoroviç Pak idi. == Dopinq skandalı == 15 iyun 2016-cı ildə Beynəlxalq Ağır Atletika Federasiyasının qərarı ilə İlyin London Olimpiya Oyunlarında aldığı dopinq testlərinin müsbət nəticələrinə görə müvəqqəti olaraq idman fəaliyyətindən uzaqlaşdırıldı. Nümunədə anabolik steroid preparatlar - stanozolol və dehidroxlormetiltestosteron tapıldı. İyunun 18-də Beynəlxalq Ağır Atletika Federasiyası İlyinin Pekin Olimpiadasındankı dopinq testinin də müsbət olduğunu bildirdi: stanozolol tapıldı.
İlin vikimediaçısı
İlin vikimediaçısı — 2011-ci ildə Vikipediya təsisçisi Cimmi Ueyls tərəfindən yaradılan illik mükafat. Vikimedia hərəkatının ən böyük nailiyyətlərini vurğulamaq üçün Vikimaniyada ənənəvi olaraq təqdim olunur. Mükafatı qazanan vikimediaçılara Rauan Kenzhexanlı, Demmy, Remi Matis, İhor Kostenko, Emily Temple-Vud, Rosi Stephenson-Qudnayt, Feliks Nartey və Fərhad Fatkullin aiddir. Əsas mükafatla yanaşı, yeddi "Fəxri qeyd" mövcuddur.
Qala kompleksi (İlisu kəndi)
Qala kompleksi — Qax rayonunun İlisu kəndində, Dağıstan yolunun üstündə inşa olunmuşdur. Kompleksin yerləşdiyi məhəllə Qala məhəlləsi adlanır.Kompleksə qala bürcü və qala divarlarının qalıqları daxildir. İnşa tarixinin XIX əsrin 50-ci illərinə aid edildiyi ehtimal edilir.