Lüğətlərdə axtarış.

Kuba Layihəsi və ya Manqust əməliyyatı — ABŞ Prezidenti Con Kennedinin səlahiyyətlərinin ilk illərində ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi (MKİ) tərəfindən hazırlanmış, Kubada dinc əhaliyə qarşı terror hücumları və məxfi əməliyyatlardan ibarət kampaniya. 30 noyabr 1961-ci ildə prezident Kennedi tərəfindən Fidel Kastronun kommunist hökumətinə qarşı aqressiv gizli əməliyyatlara icazə verilmişdi. Kastro hökumətinin devrilməsi Kennedi administrasiyasının əsas diqqət mərkəzində idi. Əməliyyat 1960-cı ildə Florida ştatının Mayami şəhərində yaradılmış JM/WAVE gizli əməliyyatları və kəşfiyyat toplama stansiyasında planlaşdırılmışdı. Əməliyyata Hərbi Hava Qüvvələrinin generalı Edvard Lansdeyl rəhbərlik edirdi və uğursuz Donuzlar körfəzinin hücumundan sonra qüvvəyə minmişdi. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Vikianbarda Manqust əməliyyatı ilə əlaqəli mediafayllar var.Operation Mongoose: The Cuba Project, Cuban History Archive, 20 Feb 1962. The Cuban Missile Crisis, 1962, The National Security Archive. Meeting with the Attorney General of the United States Concerning Cuba, CIA minutes, 19 January 1962. Justification for US Military Intervention in Cuba, Joint Chiefs of Staff, 13 March 1962. Minutes of Meeting of the Special Group on Operation Mongoose, 4 October 1962.

Danquşu (lat. Botaurus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qutankimilər dəstəsinin vağlar fəsiləsinə aid heyvan cinsi. Bir növ (Botaurus stellaris Linn., 1758, Böyük danquşu), nominativ yarımnövlə təmsil olunmuşdur. Uzun, ağır dimdiyi, böyük başı və yoğun boynu olan iri quşdur. Rəngi kürən-qonurdur. Ayaqları və dimdiyi yaşılımtıl-sarıdır. Gecə quşu olub, gündüzlər qamışlıqda gizlənərək, demək olar ki, hərəkət etmir. Yalnız ayaq altından uçarkən gözə dəyir. Təhlükə zamanı boynunu və dimdiyini yuxarı uzadıb sıx qamış gövdələri arasında az qala görünməz olaraq gizlənməyə üstünlük verir. Arealı Avropa, Asiya və Şimal-Qərbi Afrikanı əhatə edir.

Manqurt — türk, altay və qırğız əfsanələrində bəhs edilən şüursuz kölə. Manqurt halına gətirilmək istənən adamın başı qırxılır, yaş dəvə boynunun dərisi sarılar və beləcə əlləri qolları bağlı olaraq Günəş altında buraxılır. Dəvə dərisi quruduqca gərilər. Gərilən dəri başı sıxar və inanılmaz ağrılar verərək ağlını itirməsinə səbəb olar. Belə bir adam şüursuz və hər istənilən şeyi sorğu-sualsız icra edən bir köləyə çevrilir. == Etimologiya == (Bun/Ban/Man) kökündən törəmişdir. Bun sözü ağıl yoksunluğunu ifadə edər. Monqolca Mun/Mung (Türkcə Bun/Bung) felleri ağlını itirməyi, Munah (Türkcə Bunah) sözləri yaşlılıq səbəbiylə ağlını itirmiş olan kəsləri izah edər. Köhnə Altaycada Manu, Tungus və Mancur dillərində Mana sözcüyü ağlın itirilməsini və istifadə edilməz hala gəlməyi bildirir.

Avqust — Qriqori təqviminin 8-ci ayı. 31 gündən ibarətdir == Tarixi və etimologiyası == Əvvəllər bu ay "seks stili." adlanıb (latın dilindəki lat. Sextilis — "altıncı" sözündən) və 29 gündən ibarət olub. Yuli Sezar Roma təqvimində islahatlar aparan zaman e.ə. 45-ci ildə daha iki günü bu aya əlavə edib və bununla da ona indiki görkəmini verib. Avqust ayı öz adını Roma imperatoru Oktavian Avqustdan alıb. Roma senatı e.ə. 8-ci ildə imperatorun həyatında xüsusilə xoşbəxt dövrü təşkil edən bu aya onun adını verib. Makrobinin sitat gətirdiyi Senatus consultum-a görə Oktavian bir neçə möhtəşəm qələbəsi, o cümlədən Misirin fəth olunması bu aya təsadüf etdiyinə görə onu öz ayı seçib. Bu cür şərəfə bundan əvvəl senat Yuli Sezarı layiq bilib və onun adına uyğun olaraq "kvintili" (latın dilindəki lat.

Qırmızı anqut (lat. Tadorna ferruginea) — Qazkimilər dəstəsinin ördəklər fəsiləsinə aid quş növü. Çəkisi 900 q-dan 1,5 kq-adəkdir. Göllərdə yaşayır, Mil düzündə çoxdur. Rəngi kürən (narıncı-xınalı), quyruğu və çalma lələkləri qaradır. Qanadının üstündə ağ ləkə var. Tez-tez səciyyəvi "aanq-aanq" səsi çıxarır. Azərbaycanda həm yuvalayır, həm də qışlayır. Anqutun dişi fərdinin başı daha açıq rəngli, erkəyinin boynunda isə qara halqa olur. 27-29 gün kürt yatır.

Böyük danquşu (lat. Botaurus stellaris) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qutankimilər dəstəsinin vağlar fəsiləsinin danquşu cinsinə aid heyvan növü.

Danquşu (lat. Botaurus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qutankimilər dəstəsinin vağlar fəsiləsinə aid heyvan cinsi. Bir növ (Botaurus stellaris Linn., 1758, Böyük danquşu), nominativ yarımnövlə təmsil olunmuşdur. Uzun, ağır dimdiyi, böyük başı və yoğun boynu olan iri quşdur. Rəngi kürən-qonurdur. Ayaqları və dimdiyi yaşılımtıl-sarıdır. Gecə quşu olub, gündüzlər qamışlıqda gizlənərək, demək olar ki, hərəkət etmir. Yalnız ayaq altından uçarkən gözə dəyir. Təhlükə zamanı boynunu və dimdiyini yuxarı uzadıb sıx qamış gövdələri arasında az qala görünməz olaraq gizlənməyə üstünlük verir. Arealı Avropa, Asiya və Şimal-Qərbi Afrikanı əhatə edir.

Alpiniya qalanqa (lat. Alpinia galanga) — zəncəfilkimilər fəsiləsinin alpiniya cinsinə aid bitki növü.

Alpiniya qalanqa (lat. Alpinia galanga) — zəncəfilkimilər fəsiləsinin alpiniya cinsinə aid bitki növü.

Amomum compactum (lat. Amomum compactum) — zəncəfilkimilər fəsiləsinin hil cinsinə aid bitki növü.

Alpiniya qalanqa (lat. Alpinia galanga) — zəncəfilkimilər fəsiləsinin alpiniya cinsinə aid bitki növü.

Ligularia angusta (lat. Ligularia angusta) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin liqulariya cinsinə aid biki növü.

Manqurt - kökünü danan, qınından çıxıb, qınını bəyənməyən kimsə. Manqurt (film, 1990) - Çingiz Aytmatovun "Gün var əsrə bərabər" romanı əsasında çəkilmiş film. Manqurt (balet, Y. Simakin) - balet. Manqurt haqqında rəvayət (balet, K. Moldobasanov) - qırğız bəstəkarı Kalıy Moldobasanovun baleti. Manqurt (balet, N. Zakirov) - özbək bəstəkarı Nurilla Zakirovun baleti.

Misir Manqustu və ya Fironsıçanı (lat. Herpestes ichneumon) qədim Misirlilərin müqəddəs heyvanı kimi tanınır. Misirdə, çaylar sahillərində və tarlaları əhatə edən sıx yığınlarda yaşayır.Afrika xaricində olan Sina yarımadasında, həmçinin İsrail, Livanda da yaşayır. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Жизнь животных / Под ред. В. Е. Соколова. — М.: Просвещение, 1989. — Т. 7. Млекопитающие. — С. 312. — 558 с.

Müzəffər Alanquş (1 yanvar 1898, Ərzurum ili – 17 dekabr 1972, İstanbul) — Türk əsgər və siyasətçi. == Həyatı və hərbi xidməti == Müzəffər Alanquş 1898-ci ildə Ərzurumda anadan olub. 1914-cü ildə Kuleli Hərbi Liseyində oxuyarkən orduya girdi. 1915-ci ildə leytenant rütbəsi aldı. Müxtəlif bölmələrdə Komanda Komandiri və Bölmə Komandiri vəzifələrində çalışıb. 7-ci Diviziya Əməliyyatlara əlavə edilərkən əsir götürüldü. 1 oktyabr 1918–30 dekabr 1920-ci illər arasında Misirdə əsirlikdə qaldı. 28 aprel 1921-ci ildə Anadoluya getdi və Milli Orduya qoşuldu. Müxtəlif hissələrdə xidmət etdikdən sonra 1925–1926-cı illərdə Hərbi Akademiyada kapitan rütbəsi ilə təhsilini başa vurdu. 1926-cı ildə Hərbi Akademiyanı bitirib, 1929-cu ildə heyət üzvü oldu.

Nectandra angusta (lat. Nectandra angusta) — dəfnəkimilər fəsiləsinin nectandra cinsinə aid bitki növü.

10 avqust — Qriqorian təqvimində ilin 222-ci günü. (uzun ildə 223-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 143 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 28 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1821 — Missuri ABŞ-nin 24-cü ştatı olub. === 1901–cari === 1910 — Antanta Dövlətləri və Osmanlı imperiyası arasında Sevr müqaviləsi imzalanmışdır. === Azərbaycana aid hadisələr === 1990 — Gəncədən 20 km uzaqlıqda Tbilisi-Ağdam marşrut avtobusu partladılmışdır. 2012 — Londonda keçən 2012 Yay Olimpiya Oyunlarında boksçular Məhəmmədrəsul Məcidov və Teymur Məmmədov bürünc medal qazanıb.

11 avqust — Qriqorian təqvimində ilin 223-cü günü. (uzun ildə 224-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 142 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 29 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 1473 — Ağqoyunlular və Osmanlı imperiyası arasında Otluqbeli döyüşü baş vermişdir. === 1601–1900 === === 1901–cari === 1920 — RSFSR və Latviya arasında Riqa sülh müqaviləsi imzalanmışdır. 1932 — Belarusda Belovejskaya Puşça Milli Parkı yaranmışdır. 1960 — Çad Fransadan müstəqilliyini elan edib. 2012 — İranın Şərqi Azərbaycan ostanında zəlzələlər baş vermişdir. === Azərbaycana aid hadisələr === 2008 — Pekində keçən 2008 Yay Olimpiya Oyunlarında cüdoçu Elnur Məmmədli qızıl medal qazanıb. 2012 — Londonda keçən 2012 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər Şərif Şərifov və Toğrul Əsgərov qızıl medal qazanıb.

13 avqust — Qriqorian təqvimində ilin 225-ci günü. (uzun ildə 226-cı) Bu tarixdə ilin sonuna 140 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 31 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1895 — ABŞ və İspaniya arasında İspan-ABŞ müharibəsi bitmişdir. === 1901–cari === 1960 — Mərkəzi Afrika Respublikası Fransadan müstəqilliyini elan edib. 1961 — Soyuq müharibə: Şərqi Almaniya sakinlərinin Qərbə qaçmaq cəhdlərinin qarşısını almaq üçün, Berlinin şərq və qərb sektorları arasındakı sərhədi bağlayır və Berlin divarının tikintisi başlanır. 2004 — XXVIII Yay Olimpiya Oyunları Afinada keçirilib.

14 avqust — Qriqorian təqvimində ilin 226-cı günü. (uzun ildə 227-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 139 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 1 avqust tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1920 — VII Yay Olimpiya Oyunları Antverpendə keçirilib. 1947 — Pakistan Britaniya imperiyasından müstəqillik qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 2008 — Pekində keçən 2008 Yay Olimpiya Oyunlarında cüdoçu Mövlud Mirəliyev bürünc medal qazanıb.

15 avqust — Qriqorian təqvimində ilin 227-ci günü. (uzun ildə 228-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 138 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 2 avqust tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1960 — Konqo Respublikası (Brazzavil) Fransadan müstəqilliyini qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1992 — Azərbaycan manatı dövriyyəyə buraxılmışdır. 1994 — Azərbaycan və Sinqapur arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2016 — Rio-de-Janeyroda keçən 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçi Sabah Şəriəti bürünc medal qazanıb.

18 avqust — Qriqorian təqvimində ilin 230-cu günü. (uzun ildə 231-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 135 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 5 avqust tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1958 — ABŞ-də Vladimir Nabokovun "Lolita" romanı nəşr edilib. === Azərbaycana aid hadisələr === 2004 — Afinada keçən 2004 Yay Olimpiya Oyunlarında atıcı İradə Aşumova bürünc medal qazanıb. 2016 — Rio-de-Janeyroda keçən 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında kanoeçi Valentin Demyanenko gümüş, boksçu Kamran Şahsuvarlı və güləşçi Nataliya Sinişin isə bürünc medal qazanıb.

19 avqust — Qriqorian təqvimində ilin 231-ci günü. (uzun ildə 232-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 134 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 6 avqust tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 2004 — Google Inc NASDAQ-da ilkin kütləvi təklifini həyata keçirib. === Azərbaycana aid hadisələr === 1995 — Azərbaycan və Uqanda arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2004 — Afinada keçən 2004 Yay Olimpiya Oyunlarında stend atıcıcı Zemfira Meftahətdinova bürünc medal qazanıb. 2016 — Rio-de-Janeyroda keçən 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında taekvonduçu Milad Beygi və güləşçilər Cəbrayıl Həsənov və Hacı Əliyev bürünc medal qazanıb. == Doğumlar == === 1600-cü ildən əvvəl === 1596 — Elizabet Stüart, Bohemiya kraliçası === 1601–1900 === 1631 — Con Drayden, İngiltərə şairi 1848 — Qüstav Kaybott, Fransa boyakarı 1878 — Vladimir Adoratski, Rusiya inqilabçısı 1881 — Corce Enesku, Rumıniya bəstəkarı 1883 — Koko Şanel, Fransa modelyeri 1889 — Artur Veyli, İngiltərə şərqşünası === 1901–cari === 1912 — Mirvarid Dilbazi, Azərbaycan şairəsi 1946 — Bill Klinton, ABŞ prezidenti 1969 Metyu Perri, ABŞ və Kanada aktyoru Nate Dogg, ABŞ müğənnisi 1970 — Hidayət Rüstəmov, Azərbaycan hərbçisi, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı 1996 — Vitali Skakun, Ukrayna hərbçisi == Ölümlər == === 1600-cü ildən əvvəl === E.ə.