Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ПРИМАТ

    primat, birincilik, üstünlük

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРИМАТ

    мн. нет примат (эвелимживал; артухвал; винизвал).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • примат

    ...книжн. Первичность, главенство, преобладающее значение. Примат духа. Примат разума над чувством. Примат содержания и вторичность формы.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПРИМАТ

    м мн. нет fəls. primat; birincilik, üstünlük.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • PRİMAT

    сущ. примат (преобладание, первенствующее значение). İqtisadiyyatın primatı примат экономики

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • primat

    primat

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • примять

    -мну, -мнёшь; примятый; св. см. тж. приминать, приминаться, приминание что Несколько смять, придавив сверху. Примять траву. Примять подушку. Слегка пр

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПРИМЯТЬ

    шуьткьуьрун; тIимил шуьткъуьрун (илисна ва я тIуш гана)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРИМЯТЬ

    сов. əzmək, basıb əzmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРИМАТЫ

    мн. (ед. примат м) zool. primatlar (ali məməlilər dəstəsi: insanlar, meymunlar və yarımməməlilər).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРИМАТЫ

    мн. зоол. приматар (нек хъвадай гьайванрин лап чIехи дережадинбур; инсанар, маймунар).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРОМЯТЬ

    сов. 1. basıb əzmək; 2. məc. açmaq, açılışdırmaq (gəzməklə, gəzdirməklə); 3. əzmək, ovuşdurmaq, ovmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРИУМЯТЬ

    сов. dan. əzib yapıxdırmaq, əzib yastılamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРИНЯТЬ

    ...güman etmək, bilmək; принять sa знакомого tanışma oxşatmaq; принять в шутку zarafat hesab etmək; примем, что неизвестное число равно единице fərz edə

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРЫТАТЬ

    несов. 1. хкадрун; прыгать через забор жугъунилай хкадрун. 2. пер. хъуткъунун; къудгъунун; сердце прыгает от радости шадвиляй рикI хъуткъунвава.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРИМЧАТЬ

    сов. 1. çaparaq gətirmək (miniklə); 2. bax примчаться

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРИЖАТЬ

    ...basmaq; 2. məc. əziyyət vermək, incitmək, sıxışdırmaq, qısnamaq; ◊ прижать к стене sıxışdırmaq, qoz qabığına salmaq; прижать к ногтю; подобрать к ног

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРИДАТЬ

    ...olaraq vermək, əlavə etmək, üstəlik olaraq vermək; 2. vermək; придать его словам важное значение onun gözlərinə böyük əhəmiyyət vermək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • PRIMAL

    adj 1. ən birinci, əvvəlinci, əvvəlki; 2. əsas, baş, vacib; ~ councillors baş məsləhətçilər / müşavirlər

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • ПРЫГАТЬ

    несов. 1. atlanmaq, atılmaq, hop panmaq, tullanmaq, sıçramaq; 2. məc. döyünmək, çırpınmaq, atlanmaq (ürək)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • приматы

    -ов; мн. (от лат. prīmātes - первенствующие); зоол. Отряд наиболее высокоорганизованных млекопитающих - полуобезьян и обезьян и человека.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • придать

    -дам, -дашь, -даст, -дадим, -дадите, -дадут; придай; придал и, (разг.), придал, -ла, -ло; приданный; -дан, -а, -о; св. см. тж. придавать, придаваться,

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • прижать

    -жму, -жмёшь; св. см. тж. прижимать, прижиматься, прижим, прижимание, прижатие 1) а) кого-что Своей тяжестью или чем-л. тяжёлым притиснуть к чему-л.;

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • приимать

    см. приять; приемлю, приемлешь; нсв., (употр. только личные формы); книжн.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • примак

    ...разг. Муж, принятый в семью жены и живущий в её доме. Пойти в примаки.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • примас

    -а; м. (от лат. prīmas - глава) Титул главнейшего епископа в католической и англиканской церкви; лицо, носящее этот титул.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПРИЖАТЬ

    1. чуькьуьн. 2. илисун. 3. пер. чуькьуьн; кIеве ттун; тади гун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • примчать

    ...очень быстро. Ветер примчал тучи - пошёл дождь. 2) = примчаться Примчать издалека. Примчать на самолёте. Примчал всего за двадцать минут.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • принять

    приму, примешь; принял, -ла, -ло; принявший; принятый; -нят, -а, -о., св. см. тж. принимать, приниматься, приём, приёмка, приёмочный 1) кого-что Взять

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • промять

    ...проминать, проминаться 1) что Тщательно размять. Промять глину. Промять льняные волокна. 2) что Надавив, нажав, сделать вмятину в чём-л.; продавить.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • прыгать

    ...прыганье 1) Делать прыжок (прыжки), передвигаться прыжком (прыжками). Прыгать на одной ноге. Прыгать вверх, вниз. Прыгать высоко, далеко. Прыгать со

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • primas

    primas (din.)

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ПРИНЯТЬ

    1. кьабулун; принять посетителей кар аваз атайбур кьабулун. 2. къачун; къахчун; принять посылку посылка къахчун. 3. кьабулун, акъудун (къарар). 4. к

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРИМАС

    м primas (katolik və anqlikan kilsələrində baş ruhani).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРИДАТЬ

    ...кутун (мес. къуват, жуьрэт, тегьер). 4. ттун; шикилда ттун. 5. гун; придать серьѐзное значение еке метлеб гун; еке мана гун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРИНЯТЬ

    təhvil almaq, almaq, qəbul etmək, içmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРИМА

    ж mus. prima (1. qammanın birinci əsas səsi; 2. simli musiqi alətinin birinci simi; 3. orkestrdə, xorda birinci partiyanı ifa edən səs və ya çalğı alə

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРИЯТЬ

    сов. köhn. qəbul etmək, almaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • prima

    prima

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • прима

    -ы; ж. (от лат. prima - первая); муз. 1) Первая ступень гаммы; основной тон трезвучия. 2) Интервал в пределах одной ступени звукоряда. 3) Первая струн

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • прима-

    (от лат. primus - первый, лучший); первая часть сложных слов. вносит зн.: первый, лучший. Прима-балерина, прима-танцовщик, прима-ученица.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • приять

    ...буд. нет; -ял, -яла, -яло; приявший; приятый; св. см. тж. приимать, приятие кого-что устар. = принять 10)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • PRİMA

    сущ. муз. прима: 1. первый, основной звук гаммы 2. интервал в пределах одной ступени звукоряда. Artmış prima увеличенная прима, xalis prima чистая при

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ПРИМИНАТЬ

    несов., см. примять.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРИМИНАТЬ

    несов. bax примять.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПОРЫВАТЬ

    несов., см. порвать

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПОРИЦАТЬ

    несов. айиб авун, туьгьмет авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПОНИМАТЬ

    несов. гъавурда гьатун, кьиле гьатун, гъавурда акьун; гъавурдик кваз хьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРЕДАТЬ

    ...хаинвилелди (душмандив) гун, вугун; маса гун (мес. дуст). 2. гун; вугун; предать суду суддиз гун: ♦ предать забвению рикIелай ракъурун; предать смер

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПОЖИМАТЬ

    несов., см. пожать1

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПОДМЯТЬ

    кIаник кутуна шуьткьунрун; буьнжуькьрун; эзмишун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • АРОМАТ

    ətir, rayihə

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДРЕМАТЬ

    1.mürgüləmək, mürgü döymək, yatmaq; 2. Tərpənməmək, qımıldanmamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КЛИМАТ

    iqlim, ab-hava

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КРИЧАТЬ

    1. Çığırmaq, qışqırmaq, bağırmaq; 2. Çağırmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АРОМАТ

    атир (этир), хъсан ни, хуш ни

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БРЫКАТЬ

    несов. кIурарив ягъун, кIурар хкадрун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПОЙМАТЬ

    кьун (кьунукь)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ДРЕМАТЬ

    несов. суст хьун, кьезил ахвариз фин

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • приминание

    см. примять; -я; ср.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • приминать

    см. примять; -аю, -аешь; нсв.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ÜSTÜNLÜK

    превосходство, преобладание, перевес, преимущество, авантаж, примат

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YAPIXLAŞDIRMAQ

    глаг. nəyi приминать, примять, придавив сверху

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • приминаться

    I см. примяться; -ается; нсв. II см. примять; -ается; страд.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • YASTILATDIRMAQ

    ...заставить (просить) кого: 1. сплющить, расплющить что 2. обмять, примять, смять что

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • фидеизм

    ...вера) см. тж. фидеистический Религиозное мировоззрение, утверждающее примат веры над разумом.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • YASTILAMAQ

    ...сплющивать, сплющить (делать, сделать плоским) 2. приминать, примять, обминать, обмять (сминать, смять, придавить ч ем-л. сверху)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • притоптать

    ...-а, -о; св. см. тж. притаптывать, притаптываться, притаптывание что Примять, придавить ногами (ногой). Притоптать траву, газон. Притоптать окурок. Пр

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • имажинизм

    ...имажинистический Одно из течений в русской поэзии 1920-х годов, утверждавшее примат самоцельного образа в формотворчестве над смыслом, идеей; выражал

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • умять

    ...довести до нужного состояния. Умять замазку, воск. Умять руками. 2) Примять, уплотнить, нажимая, надавливая. Умять сено. Умять снег вокруг яблони. 3)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • истоптать

    ...истоптанный; -тан, -а, -о; св. см. тж. истаптывать, истаптываться что 1) а) Примять, топча ногами. Истоптать землю, снег, траву. б) отт. Топча, повре

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • намять

    ...количестве. Намять ведро глины. Намять льна. Намять кож. 2) что разг. Помять, примять. Намять траву, овёс. 3) разг. Давлением или трением причинить б

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • затоптать

    ...-тан, -а, -о; св. см. тж. затаптывать, затаптываться, затаптывание что 1) а) Примять при хождении, раздавить ногами, копытами. Затоптать траву на газ

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • TAPDALAMAQ

    ...Əkini tapdalamaq вытоптать посевы 3. затаптывать, затоптать: 1) примять при хождении. Çiçəkləri tapdalamaq затоптать цветы 2) загрязнить следами ног.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • при...

    ...сверху. Придавить (лист к столу), притоптать (землю), прижать (что-л.), примять (траву). 5) Указывает на добавление, пополнение чего-л. Прикупить (са

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • PRİMATOLOGİYA

    сущ. приматология (раздел зоологии, изучающий приматов)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ПРИМАТЫВАТЬ

    несов. bax примотать

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • PRİMATLAR

    сущ. зоол. приматы (отряд наиболее высокоорганизованных млекопитающих, включающий полуобезьян, обезьян и человека)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
OBASTAN VİKİ
Primat
Primatlar (lat. Primates) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinə aid heyvan dəstəsi. Bu dəstəyə meymunlar və insan da daxildir. Dəstədə 400-dən çox növ mövcuddur. == Yarımdəstə və fəsilələri == Yaşburunlar (Strepsirrhini) Cırtdan lemurlar (Cheirogaleidae) Lemurlar (Lemuridae) Lepilemurlar (Lepilemuridae) İndrilər (Indridae) Əlayaqlılar (Daubentoniidae) Lorilər (Lorisidae) Qalaqolar (Galagidae)Quruburunlar (Haplorhini) Uzuntopuqlar (Tarsiidae) Oynağanlar (Callitrichidae) İlməquyruqlar (Cebidae) Gecə meymunları (Aotidae) Sakolar (Pitheciidae) Hörümçəyəbənzərlər (Atelidae) Əntərmeymunlar (Cercopithecidae) Hibbonlar (Hylobatidae) Hominidlər (Hominidae) == Primatların xarakterik xüsusiyyətləri == Primatkimilər dəstəsinə daxil olan canlılar formasına və boyuna görə müxtəlifdir. Müasir primatlar Asiya, Afrika və Amerikanın tropik və subtropik ərazilərində, Zond və Filippin adalarında yaşayırlar. Ətrafları 5 barmaqlıdır, bu da onlara ağacdan möhkəm tutmağa imkan verir. Beyin yarımkürələri iri olur. Göz çuxurları kəllənin ön tərəfində yerləşir. Müəyyən edilmişdir ki, primatlar cücüyeyən məməlilərin qədim qruplarından əmələ gəlmişdir.
Aqnes Primas
Aqnes Primas (5 mart 1980, Dunauyvaroş, Feyer medyesi[d]) — Macarıstanı təmsil edən su poloçusu. == Karyerası == Aqnes Primas, Macarıstan yığmasının heyətində 2004-cü ildə Yunanıstanın Afina şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Beşinci pillə uğrunda görüşdə Rusiya yığmasına 11:12 hesabı ilə məğlub olan Macarıstan yığması, Afina Olimpiadasını altıncı pillədə başa vurdu. Daha sonra Aqnes Primas, Macarıstan yığmasının heyətində 2008-ci ildə Çinin ev sahibliyində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Avstraliya yığmasına 11:12 hesabı ilə məğlub olan Macarıstan yığması, XXIX Yay Olimpiya Oyunlarını dördüncü pillədə başa vurdu.
Palestina Prima
Palestina Prima (lat. Palaestina Prima, yun. Πρώτη Παλαιστίνης; mənası – Birinci Fələstin) — Bizans imperiyasında vilayət. 390-cu ildə qurulmuş vilayət 614-cü ildə Sasanilər tərəfindən ələ keçirilmiş, daha sonra 628-ci ildə geri alınmışdır, ancaq 638-ci ildə müsəlmanları tərəfindən birdəfəlik fəth edilmişdir. == Tarixi == Ərazi İsavra, Kilikiya, Kipr, Yevfratisiya, Mesopotamiya, Osroena, Finikiya və Araviya Petreya ilə birlikdə Roma imperiyasına aid Şərq diosezinin bir parçası olmuşdur. Bizans imperiyası dövründə inzibati bölgülərə yeni dəyişikliklər edilmişdir. Kilikiya vilayəti Kilikiya Prima və Kilikiya Sekundaya bölünmüşdür. VI əsrdə Siriya Palestina vilayəti Siriya Prima, Siriya Salyutaris, Finikya Lebanensis, Palestina Prima, Palestina Sekunda və Palestina Salyutarisə bölünmüşdür. Samaritlər xristian dominantlığına rəğmən IV–V əsrlərdə Samariya ölkəsində öz muxtariyyətlərini qoruya bilmişdir. Bu muxtariyyət tədricən genişləmiş və üsyanlara səbəb olmuşdur.
Prima (film, 1994)
== Məzmun == Filmdə Azərbaycanın məşhur milli rəqqasəsi Əminə Dilbazinin həyatından ayrı-ayrı səhifələr canlandırılmışdır. == Film haqqında == Film "Sənətkar Taleləri" silsiləsindəndir. Filmdə Azərbaycan Dövlət kino və foto sənədləri baş arxivi materiallarından istifadə edilmişdir. == Filmin heyəti == === Film üzərində işləyənlər === Ssenari müəllifi: Tofiq İsmayılov Quruluşçu rejissor: Tofiq İsmayılov Quruluşçu operatorlar: Rafiq Qəmbərov, Fikrət Hacı Abrek Şeirlər: Ramiz Rövşən Rejissor: Ötkəm İsgəndərov Bəstəkar: Rauf Əliyev Musiqi tərtibatçısı: İsmayıl Dadaşov Səs operatoru: Kamal Seyidov Montaj edən: Gülşən Səlimova Filmin direktoru: Akif Əliyev === Filmi səsləndirənlər === Əminə Yusifqızı — mətni oxuyan (titrlərdə yoxdur) Əliabbas Qədirov — şeirləri deyən (titrlərdə yoxdur) === Filmdə iştirak edənlər === Əminə Dilbazi (titrlərdə yoxdur) Ədalət Nəsibov (titrlərdə yoxdur) Ötkəm İsgəndərov (titrlərdə yoxdur) Cövdət Hacıyev (titrlərdə yoxdur) === Arxiv kadrlarda iştirak edənlər === İosif Stalin (şəkil), (titrlərdə yoxdur) Əlibaba Abdullayev (titrlərdə yoxdur) Ağasadıq Gəraybəyli (titrlərdə yoxdur) Sona Hacıyeva (titrlərdə yoxdur) Əli Qurbanov (titrlərdə yoxdur) Leyla Bədirbəyli (titrlərdə yoxdur) Niyazi (titrlərdə yoxdur) Bülbül (titrlərdə yoxdur) Adil İsgəndərov (titrlərdə yoxdur) Şövkət Məmmədova (titrlərdə yoxdur) Mirzə İbrahimov (titrlərdə yoxdur) Nəcibə Məlikova (titrlərdə yoxdur) Xan Şuşinski (titrlərdə yoxdur) Rəşid Behbudov (şəkil), (titrlərdə yoxdur) Üzeyir Hacıbəyov (şəkil), (titrlərdə yoxdur) Fikrət Əmirov (şəkil), (titrlərdə yoxdur) == Sponsor == "Azəriqaz" Dövlət Şirkəti == Çəkilişə köməklik edən qurumlar == "Aşkar-Film" K.D.M. (lentlərin aşkarlanması) Azərbaycan Dövlət Kino və Foto Sənədləri Arxivi (kino və foto materiallar) == Çəkilişə kömək edənlər == Faiq Əliyev (lentlərin aşkarlanması üzrə bədii rəhbər) Əminə Cəfərova (lentlərin aşkarlanması üzrə rəng ustası) == Mənbə == Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi. Dövlət Film Fondu. Kino-Bülleten. IV buraxılış. Bakı: Apostroff, 2011.
Akimat
Akimat, Akimiat (idarəetmə; qaz. әкімшілік, әкімдік, qırğ. акимчилик) — Qazaxıstanda regional icra orqanı, Qırğızıstanda rayon dövlət idarəsi. Əyalət başçısı (regional hökumət) bələdiyyə sədridir, bölgədə respublikanın prezidentini və hökumətini təmsil edir. Bölgələrin, respublika əhəmiyyətli şəhərlərin və paytaxtın icra hakimləri prezident tərəfindən təyin edilir. Təşkilati struktur yerli icra hakimiyyətinin icra orqanı kimi məsuliyyət və səlahiyyətləri ilə müəyyən edilir. Bələdiyyə, bələdiyyə sədrindən, müavinlərindən, şöbələrdən, şöbələrdən və digər xidmət bölmələrindən ibarətdir. Əyalətin quruluşu bölgənin, rayonun, şəhərin idarəetmə sxeminə uyğun olaraq müəyyən edildikdən dərhal sonra bələdiyyə başçısının təklifi ilə məsləhət tərəfindən təsdiq edilir. Yerli icra orqanlarının iqtisadi və maliyyə əsaslarını inzibati ərazi vahidlərinin əmlakı (onlara aid olan məsləhətin və yerli idarəetmə orqanlarının əmlakı), yerli büdcədən vəsaiti, büdcədən ayrılan yerli vergilər, qrantlar və yardımlar, dövlət rüsumları təşkil edir. Şəhər və rayon mülkləri üçün icarə, vergi və digər ödənişlər tutulur.
Plimut
Plimut — Böyük Britaniyada, İngiltərədə şəhər.
Polimat
Universal insan ensiklopedist, polimat (polymathēs, yun. πολυμαθής) — ensiklopediya, yaxud elm, incəsənət və peşələrə dair izahlı lüğəti (1715–1780) tərtib və nəşr edən fransız maarifçiləri. Ensklopediya XVIII əsrin sonunda Fransa burjua inqlabının ideoloji cəhətdən hazırlanmasında böyük rol oynamış və zəmanəsinin elmi nailiyyətlərinin müntəzəm külliyyatını vermişdir. 1772-ci ilə qədər "Ensiklopediyanın" təşkilatçısı və rəhbəri Deni Didro olmuş və D`Alamber ona yaxından kömək etmişdir. Monteskyö, Jan Jak Russo, Volter, Helvetsi, Holbax və digər mütəfəkkirlər də enisklopedistlərin sırasında olmuşdur. "Ensklopediya"da feodal ideologiyasına qarşı ardıcıl mübarizəni materialistlər aparmışlar. Lakin ensklopedistlərin daha mötədil hissəsi də kilsənin elmin işlərinə qarışmaması uğrunda çıxış etmiş, özünü ictimai tərəqqinin tərəfdarı saymış, istibdadın tənqidini vermiş, insanın silki zülümdən azad olunmasına tərəfdar çıxmışlar. Ensiklopedist — 1) hərtərəfli məlumatı, təhsili olan adam; 2)tarixdə XVIII əsrin axırlarında Fransada nəşr edilən "Ensiklopediya" ətrafında toplaşmış qabaqcıl mütəfəkkirlər qrupunun nümayəndəsi, yaxud onların fikrinə şərik olan adam. Ensiklopedistlər — "Ensiklopediya, yaxud Elm, incəsənət və peşələrə dair izahlı lüğət"i tərtib və nəşr edən fransız maarifçiləri. "Ensiklopediya"nın təşkilatçısı və rəhbəri D. Didro idi.
Prelat
Prelat — katolik kilsələrdə yüksək ruhani vəzifələrdən biri.
Primaret
Primaret (fr. Primarette) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Boreper kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Vyen. INSEE kodu — 38284. Kommunanın 1999-cu il üçün əhalisi 620 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 300 ilə 485 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 450 km cənub-şərqdə, Liondan 45 km cənubda, Qrenobldan 60 km şimal-qərbdə yerləşir.
Primates
Primatlar (lat. Primates) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinə aid heyvan dəstəsi. Bu dəstəyə meymunlar və insan da daxildir. Dəstədə 400-dən çox növ mövcuddur. == Yarımdəstə və fəsilələri == Yaşburunlar (Strepsirrhini) Cırtdan lemurlar (Cheirogaleidae) Lemurlar (Lemuridae) Lepilemurlar (Lepilemuridae) İndrilər (Indridae) Əlayaqlılar (Daubentoniidae) Lorilər (Lorisidae) Qalaqolar (Galagidae)Quruburunlar (Haplorhini) Uzuntopuqlar (Tarsiidae) Oynağanlar (Callitrichidae) İlməquyruqlar (Cebidae) Gecə meymunları (Aotidae) Sakolar (Pitheciidae) Hörümçəyəbənzərlər (Atelidae) Əntərmeymunlar (Cercopithecidae) Hibbonlar (Hylobatidae) Hominidlər (Hominidae) == Primatların xarakterik xüsusiyyətləri == Primatkimilər dəstəsinə daxil olan canlılar formasına və boyuna görə müxtəlifdir. Müasir primatlar Asiya, Afrika və Amerikanın tropik və subtropik ərazilərində, Zond və Filippin adalarında yaşayırlar. Ətrafları 5 barmaqlıdır, bu da onlara ağacdan möhkəm tutmağa imkan verir. Beyin yarımkürələri iri olur. Göz çuxurları kəllənin ön tərəfində yerləşir. Müəyyən edilmişdir ki, primatlar cücüyeyən məməlilərin qədim qruplarından əmələ gəlmişdir.
Pripyat
Pripyat (ukr. Прип'ять) — Ukraynada şəhər. == "Çernobıl"ın məhv etdiyi şəhər == 26 aprel, 03:00. Çernobıl AES-ın 4-cü reaktorunda partlayış meydana gəlir. O gecə Çernobılın 10 km-lik təhlükəli ərazisində yerləşən 49 min sakini olan Pripyat şəhəri boşaldılmalı olur. Gecə yarısından etibarən yüzlərlə avtobus şəhərin mərkəzinə gətirilir. Ordu yardım üçün əhaliyə kömək edir. İnsanlar evlərini o qədər tez boşaltmağa məcbur edilir ki, özləri ilə bir neçə geyim əşyası və yalnız şəkil albomlarını götürməyə icazə verilir. Pripyatı tərk edən avtomobil karvanının uzunluğu 20 km-ə çatır. Boşaltma işləri 30 saata yekunlaşır.
Prizma
Prizma (yun. prisma – mişarlanmış) — iki üzü (oturacaqları) ixtiyari bərabər çoxbucaqlı, qalan üzləri (yan üzləri) isə paraleloqram olan çoxüzlü. Oturacaqları paralel müstəvilər üzərindədir və konqruyentdir. Yan üzləri oturacaq müstəvisinə perpendikulyar olan prizma düz prizma, Yan üzləri oturacaq müstəvisinə maili olan prizma mail prizma adlanır. Oturacağı düzgün çoxbucaqlı olan düz prizma düzgün prizma adlanır. Prizmanın həcmi oturacağının sahəsi ilə hündürlüyü (oturacaqlar arasındakı məsafə) hasilinə bərabərdir Yan səthin sahəsi: S y a n = P o t ⋅ l {\displaystyle S_{yan}=P_{ot}\cdot l} Tam səthin sahəsi: S t a m = P o t ⋅ l + 2 S o t {\displaystyle S_{tam}=P_{ot}\cdot l+2S_{ot}} Həcmi: V = S o t ⋅ l {\displaystyle V=S_{ot}\cdot l} V-Həcm Syan-yan səthin sahəsi Stam-tam səthin sahəsi Sot — oturacağın sahəsi Pot-oturacağının perimetri h-silindrin hündürlüyü olarsa l = h {\displaystyle l=h} Dioqonalı=√h kvadratı+ dioq.ot.
Prokat
Prokat, yayıq (metallurgiyada) — prokat istehsalının məhsulları, qızmar və sojyr yayma üsulları ilə alınan metal məmulat (vərəq, zolaq, lent, rels, boru və s). == Prokat istehsalı == Prokat istehsalı poladdan və digər metaldan yayma yolu ilə müxtəlif məmulat və yarımfabrikat (prokat) alınması, habelə onların keyfiyyətini artırmaq məqsədilə təkrar emal edilməsi (termiki emal, örtük çəkmə və s.). Sənaye ölkələrində əridilən poladın 4/5 hissəsindən çoxu yayma üsulu ilə emal edilir. Prokat istehsalı adətən metallurgiya (az hallarda maşınqayırma) zavodlarında təşkil edilir və bir qayda olaraq (xüsusilə qara metallurgiyada) istehsal dövrünün sonuncu mərhələsi olur. Əsas prokat növlərinə aşağıdakılar aiddir: yarımməhsul və ya pəstah, vərəq və çeşid prokat, yayma boruları, maşın detalları pəstahları (xüsusi prokat növləri) — təkər, halqalar, oxlar, burğular, kürələr, dəyişən en kəsikli profillər və s. Ölçüləri göstərilməklə yayılan məmulatlar prokat çeşidi (sortamenti) adlanır. Prokatın əsas hissəsi azkarbonlu poladdan, bəzi hissəsi legirlənmiş va tərkibində karbonun miqdarı artırılmış (0,4%-dən çox) poladlardan hazırlanır. Əlvan metal (alüminium, mis, maqnezium, sink və onların ərintiləri) prokatları başlıca olaraq vərəq, lent və məftil şəklində istehsal olunur (əlvan metallardan boru və çeşidli profillər başlıca olaraq pressləmə yolu ilə hazırlanır). Müasir metallurgiya zavodlarında polad prokat iki üsulla istehsal olunur. Birinci üsulda başlanğıc material kimi metal qəlibə tökülmüş külçələrdən istifadə edilir.
Qrimas
Qrimas (fr. grimace) — müxtəlif mimik hərəkətlər, üz-gözün müxtəlif şəkillərə salınması. == İstinadlar == Viktor Hüqo - Paris Notr-Dam Kilsəsi, s 23.
PROMT
PROMT tərcümə proqramı (PROject MT) — "Promt" eyniadlı şirkəti tərəfindən Sankt-Peterburq şəhərində 1991-ci ildə yaradılmışdır. Bu proqram həm lüğət vəzifəsini görür, həm də tərcüməçi. PROMT maşın tərcümə proqramı vasitəsi ilə istənilən mətn tərcümə edilə bilər. Tərçümə istiqamətləri: İngilis-Rus,Rus-İngilis Alman-Rus, Rus-Alman Fransız-Rus, Rus-Fransız İspan-Rus, Rus-İspan İtalyan-Rus"Promt 8.0" adlanan yeni versiya şirkətin mütəxəssisləri tərəfindən 2 il müddətində sınaqdan keçirilmiş tərcümə alqoritmləri əsasında hazırlanmışdır. Yeni versiya mətnin mənaca bitmiş olan hissəsinin təhlil edilməsinə, bir çox linqvistik strukturlarının və qəlibləşmiş söz birləşmələrinin dəqiq tərcümə olunmasına imkan verir. Söz ehtiyatlarının zənginləşdirilməsi məqsədilə proqram daim yeniləşən Multitran tərcümə bazasına malikdir. == Əsas imkanlar == İstənilən həcmdə fərdi sözlərin və mətnlərin tərcüməsi. Struktur və formatlaşdırma ilə sənədlərin tərcüməsi. Bütün populyar formatlar dəstəklənir: doc(x), xls(x), ppt(x), rtf, html, xml, txt, ttx, pdf (skan edilmiş daxil olmaqla), odt, ods, jpeg, png, tıff. Struktur və hiperlinklərin qorunması ilə bütün saytların tərcüməsi.
Pirat
Dəniz quldurluğu və ya piratlıq — orta əsrlərdə dəniz quldurları tərəfindən okean və dənizlərdə, əsasən, ticarət gəmilərinə qarşı həyata keçirilən quldurluqdur. Dəniz quldurlarını, adətən, "flibustyer", "bukanyer", "kaper", "pirat" adlandırırdılar. Latınca "pirat" sözü "taleyini sınayan" deməkdir.
Priap
Priap (yun. Πρίαπος; lat. Priapus) yunan mifologiyasında bolluq, bərəkət, artım (nəsiltörətmə) tanrısı, sürünün, arıların, balıqların və meyvələrin qoruyucusu, Dionisin Afroditadan olan oğlu; Dionisin nimfadan olan oğlu. Roma mifologiyasında o, əcaib, həddən ziyadə inkişaf etmiş, daimi ereksiyalı cinsiyyət üzvünə malik bir kişi cildində təsvir olunur. Qədim Misir mifologiyasında onun oxşarı bolluq, bərəkət tanrısı Osirisdir. Afrodita onu Lampsak yaxınlığında Abarnida adlanan yerdə dünyaya gətirmiş, lakin onun bu ədəbsiz görkəmini görcək dərhal ondan imtina etmişdir. == İstinadlar == == Mənbə == Hans Herter: Priapos. In: Der Kleine Pauly (KlP). Band 4, Stuttgart 1972, Sp. 1130–1131.
Priva
Priva (lat. Priva) — minaçiçəyikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Böyük Oriyat
Böyük Oriyat — Neftçala rayonunun eyniadlı inzibati ərazi vahidində mövcud olmuş kənd. == Tarixi == Düzənlikdədir. 1933-cü ildə Böyük Oryad variantında qeydə alınmışdır. Keçmışdə Kurun sağ sahilində Köhnə Oriyat, sol sahilində isə Yeni Oriyat adlı iki kənd olmuşdur. Köhnə Oriyat sonralar Böyük Oriyat adı ilə əvəz olunmuşdur. Etnotoponimdir. Monqolların uryat tayfasının adındandır. Keçmiş Şəki və Quba xanlığında da Oriyat adlı yaşayış məntəqələri olmuşdur.. == Əhalisi == === Tanınmışları === İbrahim Nurlu (d.
Friman boğazı
Friman boğazı - Şpitsbergen arxipelaqına daxil olan Barens adasını Egj adasından ayırır. Barens dənizi hövzəsində yerləşir. İlin böyük hissəsi buzla örtülü olur. Uzunluğu 32 km, eni isə 6 km təşkil edir. Boğaz adını Rolf Rrimanın adından götürülmüşdür. XVII əsrdə İngilis kit ovçusu olmuşdur. Boğazı ağ ayılar tez-tez ziyarət edirlər.
Judas Priest
Judas Priest — 1969-cu ildə İngiltərədə yaranan heavy metal qrupudur. == Qrupun tarixi == 1969-ci ildə KK Downing və Ian Hill tərəfindən qurulan "Metal Gods" (Metal Allahı) ləqəbli İngilis Heavy Metal qrupu. Qrupa gitarist Glenn Tipton'ın sonradan iştirakı ilə birlikdə tarixdə bir dönüş nöqtəsi yaşanmış və cüt gitaralı ilk Heavy Metal qrupu qurulmuş oldu. "New Wave of British Heavy Metal"-ın təməlini atan Judas Priestin ilk vokalisti Al Atkins'dir, lakin qrup, rəsmi albom qeydlərinə Rob Halford (The Metal God) ilə başlamışdır. Qrupun Al Atkins ilə hər hansı bir albomu yoxdur. Qrupa "Metal Gods" ləqəbini qazandıran hadisə isə 1980-ci illərdə çıxan "British Steel" albomundakı "Metal Gods" mahnısı idi. 1974–1992-ci illər arasında qrupun vokalisti olaraq vəzifə yerinə yetirən Rob Halford, "Painkiller" albomu sonrası artıq fərqli şeylər etmək istədiyini açıqlayıb qrupdan ayrılmışdır. Rob Halford, qrupdan ayrıldıqdan sonra solo qrupu olan Fight'ı quraraq daha fərqli bir musiqi hazırlamışdır. Judas Priest'in bütün albomları "Qızıl Val" mükafatı almışdır. Musiqili olaraq bir çox qrupa liderlik edən Judas Priest, Heavy Metalın ən böyük qrupu olaraq bir çox musiqi növlərini də kəşf etmişdir.
Keti Friman
Keti Friman—400 metr məsafəyə qaçış üzrə ixtisaslaşmış sabiq Avstraliyalı sprinter. O, 2000-ci il Sidney Yay Olimpiya Oyunlarında 400 metr məsafəyə qadınların yarışında birinci olmuşdur. Keti Friman həmçinin 2000-ci ildə Yay Olimpiya Oyunlarında Olimpiadanın məşəlini də yandırmışdı. Friman 1990-ci ildə 16 yaşında ilk dəfə Aborigen Birlik Oyunlarının qızıl mükafatçısı olub. 1994-cü il onun karyerasının yüksəliş dövrü idi. Kanadada təşkil olunmuş 1994-cü il Birlik Oyunlarında, Friman 200 metr və 400 metrlik məsafələrin hər ikisində qızıl medal qazanıb. O, həmçinin 1996-cı il Olimpiya Oyunlarında gümüş medal qazanıb və 1997-ci il Dünya Çempionatında 400 metr məsafyə yarışlarda birinci olub. 1998-ci ildə zədə səbəbindən Friman qaçış yarışlarından bir müddət ayrıldı. O, idmana 1999-cu il Dünya Çempionatında 400 m məsafəyə yarışda birinci yeri tutmaqla qayıdıb. Keti Friman 2003-ci ildə karyerasını bitirdiyini elan edib.
Morqan Friman
Morqan Friman (1 iyun 1937[…], Memfis, Tennessi) — ABŞ aktyoru. Friman 2005-ci ildə "Milyon dollarlıq gözəlçə" filmiylə Ən yaxşı ikinci plan kişi roluna görə Oskar mükafatını qazandı. "Xanım Daisy'nin sürücüsü", "Şouşenkdən qaçış", "Məğlubedilməz" filmləri ilə Oskar mükafatına namizəd oldu. O həm də Qızıl qlobus və Ekran Aktyorları Dərnəyi mükafatının sahibi oldu. == Həyatı == Özündən böyük üç bacı-qardaşı var. Uşaq ikən nənəsinin yanına, Carleston, Missisipiyə göndərildi. Friman ilk səhnəyə çıxışını 9 yaşında, bir məktəb tədbirində gerçəkləşdirdi. == Filmləri == Məşhur kinoaktyor Morqan Friman The Human Factor adlı yeni filmdə, Cənubi Afrika Respublikasının keçmiş dövlət başçısı Nelson Mandelanın rolunu oynayır. Frimanın şirkəti "Revelations Entertainment" tərəfindən çəkiləcək filmin senarisini Cənubi Afrikalı yazıçı Antoni Pekham yazmışdır. Oskar mükafatçısı olan aktyor Morqan Friman, keçən il Cənubi Afrika Respublikasına gedərək proekti Mandela ilə məsləhətləşdiyini deyərək, bu gün 88 yaşında olan Mandelanı canlandırmaq onun üçün çox fəxr olduğunu bildirmişdir.
Orrin Friman
Orrin Erastus Friman (ing. Orrin Erastus Freeman; 9 sentyabr 1830, Boston – 16 avqust 1866, Yokohama) – ABŞ fotoqrafı. Çin və Yaponiyada fəaliyyət göstərmişdir. Yaponiyada məskunlaşmış ilk peşəkar fotoqraf olmaqla yanaşı, Yaponiyada ilk fotostudiyanı açmış şəxsdir. == Həyatı == Orrin Friman 1830-cu ildə ABŞ-nin Boston şəhərində doğulmuşdur. Friman 1857-ci ilə aid bir şəhər kataloqunda bar sahibi kimi göstərilmişdir.1859-cu ildə ailəsi ilə birlikdə Çinin Şanxay şəhərinə gəlmiş və özü ilə ambrotipik kamera gətirmişdir. Suçjou şəhərində fotostudiya açmış və çinlilərin fotoportretlərini çəkərək pul qazanmağı planlaşdırmışdır. Lakin Suçjou şəhərində uğursuz olduqdan sonra studiyanı 1859-cu ilin iyulunda Şanxaya köçürmüşdür. Burada daha uğurlu olsa da, Yaponiyaya köçməyə qərar vermişdir. === Yaponiyada === 1859-cu ilin dekabrında və ya 1860-cı illərin əvvəlində Yaponiyanın Yokohama şəhərinə çatmış, burada Yaponiyanın ilk fotostudiyasını açmışdır.
Orta Pripyat
Orta Pripyat (belar. Сярэдняя Прыпяць) — Belarus ərazisində olan ölkə əhəmiyyətli landşaft yasaqlığı. Yasaqlıq 1999-cu ildə yaradılmış. Yasaqlıq Brest vilayətinin Stolinski, Pinski, Lunineski, eləcə də Qomel vilayətinin Jitkoviçski rayonları ərazisində formalaşdırılmış. Yasaqlıq Avropada yeganə təbii alt bataqlıq kompleksidir. Kompleksə həmçinin çaylar, subasar meşələr aiddir. == Tarixi == Yasaqlıq 19 iyul 1999-cu ildə, Belarus Respublikasının Nazirlər Sovetinin № 1105 qərarla yaradılmış. Orta Pripyat yasaqlığı üç bioloji yasaqlığın bazası əsasında qurulmuş: «Aşağı Yaseldı», «Laninin mənsəbi» və «Aşağı Sluçi». Ümumi sahəsi 90447 hektardır. Nazirlər Sovetinin 22 noyabr 2013-cü il № 1008 qərarı ilə yasaqlığın sahəsi 2615,15 hektar genişləndirilərək 93062,15 hektara çatdırıldı.