Lüğətlərdə axtarış.

Butanın tarixi VII əsrdə Tibetdən buddizmin yayılması ilə sıx bağlıdır.. Sonrakı bir neçə əsr ərzində Butanın münbit vadiləri Tibetdən gəlmələr tərəfindən məskunlaşmışdır. Butanda Tibet lamaları tərəfindən çox sayda monastırların əsası qoyulmuşdur. Onlardan ən iriləri XVI əsrə aiddir və Tibet buddizminin bir neçə qolu ilə bağlıdır. Butan dövləti XVII əsrin əvvəllərində buddizmin müxtəlif cərəyan və məktəblərinin dünyəvi və dini hakimiyyət uğrunda mübarizəsi gedişində meydana gəlmişdir. Butanın banisi Tibet rahibi Şabdrunq Nqavant Namqyal (1594-1651) hesab olunur. O, Butanda dualist hakimiyyət sistemi yaratmış, idarəçilik üzrə səlahiyyətləri dünyəvi (deb racə) və dini (drahma racə) başçılar arasında bölüşdürmüşdür. Lamaizmin hakim drukpa karcupa məktəbinin təmsilçiləri olan Butanın sonrakı dini hökmdarlarına təbəələri Şabdrunqun inkarnasiyaları kimi sitayiş edirdilər. Monastır-qalaların (dzonqların) başçıları xeyli dərəcədə müstəqilliklərini saxlayırdılar. Tədricən Butanda hakimiyyət əyalətləri idarə edən iri feodal sərkərdələrin əlinə keçdi.

Proprioseiopsis putmani (lat. Proprioseiopsis putmani) — phytoseiidae fəsiləsinin proprioseiopsis cinsinə aid heyvan növü. == İstinadlar == Proprioseiopsis putmani Catalogue of Life saytında Mites GSDs: PhytoseiidBase.

Qrigori Nikolayeviç Potanin (4 oktyabr 1835, Yamışlev qalası, Om vilayəti, Rusiya imperiyası — 30 iyun 1920, Tomsk, RF) — Rusiya coğrafiyası mütəxəssisi, etnoqraf, folklorist, botanist, publisist, ictimai xadim və Sibir bölgəsinin sosial-siyasi meylinin ideoloqlarından və təsisçilərindən biri. Potanin mərkəzi Asiyanı səyahət edən bir Viktoriya dövrü araşdırmaçı idi. Potanin bölgənin yerli bitkilərini siyahıya alan ilk insan idi. Potanin araşdırmaçılıqdan başqa, Sibir separatçı hərəkatı ilə həmfikir olan bir müəllif və siyasi aktivist idi. == Doğum tarixi == Qriqori Potaninin doğum tarixi mübahisəli məsələdir. Bütün inqilab-əvvəli mənbələr, coğrafiyaşünasın 2 fevral 1835 tarixini, yeni mənbələrsə 4 oktyabr 1835 və 3 oktyabr 1835 tarixlərini Potaninin doğum tarixi olaraq göstərir. == Həyatı == === İlk illəri === Qriqori Nikolayeviç Potanin Yamışevski qalasında, bir kazak zabitinin ailəsində anadan olmuşdur. 1836-cı ildə Potaninin atasının rütbəsi alınmış və həbs olmuşdur. Qriqori 5 yaşında ikən dayısının evində yaşamağa getmişdir. Dayısının gözlənilməz ölümündən sonra o, 1842-ci ildə anasının yaşadığı kəndə geri qayıtmışdır.

2000-ci ildən 2008-ci ilə qədər və 2012-ci ildən bu günə qədər Rusiya prezidenti vəzifəsində olan Vladimir Putinin ailəsi rus kəndindəndir. Spiridon İvanoviç Putin (1879–1965) Qorkidə aşpaz olub, oğlu Vladimir (1911–1999) İkinci Dünya müharibəsində iştirak edib, nəvəsi Vladimir (1952-ci il təvəllüdlü) DTK və FSB-də karyera qurub, 1999-cu ildə Rusiya hökumətinin sədri olmuş, 2012-ci ildən yenidən qayıtdığı prezident vəzifəsini icra edir. 1983-cü ildə Putin Lyudmila Aleksandrovna Şkrebneva ilə evləndi və iki qız — Mariya (1985) və Katerina (1986) dünyaya gəldi. 2014-cü ildə məhkəmənin qərarı ilə bu evlilik rəsmən bitdi. Vladimir Putinin ailəsi haqqında çox az rəsmi məlumat var. Hər iki qızın Rusiyada yaşadığı və işlədiyi, 2017-ci ilə qədər prezidentin iki nəvəsi olduğu məlumdur. Bir çox KİV Mariya Putinanı endokrinoloq Mariya Vorontsova, hollandiyalı Jorrit Joost Faassenin həyat yoldaşı, Nomeko şirkətinin həmsahibi ilə eyniləşdirir; Milli İntellektual İnkişaf Fondunun və İnnopraktika şirkətinin rəhbəri, milyarder Kirill Şamalovun həyat yoldaşı Katerina Tixonovanın Putinin ikinci qızı olduğu iddia edilir. Mənbələr arasında Vladimir Putinin müxtəlif biznes strukturlarında tanınmış vəzifələr tutan digər qohumları da var. Bunlar onun əmisi oğlu İqor Aleksandroviç Putin (Master Bank -ın vitse-prezidenti və idarə heyətinin üzvü), əmisi oğulları Roman İqoreviç Putin (MRT Şirkətlər Qrupu MMC-nin direktorlar şurasının sədri, MRT-AVİA-nın ortaq sahibi) və Mixail Şelomovdur. 2022-ci ildə jurnalist araşdırmalarından birinin müəllifləri böyük Kolmar kömür mədən şirkətinin sahibi, Kemerovo vilayətinin qubernatoru Sergey Tsivilevin həyat yoldaşı Anna Evgenievna Tsivilevanı Putinin əmisi oğlu adlandırıblar.

Putqun (Putqni) məbədi - Qırxbulaq mahalında, Ellər (12 oktyabr 1961-ci ildən - Abovyan) rayonunun Putqun//Putqni kəndində VI əsrin sonları - VII əsrin əvvəllərinə aid qədim türk məbədi. == Tarixi == Eni 13,7 m, uzunluğu 29,9 m olan dördkünclü bu bazilika bölgədə qədim türk mədəniyyətinin parlaq nümunələrindəndir. Lakin təəssüf ki, VI-VII əsrlərdə Cənubi Qafqazda, о cümlədən Qərbi Azərbaycanda izi-tozu belə olmayan haylar bu gün başqa abidələrimiz kimi, bu abidəmizi də özlərinə çıxmaqda davam edirlər. Halbuki abidənin adı da onun türklərə - Qun//Hun budununa (boyuna) məxsusluğunu aydın göstərir. Putqni kəndinə ermənilərin ilk gəlişi XVIII əsrə təsadüf edir. == İstinadlar == == Mənbə == Ə.Ələkbərli. Qərbi Azərbaycan, II cild, Zəngibasar, Gərnibasar və Qırxbulaq mahalları, В., 2002, səh.631-632.

Butanın dövlət quruluşu - 2009-cu ildə qəbul edilmiş Konstitusiyaya əsasən hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sisitemi. == Dövlət quruluşu == Butan mütləq formalı idarəetmə üsuluna malik konstitusiyalı monarxiyadır. Milli bayram günü olan dövlətin yaranması günü (1907) 17 dekabrda qeyd olunur. Ölkə Konstitusiyası 18 iyul 2009-cu ildə qəbul edilmişdir. == İnzibati bölgüsü == Butan 20 Dzonqxaqdan (Bumtanq, Çukxa, Daqana, Qasa, Xaa, Lxuntse, Monqar, Paro, Pemaqatsel, Punakxa, Samdrup-Conqxar, Samtse, Sarpanq, Tximpxu, Traşiqanq, Traşiyanqse, Tonqsa, Siranq, Vanqdi-Pxodranq və Jemqanq) ibarət 4 Dzonqdeyə (1-ci dərəcəli Şərqi, Qərbi, Mərkəzi və Cənubi inzibati ərazi vahidliyinə) bölünür. == Dövlət başçısı == Mövcud Konstitusiyaya görə Kral (Druk Gyalpo "Dragon King") Butan hakimiyyətinin, onun qüdrətinin milli rəmzidir. Çox geniş səlahiyyətləri özündə 'ks etdirən Butan monarxiya institutu irsi sayılsa da, 65 yaşına çatdıqda Kral istefaya getməlidir. == Qanunvericilik hakimiyyəti == İkipalatalı Parlamentdən: 25 yerlik Milli Şuradan (Yuxarı Palataya 20 üzv Dzonqxaqlar üzrə vətəndaşlar tərəfindən seçilirlər, qalan 5 üzvü isə Kral təyin edir) və 47 yerlik Milli Assambleyadan (Aşağı Palataya deputatlar ümumxalq səsverməsi yolu ilə seçilirlər) ibarətdir. Yuxarı Palatanın üzvləri istisnasız olaraq ali təhsilli olmalı və heç bir siyasi partiyanın üzvü olmamalıdırlar. İllik dövlət büdcəsinin təsdiqi, qanunların dərc edilməsi, yüksək vəzifəli dövlət məmurlarının təyin və azad edilməsi, Krala (yenidən baxılması üçün qanun layihələrini Parlamentə qaytarmaq hüququna malikdir) məsləhətlərin verilməsi, dövlət başçısının razılığı ilə nazirlərin seçilməsi, mövcud qanunvericiliyə uyğun olaraq yerli özünüidarəetmə orqanlarının fəaliyyətinə nəzarət edilməsi və s.

Butan 4 dzonqdeyə (ing. dzongdey) bölünmüşdür, tərkibinə 20 dzonqxaq daxildir(dzonq-ke རྫོ་ཁག།, ing. dzongkhag). Hər dzonqxaq öz növbəsində qevoqlara (ing. gewog) bölünür, onlar isə dunqxaqlarla birləşir (ing. dungkhag). == Dzonqdey == 1988-ci ilə Butan dzonqxaqlar və dövlət arasında ara keçid yaratmaq üçün dörd dzonqdeylə birləşdi. == Dzonqxaq == Dzonqxaq (dzonq-ke རྫོ་ཁག། ing. Dzongkhag), dzonq-ke dilində birinci səviyyədə tabe olan Butanın inzibati-ərazi vahidi. Dzonqxaqlar qevoqlara (ing.

2000-ci ildən 2008-ci ilə qədər və 2012-ci ildən bu günə qədər Rusiya prezidenti vəzifəsində olan Vladimir Putinin ailəsi rus kəndindəndir. Spiridon İvanoviç Putin (1879–1965) Qorkidə aşpaz olub, oğlu Vladimir (1911–1999) İkinci Dünya müharibəsində iştirak edib, nəvəsi Vladimir (1952-ci il təvəllüdlü) DTK və FSB-də karyera qurub, 1999-cu ildə Rusiya hökumətinin sədri olmuş, 2012-ci ildən yenidən qayıtdığı prezident vəzifəsini icra edir. 1983-cü ildə Putin Lyudmila Aleksandrovna Şkrebneva ilə evləndi və iki qız — Mariya (1985) və Katerina (1986) dünyaya gəldi. 2014-cü ildə məhkəmənin qərarı ilə bu evlilik rəsmən bitdi. Vladimir Putinin ailəsi haqqında çox az rəsmi məlumat var. Hər iki qızın Rusiyada yaşadığı və işlədiyi, 2017-ci ilə qədər prezidentin iki nəvəsi olduğu məlumdur. Bir çox KİV Mariya Putinanı endokrinoloq Mariya Vorontsova, hollandiyalı Jorrit Joost Faassenin həyat yoldaşı, Nomeko şirkətinin həmsahibi ilə eyniləşdirir; Milli İntellektual İnkişaf Fondunun və İnnopraktika şirkətinin rəhbəri, milyarder Kirill Şamalovun həyat yoldaşı Katerina Tixonovanın Putinin ikinci qızı olduğu iddia edilir. Mənbələr arasında Vladimir Putinin müxtəlif biznes strukturlarında tanınmış vəzifələr tutan digər qohumları da var. Bunlar onun əmisi oğlu İqor Aleksandroviç Putin (Master Bank -ın vitse-prezidenti və idarə heyətinin üzvü), əmisi oğulları Roman İqoreviç Putin (MRT Şirkətlər Qrupu MMC-nin direktorlar şurasının sədri, MRT-AVİA-nın ortaq sahibi) və Mixail Şelomovdur. 2022-ci ildə jurnalist araşdırmalarından birinin müəllifləri böyük Kolmar kömür mədən şirkətinin sahibi, Kemerovo vilayətinin qubernatoru Sergey Tsivilevin həyat yoldaşı Anna Evgenievna Tsivilevanı Putinin əmisi oğlu adlandırıblar.

Vladimir Putinin danışıqlar masası 1990-cı illərin sonlarında, Boris Yeltsinin prezidentliyi dövründə Kremldə quraşdırılmış ağ rəngli oval masadır. Bildirilir ki, masa 6 metr (20 fut) uzunluğundadır, fıstıq ağacından hazırlanmışdır və üç boşluqlu taxta dayaq üzərində dayanır. Ağ laklıdır və yan tərəfi qızılla örtülmüşdür.İtaliyanın Cantù şəhərindən olan OAK Mebel şirkəti 1995–1997-ci illər arasında Kremlin hissələrini təchiz edən müqavilənin bir hissəsi olaraq masa hazırladığını iddia etdi. OAK 1999-cu ildə nəşr etdiyi kitabda cədvəlin şəklini hazırlamışdır. Bununla belə, ispan təqaüdçü kabinet istehsalçısı masanı c-də düzəltdiyini söylədi. 2005. == Tarixi == 2022-ci ildə Rusiya prezidenti Vladimir Putin dünya liderləri, o cümlədən Emmanuel Makron, Olaf Şolz və Antonio Quterreşlə görüşlərdə bu masadan istifadə edib. Şəkildə Putin çox uzun ağ görüş masasının bir ucunda, digər iştirakçılar isə digər ucunda ondan uzaqda oturmuşdular. Putin digər uzun masalarda öz rəsmiləri ilə eyni məsafəli görüşlərdə iştirak edərkən də təsvir edilmişdir. 2022-ci ildə Rusiyanın Ukraynaya istila etməsi zamanı masa çoxsaylı internet memlərinin mövzusuna çevrilmişdir.

Putqun (Putqni) məbədi - Qırxbulaq mahalında, Ellər (12 oktyabr 1961-ci ildən - Abovyan) rayonunun Putqun//Putqni kəndində VI əsrin sonları - VII əsrin əvvəllərinə aid qədim türk məbədi. == Tarixi == Eni 13,7 m, uzunluğu 29,9 m olan dördkünclü bu bazilika bölgədə qədim türk mədəniyyətinin parlaq nümunələrindəndir. Lakin təəssüf ki, VI-VII əsrlərdə Cənubi Qafqazda, о cümlədən Qərbi Azərbaycanda izi-tozu belə olmayan haylar bu gün başqa abidələrimiz kimi, bu abidəmizi də özlərinə çıxmaqda davam edirlər. Halbuki abidənin adı da onun türklərə - Qun//Hun budununa (boyuna) məxsusluğunu aydın göstərir. Putqni kəndinə ermənilərin ilk gəlişi XVIII əsrə təsadüf edir. == İstinadlar == == Mənbə == Ə.Ələkbərli. Qərbi Azərbaycan, II cild, Zəngibasar, Gərnibasar və Qırxbulaq mahalları, В., 2002, səh.631-632.

Vladimir Putinin danışıqlar masası 1990-cı illərin sonlarında, Boris Yeltsinin prezidentliyi dövründə Kremldə quraşdırılmış ağ rəngli oval masadır. Bildirilir ki, masa 6 metr (20 fut) uzunluğundadır, fıstıq ağacından hazırlanmışdır və üç boşluqlu taxta dayaq üzərində dayanır. Ağ laklıdır və yan tərəfi qızılla örtülmüşdür.İtaliyanın Cantù şəhərindən olan OAK Mebel şirkəti 1995–1997-ci illər arasında Kremlin hissələrini təchiz edən müqavilənin bir hissəsi olaraq masa hazırladığını iddia etdi. OAK 1999-cu ildə nəşr etdiyi kitabda cədvəlin şəklini hazırlamışdır. Bununla belə, ispan təqaüdçü kabinet istehsalçısı masanı c-də düzəltdiyini söylədi. 2005. == Tarixi == 2022-ci ildə Rusiya prezidenti Vladimir Putin dünya liderləri, o cümlədən Emmanuel Makron, Olaf Şolz və Antonio Quterreşlə görüşlərdə bu masadan istifadə edib. Şəkildə Putin çox uzun ağ görüş masasının bir ucunda, digər iştirakçılar isə digər ucunda ondan uzaqda oturmuşdular. Putin digər uzun masalarda öz rəsmiləri ilə eyni məsafəli görüşlərdə iştirak edərkən də təsvir edilmişdir. 2022-ci ildə Rusiyanın Ukraynaya istila etməsi zamanı masa çoxsaylı internet memlərinin mövzusuna çevrilmişdir.

17 mart 2023-cü ildə Haaqa Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi (BCM) Rusiya prezidenti Vladimir Putinin həbsinə qərar verdi. Rusiya Federasiyasının Prezidentinə qarşı Rusiya - Ukrayna müharibəsi zamanı azyaşlı uşaqların Ukraynanın işğal olunmuş ərazilərindən Rusiyaya qanunsuz deportasiya edilməsində ittiham irəli sürülüb. Rusiya BMT Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvləri arasinda ilk dövlət və dövlət başçısı kimi Putin BCM tərəfindən həbs edilməsi tələb edilən üçüncü dövlət başçısı oldu. Ondan əvvəl BCM Sudan prezidenti Ömər əl-Bəşir və Liviya hökmdarı Müəmmər Qəddafiyə qarşı ittihamlar irəli sürmüşdü.Putinlə birlikdə Rusiya Federasiyasının Prezidenti yanında Uşaq Hüquqları üzrə Müvəkkili Mariya Lvova-Belovanın da həbsinə qərar verilib . Reuters-in qeyd etdiyi kimi, qərarın verilməsindən sonra Roma Nizamnaməsini ratifikasiya etmiş 123 ölkədən hər hansı birində Putin və Lvova-Belova peyda olarlarsa həbs olunaraq BCM-ə təhvil verilməlidirlər. == Ukraynalı uşaqların Rusiyaya deportasiyası == 2022-ci ilin noyabrına olan məlumatlara görə, Ukraynadan Rusiyaya 300 mindən 705 minədək uşaq aparılıb. Uşaqlar məcburi övladlığa götürülməyə, ruslaşdırmaya və bütün şəxsi məlumatlarının dəyişdirilməsinə məruz qalırlar.Rusiya hakimiyyəti həm yetimləri, həm də valideynləri olan uşaqları çıxarır. Xüsusilə, yüzlərlə ukraynalı uşaq Xersondan Rusiya tətil düşərgələrinə, bəzi hallarda valideynlərin icazəsi olmadan və ya valideynlərə təzyiq nəticəsində göndərilib. Valideynlər övladlarının hazırkı yeri haqqında məlumat almır, onlara övladlarının qaytarılması da imtina edilir.Mayın 30-da Rusiya prezidenti Putin ukraynalı yetimlərə Rusiya vətəndaşlığının verilmə qaydalarını sadələşdirdi. Ukrayna Xarici İşlər Nazirliyi bununla da Putinin uşaqların oğurlanmasını faktiki olaraq qanuniləşdirdiyini vurğuladı.

17 mart 2023-cü ildə Haaqa Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi (BCM) Rusiya prezidenti Vladimir Putinin həbsinə qərar verdi. Rusiya Federasiyasının Prezidentinə qarşı Rusiya - Ukrayna müharibəsi zamanı azyaşlı uşaqların Ukraynanın işğal olunmuş ərazilərindən Rusiyaya qanunsuz deportasiya edilməsində ittiham irəli sürülüb. Rusiya BMT Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvləri arasinda ilk dövlət və dövlət başçısı kimi Putin BCM tərəfindən həbs edilməsi tələb edilən üçüncü dövlət başçısı oldu. Ondan əvvəl BCM Sudan prezidenti Ömər əl-Bəşir və Liviya hökmdarı Müəmmər Qəddafiyə qarşı ittihamlar irəli sürmüşdü.Putinlə birlikdə Rusiya Federasiyasının Prezidenti yanında Uşaq Hüquqları üzrə Müvəkkili Mariya Lvova-Belovanın da həbsinə qərar verilib . Reuters-in qeyd etdiyi kimi, qərarın verilməsindən sonra Roma Nizamnaməsini ratifikasiya etmiş 123 ölkədən hər hansı birində Putin və Lvova-Belova peyda olarlarsa həbs olunaraq BCM-ə təhvil verilməlidirlər. == Ukraynalı uşaqların Rusiyaya deportasiyası == 2022-ci ilin noyabrına olan məlumatlara görə, Ukraynadan Rusiyaya 300 mindən 705 minədək uşaq aparılıb. Uşaqlar məcburi övladlığa götürülməyə, ruslaşdırmaya və bütün şəxsi məlumatlarının dəyişdirilməsinə məruz qalırlar.Rusiya hakimiyyəti həm yetimləri, həm də valideynləri olan uşaqları çıxarır. Xüsusilə, yüzlərlə ukraynalı uşaq Xersondan Rusiya tətil düşərgələrinə, bəzi hallarda valideynlərin icazəsi olmadan və ya valideynlərə təzyiq nəticəsində göndərilib. Valideynlər övladlarının hazırkı yeri haqqında məlumat almır, onlara övladlarının qaytarılması da imtina edilir.Mayın 30-da Rusiya prezidenti Putin ukraynalı yetimlərə Rusiya vətəndaşlığının verilmə qaydalarını sadələşdirdi. Ukrayna Xarici İşlər Nazirliyi bununla da Putinin uşaqların oğurlanmasını faktiki olaraq qanuniləşdirdiyini vurğuladı.