Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • тах-тах

    звукоподрожание «тук-тук» : тах-тах авун - стучать; тах-тах авуна рак гатана - постучал в дверь; рикӀи тах-тах ийизва - сердце стучит; машинди тах-тах

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • тах

    Ӏ - жила : кьве тахан еб - двужильная верёвка, верёвка из двух жил. || тах кимиди - неумный, глуповатый (о человеке); некӀедин тах атӀана - молоко нач

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ТАХ

    (-уни, -уна, -ар) qat, lay, damar; кьве тахан еб ikiqatlı (eşilmiş) ip, möhkəm ip; * кьве тахан гьарф qram. iki dəfə təkrar olunmuş hərf, qoşa hərf (m

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ТАХ

    ...фикирдай, - давамарна танишда, - заз ам тах кимиди, гьа са чӀавуз вич-вичив гвайди хьиз аквазва. Т. А. Мехъер куьтягь тахьанмаз. ☼ "Лезги чӀаланни

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАХ

    Ӏ n. vein; lead; conductor; course; sinew.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ТАХ

    ӀӀ тухун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • тахъ-тахъ

    см. тах-тах.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ТАХЪ-ТАХЪ

    also. тах-тах.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ТАХЪ-ТАХЪ

    təql. taqqıltı, taq-taq (səsi); тахъ-тахъ авун taq-taq etmək, taqqıldamaq; döyülmək, taqqıltı səsi çıxmaq.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ТӀАХ

    (-уни, -уна, -ар) mağara.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • тахъ-пахъ

    см. тах-тах.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ТАХЪ-ПАХЪ

    bax тахъ-тахъ.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • TAQ-TAQ

    1. təql. тахъ-тахъ, тӀакь-тӀакь; 2. taq-taqla нареч. тахъ-тахъдалди, тӀакь-тӀакьдалди.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • TAQQILDAMAQ

    гл. тахъ-тахъ (тӀакь-тӀакь) авун, тахъ(хъ) авун; тахъ-тахъдай, гатадай ванун (мес. рикӀини).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • TAQQILDATMAQ

    гл. тахъ-тахъдай ван акъудун, тахъ-тахъ (тӀакь-тӀакь) ийиз тун; гатун (тахъ-тахъ, тӀакь-тӀакь ацалтна рак ва мс.).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • TIQQILDAMAQ

    гл. тӀакь (тӀакь-тӀакь, тах-тах) авун (мес. ракӀари).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ТАХТА

    ...table, screen; billboard; clapboard also. . кьул. ТАХ-ТАХ тах-тах авун v. knock, tap; drum; chatter; thump; hammer. ТАХЪ-ПАХЪ also. тах-тах.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ТАХЪА:

    * тахъа-тахъ сущ. тахъ-тахъ сесерин ван. * тахъа-тахъ авун гл., ни-куь тахъ-тахъ сесерин ван арадиз атун. Ам ахварин хиялдиз физ анжах башламиш хьанва

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • TAQQILTI

    сущ. тахъ-тахъ, тӀакь-тӀакь (сад-сада акьазвай кӀеви затӀари ийидай ван).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • TAQQATAQ

    təql. тахъатахъ, тӀакьа-тӀакь, ара тагур тахъ-тахъдай (тӀакь-тӀакьдай, тап-тапдай) ван (мес. ччил гатазвай кӀвачерин ван).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • тахт-тахт

    : тахт-тахт авун - поздравлять молодую с замужеством.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • тап-тап

    звукоподражание топоту : тап-тап авун - топать.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ТӀАКЬ-ТӀАКЬ

    onomatopoeia tic.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • тӀакь-тӀакь

    звукоподражание «тик-так» : тӀакь-тӀакь авун - тикать, издавать звук «тик-так».

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • TAY-TAY

    bax taybatay. Geniş pəncərələr açılar tay-tay. S.Vurğun.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • tay-tay

    zərf. ~ yığmaq empiler vt

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • TAY-TAY

    ...Taylarla, çox, çoxlu, kisələrlə, yeşiklərlə, top-top. İndi top-top, tay-tay parça, kisə-kisə şəkər, un, düyü daşınırdı. Ə.Əbülhəsən.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ТӀАКЬ-ТӀАКЬ

    təql. tıq-tıq, taq-taq; tıqqıltı səsi; çıqqıltı; тӀакь-тӀакь авун taqqıldamaq; çıqqıldamaq, tıqqıldamaq (saat və s.).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • TAP-TAP

    təql. Təkrarlanan “tap” səsi. Ayaqların tap-tupu arasından yalnız bu sözləri eşitmək olurdu. B.Talıblı.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TAY-TAY

    z.: ~ yığmaq to bale (d.); to heap up (d.)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • TAY-TAY

    1 нареч. кипами, тюками, мешками. Pambıq tay-tay daşınır хлопок вывозится тюками, tay-tay düyü gətirirlər привозят рису мешками, tay-tay yığmaq собира

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TAS-TAS

    нареч. тазами. Tas-tas daşımaq таскать тазами

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TAQ-TAQ

    междом. стук-стук (употребляется звукоподражательно для обозначения ряда коротких отрывистых звуков от ударов железных, деревянных предметов)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ТАП-ТАП

    təql. tap-tap, tap-tup, tappıltı; тап-тап авун tap-tap etmək, tappıltı səsi çıxarmaq, tappıldamaq.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • TAY-TAY

    кипами (беря или передавая что-нибудь)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TAQ-TAQ

    ...səs. 2. Taq-taqla şəklində zərf – taq-taq edərək, taq-taq səsi çıxararaq, taqqıldatmaqla. Dəmirçinin ömrü taq-taqla, leyləyin ömrü laq-laqla keçər. (

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • СУМАСБРОДНЫЙ

    1. диливилердай, диликъудуз, дили тах квай. 2. диликъудузвилин, дили тах-квайвилин.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ГЛУПОВАТЫЙ

    тIимил сефигьвал квай, сефигь тах квай, кими тах квай.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЗАСТУЧАТЬ

    тахъ-тахъ ийиз башламишун; гатаз башламишун (къапу); ван ийиз башламишун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ÇAQ-ÇUQ

    təql. чахъ-чухъ, чахъ-чахъ, шахъ-шахъ; ** çaq-çuq eləmək рах. чах-чух авун, куьлуь алвердал ва я куьлуь са кардал машгъул хьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • СУМАСБРОДСТВО

    диликъудузвал; дили тах-квайвал.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • BAH-BAH

    межд. разг. см. bəh-bəh

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • GAH-GAH

    гагь-гагь (кил. gahbagah).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BAH-BAH

    кил. bəh-bəh.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • GAH-GAH

    z. bax gahdanbir

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • BAH-BAH

    nid. bax bəh-bəh

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • GAH-GAH

    gah-gah bax arabir

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • QAH-QAH

    I звукоподр., межд. ха-ха! II в знач. сущ. ха-ха (громкий смех, хохот); qah-qah çəkmək хохотать, расхохотаться, захохотать

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • GAH-GAH

    нареч. иногда, порой, временами

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • taq-taq 2021

    taq-taq

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • GAH-GAH

    редко, временами, время от времени

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • tay-tay

    кил. taybatay.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • tas-tas

    tas-tas

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • tay-tay

    tay-tay

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • tam-tam

    tam-tam

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • GAH-GAH

    ...Füzuli. [Dərviş:] Malların gövşəyi, atların nəriltisi, gah-gah da itlərin mırıltısı qulağıma gəlirdi. A.Divanbəyoğlu. Səni bu cür böyüdənin dolanam b

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • BAH-BAH

    bax bəh-bəh.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • tap-tap,

    tup-tup təql. тап-тап, туп-туп (тикрар жезвай “тап” дай ван).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • tay-tay

    прил. шешелралди, ишигралди, гзаф, гзаф кьадар, туп-туп.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QAH-QAH

    ...sözümə baxmır, nə qədər elədim, içəri girmədi. Xa… xa… xa… (qahqah çəkib gülür). C.Məmmədquluzadə. Gördük vədlərdən təkcə söz qalıb; Zülm qah-qah çək

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QAH-QAH

    1. нареч. вакь-вакь (ха-ха) ацалдна, ван алаз, кӀевиз (мес. хъуруьн); // qah-qah etmək (çəkmək) вакь-вакь авун, вакь-вакь (ха-ха) ацалтна кӀевидаказ х

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ПОЛОУМНЫЙ

    разг. сефигь; дили тах квай, кIамай.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРОСТУЧАТЬ

    1. тахъ-тахъ авун; гатун (ван ийидай затI); ван ийиз тун. 2. чарахъ-парахъдин ван галаз фин (мес. араба).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СТУЧАТЬСЯ

    несов. гатун (мес. рак); тахъ-тахъ авун. ♦ стучаться в дверь пер. мукьвал хьун, вахт хьанвайдакай хабар гун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • TAB

    ...gözlərimin xabı var; Dərd çəkməyə mən yazığın tabı var. “Qurbani”. □ Tab (tabı) qalmamaq – gücdən düşmək, taqətdən düşmək, üzülmək. Artıq qollarımda

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TAC

    ...çələng. // Zinət üçün başa qoyulan çələng və s. [Qəmər:] Bunlardan tac hörüb sənin başına qoyacağam. S.S.Axundov. [Səvər:] Qızları da göndərərəm ki,

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TAM

    ...bütöv. Tam qaranlıq. // Mütləq, tamamilə, ən yüksək, ən mükəmməl. Tam qələbə. – [Çingiz:] Tam bir müvəffəqiyyət əldə etmək üçün bütün tələblərimiz iş

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TAL

    is. [holl.] Yükqaldıran mexanizmlərin bir növü

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TAĞ₃

    ...tağını düzəldən zaman; Yaxından duyuldu ayaq səsləri. M.Müşfiq. □ Tağ ayırmaq – saçı iki hissəyə ayırmaq.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TAĞ₂

    ...bu şəkildə olan; tağlı. İçərişəhərdə, yuxarı bazarda, Qoşa karvansaranın altında tağ bir zirzəmi vardı. H.Sarabski.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TAĞ₁

    ...pomidor və s. bostan bitkilərinin yerlə sürünən kolu. Pomidor tağı. – Onu Taşauzda gördüm, kefi saz; Ətirli tağlardan qovun dərərkən. S.Rüstəm.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ЖИЛКА

    1. дамар, шуькIуь дамар. 2. пер. дамар, тах, алакьун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПЕРЕСТУКИВАТЬСЯ

    несов., цал гатаз, тахъ-тахъ ийиз хабар гун (мес дустагъханада къунши кIвалера авайбру цал гатаз ишарайралди сада-садаз хабарар гун).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СУМАСБРОДНИЧАТЬ

    несов. диливилер авун, тах кимивилер авун, диликъудузвилер авун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СТРУЯ

    1. шуькIуь хел, шуькIуь тах, гъал хьиз шуькIуьз авахьзавайди (мес. иви); хвал, хел (мес. цин, гьавадин). 2. пер. гуьгьуьл; тах (гуьгьуьлдин). 3. пер.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СДВОИТЬ

    кьве тах авун; кьве къат авун; кьве жерге авун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • DAMARLAMAQ

    гл. дам(ар) кьун, тах кьун, техв кьун, чуькьуьн, бамишун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • СТУЧАТЬ

    ...2. гьалчун (мес. столдал гъуд). 3. ван авун; тахъ-тахъ авун. 4. тумп-тумп авун (мес. рикIи).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • DINQILDATMAQ

    ...(мес. чуьнгуьрдив); // зар. ягъун (мес. тар); 3. тахъ-тахъ ийиз тун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • TARAQ-TARAQ,

    TARAQ-TURUQ сущ. тарахъ-турухъ, тарахъ-парахъ (тикрар жезвай тахъ-тухъдай ван).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • КЬВЕ

    ...iki, miqdarca iki; кьве ич iki alma; * кьве тахан гьарф bax тах.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ССУЧИТЬ

    тах авуна звер гун, звер гана сад авун (мес. кьве еб; ебни чIарар).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КЬВЕ

    ...iki, miqdarca iki; кьве ич iki alma; * кьве тахан гьарф bax тах.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • СУМАСБРОД

    диливилердайди, дили тах квай хьтинди, диликъудуз (вичин рикIел акьалтай, кефиниз кIан хьайи кар ийидай ахмакь).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РАЗДВОЕНИЕ

    ...пай хьун, кьве патахъ ччара хьун. 2. пер. кьвечхел хьун, кьве тах хьун, кьве пай хьун (мес. фикир, рикI).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ТЕРС

    tərs; inad, höcət, kəc; терс аял tərs uşaq; * терс тах (дам) къарагъун tərs damarı (tərsliyi) tutmaq, tərslik eləmək, inad etmək.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ТЕРС

    tərs; inad, höcət, kəc; терс аял tərs uşaq; * терс тах (дам) къарагъун tərs damarı (tərsliyi) tutmaq, tərslik eləmək, inad etmək.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • OYUQ¹

    1. сущ. хъалхъам акъатнавай чка; магъар, тӀах, дагъар, кума, кьветӀ; 2. тӀеквен, тӀвек; чухур, легъв; хъалхъам; 3. прил. къене легъв (чухур, хъалхъам,

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QAT

    ...гьава (дараматдин); 3. къат; кьатӀ, бириш (парчадин ва мс.); 4. тах (цӀилинин, епинин); 5. сефер, къат, -ра (гьисабралди); ** dalı qatda, arxası qatd

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЦӀИЛЕР

    ...акалдай шуькӀуь, са тӀимил яргъивал авай гъал хам. Са къуьнелай са тах виликди, муькуьдини далудихъди шаламар вегьенва, муькуь къуьнени цӀегьрен х

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АНАША

    ...тийир квахьайла арадал къвезвайди я. Т. ВинистӀалви. Жегьилвилин тах кваз. || ЛГ, 2000, 10. ӀӀ. - Анаша... за 12 йиса авайла дадмишнай... ЛГ, 2

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • DAMAR

    ...авалзавай чка; 3. дамар (пешера цӀарар, гъалар хьтин гелер); ччар, тах, къат (мес. ччилин, ттаран ва мс.); 4. пер. тӀул, хесет, гьевес, алакьун; // п

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ПИЯНИСКА

    ...квахьайла, арадал кьвезвайди я. Т. ВинистӀалви. Жегьилвилин тах кваз. - Валлагь, паб туш, чан алай кьаравили я. Ихтилатрик квай пияниска хьиз ава

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • БУЮРМИШУН

    ...-зава; -0 || -а, -ин, -рай, -мир; буюрмиш тавун, буюрмиш тах- вун, буюрмиш хъийимир 1) ни вуж; тайин са кӀвалах кьилиз акъудун теклифун, эмир гун.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАНИШДИ

    ...хъсандиз чида. Амма, зи фикирдай, - давамарна танишда, - заз ам тах кимиди, гьа са чӀавуз вич-вичив гвайди хьиз аквазва. Т. А. Мехъер куьтягь тахьа

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ZAMAN

    ...алатирдавай, яваш-яваш, къвердавай; zamanın nəbzini tutmaq девирдин тах кьун, девирдин тӀалабрив кьун; zamanla ayaqlaşmaq девирдин тӀалабрив кьур гье

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • TƏRS

    ...tərs damarına düşmək (salmaq), tərs damarı (tərsliyi) tutmaq терс тах (дам) къарагъун, терс дамуна гьатун, терсвал авун, вичиз чидайдалай, вичи лагьа

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • TAHAMMÜL

    səbr, dözüm, hövsələ; tahammüla kabil değil – dözülməzdir; tahammül edemedin – dözə bilmədim dözüm, hövsələ, səbr, təhəmmül

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • TAHİMƏ

    anlama, anlayiş; ağıl, zəka

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • TAHİYYƏ

    aşpaz; salamlaşma; xeyir-dua vermə

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • TAHA

    Məhəmməd peyğəmbərin epitetlərindən biri

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • TAHİRƏ

    pak, təmiz; günahsız; ismətli, namuslu

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • TAHİR

    pak, təmiz; günahsız; ismətli, namuslu

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ТАХТА

    тахт (кьилерни далу галачир кьуларин чарпай)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ТАХТА

    taxt (enli divan)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • TAHİR

    is. [ər.] köhn. Təmiz, pak

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TAHİR

    прил. устар. 1. совершенно чистый 2. честный, порядочный

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
OBASTAN VİKİ
Hoanq Tan Tay
Hoanq Tan Tay (30 mart 1990) — Vyetnamlı kişi ağır atlet. 85 kq çəki dərəcəsində yarışır və beynəlxalq yarışlarda Vyetnamı təmsil edir. O, 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında 85 kq çəki dərəcəsində çıxış etmiş və 17-ci olmuşdur. Yu Donq-yu dünya çempionatlarında iştirak etmişdir. Son dəfə 2015 Ağır atletika üzrə Dünya Çempionatında mübarizə aparmışdır.
Conatan Tah
Ptah
Ptah - Qədim Misirdə kainatı və bütün varlığı yaradan tanrı. Araşdırmaçılar onun örnəyində Qədim Misirdə monoteizmin əlamətlərinin olmasını güman edirlər. == Kimliyi == Memfis yaradılış əsatirləri Ptah adlı tanrı haqqında bəhs edirlər. O yunanların ilk oda çevirilmiş dəmirçiliyin tanrısı olan Hefestosun bənzəridir. Bu əsatirlər Misirin uzun müdət baş şəhəri olmuş Memfisdə yaranmışdırlar. Oradan fironlar ölkəni idarə edirdilər. Şəhərin adı VI-cı sülalınin fironu I Pepinin dəfn olunduğu “Mennefer Pepi” adlı məzarlığından əmələ gəlmişdir. Ptah Böyük Enneadanı (tanrılar doqquzluğunu) yaratmışdır. Bu doqquzluq Misirin ən yüksək tanrıları idi. Bunlar Atum, Şu, Tefnut, Nut və Geb, Osiris, Isis (İsida), Set, Nephfis tanrıları idilər.
TAC
Tac
Tan
Tan Şanyü (v. 124) — hunların ən uzunömürlü hökmdarlarındandır. Fenhu ilə müharibə etməməyə çalışan Tan əsasən sülh və əmin-amanlığı bərpa etməyə çalışırdı. 118-ci ildə Fenhu aclıq və xalqın dəstəyini əsirgəməyini görüb Çinə köçdü və şanyülüyə olan iddiasından əl çəkərək Çin vətəndaşı oldu. Tan Şanyü dövründə ölkənin rifah səviyyəsində dəyişiklik olmasa da müharibələrin sayı sıfıra endirildi. 124-cü ildə ölən Tanın yerinə Ba keçdi.
Tap
Tap (Goranboy) — Azərbaycan Respublikasının Goranboy rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Tap Qaraqoyunlu — Azərbaycan Respublikasının Goranboy rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Tap (film, 1989) — film.
Tar
== Söz açımı == Fars dilində tar (تار) "sim" deməkdir və mənsub olduğu musiqi aləti üçün dartılmış nazik "kəndir"-dir. Əsasən Abşeron zonasında işlənən "Tarım, tarum" (fel: taridən) sözü qədim Hind-avropa dilində tharagho – "dartmaq" sözündəndir. Həmçinin ilk hecasında olan uzanan saitə görə türk sözü deyil. Latın dilində də trahere – "dartmaq" feli olmuşdur və müasir dillərdə özünü italyan (tirare), fransız (tirer) və ispan (tirar) dillərində göstərir. Həmçinin altaist Sergey Starostin "Babil qülləsi" adlı etimologiya toplusunda "taram-/tera-" kökünün (saç, yun, yundan hazırlanmış sap) türk və altay dillərində, qırğız, qazax, noğay, başqırd və qaraqalpaq dillərində "taramış"; özbək, uyğur, şor və oyrat dillərində isə "taram" kimi mövcud olduğunu göstərib. "Tar" və "taram" sözləri "daramaq" (1. saç daramaq, 2. dağıtmaq) feilindən törəyib, necə ki "saç" sözü "saçmaq"dan (ətrafa yayılmaq, dağılmaq) əmələ gəlib. Mənasından belə bir nəticə çıxarmaq olar ki, "tar" sözü "daramaq" deyil, "dartmaq" feilinin törəməsidir. "Dütar" sözü farsca "ikitelli", "setar" — "üçtelli", "çahartar" — "dördtelli", "pənctar" — "beştelli", "şeştar" — "altıtelli" deməkdir.
Tat
Tatlar — İrandilli etnoslardan biri. Azərbaycan və Rusiya ərazisində yaşayırlar. == Tarixi == Tarixi məlumata görə bu qədim xalq təqribən 2000 il bundan qabaq Sasanilər İmperiyası hakimiyyəti zamanı şimaldan gələn türklərin qarşısını almaq məqsədilə Cənubi Qafqaz ərazisinə köçürülmüşdür. Qədim ari tayfalarından olan tatlar ərəb işğalından sonra islam dinini qəbul etmişlər. 1810-cu ildə Bakı və Abşeronun ətraf kəndlərinin komendantı general İvan İvanoviç Repin Bakı haqqında yığdığı məlumatlarda qeyd olunurdu ki, şəhərin özündə və müvafiq olaraq Bakı xanlığına aid olmuş ərazilərdə 2235 nəfər yaşayırdı. Azsaylı rus, erməni, yəhudilər(81 nəfər) istisna olmaqla əhalinin böyük əksəriyyəti - 2155 nəfər şiə tatlar təşkil edirdi. == Dil == İran dillərindən biri olan Tat dilində danışırlar. == Din == Tatların əksəriyyəti İslam dininə etiqad edir. Tatların bir qismi isə yəhudidir. == Məskunlaşma == Azərbaycan dilində danışan tatlar əsasən Bakıda,, Şabran, Xızı, Siyəzən, Şamaxı, Quba, Gəncə, Şəmkir ,Gədəbəy və Dərbənd rayonlarında tarixən sıx olaraq məskunlaşıblar.
Tağ
Tağ — memarlıqda divarlarda pəncərə və qapı yerlərinin, yaxud iki dayaq (sütun, dirək və s.) arasındakı boşluğun üstünü örtmək üçün əyrixətli örtük konstruksiyası. Yarımdairə, çatma, nalvarı və s. formalarda olur. Daşdan hörülür və ya metal, ağac və dəmir-betondan hazırlanır. Tağ, əsasən, sıxılmaya işləyir və üzərinə düşən şaquli yükləri dayaq, kontrfors və dartqılara (iki dayağa söykənən və dartılmaya işləyən millərə) ötürür. Tağdan binalarda örtüklərin, körpülərdə aşırımların yüksaxlayan elementi kimi istifadə edilir. Konstruktiv sisteminə görə tağ şarnirsiz (oynaqsız) və iki-üç şarnirli (oynaqlı) olur. Layihələndirilmə zamanı tağın əyriliyi, oxları elə götürülür ki, daimi yük altında (tağın öz çəkisi, ona söykənən örtüyün, damın və s. ağırlığı) tağda ancaq sıxıcı qüvvə yaransın. Bu halda onun en kəsiyinin ən az ölçüsü alınır.
Vah
Vah (slovak. Váh) — Slovakiyanın ən uzun çayı, Dunayın sol qolu. == Adlanması == Çayın adı latın dilindən olan vagus (gəzib dolanan) sözündən yaranıb, belə ki, çay öz məcrasını tez-tez dəyişirmiş. == Coğrafiyası == Vah çayı Kralyova Leqota çayı yaxınlığında, mənsəbini Vısokiye Tatrı və Nizkiye Tarı dağlarından götürən Çernı Vah və Belı Vah çaylarının birləşməsi nəticəsində yaranır. Vah çayının uzunluğu — 433 km, çay səthinin sahəsi — 19 600 km²-dir. İllik su sərfi 152 m³/saniyədir. == İqtisadiyyatı == Vah çayı üzərində Vajsk silsiləsi yaradan 20 su elektrik stansiyası vardır. Çayın suyu suvarma və su təchizatı üçün istifadə edilir. Çay mənbəyindən Sered şəhərinə qədər gəmiçilik üçün istifadə edilir.
Şah
Şah — Yaxın və Orta Şərqin bəzi ölkələrində və Dehli sultanlığında monarxın titulu. Şah titulu ilk dəfə Sasanilər dövlətində işlənməyə başlamışdır. Səfəvi dövlətində də hökmdar şah adlanırdı. İranda şahlıq devrilənədək şaha şahənşah deyilirdi. Padşah (farsca şahlar hökmdarı) titulu şahənşah və imperator titullarına uyğundur.
Abdullah şah
Abdullah şah (1614 – 21 aprel 1672) — Qolkonda hökmdarı, Qütbşahilər sülaləsinin son nümayəndəsi. == Həyatı == 1612-ci ildə, Heydərabadda doğulmuşdur. Atası Sultan Məhəmməd şah, anası isə Həyat Bəxş xanımdır. Atası və anası əmioğlu-əmiqızı idilər. == Hakimiyyəti == Hakimiyyətə gələndə hələ 14 yaşı vardı və qəyyumluğu anası Həyat Bəxş xanım edirdi. Hakimiyyətə gələndən cəmi 4 il sonra imperator Şah Cahanın oğlu Övrəngzib Əhmədnaqara hücum etdi və Qolkonda üçün təhlükə yarandı. Abdullah şah Moğollardan asılı olduğunu elan etməyə məcbur oldu. Avropalıların Hindistana ayaq açması, almaz yataqlarının kəşfi Qolkonda üçün yeni bir fürsət idi. Sənaye canlamağa, ticarət güclənməyə başlamışdı. Masulipatnam meşələrində ağac sənayesi üçün əlverişli vəziyyət vardı və Hollandiya Ost-Hind şirkəti bundan istifadə etməyə can atırdı.
Adam-Taş
Adam-Taş — Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında dağ adı. == Toponimkası == XVI əsrə İrəvan əyalətinin Sisəcan (Sisyan) nahiyəsində bir kənd də Adambazar adlanırdı. Adam və türk dillərində taş "qaya" sözlərindəndir. "Adama oxşar qaya" mənasındadır.
Adil şah
Adil şah və ya Əliqulu xan (1719, Xorasan – 20 may 1749, Məşhəd) — Əfşarlar xanədanlığından olan 2-ci Azərbaycan, İran və Xorasan şahı (1747–1748). == İlk Həyatı == Əliqulu xan İbrahim xan oğlu 1719-cu ildə Xorasan əyalətinin Əbivərd ətrafında doğulmuşdu. Əmisi Nadir şaha xidmət etmişdi. Əliqulu xan əmisinin səfərlərində iştirak etmişdi.Mosul ətrafında yaşayanlar üsyan etdikdə cəza dəstəsinə başçılıq etmişdi. Üsyançıları darmadağın edib xeyli qənimət ələ keçirmişdi. Əliqulu xan yezidi-kürdlərin qiyamını yatırmışdı. Başçıları Yezidi döyüş meydanında öldürmüş, Əsa isə Nadirqulu xanın yanına gəlib itaətini bildirmişdi. Əliqulu xan Rzaqulu mirzədən sonra Xorasanın hakimi təyin edilmişdi. Əliqulu xan 1745-ci ilin may ayında Nadir şahın göstərişi ilə Xivəyə yürüş etmişdi. Əliqulu xan 1746-cı ilin noyabrın 10-da Sarı xan, Allahvеrdi xan və Şahqulu xanla birlikdə Xarəzmə, qiyamçı yomutların üstünə getmişdi.
Aram Şah
Aram Şah (XII əsr – may 1211) — 1210–1211-ci illərdə iqtidarda olmuş sultan, Müəzzilər dövlətinin ikinci hökmdarı.
Arslan şah
Arslanşah — ad.
Babur şah
Qazi Zahirəddin Məhəmməd Babur (fars. ﻇﻬﻴﺮﺍﻟﺪﻳﻦ محمد‎ ; al-ṣultānu 'l-ʿazam wa 'l-ḫāqān al-mukkarram bādshāh-e ġāzī) (14 fevral 1483 — 26 dekabr 1530) — Böyük Moğol İmperiyasının qurucusu və ilk hökmdarıdır. Baburun Çağatay türkcəsində yazdığı və həyatından xronoloji olaraq bəhs etdiyi Baburnamə əsəri Türk ədəbiyyatı tarixində önəmli yerə sahibdir. Xətti Babur deyilən yazı sistemini təkmilləşdirən Babur eyni zamanda Çağatay türkcəsində yazılmış ədəbiyyatın Əlişir Nəvaidən sonra ən böyük şairi hesab olunur. == Soyu və ailəsi == Babur ata tərəfdən Teymurilər sülaləsindən, ana tərəfdən isə Çingizlilər sülaləsindəndir. Baburun atası Əmir Teymurun nəvəsi olan Ömər Şeyx Mirzə Barlas idi. Baburun anası isə Çingizlilər nəslindən olan Yunus xanın qızı Qutluq Nigar xanım idi.Baburun ata tərəfdən mənsub olduğu Teymurilər sülaləsinin əsasını qoyan Əmir Teymur əslən barlas boyundandı. Barlaslar Orta Asiyada yaşayan türkləşmiş monqol boyu idi. Monqolların gizli tarixi (rus. Монголын Нууц Товчоо) adlı əsərə görə barlaslar boruciginlərlə bir soydan gəlir.
Cahan şah
Müzəffərəddin Cahan ibn Yusif və ya Cahanşah (1397, Mardin – 11 noyabr 1467, Muş) — dövlət xadimi, şair, hürufi fəlsəfəsinin tanınmış nümayəndəsi. Cahanşah Qaraqoyunlu dövlətinin banisi Qara Yusifin üçüncü oğlu idi. "Həqiqi" təxəllüsü ilə Azərbaycan ədəbiyyatında öz yeri olan şairdir. == Uşaqlıq və gənclik illəri == Müzəffərəddin Cahanşah Həqiqi 1397-ci ildə Xoy şəhərinin yaxınlığında yerləşən kiçik bir kənddə doğulmuşdur. Teymurilər və Cəlairilərlə gərgin mübarizədə Qara Yusif Azərbaycandan başqa indiki Ermənistan ərazisi, Şərqi Gürcüstan, Ərəb və fars İraqını və həmçinin digər kiçik malikanələrin ərazilərini öz sərhədləri daxilində birləşdirən nəhəng bir dövlət yaratmağa nail olur. Cahanşah hələ erkən yaşlarından atası Qara Yusifin hərbi yürüşlərində və dövlət idarəçiliyində iştirak edərək həm də yaxşı təhsil almışdır. O öz dövrünün ən savadlı və maarifpərvər hökmdarlarından sayılır. 1420-ci ildə Qara Yusifin ölümündən sonra dövlətin daxilində çəkişmələr başlanır və ölkə parçalanma təhlükəsi ilə üzləşir. Teymurun oğlanları Şahrux və Baysunqur bundan istifadə edərək bir neçə dəfə Azərbaycan üzərinə hücuma keçirlər. Qara Yusifin oğlanlarından İskəndər Azərbaycanda hakimiyyəti ələ keçirərək, Şirvana hücum edərkən Şirvanşah I Xəlilullahın köməyinə Şahrux gəlir.
Cahandar Şah
Cahandar Şah — Böyük Moğol İmperiyasının IX padşahı.
Cüneyd Şah
Cüneyd Şah (1992, Srinaqar[d] – 16 iyul 2020, Srinaqar[d]) — Hindistan aktyoru və modeli. Bolid aktyor Ranbir Kapoor ilə bənzərliyi səbəbindən ayrı bir fan bazasına sahib idi.
Deyzi Şah
Deyzi Şah (ing. Daisy Shah, hind (dev.) डेज़ी शाह) — Hindistanlı model, rəqqasə və aktrisa. 25 avqust 1984–cü ildə Hindistanın Maharaştra ştatında, Bombay (hazırda Mumbay) şəhərində, qucaratlı ailədə anadan olmuşdur.
Erol Taş
Erol Taş (türk. Erol Taş 28 fevral 1926 və ya 28 fevral 1928, Ərzurum – 8 noyabr 1998, İstanbul) — Türkiyə kinoaktyoru. Yeşilçamın önəmli simalarından biri. Keçmiş boksçu olan Erol Taş filmlərdə əsasən mənfi obrazlar yaratmışdır. İrili-xırdalı 600-ə yaxın filmdə müxtəlif rollar oynayan Erol Taş oynadığı filmlərin cəmi 6-da baş rolları ifa etmişdir. == Həyatı == Erol Taş 28 fevral 1926-cı ildə Ərzurumda anadan olub. Erol iki yaşında olanda atası vəfat edir, bundan sonra ailə İstanbula köçür.İbtidai məktəbi bitirdikdən sonra çətin maddi vəziyyətə görə təhsilini yarımçıq qoyaraq erkən işə başlamalı olur. Uşaq ikən boksla məşğul idi. 1947-ci ildə Erol boks üzrə İstanbul və Türkiyə çempionatında ikincilik qazanmışdır. Həmin il hərbi xidmətə yollanıb və üç il hərbi xidmət keçib.
Ervin Taha
Ervin Taha (14 mart 1999-cu ildə anadan olub) — Liqa 1 təmsilçilərindən olan Bordo klubunda hücumçu kimi çıxış edən peşəkar Fransa futbolçusudur. == Klub karyerası == Ervin Taha Bordo klubu ilə inkişaf etmişdir. O, Liqa 1-də debütünü 28 noyabr 2017-ci ildə Sent-Etyen klubuna qarşı oyunda etmişdir. O, 81-ci dəqiqədə Conatan Kafunu əvəz etmişdir. Həmin görüşdə Bordo rəqibinə 3-0 hesabı ilə qalib gəlmişdir. == Milli karyerası == Taha Fransanın gənclər millilərində çıxış etmişdir.
Fətəli şah
Fətəli şah Hüseynqulu xan oğlu Qovanlı-Qacar (1771, Damğan, Simnan ostanı – 23 oktyabr 1834, İsfahan) — Qacar şahı. Əsl adı Baba Xan olub İranda hökm sürən Qacar ​​Xanədanının banisi Ağa Məhəmməd şahın qardaşı Hüseyn Kulik Xan-ı Cihansızın oğludur. Əmisi Məhəmməd Şah uşağı olmadığı üçün onu vəliəhd təyin etdi və Fars, Kirman, Yəzd əyalətlərinə vali olaraq göndərdi. Baba Xan əmisi öldürülüncə Farsdan Tehrana gəldi və Fətəli şah adıyla hökmdarlığını elan etdi. Taxta ən yaxın dəstək ordunun böyük bir hissəsi üzərində hakim olan Hacı İbrahim Xandan gəldi. Əvvəl 1801-ci ildə Xorasan xanlarını özünə bağlayaraq səltənətini sağlamlaşdıran Fətəli şah çox keçmədən İngiltərə, Fransa və Rusiyanın at oynatdıqları bir rəqabət meydanına çevrilən İranda bəzən bunlardan birinə, bəzən da digərinə dözmək surətiylə varlığını davam etdirdi. Bu rəqabətdən, Fransa və Rusiyanın əməllərinin reallaşmasını önləmək və özləri üçün böyük bir təhlükə olaraq gördükləri əfqanları İranın nəzarəti altında tuta bilmək üçün böyük səy göstərən İngiltərə qazanclı çıxdı. 1801-ci ildə Britaniya və İran arasında siyasi və ticarət müqaviləsi imzalandı. == Həyatı == Baba xan (əsl adı Fətəli xandır. Ulu babasının şərəfinə adlandırılıb) 1769-cu (hicri 1185-ci) ildə Astrabadın Siyahçalında dünyaya gəlib.
Jah Khalib
Jah Khalib (Ca Kalib, əsl adı azərb. Bəxtiyar Məmmədov‎; d. 29 sentyabr 1993, Almatı) — azərbaycan əsilli qazax rusdilli reper, müğənni, bitmeyker və prodüser. == Həyatı == Bəxtiyar Məmmədov 1993-cü il sentyabrın 29-da Almatı şəhərində anadan olub. Atası azərbaycanlı, anası isə qazaxdır. Uşaqlıqdan rep musiqisi ilə maraqlanıb. Musiqi məktəbində saksofon sinfi üzrə təhsil alıb. Kurmanqazı adına Qazax Milli Konservatoriyasının musiqişünaslıq və menecment fakültəsini bitirib. Bitmeyker və saund-prodüser qismində müxtəlif qazaxıstanlı reperlərlə işləyib. Solo karyeyaya başlayandan sonra Jah Khalib adını özünə səhnə təxəllüsü götürüb.
.қаз
.қаз (punycode: .xn--80ao21a; Қазақстан Республикасы) — Qazaxıstan Respublikası üçün yuxarı səviyyəli milli domenidir. Kiril əlifbasında olan üçüncü domendir (birinci .рф, ikinci .срб). .рф və .срб domenlərin əsas fərqi hərfin qazax əlifbasında olmasıdır. == Tarix == 2012-ci ilin martında Qazaxıstan .қаз yuxarı səviyyəli milli kiril domenini fəaliyyətə buraxdı. Fəaliyyətin yoxlaması üçün test saytı ТЕСТ.ҚАЗ yaradılmışdır. == Domenin fəaliyyətə verilməsı == Qeydiyyat bir neçə mərhələdə oldu. Birinci mərhələ (2012-ci il aprelin 1-dən 30-dək) — hökumət orqanları və dövlət təşkilatları, qeydiyyat şöbəsinin texniki ehtiyacları üçün domen qeydiyyatı. İkinci mərhələ (1 may-30 iyul 2012-ci il tarixləri arasında) — 31 dekabr 2011-ci ilə qədər Qazaxıstan Respublikası qanunvericiliyə uyğun olaraq qeyd edilmiş ticarət markalarının və firma adlarının sahibləri üçün domen adlarının prioritetli qeydiyyatıdır. Üçüncü mərhələ (2012-ci ilin 15 avqustundan) — domen adlarının qeydiyyatı azad şəkildə aparıldı. .қаз domen zonasında domen adlarının qeydə alınması təyin edilmiş registratorlar vasitəsilə olar.
Zахu
Zaxo (kürd. زاخۆ,süry. ܙܵܟ݂ܘܿ,erm. Զախո,ərəb. زاخو‎) — İraqın şimal bölgəsində iştirak edən Kürdüstan Regional Hökumətinə bağlı şəhər. Dəhuk mühafazasında yerləşir. Zaxo şəhərin əhalisi təxminən 350 min nəfərdir. Əhalinin əksəriyyətini kürdlər təşkil edir. Zaxo Türkiyə sərhədinə ən yaxın İraq şəhəridir. Habur və Mosul yolunun üstündə və bütün ticarət trafiki Zaxodan keçir.
Sıх dovşanalması
Dаn yeri Оrtа əsr qəbirstаnlığı
Dan yeri Orta əsr qəbirstanlığı — Yaşayış yerinin yаxınlığında yerləşir. Əsas hissəsinin izləri itmişdir. Bir neçə sinə daşları-sənduqələr dövrümüzədək qalmışdır. Düzbucaqlı forması sənduqənin yalnız bir üzü istisna edilməklə digər tərəfləri zəngin bəzədilmişdir. Cızma, döymə və oyma üsulu ilə zəngin nəbati təsvirlərlə bəzədilmiş sənduqənin üzərinə ərəb əlifbası ilə yazı həkk edilmişdir. Kitabə Quran ayələrindən və mərhumun adı, olum və ölüm tarixinə aid məlumatlardan ibarətdir.
Barnaul-Т
"Barnaul-T" - HHM avtomatlaşdırma vasitələri dəsti . "Barnaul-T" hava hədəflərinin kəşfiyyatını və əlaqəli aşkarlama sistemlərindən məlumat alınmasını həyata keçirir, hədəflərin trayektoriyası haqqında məlumat verir, zenit bölmələrinin hərəkətləri ssenarisini formalaşdırır və konkret çölmələrin imkanları, onların mövqeləri, döyüş hazırlıqları, döyüş sursatlarının vəziyyəti və s. nəzərə alınmaqla hər bir idarəetmə səviyyəsində hədəflərin paylanmasını həyata keçirir. Kompleksin məhsulları bütün mövcud zenit vasitələri və HHM bölmələrinin radiolokasiya stansiyaları, o cümlədən xaricdə istehsal olunanlar ilə qarşılıqlı əlaqədə qura bilər. Müxtəlif növ zenit qurğularının döyüş imkanlarından maksimum dərəcədə istifadə etməklə sistem kütləvi düşmən basqınının qarşısını effektiv şəkildə əks etdirir. Kompleks modul quruluşa malikdir, xarici müştərilərin tələblərinə uyğun olaraq konkret HHM qruplaşmalarının strukturuna çevik şəkildə uyğunlaşa bilir. AVD daxildir: təkərli şassidə planlaşdırma modulu (MP-K) 9C931-1 tırtıllı şassidə kəşfiyyat və idarəetmə modulu (MRU-B) 9S932-1 tırtıllı şassidə planlaşdırma modulu 9S931 zenit atıcıları bölümünün avtomatlaşdırma vasitələri kompleksi 9C935 Zenit Əleyhinə Raket Qurğularının zenitçi-atıcı tağımının komandiri üçün atəşə nəzarət səyyar modulu (ANSM) 9S9332015-ci ilə olan məlumatlara əsasən xarici müştərilərə 7 modul çatdırılıb.
Sen-Jermen-аn-Le (rayon)
Sen-Jermen-ан-Le (fr. Saint-Germain-en-Laye) — Fransanın İl-de-Frans regionun rayonlarından (fr. Arrondissement) biri. Departamenti — İvelin. Suprefektura — Sen-Jermen-ан-Le. Rayon əhalisi 2006-cı ildə 546 627 nəfər təşkil edirdi. Əhalinin sıxlığı — 1603 nəf / km². Rayon sahəsi — 341 km².
Sen-Julyen-de-Rа
Sen-Jülyen-de-Rа (fr. Izeaux) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Vuaron kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Qrenobl. INSEE kodu — 38407. Kommunanın 1999-cu il üçün əhalisi 443 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 405 ilə 700 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 470 km cənub-şərqdə, Liondan 80 km cənub-şərqdə, Qrenobldan 19 km şimal-qərbdə yerləşir.
XIX-ХХ əsrlərdə ermənilərin Cənubi Qafqaza köçürülməsi
Ermənilərin tarixi miqrasiyası yerləşdirilməsi — ermənilərin İrandan, Türkiyədən və digər ərazilərdən planlı sürətdə Cənubi Qafqaza köçürülməsi prosesi. Rusiyanın himayəsi altında erməni dövlətinin yaradılması, həmçinin ermənilərin İran və Türkiyədən Rusiyanın işğal etdiyi torpaqlara köçürülməsi təsadüfi hadisə olmayıb, erməni-rus münasibətlərinin qanunauyğun nəticəsi idi ki, bu münasibətlərin əsasını rus və erməni tarixi ədəbiyyatında təbliğ edildiyi kimi, yalnız ticarət əlaqələri deyil, başlıca olaraq Şərqin müsəlman dövlətlərinə, xüsusilə Türkiyəyə, XVIII əsrdən etibarən isə həm də Azərbaycana qarşı düşmənçilik münasibəti təşkil edirdi. == Köçürülmə planının məqsədi == Səfəvilər dövlətinin zəifləməsindən istifadə edən I Pyotrun 1724-cü ilin noyabrın 10-da ermənilərin Azərbaycanın Xəzər dənizi sahillərində, Dərbənd və Bakı, həmçinin Gilan, Mazandaran və Gürgan ərazilərində məskunlaşmasını rəsmiləşdirən fərmanından sonra başladı. Bu fərmana görə ermənilər Rusiya İmperiyasının Cənubi Qafqazdan İran körfəzinə kimi geniş əraziləri ələ keçirmək planının həyata keçirilməsində "beşinci qüvvə" rolunu oynayacaqdılar. Bu planın bir hissəsi kimi Rusiya generalları Azərbaycan əhalisini hansı yolla olursa olsun yaşadığı yerlərdən didərgin salmaq əmri almışdılar. Lakin Rusiyanını Qafqazdakı hərbi uğursuzluqları onun ermənilərin planlı məskunlaşdırılması siyasətini bir müddətə dondurdu. == Türkmənçay müqaviləsinin nəticəsi == Türkmənçay müqaviləsinin nəticəsi olaraq 40000 erməni Azərbaycanın müxtəlif ərazilərində məskunlaşdırıldı. 1829-cu ilin Ədirnə sülhünün nəticələrinə görə isə, Osmanlı İmperiyası ərazilərində yaşayan 90000 erməni də Azərbaycanda yerləşdirildi. Onlar əsasən Naxçıvan, İrəvan və Qarabağ xanlıqlarında məskunlaşdırıldılar. Məşhur rus diplomatı və yazıçısı A. S. Qriboyedov yazırdı: "Erməni əhalisi əsasən müsəlman torpaq sahiblərinin ərazilərində yerləşdirilirdilər … onlar yavaş-yavaş müsəlman əhalisini ərazilərdən sıxışdırıb çıxarmağa başlamışdılar.
XIX - ХХ əsrlərdə Ermənilərin Cənubi Qafqaza köçürülməsi
Ermənilərin tarixi miqrasiyası yerləşdirilməsi — ermənilərin İrandan, Türkiyədən və digər ərazilərdən planlı sürətdə Cənubi Qafqaza köçürülməsi prosesi. Rusiyanın himayəsi altında erməni dövlətinin yaradılması, həmçinin ermənilərin İran və Türkiyədən Rusiyanın işğal etdiyi torpaqlara köçürülməsi təsadüfi hadisə olmayıb, erməni-rus münasibətlərinin qanunauyğun nəticəsi idi ki, bu münasibətlərin əsasını rus və erməni tarixi ədəbiyyatında təbliğ edildiyi kimi, yalnız ticarət əlaqələri deyil, başlıca olaraq Şərqin müsəlman dövlətlərinə, xüsusilə Türkiyəyə, XVIII əsrdən etibarən isə həm də Azərbaycana qarşı düşmənçilik münasibəti təşkil edirdi. == Köçürülmə planının məqsədi == Səfəvilər dövlətinin zəifləməsindən istifadə edən I Pyotrun 1724-cü ilin noyabrın 10-da ermənilərin Azərbaycanın Xəzər dənizi sahillərində, Dərbənd və Bakı, həmçinin Gilan, Mazandaran və Gürgan ərazilərində məskunlaşmasını rəsmiləşdirən fərmanından sonra başladı. Bu fərmana görə ermənilər Rusiya İmperiyasının Cənubi Qafqazdan İran körfəzinə kimi geniş əraziləri ələ keçirmək planının həyata keçirilməsində "beşinci qüvvə" rolunu oynayacaqdılar. Bu planın bir hissəsi kimi Rusiya generalları Azərbaycan əhalisini hansı yolla olursa olsun yaşadığı yerlərdən didərgin salmaq əmri almışdılar. Lakin Rusiyanını Qafqazdakı hərbi uğursuzluqları onun ermənilərin planlı məskunlaşdırılması siyasətini bir müddətə dondurdu. == Türkmənçay müqaviləsinin nəticəsi == Türkmənçay müqaviləsinin nəticəsi olaraq 40000 erməni Azərbaycanın müxtəlif ərazilərində məskunlaşdırıldı. 1829-cu ilin Ədirnə sülhünün nəticələrinə görə isə, Osmanlı İmperiyası ərazilərində yaşayan 90000 erməni də Azərbaycanda yerləşdirildi. Onlar əsasən Naxçıvan, İrəvan və Qarabağ xanlıqlarında məskunlaşdırıldılar. Məşhur rus diplomatı və yazıçısı A. S. Qriboyedov yazırdı: "Erməni əhalisi əsasən müsəlman torpaq sahiblərinin ərazilərində yerləşdirilirdilər … onlar yavaş-yavaş müsəlman əhalisini ərazilərdən sıxışdırıb çıxarmağa başlamışdılar.
Аş-Şаmiyyə
Şamiyyə (ərəb. الشامية‎) — İraqın Qədisiyyə mühafəzəsində şəhər.