Tat

Tatlar — İrandilli etnoslardan biri. Azərbaycan və Rusiya ərazisində yaşayırlar.

Tatlar

Qubanın Adur kəndindən olan bir qrup tat, 1880.
Ümumi sayı
30.000[1]
Yaşadığı ərazilər
Azərbaycan 25.218 (2009)[2] İran 9.000 (2016)[1] Rusiya 1.585 (2010)[3] Ukrayna 64 (2001)[4]
Dili
Tat dili
Dini
İslam
Qohum xalqlar
farslar, osetinlər, talışlar, kürdlər, taciklər və digər irandilli xalqlar

Tarixi məlumata görə bu qədim xalq təqribən 2000 il bundan qabaq Sasanilər İmperiyası hakimiyyəti zamanı şimaldan gələn türklərin qarşısını almaq məqsədilə Cənubi Qafqaz ərazisinə köçürülmüşdür. Qədim ari tayfalarından olan tatlar ərəb işğalından sonra islam dinini qəbul etmişlər.

1810-cu ildə Bakı və Abşeronun ətraf kəndlərinin komendantı general İvan İvanoviç Repin Bakı haqqında yığdığı məlumatlarda qeyd olunurdu ki, şəhərin özündə və müvafiq olaraq Bakı xanlığına aid olmuş ərazilərdə 2235 nəfər yaşayırdı. Azsaylı rus, erməni, yəhudilər(81 nəfər) istisna olmaqla əhalinin böyük əksəriyyəti - 2155 nəfər şiə tatlar təşkil edirdi. ^[5]

İran dillərindən biri olan Tat dilində danışırlar.

Tatların əksəriyyəti İslam dininə etiqad edir. Tatların bir qismi isə yəhudidir.

Tatlar əsasən Bakıda, Quba, Şabran, Siyəzən, Xaçmaz, Şamaxı, İsmayıllı, Gəncə, Şəmkir, Xızı, Gədəbəy və Dərbənd rayonlarında tarixən sıx olaraq məskunlaşıblar. Hal-hazırda, Azərbaycan Respublikasından kənarda — Rusiya Federasiyasında, Qazaxıstanda, Qırğızıstanda, Gürcüstanda da müsəlman tatlar yaşayır.

Qədim tarixə sahib tatlar Quba-Qafqaz xalçaçılığının inkişafında böyük rol oynamışlar.

• Arif Yunus — tarix elmləri namizədi.
• Bəybala Abbasov (1923–2012) — tibb sahəsində əməkdar elm xadimi.
• Cahangir Cahangirov (1921–1992) — bəstəkar, Azərbaycan SSR xalq artisti.
• Əkrəm Cəfər (1905–1991) — yazıçı.
• Əli Bayramov (1889–1920) — inqilabçı.
• Güllər Əfəndiyeva (1880–1970) — xalça ustası.
• İlhüseyn Hüseynov (1925–2006) — SSR Azərbaycan DTK-nın sədri.
• Qəmərşah Cavadov (1938–2005) — tarixçi etnoqraf, tarix elmləri doktoru.
• Qiyasəddin Qeybullayev (1934–2002) — tarixçi etnoqraf, filologiya elmləri doktoru, Azərbaycan tarixi haqqında revizionist nəzəriyyələr müəllifi.
• Manaf Süleymanov (1912–2001) — yazıçı.
• Şövkət Səlimova (1920–1999) — gəmi kapitanı.
• Vahid Əhmədov — ictimai-siyasi xadim.
• Zərnigar Ağakişiyeva (1945–2018) — aktrisa, Azərbaycan Respublikasının xalq artisti.

• Miller_tats.zip

• Xorasan tatları
• Farslar
• Tatabad məhəlləsi
• Azərbaycan Respublikasının əhalisi

Etnik qrup haqqında olan bu məqalə bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.