Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ХАБАРДАР

    xəbərdar, məlumatlı; хабардар авун xəbərdar etmək, məlumat vermək, agah etmək; хабардар хьун xəbərdar olmaq, agah olmaq, bilmək.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ХАБАРДАР

    ...гьадазни килигин. Гь. М. Им къван, имни терез. Синоним: хабарчи. * хабардар авун гл., ни вуж хабар агакьарнавай гьалда тун. Театрдал хуьруьн жемятди

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХАБАРДАР

    ...mouthpiece; 2. adj. informed; cognizant, aware; conversant; familiar; хабардар авун v. warn, caution; previse.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • хабардар

    1. вестник, глашатай. 2. знающий, сведущий, осведомлённый : хабардар авун - а) предостерегать (кого-л.), предупреждать (кого-л. о надвигающейся опасно

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ХАБАРДАРУН

    ...-да, -на; -из, -зава; -а. -ин, -рай, -мир; хабардар авун, хабардар тавун, хабардар тахвун, хабардар хъийимир хабардар тир гьалдиз гъун. – КӀирер та

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • AGAH

    [fars.] агагь, хабар авай, хабардар (са куьникай); agah etmək агагь авун, хабардар авун, чирун; agah olmaq агагь хьун, хабардар хьун, чир хьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • XƏBƏRDAR

    [ər. xəbər və fars ...dar] прил. хабардар; хабар авай, малумат авай; // xəbərdar! хабардар! (“игьтиятлу хьухь!” манада); xəbərdar etmək (eləmək) хабар

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ОСВЕДОМИТЬ

    хабар гун; хабардар авун; малумрун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • BAXƏBƏR

    [fars. ba... və ər. xəbər] прил. хабар авай, малумат авай, хабардар; baxəbər olmaq хабардар хьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • HALİ

    [ər.] сущ. хабар авай, малумат авай; хабардар; hali etmək хабардар авун, хабар гун, малумат гун, лугьун, чирун; hali olmaq хабардар хьун, хабар хьун,

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • MÜXBİR

    ...кӀвалахзавай кас); 2. прил. куьгьн. хабар авай, хабардар тир, хабардар; müxbir etmək куьгьн. хабардар авун, малумат гун, лугьун, чирун; müxbir olmaq

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • СВЕДУЩИЙ

    малумат авай, чирвал авай, чидай, хабардар.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ХАБАРЧИ

    сущ.; -ди, -да; -яр, -йри, -йра хабар(ар) гудайди, хабар(ар) агакьардайди. – Акур-такур, ван хьайиди -тахъайди, - лагьана Гьажи Нуьзуьра, чи хуь

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • YETİK

    прил. 1. чидай, белед, таниш, хабардар, мукьва; 2. агакьай.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • HALATDAR

    (Qax) pəncərə çərçivəsi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • HAVADAR

    tərəf saxlayan; tərəfdar, havadar; aşiq, sevən

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • HAVADAR

    ...чему-л.), покровительница. Havadar tapıldı нашелся покровитель; havadar olmaq kimə, nəyə 1. быть защитником кого, чего, защищать, защитить кого, что

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • HAVADAR

    tərəfdar — himayədar

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • HAVADAR

    HAVADAR Könlümdən keçəni duymadınsa da; Ömrümə, günümə havadar oldun (B.Vahabzads); ADAM (məc.) [Mahnı:] Tək pulnan getmir e? Adamın gərək adamı olsun

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • HAVADAR

    HAVADAR – HİMAYƏSİZ Könlümdən keçəni duymadınsa da; Ömrümə, günümə havadar oldun (B.Vahabzadə); Aralıqda mövcud olan bütün anlaşılmazlıq, hətta bir pa

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti
  • HAVADAR₁

    ...qeyrətim, etibarım gəl! Z.Xəlil. Müşavirədə bircə adam da Muxtara havadar olmamışdı. B.Bayramov. // Eyni mənada bəzən mənfilik çaları ilə. Xanlar zah

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • HAVADAR

    i. 1. defender, intercessor, patron, (qadın) patroness, protector; 2. supporter, adherent

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • HAVADAR

    ...deməkdir; -dar farscadır, daştən(malik olmaq) məsdərinin əsasıdır. Hava­dar əhatçiyə(qoruyana),sevənə malik olmaqdır. Ərəblərdə də dar sözü var, “ev”

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • havadar

    torpil, velinimet

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-türkcə lüğət
  • havadar

    is. 1) protecteur m, intercesseur m ; défenseur m ; 2) agent m d’affaires

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • HAVADAR¹

    ...хуьдайди, тереф хуьз экъечӀдайди, хуьдай кас, гьавар; терефдар; // havadar çıxmaq гьавар экъечӀун, патаз экъечӀун, садан пад (тереф) хуьз экъечӀун, п

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • HAVADAR²

    [ər. həva və fars. ...dar] прил. куьгьн. хъсан гьава авай, гьава фад-фад цӀийи жедай, гьамиша михьи жедай (мес

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • havadar

    havadar

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • HAVADAR₂

    ...havası tez-tez təzələnən, həmişə təmiz olan; sağlam. [Xarrat:] Qayət havadar və ziyadar məskənlər vücuda gətirilmişdir. T.Ş.Simurq.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • HAVADAR

    1. заступник, защитник; 2. сторонник;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • хабара

    -ы; ж.; см. хабар

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ХАБАРА

    ХАБАР м, ХАБАРА ж dan. köhn. rüşvət.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДОПРОС

    хабарар кьун; силис кьун; подвергнуть допросу хабарар кьун; снять допрос хабарар кьун (силис кьун).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • HAVADAR ÇIXMAQ

    müdafiə etmək, qorumaq; ~ tərəfdar çıxmaq, tərəf saxlamaq (tutmaq).

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin frazeologiya lügəti
  • ДОПРОСИТЬ

    силис (хабарар), кьун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЫСПРОСИТЬ

    хабарар кьуна чирун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ИНФОРМАЦИЯ

    информация, малумат, хабарар.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОПРОС

    хабар (хабарар) кьун; производить опрос свидетелей шагьидривай хабарар кьун (судда, силисда).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • YETİKLİK

    сущ. 1. хабардар хьунухь, чир хьунухь; беледвал, мукьвавал; 2. агакьайвал, агакьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • СИГНАЛИЗАТОР

    сигнализатор (сигнал гудай, хабардар ийидай, хабар гудай прибор, алат).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • VÜQUF

    [ər.] сущ. 1. хабардар хьун, чир хьун; 2. акъвазун, акъвазунин тегьер.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏXBAR

    [ər. “xəbər” söz. cəmi] сущ. 1. хабарар, малумат; 2. хабарар (виликра бязи газетрин тӀвар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ОПРОСИТЬ

    хабар кьун; хабарар кьун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРЕДОСТЕРЕЧЬ

    виликамаз хабардар авун, игьтиятлу хьухь лугьун, игьтиятвал патал хабар гун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РАДИОПЕРЕДАЧА

    радиопередача (1. радиодай хабарар, музыка ва мсб гун. 2. радиодай гузвай хабарар, музыка ва мсб).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МНОГОГРАННЫЙ

    1. гзаф патарин. 2. пер. гьар са терефдихъай хабардар, гегьенш (акьул, зигьин, кIвалах).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ANBARDAR

    i. storekeeper, warehouseman

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • anbardar

    is. magasinier m ; garde-magasin m (pl gardes-magasins)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • ANBARDAR

    кил. anbarçı.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • anbardar

    anbardar

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ANBARDAR

    сущ. 1. складчик, складчица, амбарщик, амбарщица 2. кладовщик, кладовщица 3. воен. каптенармус (лицо, ведающее хранением продовольствия, обмундировани

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ANBARDAR

    bax anbarçı. Nə hesabdar yazır, nə anbardar buraxır, nə də fəhlə taya yaxın gəlirdi. Mir Cəlal.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • лабардан

    -а; м. (голл. labberdaan); устар. Треска, просолённая и провяленная, без хребтовой кости.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ANBARDAR

    складчик, кладовщик

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ANBARÇI

    сущ. 1. анбардар, гьамбарчи, гьамбардар; 2. куьгьн. анбарда са кьадар мал хуьзвай ири тажир (алатай девирра).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • EŞİTDİRİLMƏK

    məch. ванарнаваз хьун, япув агакьарнаваз хьун, хабардар авунваз хьун, чирнаваз хьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • EŞİTDİRMƏK

    icb. ванарун, (япув) агакьарун (ван), гьисс ийиз тун, хабардар авун, чирун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • MÜXBİRLİK

    ...корреспондентвал, корреспондентдин кӀвалах, везифа; 2. хабардарвал, хабардар хьунухь, малуматлу хьунухь).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ПРЕДУПРЕДИТЬ

    1. хабардар авун, хабар гун. 2. вилик пад атIун, виликамаз чара авун, рехъ атIун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РАССПРОСЫ

    мн. хабар (хабарар) кьун; суалар.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • MƏLUMATLI

    ...авай, гзаф чидай, гегьенш дуьньякьатӀунар авай; 2. хабар авай, хабардар.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • СИГНАЛ

    ...(1. са кардикай хабар, лишан, ишара. 2. са чIуру кардикай хабардар ийидай малумат, гудай хабар).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • BİLDİRMƏK

    гл. 1. ччирун, малумарун, хабар гун, хабардар авун; 2. гъавурда ттун, лугьун, ччирун (мес. жуван фикир).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • XƏBƏRLƏŞMƏK

    гл. сада-садавай хабарар кьун, суракьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ДОПЫТЫВАТЬСЯ

    несов. чириз алахъун (хабарар кьун, ахтармишун).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЫПЫТАТЬ

    чирун, хабарар кьуна чирун (гужалди, алахъна).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРЕДУПРЕЖДЕНИЕ

    1. вилик пад атIун, рехъ тагун, виликамаз чара акун. 2. хабардар авун; виликамаз хатадикай (баладикай) хабар гун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРЕДВАРИТЬ

    1. виликамаз хабар гун; хабардар авун. 2. вилик кутун; вилик авун; вилик акатун (са кардилай, са вакъиадилай масад).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • İRFAN

    ...чирвал, билиг, малумат; кӀелунин нетижада гьасил хьайи камилвал; хабардар хьунухь, ччир хьунухь; 2. культура, меденият, маариф.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • XƏBƏRDARLIQ

    сущ. хабардарвал (1. хабардар авун, малумат гун, виликамаз лугьун, чирун; 2. нукьсан (пис гьерекат) авур са касдиз а нукьсан мад тикрар хъувун тавун п

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • AŞİNA

    [fars.] сущ., прил. клас. 1. малумат авай, хабардар, таниш, белед; aşina olmaq таниш хьун, белед хьун; 2. дуст, юлдаш, амадаг.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • VAQİF

    ...малумат авай, чирвал авай, хабар авай кас; vaqif olmaq вакъиф хьун, хабардар хьун, малуматлу хьун, ччир хьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • АМАЛАСАЛИГЬ

    араб, прил. акьуллу, амалар чидай, вири патарихъай хабардар. Девирра, виш йисара амукьдай дараматар, имаратар хкаждай амаласалигь хва хьурай. Б.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АЙИХ

    туьрк: * айих хьун нугъ, гл., хабардар хьун. Эхирни ракъин нур лап цавун аршдай аватай вахтунда руш айих хьана. А. А. Пад хьайи рагъ.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • MƏLUMAT

    ...3. хабар, хабардарвал; məlumat vermək малумат гун, хабар гун, хабардар авун, чирун).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЛУГЬУДА

    ...рахазвайданди туширди къалурдай гаф. Абурун араба илимрикай хабардар, савадлу, камаллу Малла тӀвар алай дагъви хьана, лугьуда: Ж. Гь. Лекьрин гьу

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • НАБАТ

    ...набат 1) халкь кIватIун патал зенгер ягъун; 2) пер. гьарай ттун, хабардар ийиз гьарай ттун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЭНГЕЛВАЛ

    ...виликамаз фагьумна туькӀуьрнавай пландин бинедаллаз, талукь ксарни хабардар авуна, календардин талукь йикъара энгелвилер авачиз кьиле тухузва. ЛГ,

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • DUYUQ

    ...duyuq düşmək хабар кьун, хабар хьун, кьатӀун, байихун; duyuq salmaq хабардар авун, уяхарун; duyuq vermək хабар гун (кил. duyuq salmaq).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • SİQNAL

    ...vermək сигнал гун; // пер. ишара; 2. пер. са чӀуру кардикай хабардар ийидай малумат, гудай хабар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • КӀЕЛИ:

    кӀели (кӀили) хьун гл., вуж хабардар хьун, гьисс авун.. Секинатан кьилел атай къазадикай къуни-къуншийризни кӀели хьана. Б. Гь. Кек галкӀизва. Гьар

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • EŞİTMƏK

    ...атун; атун (ван), хьун (ван); 2. яб акалун, яб гун, фикир гун; 3. хабардар хьун, хабар хьун, малум хьун, чир хьун; 4. гафуниз килигун, амал авун, чӀа

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DÖRDGÖZ

    ...вил авайди, айнаяр гьалсдай (кас); ** dördgöz etmək аюхарун, хабардар авун; dördgöz olmaq аюх хьун, мукъаят хьун, дикъетлу хьун, къя хьун; вил рекьел

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЯРМАРКА

    ...ийидай еке базар. РД-дин Госсоветдин ва Гьукуматдин прессцентради чун хабардар авурвал, гьа и юкъуз Махачкъаладин ипподромдал жинсинин гьайванрин

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АЯНАРУН

    ...-рай; аянар тавун, аянар тахвун; аянар хъийимир са кардикай хабардар авун. Табзава на хъсан фикир хьун патал Вакай, гьелбет, чин тийидай инсанр

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АЯНДАР

    ...ариф. А. Къ. Ярагъ Мегьамедан гъазават. * аяндар хьун гл., вуж хабардар хьун, аян хьун. 1877-1878- йисарин восстанидин тешкилатчияр кьурла, урус ком

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • XƏBƏR

    ...къачун, хабардар хьун; xəbər vermək хабар гун, малумат гун, чирун, хабардар авун, агакьарун (хабар); xəbər yayılmaq хабар чукӀун, чав гьатун, гафар а

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • АВАГЪАРУН

    ...Антоним: чӀагурун. 2) куьч., ни вуж; са вуж ятӀани дуьньядикай хабардар авун.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ВАХТУНДАМАЗ

    ...акьалтзавай несил вахтундамаз наркотикрикай авай хаталувилерикай хабардар авуртӀа, пис кар жедач. ЛГ, 2001, 26. VӀӀ. Тарарик гум кутун патал вахт

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ВАХТУНДАМАЗ

    ...акьалтзавай несил вахтундамаз наркотикрикай авай хаталувилерикай хабардар авуртӀа, пис кар жедач. ЛГ, 2001, 26. VӀӀ. Тарарик гум кутун патал вахт

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХАБАРДАРВАЛ

    сущ.; -или, -иле; -илер, -илери хабардар тир гьал. «Лезгистандин хабарар» газетди вичин сад лагьай нумрада И

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Dabardan
Aşağı Dabardan (Çaroymaq)
Kabarda
Kabarda (kab.-çərk. Къэбэрдей) — Şimali Qafqazın mərkəzi hissəsindəki tarixi bölgə. == Lokalizasiyası == Müxtəlif tarixi dövrlərdə "Kabarda" adlanan ərazi həmişə eyni ərazini əhatə edə bilməzdi və tarixi əsərlərin müəllifləri tez-tez Şimali Qafqaz xəritəsindəki yerini öz tərzlərində yazırdılar. Kabarda əhalisi və sərhədləri haqqında bir çox məlumat rus salnamələrində qorunub saxlanılmışdır. Böyük Rəsm Kitabına görə (XVI əsrin sonlarından etibarən Rusiya və qonşu dövlətlərin xəritəsinin təsviri) Kabarda, Terekin sol sahilində Ardan və Qızıl çayları arasında (müasir Ardon) yerləşirdi (müasir Arqudan?). == Tarixi == Tarixi Kabarda ərazisində tapılan ən qədim mədəniyyət abidələri e.ə.IV minillikdə mövcud olan Maykop mədəniyyətinə aiddir. Müasir tədqiqatçılar Adıgey-Abxaz xalqlarının bu mədəniyyətin daşıyıcılarının törəmələri olduğunu təsbit etmişlər. Müvafiq olaraq, bu mədəniyyətin daşıyıcıları Şimali Qafqaz mədəniyyətlərində sonradan yaranmış — Şimali Qafqaz, Kuban və Koban mədəniyyətlərində iz buraxdılar.. I minilliyin ortalarında Çərkəzlərin çoxu Hunlar tərəfindən kənara çəkildi. Qədim rus salnamələrində Kabardiyalılar öncə Kasoqlar, sonra isə Pyatiqorsk Çərkəzləri adlanırdı.
Əliqulu Cabbardar
Kabarda-Balkar
Kabarda-Balkar Respublikası (rəsmi), Kabarda-Balkariya (rus. Кабардино-Балкарская Республика, kab.-çərk. Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэ, qaraç.-balk. Къабарты-Малкъар Республика) — Rusiya Federasiyası subyektlərindən biri. Şimali Qafqazda, Böyük Qafqaz sıra dağlarının şimal ətəklərində, şimalında Rusiya Federasiyası, şərqində Şimali Osetiya, cənubunda Gürcüstan, qərbində Qaraçay-Çərkəz respublikaları yer almaqdadır. == Coğrafiyası == Respublikanın ərazisi 12.5 min kvadrat kilometrdir .Böyük Qafqaz sıradağlarının ən yüksək təpəsi olan Elbrus dağı Qaraçay-Çərkəz Respublikası ilə hüdud təşkil edir. 5.633 metr yüksəkliyindəki Elbrus dağı ən böyük yüksəklikdir. Bu sıra dağlar 3.000 metrdən sonra buzlarla örtülüdür. Şimala doğru alçalan ərazi orta bölgədə 1000–3000 metr hündürlüyündə yaylalara, daha şimalda Terek çayı və qollarının meydana gətirdiyi geniş düzənliklərə çevrilir. Ən əhəmiyyətli çayı Terek çayıdır.
Kabarda-Balkariya
Kabarda-Balkar Respublikası (rəsmi), Kabarda-Balkariya (rus. Кабардино-Балкарская Республика, kab.-çərk. Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэ, qaraç.-balk. Къабарты-Малкъар Республика) — Rusiya Federasiyası subyektlərindən biri. Şimali Qafqazda, Böyük Qafqaz sıra dağlarının şimal ətəklərində, şimalında Rusiya Federasiyası, şərqində Şimali Osetiya, cənubunda Gürcüstan, qərbində Qaraçay-Çərkəz respublikaları yer almaqdadır. == Coğrafiyası == Respublikanın ərazisi 12.5 min kvadrat kilometrdir .Böyük Qafqaz sıradağlarının ən yüksək təpəsi olan Elbrus dağı Qaraçay-Çərkəz Respublikası ilə hüdud təşkil edir. 5.633 metr yüksəkliyindəki Elbrus dağı ən böyük yüksəklikdir. Bu sıra dağlar 3.000 metrdən sonra buzlarla örtülüdür. Şimala doğru alçalan ərazi orta bölgədə 1000–3000 metr hündürlüyündə yaylalara, daha şimalda Terek çayı və qollarının meydana gətirdiyi geniş düzənliklərə çevrilir. Ən əhəmiyyətli çayı Terek çayıdır.
Kabarda dairəsi
Kabarda mahalı — Rusiya imperiyası, Terek vilayətinin 1860–1870-ci illərdə mövcud olan inzibati ərazi vahidi. Mahal tarixi Kabarda vilayətinin bir hissəsini əhatə edirdi. Onun ərazisində mahalının əhalisinin əsas hissəsini düzən ərazilərdə yaşayan kabardalılar və dağətəyi və dağlıq ərazilərdə yaşayan balkarlar təşkil edirdi. Buna baxmayaraq, mahal ərazisində köçürülmə kazak kəndləri də var idi. Mahal 1870-ci ildə ləğv edilərək Georgiyevski rayonuna birləşdirildi. == Coğrafi yerləşməsi == Şimali Qafqazın mərkəzi hissəsində, müasir Kabardiya-Balkar ərazisinin çox hissəsini əhatə edən Terek, Baksan, Çeqem, Çerek, Urux və Malka çaylarının hövzəsində yerləşirdi. Mahala: Böyük Kabarda, Kiçik Kabarda və Balkariya kimi tarixi ərazilər daxil idi.Sərhədləri şimalda Stavropol vilayəti, şərqdə Osetiya mahalı, şimal-şərqdə İnquş mahalı, cənubda Qafqaz silsiləsi boyunca Tiflis quberniyası, qərbdə Kuban bölgəsinə qədər uzanırdı. == Tarixi == 1860-cı ildən Rusiya imperiyası Şimali Qafqazda yeni inzibati ərazi islahatı həyata keçirdi. Nəticədə həmən il imperator II Aleksandrın fərmanı ilə Terek vilayəti yaradıldı. Vilayətin yaradılmasında məqsəd Şimali Qafqazın dağlı xalqlarını inzibati cəhətdən idarəedilməsini asanlaşdırmaq idi.
Kabarda mahalı
Kabarda mahalı — Rusiya imperiyası, Terek vilayətinin 1860–1870-ci illərdə mövcud olan inzibati ərazi vahidi. Mahal tarixi Kabarda vilayətinin bir hissəsini əhatə edirdi. Onun ərazisində mahalının əhalisinin əsas hissəsini düzən ərazilərdə yaşayan kabardalılar və dağətəyi və dağlıq ərazilərdə yaşayan balkarlar təşkil edirdi. Buna baxmayaraq, mahal ərazisində köçürülmə kazak kəndləri də var idi. Mahal 1870-ci ildə ləğv edilərək Georgiyevski rayonuna birləşdirildi. == Coğrafi yerləşməsi == Şimali Qafqazın mərkəzi hissəsində, müasir Kabardiya-Balkar ərazisinin çox hissəsini əhatə edən Terek, Baksan, Çeqem, Çerek, Urux və Malka çaylarının hövzəsində yerləşirdi. Mahala: Böyük Kabarda, Kiçik Kabarda və Balkariya kimi tarixi ərazilər daxil idi.Sərhədləri şimalda Stavropol vilayəti, şərqdə Osetiya mahalı, şimal-şərqdə İnquş mahalı, cənubda Qafqaz silsiləsi boyunca Tiflis quberniyası, qərbdə Kuban bölgəsinə qədər uzanırdı. == Tarixi == 1860-cı ildən Rusiya imperiyası Şimali Qafqazda yeni inzibati ərazi islahatı həyata keçirdi. Nəticədə həmən il imperator II Aleksandrın fərmanı ilə Terek vilayəti yaradıldı. Vilayətin yaradılmasında məqsəd Şimali Qafqazın dağlı xalqlarını inzibati cəhətdən idarəedilməsini asanlaşdırmaq idi.
Kabarda rayonu
Kabarda mahalı — Rusiya imperiyası, Terek vilayətinin 1860–1870-ci illərdə mövcud olan inzibati ərazi vahidi. Mahal tarixi Kabarda vilayətinin bir hissəsini əhatə edirdi. Onun ərazisində mahalının əhalisinin əsas hissəsini düzən ərazilərdə yaşayan kabardalılar və dağətəyi və dağlıq ərazilərdə yaşayan balkarlar təşkil edirdi. Buna baxmayaraq, mahal ərazisində köçürülmə kazak kəndləri də var idi. Mahal 1870-ci ildə ləğv edilərək Georgiyevski rayonuna birləşdirildi. == Coğrafi yerləşməsi == Şimali Qafqazın mərkəzi hissəsində, müasir Kabardiya-Balkar ərazisinin çox hissəsini əhatə edən Terek, Baksan, Çeqem, Çerek, Urux və Malka çaylarının hövzəsində yerləşirdi. Mahala: Böyük Kabarda, Kiçik Kabarda və Balkariya kimi tarixi ərazilər daxil idi.Sərhədləri şimalda Stavropol vilayəti, şərqdə Osetiya mahalı, şimal-şərqdə İnquş mahalı, cənubda Qafqaz silsiləsi boyunca Tiflis quberniyası, qərbdə Kuban bölgəsinə qədər uzanırdı. == Tarixi == 1860-cı ildən Rusiya imperiyası Şimali Qafqazda yeni inzibati ərazi islahatı həyata keçirdi. Nəticədə həmən il imperator II Aleksandrın fərmanı ilə Terek vilayəti yaradıldı. Vilayətin yaradılmasında məqsəd Şimali Qafqazın dağlı xalqlarını inzibati cəhətdən idarəedilməsini asanlaşdırmaq idi.
Aşağı Dabardan (Çaroymaq)
Aşağı Dabardan (fars. دبردان سفلي‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Çaroymaq şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 272 nəfər yaşayır (49 ailə).
Yuxarı Dabardan (Çaroymaq)
Yuxarı Dabardan (fars. دبردان عليا‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Çaroymaq şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 168 nəfər yaşayır (30 ailə).
Kabarda-Balkariya Respublikası
Kabarda-Balkar Respublikası (rəsmi), Kabarda-Balkariya (rus. Кабардино-Балкарская Республика, kab.-çərk. Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэ, qaraç.-balk. Къабарты-Малкъар Республика) — Rusiya Federasiyası subyektlərindən biri. Şimali Qafqazda, Böyük Qafqaz sıra dağlarının şimal ətəklərində, şimalında Rusiya Federasiyası, şərqində Şimali Osetiya, cənubunda Gürcüstan, qərbində Qaraçay-Çərkəz respublikaları yer almaqdadır. == Coğrafiyası == Respublikanın ərazisi 12.5 min kvadrat kilometrdir .Böyük Qafqaz sıradağlarının ən yüksək təpəsi olan Elbrus dağı Qaraçay-Çərkəz Respublikası ilə hüdud təşkil edir. 5.633 metr yüksəkliyindəki Elbrus dağı ən böyük yüksəklikdir. Bu sıra dağlar 3.000 metrdən sonra buzlarla örtülüdür. Şimala doğru alçalan ərazi orta bölgədə 1000–3000 metr hündürlüyündə yaylalara, daha şimalda Terek çayı və qollarının meydana gətirdiyi geniş düzənliklərə çevrilir. Ən əhəmiyyətli çayı Terek çayıdır.
Kabarda-Balkariya bayrağı
Kabarda-Balkariya Respublikasının dövlət bayrağı (kab.-çərk. Къэбэрдей-Балъкъэрым и нып; qaraç.-balk. Къабарты-Малкъар Республиканы байрагъы) — Rusiya Federasiyası Kabarda-Balkariya Respublikasının (Kabardino-Balkariya) rəsmi dövlət simvollarından biridir. == Təsviri == Rusiyanın bir hissəsi olan Kabarda-Balkariya bayrağı üç bərabər üfüqi zolaqdan ibarət paneldir. Üst zolaq mavi, orta zolaq ağ, alt hissəsi isə yaşıl rəngdədir. Ağ zolağın ortasında mavi-göy və yaşıl sahənin kəsdiyi bir dairə var. Mavi sahədə Elbrus dağının ağ rəngli stilizə edilmiş təsviri var. Bayrağın eninin uzunluğuna nisbəti 2:3-dir. Bayrağın üzərindəki mavi rəng Kabarda-Balkariya diyarının sonsuz və aydın səmasını, çaylarını və sularını simvollaşdırır. Həmçinin, mavi rəng türk xalqları arasında da hörmətlə qarşılanır və Kabarda-Balkariya Respublikasının iki titullu xalqından biri sayılan Balkarlar türk və türkdilli xalqlardır.
Kabarda-Balkariya əhalisi
Kabardin-Balkariya əhalisi 859 min nəfərdir. Əhalinin orta sıxlığı hər km² 62.9 nəfərdir. Respublika əhalisi ərazi üzrə qeyri-bərabər məskunlaşmışdır. Əhalinin çox hissəsi qədimdən respublikanın düzənlik və dağətəyi hissəsində yerləşib. Buda burada təbii-tarixi mühitin əhalinin təsərrüfat fəaliyyəti üçün əlverişli olması ilə izah olunur. Urban, Bakson, Moysk, Terek və Qroxladnı əhalinin ən çox məskunlaşdığı rayonlardır. Dağ ərazilərində əhali seyrək məskunlaşmışdır. Yaşayış məntəqələri burada çay vadiləri boyunca yerləşmişdir. Yerli əhali əsasən Kabardinlər (48%) və balkarlardan (12%) ibarətdir. Digər xalqlardan ruslar, ukraynalılar, osetinlər, tatarlar, gürcülər və s.
Kabarda-Balkariyanın tarixi
Kabarda-Balkar Respublikası 31 yanvar 1991-ci ildə qurulub. Kabarda-Balkar Respublikası qurulmamışdan əvvəl bura: Kabarda, Balkariya, Pyatiqorsk rayonu, Nalçik rayonu (Tersk bölgəsi), Kabarda muxtar bölgəsi, Balkar milli dairəsi, Kabardino-Balkar Muxtar MSSR-dən ibarət idi. == Xronologiya == XV-XVI əsrlər — gələcək Kabardiyalıların bir hissəsinin əsasını təşkil edən Adıqlar Tamandan və Azov dənizinin sahilindən mərkəzi Ön Qafqazın mərkəzi şərq hissəsinə köç edirlər. 1557 — Kabarda Rusiya ilə ittifaq bağlayır. 1739 — Rusiya və Türkiyə arasındas imzalanmış Belqrad sülh müqaviləsinə görə, "həm Kabardiyalılar, həm də Kabardian xalqı azad olmalı və ya bu və ya digər imperiyanın mülkiyyətində olmamalı, yalnız hər iki imperiya arasındakı daha bariyerli dövlətin arxasında xidmət etməlidirlər"...Eyni zamanda hər iki müqavilə tərəfi təhlükəsizliyini təmin etmək üçün "girov götürdülər" (əmanətlar). Rusiya imperiyasının uzurpator imperatriçası II Yekaterinanın 5 may 1785-ci ildə Saratov və Qafqaz general-qubernatoru general-leytenant Pavel Potyomkinə ünvanladığı yazı ilə Həştərxan vilayəti əvəzinə Qafqaz qubernatorluğu təşkil edildi. Yekaterinoqrad əyalət şəhəri olaraq göstərildi və Qafqaz əyalətinin rayonlarının bölünməsi ilə eyni adlı bölgə təyin edildi. Böyük və Kiçik Kabarda qovşağında uğursuz coğrafi mövqeyə görə şəhər tez-tez Kabardiyalılar tərəfindən mühasirəyə alınaraq şəhəri öz torpaqlarından sökməyi tələb edirdilər. 1790-cı ildə Yekaterinoqradın pis şəraiti səbəbindən qubernatorluğun mərkəzi Həştərxana köçürüldü. 1832-1860 — Malka çayının cənubundakı KBR ərazisi Qafqaz qubernatorluğunun bir hissəsi olaraq Qafqaz kordon xəttinin nəzarəti altındadır.
Kabarda-çərkəz dili
Kabarda çərkəz və ya Yuxarı Adıq dili (Адыгэбзэ və ya Къэбэрдей Адыгэбзэ) — Abxaz-adıq dillərinden Adıq dilinin (Адыгэ псалъэ) bir dialektidir. Yuxarı Adıqca, Adıqların Kabardey ve Besleney klanları tərəfindən danışılmaqdadır. Bu klanlar özləri öz dillərini "adıq dili" adlandırırlar. Şərqi Avropanın yerlisi Adıq dilinin digər əsas dialekti ise Aşağı Adıqcadır (КӀахыбзэ). == Mənbə == ASE, V cild, Bakı, 1981-ci il, səh.
Kabarda muxtar vilayəti
Kabarda Muxtar Vilayəti RSFSR -də 1921 -ci il sentyabrın 1- dən 1922 -ci il yanvarın 16 -dək mövcud olmuş inzibati-ərazi vahididir. İnzibati mərkəzi Nalçik şəhəridir. == Tarixi == Muxtar Kabarda vilayəti 1921-ci il sentyabrın 1-də Dağlı MSSR -in Kabarda dairəsindən yaradılmışdır . 1922-ci il yanvarın 16-da Kabardin Muxtar Dairəsi Dağ MSSR -in Balkar dairəsi ilə Kabarda-Balkar Muxtar Vilayətinə birləşdirildi. Bölgəyə 4 rayon daxildir: Baksanski - yaşayış məntəqələri: Kamennomostskoye, Sarmakovo, V. Ashabovo, N. Ashabovo, Zayukovskoe, Qızburun 1-ci, Kuba, Şəriət, Karaqaçevo, Qızburun 3-cü, Altud, Şıx-Yzmailovskoye, Kişpek, Köhnə qala, Qızburun 2-ci, N. Kurkuzhinskoye, Zalukokoazhe, Baksan, Kr. Nalçik - yaşayış məntəqələri: Nalçik şəhəri, Novopoltavskoye, Leçinkay, Çegem 1, Çegem 2, Şaluşinski, Nartan, Kenje, Novo-İvanovskoye, Baksano-Kurskoye, Volnoye və Aleksandrovskaya koloniyası; Urvanski - kəndlər: Starı Çerek, Urvanski, Psıqansu, Jemtala, Kaxun, Auşiger, Staro-Uruhski, Köhnə Lesken, Lesken 2, Uruxski, N. ‑Çerek, Arqudan, Prişibskaya, Kotlyarevskaya, Aleksandrovskaya; Malo-Kabardinski - kəndlər: Planovskoye, V. ‑Kurpskoe, Donskoe, Xamidie, N. ‑Kurpskoye, Arik, Terekskoye, Akbaş, Barren, Kizlyarskoye, Gnadenburg, Rozdelnoye, Suxotsky Xutor.
Mayski (Kabarda-Balkariya)
Mayski (kab.-çərk. Майскэ) — Rusiya Federasiyası, Kabarda-Balkariyanın ərazisində yerləşən şəhər. Mayski şəhər dairəsinin və Mayski rayonunun inzibati mərkəzidir. == Coğrafiya == Mayski şəhəri eyni adlı rayonun mərkəzi hissəsində, Çerek və Terek çayları arasında yerləşir. Respublikanın paytaxtı Nalçikdən 45 km şimal-şərqdə, Proxladnı şəhərindən 12 km cənubdadır. Aşağıdakı yaşayış məntəqələri ilə həmsərhəddir: cənubda Kotlyarevskaya, cənub-qərbdə Psıkod, qərbdə Novo-İvanovo, şimal-qərbdə Oktyabrski, şimalda Sarskoye, şərqdə Krasnoarmeyskoe və Djulat. Şəhər respublikanın düzənlik zonasında, Kabardın malli düzənliyində yerləşir Şəhərdəki orta hündürlük dəniz səviyyəsindən 217 metrdir. Şəhərdəki hidroqrafik şəbəkəsi Çerek, Terek və Demenyuk çayları ilə təmsil olunur. Həmçinin şəhərdə bir çox süni su tutarları mövcuddur. Ərazisi yeraltı mənbələrlə və şirin su ehtiyatları ilə zəngindir.
Proxladnı (Kabarda-Balkariya)
Proxladnı (kab.-çərk. Майскэ) — Rusiya Federasiyası, Kabarda-Balkariyanın ərazisində yerləşən şəhər. Mayski şəhər dairəsinin və Proxladnenski rayonunun inzibati mərkəzidir. Əhali baxımından Kabarda-Balkariyanın ikinci (Nalçikdən sonra) şəhəridir. Əhəmiyyətli bir sənaye mərkəzi, kənd təsərrüfatı bölgəsinin mərkəzidir. Avtomobil və dəmir yollarının qovşağında yerləşir. == Coğrafiya == Şəhər respublikanın şimal-şərq hissəsində, Malka çayının sol sahilində (çayın sağ sahilində yerləşən Serunovka mikrorayonu istisna olmaqla) yerləşir. Nalçikdən 50 km şimal-şərqdədir. Qərbdən şərqə doğru şəhərin uzunluğu 11 km, cənubdan şimala isə 4 km-dir. Şəhərin ərazisi 35.08 km²-dir.
Belaya Reçka (Kabarda-Balkariya)
Belaya Reçka (qaraç.-balk. Акъ суу) — Kabardiya-Balkar Respublikasında kənd. "Nalçik şəhər dairəsi" bələdiyyə quruluşunun bir hissəsidir. == Coğrafiyası == Kənd Nalçik şəhər dairəsinin cənub-qərb hissəsində, Nalçik və Belaya çaylarının vadilərində yerləşir. Nalçik şəhərindən 1,5 km cənubda yerləşir. Şimalda Nalçik və şərqdə Xasanya yaşayış yerləri ilə həmsərhəddir. Qəsəbə respublikanın dağətəyi zonasında, Meşə silsiləsinin şimal ətəklərinin ətəyində yerləşir. Əhalinin böyük hissəsi Belaya və Nalçik çaylarının vadiləri boyunca düzənliklərdə məskunlaşmışdır. Ətrafdakı yamaclar çox meyllidir. Bəzi yerlərdə yamaclar yüksək qayalarla açılır.
Göy göllər (Kabarda-Balkariya)
Göy göllər (kab.-çərk. Шэдхъурей) — Kabarda-Balkariyanın Çerek rayonunda yerləşən 5 karst gölündən ibarət qrup. Nalçikdən təxminən 30 km cənubda (düz bir xəttdə) Çerek Balkarski çayının vadisində, Çerek Balkarski və Çerek-Bezengiyski çaylarının Çerek çayına qovuşmasından 6 km yuxarıda yerləşirlər. == Etimologiya == Göllərə Aşağı Göy göl (Tserik-Kol, Çerek-Kol), Yuxarı Göy göl, həmçinin Quru göl və Gizli göl daxildir. Aşağı Göy göl yaşıl-mavi rəngə və daimi su temperaturu 9.3 °C-yə malikdir. Gölün adı Tserik-Köl, balkarcadan "çürük göl" kimi tərcümə olunur. Səbəb isə suyun tərkibində həll olmuş hidrogen sulfid olmasıdr. Bu səbəbdən suyunun çürümüş yumurtaları xatırladan xüsusi bir qoxusu var. Dəniz səviyyəsindən 809 m yüksəklikdə yerləşir. Gölün sahəsi 0,0216 km²-dir (235 × 120–180 m).
Mayski rayonu (Kabarda-Balkariya)
Mayski rayonu (kab.-çərk. Май куей, qaraç.-balk. Май район) - Rusiya Federasiyası, Kabarda-Balkariyanın tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Mayski qəsəbəsidir. == Coğrafiyası == Mayski rayonu Kabarda-Balkariya Respublikasının şərq hissəsində yerləşir. Aşağıdakı ərazilərlə həmsərhəddir: cənub-qərbdə Leskenski rayonu, qərbdə Urvan rayonu, şərqdə Terek rayonu, şimalda Proxladnenski rayonu və şəhər dairəsi, həmçinin cənubdan isə Şimali Osetiyanın Kirov rayonu. Rayonun sahəsi 384.80 km²-dir. Rayonu ərazisini relyef xüsusiyyətlərinə görə iki hissəyə bölünür: dağətəyi və dağlıq. Rayonun əsas hissəsi respublikanın dağətəyi zonasında, cənub hissəsi isə dağlıq zonada yerləşir. Rayonda yüksəklik göstəriciləri cənubda 5642 metr, şimalda 550 metr arasında dəyişir.
Kabarda-Balkar Muxtar Sovet Sosialist Respublikası
Kabarda-Balkar Muxtar Sovet Sosialist Respublikası və ya Kabarda-Balkar MSSR — keçmiş Sovet İttifaqında Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasının muxtar respublikası idi və əvvəlcə Dağ Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının tərkibində idi. Bölgə 16 yanvar 1922-ci ildə Dağ MSSR və 1 sentyabr 1921-ci ildə Kabarda-Balkar Muxtar Vilayətindən ayrıldı. 5 dekabr 1936-cı ildə muxtar respublika oldu. 30 yanvar 1991-ci ildə Kabarda-Balkar MSSR dövlət suverenliyini elan etdi. İndi Rusiya Federasiyasının federal subyekti olan Kabarda-Balkariya respublikasıdır. Kabarda-Balkar MSSR Sovet İttifaqının mövcud olduğu dövrdə başqa heç bir suveren dövlətlə həmsərhəd deyildi. Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikası kimi, Kabarda-Balkar MSSR də iki millət tərəfindən bölüşdürüldü. Hər iki muxtar respublika Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasının tərkibindədir və ruslar etnik çoxluğu təşkil edir. == Tarix == Rus, Osmanlı və Səfəvi imperiyaları bölgənin Rusiya nəzarətində olduğu 17–19-cu əsrlər arasında bölgə üçün mübarizə aparırdı. Bölgə oktyabr inqilabından sonra, 1921-ci ildə Rusiya Vətəndaş Müharibəsi dövründə Dağ Muxtar Sovet Sosialist Respublikasına qoşuldu.
Kabarda-Balkarya Muxtar Sovet Sosialist Respublikası
Kabarda-Balkar Muxtar Sovet Sosialist Respublikası və ya Kabarda-Balkar MSSR — keçmiş Sovet İttifaqında Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasının muxtar respublikası idi və əvvəlcə Dağ Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının tərkibində idi. Bölgə 16 yanvar 1922-ci ildə Dağ MSSR və 1 sentyabr 1921-ci ildə Kabarda-Balkar Muxtar Vilayətindən ayrıldı. 5 dekabr 1936-cı ildə muxtar respublika oldu. 30 yanvar 1991-ci ildə Kabarda-Balkar MSSR dövlət suverenliyini elan etdi. İndi Rusiya Federasiyasının federal subyekti olan Kabarda-Balkariya respublikasıdır. Kabarda-Balkar MSSR Sovet İttifaqının mövcud olduğu dövrdə başqa heç bir suveren dövlətlə həmsərhəd deyildi. Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikası kimi, Kabarda-Balkar MSSR də iki millət tərəfindən bölüşdürüldü. Hər iki muxtar respublika Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasının tərkibindədir və ruslar etnik çoxluğu təşkil edir. == Tarix == Rus, Osmanlı və Səfəvi imperiyaları bölgənin Rusiya nəzarətində olduğu 17–19-cu əsrlər arasında bölgə üçün mübarizə aparırdı. Bölgə oktyabr inqilabından sonra, 1921-ci ildə Rusiya Vətəndaş Müharibəsi dövründə Dağ Muxtar Sovet Sosialist Respublikasına qoşuldu.