doy gəlməx’: (Gəncə, Karvansaray, Qazax, Şəmkir, Tovuz) bax do: gəlməx’. – Balaxanımı gördüηmü kişiyə necə doy gəldi? (Tovuz)
Tam oxu »Bax: dov. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Çox oldum davada, doyda, İgid görmədim sən soyda, Əl ver burda sənnən soyda Vuraq, a qəssabın oğlu!..
Tam oxu »zərf dan. Bərk-bərk döyərək, əzişdirərək; döyülmüş halda. Kişini döysındır aparıb qatırlar zindana. “M.N.lətif.”.
Tam oxu »...işlədərək. [Kərbəlayı Fərəc:] Sözün qurtaranı, məndən döyə-döyə dörd manat alıb yola saldılar. C.Məmmədquluzadə.
Tam oxu »is. 1. Bədənin, boyundan qarına qədər olan ön hissəsi; köks, sinə. Döş qəfəsi. Döş əzələləri. – …Ciyər sinənin içində olur ki, qutu kimi şeydir. Onun
Tam oxu »1. мифическое существо, сказочный великан огромной силы, людоед, циклоп; 2. перен. исполин, человек огромного роста и силы;
Tam oxu »is. Biryaşar at balası, dayça. Day at olunca, yiyəsi mat olar. (Ata. sözü). Qarabağda nə day qaldı, nə dana; Bu gün, sabah hərə qaçar bir yana. Q.Zaki
Tam oxu »is. 1. Rüşeym, maya. Döl üçün ayrılan xınaquyruqlu qoçlar … döyükmüş ətrafa baxırdılar. S.Rəhimov. // Ana bətnində bala. // Mayalanma, döllənmə dövrü.
Tam oxu »...sözünün ixtisarı. [Koroğlu:] Bacını aparmaq istəyirsən, gəl apar, day söyüş niyə söyürsən? “Koroğlu”. İbrahim padşahın gözünə çox xoş gəlmişdi. Day l
Tam oxu »...kimi sallanırdı. M.S.Ordubadi. Yaxşı yadımdadır o dol, bağara; Hərlənib neft çəkən gözübağlı at. M.Rahim. // Ağacdan (taxtadan) və ya dəmirdən qayrıl
Tam oxu »...belibüzməli, ya büzməli paltar. [Kişinin] əynində qara şaldan belibüzməli don vardır. H.Sarabski. [Qədir:] Allah qoysa, qulluqda hamısının əvəzi çıxa
Tam oxu »is. 1. Havanın sıfırdan aşağı dərəcəsi, şaxta. □ Don aparmaq – donun təsirindən, şaxtadan zədələnmək, yaxud keyimək. Ayağını don aparmaq. Don kəsmək –
Tam oxu »is. dan. Dava, hərbə-zorba. Dinibdanışdığı davadır, dovdur; Söndürən ruzgardır, yandıran dovdur. “Koroğlu”. ◊ Dov çəkmək – səslənərək hücum etmək. Məh
Tam oxu »n 1. yayın ən isti günləri (iyul və avqust aylarında); 2. qara günlər, ağır vaxtlar
Tam oxu »...Şamaxı) ağac, taxta və ya mal gönündən hazırlanmış qab (vedrə, tuluq). – Dol cırıldı, daş, çınqıl kişinin başına töküldü (Bakı); – Dol çox ağır gəlir
Tam oxu »...Ordubad) 1. otağın yuxarı başı (Borçalı, Gədəbəy, Qazax). – Dö:rə keç (Qazax) 2. toyda gəlinin oturması üçün yer (Ordubad). – Gəlinin dö:rini hazırra
Tam oxu »...diyərıx atın balasına 2. üçyaşar at balası (Ağdam, Ordubad). – Dayı xırda-xırda örgədəllər, qərəm mimmək olmaz (Ordubad) II (Salyan) daha. – Day sə:
Tam oxu »...детский дом детдом (аялар хуьдай чка, кIвал); дом отдыха дом отдых (хъсан гьава авай чкада ял ядай кIвалер).
Tam oxu »I сущ. док: 1. портовое сооружение, служащее для осмотра или постройки судов. Üzən dok плавучий док, quru dok сухой док 2. искусственный портовый басс
Tam oxu »...Ə.Cavad. Min ölüm xəbəri ürəkdə yandı; Nə bir toya getdik, nə də şadlığa. S.Vurğun. □ Toy eləmək (etmək, qurmaq, vurdurmaq, çaldırmaq, tutmaq və s.)
Tam oxu »əd. İcazə, razılıq, əmr, lazımlıq bildirir. Qoy qalsın. Qoy fikirləşsin. İstəyirsə, qoy getsin. Qoy uşaqlar həyətdə oynasınlar. Qoy bu işi o görsün. –
Tam oxu »is. [türk.] Kənd. Kürün sahilində var əski bir köy; Üstündə hər zaman çılpaq olur göy. S.Vurğun.
Tam oxu »...xilqət. Atı at yanında bağlarsan, həmrəng olmasa da, həm xoy olar. (Ata. sözü). [Koroğlu:] Bir xələt biçərəm Eyvaz boyuna; İncimərəm xasiyyəti-xoyund
Tam oxu »sif. dan. Simic, xəsis. Göy adam. – Yüz il əlində çıraq axtarsa Polad kimi göyü tapılmaz. A.Şaiq. Evin kişisi nə qədər rəhmdil idisə, arvadı bir o qəd
Tam oxu »1. sif. Yaşıl. Göy meşə. Göy çəmən. Göy göyərçin. – Seyrə çıxar uşaqlar; Göy çəməndə oynaşar. A.Səhhət. [Dərviş:] …Göy ot döşəyim, qara daş yastığım,
Tam oxu »sif. 1. Səma rəngi; mavi. Göy rəng. // Bu rəngdə olan. Göy parça. – Məhərrəmliyin dördüncü günü göy çarıqlı … nabələd bir axund Naxçıvan şəhərinin Baz
Tam oxu »...dürlü cilvəsi vardır; Könlümün göyləri damar-damardır. M.Müşfiq. Göy guruldamaq – göydə göy gurultusu baş vermək. …Bayırda şiddətlə göy guruldadı, şi
Tam oxu »...ətəyilə. R.Rza. Nur saçır Mingəçevir; Gülür Kür boyu dağ-daş. Ə.Cəmil. Ancaq bunlar tarix boyu bizi qazma daxmadan çıxara bilməmişdi. Mir Cəlal. Bu t
Tam oxu »сущ. устар. 1. черпалка (кожаный или брезентовый сосуд для черпания воды, нефти из колодца) 2. деревянное, металлическое ведро
Tam oxu »(Qazax) zəhlətökən, sırtıq, tutduğunu buraxmayan (adam). – Adam ha döy, göygənədi, yapışdı, buraxmaz
Tam oxu »(Kəlbəcər, Zəngilan) başından rədd etmək. – Adamı yozutmax yaxşı iş döy (Kəlbəcər); – Siz məni yozutmuyun (Zəngilan)
Tam oxu »...(qadın) II (Şəmkir) qayda. – A bala, köhnə yortuynan getmə, da: o sən görən zamana döy
Tam oxu »...latayiri bir-birinə diyillər (Şamaxı); – Məclisdə latayir danışmax yaxşı döy (Gəncə)
Tam oxu »...Ordubad, Şahbuz, Zaqatala) bax dibəy. – Qız, bı bibarı apar dibəx’də döy gəti (Ordubad). – Apar bı çəltiyi dibəx’də döy gəti (Cəbrayıl). – Dügüni, bı
Tam oxu »...(Qazax); – Ağaşdı heyvan olduğuna görə elə görülür, yoxsa qoja heyvan döy (Şəmkir)
Tam oxu »(Qazax, Şəmkir) turşaşirin meyvəsi olan kollu ağac. – Çımxır qaraxat döy, içində motmotu da var (Qazax); – Çətin dərədə yaman motmotu var (Şəmkir)
Tam oxu »(Gədəbəy, Şəmkir) 1. paxıl (Gədəbəy). – Muxul adam-zad döy Söyün, kim de:rsə, saf yalan de:r 2. səhlənkar, işə can yandırmayan (Şəmkir). – Muxul adamı
Tam oxu »...ona qoşulmasan yaxşıdı (Şuşa); – Çəngiynən üz-üzə durmax yaxşı döy (Gəncə); – Xanım çəngidi (Zaqatala)
Tam oxu »I (Oğuz) gavalı növü adı. – Curumbul yiməli döy II (Qax, Oğuz) 1. paltarsız, lüt. – Paltarı soyunub curumbul yatırsan (Oğuz) 2. qabıqsız (qoz, fındıq)
Tam oxu »...Hər ağajdə bi:-ki dənə şey qaley, o da hündürdədi, əl çatan döy, axi, hindi gejdi, meyva so:ulib (Cəlilabad)
Tam oxu »...əmələ gələn yara. – Qardaş, mənim beli basıx alaşam miniləsi döy (Qazax); – Atın beli basıxdı, onu minməx’mi olar (Gəncə)
Tam oxu »...Xocavənd, Naxçıvan, Şərur, Şuşa, Zəngilan) bax əydəx’. – Əyirdəx’ də pis döy, azıx götümə: (Gədəbəy); – Xalam əyirdəx’ pişiref, gedəx’, yeəx’ (Borçal
Tam oxu »...bir az (Gədəbəy); – Qızı çox yerdən isdiyillər, heş kimə irazı döy, qoy ara səngisin, götürüf qaçarıx’ (Şəmkir); – Dalaş səngidi, hərə bir yane:ytdi
Tam oxu »...– Gənə hasarın divində nə somudursaη, saηa dedilər qız razı döy dana? (Tovuz); – Bu sö:ğun ağzında nə somudursaη? (Şəmkir)
Tam oxu »I (Gəncə, Şəmkir) şortlaq (at). – Çort atı mimməx’ yaxşı döy (Gəncə); – Çort at minməyə əl verməz (Şəmkir) II (Salyan) fikir; qəm, qüssə. – Çort çəkmə
Tam oxu »...hazırlanmış alət. – Əhməd, bərk yağır, toqqacı götü, tavlanın üstünü döy, bızavların üstünə dammasın (Cəbrayıl)
Tam oxu »...(Qazax) III (Ağdam, Gədəbəy, Qazax) faraş doğulmuş buzov. – Gördü:η dana ha döy, kədidi (Gədəbəy); – Kədiyi kəsdix’, pütün yağdı (Qazax)
Tam oxu »...döymə II (Zəngilan) döyülmüş armud qaxı. – Ay qız, mənə döymə döy III (Cəbrayıl) süddə bişirilmiş buğda yarması sıyığı. – Mən döyməni çox xoşduyuram
Tam oxu »...Adam qarannıxda eyməner (Qazax); – Eyməmməx’ oğula yaraşan iş döy heç (Gədəbəy); – Tək adam evdə eymənir (Ağbaba); – Yaman qarıdı, heş kəsdən eymənme
Tam oxu »...anlamını əks etdirir. Filankəsə toy tutacam (üstün gələcəyəm) deyimi, doy gəlmək (üstün gəlmək) ifadəsi də, ehtimal ki, to etimonu ilə bağlıdır. (B
Tam oxu »...Tovuz) sahibsiz, yiyəsiz. – Səlvər mala tamah salmağın özü heş haxşı iş döy (Gədəbəy) IV (Gəncə) bostandan arabaçıya zəhməthaqqı kimi verilən qovun-q
Tam oxu »...döşündə qalan süd. – İnə:n döndərməsin sağır deyn Nannı, buzoy cınıs döy IV (Qazax) dən tutandan sonra taxıla verilən su. – Bir də yazda taxıla döndə
Tam oxu »...Bəs -anaq nədir? Dilimizdə feillərə qoşulan -anaq2 şəkilçisi var (döy-ənək, boğ-anaq...), amma isimlərə belə bir şəkilçi qoşulmur. Bəs tozanaq necə ə
Tam oxu »...gümrah etmişdi (Ə.Vəliyev); QIVRAQ Qəhrəman yüzbaşı: Əziz atı döy, sənin atın qıvraqdır (C.Məmmədquluzadə); ZİRƏK (bax). 2. çevik bax yeyin
Tam oxu »...məhlənin adamları hamı bir-birilə simsardı (Kürdəmir); – Simsar ha döy olar muna (Gədəbəy); – Qədir bizə simsardı (Şəki)
Tam oxu »...gərəx’ genə işdiyəx’ II (Gəncə) üsul, qayda. – Çox işləməgnən döy, işin limini tappax lazımdı III (Salyan) eyham, atmaca ◊ Lim atmağ – eyham etmək. –
Tam oxu »...[Mürsəl:] Ayaqların kündə, əllərin kösöy; Gəlin gedən kimi qaynananı döy! S.Rüstəm. // Sif. mənasında. Kündə əl. Kündə ayaq.
Tam oxu »...olduxca qırçı adamdı (Oğuz); – Qırçı adamın öz malı özünə qismət döy (Daşkəsən); – Qırçı pul xaşdamır (Tərtər); – Sən nə yaman qırçı adamsan! (Qubadl
Tam oxu »...kin, hərəsinnən üş gırdın çıxar (Çənbərək); – Şumal ağajdı, əyri döy bı (Cəlilabad) II (Ağdaş, Bərdə, Göyçay, Xudat, Zəngilan) üzərində yarpağı olan
Tam oxu »...gələnəcən burada otur; куй железо, пока горячо dəmiri qızğınkən döy! (məs.); 4. в знач. союза nə qədər ki, ta ki; пока он учится, надо помочь ему nə
Tam oxu »...(Laçın) IV (Kəlbəcər, Kürdəmir, Qazax) lovğa, ədabaz. – Dağal adam yaxşı adam döy (Qazax) V (Təbriz) həyətin, bağın kənarına nazik ağaclardan çəkilən
Tam oxu »...a x kağal (Bakı, Dərbənd, Qazax). – Kahaldı Əsət, iş görən döy (Qazax); – Çox kahal adamdu, iş görəndə hələ bil yeriyir (Bakı); – Uşağın çux kahaldu,
Tam oxu »f.sif. 1. Doyunca yeməmiş, yeməyə olan ehtiyacı tam surətdə olmamış; alaqarın. 2. kim. Öz içərisində kifayət maddəni əritməmiş, həll etməmiş, çəkməmiş
Tam oxu »f. 1. Yeməyə olan ehtiyacı rəf olmaq, lazımınca yeyib tox hala gəlmək, qarnı tox olmaq. Bu xörəkdən doydum
Tam oxu »f. 1. Tox hala gətirmək, doyunca yedirmək, yemək vermək. Aclıq mənə lap kar etmişdi, durdum ki, evimizə gedib bu arsızı doydurdum
Tam oxu »