Lüğətlərdə axtarış.

Məfatihul-cinan (ərəb. مفاتیح‌الجنان‎) — Şeyx Abbas Quminin On dörd məsumdan nəql etdiyi duaları topladığı külliyat. Məfatihul-cinan azərbaycanca cənnətin açarları mənasını verir. == Tərcüməsi == Şeyx Abbas Qumi, Məfatihul-cinan, mütərcim: Zəfər Cəfərzadə, Daneşe hamedun, Bakı, 2006, 5000 tiraj, 1232 səh.

Məftil adətən nazik, uzun və əyiləbilən, en kəsiyi dairəvi olaraq hazırlanmış metal və ya süni materialdır. Digər en kəsik formaları dördbücaqlı,altıbucaqlı,və ya oval şəklində ola bilir. Uzun olduğundan məftillər dolağa yığılır və dəst şəklində saxlanır. Məftillərin hazırlanması üçün tətbiq olunan materiallar polad, mis, bürünc, alüminium, gümüş, qızıl və paslanmayan poladdır. Son vaxtlar kiçik miqdarda avtomobil və aviasiya sənayesində maqnezium məftillərdən də istfadə olunur. == Hazırlanması == Məftil hazırlama texnologiyası çəkmə üsuluna əsaslanr. Emal zamanı dartma-sıxma prosesində yonqar ayrımadığndan metalda baş verən deformasiya istiliyin ayrılması ilə müşqaiyət olunur. Proses zamani soyuq və isti çəkmə, yayma və elektrolit emalı fərqləndirilir. Məftilin çəkilməsində öncə ştamplama və ya yayama yolu ilə hazırlanmış pəstah çəkmə daşının deşiyindən keçirilir və çəkilir. Çəkmə zamanı pəstah material itkisi olmadan uzanır və nazilir.

Məmati Baş (– 7 iyun 2012, İstanbul) — Qurdlar Vadisi teleserialının uydurma personajlarından biri. Gürkan Uyğun tərəfindən canlandırılıb. Türkiyədə uşaqlara "Məmati" adının verilməsi qadağan edilib.

Fatih — kişi adı. Fatih Terim — Qalatasarayın indiki, Türkiyə millisinin keçmiş baş məşqçisi. Fatih Akyel — Türkiyə futbolçusu. Fatih Kərimi — pedaqoq, alim,içtimai - siyasi xadim.

Məftil modeli (eyni zamanda məftil qəfəs modeli də adlanır) — hissələrin 3D modellərini vizuallaşdırmaq və 3D qrafiklərin modelləşdirilməsinə xidmət edir. Məftil modelinə kompyüter qrafikasında həm də til modeli deyilir, çünki verilmiş modelin tilləri məftil və xətlər vasitəsilə əlaqələndirilir. Məftil modeli kompyüter qrafikasında tətbiq olunan köməkçi alət rolunu oynayır. O, hissə haqqında məlumatı transparent şəkildə təsvir edir və digər modellərə nisbətən çox az hesablama vaxtı tələb edir. Məftil model 3D təsvirin ən sadə formasıdır. Sərhəd xəttləri bu modeldə bir-biri ilə bir başa əlaqədə olmadığından hissənin məftil modelinin yanlış intrepretasiya oluna bilmək təhlükəsi vardır. Buna baxmayaraq məftil modelindən hissələrin cizgilərinin hazırlanmasında, hissənin fəzada vəziyyətinin təyini, transformasiyaların təsviri və proyeksiyalar üçün istifadə olunur. == Mənbə == Rezo Əliyev. Maşınqayırma leksikonu. II hissə, Bakı: Appostrof nəşriyyatı, 2012, 423 s.

Məmati Baş (– 7 iyun 2012, İstanbul) — Qurdlar Vadisi teleserialının uydurma personajlarından biri. Gürkan Uyğun tərəfindən canlandırılıb. Türkiyədə uşaqlara "Məmati" adının verilməsi qadağan edilib.

Tikanlı məftil - Hər hansısa bir ərazinin sərhədlərini müəyyənləşdirmək üçün istifadə olunan vasitə. Tikanlı məftillər, iki mis dəmir parcasının bir-birinə burulması yolu ilə möhkəmləndirilir və əsasən hasarların üzərinə yerləşdirilir. Tikanlı məftillərdən həbsxana, getto və hərbi hissələrin sərhədlərinin müəyyənləşdirilməsi zamanı daha çox istifadə edilir.

Fatih Akyel (26 dekabr 1977, İstanbul) — Türkiyə futbolçusu. == Həyatı == Fatih Akyel 1977-ci ildə Türkiyənin İstanbul şəhərində doğulub. Sağ cinah müdafiəçisidir. Karyerasına 1997-ci ildə "Qalatasaray"da başlayıb. "Qalatasaray"ın heyətində 4 dəfə (1997, 1998, 1999, 2000) Türkiyə çempionluğunu qazanıb. 2000-ci ildə isə UEFA Kubokunu və Avropa Superkubokunu başı üzərinə qaldırıb. Həmin il Avropa Superkuboku uğrunda matçda möhəşəm çıxış etmiş və komandasının qələbəsində əsas fiqurlardan biri olmuşdu. 2001-ci ildə İspaniyanın "Malyorka" klubuna tansfer olsa da, bu komandanın heyətində bir rəsmi matça belə çıxa bilmədi. 2002-ci ilin yayında "Fənərbağça"ya transfer edildi. Bu komandanın heyətində 2 il yüksək səviyyədə çıxış etdi.

Fatih Akın (25 avqust 1973[…], Hamburq) — türk mənşəli alman kinorejissor və ssenarist. == Həyatı == Fatih Akın 1973-cü il avqustun 25-də Almaniyanın Hamburq şəhərində anadan olub. 2004-cü ildə Avropadakı türk mühacirlərinin həyatını əks etdirən "Divara qarşı" filmi ilə Berlin kinofestivalının baş mükafatı – "Qızıl ayı"ya layiq görülüb. 2007-ci ildə ekranlaşdırdığı "Həyatın kənarında" filmi isə Kann kinofestivalında "ən yaxşı ssenari" nominasiyasında qalib olub.

Fatih Birol (22 mart 1958, Ankara) — türkiyəli iqtisadçı və enerji eksperti, 1 sentyabr 2015-ci ildən Beynəlxalq Enerji Agentliyinin (IEA) İcraçı Direktoru vəzifəsində çalışmışdır. O, BEA-ya rəhbərlik etdiyi müddətdə Parisdə yerləşən enerji mərkəzini modernləşdirmək üçün bir sıra addımlar atmışdır. Beynəlxalq təşkilatda, o cümlədən Hindistan və Çin kimi inkişaf etməkdə olan iqtisadiyyatlarla əlaqələri gücləndirmək və təmiz enerjiyə keçid üzərində işi və xalis sıfır emissiyaya nail olmaq üçün beynəlxalq səyləri gücləndirmişdir. Birol 2021-ci ildə dünyanın ən nüfuzlu insanlarının Time 100 siyahısına daxil olur. Forbes jurnalı tərəfindən dünyanın enerji səhnəsindəki ən nüfuzlu insanları arasında və Financial Times tərəfindən 2017-ci ildə Enerji Şəxsiyyəti kimi tanınıb. Birol Dünya İqtisadi Forumunun (Davos) Enerji Məsləhət Şurasının sədridir. O, tez-tez çap və elektron mediaya töhfə verir və hər il böyük beynəlxalq sammit və konfranslarda çoxsaylı çıxışlar edir. == Erkən karyera == 1995-ci ildə BEA-ya kiçik analitik kimi qoşulmazdan əvvəl Birol Vyanada Neft İxrac Edən Ölkələr Təşkilatında (OPEC) çalışıb. BEA-da illər ərzində Birol 2015-ci ildə İcraçı Direktor olana qədər BEA-nın yaxından izlədiyi Dünya Enerji Görünüşü hesabatına cavabdeh olduğu baş iqtisadçı vəzifəsinə qədər yüksəlib. Türkiyə vətəndaşı olan Birol 1958-ci ildə Ankarada anadan olub.

Fatih Karagümrük İK (Karagümrük də adlanır) İstanbulun Fateh səmtinin Karagümrük məhəlləsində yerləşən türk peşəkar futbol klubudur. Hazırda Türkiyə futbolunun ən yüksək liqası olan Super Liqada çıxış edir.

Fatih Kərim (tatar. Фатих Кәрим; 27 dekabr 1908 (9 yanvar 1909) – 19 fevral 1945) — Tatarıstan Sovet şairi. == Tarixi == 27 dekabr 1908-ci ildə (9 yanvar 1909) Aitovo kəndində (indiki Başqırdıstan Respublikasının Bijbulyakski rayonu) anadan olub. İlk təhsilini burada aldı, 1922-ci ildə Belebey Pedaqoji Texnikumuna daxil oldu. Sonra Kazan torpaq idarəçiliyi texnikumunda oxudu, respublika qəzet və jurnalları ilə əməkdaşlıq etdi, Tatizdatdakı uşaq və gənclər ədəbiyyatı redaksiyasında çalışdı. Kazanda, Kərim 1931-1941-ci illərdə Çernışevski (indiki Kremlin küçəsi) küçədəki 21-ci evdə yaşayırdı. Böyük Vətən müharibəsi üzvü. 17 yanvar 1945-ci ildə kiçik leytenant Fatih Valeyeviç Kərimov 3-cü Belorusiya Cəbhəsi 5-ci ordusunun 65-ci tüfəng korpusunun 144-cü tüfəng diviziyasının 226-cı ayrı-ayrı sapal taborunun sapyor tağımının komandiri təyin edildi. 1945-ci il fevralın 19-da Köniqsberq kənarında — Pobeda kəndində (indi - Kalininqrad bölgəsi) döyüş tapşırığını yerinə yetirərək öldü. Kalininqrad vilayətinin Baqrationovskdakı kütləvi məzarlığında dəfn edilmişdir.

Fatih Kərimi (tatar. محمد فاتح کریمی, Фатих Кәрими; 30 mart 1870 – 27 sentyabr 1937, Moskva) — tatar yazıçısı, jurnalist, pedaqoq, ictimai-siyasi və maarif xadimi. == Həyatı == Fatih Kərimi kimi məşhurlaşmış ictimai-siyasi xadimin uşaqlıqda adı və soyadı sənədlərdə Məhəmməd Fatih Qılman oğlu Kərimov kimi yazılıb. Onun atası və anası bölgənin məşhur ailələrindəndir. Anası Məsumə Rizaəddin bin Fəxrəddinin (1859–1936) böyük bacısıdır. Bu ailə məşhur sufi şeyxi Zakir İşan Kamalova bağlıdır. Fatih Kərimi Rusiya İmperiyası Samara quberniyası Buqulminski qəzasının Minnibayev kəndində doğulub. Bu kənd indi Minlibayev adlanır və Almetev rayonuna daxildir. 1870-ci il martın 17-də anadan olan Məhəmməd Fatih ilk təhsilini atasının işlədiyi Aşağı Çerşil kəndindəki ibtidai məktəbdə alıb. Sonra onu Çistopoldakı Kamaliyə mədrəsəsinə oxumağa göndəriblər.

Fatih Portakal (2 fevral 1967, Nazilli, Aydın ili) — türk jurnalist, aparıcı və YouTuber. == Təhsil Həyat == 2 fevral 1967-ci ildə Aydının Nazilli rayonunda anadan olub. İbtidai təhsilini Karacasuda tamamladı; Orta təhsilini İzmir Atatürk Liseyində bitirib . Ali təhsilini İstanbul Universitetinin Biznesin idarə edilməsi fakültəsində başa vurub. 1994-cü ildə magistratura və xarici dil təhsili almaq üçün Avstraliyaya getdi. == İş həyatı == Fatih Portakal təhsil aldıqdan sonra bir müddət Avstraliyada məşhur restoran işləyib. 1997-ci ildə Türkiyəyə qayıdıb. Armağan Toperlə evləndi. 1997–2005-ci illərdə Star TV -də müxbir işləyib. 2005-ci ildə jurnalist Mehmet Ali Birandın təklifi ilə Kanal D -ə keçdi.

Fatih Terim (4 sentyabr 1953, Adana) — Qalatasarayın və Türkiyə millisinin keçmiş baş məşqçisi. Terim 2013–2017-ci illərdə İtaliyada (Milan və Fiorentina) və Türkiyədə bir neçə kluba, həmçinin Türkiyə milli futbol komandasına rəhbərlik edib. == Həyatı == 4 sentyabr 1953-cü ildə Adanada anadan olub. Futbolçu karyerasında Türkiyə millisinin və Qalatasarayda yarımmüdafiəçi kimi çıxış edib. == Karyera == Türkiyənin ən uğurlu məşqçisi Fatih Terim indiyədək xaricdə "Fiorentina" və "Milan" klublarının baş məşqçisi olub. 58 yaşlı mütəxəssis, 2013-cü ilin sentyabrın 24-nə qədər Qalatasaray klubuna rəhbərlik edirdi. Fatih Terim klub tərəfindən sentyabrın 24-ü istefaya göndərilmişdir və Türkiyə millisinin baş məşqçi postuna gətirilmişdir.

Fatih Əmirxan - əsil adı isə Muhəmmədfatih Zarif oğlu Əmirxanovdur. Tatar dilində isə adı tatar. Fatıyx Əmirxan-dır. O, 1 yanvar 1886 Kazanda anadan olub və 9 mart 1926 həmin şəhərdə rəhmətə gedib. Fatih Əmirxan Tatarıstanın məşhur yazıçısı və publisistidir == Tərcümeyi-halı == Fatih Əmirxan 1 yanvar 1886-cı ildə Yeni Tatar kəndində anadan olub. Onun atası "İske Taş" məscidinin imamı idi. Yazıçı ö dövr üçün məşhur olan medresede təhsil almışdır. 1905-1907-ci illərdə Moskvada çap olunan "Tərbiyə-ətfal" (Cavanları maarifləndirək) qəzetinin baş katibi olmuşdur. 1907-ci ildə o Kazanda gündəlik qəzet olan "EL-İslax" nəşr elətdirir. 1909-cu ildə tatar dilində bir çox kiablarının tərcüməsi ilə məşğul olur.

Topkapı (türkcə "Top Qapısı" mənasını verir) — Türkiyənin İstanbul şəhərində bir məhəllədir. Topqapı Fatih mahalına daxildir. == Məkan == Topkapı Fatih raynonunun qərb ucunda, qədim şəhər divarları altında yerləşir. Mərkəzi Topkapı prospektinin kənarında yerləşən Qara Əhməd Paşa Məscidi üzərində yerləşir və şimaldan Vətən Prospekti və cənubdan Turqut Özal Millət Prospekti ilə sərhəddir. Topqapı , 1453-cü il mühasirəsi zamanı " Baziliya " kimi tanınan Osmanlı topunun şəhər divarlarında Müqəddəs Roman qapısı qarşısında yerləşdirildiyi yer olduğu üçün belə adlandırılıb. Qapı Sultan II Mehmedin yıxıldıqdan sonra şəhərə girdiyi nöqtə idi. Darvazanın adı bu xatirəyə dəyişdirilib və məhəllə öz adını ordan götürüb. Topkapı, 1994-cü ildə Bayrampaşaya köçürülənə qədər İstanbulun şəhər divarının xaricində yerləşən əsas avtovağzalının yeri idi. Topkapı-Ulubatlı metrosu, M1 -də, divarın içərisində və divarın xaricində, T1 və T4 tramvay xətləri və Metrobüs arasında kəsişmə olan Topkapı stansiyası ilə xidmət göstərir. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Mamboury, Ernest.

Fatih Karagümrük İK (Karagümrük də adlanır) İstanbulun Fateh səmtinin Karagümrük məhəlləsində yerləşən türk peşəkar futbol klubudur. Hazırda Türkiyə futbolunun ən yüksək liqası olan Super Liqada çıxış edir.

II Mehmed və ya Fateh Sultan Mehmed (osm. السلطان الغازي محمد الثاني الفاتح Mehmed-i Sani; 30 mart 1432, Ədirnə – 3 may 1481, Gəbzə, Kocaeli ili) — 7-ci Osmanlı padşahı. II Mehmed, 21 yaşında İstanbulu fəth edərək 1000 illik Bizans imperiyasına son verdi və bu hadisə bir çox tarixçi tərəfindən Orta Çağın sonu Yeni Çağın başlanğıcı olaraq qəbul edildi. Fəthdən sonra Fəthin Atası mənasını verən "Əbül-Fəth" (Osmanlı türkcəsi ilə ابو الفتح), daha sonrakı dövrlərdə isə "Çağ Açan Hökmdar" və "Kayser-i Rum" (Roma imperatoru, Osmanlı türkcəsi: قیصر روم) ünvanları ilə anıldı. Fateh, İslam Peyğəmbəri Məhəmmədin bir hədisinə nail olduğu üçün indiki vaxtda Türkiyə və İslam dünyasının geniş bir hissəsində "qəhrəman" olaraq qəbul edilməkdədir. == Həyatı == === Şahzadəliyi və ilk səltənəti === 30 mart 1432-ci ildə bazar günü şəfəq vaxtında Ədirnədə dünyaya gəlmişdir. II Muradın dördüncü oğludur. Anası Hüma Xatun, tarixçi Babinger və yazar Lord Kinross'a görə müsəlman olmayan bir kölədir. Mehmed iki yaşına qədər Ədirnədə qaldıqdan sonra 1434-cü ildə süd anası və böyük qardaşı Ələddin ilə birlikdə 14 yaşındakı böyük qardaşı Əhmədin Rum sancaqbəyi olduğu Amasyaya göndərildi. Burada böyük qardaşı Əhmədin erkən yaşda ölməsi üzərinə Mehmed altı yaşında Rum sancaqbəyi oldu.

Merath, Mirat və yaxud Mirut (ing. Meerut, hind मेरठ, urdu میرٹھ) — Hindistanın Uttar Pradeş ştatının şimali-qərbi hissəsində şəhər.Merath dairəsinin mərkəzi. == Tarixi == XIX əsrin ortalarında Merathda Hindistanın güclü qarnizonlarından biri fəaliyyət göstərirdi. 1857-ci ildə burda Sipahilər üsyanı baş verdi.

Məmati Baş (– 7 iyun 2012, İstanbul) — Qurdlar Vadisi teleserialının uydurma personajlarından biri. Gürkan Uyğun tərəfindən canlandırılıb. Türkiyədə uşaqlara "Məmati" adının verilməsi qadağan edilib.

== Həyatı == Xanım Zöhrə Səfati qadın-Müctəhid. O, İranın Abadan şəhərində anadan olub və bu gün ölkənin ən güclü şəxsiyyətlərindən biri hesab olunur. Səfati İctimai-Mədəni Şuranın üzvü və Yüksək Mədəni İnqilab Şurasının nümayəndəsidir. Madam Səfati İranın Abadan şəhərində anadan olub və dindar ailədə böyüyüb. O, təqvalı, mehriban bir kişinin qızı idi və anası nəcib şəxsiyyəti və bütün Quranı əzbər bilməsi ilə məşhur idi. 1966-cı ildə ilahiyyat məktəbinə getməzdən əvvəl orta məktəb dərslərini evdə hazırlaşmışdır. Səfati Abadanda Fiqh, Ədəbiyyat və İslam elmləri üzrə ilkin kurslar alıb. 1970-ci ildə təhsilini davam etdirmək üçün Qum İlahiyyat Məktəbinə getdi. O, Ayətullah Şahidi, Ayətullah Həqqi, Ayətullah Əli Meşkini və Ayətullah Məhəmməd Həsən Əhmədi-Fakih (həyat yoldaşı) kimi məşhur alimlərin tələbəsi olub. Xanım Səfati ictihadın ən yüksək dərəcəsinə çatdı ki, bu da yalnız az sayda qadının əldə etdiyi nailiyyətdir.

Məmati Baş (– 7 iyun 2012, İstanbul) — Qurdlar Vadisi teleserialının uydurma personajlarından biri. Gürkan Uyğun tərəfindən canlandırılıb. Türkiyədə uşaqlara "Məmati" adının verilməsi qadağan edilib.