I сущ. разг. 1. в сочет. tərəzinin çəkəri (о предельной массе груза, которую можно взвесить на весах) II прил. тяговый. Çəkər güc тяговая сила
Полностью »haqqında danışılan hadisənin təxminən söhbətin getdiyi vaxtlarda (səhər, axşam, yay, qış və s.) baş verdiyini bildirən ifadə
Полностью »söhbətin mövzusu ilə bağlı, habelə ona əlavə olaraq və ya yeni mövzuya keçid məqsədilə işlədilən ifadə; ~ yeri gəlmişkən
Полностью »...из-за забора, çəpərdən tullanmaq перепрыгнуть через забор; çəpər çəkmək: 1) поставить изгородь, ограду 2) перен. положить преграду; çəpərə almaq обне
Полностью »i. fence, fencing; bağ ~i garden fence; dəmir ~ iron fencing; məftil ~ wire fencing
Полностью »Güman ki, fars mənşəlidir və çəhar pər (və ya çəharpərək) kimi olub. Pərək indi “pərdə” (burun pərdəsi, qoz ləpələrini ayıran pərdə) anlamını əks etdi
Полностью »...materiallardan çəkilən divar, barı; hasar. Həyətin ətrafına çəpər çəkmək. – Qapıda, pilləkənlərdə, tikinti üçün çəkilmiş taxta çəpərlər arasında danı
Полностью »is. clôture f, haie f, palissade f, enceinte f ; grille f ; tikanlı məftildən ~ barbelé m
Полностью »...в движение повозок и других средств передвижения. Velosiped təkəri велосипедное колесо, maşının dal təkərləri задние колёса машины, авто. təkərlərin
Полностью »...H.K.Sanılı. 3. məc. Obrazlı ifadələrdə: tale, qismət, bəxt. Dünyanın təkəri gerimi döndü; Yoxsa üfüqlərdə günəşmi söndü? S.Vurğun. ◊ Tarixin təkərini
Полностью »...M.P.Vaqif. // məc. Şirin, dadlı, ləzzətli şey mənasında. Danışanda şəkər damar sözündən; Qaymaq dodaqları ballı sənəm, gəl! Xəstə Qasım. 2. tib. Şəkə
Полностью »ŞƏKƏR I is. Qənd. Mağazadan 5 kq şəkər aldım. ŞƏKƏR II is. Xəstəliyin bir növü. O, şəkər xəstəliyinə tutulub.
Полностью »...получают из свекловицы или из особого вида тростника. Tezəriyən şəkər быстрорастворимый сахар, nəmləşmiş şəkər подмокший сахар, şirin şəkər сладкий с
Полностью »TƏKƏR (tex.) Muncuqlanır, düzülür; soldatın alnında tor; Yerdən qopmayır təkər (R.Rza); ÇARX Qatar Biləcəri stansiyasından Bakıya hərəkət etdiyi zaman
Полностью »is. 1) sucre m ; çuğundur ~i sucre de betterave ; ~ qatmaq mettre du sucre dans qch ; ~ çuğunduru betterave f à sucre ; ~zavodu sucrerie f ; ~ tozu su
Полностью »...хкудзавай, вичихъ лап гъвечӀи тваррин форма авай ширин затӀ. Чай, шекер гуз, гьам зар зиба алукӀиз... Е. Э. Кьве паб. Лацу я шекер, ширин я шекер,
Полностью »I. i. 1. sugar; qamış ~i cane-sugar, çuğundur ~i beet-sugar; süd ~i kim. lactose; 2. tib. diabetes pl
Полностью »...анжах гзафв. кь.; -и, -а махсус жуьреда экъуьрнавай гьажибугъдадин тварар. Шекер аялриз гзаф кӀанда. Р.
Полностью »i. wheel; ehtiyat ~ spare wheel; yağlanmış ~ oiled wheel ◊ taleyin ~i Fortune’s wheel, wheel of fortune
Полностью »...fırlanan” deməkdir. Dəyirmi sözü ilə qohumdur. Dəyirman kəlməsi də təkər (dəyirmi) sözü ilə bağlıdır. Rus dilindəki колесо sözü yunan mənşəlidir və
Полностью »Fars dilindən keçib, əsli qədim hind sözüdür. Сахар formasında rus dilində işlədilir. (Bəşir Əhmədov
Полностью »...жугъун; taxta çəpər кьуларин чапар; 2. ппару, цал; çəpər çəkmək пару чӀугун, пару элкъуьрун, паруда ттун; 3. сала лакарин арадиз цацарикай ва мс. чӀу
Полностью »(Balakən, Zaqatala) şaxdan hörülmüş çəpər. – Şaban bağa şulahın çəkdi (Zaqatala)
Полностью »is. 1. Çəkmək işi; çəkmə. 2. Rəqəmlərlə: – bir çəkim – bir dəfə çəkməyə, işlədilməyə, bir dəfəliyə kifayət edəcək miqdar. Bir çəkim maxorka. – [Zülfüq
Полностью »sif. Bir yana doğru çəkilmiş, dartılmış kimi olan. Afəridə xanım çəkik gərdənini oynadıb otağa gedəndə Səlim gördü ki, tacirin gözləri işıqlanıb. M.İb
Полностью »...ağacı növü. [Aqronom:] Beş ildə verdiyiniz məlumata görə on altı min çəkil, altı hektar meyvə bağı salmısınız. B.Bayramov. 2. Həmin ağacın barama qur
Полностью »...çəkmək. 2. Özünə tərəf çəkərək açmaq. Yazı stolunun yeşiyini çəkmək. Kamodun gözünü çəkmək. – Sədr stolun siyirməsini çəkib, böyük bir yazılı vərəq ç
Полностью »1. “Çəkmək”dən f.is. 2. bax botinka. // Ümumiyyətlə, ayaqqabı. Gəzən adamlar [Dəmirovun] uzunboğaz çəkmələrinə, boz şinelinə diqqət yetirirdilər
Полностью »...təzyiqlə işləmək üçün zərbvuran maşın. Buxar çəkici. Pnevmatik çəkic. 3. Atmaq, tullamaq üçün çəkicə oxşar idman aləti. Çəkic atmaq üzrə çempion adı
Полностью »is. [fars.] Yaşıl otla örtülmüş sahə; yaşıllıq. Yaşıl çəmən. – Yumşaq göy çəmənin üstə düşüb şeh gecədən; İsti yoxdur, hələ var bir balaca meh gecədən
Полностью »...keçirilən dəmir və s. materialdan qurşaq. Çəlləyin çənbəri. Dəmir çənbər. 2. Dəf və bu kimi şeylərin dairəsi; sağanaq. Dəfin çənbəri. 3. Keçmişdə: su
Полностью »is. dan. Həyasız, utanmaz. [Nənə dedi:] Bala, bu çəpəl səni aldadır, getmə. (Nağıl). Qonşuynan dalaşar, uşağı döyər; Kəsən yoxdu bu çəpəlin dilini. Aş
Полностью »is. Qolları çapıq, qıraqları baftatı, astarlı qadın geyimi. …Süzülüb sallanan kəlağayı [Kiçikbəyimin] incə vücudunun bir tərəfini tutmuş, çəhrayı çəpk
Полностью »...bidamaq. Səni görcək özün soxar içəri; Tünd olub, qapını bidəmaq çəkər. Q.Zakir.
Полностью »Heç. Yeddi yerir, səkkiz çəkər, beş mələr, Mənəm deyənlərin yurdu heş mələr? (“Alı xan”)
Полностью »...gələrlər, oturub söhbət edərik. Ü.Hacıbəyov. Gəmi yükün yan çəkər; Zəli sorar, qan çəkər; Yaxşı gündə dost-aşna; Yaman gündə can çəkər. (Bayatı). [Ce
Полностью »...yeni mövzuya keçid məqsədilə işlədilən ifadə; ~ söz sözü gətirər (çəkər).
Полностью »...ağacla vurmaq, kötəkləmək. – Durar, ona bi beş-altı dənə mulxud çəkər. Mulxud verməy (Cəlilabad) – yumruq vurmaq
Полностью »I (Meğri) fikir; qayğı. – Dədə-nənə həməvax öz əyalının qərəmətin çəkər II (Cəbrayıl) bəxtiqara. – Sən çox qərəmət adamsan, heş baxdın gətimir
Полностью »...düşmə. Məgər zülflərindən bəhs edən sünbül; Düşər ayaqlara qərabət çəkər. Aşıq Valeh. 2. Təəccüblülük, əcaiblik, qəribəlik.
Полностью »...dastanının lüğəti) Çənlibel dediyin dağlar damanı, Müxənnətlər gəlsə çəkər amanı, Başında nişanə aldım almanı, Qorxutmadı hədəf, nişana səni.
Полностью »Dodaq. Qayda budu, aşiq olan qəm çəkər, Yarın ayrılığı qəddimi bükər. Yanağı qırmızı, dodağı şəkər, Ağzı şirin, ləbi ballım görünməz.
Полностью »...uzağı, ən geci. Uzaqbaşı sabah gələcəyəm. Uzaqbaşı bir həftə çəkər. – Adətən [Xanlar] saat beşdə, ya uzaqbaşı saat altıda evlərinə dönərdi. S.Rəhimov
Полностью »...Kürdəmir, Laçın, Şuşa) lovğa, özünü çəkən, forslu. – Təkəş adam özün çəkər (Bərdə); – Bizim Məmməd yaman təkəşdi (Laçın); – O, çox təkəş gədədi, onna
Полностью »Bax: zənbur. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Zəmbur çəkər bal olanda Halın yaman hal olanda, Dayan dilin lal olanda, Gözdərində tor görünər.
Полностью »bax elə. Üzülür sərasər rişteyi-canım; Eylə ki, zülfünə darağı çəkər. Q.Zakir. Eylə bildim ki, dəxi sübh olub; Mürği-səhər tək bir ağız banladım. M.Ə.
Полностью »...dastanının lüğəti) Koroğlu sazı götürüb tacirə dedi: Mərd igidlər çəkər hoyu, Kəskindi şəmşirin soyu, Sizsiz Koroğlunun oyu, Xocam, səni səfa gördük
Полностью »...alaram. M.P.Vaqif. Məşşatə gözünə sürmə çəkəndə; Sanasan gözümə bıçağı çəkər. Q.Zakir.
Полностью »...кьили кӀвачериз секинвал гудач. Ata. sözü axmaq başın cəfasını ayaqlar çəkər; 2. ağılsız, boş, mənasız (söz, iş, hərəkət və s.); ахмакь фикир axmaq f
Полностью »......uzaq. 2. Əsla, qətiyyən, heç vaxt. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu çəkər haşani, Bəylər edər tamaşanı, Mən özüm Aslan paşanı, Hərəniz bir xa
Полностью »...deyib bu meydana gələndə, Qoç igidlər bəlli olur meydanda, Çəkər, qılınc, yoldaş üstə budanar, Tökülür qoçağın qanı meydanda.
Полностью »...bacıoğlu; bacıqızı; хтул халудал къведа. Ata. sözü oğlan dayıya çəkər, qız – xalaya; 2. dan. qardaşoğlu (qızı); 3. eyni mənalarda: yaşlı adamın uşağa
Полностью »...Ləhcə, tələffüz. Daima sözləri ərəb şivəsinə uyğun bir tərzdə çəkər qızğın bir tövr ilə. (H.Cavid). ŞİVƏ II is. [ fars. ] Naz, qəmzə, əda. Nədir bu n
Полностью »...2-ci mənada. Məşşatə gözünə sürmə çəkəndə; Sanasan, gözümə bıçağı çəkər. Q.Zakir. Məşşatə, Tellinin anası ilə nə isə danışdı, sonra çıxdı. Çəmənzəmin
Полностью »...söz. cəmi] Qəm, kədər, iztirab. Qəm yemə, təxfif ver alamına; Az çəkər, heykəl yaparlar namına. A.Səhhət. Hər kəs öz alamına bir şivə ilə növhəsaz; S
Полностью »...çevirmək; хаин халкьди негьда. Ata. sözü xain xəyanətinin cəzasını mütləq çəkər; 2. qadağan etmək, yasaq etmək, haram (nəhy) sayılmaq; 3. is. qadağan
Полностью »...çevirmək; хаин халкьди негьда. Ata. sözü xain xəyanətinin cəzasını mütləq çəkər; 2. qadağan etmək, yasaq etmək, haram (nəhy) sayılmaq; 3. is. qadağan
Полностью »...əziyyət, üzüntü. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İgid olan cəfa çəkər, Dost yolunda qanın tökər, Ağlaşmağın bağrım sökər, Ağlama, Nigar, ağlama!
Полностью »...eyləyənlər bu yerlərə ayaq basmaz; Lakin sənin bu dağlardan yazdığına qələm çəkər. S.Rüstəm. Hacı Rəsul Tahirzadənin suallı baxışını görüb əllaməlik
Полностью »...vurmaq. Çox vaxt adam yağlı plovdan çiyrənər, iştahası soğan-çörək yemək çəkər. S.Hüseyn. [Çəpəl:] [Qıssa] ağ əppəyi yaxın qoymur ki, çiyrənmişəm, iy
Полностью »...şeylər axtarmaq üçün dənizin dibinə dalıb çıxan üzgüçü; dalğıc. Qəvvas çəkər dəryaların dürrünü, Bilmək olmaz Yaradanın sirrini.
Полностью »is. [fars.] klas. 1. Tikan. Zəhməti bülbül çəkər; Gülü qucar yenə xar. (Ata. sözü). [Kərəm:] Bağı tutdu şeyda bülbül naləsi; Gülün bağrı yandı xarın i
Полностью »...peşmançılıq çəkmək. Lalə yanağından, nərgiz gözündən; Qönçə gülüşündən nədamət çəkər. Aşıq Valeh. 2. Nədamətlə şəklində zərf – peşmanlıqla, peşmançıl
Полностью »...götürməyən; dargöz. Paxıl adam. – Bir adam paxıl olsa; Ömrü boyu dərd çəkər. (Bayatı). // İs. mənasında. Paxılın biridir. – Ürək sındırmadım, qəlb in
Полностью »...işlədilmiş astronomik cihaz. Kimi pərgar ilə həndəsi şəkillər çəkər, kimi durbinlə yan pəncərədən Günəşə baxar, kimi üstürlabla və bəziləri də kitab
Полностью »...olmasın, Yoxsulluq igidə yaman ad olu, Hər kəsin ki, varı-dövləti olsa, Ləzzət çəkər, dəhanında dad olu. (“Koroğlunun
Полностью »...lüğəti) Qarşu yatan qarlı dağlar, Baxar qarına gümrənər. İgid hicran çəkər, ölməz, Baxar yarına gümrənər. (M.Elyas “Nəğmələr ki
Полностью »...Başlar kəsdi, qollar qırdı, mərd-mərdanə dava elədi. “Koroğlu”. Kərəm çəkər cəfa mərdü mərdanə; Bivəfa əlindən gəlmişəm cana. “Əsli və Kərəm”. // Açı
Полностью »...Başlar kəsdi, qollar qırdı, mərd-mərdanə dava elədi. “Koroğlu”. Kərəm çəkər cəfa mərdü mərdanə; Bivəfa əlindən gəlmişəm cana. “Əsli və Kərəm”. // Açı
Полностью »...(M.İbrahimov); TUL Aslan bəy: Mən sənə kömək etməyə hazıram.. Ancaq tul çəkər (N.Vəzirov). 3. uzun bax uzunboy(lu) 4. uzun bax sürəkli
Полностью »...deyib bu meydana gələndə, Qoç igidlər bəlli olur meydanda, Çəkər qılınc, yoldaş üstə budanar, Tökülür qoçağın qanı meydanda.
Полностью »...M.Ə.Sabir. Görmüşəm çox gözəlgözəl şeylər; Söyləsəm gər, bəyani tul çəkər. A.Səhhət. Tul etmək – uzatmaq. Bəsdir daha tənqid elədin xas ilə amı; Çox
Полностью »...hamımızı qırar, şəhəri talayar, torpağını at torbasında Çənnibelə çəkər. (“Koroğlunun Bayazıd səfəri”) (Hümmət Əlizadə) * Səhərdən axşama kimi bir at
Полностью »...qollarını mumlu kirislə bağlayıblar. (“Durna teli”) * Qoç Koroğlum oxun çəkər girişə, Müxənnətin nə həqqi var girişə? Mərd igidin əli yetsə bir işə
Полностью »