Поиск по словарям.

Результаты поиска

OBASTAN VİKİ
Övrəng
Övrəng (fars. اورنگ‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Əhər şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. Kənd 11 avqust 2012-ci il tarixində zəlzələ nəticəsində tamam dağılıb. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 532 nəfər yaşayırdı (121 ailə).
Həft övrəng
"Həft övrəng" (fars. هفت اورنگ‎, azərb. Yeddi taxt‎) — farsdilli ədəbiyyatın klassiki Əbdürrəhman Cami tərəfindən 1468-1485-ci illərdə yazılmış yeddi poemadan ibarət məsnəvi toplusudur. Həft övrəng ifadəsi Böyük ayı bürcündən yeddi ulduzun adına işarədir. Topluya daxil olan mısnəvilər dini, fəlsəfi, etik və sufi məzmunludur. == Məsnəvilər == Həft övrəng toplusuna yeddi məsnəvi daxildir: Qızıl zəncir (fars. سلسلة الذهب‎) – didaktik lətifələr toplusu şəklində yazılmış məsnəvidir Yusif və Züleyxa (fars. یوسف و زلیخا‎) – Yusif və Potifarın həyat yoldaşı Züleyxanın romantik münasibətlərini İslam ənənələri əsasında təsvir edən romantik poemadır. Peyğəmbərin ruzusu (fars. سبحة الابرار‎) - didaktik lətifələr toplusu şəklində yazılmış məsnəvidir Salman və Absal (fars.
Sultan Övrəngzeb (Aləmgir)
Sultan Övrəngzib (Aləmgir) (Farsca: اورنگزیب عالمگیر Öwräŋzib Ālâmgir; 3 noyabr 1618[…] – 3 mart 1707[…], Əhmədnaqar), (1658–1707) — Böyük Moğol imperiyasının imperatoru. == Həyatı == Övrəngzibin (Aləmgirin) 1707-ci ilə qədər sürən səltənəti dövründə imperatorluq ən geniş sərhədlərinə çatdı və Hindistan tamamilə Türk hakimiyyəti altına girdi. Taxt-tac qovğasına girişən qardaşlarını aradan qaldırdı. Övrəngzib Türk və müsəlman dünyası ilə yaxşı əlaqələr yaratmış, qonşuları ilə əsaslı bir anlaşılmazlığı olmamışdır. Xalqdan alınan vergiləri azaltmış, nizam-intizamı və əmin-amanlığı təmin etmişdi. Yəmən imamına, Həbəşistan hökmdarına gümüş və qızıl pulla kömək göstərmişdi. Ancaq onun zamanında Hindistan ticarətinə ingilislərdən sonra hollandlar da əl atmış, Qucarat limanlarında onlara da bəzi imtiyazlar verilmişdi. Ölkəsində getdikcə çoxalan xarici şirkətlərin istismarçılıq xətti yeritmələrindən narazıydı, amma özünün ticarət gəmilərini hind okeanındakı dəniz quldurlarından ingilislər qoruduqları və Hindistanın iqtisadi mənafeləri onlarla xoş rəftarı zəruri etdiyi üçün gömrük vergilərini bir az artırmaqdan başqa bir iş görə bilmədi. Ən böyük nöqsanı Türküstandan kifayət qədər Türk əsgəri gətirməməsidir. Çünki Türküstan əsgərləriylə həm hindli çoxluğun təzyiqinə, həm də ölkəni ələ keçirməyə çalışan qərblilərə qarşı daha güclü və uğurlu mübarizə apara bilərdi.
Sultan Övrəngzib
Sultan Övrəngzib (Aləmgir) (Farsca: اورنگزیب عالمگیر Öwräŋzib Ālâmgir; 3 noyabr 1618[…] – 3 mart 1707[…], Əhmədnaqar), (1658–1707) — Böyük Moğol imperiyasının imperatoru. == Həyatı == Övrəngzibin (Aləmgirin) 1707-ci ilə qədər sürən səltənəti dövründə imperatorluq ən geniş sərhədlərinə çatdı və Hindistan tamamilə Türk hakimiyyəti altına girdi. Taxt-tac qovğasına girişən qardaşlarını aradan qaldırdı. Övrəngzib Türk və müsəlman dünyası ilə yaxşı əlaqələr yaratmış, qonşuları ilə əsaslı bir anlaşılmazlığı olmamışdır. Xalqdan alınan vergiləri azaltmış, nizam-intizamı və əmin-amanlığı təmin etmişdi. Yəmən imamına, Həbəşistan hökmdarına gümüş və qızıl pulla kömək göstərmişdi. Ancaq onun zamanında Hindistan ticarətinə ingilislərdən sonra hollandlar da əl atmış, Qucarat limanlarında onlara da bəzi imtiyazlar verilmişdi. Ölkəsində getdikcə çoxalan xarici şirkətlərin istismarçılıq xətti yeritmələrindən narazıydı, amma özünün ticarət gəmilərini hind okeanındakı dəniz quldurlarından ingilislər qoruduqları və Hindistanın iqtisadi mənafeləri onlarla xoş rəftarı zəruri etdiyi üçün gömrük vergilərini bir az artırmaqdan başqa bir iş görə bilmədi. Ən böyük nöqsanı Türküstandan kifayət qədər Türk əsgəri gətirməməsidir. Çünki Türküstan əsgərləriylə həm hindli çoxluğun təzyiqinə, həm də ölkəni ələ keçirməyə çalışan qərblilərə qarşı daha güclü və uğurlu mübarizə apara bilərdi.
Sultan Övrəngzib (Aləmgir)
Sultan Övrəngzib (Aləmgir) (Farsca: اورنگزیب عالمگیر Öwräŋzib Ālâmgir; 3 noyabr 1618[…] – 3 mart 1707[…], Əhmədnaqar), (1658–1707) — Böyük Moğol imperiyasının imperatoru. == Həyatı == Övrəngzibin (Aləmgirin) 1707-ci ilə qədər sürən səltənəti dövründə imperatorluq ən geniş sərhədlərinə çatdı və Hindistan tamamilə Türk hakimiyyəti altına girdi. Taxt-tac qovğasına girişən qardaşlarını aradan qaldırdı. Övrəngzib Türk və müsəlman dünyası ilə yaxşı əlaqələr yaratmış, qonşuları ilə əsaslı bir anlaşılmazlığı olmamışdır. Xalqdan alınan vergiləri azaltmış, nizam-intizamı və əmin-amanlığı təmin etmişdi. Yəmən imamına, Həbəşistan hökmdarına gümüş və qızıl pulla kömək göstərmişdi. Ancaq onun zamanında Hindistan ticarətinə ingilislərdən sonra hollandlar da əl atmış, Qucarat limanlarında onlara da bəzi imtiyazlar verilmişdi. Ölkəsində getdikcə çoxalan xarici şirkətlərin istismarçılıq xətti yeritmələrindən narazıydı, amma özünün ticarət gəmilərini hind okeanındakı dəniz quldurlarından ingilislər qoruduqları və Hindistanın iqtisadi mənafeləri onlarla xoş rəftarı zəruri etdiyi üçün gömrük vergilərini bir az artırmaqdan başqa bir iş görə bilmədi. Ən böyük nöqsanı Türküstandan kifayət qədər Türk əsgəri gətirməməsidir. Çünki Türküstan əsgərləriylə həm hindli çoxluğun təzyiqinə, həm də ölkəni ələ keçirməyə çalışan qərblilərə qarşı daha güclü və uğurlu mübarizə apara bilərdi.
Övrəngabad
Övrəngabad (ing. Aurangabad) Hindistanın Maxaraştra ştatında bir şəhər. Ayrıca, Övrəngabad Maratvada bölgəsinin inzibati paytaxtı sayılır. Bu şəhər həm sənaye, həm turizm mərkəzi kimi fəaliyyət göstərir. Övrənabadda UNESCO tərəfindən qorunan Ajanta mağarası, Ellora mağarısı kimi bir neçə tarixi abidələr var.
Övrəngzeb Aləmgir
Sultan Övrəngzib (Aləmgir) (Farsca: اورنگزیب عالمگیر Öwräŋzib Ālâmgir; 3 noyabr 1618[…] – 3 mart 1707[…], Əhmədnaqar), (1658–1707) — Böyük Moğol imperiyasının imperatoru. == Həyatı == Övrəngzibin (Aləmgirin) 1707-ci ilə qədər sürən səltənəti dövründə imperatorluq ən geniş sərhədlərinə çatdı və Hindistan tamamilə Türk hakimiyyəti altına girdi. Taxt-tac qovğasına girişən qardaşlarını aradan qaldırdı. Övrəngzib Türk və müsəlman dünyası ilə yaxşı əlaqələr yaratmış, qonşuları ilə əsaslı bir anlaşılmazlığı olmamışdır. Xalqdan alınan vergiləri azaltmış, nizam-intizamı və əmin-amanlığı təmin etmişdi. Yəmən imamına, Həbəşistan hökmdarına gümüş və qızıl pulla kömək göstərmişdi. Ancaq onun zamanında Hindistan ticarətinə ingilislərdən sonra hollandlar da əl atmış, Qucarat limanlarında onlara da bəzi imtiyazlar verilmişdi. Ölkəsində getdikcə çoxalan xarici şirkətlərin istismarçılıq xətti yeritmələrindən narazıydı, amma özünün ticarət gəmilərini hind okeanındakı dəniz quldurlarından ingilislər qoruduqları və Hindistanın iqtisadi mənafeləri onlarla xoş rəftarı zəruri etdiyi üçün gömrük vergilərini bir az artırmaqdan başqa bir iş görə bilmədi. Ən böyük nöqsanı Türküstandan kifayət qədər Türk əsgəri gətirməməsidir. Çünki Türküstan əsgərləriylə həm hindli çoxluğun təzyiqinə, həm də ölkəni ələ keçirməyə çalışan qərblilərə qarşı daha güclü və uğurlu mübarizə apara bilərdi.
Nərəng
Nərəng (fars. نرنگ‎) Künər vilayətinin rayonlarındandır. Mərkəzi Kuz Nərəng şəhəridir.
Öləng
Öləng — qədim türk su və yaşıllıq tanrıçası, Göy Tanrının zövcəsi və həkimlərin, qadınların, körpələrin himayədarı sayılırdı. == Qaynaq == Фарид Алекперли - Медицина в Азербайджане. İRS Jurnalı. No. 1 (9), 2004.
Firəng Dövləti
Frank imperiyası və ya Frank dövləti (ing. Francia ya Frankia); (lat. regnum Francorum) — orta əsrlərdə yaranmış dövlət. 481-cü ildə Xlodviq tərəfindən yaradılıb. Çiçəklənmə dövrü Böyük Karlın dövrü olub. == Haqqında == 486-cı ildə Şimali Qalliyada frank işğalları nəticəsində Frank krallığı meydana gəlib, onun da başında salik (sahilboyu) frankların başçısı, Merovey nəslindən olan Xlodviq (486-511) durub. Frank tayfa başçısı Xlodviq Qalliyaya hücum etmək üçün başqa tayfalarla ittifaqa girib. Bu zaman Qalliyanı keçmiş Roma canişini idarə edirdi. 486-cı ildə Suasson şəhəri yaxınlığındakı döyüşdə franklar romalıları məğlub edib. Xlodviq Qalliya torpaqlarını döyüşçülərinə və müttəfiqlərinə paylayıb.
Firəng kəndi
Firəng kəndi — İrəvan xanlığının Karbibasar mahalında kənd adı. == Tarixi və toponimiyası == 1590-cı ildən məlumdur. Daha sonra 1655-ci ilə aid ermənicə mənbədə çəkilir. Erməni mənbələrində Franqanos, 1728-ci ilə aid türkcə mənbədə Frəng kimidir. Kənd oradakı Frəng monastırının adındandır. Ona görə də 1724-cü ilə aid məlumata görə Səfəvi şahlarının Eçmiadzin kilsəsinə bağışladığı kəndlərdən (Kiraşlu, Muqni, Aqavnatun, Əştərək, Norahovit, Batrinc, Frəng) idi. Kəndin adı orta əsrlərdə türklərin ümumiyyətlə avropalılara verdiyi firəng (Yaxın Şərqdə bu söz Xaç yürüşlərindən sonra yaranmışdır) sözündəndir. XIV əsrdə İtaliya katolik missionerləri, başda Bartolemey olmaqla, İrəvan əyalətinə gələrək katolik məzhəbini yaymış, 14 kəndə bu məzhəbi qəbul etdirmiş və yerli əhalinin firəng adlandırdıqları monastırı tikmişdilər. Lakin erməni kilsəsi onları XVII əsrdə qriqoryanlaşdırmışdır. Katoliklərin məskunlaşdıqları kəndlərdən biri də Naxçıvanın Əlincə mahalında ermənicə Abaraner, Azərbaycanda Göy-Firəng adlanan kənd idi.
Firəng üzümü
Qarağat (lat. Ribes) — bitkilər aləminin daşdələnçiçəklilər dəstəsinin motmotukimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Ümumi == 25-30 dərəcə şaxtaya və 30-40 dərəcə istiyə dözən, bol və sabit məhsul, tez bar verən qiymətli çoxbudaqlı kol bitkisidir. Qarağat üzüm kimi çoxillik meyvədir. Xəstəlik və ziyanvericilərə qarşı çox dözümlüdür. Əsasən qələm və kök vasitəsi ilə çoxalır. Qarağat mayda çiçəkləyir. Xırda yaşılımtıl çiçəkləri şivlərdə tək saplaqda yerləşir. Meyvəsi iyul-avqustda yetişir. Meyvəsi yumru və ya oval formalıdır.
Gövrənd (Vərziqan)
Gövrənd (fars. گوراند‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Vərziqan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 137 nəfər yaşayır (37 ailə).
Kuz Nərəng
Nərəng (fars. نرنگ‎) Künər vilayətinin rayonlarındandır. Mərkəzi Kuz Nərəng şəhəridir.
Üçrəng bənövşə
Üçrəng bənövşə (lat. Viola tricolor) — bənövşəkimilər fəsiləsinin bənövşə cinsinə aid bitki növü.
Üçrəng qaratərə
Üçrəng pəncər (lat. Amaranthus tricolor) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin pəncərkimilər fəsiləsinin pəncər cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Amaranthus amboinicus Buch.-Ham. ex Wall. Amaranthus bicolor Nocca ex Willd. Amaranthus cuspidatus Vis. Amaranthus dubius Mart. [Invalid] Amaranthus flexuosus Moq. Amaranthus gangeticus L. Amaranthus gangeticus var. angustior L.H.Bailey Amaranthus gangeticus var.
Üçrəng sarmaşıq
Üçrəng sarmaşıq (lat. Convolvulus tricolor) — sarmaşıqkimilər fəsiləsinin sarmaşıq cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Convolvulus maroccanus Batt. Convolvulus meonanthus Hoffmanns. & Link Convolvulus minor Convolvulus pseudotricolor Bertol. == Yarımnövləri == Convolvulus tricolor subsp. hortensis (Batt.) Maire Convolvulus tricolor subsp. meonanthus (Hoffmanns. & Link) Maire Convolvulus tricolor subsp. pentapetaloide O. Bolòs & Vigo Convolvulus tricolor subsp.
Əbdüləli Karəng
Əbdüləli Karəng (1923-?) — İran ədəbiyyatşünası. == Həyatı == 1954-cü ildə «Heydərbabaya salam» əsərinin Təbrizdə nəşr оlunmuş ilk çapına ikinci müqəddimə yazan Əbdüləli Karəng оlmuşdur. Əbdüləli Şəhriyarın ən yaxın dоstlarından biri və Azərbaycanın əski abidələrinin tədqiqatçısı, bir çоx kitabların müəllifidir. Ə.Karəng pоemaya yazdığı müqəddimədə həm Şəhriyar dühasının böyüklüyündən, həm də pоemanın xüsusi məziyyətlərindən söhbət açır.
Ətrəng qurdpəncəsi
Ətrəng qırxbuğum (lat. Polygonum carneum) — qırxbuğum cinsinə aid bitki növü. == Botaniki xarakteristikası: == Ətrəng bistorta çoxillik ot bitkisi şişman, dolğun, kökümsov və kökləri çoxsaylı əlavə törəmələrdən ibarət olub, ilanabənzər əyilmələrdən ibarətdir. Adətən bir neçə gövdəsi olur ki, bunlar düz, çılpaq və budaqlanmayan olub, hündürlüyü 30-150 sm-ə bərabərdir. Yarpaqları uzunsov-yumrtavari və ya enli-neştərşəkilli, əsası dairəvi və ya pazşəkilli olmaqla, kənarları tükcüklü, kökümsovu və gövdənin aşağı yarpaqlarının uzunluğu 4-30 sm, eni isə 1-2 sm, saplaqları uzunsov qanadabənzər, gövdənin yuxarı yarpaqları kiçik və ensiz, növbəli, saplaqlı, neştərşəkillidən xətti formaya qədər dəyişir. Qıf kimi ağzı geniş qoltuq tumurcuqları qonur rəngli olub, daxili qarışıqlıdır. Çiçəkləri 3-4 mm, erkəkcikləri 8 olub çəhrayı, çiçək yatağı 5-bölümlüdür. Gövdəsi iri, oval və ya silindrik, sıx, qalın, sünbül çiçək qrupunda toplanmışdır. Meyvəsi 3-tilli, tünd-qonur rəngli olub, fındıqcadır. Mayın sonunda çiçəkləyir, iyul-avqust aylarında isə meyvələri yetişir.Sututarların sahillərində, orta dərəcəli yayılan kolluqların pöhrəliklərində, bozqır yerlərdə və meşələrdə bitir.
Ətrəng qırxbuğum
Ətrəng qırxbuğum (lat. Polygonum carneum) — qırxbuğum cinsinə aid bitki növü. == Botaniki xarakteristikası: == Ətrəng bistorta çoxillik ot bitkisi şişman, dolğun, kökümsov və kökləri çoxsaylı əlavə törəmələrdən ibarət olub, ilanabənzər əyilmələrdən ibarətdir. Adətən bir neçə gövdəsi olur ki, bunlar düz, çılpaq və budaqlanmayan olub, hündürlüyü 30-150 sm-ə bərabərdir. Yarpaqları uzunsov-yumrtavari və ya enli-neştərşəkilli, əsası dairəvi və ya pazşəkilli olmaqla, kənarları tükcüklü, kökümsovu və gövdənin aşağı yarpaqlarının uzunluğu 4-30 sm, eni isə 1-2 sm, saplaqları uzunsov qanadabənzər, gövdənin yuxarı yarpaqları kiçik və ensiz, növbəli, saplaqlı, neştərşəkillidən xətti formaya qədər dəyişir. Qıf kimi ağzı geniş qoltuq tumurcuqları qonur rəngli olub, daxili qarışıqlıdır. Çiçəkləri 3-4 mm, erkəkcikləri 8 olub çəhrayı, çiçək yatağı 5-bölümlüdür. Gövdəsi iri, oval və ya silindrik, sıx, qalın, sünbül çiçək qrupunda toplanmışdır. Meyvəsi 3-tilli, tünd-qonur rəngli olub, fındıqcadır. Mayın sonunda çiçəkləyir, iyul-avqust aylarında isə meyvələri yetişir.Sututarların sahillərində, orta dərəcəli yayılan kolluqların pöhrəliklərində, bozqır yerlərdə və meşələrdə bitir.
Üçrəng pəncər
Üçrəng pəncər (lat. Amaranthus tricolor) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin pəncərkimilər fəsiləsinin pəncər cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Amaranthus amboinicus Buch.-Ham. ex Wall. Amaranthus bicolor Nocca ex Willd. Amaranthus cuspidatus Vis. Amaranthus dubius Mart. [Invalid] Amaranthus flexuosus Moq. Amaranthus gangeticus L. Amaranthus gangeticus var. angustior L.H.Bailey Amaranthus gangeticus var.
Rəng
Rəng — optik diapazonda elektromaqnit şüalanmasının keyfiyyətli subyektiv xarakteristikasıdır. Rəng hissetmənin fizioloji görüntüsü əsasında yaranır və bir sıra fiziki, fizioloji və psixoloji faktorlardan asılıdır. Rəngin fərdi qəbul edilməsi onun spektr tərkibindən, əhatə edən işıq mənbəyi ilə rəng və parlaqlıq kontrastından asılıdır. Bu faktor işıqlanmayan obyektlərlə də baş verir. Burada rəngin özündən, insan gözünün xüsusiyyətlərindən və psixikasından da asılılıq vardır. == Mənbə == Berendsen, A. M., & Berendsen, A. M. (1989). Marine painting manual. London: Graham & Trotman. ISBN 1-85333-286-۰ p. 113.
Vəng
AzərbaycandaVəng (İsmayıllı) — Azərbaycan Respublikasının İsmayıllı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Vəng (Kəlbəcər) — Azərbaycan Respublikasının Kəlbəcər rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Vəng (Xocavənd) (20 okyabr 2020-ci il, işğaldan azad olunandan sonra: "Çinarlı" adına dəyişdirilmişdi ) — Azərbaycan Respublikasının Xocavənd rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.ErmənistandaVəng (Meğri) — Meğri rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
Kənan Evrən
Əhməd Kənan Əvrən (türk. Ahmet Kenan Evren; 17 iyul 1917, Külə[d], Manisa vilayəti – 9 may 2015[…], Ankara) — Türkiyə Respublikasının 7-ci prezidenti və 17-ci Baş Qərargah rəisi, Osmanlı İmperiyasında doğulmuş sonuncu prezident. O, 1980-ci il 12 sentyabr hərbi çevrilişi yolu ilə hakimiyyətə gəlmiş, 1982-ci ildə yeni konstitusiyanın qəbul edilməsindən sonra rəsmi olaraq prezident seçilmişdir. 1982-ci ildə qurulan Mehmetcik fondunun qurucularından biridir. Maltəpə hərbi liseyini, Türkiyə Quru Qoşunları məktəbi və Hərbi Akademiyanı bitirib. Türk Silahlı Qüvvələrinin müxtəlif mərhələlərində xidmət etmişdir. Ordu Komandanlığı və Quru Qoşunları Komandanlığından sonra 7 mart 1978-ci ildə Türkiyə Respublikası Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahı rəisi oldu. Vəzifə müddəti ərzində 12 sentyabr 1980-ci ildə həyata keçirdiyi hərbi çevrilişlə Dövlət başçısı və Milli Təhlükəsizlik Şurasının prezidenti vəzifələrini də icra etdi. 1982-ci ildə, özü və digər Milli Təhlükəsizlik Şurası üzvü komandirlərinin hər birindən 1000 TL toplamaqla Mehmetcik vəqfini qurdu. 7 noyabr 1982-ci ildə referenduma təqdim edilərək,91.37 % səs çoxluğu ilə Türkiyə Cümhuriyyətinin yeddinci prezidenti olaraq vəzifəsinə başladı.
Kənan Əvrən
Əhməd Kənan Əvrən (türk. Ahmet Kenan Evren; 17 iyul 1917, Külə[d], Manisa vilayəti – 9 may 2015[…], Ankara) — Türkiyə Respublikasının 7-ci prezidenti və 17-ci Baş Qərargah rəisi, Osmanlı İmperiyasında doğulmuş sonuncu prezident. O, 1980-ci il 12 sentyabr hərbi çevrilişi yolu ilə hakimiyyətə gəlmiş, 1982-ci ildə yeni konstitusiyanın qəbul edilməsindən sonra rəsmi olaraq prezident seçilmişdir. 1982-ci ildə qurulan Mehmetcik fondunun qurucularından biridir. Maltəpə hərbi liseyini, Türkiyə Quru Qoşunları məktəbi və Hərbi Akademiyanı bitirib. Türk Silahlı Qüvvələrinin müxtəlif mərhələlərində xidmət etmişdir. Ordu Komandanlığı və Quru Qoşunları Komandanlığından sonra 7 mart 1978-ci ildə Türkiyə Respublikası Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahı rəisi oldu. Vəzifə müddəti ərzində 12 sentyabr 1980-ci ildə həyata keçirdiyi hərbi çevrilişlə Dövlət başçısı və Milli Təhlükəsizlik Şurasının prezidenti vəzifələrini də icra etdi. 1982-ci ildə, özü və digər Milli Təhlükəsizlik Şurası üzvü komandirlərinin hər birindən 1000 TL toplamaqla Mehmetcik vəqfini qurdu. 7 noyabr 1982-ci ildə referenduma təqdim edilərək,91.37 % səs çoxluğu ilə Türkiyə Cümhuriyyətinin yeddinci prezidenti olaraq vəzifəsinə başladı.
Əxi Evrən
Əxi Evrən (dekabr 1169, Xoy, Qərbi Azərbaycan ostanı – 1 aprel 1261, Kırşəhər) – Mənşəcə Ələvi Türk sufisi olan, əxilik təriqətinə mənsub sufi alim. Əxi Evrən 1171-ci ildə Güney Azərbaycanın Xoy şəhərində doğulmuşdur. Əxi Evrən adı ilə məşhur olmasına baxmayaraq əsl adı Şeyx Nəsrəddin Mahmuddur. Uşaqlıq və ilk təhsili dövrü öz şəhərində keçmişdir. Sonra Xorasana gedərək Fəxrəddin Razinin təhsil halqasına qatılmış və ondan feyz almışdır. Fəxrəddin Razinin böyük kəlam alimi olması, Şeyx Nəsrəddin Mahmudun da şəri elmləri öyrəndiyini söyləməyə əsas verir. İlk təsəvvüfü təhsilini Xorasanda və Mavəraünnəhrdə yəsəvilik dərvişlərindən alıb. Daha sonra həcc səfəri üçün ölkəsindən ayrılan Əxi Evrən bu səyahət zamanı Şeyx Əvhədəddin Kirmani ilə tanış olub ona mürid olması məlumdur. Əxi Evrən Şeyxi Əvhədəddin Kirmaninin qızı Fatimə ilə evlənib, onun kürəkəni də olmuşdu. O, Abbasi xəlifəsi Nasirlidinillah tərəfindən Kirmani ilə birlikdə Anadoluya göndərilmişdi.
Əxi Əvrən
Əxi Evrən (dekabr 1169, Xoy, Qərbi Azərbaycan ostanı – 1 aprel 1261, Kırşəhər) – Mənşəcə Ələvi Türk sufisi olan, əxilik təriqətinə mənsub sufi alim. Əxi Evrən 1171-ci ildə Güney Azərbaycanın Xoy şəhərində doğulmuşdur. Əxi Evrən adı ilə məşhur olmasına baxmayaraq əsl adı Şeyx Nəsrəddin Mahmuddur. Uşaqlıq və ilk təhsili dövrü öz şəhərində keçmişdir. Sonra Xorasana gedərək Fəxrəddin Razinin təhsil halqasına qatılmış və ondan feyz almışdır. Fəxrəddin Razinin böyük kəlam alimi olması, Şeyx Nəsrəddin Mahmudun da şəri elmləri öyrəndiyini söyləməyə əsas verir. İlk təsəvvüfü təhsilini Xorasanda və Mavəraünnəhrdə yəsəvilik dərvişlərindən alıb. Daha sonra həcc səfəri üçün ölkəsindən ayrılan Əxi Evrən bu səyahət zamanı Şeyx Əvhədəddin Kirmani ilə tanış olub ona mürid olması məlumdur. Əxi Evrən Şeyxi Əvhədəddin Kirmaninin qızı Fatimə ilə evlənib, onun kürəkəni də olmuşdu. O, Abbasi xəlifəsi Nasirlidinillah tərəfindən Kirmani ilə birlikdə Anadoluya göndərilmişdi.
Overen
Overn (/oʊˈvɛərnjə, oʊˈvɜːrn/ , fransız: [ovɛʁɲ] ( dinlə); oks. Auvèrnhe və ya Auvèrnha) - Fransanın cənub-mərkəz hissəsində yerləşən keçmiş inzibati regionu. 1 yanvar 2016-cı il tarixindən region yeni Overn - Rona - Alplar regionunun bir hissəsinə çevrilib. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == "Информационный сайт Регионального совета Оверни" (fransız). Conseil régional Auvergne. 2012-08-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-20. "Добро пожаловать в Овернь" (rus). Официальный сайт туризма Франции. 2012-08-20 tarixində arxivləşdirilib.
Overny
Overn (/oʊˈvɛərnjə, oʊˈvɜːrn/ , fransız: [ovɛʁɲ] ( dinlə); oks. Auvèrnhe və ya Auvèrnha) - Fransanın cənub-mərkəz hissəsində yerləşən keçmiş inzibati regionu. 1 yanvar 2016-cı il tarixindən region yeni Overn - Rona - Alplar regionunun bir hissəsinə çevrilib. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == "Информационный сайт Регионального совета Оверни" (fransız). Conseil régional Auvergne. 2012-08-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-20. "Добро пожаловать в Овернь" (rus). Официальный сайт туризма Франции. 2012-08-20 tarixində arxivləşdirilib.
Spreng.
Kurt Sprengel; Kurt Şprengel (alm. Kurt Polykarp Joachim Sprengel‎; 3 avqust 1766 — 15 mart 1833) — alman botaniki, həkim və filoloq.
Karolinqlər firəng dövləti
Karolinq Frank dövləti - 7-ci əsrin sonunda Merovinq Dövlətinin bütün vilayətlərində de-fakto hakimiyət mayordomların əlində idi. Əvvəllər onlar kralın saray idarəsinə başçılıq edən vəzifəli şəxslər(majordomus -evin böyüyü(məsələn Səlcuqlular dövlətində bunun analoquAtabəy idi) saray təsərrüfatını idarə edən) idilər. Hər cür gerçək hakimiyətdən uzaqlaşdırılan Merovinqlər sülaləsi kralları mayordomların iradəsindən asılı olaraq təyin olunur və taxtdan salınırdılar. Onlar müasirləri tərəfindən saymazyana, "ərincək krallar" ləğəbi almışdılar. 687 ildə frank əyyanları içərisində uzunsürən mübarizədən sonra Avstraziya majordomu Heristallı Gödək Pipin bütün Firəng dövlətinin majordomu oldu. Heristallı Pipinin nəsli olan Avstraziya majordomları birləşmiş Frank Dövlətinin hökmdarları olaraq yeni firəng sülaləsinin başlanğıcını qoydular. 751 ildən sonra Firəng dövlətinin kralları kimi idarə edən bu sülalə sonra Böyük Karlın adı ilə Karolinqlər sülaləsi adlanmağa başladı. Karolinqlərin hakimiyəti dövründə firəng cəmiyətində aqrara münasibətlərdə çevriliş baş verdi ki, bu da feodalizm quruluşunun, ümumi cəhətlərdə, formalaşmasının başa çatması ilə nəticələndi.8 əsrdə Firəng dövlətində iki təbəqə yaranmışdı: birincisi -Qalliya -Roma və qədim alman mənşəli iri torpaq sahibləri. Onların çox hissəsi öz torpaqlarına(allod) şərtsiz sahib idilər. Buna görə də mərkəzi hakimiyətə qarşı çox vaxt əli silahlı qiyam edirdilər; ikincisi - bu və ya digər dərəcədə asılı olan kəndlilər.
Merovinq firəng dövləti
Merovinqlər – Frank dövlətində ilk kral sülaləsi (751 ilədək). Əfsanəvi banisi Meroveydir, sülalənin adı buradandır. Əsas nümayəndələri: Xilderik (457-481), I Xlodviq (481-511), I Xilperik (561-584), I Sigebert (561-575), II Xlotar (584-629, Neystriyada 613 ilə qədər), I Daqobert (629-639), III Xilderik (743-751). I Daqobertin "Tənbəl krallar" adlanmış varislərinin dövründə dövləti əslində mayordomlar idarə edirdi. == Tarixi == 486-cı ildə Şimali Qalliyada frank istilası nəticəsində Frank dövləti meydana gəldi. Bu dövlətin başında salik franklarının başçısı, əfsanəvi Meroveyin(dənizdən törəyən) nəslindən olan(Merovinqlər sülaləsi adını buradan götürür)Xlodviq(486-511)dururdu. Frank dövlətinin tarixi 5 əsrin sonundan 7 əsrin sonuna qədərki dövrünü əhatə edən, adətən Merovinqlər dövrü adlanan birinci dövrü belə başladı. Merovinqlər sülaləsinin üçüncü nümayəndəsi olan Xlodviq böyük qoşun toplayır və keçmiş romalı maqnat Siaqrini darmadağın edərək, Suassonu və, Luara çayı daxil, bütün Şimali Qalliyanı zəbt edir. Öz hakimiyətini möhkəmləndirmək və xristian ruhanilərinin dəstəyini qazanmaq üçün 496 ildə Xlodviq öz qoşunu və yaxınları ilə birlikdə xristianlıqı qəbul edir. Xlodviqin dövründə Akvitaniya(507), onun xələfləri zamanında Burqundiya(534) istila olundu; ostqotlar frankların xeyrinə Provansdan əl çəkdilər(536).
Üçrəng gecə şəbpərəsi
Üçrəng gecə şəbpərəsi (lat. Myotis emarginatus) — kiçik ölçüyə malik yarasa olaraq Gecə yarasaları cinsinə aid növdür. Onların çəkisi 5-10 q, uzunluğu 44–55 mm, quyruğun uzunluğu isə 38–44 mm təşkil edir. Qanadlar arasında məsafə 22-28 sm-dir. == Yayılması == Şimali Afrikadan Hollandiyaya kimi, Almaniyanın, Çexiyanın və Polşanın cənubuna qədər, Ukraynanın qərbində, Krımda, Qafqazda, İranda, ön və orta Asiyada, Əfqanıstanda və Birmada, Bütün Aralıq dənizi sahili boyunca ərazilərdə yayılmışdır. Azərbaycanda d.s.1000 metrə qədər hündürlükdə bütün təbii bölgələrdə və əsasən ölkənin şimal-qərbində quru və meşə landşaftlarında üstünlük təşkil edir. == Yaşayış yeri və həyat tərzi == 80%-ə qədər tapıntı Aran zonalarda və dağətəyi rayonlarda aşkar olunmuşdur.Lənkəranətrafı ərazidə balalayan fərdlərdən ibarət toplantıda 1000-ə yaxın yetkin dişi cins, Mingəçevir ətrafındakı ərazilərdəki meşə mağaralarında isə 500-dən çox fərdə təsadüf edilmişdir. Sığınacaqlar müxtəlifdir. Böyük Qafqazda qədim Daş tikililərdə bu növlə yanaşı, Böyük nalburuna da təsadüf edilir. Mingəçevirin Bozdağ hissəsindəki suyun əmələ gətirdiyi mağaralarda 500-ə yaxın fərd, Lənkəranda məktəd çardağında 1000-1200 fərd aşkar olunmuşdur.
Evren
Evren — türk ve altay mifologiyasında əjdaha. "Ebren" olaraq da ifadə edilər. Əfsanəvi nəhəng sürünəndir. Qanatlıdır, qorxunc bir görünüşü vardır. Bəzən nəhəng bir ilandır. Yeraltındakı mağarada yaşar və orada olan xəzinəni qoruyur. Sularda və ya meşədə yaşadığı da izah edilər. Bəzən atəşin içində sığınar. Ağzından atəş saçar. Quraqlığın və ölümün simvoludur.
Overn
Overn (/oʊˈvɛərnjə, oʊˈvɜːrn/ , fransız: [ovɛʁɲ] ( dinlə); oks. Auvèrnhe və ya Auvèrnha) - Fransanın cənub-mərkəz hissəsində yerləşən keçmiş inzibati regionu. 1 yanvar 2016-cı il tarixindən region yeni Overn - Rona - Alplar regionunun bir hissəsinə çevrilib. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == "Информационный сайт Регионального совета Оверни" (fransız). Conseil régional Auvergne. 2012-08-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-20. "Добро пожаловать в Овернь" (rus). Официальный сайт туризма Франции. 2012-08-20 tarixində arxivləşdirilib.
Arçana Sorenq
Arçana Sorenq (1996) — Hariadan olan ətraf mühit fəalı. Onun fəaliyyəti iqlim dəyişikliyi haqqında məlumatlılığın artırılmasına, habelə yerli xalqların adət-ənənələrinin və mədəniyyətinin sənədləşdirilməsinə, qorunmasına və təbliğinə həsr olunub. Sorenq təşkilatın gənclər strategiyasının bir hissəsi olaraq Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Katibi tərəfindən qurulmuş İqlim Dəyişiklikləri üzrə Gənclər Məsləhət Qrupunun yeddi üzvündən biri seçilir. == Bioqrafiya == Sorenq Hadiya xalqındandır və Odişa ştatının Sundarqarx rayonundakı Rajqanqpure şəhərində böyüyüb. O, atasının ölümündən sonra ətraf mühit fəalı olur. O, həyatı boyu Hindistan Katolik Gənclər Hərəkatının fəal üzvü olmuşdur. O, TISS tələbə birliyinin prezidenti, həmçinin All India Catholic University Federation (AICUF) bir hissəsi olan Adivasi Yuva Chetna Manch kimi tanınan Tribal Commissionin sədri olur. Hal-hazırda Vasundhara Odishada tədqiqatçı kimi çalışır. Təşkilatda o, Bhubaneşvarda təbii ehtiyatların idarə edilməsi, insanların hüquqları və iqlim dəyişikliyi sahələrində siyasət araşdırmaları aparır.
Kohrəng tuneli
Kohrəng tuneli və ya Kuhrəng tuneli — Kohrəng çeşməsinin suyun Zayəndə çayına daşınması üçün 1953-cü ildə yardılmış tunel; Çahar-Mahal və Bəxtiyari ostanının Çelgerd şəhərinin yaxınlığındadır.
Kohrəng şəhristanı
Kuhrəng şəhristanı – İranın Çahar-Mahal və Bəxtiyari ostanının şəhristanlarından biridir. Şəhristanın inzibati mərkəzi Çelgerd şəhəridir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 33,468 nəfər və 5,980 ailədən ibarət idi.
Nasi-qorenq
Nasi-qorenq (indonez. nasi goreng, mənası "qızardılmış düyü"), İndoneziya mətbəxinin həm də Cənub-Şərqi Asiyanın milli yeməyidir. Çox vaxt İndoneziyanın "kulinariya simvolu" olaraq qəbul edilir, Qərb ölkələri də daxil olmaqla bölgədən kənarda da yayılmışdır. Plov növü olub, bitki yağında heyvan və ya bitki mənşəli əzilmiş məhsullarla qızardılmış düyü qarışığıdır. Müxtəlif növləri var. Tarixən əsas kulinariya mərkəzlərindən biri olan Yavada xüsusilə populyardır. İndoneziya və bir sıra digər regional mətbəxlərdə, Nasi-qorenq ilə birlikdə qarnir, adətən, yumurta, bir neçə manqal sate, krupuk (Çipsi), az miqdarda təzə və ya isladılmış tərəvəz və bəzən də digər qəlyanaltılar ilə tamamlanır. == Yaranması və yayılması == Nasi-qorenq, uzun əsrlər boyu Malakka yarımadasında və Malay arxipelaqının əsas taxıl məhsulu kimi becərilən düyünün ənənəvi bişirilməsi üsullarından biridir. Qaynadılmış düyünün bitki yağında qovurulması, həmçinin yeməyin əvəzedilməz tərkib hissəsi olan soya sousunun işlədilməsi təcrübəsinin burada məskunlaşmış çinlilərdən mənimsənildiyi güman edilir. Düyünün bu üsulla bişirilməsi nəinki ona xüsusi dad verir, hətta nəmli, isti havada yeməyin uzun müddət saxlanılmasına şərait yaradır.
Ourang Medan
Ourang Medan – Malakka boğazında məlum olmayan səbəbdən bütün heyəti həlak olan və sonradan əfsənəyə çevrilmiş, Niderlanda məxsus kabus gəmi. == Hadisə == 1947-ci ilin iyun ayında Malakka boğazında üzən ABŞ-yə məxsus 2 gəmi Ourang Medan gəmisinin radio operatoru tərəfindən göndərilən "SOS" siqnalını, ardınca isə "Kapitan daxil olmaqla bütün heyətimiz öldü" məzmununda radio siqnalı qəbul edir. Radio dalğalarını qəbul edən, çaşıb qalmış digər 2 gəminin radio operatorlarının son siqnalı açıq-aydın eşidilir: "Ölürəm" mesajı alan gəmilərdən biri olan Silver Star dərhal koordinatları müəyyən edib Ourang Medan gəmisini xilas etmək üçün yollanır. Lakin hadisə yerinə yerinə çatan Silver Star gəmisinin heyəti Ourang Medan gəmisinin yaxşı vəziyyətdə olduğu, ancaq məlum olmayan səbəbdən bütün heyətin cansız cəsədləri ilə qarşılaşırlar (cəsədlərin içində hətta itə məxsus cəsəd də var idi). Ourang Medan hadisəsini qeyri-adi edən digər amil də bütün cəsədlərin əlləri ilə işarə edərək günəşə baxdıqlarının bildirilməsidir. Ağızları axıra kimi açılmışdı, sifətlərində qorxu ifadəsi var idi və dişləri bərk sıxılmışdı. Digər bir qəribəlik isə ölənlərin bədənlərində zərbə və ya zorakılıq əlamətlərin olmamasıdır. Bundan bir müddət sonra tryumların birində bilinməyən səbəbdən tüstünün peyda olması gəmidə axtarış aparan Silver Star gəmisinin heyətinin Ourang Medan gəmisini dərhal tərk etməyə məcbur etdi və bir müddət sonra gəmidə hadisənin baş verməsi səbəbini aydınlaşdırmağa maneə yaradan partlayış baş verdi. Bir neçə saniyə sonra isə Ourang Medan gəmisi sulara qərq oldu. == Səbəblər == === Təhlükəli yüklərı === Fərziyyələrin birinə görə hadisəyə səbəb Ourang Medan gəmisinin qaçaqmalçılıq yolu ilə nitroqliserin, zarin və digər təhlükəli maddələrin daşınması zamanı həmin maddələrin dəniz suyu ilə qarışması səbəbindən heyətin zəhərlənməsi və gəminin partlaması ilə nəticələnib.
Vorinq platosu
Vorinq platosu — Orta-Okean silsiləsinin tərkib hissəsini təşkil edir. Şimal Buzlu okean ərazisində yerləşir. Plato başlanğıcını Skandinaviya yarımadasından götürür və qərbə istiqamətlənir.