Firəng kəndi

Firəng kəndi — İrəvan xanlığının Karbibasar mahalında kənd adı.[3]

Firəng kəndi
40°14′30″ şm. e. 44°16′22″ ş. u.HGYO
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü 970 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 1.412 nəf. (2011)[2]
Rəsmi dili
Xəritəni göstər/gizlə
Firəng kəndi xəritədə
Firəng kəndi
Firəng kəndi

Tarixi və toponimiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1590-cı ildən məlumdur.[4][5] Daha sonra 1655-ci ilə aid ermənicə mənbədə çəkilir.[6][7] Erməni mənbələrində Franqanos[8], 1728-ci ilə aid türkcə mənbədə Frəng kimidir[9].[10] Kənd oradakı Frəng monastırının adındandır. Ona görə də 1724-cü ilə aid məlumata görə Səfəvi şahlarının Eçmiadzin kilsəsinə bağışladığı kəndlərdən (Kiraşlu, Muqni, Aqavnatun, Əştərək, Norahovit, Batrinc, Frəng) idi. Kəndin adı orta əsrlərdə türklərin ümumiyyətlə avropalılara verdiyi firəng (Yaxın Şərqdə bu söz Xaç yürüşlərindən sonra yaranmışdır) sözündəndir. XIV əsrdə İtaliya katolik missionerləri, başda Bartolemey olmaqla, İrəvan əyalətinə gələrək katolik məzhəbini yaymış, 14 kəndə bu məzhəbi qəbul etdirmiş və yerli əhalinin firəng adlandırdıqları monastırı tikmişdilər. Lakin erməni kilsəsi onları XVII əsrdə qriqoryanlaşdırmışdır. Katoliklərin məskunlaşdıqları kəndlərdən biri də Naxçıvanın Əlincə mahalında ermənicə Abaraner, Azərbaycanda Göy-Firəng adlanan kənd idi[11]. İtalyanların İsfahanda XVII əsrin əvvəllərində firəng monastırı tikdiklərini Arakel Təbrizi qeyd edir.[12][13][14][15]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 GEOnet Names Server. 2018.
  2. ↑ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
  3. ↑ B. Ə. Budaqov, Q. Ə. Qeybullayev Ermənistanda Azərbaycan mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti
  4. ↑ Iravan eyaletinin mufessel defteri. Istanbul. Basbakanlik Arsivi, № 633. .
  5. ↑ Гейбуллаев Г.А. Монгольские топонимы в Азербайджане. Известия АН Азерб. ССР. Серия истории, философии и права, 1981, № 3. .
  6. ↑ Папазян А.Д. Аграрные отношения в Восточной Армении в ХVI-ХVII вв. Ереван, 1972. .
  7. ↑ . Гусейнзаде А. К этимологии топонима Кушчу. “Cоветская тюркология”, 1971, № 6. .
  8. ↑ Симеон Ереванци. Джамбр. Перевод С.С.Малхасянца. М., 1958. .
  9. ↑ Basbakanlik Arsivi. Qapu tahrir defterleri. № 808. 1728-ye tarihi. Revan ey-aleti Defteri. .
  10. ↑ Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карте Кавказа. Тифлис, 1913. .
  11. ↑ Шопен И. Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ее присоединения к Российской империи. Спб., 1852. .
  12. ↑ Аракел Даврижеци. Книга историй. М., 1973. .
  13. ↑ Эфендиев О.А. Территория и границы Азербайджанских государстве в ХV-ХVI вв. “Историческая география Азербайджана”, Баку, 1987. .
  14. ↑ B. Ə. Budaqov, Q. Ə. Qeybullayev Ermənistanda Azərbaycan mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti
  15. ↑ Будагов, Б. Ә.; Гејбуллајев, Г. Ә. Фирәнҝ // Ермәнистанда Азәрбајҹан мәншәли топонимләрин изаһлы лүғәти. Бакы: Оғуз ели. 1998. 452 с.