Поиск по словарям.

Əbdi bəy Şirazi (fars. عبدی بیگ شیرازی‎) və ya Xacə Zeynalabidin Nəvidi (fars. خواجه‌زین‌العابدین‌علی‎; 19 avqust 1515, Təbriz – 1580, Ərdəbil) — Səfəvi şairi və tarixçisi. == Həyatı == Xacə Zeynalabidin 1515-ci ildə Təbrizdə anadan olmuşdur. "Ruzi-Rövşən"ə görə, ailəsi əslən İsfahandandır, lakin "İranika Ensiklopediyası"nda Şirazdan olduğu qeyd edilmişdir. Gürcüstan və Ərməniyyəyə səfərlər etmişdir. Təbrizdə Şah Təhmasibin saray dəftərxanasında qulluq etmişdir. Şeirlərinin böyük əksəriyyətini onun istəyi ilə və onun adına yazmışdır. Şeir külliyyatının 55 min beytə yaxın olduğu bildirilir. Məsnəvi janrında daha məharətli olmuşdur.

Navid Əfkari (fars. نوید افکاری‎; 22 iyul 1993, Şiraz – 12 sentyabr 2020, Şiraz) — Yunan-Roma güləşi üzrə bir neçə dəfə İran çempionu olmuş güləşçi. İranın Ali Məhkəməsi güləşçini 2018-ci ildə hökumət əleyhinə etirazlar zamanı bir mühafizəçini öldürməkdə günahlandıraraq ona ölüm hökmü verib. Güləşçi isə öz növbəsində mühafizəçini öldürdüyünü işgəncə altında etiraf etdyini və əslində mühafizəçini öldürmədiyini deyib. ABŞ prezidenti Donald Tramp, Konqres üzvləri, avropalı siyasi xadimlər o cümlədən Azərbaycan parlamentinin deputatı Asim Mollazadə İran hakimiyyətini bu addımdan çəkinməyə çağırıb. == Haqqında == İranın Şiraz şəhərindən olan Navid Əfkari sərbəst və Yunan-Roma güləşi üzrə ölkəsində və beynəlxalq yarışlarda medallar qazanıb. 2018-ci ildə hökumət əleyhinə etirazlarda iştirak edib. Dövlətə məxsus su anbarının yerli mühafizəçisi Həsən Türkəmən Şirazda hökumət əleyhinə etirazlar zamanı qətlə yetirilib. Şiraz rəsmiləri qətl hadisəsi ilə əlaqələri olduğunu deyərək, Əfkari və qardaşı Vahidi 2018-ci ilin sentyabrın 17-də həbs edib. Sonradan elə həmin il onların üçüncü qardaşı Həbib də həbs edilib.

Devid — Dünyada çox işlədilən ad və soyad. Devid Petreus — Amerikalı general, hərbçi. Devid Bleyn — insanlar tərəfindən yarasa adam kimi tanınan şəxs. Devid Boqqs — amerikalı elektrik və radio mühəndisi. Devid Hokni — ingilis rəssam, qrafik, səhnə dizayneri, fotoqraf. Devid Koepp — ABŞ ssenaristi, prodüseri və rejissoru. Devid Lim — İspan İtalo Disko ifaçısı, musiqi yazarı və modeli. Devid Kopperfild — Amerikalı sehirbaz. Devid Pakkard — amerikalı sahibkar. Devid Medyanik — Böyük Britaniya şairi.

Naşid yaxud İlahi Sinxron insan səslərindən ibarət daha çox dinə aid olan mahnı. Naşid (Ərəbcə: نشيد nashīd,), Bir vəya birdən artıq insan tərəfindən səsləndirilən dini mahnıdır. Naşiddə çalğı alətləri iştirak etmir.

Anna Nevil (ing. Anne Neville) (d. 11 iyun 1456 – ö. 16 mart 1485) — İngiltərə kralı III Riçardın xanımı, İngiltərə kraliçası. İngiltərə taxt-tacı uğrunda Lankaster və York ailələri arasında çıxan Gül müharibəsində mühüm rol oynamış Nevil ailəsinin üzvü olan Anna Nevilin ilk evliliyi atasının planı əsasında baş tutdu. IV Eduarda qarşı üsyan çıxaran atası Riçard Nevil Lankasterləri dəstəkləməyə başladı və yeni müttəfiqlərinin taxt namizədi olan VI Henrinin yeganə oğlu Vestminsterli Eduardla qızını evləndirdi. Bu nikah səbəbilə Uels şahzadəsi ünvanı alan Anna Nevilin ilk evliliyi çox çəkmədi. Vestminsterli Eduard 1471-ci ilin mayında döyüş meydanında həlak oldu. York kralı IV Eduardın səltənətini yenidən bərpa etməsinin ardından Anna Nevil bağışlanaraq Londona geri çağırıldı və kralın kiçik qardaşı olan Qloçester hersoqu Riçardla evləndi. Üstəlik bacısı İzabella Nevil də kralın digər qardaşı Klarens hersoqu Corcla evli idi.

Ben Nevis (ing. Ben Nevis) — Britaniyanın ən yüksək dağıdır.

Devid Akselrod (22 fevral 1955, Aşağı İst-Sayd[d], Nyu-York ştatı və ya Manhetten, Nyu-York ştatı) — 2006–2008-ci illərdə ABŞ-də prezident seçkiləri zamanı Barak Obamanın seçkiqabağı təbliğat Qərargahının baş strateqi olmuşdur. 2009-cu ilin yanvar ayından 2011-ci ilin fevral ayınadək ABŞ prezidenti Barak Obamanın böyük məsləhətçisi vəzifəsində işləmişdir. 1976–1984-cü illərdə Chicago Tribune qəzetinin peportyoru və siyasi icmalçısı işləmişdir. 1984-cü ildən siyasi məsləhətçidir. 1985-ci ildə öz xüsusi Axelrod & Associates siyasi-məsləhət kompaniyasının (hazırda AKP&D Message and Media adı ilə tanınır) əsasını qoymuşdur. == Tərcümeyi-halı == Devid Akselrod (ingilis dilində: David Axelrod) 22 fevral 1955-ci ildə Nyu-Yorkda orta təbəqəyə məxsus yəhudi ailəsində anadan olmuşdur. Onun atası Cozef Akselrod (Joseph Axelrod) psixoloq, anası Miril Akselrod (Myril Axelrod) 1940-cı illərdə sol-siyasi istiqamətli RM qəzetinin jurnalisti olmuş, sonralar reklam biznesi sahəsində çalışmışdır.. Onun valideynləri ilk dəfə Devidin 5 yaşı olanda, tamamilə isə 1968-ci ildə ayrılmışlar. Cozef Akselrod bacısı Coan (Joan) ilə birlikdə ansı ilə birlikdə yaşamalı olmuşlar.. Cozefin sonralar özünün "ən yaxşı dostu və qəhrəmanı" adlandırdığı atası oğlunun 19 yaşı olanda intihar etdi..

Devid Emil Andersen - (ing. David Emil Andersen; 23 iyun 1980, Melburn) 23 iyun 1980-cı ildə Melburnda anadan olmuşdur. Avstraliyanın "Melburn Yunayted" və Avstraliya komandasında çıxış edən peşəkar Avstraliya basketbolçusu. Mərkəz və ağır forvard mövqeyində oynayır. "Virtus" (2001) və "OMİK" Moskva (2006, 2008) komandalarının tərkibində üç qat Avropa çempionatının qalibidir. O, eyni zamanda Danimarka vətəndaşıdır. == Tərcümeyi-halı == Devid Andersen Avstraliya idman institutunu bitirmişdir. O, 1998-ci ildə ilk dəfə "Vullonqonq Xoks" klubu ilə müqavilə imzalamış və həmin komandanın tərkibində Avstraliyanın Milli basketbol liqasında bir mövsüm oynamışdır. 1999-cu ildə Andersen Avropaya getmiş və İtaliyanın "Virtus" komandasında çıxış etmişdir. 2001-ci ildə o, "Virtus" komandasının tərkibində ilk dəfə basketbol üzrə Avropa çempionatının qalibi olmuşdur.

Devid Akselrod (22 fevral 1955, Aşağı İst-Sayd[d], Nyu-York ştatı və ya Manhetten, Nyu-York ştatı) — 2006–2008-ci illərdə ABŞ-də prezident seçkiləri zamanı Barak Obamanın seçkiqabağı təbliğat Qərargahının baş strateqi olmuşdur. 2009-cu ilin yanvar ayından 2011-ci ilin fevral ayınadək ABŞ prezidenti Barak Obamanın böyük məsləhətçisi vəzifəsində işləmişdir. 1976–1984-cü illərdə Chicago Tribune qəzetinin peportyoru və siyasi icmalçısı işləmişdir. 1984-cü ildən siyasi məsləhətçidir. 1985-ci ildə öz xüsusi Axelrod & Associates siyasi-məsləhət kompaniyasının (hazırda AKP&D Message and Media adı ilə tanınır) əsasını qoymuşdur. == Tərcümeyi-halı == Devid Akselrod (ingilis dilində: David Axelrod) 22 fevral 1955-ci ildə Nyu-Yorkda orta təbəqəyə məxsus yəhudi ailəsində anadan olmuşdur. Onun atası Cozef Akselrod (Joseph Axelrod) psixoloq, anası Miril Akselrod (Myril Axelrod) 1940-cı illərdə sol-siyasi istiqamətli RM qəzetinin jurnalisti olmuş, sonralar reklam biznesi sahəsində çalışmışdır.. Onun valideynləri ilk dəfə Devidin 5 yaşı olanda, tamamilə isə 1968-ci ildə ayrılmışlar. Cozef Akselrod bacısı Coan (Joan) ilə birlikdə ansı ilə birlikdə yaşamalı olmuşlar.. Cozefin sonralar özünün "ən yaxşı dostu və qəhrəmanı" adlandırdığı atası oğlunun 19 yaşı olanda intihar etdi..

Ser Devid Frederik Attenboro (ing. Sir David Frederick Attenborough; 8 may 1926[…], London) — ingilis teleaparıcı və təbiətşünas. 1960-lar və 1970-lər arasında BBC baş menecerlərdən biri olmuş. Aktyor və rejissor Riçard Attenboronun qardaşıdır. == Həyatı == Devid Attenboro 1926-cı ilin mayın 8-də Midlseks qraflığının İslevors şəhərində anadan olub. O, atası Frederik direktoru olan Lester Universitetinin kampusunda yerləşən Kolec Hausunda böyüyüb. Onun böyük qardaşı Riçard aktoyor, rejissor və iş adamı idi. Kiçik qardaşı Con isə Alfa Romeo şirkətinə işləyirdi. Bundan əlavə, İkinci Dünya Müharibəsi zamanı onun valideynləri könüllü şəkildə Qaçqın Uşaqlar Hərəkətinə qoşularaq, Almaniyadan iki yəhudi qıza qəyyumluq edirdilər.Uşaqlığında Attenboro qalıqları, daşları və təbii nümunələri yığırdı. Bu kolleksiyanı cavan Caketta Houks tərifləyəndə, o bundan heyranlanmışdı.

Devid Bekhem (ing. David Beckham, 2 may 1975[…], London) — keçmiş ingilis futbolçusu. Devid Bekhem İspaniyanın Real Madrid və İngiltərənin Mançester Yunayted, Preston North End, ABŞ-nin Los-Anceles Qalaksi, İtaliyanın Milan klublarının şərəfini qoruyub, UEFA Çempionlar Liqası, Qitələrarası Kuboku, İngiltərə və İspaniya çempionluğu, Superkubokunu qazanıb. Bekhem 20 illik futbolçu karyerası ərzində 19 dəfə zəfər sevinci yaşayıb. Onlardan 10-u isə ölkə çempionluğudur. Həmçinin Devid 4 ölkədə çempion olan ilk ingilis futbolçusudur.1 sentyabr 1996-cı ildə milli komandanın heyətində debüt etmişdir. 6 il — 2000–2006-cı illərdə milli komandanın kapitanı olmuşdur. İngiltərə millisinin heyətində meydan oyunçuları arasında matç sayında rekordçudur.Xeyli fərdi mükafatının sahibidir. 2004 və 2010, 2011-ci ildə dünyanın ən ödənişli futbolçusu sayılıb. O, iki dəfə FİFA tərəfindən keçirilən "İlin futbolçusu" mükafatı uğrunda səsvermədə ikinci yer tutub.

Devid Benatar — (ingiliscə David Benatar) cənubi afrikalı filosof və yazıçı, Keyptaun universitetinin professoru. "Better Never to Have Been: The Harm of Coming into Existence" əsərindən sonra məşhurluq qazanmışdır. O, bu əsərində antinatalizm mövqeyindən çıxış edərək irəli sürür ki, doğulmaq hər mövcud insan üçün zərərdir, və nəticədə duyğulu varlıqların dünyaya gəlişi bir çox mənəvi problemlərlə doludur. == Benatar Asimmetriyası == Devid Benatar hesab edir ki, nə qədər ki zərər yetirilməsi etik cəhətdən yanlış hərəkətdir, onda ona qarşı mübarizə aparmaq lazımdır, və beləliklə də yeni həyatların yaranmasına qarşı etik bir vacibiyyət olmalıdır, çünki yeni bir canlının dünyaya gəlməsi ( istənilən növ canlı ) öz-özlüyündə elə həmin canlıya zərər verir. Benatarın fikrincə istənilən duyğulu varlıqların mövcudluğu, onun həyat şəraiti daimi yaxşılaşsa belə, əzaba məhkumdur. Benatarın arqumentlərindən biri demoqrafik etika ilə bağlı olan "Benatar asimmetriyası"-dır və aşağıdakı tezislərə əsaslanır: Əzabın mövcudluğu — qəzəb Zövqün mövcudluğu — fayda Əzabın yoxluğu — fayda, bu fayda kimsə tərəfindən yoxlanılmasa belə Zövqün yoxluğu pis deyil, əgər bu zövqün yoxluğundan zərər çəkən kimsə yoxdusa. Bu tezislər belə izah edilir ki, fərdin mövcudluğu özündə həm əzabı, həm də zövqü birləşdirir. Həmçinin fərdin yoxluğu neqativ nəticələrə səbəb olmur və bütün əzablardan qaçmağa imkan yaradır. Mövcud olmayan subyekt fayda əldə etmir, çünki onun fayda əldə etməyə ehtiyacı qalmır. Devid Benatara görə istənilən əzab dünyaya gəlmənin zərərini etiraf etmək üçün kifayətdi.

Devid Beq (ing. David Begg) — İrlandiya Həmkarlar İttifaqları Konqresinin sədri; İrlandiya Milli Bankının direktoru.

Devid Boqqs (17 iyun 1950, Vaşinqton – 19 fevral 2022) — amerikalı elektrik və radio mühəndisi, kompüter şəbəkələri üçün müasir İnternet protokollarının, fayl-serverlərin, şlüzlərin və şəbəkə kartlarının prototiplərinin müəllifi, Ethernet texnologiyasının banilərindən biri. 1976-cı ildə o, assistenti olduğu amerikalı mühəndis Robert Metkalfla (Robert Metcalfe) birlikdə Ethernet texnologiyasının fəaliyyət prinsipinin əks olunduğu "Ethernet: Distributed Packet-Switching For Local Computer Networks" adlı kitab dərc etdirmişdir.

Devid Boui (ing. David Bowie,/ˈdeɪvɪd ˈboʊ.i/; əsl adı Devid Robert Cons (ing. David Robert Jones); 8 yanvar 1947, Brikston, London, Böyük Britaniya — 10 yanvar 2016, Manhetten, Nyu-York, ABŞ) — britaniyalı rok musiqiçisi, müğənni və mahnı müəllifi, həmçinin prodüser, rəssam və aktyor kimi fəaliyyət göstərmişdi. Musiqi sənayesinin aparıcı musiqiçisi, 20-ci əsrin ən nüfuzlu musiqiçilərindən biri hesab olunur. Xüsusilə 1970-ci illərdə Boui yenilikçi fəaliyyətnə görə tənqidçilər və musiqiçilər tərəfindən yüksək qiymətləndirilirdi. Onun karyerası yenilik ixtira ilə və vizual təqdimatla yadda qalmışdır, musiqisi və səhnə sənəti isə populyar musiqiyə əhəmiyyətli təsir göstərmişdi. 50 il ərzində o, musiqi ilə məşğul olub. İllər ərzində tərzini tez-tez dəyişməsinə görə və yaradıcılığını uğurla aktual musiqi janrlarına uyğunlaşdırdıqna görə "rok musiqi xamelyonu" ləqəbini almışdı..

Devid Brayan (ing. David Bryan; əsl adı David Bryan Rashbaum) — ABŞ musiqiçisi. Bon Jovi qrupunun pianoçusu. Devid Brayan Raşbum 7 fevral 1962-ci ildə Nyu Cersidə doğulmuşdur. 7 yaşında piano çalmağa başladı. Edison'daki J.P. Stevens liseyindən məzun oldu. Culliard'da professor olan Emery Hack ilə 13 il işləyən musiqiçin atası Eddi Raşbum trompet çalırdı. 1983-ci ildə Con Bon Covi, Mercury Records ilə albom razılaşması etdikdən sonra liseydən bəri dostu olan Devidi qrupa çağırması ilə Culliard'dakı təhsilini yarıda buraxdı və Devid, Bon Jovi qrupunun pianoçusu olaraq yoluna davam etdi. 90-cı illərin sonlarında, Brayan evdə bir mişar qəzasında az qala barmaqlarını itirmişdi. 1 il davam edən reabilitasiya və müalicənin ardından, Brayan barmaqlarını hərəkət etdirmə bacarığını yenidən qazandı və piano çalmağa davam etdi.

Devid Bredli (aktyor, Böyük Britaniya) — Böyük Britaniya aktyoru. Devid Bredli (aktyor, ABŞ) — ABŞ aktyoru. Devid Bredli (mühəndis) — peşəkar İT mühəndisi.

Devid Cintoli (ing. David Giuntoli, 18 iyun 1980, Miluoki, Viskonsin) — Amerikalı aktyordur. NBC-nin fövqəltəbii dram serialı olan Qrimm-də detektiv Nik Burkart obrazını canlandırıb. Bundan başqa o 13 Saat: Benqazinin gizli əsgərləri (2016) və Buddyun (2016) kimi filmlərdə də çəkilib. Hal-hazırda Bir milyon kiçik şey televiziya serialında Eddi Saville obrazını canlandırır. == Həyatı == Cintoli Viskonsin ştatının Milwaukee şəhərində Meri və Devid Cintolinin ailəsində anadan olub. Atası italyan, anası isə polyak və alman əsillidir. O Missuri ştatının Sent-Luis şəhərinin ətrafındakı Huntleydə böyüyüb. Gən oğlanlıq vaxtlarında çox atletik olmadığını etiraf edən Giuntoli "Orta məktəbdə oxuyanda boyum indikindən 90 sm qısa idi" deyib. Sözlərinə başının eyni ölçüdə qaldığını əlavə edib.

Devid Uilyam Duxovni və ya Duxovnıy (ing. David Duchovny; 7 avqust 1960[…], Nyu-York, Nyu-York ştatı) — ABŞ aktyorudur. == Həyatı == Devid Uilyam Duxovni 7 avqust 1960-cı ildə ABŞ-nin Nyu-York şəhərində doğulmuşdur. Anası şotland əsilli, atası Amram Duxovni (1927–2003) isə rus yəhudilərindən biri olub, bir çox ktabların müəllifidir. Amram Duxovni əvvəllər soyadındakı "x" hərfini "k" kimi yazılmasını demişdi. Lakin sonralar soyadı əvvəlki kimi yazılmağa başlandı. Oğlunun adı "David" isə yəhudi peyğəmbəri Davud peyğəmbərin sözündən götürülmüşdü. Devid Duxovn məktəbdə yaxşı oxumuş və Prinston Universitetinin pedaqoq fakultəsində təhsil almışdı. Daha sonra Yel Universitetinin aspiranturasında təhsilini davam etdrmiş və ingilis ədəbiyyat üzrə magistrliyi oxumuşdu. İlk dəfə 1987-ci ildə televiziyada yayımlanan "Löwenbräu" pivə reklamında peyda olur və cazibədarlığı sayəsində filmlərə çəkilməyə başlayır.

Devid Ekkroyd (ing. David Ackroyd, 30 may 1940) - ABŞ aktyorudur. Devid Ekkroyd 1963-cü ildə Rut Liminq (ing. Ruth Liming) ilə ailə həyatı qurmuş və ondan iki qız övladı dünyaya gəlmişdi.

David John Fletcher MBE (1942, Birləşmiş Krallıq) — zirehli müharibə tarixində, xüsusən də Birləşmiş Krallıqda ixtisaslaşmış ingilis hərbi tarixçisidir. O, 1982-ci ildən 2012-ci ilin dekabrına qədər Bovinqtondakı Tank Muzeyinin əməkdaşı olub və muzeyin ən uzun müddət xidmət edən əməkdaşı olub. Həmin ilin əvvəlində o, Kaliforniyada keçirilən tanklar üzrə beynəlxalq simpozium olan "Operation Think Tank" simpoziumunda panel iştirakçısı olub. O, həmçinin Tank Muzeyi üçün YouTube kimi müasir medianı təqdim edir. David Fletcher, The Tank Museum YouTube kanalında tamaşaçılara Muzeyin kolleksiyasındakı müəyyən bir tank haqqında qısa məlumat verdiyi "Tank Chats" (Tank söhbətləri) adlı müntəzəm video seriyasının müəllifi və aparıcısıdır.Bovinqtondakı son ilində o, zirehli müharibə tarixindəki xidmətlərinə görə Kraliçanın Yeni İl Mükafatları Siyahısında Britaniya İmperiyası Ordeni ilə təltif edilmişdir. == Nəşr edilmiş əsərləri == Onun nəşrlər siyahısı 30 kitab da daxil olmaqla olduqca genişdir. Bunların bir çoxu həmin mövzuda standart əsərlər hesab olunur. Fletcher, David. Cromwell Tank: Vehicle History and Specifications. The Tank Museum.

Devid Vest Milli Basketbol Assosasiyasına daxil olan Qolden Steyt Various komandasında oynayan peşəkar basketbolçudur. O, 1980-cı ilin avqust ayının 29-da anadan olub. O Xarvier Universitetinin basketbol komandasında oynayıb. Vest iki dəfə NBA all starı (2008-2009) və 2017-ci ildə NBA çempionu olub. == Orta məktəb və kollec illəri == O Hanver Manhet orta məktəbini və Virciniya ştatında Şimali Karolina və Harver Hərbi məktəbi bitirib. O ilk dəfə Hangreyvdə 1998-99-cu illərdə basketbol oynamağa başlayır. Harverde o çıxış edərək öz peşəkarlığın göstərir və Atlanta 10-na daxil olur. Vest bu zaman 11.7 xal və 9.2 rebonud qazanır. Sonralar o Lonq Aysland Universitetinde çıxış edir. Burada da kifayet qeder xal elde edir.

Devid Vest Milli Basketbol Assosasiyasına daxil olan Qolden Steyt Various komandasında oynayan peşəkar basketbolçudur. O, 1980-cı ilin avqust ayının 29-da anadan olub. O Xarvier Universitetinin basketbol komandasında oynayıb. Vest iki dəfə NBA all starı (2008-2009) və 2017-ci ildə NBA çempionu olub. == Orta məktəb və kollec illəri == O Hanver Manhet orta məktəbini və Virciniya ştatında Şimali Karolina və Harver Hərbi məktəbi bitirib. O ilk dəfə Hangreyvdə 1998-99-cu illərdə basketbol oynamağa başlayır. Harverde o çıxış edərək öz peşəkarlığın göstərir və Atlanta 10-na daxil olur. Vest bu zaman 11.7 xal və 9.2 rebonud qazanır. Sonralar o Lonq Aysland Universitetinde çıxış edir. Burada da kifayet qeder xal elde edir.

Devid Yum (ing. David Hume; 26 aprel (7 may) 1711[…], 7 may 1711, 26 aprel 1711 və ya 1711, Edinburq[…] – 25 avqust 1776[…], Edinburq) — məşhur şotland filosofu, empirizm və aqnostisizmin nümayəndəsi, ingilis maarifçiliyinin ən məşhur xadimlərindən biridir.. == Həyatı == Yum 1711-ci ildə Şotlandiyanın Edinburq şəhərində bir hüquqşünas ailəsində anadan olmuşdur. O, Edinburq Universitetində mükəmməl təhsil almış, İngiltərənin Avropadakı diplomatik missiyalarında işləmişdir. Fəlsəfi fəaliyyətə Yum "İnsan təbiəti haqqında traktat"-ın ilk iki hissəsini nəşr etməklə 1739-cu ildə başlamışdır. Bir ildən sonra traktatın ikinci hissəsi işıq üzü görmüşdür. Sonralar Yum bu ideyaların üzərində işləmiş və "İnsan idrakı haqqında" adı altında ayrıca bir kitab da nəşr etmişdir. Bir çox əsərin, o cümlədən, 8 cildlik "İngiltərə tarixi"nin müəllifidir. D.Yumun həyatında ən parlaq və məhsuldar dövr onun Şotlandiyanın Milli Kitabxanasında çalışdığı dövrdür. Belə ki, az maaş almasına baxmayaraq kitabların içərisində olmaq ona bir sıra gələcək əsərləri üçün material toplamaq imkanı vermişdi.

Devid Zalsberq (4 may 1981) — Avstraliyanı təmsil edən stolüstü tennisçi. == Karyerası == Devid Zalsberq Avstraliyanı 2004-cü ildə Afina şəhərində baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və cüt turnirdə 17-ci pillənin sahibi olub. Daha sonra Devid Zalsberq Avstraliyanı 2008-ci ildə Pekin şəhərində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 65-ci, Komanda turnirində isə 9-cu pillənin sahibi olub.

Devid İston (ing. David Easton 24 iyun 1917, Toronto – 19 iyul 2014) — ABŞ və Kanada politoloqu. O, ABŞ-də bu sahə üzrə qabaqcıl alimlərdən biri hesab edilir. == Həyatı == Devid İston 1917-ci ildə, o zaman Britaniya imperiyasının bir hissəsi olan Kanadanın Toronto şəhərində anadan olmuşdur. O, 1939-cu ildə Toronto Universitetində humanitar elmlər üzrə bakalavr dərəcəsi almışdır. İston Harvard Universitetində 1943-cü ildə magistr dərəcəsi və 1947 -ci ildə doktorluq dərəcəsi almışdır. O, elə həmin il Çikaqo Universitetində Siyasi Elmlər Departamentində assistent kimi əmək fəaliyyətinə başlamışdır. İston 1943–1947-ci illərdə Harvard Universitetində aspirantura müəllimi kimi çalışmışdır. O, 1981-ci ildən Kaliforniya İrvin Universitetində professor olmuşdur. İston 1968–1969-cu illərdə Amerika Siyasi Elmlər Assosiasiyasının prezidenti olmuşdur.

Arvid David Hummel (Arvid David Hummel; 30 aprel 1778 – 20 oktyabr 1836) Isveç entomoloqu. == Ədəbiyyat == Tommila, P. 1963 [Hummel, A. D.] Ann. Ent. Fennici 29, 152–170.

Devid Foster (ing. David Foster) — dünya şöhrətli Kanada musiqiçisi.

Cavid — kişi adı; təxəllüs. Hüseyn Cavid İsmayılov — Animator. Fon rəssamı. İkinci rəssam. Fazaçı rəssam. Dekor rəssamı. Cavid Təvəkkül — rejissor, ssenari müəllifi. Cavid İmamverdiyevCavid İmamverdiyev (rejissor) — rejissor Cavid İmamverdiyev (futbolçu) — futbolçuCavid Əliyev — Operator Cavid Əhədov — Rejissor Cavid Səfərov — Cavid Səmədov — Cavid Cabbarzadə — Cavid Xaspoladov Cavid Manafov — Cavid Xıdırov —Bu təxəllüsü olan tanınmış şəxslər Hüseyn Cavid — Azərbaycan şairi Turan Cavid — C.Cabbarlı adına Azərbaycan Dövlət Teatr Muzeyinin direktoru, şair Hüseyn Cavidin qızı.

Cədid (Liviya) — Liviyanın cənub-qərbindəki Fəzzan bölgəsində, Böyük Səhrada vadi şəhər

Qoz, Cəviz və ya Girdəkan(lat. Juglans) — Qozkimilər fəsiləsinə aid cins. Qışda yarpağını tökən ağaclardandır. Gənc sürgünlərin özü bölməlidir. Tumurcuqlar az sayda markalarla örtülmüşdür. Yarpaqcıqların kənarları bəzi növlərdə incə dişli, bəzilərdə isə düzdür (tam kənarlı). Yarpaqcıq sayı növlərə görə (3) 5-23 arasında dəyişir. Çiçəklər bir evciklidir. Kişi çiçəklər bir əvvəlki ilin sürgünlərində yan vəziyyətli, aşağıya sallanan pişikcik halında qurul meydana gətirər. Qurullar budaqlanmamışdır.

David — kişi adı və təxəllüs David (Mikelancelo) - italyan rəssam, heykəltaraş və memarı David Rikardo — ingilis iqtisadçısı. David Vudord - Amerikan yazıçısı və dirijoru David Vendetta - fransız DJ və prodüser. David Vilya - ispan futbolçu David Alaba — Avstriya futbolçusu, David Neres - peşəkar Braziliya futbolçusu David Faupala - Fransalı futbolçu David Məmmədov — Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin emal üzrə vitse-prezidenti. David Foenkinos — fransız yazıçısı və ssenaristi. Jak-Lui David - fransız rəssam və pedaqoqu. David Silva - Mançester Sitinin və İspaniya milli futbol komandasının yarımmüdafiəçisi David de Xea — ispan futbolçu, David Miller — amerikali tenor David Production — Yaponiya animasiya studiyası. David (Bernini) - Covanni Lorenso Bernini tərəfindən işlənmiş həyat ölçülü mərmər heykəl David Luiz - "Çelsi"nin və Braziliya milli futbol komandasının müdafiəçisi. David Livinqston — şotland əslli missioner, Afrikanın görkəmli cöğrafi tədqiqatçısı. II David — Kaxeti çarı. David Hilbert — alman riyaziyyatçısı, David Qrossman —yəhudi yazıçı.

Fərid — kişi adı.

Həviq — İranın Gilan ostanında yerləşən şəhər. == Əhali == Həviq şəhəri 4,194 nəfər əhalisi olmaqla Astaradan 30 kilometr güneydə yerləşibdir. Əhalisi əsasən azərbaycan türklərindən ibarət olaraq , azərbaycan türkcəsində danışırlar və şiədirlər. Həviqə yaxın olan bəzi dağ kəndlərdə isə sünni inanclı talışlarda yaşayırlar. Şəhərdə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 1,237 nəfər yaşayır (289 ailə). == İqtisadiyyat == Həviqlilərin əsas qazanc qaynağı əkinçilik və maldarlıqdandır. Əsas məhsulları düyü,ağartı məhsulları,bal,gilas və kartofdur. == Görməli yerlər == Həviqin fətulla məhəllə kəndinin yaxınlığında və sıx meşələr içində yerləşən Zümürrüd şəlaləsi bu məntəqənin gözoxşayan guşələrindən olmaqla 48 metr hündürlüyə malikdir.

Nəcis — heyvanların həzm artıqlarından yaranan və anal dəlik yolu ilə bədəndən atılan maddələr. Gün ərzində yeyilən qidalar uzun həzm prosesindən keçir. Bu proses əsnasında orqanizm özünə lazım olan maddələri alır. Lazımsız maddələr isə nəciz şəklində ifraz edilir. Həzm prosesi bir çox heyvanda bənzər şəkildə gedir. Bununla belə növlərin bir-birindən fərqli bir çox xüsusiyyəti də vardır. Zibil qurutma kabızlık adlanan stop dövrü bozukluklarına səbəb ola bilər.Məməlilər nəcislərini və sidiklərini ayrı-ayrı dəliklərdən ifraz edirlər. Bu canlıların həm anal dəliyi, həm də sidik kanalları vardır. Skeleti olan bütün digər hayvanlarınsa, quşlarda olduğu kimi (kloaka adı verilən) tək bir nəcis və sidik ifraz edən dəlikləri vardır. Bəzi heyvanlar, göbələklər və bakteriyalar təbiəti həm də nəcisdən təmizləyirlər.

Nədim (Əhməd Nədim; 1681[…], Konstantinopol – 1730[…], Konstantinopol) — Osmanlı şairi. == Həyatı == Nədim 1681-ci ildə Konstantinopolda doğulmuşdur. 1730-cu ildə Konstantinopolda vəfat etmiş, Qaracaəhməd qəbiristanlığında dəfn olunmuşdur. Osmanlı divan ədəbiyyatının ən önəmli şairlərindən olan Əhməd Nədim də xalq şeiri formalarında şeirlər yazmış, dünyəvi eşqi vəsf etmiş, şeirdə sünilikdən qaçaraq real həyat səhnələrinin təsvirinə meyl etmişdir. Nədim xalq şeir formalarına müraciət edən ilk osmanlı şairlərindən olmuşdur.AMEA M. Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunda osmanlı ədəbiyyatının klassiki Nədiminin əlyazmaları qorunur.

Nəmin — İranın Ərdəbil ostanındakı Nəmin şəhristanının inzibati mərkəzi. 2006-cı ilin hesablamalarına görə əhalisinin sayı 10 117 nəfər və 2,690 ailədən ibarət idi.. Əhalisinin əksəriyyəti azərbaycanlılardan ibarətdir və azərbaycan türkcəsində danışırlar. İslamın şiə məzhəbinə etiqad edirlər.

Nəqdi-i Ülya (Meşkinşəhr) — İranın Ərdəbil ostanının Meşkinşəhr şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. Nəqdi-i Süfla (Meşkinşəhr) — İranın Ərdəbil ostanının Meşkinşəhr şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.

Nəsil— başlanğıcını bir ümumi əcdaddan götürən, birlikdə yaşayıb-işləyən, ümumi əmlakı olan qohumlar kollektivi. Nəsil (qəbilə) icması "ağıllı insan"ın meydana gəlməsi ilə yaranır. Qəbilə icması insan sürüsündən daha çox möhkəm və mütəşəkkil idi.Nəsil — (ing. generation, ru. поколение) — Verilənlərin saxlanması sistemlərində: bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqəli olan fayllar toplusunun ayrılması (xüsusiləşməsi) sxemi; ən əski variant "baba", sonrakı "ata", ən yeni isə "oğul" adlanır. 2. Proqramlaşdırmada: proqramın çalışması gedişində yaranan proseslərin (məsələlərin) "nəsil" proseslərini təsvir etmək üçün istifadə olunan analoji terminlər çoxluğu (ulubaba, ata, övlad). 3. Aparat təminatında: kompüterlərin, onlarda istifadə olunan texnoloji yeniliklərin növləri üzrə təsnifatı. Nəsillərin hesablanması elektronlampalar əsasında yaradılmış ilk kompüterlərdən başlayıb və hazırda beşinci nəslə çatıb.

Navahi və ya Navahı: Navahi (Ağsu) — Azərbaycan Respublikasının Ağsu rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Nəvai (Xoy) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Xoy şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.

Aladizgə (fars. الاديزگه‎) — İranın Ərdəbil ostanının Nəmin şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Coğrafi yerləşməsi == Mərkəzi şəhristanının Nəmin bölgəsində, Ərdəbil şəhərindən 22 km. şərqdə, Ərdəbil-Astara avtomobil yolunun 10 kilometrliyindədir. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 1,540 nəfər yaşayır (266 ailə).

Arvid Karlsson (ing. Arvid Carlsson; 25 yanvar 1923[…], Uppsala – 29 iyun 2018[…], Göteborq) - İsveç farmakoloqu, 2000-ci ildə Pol Qrinqard və Erik Kandellə birgə sinir sistemində siqnal ötürülməsinə dair kəşflərinə görə Nobel mükafatına layiq görülüb. == Həyatı == Arvid Karlsson 1923-cü ilin yanvar ayının 25-i İsveçdə, Uppsala şəhərində orta təbəqədən olan ziyalı ailəsində anadan olub. 1941-ci ildə Lund Universitetinə daxil olur, 1951-ci ildə tibb elmləri doktoru elmi dərəcəsi alır. 1944-ci ildən farmakologiya kafedrasında asistent kimi çalışır. 1951-ci ildə yardımçı professor, 1956-cı ildə dosent (Associate Professor) adına layiq görülür. 1955-1956-cı illərdə ABŞ-nin Milli Ürək İnstitutunda Kimyəvi Farmacologiya Laboratoriyasında qonaq professor olub. 1959-cu ildə İsveçin Qotenburq Universitetində farmakologiya üzrə professor olur (1959-1976 illərdə müdir). == Üzvlüklər == 1962 -Uluslararası Neyro-Psixofarmakoloji Kollegiyasının (Collegium Internationale Neuro-Psychopharmacologicum) üzvü (Prezident 1978-1980). 1968 -nQotenburqda Texniki və Humanitar Elmlər üzrə Kral Cəmiyyətinin 1972 - Yapon Farmakoloji Cəmiyyətinin xarici üzvü 1974 - Amerikan Neyropsixofarmakoloji Kollecinin xarici üzvü 1974 - Alman Farmakoloji Cəmiyyətinin müxbir üzvü 1975 - İsveç Kral Elmlər Akademiyasının üzvü 1983 - Qotenburq Tibbi Cəmiyyətinin fəxri üzvü 1989 - Avropa Akademiyasının (Academia Europaea) üzvü 1991 - Bioloji Psixiatriya üzrə Cəmiyyətlərinin Dünya Federasiyasının fəxri üzvü 1992 - Uluslararası Neyro-Psixofarmakoloji Kollegiyasının fəxri üzvü 1992 - Tibb və Psixitriya Akademiyasının (Academia Medicinae & Psychiatriae) fəxri üzvü 1996 - ABŞın Milli Elmlər Akademiyasının Tibb İnstitutunda ortaq xarici üzvü 1997 - İsveç Bioloji Psixiatriya Cəmiyyətinin fəxri üzvü 1998 - Alman Bioloji Psixiatriya Cəmiyyətinin fəxri üzvü 1999 - Skandinav Psixofarmakoloji Cəmiyyətinin fəxri üzvü 2000 - Qərbi İsveçin Parkinson Assosiasiyasının (Parkinsonföreningen i Västra Sverige) fəxri üzvü == Ödüllər və mühazirələr == 1947 - Lund Universitetinin (İsveç) Magnus Blix adına Ödülü 1970 - Parkinson Xəstəliyi Fondunda (Nyu-York) İlk İllik Ceyms Parkinson Mühazirəsi və Ödülü - Per Dabb Qızıl Medalı, neurokimya sahəsində araşdırmalarına görə, Qotenburq Tibbi Cəmiyyəti 1973 - San Dieqo Neyrologiya Cəmiyyətinin (Kaliforniya) İkinci İllik Qrass Fondu Mühzairəsi 1974 - Oslo Universitetinin (Norveç) Anders Yare Tibbi Ödülü 1975 - American Psixiatrları Kollecinin (Feniks, Arizona) Stenli R. Din Mühazirə və Ödülü - antidepressantlar və neyroleptiklər üzrə araşdırmalarına görə Anna-Monika Fondunun (Münxen) Birinci Mükafatı 1978 - İsveç Kralının Medalı 1979 - Tibb üzrə Volf Ödülü, Yerusəlim, İsrail (R. V. Sperri və O. Hornikviçlə birgə).

Arvid Pettersson (31 mart 1893 — 7 may 1956) — İsveçli keçmiş peşəkar velosiped yarışçısı. Arvid Pettersson İsveçi 1912-ci ildə V Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. == Karyerası == Arvid Pettersson birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 1912-ci ildə qatıldı. O, Stokholmda baş tutan V Yay Olimpiya Oyunlarında iki yarışda iştirak etdi. Yarışı sona qədər başa vura bilmədi.

Arxazlı (fars. ارخازلو‎) — İranın Ərdəbil ostanının Nəmin şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 671 nəfər yaşayır (136 ailə).

Ağayarlı (fars. اقايارلو‎) — İranın Ərdəbil ostanının Nəmin şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 40 nəfər yaşayır (11 ailə).

Ağqala - İranın Ərdəbil ostanında kənd.. == Coğrafi yerləşməsi == Mərkəzi şəhristanının Nəmin bölgəsində, Ərdəbil şəhərindən 33 km şimalda, Germi-Ərdəbil avtomobil yolunun 2 kilometrliyindədir.

Ağzamankəndi (fars. اغزمان كندي‎) — İranın Ərdəbil ostanının Nəmin şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 96 nəfər yaşayır (23 ailə). == Coğrafi yerləşməsi == Mərkəzi şəhristanının Nəmin bölgəsində Ərdəbil şəhərindən 15 km şimalda, Ərdəbil-Meşkinşəhr avtomobil yolunun 6 kilometrliyindədir.

Fəridəddin Gəncşəkər və ya Baba Fərid (fars. حضرت بابا فرید الدّین مسعود گنج شکر‎, pənc. حضرت بابا فرید الدّین مسعود گنج شکر, ਫ਼ਰੀਦ-ਉਦ-ਦੀਨ ਗੰਜਸ਼ਕਰ) (1173–1266) və ya (1188 (584 Hicri) – 7 may, 1280 (679 Hicri)) — Pakistan və Hindistanın görkəmli din xadimi, şair, filosof, alim. == Həyatı == Baba Fərid adı ilə tanınmış Fəridəddin Məsud Şəkərgənc 1173-cü ildə Hindistanın Pəncab əyalətində nüfuzlu ailədə dünyaya göz açmışdır. Onun nəsil şəcərəsi bir versiyaya əsasən, Həzrət Əliyə (ə), digərinə görə isə, Həzrət Ömərə (r.a.) çəkir. Kiçik yaşlarından etibarən ailəsi tərəfindən dini qanunlara uyğun tərbiyə edilmişdir. "Şəkərgənc" təxəllüsü almasının səbəbi haqqında xalq arasında rəvayətlər mövcuddur. Onlardan birində qeyd edilir ki, anası Məryəm Bibi ona namaz qılmağı öyrədərkən, səccadənin altına bir qədər şəkər qoyur və namaz bitdikdən sonra şəkəri ona mükafat verirmiş. Lakin bir gün "şəkər qoymaq" ananın yadından çıxsa da, orada şəkər peyda olur. Məhz bu hadisədən sonra ona "Şəkərgənc" (şəkər xəzinəsi) adı verilmişdir.