Поиск по словарям.

Adi qızılgöz (lat. Chrysopa carnea) — buğumayaqlılar tipinin torqanadlılar dəstəsinin qızılgözlər fəsiləsinə aid olan növ. == Xarici quruluşu == Adi qızılgözün yaşlı fərdləri (imaqo) ağımtıl -yaşıl rəngdə olub, meyvə və meşə sahələrində may ayından başlamış oktyabr ayına kimi çoxalaraq zərərvericiləri, xüsusilə sorucuları məhv edirlər. == Həyat tərzi == Bu faydalı yırtıcının yumurta və sürfələrinə ən çox çiçəkli meyvə ağaclarından ərik, alça, gavalı, şaftalı və dekorativ meşə ağaclarının yarpaqlarında rast gəlmək olur. Ən çox mənənələrlə qidalanırlar. İmaqo mərhələsi axşamlar elektrik işığından toplanmışdır. Belə ki, 2008-ci ilin iyun ayının 2-də axşam saat 23.00-dan 24.00-dək (bir saat müddətində) 16 ədəd, 03.06.2009-cu il tarixdə isə 22.00-dan 24.00-dək 20 ədəd adi qızılgözün yaşlı fərdləri tutulmuşdur. 2009-cu ilin iyun ayının 6-da Novxanı kəndində həyətyanı sahədə olan ərik ağacından tutulmuş bir ədəd dişi qızılgöz elə həmin gün 25 ədəd yumurta, ikinci gün 20 ədəd, üçüncü gün isə 8 ədəd yumurta qoymuşdur. İyunun 18-də tutulmuş qızılgöz isə 65 ədəd yumurta qoymuşdur. Nardaran kəndində isə, şaftalı ağacından 28.07.

Qızılqaz (lat. Phoenicopterus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qızılqazkimilər dəstəsinin qızılqazlar fəsiləsinə aid heyvan cinsi. Qızılqazlar (qırmızı flaminqolar) nadir, sayı azalmaqda olan, qışlayan və köçəri növdür. Afrikadan tutmuş, Orta Şərq, Qafqaz, Avropanın Aralıq dənizi sahillərində yayılmışlar. Xəzərdə və bütün iri daxili su hövzələrində qışlayırlar. Ən stabil qışlama yerləri – Qızılağac körfəzi, Abşeron yarımadasının Şıx sahilləri, Dəvəçi limanı, Şirvan qoruğu, Kürün deltasından cənubda, Ağgöl, Sarısu və Kür-Araz düzənliyinin digər iri gölləri. Eləcə də İranda Urmiya və Maharlı göllərində. Duzlu göllərdə və dəniz körfəzlərində məskunlaşması yüksək duzluluğu olan sularda balıqların yoxluğu şəraitində qızılqazların əsas qidası xərçəngkimilərinin geniş yayılmasıdır. Dəniz körfəzlərinin açıq dayaz sahillərində, plankton və bentosla zəngin göllərdə yaşayır. Nadir hallar istisna olmaqla Azərbaycanda yuvalamır.

Adi qızılqaz (lat. Phoenicopterus roseus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qızılqazkimilər dəstəsinin qızılqazlar fəsiləsinin qızılqaz cinsinə aid heyvan növü.

Kiçik qızılqaz (lat. Phoeniconaias minor) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qızılqazkimilər dəstəsinin qızılqazlar fəsiləsinin qızılqaz cinsinə aid heyvan növü.

Qırmızı qızılqaz (lat. Phoenicopterus ruber) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qızılqazkimilər dəstəsinin qızılqazlar fəsiləsinin qızılqaz cinsinə aid heyvan növü.

Psixoloji kinopovest Xəzərin sahilinə yaxın yerləşən Sara adasının əsrarəngiz təbiətindən, buradakı sakinlərin məşğuliyyətindən, məişətindən, adət-ənənələrindən, təzadlı mənəviyyatlarından bəhs edir. İctimai-mənəvi problemlərə toxunan bu kinolent adanın balıqçılıq qəsəbəsinin həyatının bir neçə günü haqqında danışır. Filmin titrləri: Dörd tərəfdən dənizlə əhatə olunmuş torpaq parçasına ada deyilir (coğrafiya dərsliyindən). Film aktrisa Törəxanım Zeynalovanın kinoda son işidir. Ssenari müəllifi: Əli Qafarov Quruluşçu rejissor: Tofiq Tağızadə Quruluşçu operator: Zaur Məhərrəmov Quruluşçu rəssam: Məmməd Hüseynov Bəstəkar: Aqşin Əlizadə Səs operatoru: Vladimir Savin Rejissor: Akif Rüstəmov Geyim rəssamı: Tatyana Əmirova Qrim rəssamı: V. Arapov Montaj edən: Tamara Nərimanbəyova Quraşdırılmış səhnələrin operatoru: Vaqif Muradov (V. Muradov kimi) Quraşdırılmış səhnələrin rəssamı: Mirzə Rəfiyev Rejissor assistenti: Səməd Lazımov, Nicat Feyzullayev, Esmira İsmayılova Operator assistenti: Amin Novruzov, İ. Kopanets, Vaqif Bağırov Rəssam assistenti: Tamilla Dağıstanlı Redaktor: Ədhəm Qulubəyov Dirijor: Nazim Rzayev Filmin direktoru: Bəşir Quliyev Məsləhətçi: İlyas Hüseynov Həsən Məmmədov — Fərman Şükür Bürhanov — Ağabala Tofiq Tağızadə — sədr Teymur Muxtarov Leyla Şıxlinskaya — Şəfiqə Həsənağa Turabov — Fazilov İvan Rıjov — Yakob Mitroşin Sadıq Hüseynov — Əlihüseyn Şahmar Ələkbərov — Rizvan Rafiq Əzimov — Gündüz Məmmədrza Şeyxzamanov — Mahmud T. Ksenofontova — Qora C. Ağayev Xalidə Quliyeva (Xalidə Qasımova kimi) — Validə Rafiq Kərimov Sadıq Həsənzadə — Nuru Əminə Nağıyeva S. Aslanova Sədayə Mustafayeva — Şəfiqənin anası Törəxanım Zeynalova — Əlihüseynin bacısı Eldar Əzimov E. Paşayev E. Məmmədov Lyudmila Duxovnaya Abbas Rzayev Süleyman Ələsgərov — kənd sakini İlham Namiq Kamal — bufetçi Əli Tariyel Qasımov — telemüxbir Əminə Yusifqızı — Şəfiqə (Leyla Şıxlinskaya) (titrlərdə yoxdur) Səməndər Rzayev — Muxtarov (Tofiq Tağızadə) (titrlərdə yoxdur) Yusif Vəliyev — Ağabala (Şükür Bürhanov) (titrlərdə yoxdur) Ağasadıq Gəraybəyli — Mitraşin (İvan Rıjov) (titrlərdə yoxdur) Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 246; 414.

Qızıl Qoç rayonu — Ağbaba mahalı ərazisində rayon. Mərkəzi Qızıl Qoç kəndi olub. Qızıl qoç — Rusiya kinomükafatı. Qızıl Qoç — Ağbaba mahalı ərazisində kənd. Qızıl Qoç rayonunun mərkəzi.

Qızıl Qoç rayonu, Qukasyan rayonu — Qərbi Azərbaycanın (indiki Ermənistan Respublikası) Ağbaba mahalı ərazisində rayon. Mərkəzi Qızıl Qoç kəndi olub. 1937-ci il dekabrın 31-də yaradılıb. 1938-ci ilyanvarın 4-nə kimi Qızıl qoç rayonu, həmin tarixdən etibarən isə Verin Qukasyan rayonu adlandırılıb. 1956-cı il oktyabrın 12-dən etibarən isə Qukasyan rayonu adlandırılıb. Ərazisi 547 kv.km-dir. Rayon mərkəzi Qızıl qoç qəsəbəsidir. Rayon mərkəzindən İrəvan şəhərinə olan məsafə 165 km-dir. Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət heyətinin müxtəlif fərmanları ilə rayon üzrə dəyişdirilmiş tarixi yer adları: Qərbi Azərbaycan: azərbaycanlılara qarşı genosid demoqrafik statistika güzgüsündə Arxivləşdirilib 2015-11-16 at the Wayback Machine Qərbi Azərbaycanın türk mənşəlli toponimləri Arxivləşdirilib 2014-09-04 at the Wayback Machine Vandalizm: tarixi adlara qarşı soyqırımı. Bakı, "Təhsil", 2006, 92 səh.

Qızılgül — dekorativ çiçək yetişdirmədə gülçiçəklilər fəsiləsinin itburnu cinsinə aid mədəni bitki növlərinin qəbul olunmuş adı. Qızılgülün kök sistemi milvaridir və torpağın 5 m dərinliyinə kimi işləyir. Çoxgövdəli olmaqla, budaqlıdır. 1,5–2 m hündürlükdə koldur, yaşıl və ya qırmızı-yaşıl tikanlı gövdəsi vardır. Yarpaqları gövdə üzərində növbə ilə yerləşir. İri kolunda 800–1000 ədəd çiçək əmələ gəlməklə, çiçəyində 60–120 ləçək olur. Ətraf mühitdən asılı olaraq, efiryağlı qızılgül 30–50 il ömür sürür. Bu dövrdə bitkinin budaqları tez-tez dəyişir. Qızılgüldə iki tip çoxillik budaqlar: əsas və ya anac və boyu tükənən budaqlar mövçuddur. Beş tip birillik zoğları (boy-verən, vaxtsız çıxan, yağlı, generativ və silleptik) vardır.

"Milyon qızılgül" - (lat. - Dāvāja Māriņa meitenei mūžiņu, Mari qıza həyat verdi) latviyalı bəstəkar Raimonds Pauls tərəfindən bəstələnmiş musiqi əsəri. Əsər SSRİ-də yaransa da, dünyanın bir çox ölkəsində yerli dillərdə oxunmuşdur. Sözləri latviyalı şair Leons Briedisə və musiqisi bəstəkar Raimonds Paulsa aid olan "Dāvāja Māriņa meitenei mūžiņu" (Azərbaycan dilinə tərcüməsi: Mara qıza həyat verdi) əsəri ilk dəfə 1981-ci ildə "Mikrofona aptauja" proqramında Ayya Kukule və Liqa Kreicberq tərəfindən səsləndirilmiş və həmin il qalib seçilmişdir. Paulsun ən məşhur əsərlərindən birinə çevrilən əsər, 1982-ci ildə şair Andrey Voznesenskinin sözləri ilə Alla Puqaçova tərəfindən oxunmuş və bu hali ilə bütün Sovet məkanında, daha sonra isə bütün dünyada məşhurlaşmışdır. Məhz bu səbəbdən də, əsər daha çox "Milyon qızılgül" (rus: Миллион алых роз) adı ilə tanınmışdır. Əsərin orijinal latış dilindəki versiyasında qız uşağına xoşbəxtliyi verməyi unudan anadan bəhs edərkən, rus versiyasında isə aktrisaya aşiq olmuş rəssamdan (Niko Pirosmani) bəhs edilir.

Qızılgül kəndi (Aysəsi, indi Areta) — Dərələyəz mahalında kənd. Ayısəsi İrəvan quberniyasının Şərur-Dərələyəz qəzasında, indi Keşişkənd (Yeğeqnadzor) rayonunda kənd. Rayon mərkəzindən 20 km şimal-şərqdə yerləşir. Erməni mənbələrində kəndin adı Aysəs, Aysayi, Aysası formalarında qeydə alınmışdır. Kəndin adı IX əsrdən xatırlanır. Kənddə 1873-cü ildə 219 nəfər, 1886-cı ildə 313 nəfər, 1897-ci ildə 311 nəfər, 1904-cü ildə 412 nəfər, 1914-cü ildə 453 nəfər, 1916-cı ildə 336 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır. 1918-ci ildə azərbaycanlılar erməni təcavüzünə məruz qalaraq deportasiya olunmuş və yalnız indiki Ermənistanda sovet hökuməti qurulandan sonra kəndin sakinlərindən sağ qalanlar ata-baba yurdlarına dönə bilmişdir. Burada 1922-ci ildə 254 nəfər, 1926-cı ildə 181 nəfər, 1931-ci ildə 288 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır. 1988-ci ildə kəndin sakinləri Ermənistan dövləti tərəfindən deportasiya olunmuşdur. İndi ermənilər yaşayır.

"Sub rosa" (azərb. Qızılgül altında‎) — latın dilində məxfiliyi və ya gizliliyi ifadə edən kəlmə. Qızılgülün gizlilik simvolu kimi istifadə olunduğu qədim tarixdən məlumdur. Əfsanəyə görə Erot anası məhəbbət ilahəsi Veneradan alaraq onu Qədim Misir tanrısı Horusa həsr edir ki, aşiqlər öz məhəbbətlərinin sirrini ələ verməsinlər.

Qızılgül inqilabı (gürc. ვარდების რევოლუცია - Vardebis Revolutsia / Qızılgül inqilabı) — Gürcüstanda 2003-cü ildə Dövlət Başçısı Eduard Şevardnadzenin vəzifəsini buraxmaq məcburiyyətində qalmasıyla nəticələnən sülh xalq hərəkatı. Eduard Şevardnadze, 1992-ci ildən bəri (1995 etibarən dövlət başçısı olaraq) Gürcüstanı idarə edirdi. Onun dövründə hökumətlər və dövlət başçısının ailəsi, rüşvətlə anılmağa başladı. Digər tərəfdən ölkə iqtisadiyyatı heç bir inkişaf göstərə bilmədi və Gürcüstan, Avropa standartlarına görə kasıb bir ölkə halına gəldi. Rusiyanın dəstəklədiyi iki separatçı bölgə olan Abxaziya və Cənubi Osetiya, Tbilisi rəhbərliyinin nəzarəti xaricində qaldı. Yarı separatçı Aslan Abaşidze rəhbərliyi altındakı Acarıstanda həqiqətən mərkəzi rəhbərliyin nəzarəti xaricində idi. Bu siyasi və iqtisadi böhran içində 2 noyabr 2003 tarixində parlament seçkiləri keçirildi. Eduard Şevardnadzenin siyasi ittifaqı "Yeni Gürcüstan Üçün" və Aslan Abaşidzenin "Gürcüstan Demokratik Oyanış Birliyi" qarşısında, Mixail Saakaşvilinin "Birləşmiş Milli Hərəkat"ı, parlament başçısı Nino Burcanadze ilə köhnə parlament başçısı Zurab Jvanianın "Burcanadze-Demokratla " partiyası seçkilərə girdi. 2 noyabr 2003 tarixində keçirilən parlament seçkiləri, milli və beynəlxalq müşahidəçilər tərəfindən izlənildi.

Qızılgül mənənəsi (lat. Macrosiphum rosae L.) — buğumayaqlılar tipinin bərabərqanadlılar dəstəsinin mənənələr fəsiləsinə aid olan növ. Köçəri mənənədir. İri, bozumtul-qonur rəngdədir. Arxasında uzununa qara ziyil cərgəsi vardır. Zərərverici əsasən qızılgül cinsindən olan bəzək bitkilərinə zərər verir, onların gövdə qabıqlarında və zoğların aşağı səthində çoxlu sayda topalarla yaşayırlar. Bitkinin yeni açılmış çiçəkləri və cavan zoğları ilə qidalanırlar. Sürfələrin inkişafı martın sonu və aprelin birinci ongünlüyündə, havanın orta günlük temperaturu 15–16o C olduqda başa çatır. Sürfənin, yaşlı fərd mərhələsinə keçməsi üçün 16–30 gün tələb olunur. İlk diri doğan qanadlı dişilər may ayında inkişaf edərək, yay fəsli müddətində artırlar.

Ağ qızılgül (lat. Rosa alba) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin i̇tburnu cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Sibir, Avropa, Asiya və Şimali Amerikada yayılmışdır. == Botaniki təsviri == Hündürlüyü 2-3 m olan koldur. Budaqları və gövdəsi möhkəm, qarmaqvari tikanlarla örtülmüşdür. Yarpaqları ellipsvari və ya tərs yumurtavari olmaqla 3-5 ədəddir. Yarpaqcıqlarının kənarı zəif dişlidir. Üst və alt hissədən zəif tükcüklərlə örtülüdür. Çiçəkləməsi may ayının əvvəllərindən başlayaraq iyun ayının axırına qədər davam edir. Bu növ vegetasiya müddətində bir dəfə çiçəkləyir.

Qızılgül rəngi — 330 düymlük hündürlükdə olan RGB rəng çarxı olaraq da bilinən HSV rəngli təkərində qırmızı və qəhvəyi rəngdə yerləşir. Qızılgül, HSV (RGB) rəngli təkərində üçüncü rənglərdən biridir. Gülün tamamlayıcı rəngi yaz yaşılıdır. Bəzən qızılgül rəngi, qırmızıya daha yaxın olan, 320 dərəcə yaxın bir hündürlüyə uyğun olan və ya əflatundan qırmızıya daha yaxın olan rəng kimi istifadə edilir. İngilis dilində rəng adı kimi ilk istifadə 1382-ci ildə olmuşdur. Rəngin adının etimologiyası çiçəyin adı ilə bağlıdır. Rəng adının etimologiyası gül çiçəyi adı ilə eynidır. Ad Cənubi İtaliyadakı Oskandan borc alınmış Latın qızılgülündən götürülmüşdür. Bu rəng kompüter ekranı üçün HTML kodunda dumanlı qızılgül kimi yazılmışdır. Rəng adı kimi ilk dəfə 1987-ci ildə istifadə olundu, bu rəng 1990-cı illərin əvvəllərində X11 veb rəngləri kimi formalaşdırıldı.

Qızılgül təpələri — Qusar rayonunun Bədirqala kəndindən Şimal-Şərqdə,Qusar-Xudat şose yolunun sağında Erkən Orta əsrlərə aid yaşayış terinin qalıqlarıdır. Hər iki təpənin hündürlüyü 10 metrə qədərdir. Qızılgül təpələrində kəşfiyyat xarakterli qazıntılar zamanı təqribən 2 metrə yaxın qalınlığı olan mədəni təbəqə müəyyənləşdirilib. Arxeoloji materiallar əsasən boz və çəhrayı rəngli gil qablar və çay daşından düzəldilmiş dənəzənlərdən ibarətdir. Gil qablar o dövrdə bu zona üçün xarakterik olan daraqla vurulmuş naxışlarla bəzədilib.

Qızılgül yarpaqbükəni (lat. Archips rosana L.) — Buğumayaqlılar tipinin Pulcuqluqanadlılar dəstəsinin Yarpaqbükənlər fəsiləsinə aid olan növ. Kəpənəyin qanadları açılmış halda 15–22 mm olmaqla, erkək fərdin qabaq qanadları tünd- bozdur. Yumurtası oval formada olub, yaşıl-göyümtül rəngdədir. Tırtılları isə bir neçə rəngin çalarlarına malikdirlər (tünd-yaşıl, açıq-yaşıl, sarımtıl- qəhvəyi), bədənin uzunluğu 18–20 mm-dir. İmaqo: A.rosanus yetkin fərdlərin ön qanadları qırmızımtıl-sarı, tünd-qəhvəyi ləkəlidir, qanadların ölçüsü 15–22 mm-dir. Arxa qanadlar qəhvəyi-bozdur. Pup: Pupları 10–12 mm-dir, sarımtıl-qəhvəyi rənglidir. Tırtıl': Tırtılların ölçüsü 18–20 mm-dir, rəngi açıq yaşıldan tünd yaşıla qədər dəyişir. Yumurta: Yumurtaları uzunsov-oval olub, əvvəlcə yaşılımtıl sonra isə qəhvəyimtil qonur rəngdə olur.

Yüzləçək qızılgül (lat. Rosa centifolia) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin i̇tburnu cinsinə aid bitki növü. Vətəni Persiya olub, İran, Morokko, Tunis, İtaliya, Fransa və Çində geniş yayılmışdır. Hündürlüyü 1-1,5 m-ə qədər olan koldur. Qopartikanları muxtəlifdir — möhkəm iri, oraqvarı əyilmiş, xırda, düz, qaidə hissəsi bir qədər enli formadadır. 5 ədəd yumurtavarı yarpaqları dərivarı olub, 5-7 sm-ə qədər uzunluqdadır. Üstdən çılpaq, altdan vəzili, kənarlı, ikiqat mişardişli, 2-2,5 sm uzunluğa və 1,5-2 sm enə malik yarpaqcıqlardan ibarətdir. Ləçəklər parlaq çəhrayıdır. Kasayarpaqcıqları uzunsovdur, lələkvarı yarıl-mışdır. İyun və iyul aylarında çiçək açır.

Hamartikan qızılgül (lat. Rosa elasmacantha) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin i̇tburnu cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Zaqafqaziyada, Qafqazda təbii halda yayılmışdır. == Botaniki təsviri == Tamamilə çılpaq, alçaqboy koldur. Qoca budaqları və budaqcıqları iki növ tikanlarla örtülmüşdür: kiçik tikanlar sıx yerləşmiş və ya seyrəkdir; daha iri olanlar isə seyrək, nazik, hamar lövhəciyə keçmiş, çox enli, üçkünc, bünövrəsində eni 5–25 mm-dir. Salxımları 5–13 ədəd, ellipsvari və ya ensiz-ellipsvari, uzunluğu 10–25 mm-dir, bünövrəsindən daralmışdır. Ucu çox vaxt yumru, bəzən iti, sadə və ya cüt dişlidir. Yalançı zoğları ensiz, xətvari-lansetvaridir; yarpaqların saplaqları və oxları seyrək tikanlı, çılpaq və ya bəzən vəzicikli-qılçıqlıdır. Çiçəkləri budaqların uclarında tək, uzun, hamar çiçək saplağında yerləşir, ləçəkləri ağ, kasayarpaqları ensiz-lansetvari, bütöv, iti, ləçəklərdən qısa, çılpaq və ya bəzən vəzicikli-qılçıqlıdır; meyvələri şarşəkilli, şaxələnmiş kasayarpaqlıdır. == Ekologiyası == Rütübətli, çimli torpaqlarda yaxşı bitən, işıqsevən, şaxtaya davamlı bitkidir.

Al və ağ qızılgül müharibələri (ing. The Wars of the Roses) — İngiltərədə Plantagenetlər kral sülaləsinin iki qolu – Lankasterlər (1399–1461) və Yorklar (1461–1485) arasında 1455–1485-ci illərdə hakimiyyət uğrunda baş vermiş daxili müharibələr. Lankasterlərin gerblərində al qızılgül, Yorkların gerblərində isə ağ qızılgüı təsvirləri var idi. Lankasterlər iqtisadi cəhətdən geridə qalmış şimalın və Uelsin baronlarına, Yorklar isə inkişaf etmiş cənub-şərqin "yeni zadəganlar"ına arxalanırdılar. "Yeni zadəganlar" və varlı şəhər əhalisi ticarətin maneəsiz inkişafında maraqlı olduqları üçün Yorkları dəstəkləyirdilər. Mübarizə hər iki sülalənin məhvinə gətirib çıxardı və Lankasterlərdən olan VII Henri hakimiyyəti ələ aldı və Tüdorlar sülaləsinin (1485–1603) hakimiyyət dövrü başlandı.

Qızılgül dərəsi (rum. Valea Trandafirilor ) ― qədim Slavyan ziyarətgahının qalıqlarını da ehtiva edən şəhər parkı. Park Moldovanın Kişinyov şəhərində yerləşir. 6-cı əsrdən 13-cü əsrə qədər Moldova ərazisində Slavyan qəbilələri olan Uliç, Tivertsi və Daçilər məskunlaşmışdır. Bu dövrdə üç gölün olduğu bir dərədə Slavyan qəbilə tanrılarına və ölmüş əcdadlarına həsr olunmuş ziyarətgah mövcud idi. Bura Rus xalqının mifik əcdadı olan Rossun şərəfinə "Ross dərəsi" adlanırdı. Ərazidə bir sıra Slavyan tanrılarının və əcdadlarının havadarlarının bütləri və qurbangahları yerləşirdi. Paqanizm bayramlarında dərədə və göllərdə xalq şənlikləri təşkil olunurdu. 9-cu əsrdə Peçeneqlər və Kumanlar bu torpaqları işğal etməsindən sonra Slavyan xalqının dini həyatında Ross dərəsinin rolu azaldı. X–XI əsrlərdə Slavyan tayfaları arasında xristianlığın yayılmasından sonra ziyarətgah dağıldıldı.

Qızılgül vadisi — Bolqarıstanın Stara-Planina dağlarından cənubda və Sredna-Qora massivindən şimalda yerləşən bölgə. Qızılgül vadisi daxilində Kazanlıq şəhəri yerləşir. Vadinin adı XIX əsrin ortalarında bölgədə inkişaf etmiş ənənəvi qızılgül yağı istehsalı ilə bağlıdır. Vadi iki çay vadisinin birləşməsi nəticəsində formalaşıb. Stryama və Tunca çayları qərbdə Karlov, şərqdə isə Kazanlıq vadilərini əmələ gətirir. Bölgənin şərq hissəsinin sahəsi 1895 км2 -dir və 350 metr dəniz səviyyəsindən yüksəklikdə yerləşir. Ərazinin uzunluğu 95 km, eni isə 10–12 km-dir. Kazanlıq şəhəri məhz şərq hissədə yerləşir. Qərb hissəsi isə 1387 км2 sahəyə, 55 km uzunluğa və 16 km enə maikdir. Bu bölgədə Karlova və Kalofer şəhərləri yerləşir..

Əmək və qızılgül — Rejissor Tofiq Tağızadənin filmi. Film SSRİ xalq artisti, görkəmli rəqqas Mahmud Esambayevin həyat və yaradıcılığına həsr olunmuşdur. İncəsənət aləmində onu "rəqs şairi" adlandırırdılar. Məşhur rəqqas balet ustası olana qədər çətin bir həyat yolu keçmişdir. Filmdə rəqqasın yaradıcılığından söhbət getməklə yanaşı, çeçen-inquş xalqının həyatı da öz əksini tapmışdır. Film aktyor Rafiq Əzimovun kinoda ilk işidir. Ssenari müəllifi: İdris Bazorkin, Tofiq Tağızadə Quruluşçu rejissor: Tofiq Tağızadə Quruluşçu operator: Rasim Ocaqov Quruluşçu rəssam: Kamil Nəcəfzadə Bəstəkar: Rauf Hacıyev Səs operatoru: Əziz Şeyxov Rejissor: Yusif Bağırov Geyim rəssamı: Cəbrayıl Əzimov Montaj edən: Yevgeniya Abdirkina Operator: Əlihüseyn Hüseynov Qrim rəssamı: V.Qrajdankin Redaktor: Ədhəm Qulubəyov Quraşdırılmış səhnələrin operatoru: Sergey Klyuçevski Quraşdırılmış səhnələrin rəssamı: Mirzə Rəfiyev Baş Baletmeyster: R.Zaxarov Baletmeyster: L.Yakobson, L.Qrikurova, C.Baqrationi, Qəmər Almaszadə, Q.Davidaşvili, R.Gerbek Rejissor assistenti: Ramiz Əliyev, Tələt Rəhmanov, L.Berladir Operator assistenti: Maqsud Əliyev, V.Həsənov, Valeri Kərimov Rəssam Assistenti: T.Məlikzadə Montaj üzrə assistent: Tahirə Babayeva Filmin direktoru: A. Dudiyev Dirijor: Nazim Rzayev Rejissor Köməkçisi: Oqtay Mirqasımov (titrlərdə yoxdur) Mahmud Esambayev (Mahmud Esembayev kimi) — Mahmud Vladimir Txapsayev — Əlisultan Leyla Abaşidze — Doqmara Münəvvər Kələntərli — Sonu Hökümə Qurbanova — Bikətu Alvi Deniyev — Abdulla Konstantin Bartaşeviç — Pavlov Olqa Jizneva — Vera Pavlovna Adil İsgəndərov — klub müdiri A.Dudetskaya — Jenya M.Tumanişvili — Vadik İsmayıl Əfəndiyev — həkim Gündüz Abbasov — Müsit Tələt Rəhmanov — inzibatçı İbrahim Əliyev — Mahmud (uşaq) Narine Surbnşanyan — Doğmara (uşaq) Ş.Levaşova — Jenya (uşaq) S.Kirşbaum — Vadik (uşaq) N.Məmmədzadə — Müsit (uşaq) R. Vəlibəyov — Şəpi Ç.Babayev — Səfər (uşaq) Məlik Dadaşov — Mahmudu qarşılayan Adil İsmayılov — Mahmudu qarşılayan Mustafa Mərdanov — poçtalyon Nikolay Barmin — Nikolay Marqarita Şamxoryan — Alla Vladimir Otradinski — Müdir Sona Hacıyeva — qarderobçu Süsən Məcidova — Sürəyya Ələkbər Hüseynzadə — çeçen S.İlyasov Rafiq Əzimov Əfrasiyab Məmmədov — çeçen Sona Aslanova Ramiz Əzizbəyli — qaraçı oğlan Əminə Dilbazi — rəqqasə Cabbar Əliyev — çörək bişirən İbrahim Azəri — Yerli sakin Bikəxanım Rzazadə — Yeri sakin Məmməd Zəki — Səfərin atası Tariyel Qasımov — Yerli tamaşaçı Əli Zeynalov — Mahmud (Mahmud Esambayev) (titrlərdə yoxdur) Məmmədrza Şeyxzamanov — Əlisultan (Vladimir Txapsayev) (titrlərdə yoxdur) Leyla Bədirbəyli — Doqmara (Leyla Abaşidze) (titrlərdə yoxdur) Yusif Vəliyev — Abdulla (Alvi Deniyev) (titrlərdə yoxdur) Süleyman Ələsgərov — Pavlov (Konstantin Bartaşeviç) (titrlərdə yoxdur) Kamil Qubuşov — klub müdürü (Adil İsgəndərov); Müdir (Vladimir Otradinski) (titrlərdə yoxdur) Əfrasiyab Məmmədov - Müsit (Gündüz Abbasov) (titrlərdə yoxdur) Bahadur Əliyev — qonaq (titrlərdə yoxdur) Məmməd Sadıqov — çeçen (Ələkbər Hüseynzadə) (titrlərdə yoxdur) Sadıq Hüseynov — Poçtalyon(Mustafa Mərdanov); çörək bişirən(Cabbar Əliyev )(titrlərdə yoxdur) Həsənağa Salayev — Nikolay (Nikolay Barmin) (titrlərdə yoxdur) Hüseynağa Sadıqov — inzibatçı (Tələt Rəhmanov) (titrlərdə yoxdur) Həsənağa Turabov — milis işçisi; münsif (titrlərdə yoxdur) Hökumə Qasımova — çörəkçi qadın (titrlərdə yoxdur) Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987.

Qızılqum (özb. Qizilqum, qaz. Қызылқұм) — qumlu səhra olaraq Amudərya və Sırdərya çayları arasında yerləşir. Səhra Qazaxıstan, Özbəkistan və Türkmənistan ərazisinin bir hissəsini əhatə edir. Şimal-qərbdən Aral dənizi, şimal-şərqdən Sırdərya, şərq hissədən Tyan-Şan və Pamir-Altay dağları, cənub qərbdən isə Amudərya çayı ilə əhatələnir. Səhranın sahəsi 300 min km² təşkil edir. Səhranın səthinə nəzər saldıqda cənub-şərqdə hündürlük 300 m, şimal-qərbdə isə 53 m təşkil edir. Səhranın xüsusi ilə alçaq dağlıq ərazilərində hətta qranit suxurlarına rast gəlinir. Səhranın dağlıq hissələrində əsasən kəskin sıldırımlı ərazilərdən ibarətdir. Səhranın böyük hissəsi qumluqlardan ibarətdir.

Qızılquş (lat. Falco) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qızılquşkimilər dəstəsinin qızılquşlar fəsiləsinə aid heyvan cinsi.

Kiçik qızılquş (lat. Polihierax) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qızılquşkimilər dəstəsinin qızılquşlar fəsiləsinə aid heyvan cinsi.

Kərkincək qızılquş (lat. Falco vespertinus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qızılquşkimilər dəstəsinin qızılquşlar fəsiləsinin qızılquş cinsinə aid heyvan növü. Azərbaycanda təhlükədə olan quşlar siyahısına daxil edilmişdir. == Təsviri == 28–30 sm ölçüdə kiçik yırtıcı quşdur. Erkək fərdlər üçün bozumtul göy rəngli bel və qarın hissə, qırmızımtıl ayaqlar, dimdik və göz ətrafı halqa xarakterikdir. Dişilərdə sinə və qarın hissə narıncı rəngdədir. Göz ətrafı halqa qaradır. == Yayılması == Şərqi Avropada, Qərbi və Mərkəzi Asiyada yuvalayır. Qışlamaq üçün Afrika ölkələrinə köç edir. Azərbaycanda olduqca azsaylı növdür.

Qarağöz qızılquş (lat. Falco subbuteo) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qızılquşkimilər dəstəsinin qızılquşlar fəsiləsinin qızılquş cinsinə aid heyvan növü. Azərbaycanda təhlükədə olan quşlar siyahısına daxil edilmişdir. Göyərçin boydadır. Quyruğu uzundur. Bel tərəfi tünd-boz, başı qaramtıl, qarın tərəfi cizgili açıq rəngli, boğazı ağdır. Quyruğunun altı və "tumanı" kürəndir. "Bığları" aydın görünür. Avropa, Asiya və Şimal-Qərbi Afrikada yayılıb. Azərbaycanda ilk yayılması ağac olan hər yeri əhatə edib.

Qonur qızılquş (lat. Falco berigora) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qızılquşkimilər dəstəsinin qızılquşlar fəsiləsinin qızılquş cinsinə aid heyvan növü.

Qızılqum Zərəfşan FK (özb. Қизилқум Зарафшон футбол клуби or Qizilqum Zarafshon futbol klubi; ing. FC Qizilqum) — Zərəfşan şəhərini təmsil edən Özbəkistan futbol klubudur. Hal-hazırda klub Özbəkistanın əsas liqası olan Özbəkistan Liqasında mübarizə aparır. Klubun adı şəhərin yaxınlığında yerləşən Zərəfşan çayının adından götürülmüşdür. Qzılqum isə Özbəkcə Qırmızı qum mənasına gəlir ki, bu da yerli səhra ilə bağlıdır. Qızılqum FK 1967-ci ildə Proqress adı altında yaradılmışdır. Klubun adı 1994-cü ildə Qızılqum kimi dəyişdirilsədə, 1995-ci ildə yenidən Proqress adı geri qaytarılmışdır. 1997-ci ildə klub yenidən Qızılqum adlandırıldı. Klub ilk dəfə 2000-ci ildə Özbəkistan Liqasında debüt etmişdir.

Qızılquş — qızılquşlar fəsiləsinə aid heyvan cinsi. Qızılquş — Abşeron rayonu ərazisində dağ; Qızılquş — Bakı şəhəri ərazisində dağ. Daniz səviyyəsindan 500 m. yüksəklikdədir; Qızılquş — Kəlbəcər rayonu ərazisində zirva; Qızılquş — Yardımlı rayonu ərazisində qaya.

Qızılyol (fars. قزل يول‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Xudafərin şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. 2006-cı il məlumatına görə kənddə 239 nəfər yaşayır (50 ailə).