Поиск по словарям.

SSRİ Ali Soveti (rus. Верхо́вный Сове́т СССР) — 1936–1989-cu illərdə SSRİ-nin konstitusiya ilə birbaşa, bərabər və gizli seçilən ali hakimiyyət orqanı. 1989–1991-ci illərdə SSRİ xalq deputatları qurultayı vasitəsi ilə seçilən daimi fəaliyyət göstərən parlamenti. == Strukturu == İki bərabərhüquqlu palatadan — İttifaq Sovetindən və Millətlər Sovetindən ibarət idi. 1936-cı il SSRİ Konstitusiyasına görə səlahiyyət müddəti 4 il, 1977-ci il SSRİ Konstitusiyasına görə isə 5 il idi. == İnzibati ərazilərin Ali Sovetdə təmsilçiliyi == 1977-ci il SSRİ Konstitusiyasına görə müttəfiq respublikalar əhali sayından asılı oımayaraq hər biri 750 yerlik Millətlər Sovetində 32 yerə malik idilər. Muxtar respublikalar, muxtar vilayətlər və muxtar dairələr müvafiq olaraq 11, 5 və 1 yerə malik idilər. İttifaq Sovetində isə 750 yerlik palataya əhali sayına görə deputat seçilirdi.

Bosniya və Herseqovina Rəyasət Heyəti (serb-xorv. Predsjedništvo Bosne i Hercegovine / Предсједништво Босне и Херцеговине) — Bosniya və Herseqovinada dövlət başçısı vəzifəsinə bənzər kollektiv ali icra hakimiyyəti orqanı. == Tərkibi == Konstitusiyanın V maddəsinə əsasən, rəyasət heyəti eyni vaxtda dörd il müddətinə (2000-ci ilə qədər iki il müddətinə) seçilən üç üzvdən ibarətdir: Bosniya və Herseqovina Federasiyasından bir boşnak və bir xorvat; Serb Respublikasından bir serb. == Rəyasət Heyətinin sədri == Rəyasət Heyətinə seçkilərdən sonra hər 8 aydan bir növbəti rotasiya ilə ən çox səslə Rəyasət Heyətinə üzv olan Rəyasət Heyətinin sədri rəhbərlik edir. Rotasiya prinsipi 1998-ci ildə yaradılmışdır. == Qərarvermə proseduru == Rəyasət Heyətinin qərarları səs çoxluğu ilə qəbul edilir, lakin onun hər bir üzvü veto hüququna malikdir. Bunun üçün o, 3 gün müddətində mübahisəli məsələ ilə bağlı rəyini təmsil etdiyi respublikanın parlamentinə təqdim etməli və orada deputatların 2/3-nin dəstəyini almalıdır.

Azərbaycan SSR Ali Soveti — 1938–1991-ci illərdə Azərbaycan SSR ərazisində ali dövlət hakimiyyət orqanı. 1991-ci ildən səlahiyyətləri Azərbaycan Respublikası Prezidenti və Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi təsisatları arasında bölüşdürülmüşdür. == Çağırışlar == I çağırış (1938–1946) II çağırış (1947–1950) III çağırış (1951–1954) IV çağırış (1955–1959) V çağırış (1959–1962) VI çağırış (1963–1966) VII çağırış (1967–1970) VIII çağırış (1971–1975) IX çağırış (1975–1979) X çağırış (1980–1984) XI çağırış (1985–1990) XII çağırış (1991) == Rəhbərlər == 1920–1938-ci illərdə dəfələrlə idarəetmə sistemi dəyişsə də, 1938-ci ildə Azərbaycan SSR Ali Soveti təsis olundu. Təkpartiyalı rejim olduğu üçün bütün rəhbərlər Azərbaycan Kommunist (bolşeviklər) Partiyasının üzvü olublar.

SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Sədri — 1936 - 1989-cu illərdə SSRİ-də dövlət başçısı. Rəyasət Heyətinin Sədri SSRİ Ali Sovetinin birgə iclasında seçilirdi.

Azərbaycan SSR Ali Soveti — 1938–1991-ci illərdə Azərbaycan SSR ərazisində ali dövlət hakimiyyət orqanı. 1991-ci ildən səlahiyyətləri Azərbaycan Respublikası Prezidenti və Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi təsisatları arasında bölüşdürülmüşdür. == Çağırışlar == I çağırış (1938–1946) II çağırış (1947–1950) III çağırış (1951–1954) IV çağırış (1955–1959) V çağırış (1959–1962) VI çağırış (1963–1966) VII çağırış (1967–1970) VIII çağırış (1971–1975) IX çağırış (1975–1979) X çağırış (1980–1984) XI çağırış (1985–1990) XII çağırış (1991) == Rəhbərlər == 1920–1938-ci illərdə dəfələrlə idarəetmə sistemi dəyişsə də, 1938-ci ildə Azərbaycan SSR Ali Soveti təsis olundu. Təkpartiyalı rejim olduğu üçün bütün rəhbərlər Azərbaycan Kommunist (bolşeviklər) Partiyasının üzvü olublar.

Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fəxri fərmanı (5 noyabr 1974-cü ilədək Azərbaycan SSR Ali Sovetinin fəxri fərmanı, daha əvvəllər Azərbaycan SSR Baş Soveti Prezidiumunun fəxri fərmanı) — Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyəti tərəfindən təqdim olunan dövlət təltifi. Həmin fərmanla fəhlələr, kolxozçular, qulluqçular, elm, mədəniyyət, ədəbiyyat və incəsənət xadimləri, həmçinin dövlət planlarının yerinə yetirilməsində yüksək göstəricilər əldə edilməsinə, yüksək məhsul alınmasına, səmərəli istehsal, elmi və ictimai-siyasi fəaliyyətinə görə müəssisə və təşkilatlar mükafatlandırılırdı.

== 1960-cı illər == === 1960 === Əhmədov Yəhya Həbib oğlu — 25.04.1960 === 1966 === Nəcəfov Cavid Nəcəfqulu oğlu — 1966 === 1968 === Altay Əmir oğlu Hacıyev — 1968 == 1970-ci illər == === 1970 === Əliverdibəyov Kazım Ağalar oğlu — 21.05.1970 Əlikişizadə Yulana Yusif qızı — 21.05.1970 Almazzadə Qəmər Hacağa qızı — 21.05.1970 Bədirova Maya Fyodorovna — 21.05.1970 Vikulov Sergey Mixayloviç — 21.05.1970 Vladimirov Yuri Kuzmiç — 21.05.1970 Genin Yakov Markoviç — 21.05.1970 Qurbanov Qorxmaz Ağababa oğlu — 21.05.1970 Hüseynağa Abuzər oğlu — 21.05.1970 Dadaşov Kamil Hənifə oğlu — 21.05.1970 Yeqorova Larisa Vsevolodovna — 21.05.1970 Zeynalov Rüfət Oqtay oğlu — 21.05.1970 İsmayılova Raisa Hüseyn qızı — 21.05.1970 Makarova Natalya Romanovna — 21.05.1970 Məmmədov Tofiq — 21.05.1970 Məmmədova Tamilla Nəzər qızı — 21.05.1970 Nəzirova Nella Nəzər qızı — 21.05.1970 Səidova Sara Dadaş qızı — 21.05.1970 Sorokina Nina İvanovna — 21.05.1970 === 1971 === Cahangir Şirgəşt oğlu Cahangirov — 29.10.1971 İsfəndiyar Aslan oğlu Cavanşirov — 29.12.1971 === 1972 === Niyazi Zülfüqar oğlu Tağızadə (Niyazi) — 26.12.1972 Əliyev Azad Həmzə oğlu — 19.04.1972 Ələkbərov Zeynal Məmməd oğlu — 19.04.1972 Atakişiyev Rafiq İsrafil oğlu — 19.04.1972 Ağamova Yelena Artyomovna — 19.04.1972 Hacıyev Əhməd-Cövdət İsmayıl oğlu — 19.04.1972 Hacıbəyov Soltan İsmayıl oğlu — 19.04.1972 Cəfərova Zəhra Hüseyn qızı — 19.04.1972 Danilov Daniil Xristoforoviç — 19.04.1972 İvanova Anastasiya İvanovna — 19.04.1972 İsmayılova Qəmər Abbasqulu qızı — 19.04.1972 Qarayev Qara Əbulfəz oğlu — 19.04.1972 Qasımov Muxtar Maqsud oğlu — 19.04.1972 Məmmədova Şövkət Həsən qızı — 19.04.1972 Məmmədova Bilqeyis Mirəbdul qızı — 19.04.1972 Məlikov Xanlar Həmid oğlu — 19.04.1972 Muradova Yevgeniya Haykovna — 19.04.1972 Muradova Cəmilə Mehrəli qızı — 19.04.1972 Musabəyova Sara Qəzənfər qızı — 19.04.1972 Nəzirova Elmira Mirzərza qızı — 19.04.1972 Nikomarova Ella Markovna — 19.04.1972 Usubova Nigar İbrahim qızı — 19.04.1972 Fiş Monsey İsaakoviç — 19.04.1972 Frolova Larisa Vasniyevna — 19.04.1972 Əbdulkərimov Davud Həsən oğlu — 18.05.1972 Ələkbərova Cəmilə Zakir qızı — 18.05.1972 Əlibəyli Xanımana Sabir qızı — 18.05.1972 Əliyev Məstan Rəsul oğlu — 18.05.1972 Əliyeva Raya Səlim qızı — 18.05.1972 Əmrahov Əmrah Bala oğlu — 18.05.1972 Atakişiyeva Yelizaveta Semyonovna — 18.05.1972 Babayev Qorxmaz Məmmədbağır oğlu — 18.05.1972 Bağırzadə Əhəd Zulfüğar oğlu — 18.05.1972 Bədəlbəyli Əfrasiyab Bədəl oğlu — 18.05.1972 Brailovskaya Berta Adamovna — 18.05.1972 Haciyeva Sayad Yusif qızı — 18.05.1972 Həsənova Əminə Dadaş qızı — 18.05.1972 Hüseynov Vaqif Əlövsət oğlu — 18.05.1972 Hüseynova Validə Həsən qızı — 18.05.1972 Cavanşirov Əfsər Bayram oğlu — 18.05.1972 Cəfərov Əziz Babası oğlu — 18.05.1972 İbrahimova Ofelya Əhməd qızı — 18.05.1972 Qədirova Gülarə Məcid qızı — 18.05.1972 Qasımov Tələt Əli oğlu — 18.05.1972 Quliyev Akif Aslan oğlu — 18.05.1972 Məmmədov Əmənulla Beydulla oğlu — 18.05.1972 Petrova Qalina Pavlovna — 18.05.1972 Sadıqov Hüseynağa Ələsgər oğlu — 18.05.1972 Cəfərov Kamran Ələs oğlu — 18.05.1972 Sokayeva Valentina Andreyevna — 18.05.1972 Süleymanov Nəriman Qoca oğlu — 18.05.1972 Sultanova Hökümə İsmayıl qızı — 18.05.1972 Fərəcova Mahirə Qənbər qızı — 18.05.1972 Xəlilova Məlahət Xalid qızı — 18.05.1972 Hasilova Xalidə Məmməd qızı — 18.05.1972 Xaxanova İnna İosifovna — 18.05.1972 Şirokov Vladimir İvanoviç — 18.05.1972 Eminova Zemfira Həmid qızı — 18.05.1972 Əfəndiyev Tacəddin Əbdürrəhman oğlu — 18.05.1972 === 1973 === Əli Yusif oğlu Zeynalov — 23.04.1973 Nigar Xudadat qızı Rəfibəyli — 28.06.1973 === 1974 === Abbasov Hacağa Mütəllib oğlu — 01.06.1974 Ağayeva Adilə Kərim qızı — 01.06.1974 Ələskərov Abdulla Ağasəməd oğlu — 01.06.1974 Əliyeva Ətayə Qulam qızı — 01.06.1974 Bağırov Sadıqsaleh Xəlil oğlu — 01.06.1974 Bədirbəyli Leyla Ağalar qızı — 01.06.1974 Haçıyeva Sona Salman qızı — 01.06.1974 Gəraybəyov Ağasadıq Ağəli oğlu — 01.06.1974 Qriqoryan Şuşanik Sarkisovna — 01.06.1974 Hüseynova Sofiya Həsən qızı — 01.06.1974 Yermakova Mariya Frolovna — 01.06.1974 Zeynalov Əli Yusifoğlu — 01.06.1974 İbadzadə Seyfulla İbad oğlu — 01.06.1974 İbrahimov Mirzə Əjdər oğlu — 01.06.1974 İbrahimova Mariya Yefimovna — 01.06.1974 İsmayılov Bahadır Xalıq oğlu — 01.06.1974 Qasımov İmran Haşım oğlu — 01.06.1974 Quliyev Əzizağa Rza oğlu — 01.06.1974 Quliyev-Qafqazlı Haçıməmməd Ələkbər oğlu — 01.06.1974 Qurbanova Hökümə Abbasəli qızı — 01.06.1974 Məmmədov Çəlal Cabbar oğlu — 01.06.1974 Məmmədxanlı Ənvər Qafar oğlu — 01.06.1974 Mustafayeva Sədayə İsmayıl qızı — 01.06.1974 Novruzova Mirvari Balaqadaş qızı — 01.06.1974 Rəsulov Əmənulla Ağahüseyn oğlu — 01.06.1974 Rzayev Abbas Mahmudəli oğlu — 01.06.1974 Rzayeva Şövkət Böyükağa qızı — 01.06.1974 Rüstəmzadə Süleyman Əlabbas oğlu — 01.06.1974 Sadıqov Məmməd Əhməd oğlu — 01.06.1974 Sadıqova Məhluqə Ələkbər qızı — 01.06.1974 Sənani Möhsün Sadıq oğlu — 01.06.1974 Süleymanov Mustafa Dadaş oğlu — 01.06.1974 Təhmasib Rza Abbasqulu oğlu — 01.06.1974 Fətullayev Nüsrət Möhsün oğlu — 01.06.1974 Fətullayev Fateh Möhsün oğlu — 01.06.1974 Şərifov Ələskər Məmmədtağı oğlu — 01.06.1974 Şəkinskaya Barat Həbib qızı — 01.06.1974 Əfəndiyev İlyas Məhəmməd oğlu — 01.06.1974 === 1975 === Karandaş (Mixail Nilolayeviç Rumyantsev) — 14.04.1975 Aleksandr Qriqoryeviç Alleqrov — 14.04.1975 === 1976 === Aleksandrov Qriqori Vasilyeviç — 23.12.1976 Əlili Məmməd Əlizadə — 23.12.1976 Həsənzadə Rəşid Həsən oğlu — 23.12.1976 Cabbarlı Qorxmaz Teymur oğlu — 23.12.1976 Cəfərova Əminə Cəfər qızı — 23.12.1976 Dziqan Yefim İosifoviç — 23.12.1976 İbrahimov Əjdər Mütəllim oğlu — 23.12.1976 Kuraşin Vladimir Nikolayeviç — 23.12.1976 Qurbanov Məmməd Qurban oğlu — 23.12.1976 Mikayılov Mikayıl Yusif oğlu — 23.12.1976 Nərimanbəyov Arif Əmir oğlu — 23.12.1976 Ocaqov Rasim Mirqasım oğlu — 23.12.1976 Rüstəmova Şərqiyyə Hacımahmud qızı — 23.12.1976 Təhmasib Rza Abbas oğlu — 23.12.1976 Xeyfits İosif Yefimiviç — 23.12.1976 Xocaxanova Yelena Yusif qızı — 23.12.1976 Həbib Bayram oğlu Babayev — 29.12.1976 Şamil Rasizadə — 28. XII.1976 ==== Təşkilatlar ==== Moskva Satira Teatrı — 20.09.1976 === 1977 === Vidadi Yusif oğlu Babanlı — 14.01.1977 Leyla Məhəd qızı Vəkilova — 28.01.1977 Tokay Həbib oğlu Məmmədov — 18.07.1977 Tələt Ağasıbəy oğlu Xanlarov — 25.08.1977 Addullayev Böyükağa Cabar oğlu — 19.10.1977 Abdullayev Mikayıl Hüseyn oğlu — 19.10.1977 Averkina Valentina Viktorovna — 19.10.1977 Ağayev Ramiz Ələkbər oğlu — 19.10.1977 Ələsgərov Süleyman Əyyub oğlu — 19.10.1977 Əliyev Əlimərdan Əbdüləzim oğlu — 19.10.1977 Əliyev Arif Hacıbaba oğlu — 19.10.1977 Axundov Firidun Abbas oğlu — 19.10.1977 Babayeva Firuzə İsmayıl qızı — 19.10.1977 Gözəlov Oqtay Abdulla oğlu — 19.10.1977 Hüseynov Fəxrəddin Hüseynəli oğlu — 19.10.1977 Zülfüqarova Xumar Rza qızı — 19.10.1977 Kərimov Kərim Həmid oğlu — 19.10.1977 Quliyev Tofiq Ələkbər oğlu — 19.10.1977 Milyayev Yuri Vladimiroviç — 19.10.1977 Nəsirov Nəsrulla Əlabbas oğlu — 19.10.1977 Rəcəbova Solmaz Cahangir qızı — 19.10.1977 Rüstəmov İsfəndiyar Adil oğlu — 19.10.1977 Rüstəmova Validə Asəf qızı — 19.10.1977 Salmanova Həqiqət Surxay qızı — 19.10.1977 Sanatulov Şamil Zeynaloviç — 19.10.1977 Zeynalov Ələkbər Cavad oğlu — 14.11.1977 Quliyeva Zemfira Nəçəf qızı — 14.11.1977 Kazımov Kamil Kazım oğlu — 14.11.1977 ==== Təşkilatlar ==== Biləcəri stansiyası dəmiryolçuları mədəniyyət evinin xalq nəfəs alətləri orkestri — 19.10.1977 Hərbi hissənin "Zvyozdoçka" xalq vokal-instrumental ansamblı — 19.10.1977 Azərneft Mədənlərarası Yol Çəkilişi və Təmiri Trestinin traktorçusu M. Cananovun ailəsinin "Xatirə" xalq ansamblı — 19.10.1977 Leytenant Şmidt adına maşınqayırma zavodu mədəniyyət sarayının xalq rəqs ansamblı — 19.10.1977 Texniki peşə təhsili respublika mədəniyyət evinnn "Vixr" rəqs kollektivi — 19.10.1977 Salyan rayon mədəniyyət evinin "Cəngi" zurnaçılar ansamblı — 19.10.1977 Ucar rayon mədəniyyət-evinin xor kollektivi — 19.10.1977 Sumqayıt şəhərində N. Nərimanov adına mədəniyyət evinin nəfəs alətləri orkestri — 19.10.1977 Kirovabad şəhərində maarif işçiləri evinin "Gəncə" xalq estrada orkestri — 19.10.1977 İliç rayon mədəniyyət evinin "Yallı" xalq rəqs ansamblı — 19.10.1977 Lənkəran rayon mədəniyyət evinin "Şənlik" mahnı və rəqs ansamblı — 19.10.1977 === 1978 === Hacı Dadaş oğlu Xanməmmədov — 22.06.1978 Mirzəbəy Mirzəbaxış oğlu Mustafayev — 22.06.1978 Yuri Vladimiroviç Fidler — 27.06.1978 Qafarova Raya Talıb qızı — 24.11.1978 İsmayılova Elmira Məhərrəm qızı — 24.11.1978 Orucov Hidayət Xuduş oğlu — 24.11.1978 === 1979 === Əşrəf Həsən oğlu Həsənov — 23.01.1979 Tofiq Mehdi oğlu Tağızadə — 06.02.1979 Abdullayev Rauf Canbaxış oğlu — 24.02.1979 Adıgözəlzadə Zöhrab Əfrasiyab oğlu — 24.02.1979 Əhmərova Tanilla Aysayevna — 24.02.1979 Bədəlbəyli Fərhad Şəmsi oğlu — 24.02.1979 Bayramov Həbibulla Əbdülhüseyn oğlu — 24.02.1979 Hasilova Xalidə Məmməd qızı — 24.02.1979 Qasımov İldırım Əlinəzər oğlu — 24.02.1979 Kərimova Rumiyə Həmid qızı — 24.02.1979 Quliyev Əliağa Eyvaz oğlu — 24.02.1979 Məmmədova Şəfiqə Haşım qızı — 24.02.1979 Rəhimova Elmira Allahverdi qızı — 24.02.1979 Rzayev Nazim Əsədulla oğlu — 24.02.1979 Sultanov Fəxr Nəsib oğlu — 24.02.1979 Tumarkina Dina İosifovna — 24.02.1979 Eminova Rimma Rəhim qızı — 24.02.1979 Əliyev Nəzir Kərim oğlu — 02.04.1979 Hüseynova Nəcibə İbrahim qızı — 02.04.1979 Məmmədov Füzuli Şahbalı oğlu — 02.04.1979 Rza Abasqulu oğlu Təhmasib — 19.04.1979 Cahangir Rəcəb oğlu Gözəlov — 14.12.1979 == 1980-ci illər == === 1980 === Azad Ağakərim oğlu Şərifov — 04.04.1980 Hacı Məmməd oğlu Məmmədov — 25.04.1980 Altay Yusif oğlu Məmmədov — 14.05.1980 Abdullayev Ağalar Bəhmən oğlu — 18.12.1980 Mahmudov Hüseyn Ağa oğlu — 18.12.1980 Şıxlı Sabir Məmməd oğlu — 18.12.1980 ==== Təşkilatlar ==== Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi — 18.12.1980 === 1981 === Seyfəddin Əliağa oğlu Abbasov — 26.08.1981 Famil Novruzov — 20.11.1981 Novruz İsmayıl oğlu Gəncəli — 11.09.1981 Bəkir Əhməd oğlu Nəbiyev — 16.01.1981 Qulu Qasım oğlu Xəlilov — 16.01.1981 Lətif Hüseyn oğlu Kərimov — 16.11.1981 Əzizə Məmməd qızı Cəfərzadə — 28.12.1981 Abbasov Ələddin Aslan oğlu — 24.12.1981 Ağayev Həsən Səfər oğlu — 24.12.1981 Əliyev Telman Rüstəm oğlu — 24.12.1981 Veysəlova Rəmziyyə Osman qızı — 24.12.1981 Həsənov Hilal Mahmud oğlu — 24.12.1981 Cəfərov Bağır Mansur oğlu — 24.12.1981 Rzayev Əli Məşədirza oğlu — 24.12.1981 === 1982 === Аğası Abutalıb oğlu Məşədibəyov — 11.01.1982 Sərdar Bünyad oğlu Sərdarov — 11.01.1982 Yunus Hacıqulu oğlu Ağayev — 09.02.1982 Tamella Rzayeva — 30.09.1982 Dilarə Səmədova — 30.09.1982 Məsih Tağıyev — 30.09.1982 Kseniya Lvovna Babiçeva — 18.11.1982 Arutyunyan Armen Samveloviç — 03.12.1982 Arutyunyan Ruben Hayrapetoviç — 03.12.1982 Qabrielyan Armida Sarkisovna — 03.12.1982 Ohanyan Anaida Osipovna — 03.12.1982 Əzimov Nəriman Abbasqulu oğlu — 09.12.1982 Аxundzadə Salavat Ilyas oğlu — 09.12.1982 Qasımova Gövhər Balaqardaş qızı — 09.12.1982 Qasımova Nisə Fətulla qızı — 09.12.1982 Mustafayev Azər Imambaxış oğlu — 09.12.1982 Rəcəbova Məsumə Ismayıl qızı — 09.12.1982 Səfərova Vəcihə Məşədi qızı — 09.12.1982 ==== Təşkilatlar ==== А.S.Puşkin аdınа Leninqrаd Dövlət Аkаdemik Drаm Teаtrı — 24.12.1982 Lənkəran şəhər Şirəli Axundov adına 1 nömrəli tam orta məktəb(hal hazırda Mehman Bağırov adınadır) — 30.09.1982 === 1986 === Şamil Rasizadə — 28.

LƏYAQƏT - İnsanda yüksək mənəvi keyfiyyətləri göstərən xassələrin məcmusu, həmçinin, bu xassələrin dəyərini dərk edən şəxsin özünə qarşı duyduğu ehtiram hissidir. Mənəvi kateqoriya kimi şəxsin öz-özünə hörmətidir. İnsan həyatının ən böyük dəyəri hər kəsdə ləyaqətin olması nəzərdə tutulur.Fərdi mənəvi və etik keyfiyyətlər də buna daxildir.Şərəf anlayışı ilə ləyaqət anlayışı əsasən üst-üstə düşür.Şərəf digər fərdi mənəvi və etik keyfiyyətlərin qiymətləndirilməsidir.

Rəqabət (ing. competition, rus. конкуренция) geniş mənada iqtisadiyyat, sosiologiya və ekologiyada istifadə olunur və şəxslərin, qrupların və ya orqanizmlərin resurslar üzrə bir biri ilə mübarizə aparmağını bildilir. Rəqabəti bildirmək üçün xarici dillərdə əsasən lat. competitionem ("razılaşma"). və ya lat. concurrere ("toqquşmaq") sözlərindən əmələ gələn terminlər istifadə olunur. Azərbaycan dilinə isə rəqabət sözü ərəb dilindən (ərəb. رقابت‎ "yarış" deməkdir) gəlib. == İqtisadiyyatda rəqabət == İqtisadi rəqabət bazarlarda satıcılar və alıcılar arasında baş verir.

Rəvayət — bir hadisə, əhvalat haqqında nəsillərdən nəsillərə ağızda dolaşan, mövzusu çox zaman fövqəladə xarakter daşıyan qısa nağıl, hekayə. Rəvayətlərdə uzaq və yaxın dövrün tarixi həqiqətləri özünəməxsusluğu qorumaqla bədii təfəkkürə məxsus konkretliyi qoruyub saxlayır. Rəvayətlər konkret bir hadisəni, faktı əhatə edir və ibrətamiz bir sonluqla bitir. == Növləri == Rəvayətlər 2 cür olur: Tarixi şəxsiyyətlərlə bağlı rəvayətlər. Toponimlərlə (coğrafi ərazilərlə) bağlı rəvayətlər.Tarixi şəxsiyyətlərlə bağlı rəvayətlərə Nuh peğəmbər, Süleyman peyğəmbər, Astiaq, Tomris, Nadir şah, Makedoniyalı İsgəndər, Əmir Teymur və başqa ədəbi-tarixi şəxsiyyətlərin həyatına dair rəvayətləri misal göstərmək olar. Toponimlərlə bağlı "Şuşa", "Qırxqız", "Bayandur", "Qız qalası", "Dadməlik dağı", "Qarı dağı", "Sınıq körpü", "Bibiheybət", "Şuşa", "Xatun arxı" rəvayətləri isə yer adları ilə bağlı yaranmış rəvayətlərdir. Yazıçı və şairlərimiz yaradıcılığında bir çox hekayə, nağıl və poemalarda rəvayətlərdən yararlanmışlar. Cəfər Cabbarlı "Qız qalası", Mikayıl Müşfiq "Çoban", Səməd Vurğun "Aslan qayası" poemalarının, İlyas Əfəndiyev "Qarı dağı" hekayəsinin mövzusunu xalq rəvayətlərindən götürmüşdür. Rəvayətlər nə vaxtsa həqiqətən baş vermiş, lakin ağızdan-ağıza keçərkən ilkin dəqiqliyini, təfərrüatını itirmiş söhbətlərdir. Buna görə də həmişə "rəvayətə görə", "deyilənə görə", "belə rəvayət edirlər ki" ifadələri ilə başlanır..

Siyasət (qədim yunanca: Πολιτικά, politika — "şəhərlərin işləri") — sosial qruplarda qərarların qəbulu və ya fərdlər arasında güc münasibətlərinin digər formaları, məsələn, resursların və ya statusun bölüşdürülməsi ilə əlaqəli fəaliyyətlər məcmusu. Siyasəti və hökuməti öyrənən sosial elm sahəsinə siyasi elm — politologiya deyilir Siyasi fəaliyyət müxtəlif sosial qruplar, siniflər və dövlətlər arası münasibətlər üzərində qurulur. Hakimiyyət problemi ilə bağlı olan hər hansı bir fəaliyyət siyasi xarakter daşıyır. Siyasət cəmiyyətin inkişafının müəyyən mərhələsində yaranır və o xüsusi mülkiyyətə əsaslanan istehsal formalarının, sosial strukturun, mədəni mədəniyyətin formalaşdığı dövrdə təşəkkül tapmışdı. Müxtəlif sosial qruplar öz mənafelərini qoruyub saxlamaq üçün xüsusi idarəetmə aparatını yaradırlar. Siyasi hakimiyyət müxtəlif təsisat formaları vasitəsilə həyata keçirilir."Siyasət" termini Azərbaycan dilinə ərəb dilindən keçib. Sözün ərəb dilindəki hərfi mənası "at təlimi" deməkdir. Bir çox qərb ölkələrində, məsələn, ingilisdilli ölkələrdə, "Politics", almandilli ölkələrdə isə "Politik" terminini istifadə edirlər. "Politics/Politik" sözü yunan sözü olan "Polis" sözündən götürülüb. "Polis" sözünün mənası şəhər deməkdir.

Səyahət — adam və ya obyektlərin (təyyarə, gəmi, qatar, və s.) uzaq yerlər arasında reallaşdırdığı hərəkətdir. Əyləncə, turizm və tətilin yanında dini, mədəni və öyrədici məqsədli səfərlər də edilə bilər. Səfər — yerli, regional, milli və ya beynəlxalq miqyasda da baş verə bilər.

Xəyanət — Bu kitab Azərbaycan milli detektivinin əsas yaradıcılarından hesab olunan Elxan Elatlının geniş oxucu kütləsi qazanmasında əhəmiyyətli rol oynamışdır. Romanda yüksək vəzifə sahibi olan birinin başına gələn ağlasığmaz faciədən bəhs olunur. İnsan xislətinin ayrılmaz ünsürü olan xəyanətkarlıq ön plana çəkilir və bu təəssüfedici hal Qaplan adlı sədaqətli itlə müqayisədə daha qabarıq çatdırılır. == Məzmun == Bu romanda müəmmalı qətllərin sirrinin açılmasından bəhs edilir. Əsər tanınmış həkim Əlisəttar Muradzadənin qızı Venaranın intihar səhnəsi ilə başlayır. İntihar etməsinin yeganə günahkarı kimi isə nazir Niyazi Məlikxanlını göstərir. Niyazi Məlikxanlı isə bunun tamamilə böhtan olduğunu bildirir. Cinayətin üstünün açılmasına məşhur istefada olmuş polkovnik Qanbay Qasımlını cəlb edir. Əsərdə Niyazi Məlikxanlının özünə qəsd etməsi də işi bir az çətinə salır. Lakin buna baxmayaraq sonda Qanbay Qasımlı həqiqi cinayətkarı Ruslan Dadaşovu tapır.

Əyalət — ölkə (dövlət) daxilində, bir neçə şəhər və kənddən ibarət olan inzibati-ərazi vahidi.

"Rəşadət" ordeni — Azərbaycan Respublikasının ordenlərindən biri."Rəşadət" ordeni ilə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçuları Azərbaycanın müstəqilliyinin, ərazi bütövlüyünün və təhlükəsizliyinin təmin edilməsində xüsusi xidmətlərinə; əhəmiyyətli və ya strateji ərazinin, yaşayış məntəqəsinin, rayonun və ya şəhərin düşmən işğalından azad olunması ilə nəticələnmiş döyüş əməliyyatları zamanı hərbi hissə və birləşmələrə yüksək peşəkarlıqla rəhbərlik etdiklərinə; Vətənin müdafiəsi zamanı düşmən hücumunun qarşısının alınmasında, işğal edilmiş ərazilərin azad olunmasında, düşmənin canlı qüvvəsinin və döyüş texnikasının məhv edilməsində igidlik və mərdlik nümunəsi göstərdiklərinə; həyat və sağlamlıq üçün real təhlükə şəraitində xidməti borcu və hərbi qulluq vəzifəsini yerinə yetirərkən mərd və qətiyyətli hərəkətlərinə; fövqəladə hallarda və ya ekstremal şəraitdə insanların xilas edilməsində xüsusi xidmətlərinə; həmçinin dövlət sərhədinin mühafizəsinin təmin edilməsində xüsusi xidmətlərinə görə təltif edilirlər."Rəşadət" ordeninin 3 dərəcəsi var. Orden döşün sol tərəfinə, Azərbaycanın digər ordenləri olduqda "Azərbaycan bayrağı" ordenindən sonra taxılır.

Aqrar siyasət və ya kənd təsərrüfatı siyasəti — aqrar-sənaye kompleksi sahələrinin səmərəli fəaliyyətinə, ərzaq bazarının dayanıqlı yüksəlişinə yönəlmiş tədbirlər kompleksi. == Məsələlər == Aqrar siyasət qiymət, maliyyə, kredit və vergi alətlərinin məcmusunu əhatə edən, dövlətin kənd təsərrüfatı və onunla bilavasitə əlaqədar olan sahələrin inkişafını tənzimləmə sistemi ilə idarə edilməsini nəzərdə tutur. Aqrar siyasətin tətbiqi sahəsində istehsal-ticarət və sosial-ekoloji tədbirləri əhatə edir. Bu həm sənayeyə, xarici ticarətə, həm də regional və ekoloji sahələrə aid siyasətlə koordinasiyada və qarşılıqlı əlaqədə işlənib hazırlanır və həyata keçirilir. Dünya iqtisadiyyatının qloballaşması prosesi aqrar siyasətin milli dövlət çərçivəsindən kənara çıxmasının, ilk növbədə onun regionlaşdırılmasının şərtlənməsinə gətirib çıxarır. Kənd təsərrüfatı məhsullarının ticarətinin beynəlxalq tənzimlənməsi müəyyən dərəcədə ÜTT tərəfindən qəbul edilmiş əksər regional ticarət sazişləri əsasında həyata keçirilir. Kənd təsərrüfatı siyasətinin rayonlaşdırılmasının ən inkişaf etmiş və təkmil forması Aİ-nin ümumi aqrar siyasətidir. == Tarixi == Bazarın tənzimləyici və dövlətin yönəldici olduğu iqtisadiyyat modelinin aqrar siyasət üçün də universiallığını XX əsrin ikinci yarısı XXI əsrin əvvəllərindəki dünya təcrübəsi ilə təsdiqlənir. Köklü torpaq islahatları və bazar əsaslı kənd təsərrüfatı siyasətinə keçid 1960-cı illərdə Cənubi Koreya və Tayvanın, 1970-ci illərdə Malayziya, Tailand, Meksika və digər inkişaf edən ölkələrin sürətli sənaye inkişafı üçün zəmin yaratmış, onları çiçəklənən yeni sənaye ölkələrinə çevirmişdir. Eyni zamanda, bu cür islahatların və siyasətin ləngidilməsi, yaxud qeyri-ardıcıl aparılması üçüncü dünyanın ayrı-ayrı ölkələrində, xüsusilə də Afrikanın tropik ərazilərində kənd təsərrüfatı istehsalının tənəzzülünə, ərzaq şəraitinin pisləşməsinə və ümumi iqtisadi inkişafın ləngiməsinə səbəb olmuşdur.Çinin 1980-ci illərdə kəndli ailələrinə müstəqil təsərrüfatçılıq etməyə, torpaqların uzunmüddətli icarəyə verilməsinə və icbari dövlət satınalmalarından sonra məhsulun qalan hissəsinin azad bazarda satılmasına icazə verilməsi ilə başlamış yeni aqrar siyasəti tədricən bazar alətlərinin fəaliyyət zonasını tədricən genişləndirməklə XXI əsrin əvvəlində ölkəni dünyanın ən əhəmiyyətli kənd təsərrüfatı istehsalçıları və ixracatçıları sırasına çıxarmışdır.

Astral səyahət — insanın bədəndən kənar, ruhi səyahətidir. Əslində bu anlayışın hələ ki, tam izahı yoxdur. Amma ümumi izahati belədir: Biz ruhi və fiziki bədənlərdən ibarətik. Biz yatanda ruhi bədən fiziki bədənimizi tərk edir. Bu həmişə baş verir, lakin biz heç də həmişə astral adlanan zonaya düşə bilmirik. Cadugərlik və ya ekstrasenslikdə üç dünya var: ruhi dünya, astral dünya və fiziki dünya. Qədim dövrlərdə müdriklər fizika barədə çox dərin biliklərə sahib idilər. Onlar dörd əsas ünsürün adını çəkirdilər: torpaq, su, hava və od. Bu dörd ünsürdən başqa onlar bəzən beşinci ünsürün də olduğunu deyirdilər. Ona incə enerji, efir deyilirdi.

Avropa siyasəti — Avropa qitəsində daim inkişaf edən siyasətlə məşğul olur. Bu, bir sıra amillərə, o cümlədən regionda milli dövlətlərin uzun tarixinə, eləcə də Avropa dövlətləri arasında siyasi birliyin artması istiqamətində mövcud tendensiyaya görə digər qitələrə nisbətən daha ətraflı mövzudur. Avropanın indiki siyasətini qitədə baş verən tarixi hadisələrdən götürmək olar. Eynilə, coğrafiya, iqtisadiyyat və mədəniyyət Avropanın hazırkı siyasi quruluşuna öz töhfəsini verib. Müasir Avropa siyasəti Dəmir Pərdənin süqutundan və kommunist dövlətlərin Şərq Blokunun dağılmasından sonra Avropa İttifaqının hökmranlığı altındadır. Soyuq Müharibə bitdikdən sonra AB keçmiş kommunist ölkələrini də əhatə etməklə şərqə doğru genişləndi. 31 yanvar 2020-ci il tarixinə Aİ-nin 27 üzvü var. Bununla belə, əsasən Avropa dövlətləri olan və ya açıq şəkildə Avropa mənşəli olduğunu iddia edən bir sıra digər beynəlxalq təşkilatlar var, o cümlədən 47 dövlətdən ibarət Avropa Şurası (müharibədən sonra Avropa İttifaqının sələfi hesab edilən ilk Avropa təşkilatı) və Təhlükəsizlik Təşkilatı və 57 ölkənin daxil olduğu Avropada Əməkdaşlıq (ATƏT). == Mövcud siyasi ab-hava == Soyuq Müharibə başa çatdıqdan sonra Rusiya ilə Qərbi Avropa dövlətləri arasında münasibətlərin əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşmasına baxmayaraq, son vaxtlar "Qərb" təşkilatlarının, xüsusilə Aİ və NATO-nun şərqə doğru keçmiş SSRİ ölkələrinə genişlənməsi səbəbindən gərginlik artmışdır. Bir çox Avropa dövlətləri ya Avropa İttifaqına daxil olub, ya da ona qoşulmaq niyyətlərini bəyan ediblər.

Aya səyahət (film, 1902)

Daxili siyasət — dövlət siyasətinin ölkə sərhədləri daxilində olan bütün problem və fəaliyyətlərə (qanunlar, hökumət proqramları, inzibati qərarlar və s.) birbaşa aid olan hissəsi. Bu, hökumətin dünya siyasətində olan maraqlarını ifadə edən xarici siyasətdən fərqlidir. Daxili siyasət biznes, təhsil, enerji, səhiyyə, kənd təsərrüfatı, hüquq-mühafizə, maliyyə və vergilər, təbii ehtiyatlar, sosial təminat və şəxsi hüquq və azadlıqlar kimi geniş sahələri əhatə edir.

Demoqrafik siyasət - dövlət orqanları və digər sosial institutlar vasitəsilə əhalinin artımının nizama salınması sahəsində məqsədyönlü fəaliyyətə əsaslanan, əhalinin sayı və strukturu dinamlkasını sabit saxlamağa və ya dəyişdirməyə xidmət edən siyasət. == Məqsəd və vəzifələri == Demoqrafik siyasət doğum sayı, nikahlılıq, boşanma, əhalinin yaş strukturu və onun ölüm miqdarına təsir edən siyasətdir. Geniş mənada demioqraflk siyasəti bəzən əhalinin artması ilə eyniləşdirilir, dar mənada isə onun tərkib hissələrindən biri kimi nəzərdən keçirilir. O, sosial və iqtisadi siyasətlə bağlı olsa da, özünəməxsus xüsusiyyətlərə də malikdir. Demoqrafik siyasətin obyekti kimi ölkələr, onların ayrı-ayrı bölgələri və eləcə də əhalinin ayrı-ayrı qrupları (koqortası - biriəşmiş dəstəsi) da çıxış edə bilər. Demoqrafik siyasət, əsasən müxtəlif tədbirlər kompleksinə əsaslanır; iqtisadi, inzibati-hüquqi, tərbiyəvi və təbliğati. Əsasən doğum sayının stimullaşdınlmasına yönəldilən iqtisadi tədbirlərin siyahısına ödənilən məzuniyyət və uşaqların doğulması zamanı müxtəlif müavinətlər, ailənin sayından, yaşından və tərkibindən asılı olaraq uşaqlara verilən müavinət - proqressiv şkala üzrə müxtəlif borclar, kreditlər, vergi və mənzil güzəştləri və s. aiddir. İnzlbati-hüquqi tədblrlər nikaha daxil olma yaşını, boşanmanı, abortlar və kontraseptlərin qəbuluna münasibəti, ailənin dağılması zamanı ananın və uşaqlann əmlak vəziyyətini, işləyən qadınların iş rejimini və s. nizama salan qanunverici aktları birləşdirir.

Məmmədov Dəyanət Cahangir — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Qarabağ müharibəsi şəhidi. == Həyatı == Dəyanət Məmmədov Goranboyda anadan olmuşdur. 19 iyul 1992-ci ildə Ağdərənin Həsənriz məntəqəsi istiqamətində gedən döyüş zamanı şəhid olmuşdur. == Təltifləri == Sıravi Dəyanət Məmmədov 19 noyabr 1992-ci il tarixdə respublikamızın suverenliyinin və ərazi bütövlüyünün qorunmasında, dinc əhalinin təhlükəsizliyinin təmin edilməsində göstərdiyi şəxsi igidlik və şücaətə görə “Azərbaycan Respublikasının Fəxri fərmanı” ilə (ölümündən sonra) təltif edilmişdir. İgid döyüşçünün məzarı Bakı şəhərindədir.

Dəyanət Osmanlı (əsl adı: Dəyanət Osman oğlu Bayramov; 16 iyun 1965, Saraçlı, Bolnisi rayonu) — Azərbaycan şairi, publisisti və jurnalisti. O, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü və Prezident təqaüdçüsüdür. == Həyatı == Dəyanət Osman oğlu Bayramov 16 iyun 1965-ci il tarixində SSRİ respublikalarından olan Gürcüstanın Bolnisi rayonundakı Saraçlı kəndində anadan olmuşdur. O, 1972-ci ildə Saraçlı orta məktəbində təhsil almış, bir il sonra Azərbaycana köçərək Sumqayıtda Xovlu iplik fabrikində işləmişdir. Osmanlı SSRİ Silahlı Qüvvələrində xidmət etdikdən sonra Bakı Dövlət Universitetinin jurnalistika fakültəsinə qəbul olmuş və 1991-ci ildə oradan məzun olmuşdur. == Fəaliyyəti == Dəyanət Osmanlının ilk şeirləri 1989-cu ildə "Ədəbiyyat və incəsənət" qəzetində və "Ulduz" jurnalında dərc olunmuşdur. Bundan sonra o, "Ulduz", "Azərbaycan" jurnallarında və "Ədəbiyyat və incəsənət", "Dədəm Qorqud", "Yol", "Oğuz eli" və digər mətbuat orqanlarında öz şeirləri, publisistik məqalələri ilə vaxtaşırı çıxış etmişdir. Osmanlı əmək fəaliyyətinə "Mübariz" qəzetində şöbə müdiri kimi başlamışdır. O, sonradan "Fəryad" qəzetində şöbə redaktoru (1990–1992), "Azərbaycan" qəzetində müxbir, parlament müxbiri (1992–2005) vəzifəsində çalışmışdır. Osmanlı 1992-cü ildə "Avanqard" Ədəbi Birliyini yaratmış və ona rəhbərlik etmişdir.

Dəyanət Rzayev (5 avqust 1971, Bakı – 25 yanvar 2017, Bakı) — Azərbaycan psixoloqu. Dəyanət Rzayev yerli mediada tez-tez intiharlara dair ekspert rəyləri ilə çıxış edib, insanları intihardan çəkindirirdi. == Həyatı == Dəyanət Rzayev 3 avqust 1971-ci ildə anadan olub. İlk ali təhsili pedoqoji psixologiya, ikinci ali təhsili isə Bədən Tərbiyəsi İnstitutunda bakalavr və idman psixologiyası üzrə magistr dərəcəsi olmuşdur. 1990-cı illərdə futbol üzrə Azərbaycan milli komandasının psixoloqu olub və futbolçularla çalışıb. Sonradan Azərbaycanda ən böyük psixoloji mərkəzlərdən biri "Psixoterapiya Mərkəzi"ni yaratmışdır. Amerika və Avropa Psixoloji Müşavirə Assosiasiyasının üzvü idi.Dəyanət Rzayev evli və 3 uşaq atası idi. Həyat yoldaşı ilə ölümündən bir müddət əvvəl ayrılmışdı. == Ölümü == Onun cəsədi 2017-ci il yanvarın 25-də axşam saatlarında Bakının Yasamal rayonunda yerləşən evində aşkarlanıb. Psixoloq xeyli müddət depressiyada olub.

Səlimxanlı Dəyanət Fətulla oğlu — şair, publisist, Məmməd Araz ali ədəbi mükafatı laureatı (1994). == Həyatı == Dəyanət Səlimxanlı 1960-cı il iyulun 1-də Azərbaycanda Yardımlı rayonunun Çanaxbulaq kəndində anadan olmuşdur. Burada kənd yeddiillik məktəbi, qonşu Bərcan kəndində orta məktəbi bitirmişdir. Azərbaycan Dövlət Universitetinin jurnalistika fakültəsində təhsil almışdır (1983-1989). Əmək fəaliyyətinə Sumqayıt şəhərindəki 2 saylı yataqxanada tərbiyəçi müəllim kimi başlamışdır (1989-1990). "Açıq söz" qəzetində müxbir, Azərbaycan Dövlət Teleradio Verilişləri Şirkətində böyük redaktor işləmişdir (1991-1992). Bir müddət fərdi yaradıcılıqla məşğul olmuşdur. Hazırda "Respublika" qəzetinin ştatdankənar müxbiridir (2002-ci ildən). Bədii yaradıcılığa tələbəlik illərindən başlamışdır. İlk mətbu şeri "Qayıt ata" 1983-cü ildə "Azərbaycan qadını" jurnalında çıxmışdır.

Dəyanət Ələsgər oğlu Əliyev (18 sentyabr 1982, Ağcabədi rayonu – 24 oktyabr 2020, Füzuli rayonu) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin giziri, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi. == Həyatı == Dəyanət Əliyev 1982-ci il sentyabrın 18-də Ağcabədi rayonunun Hacıbədəlli kəndində anadan olub. == Hərbi xidməti == Azərbaycan Ordusunun giziri olan Dəyanət Əliyev 2020-ci il sentyabrın 27-də Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Ermənistan işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa olunması üçün başlanan İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Füzulinin azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə savaşıb. Dəyanət Əliyev oktyabrın 24-də Füzulinin azad edilməsi zamanı şəhid olub. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Dəyanət Əliyev ölümündən sonra "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edildi.Azərbaycan ərazilərinin işğaldan azad olunması zamanı döyüş tapşırıqlarını yerinə yerinə yetirən zaman mərdliyin və igidliyin göstərilməsinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 18.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Dəyanət Əliyev ölümündən sonra "İgidliyə görə" medalı ilə təltif edildi.Azərbaycanın Füzuli rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Dəyanət Əliyev ölümündən sonra "Füzulinin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.

Ekolojı siyasət (ing. environmental policy, rus. экологическая политика) — Ətraf mühit siyasəti təşkilatın və ya hökumətin ətraf mühitlə bağlı məsələlərlə bağlı qanunlara, qaydalara və digər siyasət mexanizmlərinə sadiqliyidir. Bu məsələlərə ümumilikdə hava və suyun çirklənməsi, tullantıların idarə edilməsi, ekosistemin idarə edilməsi, biomüxtəlifliyin qorunması, təbii ehtiyatların, canlı təbiətin və nəsli kəsilməkdə olan növlərin idarə edilməsi daxildir. Məsələn, ekoloji siyasətlə bağlı qlobal istiləşmə və iqlim dəyişikliyi problemlərini həll etmək üçün qlobal səviyyədə eko-enerji yönümlü siyasətin həyata keçirilməsinə diqqət yetirilə bilər. Pestisidlər və bir çox sənaye tullantıları da daxil olmaqla, enerji və ya zəhərli maddələrin tənzimlənməsi ilə bağlı siyasətlər ətraf mühit siyasətinin mövzusunun bir hissəsidir. Bu siyasət qəsdən insan fəaliyyətinə təsir göstərmək və bununla da biofiziki mühitə və təbii sərvətlərə arzuolunmaz təsirlərin qarşısını almaq, eləcə də ətraf mühitdə baş verən dəyişikliklərin insanlara qəbuledilməz təsirlər yaratmamasını təmin etmək məqsədilə həyata keçirilə bilər. == İstinadlar == == Ədəbiyyat == McCormick, John — Environmental Policy in the European Union.

Ekolojı siyasət (ing. environmental policy, rus. экологическая политика) — Ətraf mühit siyasəti təşkilatın və ya hökumətin ətraf mühitlə bağlı məsələlərlə bağlı qanunlara, qaydalara və digər siyasət mexanizmlərinə sadiqliyidir. Bu məsələlərə ümumilikdə hava və suyun çirklənməsi, tullantıların idarə edilməsi, ekosistemin idarə edilməsi, biomüxtəlifliyin qorunması, təbii ehtiyatların, canlı təbiətin və nəsli kəsilməkdə olan növlərin idarə edilməsi daxildir. Məsələn, ekoloji siyasətlə bağlı qlobal istiləşmə və iqlim dəyişikliyi problemlərini həll etmək üçün qlobal səviyyədə eko-enerji yönümlü siyasətin həyata keçirilməsinə diqqət yetirilə bilər. Pestisidlər və bir çox sənaye tullantıları da daxil olmaqla, enerji və ya zəhərli maddələrin tənzimlənməsi ilə bağlı siyasətlər ətraf mühit siyasətinin mövzusunun bir hissəsidir. Bu siyasət qəsdən insan fəaliyyətinə təsir göstərmək və bununla da biofiziki mühitə və təbii sərvətlərə arzuolunmaz təsirlərin qarşısını almaq, eləcə də ətraf mühitdə baş verən dəyişikliklərin insanlara qəbuledilməz təsirlər yaratmamasını təmin etmək məqsədilə həyata keçirilə bilər. == İstinadlar == == Ədəbiyyat == McCormick, John — Environmental Policy in the European Union.

İqtisadiyyat və siyasət elmində fiskal siyasət dövlət gəlirlərinin və xərclərinin köməyi ilə iqtisadiyyata təsir etmək üçün istifadə olunur. Keyns iqtisadi məktəbinə görə, dövlət vergilərin səviyyəsini (dərəcəsini) və xərclərini dəyişdikdə bu məcmu tələbə və iqtisadi aktivliyə təsir göstərir. Fiskal siyasət biznes tsikllərində dəyişikliklər baş verdikdə iqtisadiyyatı sabitləşdirmək üçün tətbiq edilir. Fiskal siyasətin iki əsas aləti olan vergilər və dövlət xərcləri dəyişdikdə, bu aşağıdakı makroiqtisadi göstəricilərə təsir edir: Məcmu tələb və iqtisadi aktivliyin səviyyəsi; Yığım və investisiyalar; Gəlirlərin bölgüsü. Fiskal siyasət monetar siyasətdən bəzi xüsusiyyətlərinə görə fərqlənir. Belə ki, fiskal siyasət qanunvericilik aktı ilə tənzimlənən dövlət gəlirləri və xərclərindəki dəyişiklik vasitəsi ilə iqtisadiyyata təsir göstərir. Monetar siyasət isə mərkəzi bank tərəfindən pul təklifinə, faiz dərəcəsinə və məcburi ehtiyat normasına təsir etməklə bunu həyata keçirir. == Fiskal siyasətin növləri == Fiskal siyasətin 3 əsas növü vardır: Neytral fiskal siyasət adətən iqtisadiyyat tarazlıq hökm sürən zaman tətbiq edilir. Bu zaman dövlət xərcləri tam olaraq dövlət gəlirləri hesabına maliyyələşir və iqtisadiyyata neytral təsir göstərir. Genişləndirici fiskal siyasət zamanı dövlət xərcləri gəlirləri üstələyir.

Ləyaqət medalı — 1890-cı ildən etibarən Osmanlı imperiyası tərəfindən verilməyə başlanan mülki və hərbi medaldır. == Haqqında == Qızıl və gümüş olmaqla iki növdən ibarətdir. Medal I Dünya müharibəsinin sonuna qədər Osmanlı imperiyasında verilmişdir. Medak cəmiyyətə örnək hesab edilən mülki şəxslərə də verilmişdir. 1905-ci ildə xeyirxah qadınlara da medal vermək üçün icazə verildi. Medalın qızıl və gümüş növlərində 25 mm olan həcmi dəyişməzdi. Medal dar, yaşıl yan cızgili lentlə əhatə edilirdi. I Dünya müharibəsi zamanı verilənlərə iki çapraz qılınc və hicri 1333 (1915) tarixi yazılı sancaq lentlə bağlanırdı.

Makroiqtisadi siyasət adətən 2 istiqamətdə tətbiq edilir. Monetar və Fiskal. Hər iki istiqamət iqtisadi sabitliyin, ÜDM-in artım səviyyəsinin və resursların tam istifadəsinin qorunub saxlanılması məqsədi ilə istifadə edilir. === Pul-kredit (monetar) siyasəti === Mərkəzi Banklar monetar siyasəti müxtəlif mexanizmlər vasitəsi ilə pul təklifini tənzimləməklə tətbiq edirlər. Məsələn, mərkəzi bank istiqraz almaqla pul təklifini artırır və bu da faiz dərəcəsini aşağı endirir. Əksinə sərt pul siyasəti yerinə yerirəcəksə, qiymətli kağızlar satır, pul təklifini azaldır və faiz dərəcəsini azaldır. Adətən bu siyasət pul təklifinə birbaşa yox dolayı yolla təsir edilərək həyata keçirilir. Banklar davamlı olaraq, faiz dərəcəsini sabit saxlamaq məqsədi ilə pul təklifində dəyişikliklər edirlər. Bəzi banklar isə faiz dərəcəsində dəyişiklik etməklə inflyasiya dərəcəsin tənzimləyirlər. Mərkəzi bannkların əsas məqsədi yüksək səviyyəli inflyasiya başvermədən istehsalın artırılmasını təmin etməkdir.

Milli Siyasət — 1876-cı ildə Con A. Makdonald Mühafizəkarlar Partiyası tərəfindən tanıdılmış bir Kanada iqtisadi proqramı idi. McDonald 1878-ci ildə Kanada federal seçkilərində Mühafizəkarları qələbəyə aparandan sonra, 1879-cu ildə siyasətlərini davam etdirməyə başladı. inkişaf etməkdə olan sənayeləri olan bir iqtisadiyyat, 1880-ci illərdə inkişaf etmiş bir Kanada iqtisadiyyatı. Makdonald, konfederasiya sonrası bir iqtisadiyyat strategiyası olaraq üç elementi birləşdirərək, istehsalın qorunması üçün idxal olunan mallarda yüksək tariflər, infrastruktur və əhali artımını tələb edir. Kanada Pasifik Dəmir Yolunun tikintisi və Qərbi Kanadaya köçün təşviqi. Makdonald 1878 seçkilərində təşviqat apardı və sərbəst ticarəti dəstəkləyən Liberal Partiyanı məğlub etdi. Bu 1879-cu ildən 1950-ci illərin əvvəllərinə qədər davam etdi. == Mərkəzi siyasət == Daha əvvəl 1867-ci ildən 1873-cü ildə təqaüdə çıxana qədər Kanadanın Baş Naziri vəzifəsində çalışan Con A. Makdonald, həmin il bir seçki qazandıqdan sonra 1878-ci ildə milli siyasətini davam etdirməsinə imkan verərək hakimiyyətə qayıtdı. Siyasət Kanadanın gələcəyini yaxşılaşdıran və genişləndirən üç hissədən ibarət idi: === Kanada sənayesinin inkişafı === Makdonald, Kanadalıları Kanada iqtisadiyyatını inkişaf etdirmək üçün Kanada məhsulları almağa razı etdi. Problem dəmir yollarının ABŞ-dən asanlıqla Kanada istehsalı olan mallara nisbətən daha ucuz mal və məhsulları idxal etməsi idi.