Поиск по словарям.

Etiraz — nisbi olaraq bir hadisəyə və vəziyyətə qarşı əks istiqamətdə reaksiya göstərməkdir. Ümumiyyətlə bu reaksiya göstərmə forması, müxalif görüşü sözlə ifadə etmə yanında o görüşü toplumsallaştırma və bir qrupla birlikdə ifadə etmə xarakteri də daşıya bilər. Bundakı məqsəd ictimaiyyət nəzdində səsini daha çox duyurabilmek və rəhbərliyə qarşı daha təsirli bir duruş sergileyebilmektir. Bu, birbaşa ifadə və təsir etmənin və aktivizmi bir yoludur.

Kimyəvi reaksiya — maddənin tərkib və xassələrinin dəyişməsi ilə baş verən hadisəyə Edvin teoremi deyilir. Kimyəvi reaksiyalar həmişə fiziki hadisələrlə müşayət olunur. Fiziki hadisə zamanı maddənin tərkibi dəyişmir, yalnız forması, həcmi və aqreqat halı dəyişir. Kimyəvi reaksiyaları aşağıdakı xarici əlamətlərə görə müəyyən etmək olur: İstiliyin ayrılması və ya udulması; İşığın ayrılması; Rəngin dəyişməsi; Çöküntünün əmələ gəlməsi və ya itməsi; Qaz halında maddənin ayrılması; İyin çıxması.Kimyəvi reaksiyaların baş verməsi üçün reaksiyaya daxil olan maddələr bir-biri ilə təmasda olmalı və əksər hallarda qızdırılmalıdır. Bərk maddələrin xırdalanması və qarışdırılması reaksiyanın başlanmasına kömək edir və reaksiyanı sürətləndirir. Kimyəvi reaksiyanın gedişinin əmsallar və formullar vasitəsilə şərti yazılışına kimyəvi tənlik deyilir. Kimyəvi tənliklər tərtib edilərkən maddə kütləsinin saxlanması və maddə tərkibinin sabitliyi qanunlarından istifadə edilir. Hər tənlik ox işarəsi ilə birləşmiş iki hissədən ibarətdir. Sol tərəfdə reaksiyaya girən maddələrin, sağ tərəfdə isə reaksiya nəticəsində alınan maddələrin formulları yazılır: 2H2 + O2 → 2H2O == Kimyəvi reaksiyaların sürəti == Kimyəvi reaksiya haqqında əsas məlumatları əldə etmək üçün onun sürətini bilmək vacibdir. Reaksiya sürətinin təyin edilməsi ilə kimyəvi kinetika məşğul olur.

Zəncirvari reaksiya – hər birində əvvəlki addımın məhsulu kimi zərrəcik yaranan, ayrı-ayrı reaksiyalar ardıcıllığıdır. Zəncirvari reaksiyaya misal kimi ağır elementlərin nüvələrinin parçalanmasını göstərmək olar. Burada parçalanma aktlarının sayı əvvəlki mərhələdə nüvənin parçalanmasından yaranan neytronlarla şərtlənir. Zəncirvari reaksiyalar, istifadə olunmamış əlaqəyə malik zərrəcik rolunu sərbəst atomlar və ya radikallar oynayan kimyəvi reaksiyalar arasında geniş yayılmışdır. Zəncivari reaksiyanın mexanizmi nüvə parçalanmasında kulon səddi olmayan və udan zaman nüvəni həyacanlandıran neytronlar tərəfindən təmin olunur. Meydana gələn hər yeni zərrəcik növbəti, bir-birinin ardınca gələn reaksiyanı yaradır. Reaksiya daşıyıcı zərrəcik itirildikdə dayanır. İtkinin iki səbəbi olur: zərrəcik yenisini yaratmadan udulur və ya zərrəcik aktiv mühiti tərk edir. Əgər hər bir reaksiya aktında bir daşıyıcı zərrəcik yaranarsa, onda zəncirvari reaksiya şaxələnməmiş olur. Şaxələnməmiş zəncirvari reaksiyada çox enerji ayrıla bilmir.

Redaksiya (lat. redactus (redactio) — qaydaya salınma, səhmana salınmış) 1)mətbuatda, radio və televiziyada əsərin müəllif nüsxəsi üzərində redaktorun iş prosesi (redaktə). Redaksiya müəllifin fərdi üslubunu saxlamaqla, əsərin məzmun və formasını təkmilləşdirməkdən ibarət yaradıcı prosesdir. Redaksiya şərti olaraq siyasi, ədəbi və elmi növlərə ayrılır; 2)mətnşünaslıqda ədəbi və ya elmi əsər mətninin müəllif, yaxud redaktor tərəfindən təshih edilib yenidən işlənmiş, təkmilləşdirilmiş variantı. Redaksiya zamanı əsərin yalnız dil və üslubu, süjet və kompozisiyası deyil, ideya istiqaməti, nəzəri müddəaları da dəyişikliyə uğraya bilər. Bu halda yaranan yeni mətnə əsərin yeni redaksiyası deyilir; 3)kütləvi təbliğat və informasiya vasitələri sistemində (qəzet, jurnal, radio və televiziya verilişləri, ensiklopediya, nəşriyyat, kino və s.) inzibati idarə; 4)redaktor heyəti; 5)nəşretmə, satış, yayım, məqalələrin və s. qəbulu ilə məşğul olan kontor, yer və ya şəxslər. == Ədəbiyyat == R.Əliquliyev, S.Şükürlü, S.Kazımova. Elmi fəaliyyətdə istifadə olunan əsas terminlər. Baki, İnformasiya Texnologiyaları, 2009, 201 s.

"Respublika Xatirə Kitabı" — Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1 may 1997-ci il tarixli qərarı ilə İkinci dünya müharibəsində, hərbi münaqişə və məhəlli müharibələrdə, Azərbaycan Respublikasının suverenliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda həlak olanların xatirəsini əbədiləşdirmək üçün yaradılmış nəşriyyat-redaksiya. Əvvəllər Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının tabeliyində olmuş, 8 iyun 2016-cı il tarixindən Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin tabeliyindədir. == Haqqında == Azərbaycan Respublikası Xatirə Kitabının nəşriyyat-redaksiyası 1989-cu ildən fəaliyyətə başlayıb. Redaksiyanın məqsədi İkinci Dünya müharibəsində, müharibədən sonrakı hərbi münaqişələrdə, Əfqanıstan və Qarabağ müharibələrində şəhid olmuş azərbaycanlılarla bağlı yaddaş kitabının hazırlanmasıdır. 1997-ci ildən kitab nəşr prosesinə başlamışdır. Kitabda şəhid olmuş şəxslərin soyadı, adı, atasının adı, doğulduğu yer, hərbi xidmətə çağırıldığı hərbi komissarlıq, döyüşdüyü, şəhid olduğu və dəfn edildiyi yerlə bağlı qısa məlumat verilir. Kitabın hər cildində 15-17 min nəfərlə bağlı məlumat yerləşdirilib. Kitab dövlət büdcəsindən maliyyələşdiyi üçün satılmır, kitabda adı olan şəhid ailələrinə pulsuz paylanır. Kitab ümumilikdə 20 cilddən ibarət olacağı nəzərdə tutulmuşdur.

"Priazovski kray" qəzetinin redaksiya binası — Rostov-na-Donu şəhərinin ərazisində, Bolşoy Sadovnaya küçəsi, ev 18/31 ünvanında yerləşən bina. Binanada sovet hakimiyyəti qurulana qədər bura Priazovski qəzetinin redaksiya binası olmuşdur. Priazovski kray qəzetinin redaksiya binası regional əhəmiyyətli mədəni irs obyekti siyahısına daxil edilmişdir. == Tarixi == Priazovski kray qəzetinin redaksiya binası 1880-ci illərdə inşa edilmişdir. 1890-cı illərdə binada Priazovski kray qəzetinin redaksiyası yerləşirdi. Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra bütün binalar kimi bu bina da milliləşdirilmişdir. 2000-ci illərdə bina Rostov Administrasiyasının balansında olsada faktiki olaraü istifadəsiz olmuşdur. == Arxitektura == Priazovski kray qəzetinin redaksiya binası Bolşoy Sadovaya küçəsinin künçündə, Bratski xiyabanında yerləşir. Bina bir tərəfli dəhliz susteminə malikdir. Bina iki mərtəbədən ibarətdir.

"Priazovski kray" qəzetinin redaksiya binası — Rostov-na-Donu şəhərinin ərazisində, Bolşoy Sadovnaya küçəsi, ev 18/31 ünvanında yerləşən bina. Binanada sovet hakimiyyəti qurulana qədər bura Priazovski qəzetinin redaksiya binası olmuşdur. Priazovski kray qəzetinin redaksiya binası regional əhəmiyyətli mədəni irs obyekti siyahısına daxil edilmişdir. == Tarixi == Priazovski kray qəzetinin redaksiya binası 1880-ci illərdə inşa edilmişdir. 1890-cı illərdə binada Priazovski kray qəzetinin redaksiyası yerləşirdi. Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra bütün binalar kimi bu bina da milliləşdirilmişdir. 2000-ci illərdə bina Rostov Administrasiyasının balansında olsada faktiki olaraü istifadəsiz olmuşdur. == Arxitektura == Priazovski kray qəzetinin redaksiya binası Bolşoy Sadovaya küçəsinin künçündə, Bratski xiyabanında yerləşir. Bina bir tərəfli dəhliz susteminə malikdir. Bina iki mərtəbədən ibarətdir.

Ataksiya — parez, əzələ tonusunun pozulması və ya istəmsiz hərəkət olmadan hərəkətlərin dayanıqlı və məqsədinə uyğun şəkildə icrasında pozulmanın olması zamanı istifadə olunur. Ümumi olaraq bədən və ətraflarda olmaqla iki qrupa bölünür. Beyincik xəstəliklərinə bağlı yarana bildiyi kimi, vestibulyar nüvələr, vestibulyar sinir və ya arxa ciyə xəstəliklərində də ataksiya rast gəlinir. Qeyd olunan hissələrin funksiyasının pozulmasına irsi, iltihabi, degenerativ, damar, infeksiyon, metabolik, endokrin və ya neoplastik kibi geniş xəstəliklər qrupu səbəb ola bilər.

Ereksiya və ya sərtləşmə — penisin böyüdüyü və daha da sıxlaşdığı fizioloji bir anlayış. Ereksiya, adətən cinsi ehtiras və ya cinsi cazibə nəticəsində yaranır; Psixoloji, sinir, damar və endokrin amillərin mürəkkəb qarşılıqlı təsirinin nəticəsidir. Qadınlardakı oxşar xəbərdarlıq klitoral ereksiyadır. == Fiziologiyası == Erektil disfunksiya (Ereksiya yəni) parasimpatik sinir sisteminin stimullaşdırılması nəticəsində baş verən penisin corpus cavernosum və Corpus spongiosum hissələrinə qan dolması ilə əlaqədar baş verən fizioloji hadisə kimi də təyin edilə bilər. Fizioloji olaraq, oyanma zamanı arterial damarlar vasitəsilə qan sürətlə penisə vurulur, cinsiyyət orqanının kavernoz kameralarının divarları getdikcə böyüyür və genişlənir və daha çox qan qəbul edərək şişir və həcmini artırır. Beləliklə, penis qanla dolaraq böyüyür və sərtləşir. Ən xaricdəki sərt qabıqlar və pərdələr gərilir, vena damarları bağlanır və cinsiyyət orqanının öz sərtliyini uzun müddət saxlaması təmin edilir. Yəni cinsiyyət orqanını dolduran qan yenidən dövr etmir, bir müddət orada qalır. Penis sərtliyini itirdikcə bu damarlar açılır, qan penisi tərk edir, kavernoz sistemlərinin divarları büzülür və balacalaşır. Penis əvvəlki vəziyyətinə qayıdır.

Traksiya və ya Dartma — sınıqlarda və onurğa sütünü xəstəliklərində istifadə olunan ortopedik metod. Onurğanın traksiyası əzələ kontrakturalarını azaldır, sinir sıxılmaları zamanı dekompressiya törədir, fəqərəarası diskin daxili təzyiqini azaldır . Traksion müalicə ortoped-travmatoloji və nevroloji profilli xəstələrin reablitasiyasında fəqərəarası disk fraqmentlərinin protruziyasının azaldılması, fəqərəarası diskin yerdəyişməsi zamanı, onurğada əyrilik olduqda, bir çox reflektor pozulmalarda istifadə olunur .

Aksiya (alm. Aktion; Handlung‎; fr. Action; ing. Action; activity; ərəb. فؼم‎) – hərəkət, fəaliyyət. Aksiya elə bir hərəkətdir ki, insanın hər hansı bir xarici səbəblə deyil, birbaşa istəkdən qaynaqlanır. Aksiyaların arxasında müstəqil iradə dayanır. Aksiya kəlməsi müasir sosioloji anlam kimi daha geniş mənalarda işlənməkdədir. İnsanların toplaşaraq hər hansı bir məkanda planlayaraq keçirdikləri kütləvi etiraz nümayişləri ilə eyni mənada da işlədilir.

Appel reaksiyası - spirtlərdən alkil xloridlərin və alkil bromidlərin tetraxlorid və ya tetrabromid və trifenilfosfin ilə qarşılıqlı təsirləri ilə sintezi metodudur: Sintetik təcrübəyə 1970-ci illərdə Rolf Appel tərəfindən tətbiq edilmişdir [1]. == Reaksiya mexanizmi == Appel reaksiyası fosfinin tetrahalogenmetan ilə halogenofil reaksiyasına əsaslanır. Birinci mərhələdə, trixlorometil və ya tribrommetil qrupunun tetrahalogen metanın halogen atomunda fosfin 1 ilə ayrılan nukleofil əvəzetmə nəticəsində, əlavə - psevdofosfonium duzunun əmələ gəlməsi baş verir. haloform 3, sonra halofosfonium duzunun 4 alkolyat anionunun nükleofili əvəzlənməsi ilə duz 5 əmələ gəlir. Son mərhələdə, psevdofosfonium duz 5-in karbonuna halogenid ionunun nükleofil hücumu baş verir, fosfin oksidin 7 xaric olmasına və alkil halogenid 6 əmələ gəlməsinə, çevrilməyə səbəb olan SN2 mexanizminə gətirib çıxaran nükleofil əvəzlənməsi baş verir. Nəticədə karbinol karbonunun konfiqurasiyası gedir: Reaksiyanın son mərhələsinin arxasında duran qüvvə, sabitliyi P = O əlaqənin əmələ gəlməsinin yüksək (~ 544 kJ / mol) enerjisi sayəsində çox yaxşı bir ayrılma qrupu olan fosfin oksidinin meydana gəlməsidir. == Tətbiqi == Appel reaksiyasının əsas üstünlüyü,onun mülayim və neytral şərtləridir, bu da spirt mühitində turşuluq xassəsi əks etdirən halogenlə əvəz olunan hidroksil qrupudur məsələn, hidrogen xlorid, tionil xloridin geraniolun geraniolxloridə çevrilməsi . Nəticədə fosfor xloridlərin izomerləşməsi və ayrılması ilə geranil və linalil xlorid qarışığının əmələ gəlməsin baş verir . Appel reaksiyası bu çatışmazlıqlardan məhrumdur. Appel reaksiyasında əsas çatışmazlıq- hədəf məhsulu olan stexiometrik miqdarda əmələ gələn fosfin oksiddən ayrılması zərurətidir, məsələn, kifayət qədər yüksək temperaturda distillə, termallabil halogenidlərin izomerləşməsinə və ya rasemizasiyasına və yenidən kristallizasiyaya səbəb ola bilər .

Ayvers reaksiyası- Qələvi və spirt məhlulu təsiri ilə kumarinlərin flavonollara çevrilməsi reaksiyasıdır 1908 ildə alman alimi Ayvers tərəfindən kəşf edilmişdir. == Mənbə == С. Оаэ. Химия органических соединений серы. М.: Мир, 1975. Н.К. Ляпина. Химия и физикохимия сераорганическихсоединений нефтяных дистиллятов. М.: Наука. 1984. Т. Джилкрист, Р. Сторр. Органические реакции и орбитальная симметрия М.: Мир, 1976.

Barton reaksiyası - fotokimya,nitrosoalkonallarda alkil nitritlərin yenidən təşkili ikincisinin oksimlərə və ya dimerlərə çevrilməsidir: burada R = H, Alk, Ar. Proses ümumiyyətlə təsirsiz bir p-həlledici və > 330 nm-də soyutma ilə həyata keçirilir. Alkil zənciri üçdən çox C atomunu və karbon atomundakı H atomunu əvəz edən reaksiyaya daxil olur. Sonuncunun H atomu yoxdursa, spirtlərin və karbonil birləşmələrin əmələ gəlməsi ilə nisbət pozğunluğu müşahidə olunur. Barton, reaksiya sərbəst radikal mexanizminə görə davam edir və H atomunun alkoksi radikalında (f-la I) keçid vəziyyətindən (II) keçərək H atomunun hüceyrədaxili miqrasiya mərhələsini əhatə edir; nitro mürəkkəb III okside izomerləşir: P-tion yalnız 6 üzvlü bir həlqənin meydana gəlməsinin mümkün olduğu hallarda problemsiz bir şəkildə davam edir. keçici vəziyyət. Başlanğıc nitritdəki karbon atomunun ikinci bir H atomu yoxdursa, nitroz birləşməsinin də dimeri yaranır. Bartonun reaksiyası steroid molekullarının qeyri-aktiv bölgələrinə funksiyanı təqdim etmək üçün geniş istifadə olunur., xüsusən 18 və 19 mövqelərindəki metil qruplarında, məsələn: Barton reaksiya məhsulları aralıq maddə olaraq istifadə olunur, politsikl sintezində. nitronlar, məsələn: Reaksiya 1960.-cı ildə D.Barton tərəfindən kəşf edilmişdir. == Mənbə == Г.О. Беккера, /Введение в фотохимию органических соединений,/.

Berdcelini reaksiyası- 1906-cı ildə İtalyan kimyaçısı Guido Bardcellini tərəfindən kəşf edilən kimyəvi reaksiyadır. İlkin reaksiya, fenol, xloroform və aseton reaktivlərinin natrium hidroksid məhlulunun iştirakı ilə qarışığı idi. Bardcellini'nin araşdırmasından əvvəl, bu çoxkomponentli reaksiyaya (MCR) aid edilən məhsul, o zaman kimya mətnlərində bir fenol törəməsi olaraq xarakterizə edilmişdi. Bununla birlikdə, Bardcellini, karboksil turşu törəməsinin olduğunu nümayiş etdirdi Daha sonra üzvi kimyaçılar bu reaksiyanı ketonlardan (xüsusən asetondan) və ya β-amino spirtlərdən yüksək dərəcədə maneəli və ya həcmli morfolin və ya piperazin əldə etmək üçün ümumi üzvi sintez metodu kimi istifadə etdilər və ya diaminlər. == Tarix == Guido Bardcellini, eyni adda Fişer esterifikasiya reaksiyası ilə tanınan Alman kimyaçısı və Nobel mükafatçısı Herman Emile Louis Fişer-in tələbəsi idi. Badcellini doktorluq sonrası laboratoriya tədqiqatını Fişerin laboratoriyasında apardı. Karyerasının böyük bir hissəsində Roma Universitetində kimyaçı vəzifəsində çalışıb. Bu yaxınlarda təcrid olunmuş birləşmə olan kumarinlərə olan marağı, Bardcellini'ni çoxkomponentli reaksiyalarla (MCR) sınaqdan keçirməyə sövq etdi. Natrium hidroksid məhlulunda fenollar, xloroform və aseton mühitində sınaqdan keçirdi. Tərkibini əks eydirən quruluşun əvvəllər düşündüyü kimi fenol əvəzinə karbon turşusu verdiyini tapdı.

Berntsen reaksiyası - diarlaminlərin karbotsiklik turşularla və ya onların törəmələri ilə turşu katalizi şəraitində kondensasiya yolu ilə 9-alkil və aril ilə əvəzlənmiş akridinlərin sintezi üsuludur. Reaksiya ilk dəfə Avqust Berntsen tərəfindən 1878-ci ildə benzoy turşusunun nitrilin difenilamin ilə qarşılıqlı təsir reaksiya nümunəsindən istifadə edərək amidin xassələri üzərində təcrübə işi aparılmışdır. [1]. Daha sonra, bu metod katalizator kimi karbotsiklik turşuların sink xlorid və polifosfor turşusunun diarilaminləri ilə kondensasiyasından istifadə etməklə təkmilləşdirilmişdir [2]. == Reaksiyanın mexanizmi == Berntsen reaksiyasının mexanizmi uzun müddətdir müzakirə mövzusudur, əsasən reaksiyanın başlanğıc mərhələsinin iki alternativ yolu müzakirə olunur - diarlaminin N-asilasiyası, ardından amin qrupuna o-mövqedə molekul daxili C-asilasiya və ya birbaşa C-asilasiya. N-asillənmiş difenilaminlərin reaksiya şəraitində də akridinlər əmələ gətirdiyi göstərildi.Lakin N-asilatlı difenilaminlərin istifadəsi məhsulun miqdarını artırmadı; buna görə də hazırda birinci mərhələnin C-asilləşdirmə olduğuna inanılır. Polifosfor turşusu istifadə edildikdə və ya sink xlorid istifadə edildikdə kation əmələ gəlir [3]: == Tədbiqi və dəyişikliklər == Berntsen sintezinin aparılması üçün klassik metod difenilamin qarışığının ekvivalent və ya artıq miqdarda aromatik və ya alifatik karbotsiklik turşu ilə və bir neçə saat ərzində bir həlledici olmadığı təqdirdə 1,5-3 qat molekulyar sink xloridlə qızmasıdır. Uçucu karbotsiklik turşular halında reaksiya möhürlənmiş ampulalarda aparılır; qarışqa turşusundan istifadə edilərkən əvəz olunmamış akridinin miqdarı son dərəcə aşağıdır. Hidroksil ilə əvəz olunmuş difenilaminlər də sink xlorid ilə kataliz olunan reaksiyaya daxil olur, molekul daxili kondensasiya isə hidroksilin para-mövqeyinə keçir; məsələn, benzoil və 4-hidroksibenzoy turşusu ilə reaksiyalarda 3-hidroksidifenilamin yalnız 3-hidroksiakridinlər əmələ gətirir. 1960-cı illərdə Popp, eyni zamanda reaksiya və turşu ilə diarilamin 1: 2 nisbətində həlledici rolunu oynayan katalizator polifosfor turşusu kimi istifadə etməyi təklif etdi [2].

Butlerov reaksiyası (Formoz reaksiya) — kalsium kimi metal ionlarının iştirakı ilə zəif qələvinin sulu məhlullarında formaldehiddən müxtəlif şəkərlərin sintezi üçün avtokatalitik reaksiyadır. İlk dəfə 1861-ci ildə rus kimyaçısı Butlerov kəşf etmişdir. == Reaktivlər və mexanizm == Butlerov sulu məhlulda formaldehidin təxminən 20 fərqli karbohidrogen qarışığı meydana gətirdiyini aşkar etdi. Reaksiya mexanizmi ilk dəfə Ronald Bres tərəfindən təklif edilmişdi. Formaldehid, müəyyən şərtlər daxilində iki valentli bir kationun iştirakı ilə, məsələn, kalsium ionu iştirakında kondensləşmə reaksiyası göstərərək glikolaldehid əmələ gətirir. Bu şərtlər daxilində qlikolaldehid dihidroksiasetona izomerləşə bilən qliseraldehidlə reaksiya daxil olur. Bu spirtlər reaksiyaya davam edərək tetrozlar, pentozlar və heksozlar əmələ gətirir. Reaksiya avtokatalitikdir, belə ki, spirt aldehidi ilk ilk mərhələdə kalsium ionu ilə kompleks əmələ gətirir.bu da formaldehiddən spirt aldehidin əməmlə gəlməsi üçün katalizatordur. Butlerov müxtəlif şəkərlərin rasemik qarışığı haqqında müəyyən məlumatlar verdi, lakin bildirdi ki, L-amin turşuları kimi birləşmələr D-konfiqurasiyalı karbohidrogenlərin əmələ gəlməsi üçün katalizatordur. == Reaksiya == 1959-cu ildə Ronald Breslou bir neçə əməliyyat mərhələsindən ibarət reaksiya mexanizmi təklif etdi: [2] Reaksiya qlikolaldehid əmələ gətirən iki metanal molekulun kondensləşməsi ilə başlayır (1).

Ereksiya halqası (ing. - cock ring) - ereksiyanı daha güclü hala gətirmək və ya müddətini uzatmaq üçün nəzərdə tutulmuş penisin ətrafına taxılan halqa. Ereksiya halqası orqazmın intensivliyini də əhəmiyyətli dərəcədə artıra bilər. Seks oyuncaqlarından biri hesab olunun ereksiya halqaları dəri, metal, plastik, kauçuk, silikon kimi müxtəlif materiallardan hazırlana bilər. == Risklər == Ereksiya halqası satıcıları və tibbi mənbələr ereksiya halqasının 30 dəqiqədən çox taxılmamalı olduğunu vurğulayırlar. Bu müddətdə yuxuya getmək və ya narkotik istifadə etmək təhlükəlidir. Penisin keyiməsi, soyuması və ya ağrıması problemlərin başlamasına işarədir. Belə hislər yarandıqda ereksiya halqası mütləq çıxarılmalıdır.

Favorski reaksiyası - termiki alkinlərin karbonil qrupuna birləşməsi ilə 1 əvəz olunmuş propargil spirtlərinin sintezi üsuludur. Aleksey Favorski tərəfindən 1905-ci ildə fenil asetilenin ketonlarla kalium hidroksid iştirakı ilə qarşılıqlı təsirini öyrənərkən aşkar etmişdir [1] [2]. : == Reaksiya mexanizmi == Reaksiya, 1-terminal alkinin asetilen anionunun karbonil qrupuna nükleofil əlavə edilməsi mexanizminə görə davam edir: R 1 R 2 C = O + R C ≡ C − → R 1 R 2 C ( O − ) C ≡ C R , R = H , A l k , A r , O E t {\displaystyle {\mathsf {R^{1}R^{2}C{\text{=}}O+RC\equiv C^{-}\rightarrow R^{1}R^{2}C(O^{-})C\equiv CR,\ \ R=H,Alk,Ar,OEt}}} Reaksiya ümumiyyətlə kalium hidroksid və ya natrium amidin həlledicidə (efir, benzol, dimetilformamid və s.) -70 ilə + 40 °C arasında olan temperaturda, az qaynayan birləşmələr və ya asetilen istifadə olunduqda - təzyiq 0.4-0, 9 MPa.təzyiqdə aparılır. Bəzi dəyişikliklərdə asetilen əvəzinə kalium hidroksidin iştirakı ilə kalsium karbid (asetilenid) istifadə olunur. Məhsullar 40-60% -dir. Ketonlar və bəzi aldehidlər reaksiyaya girir; alkin komponenti olaraq hər ikisi ilə əvəz olunmuş termik alkinlər (hetero-əvəzlənmişlər, məsələn etoksiasetilen [3] daxil olmaqla) və asetilen istifadə olunur. Sonuncu vəziyyətdə, meydana gələn 1,1-əvəzlənmiş propargil spirtlərinin deprotonlaşdırılması və onların karbonil birləşməsi, bis-adduktlar, asetilenik 1,4-diollarla qarşılıqlı təsiri nəticəsində də meydana gələ bilər: R 1 R 2 C = O + H C ≡ C − → R 1 R 2 C ( O − ) C ≡ C H {\displaystyle {\mathsf {R^{1}R^{2}C{\text{=}}O+HC\equiv C^{-}\rightarrow R^{1}R^{2}C(O^{-})C\equiv CH}}} R 1 R 2 C ( O − ) C ≡ C H + B − → R 1 R 2 C ( O − ) C ≡ C − + B H {\displaystyle {\mathsf {R^{1}R^{2}C(O^{-})C\equiv CH+B^{-}\rightarrow R^{1}R^{2}C(O^{-})C\equiv C^{-}+BH}}} R 1 R 2 C ( O − ) ≡ C − + R 1 R 2 C = O → R 1 R 2 C ( O − ) C ≡ C ( O − ) R 1 R 2 {\displaystyle {\mathsf {R^{1}R^{2}C(O^{-})\equiv C^{-}+R^{1}R^{2}C{\text{=}}O\rightarrow R^{1}R^{2}C(O^{-})C\equiv C(O^{-})R^{1}R^{2}}}} Heksametilfosfotriamidin kalium hidroksidin ortaq həlledicisi kimi istifadəsi 1-əvəzedilmiş propargil spirtlərini 70% -ə qədər məhsulda sintez etməyə imkan verir. [4]. Favorski reaksiyasının aldehidlərə enantioselektiv əlavə edilməsinə imkan verən başqa bir dəyişiklik, yaş toluolda (+) - N-metilefedrin və trimetilamin iştirakı iləsink triflatın katalizator kimi istifadəsidir və bu vəziyyətdə məhsul Enantioselektivlik% 89-99% Favorski reaksiyası dönən reaksiyadır. Əsas mühitində əvəz olunmuş propargil spirti termiki alkin və karbonil birləşməsinə parçalana bilər.

Genri (Henri) [1] reaksiyası - nitroaldol reaksiyası (ing. Henry reaksiyası, nitroaldol reaksiya) - aldehid və nitrometan arasındakı aldol tipli reaksiyadır. Nukleofil birləşmə mərhələsi əsaslarla katalizləşdirilir və turşu proton alfa vəziyyətində olduğu təqdirdə suyun eliminləşməsi ilə müşayiət edilə bilər. Henri reaksiyasının əsas məhsulları beta-hidroksi nitro birləşmələr, yan məhsulları isə nitroalkenlərdir (xüsusən aromatik aldegidlərdən istifadə edildiyi təqdirdə). == Xüsusiyyətlər == Henri reaksiyasının xüsusiyyətləri [2] Bütün reaksiyaları dönərdir; Kifayət qədər gücü olan hər hansı bir əsas istifadə edilə bilər: qələvi metal hidroksidləri, karbonatlar, flüorid ionu mənbələri, polimer substratdakı əsaslar və s.; Həlledici, adətən, böyük rol oynamır; Beta-hidroksi nitro birləşməsi. adətən. iki diastereomerin qarışığı şəklində əmələ gəlir;Reaksiya şərtlərini dəyişməklə yaxşı diastereoselektrikliyə nail olmaq olar. == Stereoselektivlik == Henri reaksiyasında iki yeni stereo mərkəz meydana gəldiyindən, 4-ə qədər də stereoizomer məhsulun meydana gəlməsi nəzəri cəhətdən mümkündür. Adətən, diastereomerlərin qarışığı alınır, baxmayaraq ki, xiral ligandlarının istifadəsi onlardan birinin (və ya bir neçə) çıxımını artıra bilər. Məsələn, sink triflat duzundan, əsasi diizopropiletilamindən (DIPEA) və (+) - N-metilefedrinin xiral ligandından (NME) ibarət katalitik sistem benzaldehid və nitrometanın enantioselektiv kondensasiya məhsulunu almağa imkan verir [3].

Hers reaksiyası -kimyaçı Riçard Hersin adını daşıyan Hers reaksiyası, anilin törəməsinin (1) disulfid dixlorid ilə Hers duzuna (2) kimyəvi çevrilməsidir, ardınca bu Hers duzu (2) natrium hidroksid ilə qarşılıqlı təsirdə olub natrium tiolata çevrilir (3):[1] == Tətbiqi == === Benzotiadiazollar === Hers duzları diazotizasiyaya uyğun olan aminotiofenolları almaq üçün hidrolizə uğradılaraq benzotiadiazolların sintezində istifadə olunur.[2] === Benzotiazollar === Natrium tiolat sink sulfatla aralıq maddə olan sink merkaptidinə çevrilə bilər, ardınca merkaptidin benzoil xloridlə reaksiyası ilə 1,3-benzotiazol alınır. == Boyalar == Anilin (5) üç mərhələdə (6)-cı birləşməyə çevrilir; 1. Hers reaksiyası (anilin (5) və disulfid dixlorid) vasitəsilə orto-aminotiola çevrilmə, ardınca 2. Orto-aminoariltioqlikol turşusuna çevrilməsi və 3. Sandmeyer reaksiyası vasitəsilə aromatik amin radikalının nitrilə çevrilməsi. 4. Son mərhələdə nitril hidrolizə uğradılır və nəticədə (6) birləşməsi alınır. Bu bir-ləşmə həlqənin bağlanması reaksiyası və dekarboksilləşmə üsulu ilə (7) birləşməsinə çevrilir. Alınmış birləşmə (tioindoksil(7)) bəzi boyaların üzvi sintezində mühüm aralıq məhsuldur. Asenaftoxinon ilə kondensasiyasından Ciba-Scarlet adlanan (8) boya, (7)-nin izatin ilə kondensasiyasından isə tio-İndiqo boyası (9) alınır.

Hevald reaksiyası sərbəst kükürd iştirakı ilə gedən, aldehid və ya ketonun kondensləşməsi (burada R2=H) ilə nəticələnən əvəzolunmuş 2-aminotiofen alınan üzvi reaksiyadır.(aminotiofenlərin alınma reaksiyası) == Tarixi == Reaksiya 1930 ildən Karl Hevaldın adını daşıyır. Reaksiya mexanizmi kəşf olunduqdan 30 il sonra tədqiq edilmişdir. İlkin mərhələ aralıq məhsul (3) əmələ gətirən keton (1) və α-sianoefir (2) arasındakı Knyoevenagel kondensasiyasıdır.Sərbəst kükürdün əlavə edilməsi mexanizmi məlum deyil.Tsiklləşmə və tautomerləşmə lazım olan məhsulu verir: Mikrodalğalı şüalanma reaksiya gedişinə və vaxtına təsir edir. == Variantlar == Hevald reaksiyasının variantlarından birində 3-asetil-2-aminotiyofen dityandan (kükürd və asetonun əlavə olunması, R = CH 3 və ya asetaldehid, R = H olarsa) və sabit olmayan sianasetonun natrium duzundan başlayaraq sintez olunur. Aminotiyofenlərin çoxkomponentli sintezi (Gewald reaksiyası) Gewald tərəfindən əvəzlənmiş 2-aminotiyofenlərin sintezi üçün çoxkomponentli metod elementar kükürd, α-metil (metilen) karbonilin qarşılıqlı təsirindən ibarətdir. == Mənbə == Коваленко, С. Н. Использование реакции Гевальда для синтеза 5-амино-3-метил-N-2-арилтиофен-2,4-дикарбоксамидов и N2-(арил)-5-амино-4-циано-3-метил-2-тиофенкарбоксамидов / С. Н. Коваленко, С. В. Власов, В. П. Черных // Журнал органічної та фармацевтичної хімії. - 2006. - Т. 4, вип. 3. - С. 43-46.

Klitoral ereksiya — klitorun böyüdüyü və gücləndiyi fizioloji bir hadisə. Klitoral ereksiya psixoloji, sinir, damar və endokrin amillərin kompleks qarşılıqlı təsirinin nəticəsidir və ümumiyyətlə, məxsusi olaraq olmasa da, cinsi oyanma ilə əlaqələndirilir. == Fiziologiyası == Klitor qadınlardakı penisin homoloqudur. Çöldə görünən hissə bir neçə millimetrdən bir santimetrə qədər dəyişir və xarici dodaqların içərisində gizlənir.

Knyovenagel reaksiyası - aldehidlərin və ya ketonların, əsas birləşmələri iştirakı ilə kondensləşməsidir. Reaksiya alman kimyaçısı Emil Knyovenagelin adını daşıyır. Bu reaksiya məşhur Perkin reaksiyası ilə eyni modifikasiyadadır və oxşar mexanizm üzrə gedir. Reaksiyanın birinci mərhələsi nukleofil birləşmə mexanizmi ilə gedir: birinci və ikinci növ amin əsasları aktiv olan metilen qrupundan proton ayırır.Əmələ gələn karbon ionu aldehid və ya ketonun karbonil qrupuna təsir edir və nəticədə su molekulları əmələ gəlir (Ona görə bu reaksiya Knyovenagel kondensasiyası). Adlanır. Nəticədə reaksiya məhsulu olaraq α , β gərginləşmiş ionlar alınır. Aktiv olan metilen qrupu digər müəyyən formalarda iştirak edir [4]:. Z-CH2-Z или Z-CHR-Z, məsələn dietilmalonat, turşu, ətilasetoasetat, malon turşusu vəya cianqarışqa turşusu[5]. Z-CHR1R2, məsələn nitrometanBurada Z-Hətta zəif əsasın ştirakında deprotonasiyanı asanlaşdırmaq üçün güclü olan elektoakseptor qrupdur. Qüvvətli əsasın katalizator kimi iştirakı arzuedilməzdir.

Kuçerov reaksiyası — asetilen birləşmələrinin hidratlaşma reaksiyası ilə karbonil birləşmələrinin yaranmasıdır. == Reaksiyalar == H C ≡ C H + H 2 O → H g S O 4 , H + C H 3 C H O {\displaystyle {\mathsf {HC\equiv CH+H_{2}O{\xrightarrow[{}]{HgSO_{4},H^{+}}}CH_{3}CHO}}} C 6 H 5 C ≡ C H + H 2 O → H g S O 4 , H + C 6 H 5 C ( O ) C H 3 {\displaystyle {\mathsf {C_{6}H_{5}C\equiv CH+H_{2}O{\xrightarrow[{}]{HgSO_{4},H^{+}}}C_{6}H_{5}C(O)CH_{3}}}} == Tarixi == İlk dəfə bu reaksiya 1881-ci ildə Rusiya kimyaçısı Mixail Qriqoryeviç Kuçerov tərəfindən kəşf edilmişdir. Kuçerov reaksiyasında katalizatorun zərərli təsiri səbəbindən ötrü hal-hazırda bu reaksiyadan istifadə edilmir. Kuçerov reaksiyasının əsasında Asetilendən Asetildehid almaq dayanır. Reaksiyanın katalizator kimi Civə (Hg2+) ionunun duzlarından istifadə edilir.

Mannix reaksiyası və ya Mannixə görə aminometilləşmə reaksiyası - ammonyak, birli və ya ikili aminin və tərkibində heç olmasa bir mütəhərrik hidrogen atomu olan birləşmənin formaldehidlə kondensləşməsindən - Mannix adlanan əsasın əmələ gəlməsindən ibarətdir. == Alınması == Əgər kondensasiyaya daxil olan birləşmədə iki və daha çox karbon atomlarında aktiv hidrogen atomları varsa, onda N−CH2- aminometil qrupları müxtəlif vəziyyətləri tutmaqla izomer qarışıqları əmələ gətirir. Ammonium duzu ilə reaksiya apardıqda, əksər hallarda əmələ gələn birli amin sonradan reaksiyaya girərək ikili və üçlü amin əmələ gətirir. Bundan başqa, ammonium duzunun formaldehidlə qarşılıqlı təsiri nəticəsində əmələ gələn metilamin reaksiyada iştirak etməklə onu çətinləşdirir. == Tarixi == İlk dəfə Mannix tipli kondensasiyanı Tollens asetofenonun formaldehid və ammonium xloridlə reaksiya məhsulundan üçlü amini ayıran zaman müşahidə etmişdir. Sonralar, Petrenko-Kritçenko və onun əməkdaşları bu tipli kondensasiyanı öyrənmişlər, lakin onlar bu reaksiyanın ümumi xarakterini müəyyən edə bilməmişlər. 1917-ci ildə Mannix, antipirin salisilatın formaldehid və NH4Cl-lə qarşılıqlı təsirindən üçlü aminin əmələ gəlməsini müşahidə etməsi, başladığı tədqiqatlarına hərtərəfli təkan verdi. Belə ki, 4-dimetilaminoantipirin oxşar reaksiyaya girmədiyindən, tamamilə aydın olur ki, reaksiyada iştirak edən antipirin molekulunda 4 vəziyyətində olan hidrogen atomudur. Baş verən çevrilmələrin dəqiq mexanizmi müəyyən edilməmişdir. Hazırda güman edilir ki, Mannix reaksiyası, CH2O və amindən əvvəlcə imin(ium) duzları , sonra isə amin törəmələri əmələ gəlməsilə baş verir.

Nitrolaşma reaksiyası – üzvi birləşmələrə nitroqrupun (-NO2) müxtəlif üsullarla daxil edilməsi prosesinə deyilir. Karbohidrogen atomunda bir və ya bir neçə hidrogen atomun nitroqrup ilə əvəz olunmasıdan əmələ gələn birləşmələrə nitrobirləşmələr deyilir. == Növləri == Nitroqrupun birləşdiyi karbohidrogen radikalından asılı olaraq nitrobirləşmələr 2 yerə bölünür: aromatik və alifatik nitrobirləşmələr. == Tətbiq sahəsi == Aromatik nitrobirləşmələr çox böyük tətbiq sahələrinə malikdir. Onlardan boyaq sənayesində, dərman preparatları, partlayıcı maddələr və s. istehsalında istifadə olunur. Nitrobenzol əsasən (90%-ə qədər) anilin istehsalına, boyaların sintezinə (2%-ə qədər), və s. sərf olunur. == Fiziki xassələri == Aromatik nitrobirləşmələr – rəngsiz və ya açıq sarı rəngdə yüksək temperaturda mayelərdir, ya da aşağı temperaturda əriyən bərk maddələrdir. Yüksək polyarlığına görə nitroarenlər yaxşı həlledicidirlər.

=== Radioaktiv Çevrilmə === Radioaktivlik 1896-cı ildə fransız alimi Anri Bekkerlium tərəfindən müəyyən edilmişdir. O qeyd etmişdir ki, uran saxlayan maddələr özlərindən görünməyən şüalar buraxır, bu da fotoplyonkanı işıqlandırır, ağacdan, kağızdan və bütün bərk maddələrdən keçə bilir. Bundan bir qədər sonra məşhur fransız fizikləri Mariya Skladovskaya-Kyüri və Pyer Kyüri müəyyən etdilər ki, «U»-dan əlavə «Th» torium və «Pa» planium eyni şüa buraxma qabiliyyətinə malikdir. 1898-ci ildə radium izotopu tapıldı. Aparılan müşahidələr göstərdi ki, radiumun verdiyi şüalanmanın ardıcıllığı, urandan milyon dəfə çoxdur. Bekkerli və Mariya Kyüri bir qədər sonra radiumun insan orqanizminə güclü təsirini müşahidə etdilər. Dayanıqlığı az olan elementlərin atom nüvələri özbaşına parçalana bilir, bu zaman yeni element atomu nüvələri və radioaktiv şüalar adlanan xüsusi növlü şüalar əmələ gəlir. Bu hadisə radioaktivlik adlanır. Öz-özünə parçalanan izotop isə radioaktiv izotop adlanır. Hazırda radioaktiv parçalanma zamanı yaranan şüalara ionlaşdırıcı və yaxud nüvə şüaları adı verilmişdir.

Yohannes və ya Yan Vermeer (oktyabr 1632[…], Delft, Hollandiya qraflığı, Yeddi Birləşmiş Əyalət Respublikası[…] – 15 dekabr 1675[…], Delft, Hollandiya qraflığı, Yeddi Birləşmiş Əyalət Respublikası[…]) — gündəlik həyatı təsvir edən tabloları ilə tanınan hollandiyalı barokko rəssamı, holland rəssamlığının qızıl dövrünün nümayəndəsi. Vermeer həyatı boyunca müvəfəqiyyətli rəssam kimi tanındı. Nisbətən çox az tablo çəkdiyi və ölümündən sonra arvadı və uşaqlarına borc qoyduğu üçün zəngin bir adam kimi xatırlanmır.

Aşağı Ərmənək (fars. ارمناك سفلي‎‎‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Qoşaçay şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 571 nəfər yaşayır (115 ailə).

Yuxarı Ərmənək (fars. ارمناك عليا‎‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Qoşaçay şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 453 nəfər yaşayır (81 ailə).