is. [ər.] mus. Azərbaycan klassik muğamlarından birinin adı. Səmayişəms oxumaq
Полностью »сущ. муз. “Семаи-шамс” (название одного из азербайджанских классических мугамов или отделов мугама “Шур”)
Полностью »...[ər.] Günəş, gün. O necə quş idi anasını əmər; Havada dövr edər, şəms ilə qəmər? Xəstə Qasım. Camalın xəcil elər, Şəms ilə mahı, müxtəsər. Aşıq Ələsg
Полностью »...şair. Günəş və Ay (Şərq ədəbiyyatında gözəlin camalına təşbeh). Ey şəms-qəmər yüzlü, şirin dodağın duzlu; Vey şəhdü şəkər sözlü, didarına müştaqəm. N
Полностью »...солнце и луна (в восточной лит-ре: сравнение с лицом красавицы); şəms-qəmər üzlü луноликая
Полностью »Günəş. Şəms-qəmər (günəş və ay). Şərq ədəbiyyatında gözəlin camalına bənzətmə kimi işlənir. Bir bədən gördüm bu gün əl-ayağı yeddidi, Qırx səkkiz qana
Полностью »[ər.] сущ. шаир. Рагъни-Варз (лит. гуьзелдин рагъ-варз хьтин иер ччиниз, акунриз тешпигь).
Полностью »...цавуз талукь тир, цавун; 2. шаир. цавун ранг алай, экуь-вили (мес. вилер); 3. пер. шаир. гуьзел, михьи, саф, адетдинди тушир, гьейран жедай хьтин.
Полностью »[fars.] сущ. зоол. шемая (гзафни-гзаф Каспий, Азов ва ЧIулав гьуьлера жедай са гъед).
Полностью »...Səmavi cisimlər небесные тела 2. перен. ярко-голубой, как небо. Səmavi gözlər небесные глаза 3. перен. прекрасный, неземной. Səmavi məxluq небесное с
Полностью »...Xəzər, Qara dəniz, Azov dənizləri hövzələrində çox yayılmış balıq. Şamayı … pulcuqları gümüşü, bel tərəfi tünd-yaşıl, üzgəcləri isə açıq rəngdə olur.
Полностью »...Kizbüböhtandan səvayı bir hekayət görmədim. M.P.Vaqif. Qəmdən səvayı qəm günü qəmxar yox, könül… X.Natəvan. [Ömər:] Əvvəla, qızı görməmişəm və ondan
Полностью »sif. [ər.] 1. Səmaya, göyə mənsub. 2. şair. Səma rəngində, mavi. Allah, Allah! Nə qədər ülvi… O mavi gözlər. O səmavi gözlər. H.Cavid. Səmavi tüllərdə
Полностью »bax: Səmayə. Vaxtilə dilimizdə işlənən «əs» və ya «is» (ağıl, zəka; ədəb, tərbiyə, əxlaq, asta, ağır) və «maya» sözlərindən yaranmış, «ağıl
Полностью »kam (arzu, məqsəd, istək, məram) və “ayıl” felindən yaranmış və “arzum, ayıl” mənasındadır
Полностью »...“Əraq”dan sonra ilk mayəyə qayıtmaq tələb olunur. Bu qayıtma “qərayi” vasitəsilə olur. Ü.Hacıbəyov. “Rast”ın aşağıdakı hissələri vardır: üşşaq, vilay
Полностью »1. приятный, доставляющий удовольствие, наслаждение; 2. живописный, живописная местность (дорога, лес и пр
Полностью »...münasibətilə məcməyilərdə göyərdilmiş səmənilərin ortasına qoyacaqlar. Ə.Sadıq. □ Səməni qoymaq – xalq adətincə Novruz bayramı münasibətilə boşqablar
Полностью »sif. Şəfa verən, şəfaverici, sağaldıcı. Şəfalı hava. Şəfalı əl. Günəşin şəfalı şüası. – Bilmirəm, İsti suyun; Şəfalıdır qaynağı; Yoxsa onun hüsnüdür;
Полностью »sif. Səfa verən, zövq verən, ləzzət verən, ürəkaçan, xoşagələn, xoş. Fəsillərin ən gözəli, ən səfalısı bahar vaxtı olduğundan o tərəf-bu tərəf yaşıl o
Полностью »...Halva bişirib satan adam. Halvaçı qızı daha şirin. (Ata. sözü). …Şəms axırda bir şəhərə çatdı. Orada halvaçı şəyirdi oldu. (Nağıl).
Полностью »...[ər.] bax dua 1-ci mənada. □ Dua-səna etmək – bax dua etmək (“dua”da). Şəms padşaha dua-səna edib xəzinənin üstünə gəldi, açarları alıb işə başladı.
Полностью »...flektivlik baxımından eyniköklüdür. Axşam olcağın məşriqdə batdı şəms, doğdu qəmər, Yer üzünə qülqülə düşdü ki, oldu ta səhər, Bir hüsnü camal gördüm
Полностью »Gurultu, çaxnaşma, səs-küy, mərəkə. Axşam olcağın məşriqdə batdı şəms, doğdu qəmər, Yer üzünə qülqülə düşdü ki, oldu ta səhər, Bir hüsnü camal gördüm
Полностью »...* Axşam olcağın məşriqdə batdı şəms, doğdu qəmər... (“Qurbani”) 1. Açıq-qara. 2. Dialektlərdə sarımtıl madyana da q
Полностью »...dəhşətli həngaməni birinci dəfə gördüyü üçün qorxmuşdu. M.S.Ordubadi. [Şəms Xəlilə:] Şəhərdən güllə səsləri gəlir. Yenə bu nə həngamədir, bilmədiniz?
Полностью »...rüxsarın kimi; Mehrü mah olmaz fələk, yüzündə rüxsar kimi (Xətayi); ŞƏMS (kl.əd.) Saçın rəngidir, çün leylətülqədr; Cəmali-nuri-şəmsi xavərdir (Xətay
Полностью »...dolanıb keçmək. Əsrlər hərləndi. – İllər, aylar gəldi, hərləndi, Şəms axırda bir şəhərə çatdı. (Nağıl). 4. məc. Qurdalanmaq, vurnuxmaq. Orada nə hərl
Полностью »...bildirir. □ Bərəkət yağmaq – bolluq olmaq, artmaq, çoxalmaq. Şəms padşaha dua-səna edib xəzinənin üstünə gəldi, açarları alıb işə başladı. Onun vaxtı
Полностью »...həddi. Qaynama nöqtəsi. Donma nöqtəsi. 9. mus. Hədd, dərəcə. “Simayi-şəms” bütün əsərin (şurun) ən yüksək nöqtəsidir. Ü.Hacıbəyov. ◊ Nöqtə qoymaq – b
Полностью »