Поиск по словарям.

Vaqon (fr. wagon, araba mənasını verən ing. waggon sözündən) ― dəmiryolu nəqliyyatı sistemində yük və ya sərnişin daşınması üçün istifadə olunan nəqliyyat vasitəsi. Vaqonlar bir-birinə bağlandıqda və bir və ya daha çox lokomotiv tərəfindən dartılanda qatar yaranır. Alternativ olaraq, bəzi sərnişin vaqonları öz-özünə hərəkət edir.

Sanitar vaqon ― xüsusi qatar növü. Ən çox buxar lokomotivi (dizel lokomotivi), vaqonlar və s. daxil olmaqla hərbi əməliyyatlar zamanı yaralıların və xəstələrin təxliyəsi və tibbi yardım üçün nəzərdə tutulmuşdur. Xəsarət alanların daşınması və müalicəsi üçün xüsusi təchiz olunmuş, eləcə də mətbəx, aptek, işçi vaqonları, meyit vaqonları və sair kimi köməkçi vaqonlardan ibarətdir. Yaralıların daşınması üçün dəmiryol qatarları Amerikada vətəndaş müharibəsi (1861-1865) və 1870-1871-ci illərdə Fransa–Prussiya müharibəsi zamanı geniş istifadə edildi. Alman 36 təcili yardım qatarı ordusunda 40 minə qədər xəstə və yaralı nəql etdi. 2010-cu ildən etibarən Rusiyada dəmir yolu qatarları bazasında beş səyyar konsultativ diaqnostika mərkəzi fəaliyyət göstərir: «Здоровье», «Доктор Войно-Ясенецкий — Святитель Лука», «Терапевт Матвей Мудров», «Академик Федор Углов» və «Хирург Николай Пирогов». Qatarlarda müayinədən dərhal sonra lazımi dərmanların alınması üçün aptek mövcuddur. Suveren bir qurum olan Malta Suveren Hərbi Ordeninin (SMOM), Sərəncamın Hərbi Korpusu olaraq bilinən hərbi şöbəsi vasitəsilə fəaliyyət göstərən xəstəxana vaqonları qədim tarixə malikdir . Bu cür vaqonların istismarı İkinci Dünya Müharibəsində ən yüksək həddə çatdı, lakin SMOM bu gün də belə qatarların istifadəsini davam etdirir.

Hagen (alm. Hagen‎) — Almaniyanın Şimali Reyn-Vestfaliya vilayətinin Amzberq inzibati dairəsində şəhər. Sahəsi 160.4 km2, əhalisi 185 996 nəfərdir (2013).

Hagen (alm. Hagen‎) — Almaniyanın Şimali Reyn-Vestfaliya vilayətinin Amzberq inzibati dairəsində şəhər. Sahəsi 160.4 km2, əhalisi 185 996 nəfərdir (2013).

Haqen Bover (10 iyun 1972) — Yeni Zelandiyanı təmsil edən stolüstü tennisçi. == Karyerası == Haqen Bover Yeni Zelandiyanı 1992-ci ildə Barselona şəhərində baş tutan XXV Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 49-cu, cüt turnirdə isə 25-ci pillənin sahibi olub.

Nikolas Hagen (isp. Nicholas Hagen; 2 avqust 1996, Qvatemala) — Qvatemala futbolçusu, Azərbaycan Premyer Liqasında çıxış edən "Səbail" FK və Qvatemala milli futbol komandasının qapıçısı. Nikolas Hagen 4 sentyabr 2020-ci il tarixində Azərbaycan Premyer Liqasında çıxış edən "Səbail" FK ilə 2020/2021 mövsümünün sonuna qədər müqavilə imzalamışdır.

Valen (fr. Valeins) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — En. Tuasse kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Burk-an-Bres. INSEE kodu — 01428. 2010-ci ildə əhalinin sayı 88 nəfər təşkil edirdi. 2010-cu ildə 52 yaşda (15-64 yaş arasında) 39 nəfər İqtisadi cəhətdən fəal, 13 nəfər hərəkətsizdir (fəaliyyət göstəricisi - 75.0%, 1999-cu ildə - 75.6%). 39 fəal sakindən 38 nəfər (20 kişi və 18 qadın) işləyir, 1 qadın işsizdir. 13 hərəkətsiz 2 nəfər arasında şagird və ya tələbə, 9 nəfər təqaüdçü, 2 nəfər digər səbəblərə görə hərəkətsiz idi.

Vazgen Zaveni Sarkisyan (erm. Վազգեն Զավենի Սարգսյան; 5 mart 1959, Dəvəli, Vedi rayonu – 27 oktyabr 1999, İrəvan) — erməni hərbi komandiri və siyasətçisi. O, Xocalı soyqırımını törədənlərdən biridir. 1991-ci ildən 1992-ci ilə qədər, sonra isə 1995-ci ildən 1999-cu ilə qədər Ermənistanın ilk müdafiə naziri olub. 11 iyun 1999-cu il tarixdən o il oktyabrın 27-dək öldürülməsinə qədər Ermənistanın Baş naziri vəzifəsini icra edib. 1980-ci illərin sonlarında Dağlıq Qarabağın Ermənistanla birləşməsi uğrunda kütləvi hərəkat zamanı şöhrət tapdı və Azərbaycan qüvvələri ilə ilk toqquşmalar zamanı erməni könüllü dəstələrinə rəhbərlik etdi. 1991-ci ilin sonlarında Ermənistan Sovet İttifaqından müstəqillik qazandıqdan dərhal sonra Prezident Levon Ter-Petrosyan tərəfindən Müdafiə Naziri təyin edildi. Sarkisyan Dağlıq Qarabağ Döyüşü zamanı erməni qüvvələrinin ən görkəmli komandiri oldu. Fərqli mövqelərdə 1994-cü ilədək, müharibəyə son qoyan atəşkəs əldə edilənə qədər müharibə bölgəsindəki hərbi əməliyyatları tənzimlədi. Müharibədən sonrakı illərdə Sarkisyan özünü Silahlı Qüvvələrə bağladı və özünü virtual güclü kimi göstərdi.

Vazgen Sislyan (rus. Вазген Саргисович Сислян; 20 oktyabr 1956, Beyrut, Livan) — Fransa vətəndaşı, ASALA terrorçusu. Vazgen Sislyan 1981-ci ildə Parisdə Türkiyə səfirliyinin tutulmasında, Parisin Usman məhəlləsində 1991-ci ilin sentyabr ayında 60 girovu ələ keçirmək aksiyasında, 1991-ci ilin dekabr ayında Budapeştdə Türkiyə səfiri Bədrəddin Tünbaşa qəsddə iştirak edən qatildir. 34 yaşlı terrorçu Livandan turist adıyla İrəvana gəlib. 1992-ci ilin yanvar ayında oradan vertolyotla Xankəndinə göndərilib. Xocalı soyqırımında iştirak etməsi, burada ikigünlük türk çağalarını öldürməsiylə fəxr edir. «Moskovskiye novosti» qəzetinə verdiyi müsahibəsində o bəyan edir ki, beynəlxalq diqqəti «erməni məsələsi»nə cəlb etmək üçün zorakılıq siyasəti aparmağın böyük əhəmiyyəti var. Ermənistan prezidenti Robert Köçəryan tərəfindən Vazgen Sislyan Xocalı soyqırımında törətdiyi vəhşiliklərə görə Qarabağ müharibəsinin «qəhrəmanı» elan edilib.

Vigen Derderyan (fars. ویگن دردریان‎; erm. Վիգեն Դէրդէրեան; 23 noyabr 1929, Həmədan – 26 oktyabr 2003, Los-Anceles, Kaliforniya) — İran ermənilərindən olan farsca pop müğənnisi, aktyor. Vigen Həmədan şəhərində səkkiz uşağı olan nisbətən yoxsul ailəsində anadan olmuşdur, 1979 İran İslam İnqilabından sonra, ABŞ-yə köçmüş və məskunlaşmışdır.

Yenovk Şagen (erm. Ենովք Շահէն; 3 fevral 1881 – 28 may 1915, Ankara, Ankara vilayəti) — Osmanlı İmperiyası dövründə yaşamış Ermənistan aktyoru və rejissoru. Yenovk Şagen 3 fevral 1881-ci ildə İzmit yaxınlığında Partizak kəndində erməni ailəsində anadan olmuşdur. Partizakdə ibtidai təhsilini aldıqdan sonra ailəsi ilə birlikdə Konstantinopola köçmüşdür.. Konstantinopolda o məşhur erməni tragiki Petros Adamyanın tərcümeyi-halını oxuduqdan sonra teatra maraq göstərməyə başlamışdır. Müxtəlif pyeslərdə kiçik rollar oynamağa başladı. Şagen Martiros Mnakyanın başçılıq edilən teatr qrupuna qoşuldu. Sonralar Şagen erməni dramatik cəmiyyətinin yeni teatrının aktyoru oldu. Burada məşhur aktyor Vaqram Papazyan ilə dostlaşdı. Növbəti illərdə Şagen Felikyan və Zarifyanın başçılıq etdiyi digər teatr kollektivlərində çıxış etməyə başladı.

Vazgen Manukyan (13 fevral 1946, Gümrü) — Ermənistanın baş naziri (1990–1991). 1946-cı il fevralın 13-də Gümrüdə dünyaya gəlmişdir. A. P. Çexov adına İrəvan məktəbində oxuyub. İrəvan Dövlət Universitetini bitirmişdir. 1966–1967-ci illərdə Moskvada təhsil almışdır. Evlidir, 3 usağı var.

Vigen Karapeti Zakaryan (erm. Վիգեն Կարապետի Զաքարյան; 15 mart 1969, Beyrut – 8 may 1992, Zarıslı, Şuşa rayonu) — Ermənistan hərbçisi, Birinci Qarabağ müharibəsi iştirakçısı. O, Erməni İnqilabi Federasiyası partiyasına mənsub olub. Zakaryan 1992-ci ilin 8 may tarixində Şuşanın işğalı əməliyyatında iştirak edərkən Azərbaycan Silahlı Qüvvələri ilə girdiyi toqquşmada öldürülmüşdür. Bu müharibədə həyatını itirmiş livan ermənilərindən biridir. Vigen Zakaryan 1969-cu ilin 15 mart tarixində Livanın paytaxtı Beyrut şəhərində erməni icmasının kompakt yaşadığı Burc Hammud səmtində anadan olub. Gənc yaşlarından Erməni İnqilabi Federasiyası partiyasına qoşulub və partiya daxili bir sıra könüllü fəaliyyətlərdə iştirak edib. Daşnaksutyunun gənclər təşkilatlarından olan Droşak şöbəsinin və Mərkəzi Təbliğat Komitəsinin nümayəndəsi kimi fəaliyyət göstərib. 1990-cı ilə qədər davam etmiş Livan vətəndaş müharibəsi zamanı Beyrutun erməni səmti Burc Hammudun müdafiəsində iştirak edib və silahla ilkin davranış qaydalarını və atış bacarıqlarını inkişaf etdirib. 1992-ci ilin aprel ayında Birinci Qarabağ müharibəsində iştirak etmək üçün qanunsuz olaraq Azərbaycana gəlib.

Vigen Karapeti Zakaryan (erm. Վիգեն Կարապետի Զաքարյան; 15 mart 1969, Beyrut – 8 may 1992, Zarıslı, Şuşa rayonu) — Ermənistan hərbçisi, Birinci Qarabağ müharibəsi iştirakçısı. O, Erməni İnqilabi Federasiyası partiyasına mənsub olub. Zakaryan 1992-ci ilin 8 may tarixində Şuşanın işğalı əməliyyatında iştirak edərkən Azərbaycan Silahlı Qüvvələri ilə girdiyi toqquşmada öldürülmüşdür. Bu müharibədə həyatını itirmiş livan ermənilərindən biridir. Vigen Zakaryan 1969-cu ilin 15 mart tarixində Livanın paytaxtı Beyrut şəhərində erməni icmasının kompakt yaşadığı Burc Hammud səmtində anadan olub. Gənc yaşlarından Erməni İnqilabi Federasiyası partiyasına qoşulub və partiya daxili bir sıra könüllü fəaliyyətlərdə iştirak edib. Daşnaksutyunun gənclər təşkilatlarından olan Droşak şöbəsinin və Mərkəzi Təbliğat Komitəsinin nümayəndəsi kimi fəaliyyət göstərib. 1990-cı ilə qədər davam etmiş Livan vətəndaş müharibəsi zamanı Beyrutun erməni səmti Burc Hammudun müdafiəsində iştirak edib və silahla ilkin davranış qaydalarını və atış bacarıqlarını inkişaf etdirib. 1992-ci ilin aprel ayında Birinci Qarabağ müharibəsində iştirak etmək üçün qanunsuz olaraq Azərbaycana gəlib.

Hagen-Berchum (alm. Berchum‎) — Almaniyanın Şimali Reyn-Vestfaliya əyalətində, Hagen şəhərinə bağlı inzibati region. XIII əsrdən etibarən tarixi mənbələrdə adına rast gəlinir. Protestant Kilsəsinə məxsus olan, ümumilikdə 3 binaya səpələnmiş və 140 yerlik Berchum Gənclik Təhsil Mərkəzi, ərazinin əhəmiyyətli təşkilatları sırasında yer alır.

Haqen Bover (10 iyun 1972) — Yeni Zelandiyanı təmsil edən stolüstü tennisçi. == Karyerası == Haqen Bover Yeni Zelandiyanı 1992-ci ildə Barselona şəhərində baş tutan XXV Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 49-cu, cüt turnirdə isə 25-ci pillənin sahibi olub.

Hagen-Berchum (alm. Berchum‎) — Almaniyanın Şimali Reyn-Vestfaliya əyalətində, Hagen şəhərinə bağlı inzibati region. XIII əsrdən etibarən tarixi mənbələrdə adına rast gəlinir. Protestant Kilsəsinə məxsus olan, ümumilikdə 3 binaya səpələnmiş və 140 yerlik Berchum Gənclik Təhsil Mərkəzi, ərazinin əhəmiyyətli təşkilatları sırasında yer alır.

Vigen Derderyan (fars. ویگن دردریان‎; erm. Վիգեն Դէրդէրեան; 23 noyabr 1929, Həmədan – 26 oktyabr 2003, Los-Anceles, Kaliforniya) — İran ermənilərindən olan farsca pop müğənnisi, aktyor. Vigen Həmədan şəhərində səkkiz uşağı olan nisbətən yoxsul ailəsində anadan olmuşdur, 1979 İran İslam İnqilabından sonra, ABŞ-yə köçmüş və məskunlaşmışdır.

Vigen Derderyan (fars. ویگن دردریان‎; erm. Վիգեն Դէրդէրեան; 23 noyabr 1929, Həmədan – 26 oktyabr 2003, Los-Anceles, Kaliforniya) — İran ermənilərindən olan farsca pop müğənnisi, aktyor. == Bioqrafiyası == Vigen Həmədan şəhərində səkkiz uşağı olan nisbətən yoxsul ailəsində anadan olmuşdur, 1979 İran İslam İnqilabından sonra, ABŞ-yə köçmüş və məskunlaşmışdır.

Ross Hagen (21 may 1938 – 7 may 2011, Brentvud (Los-Anceles), Kaliforniya) — Amerikalı aktyor, rejissor, ssenarist və prodüser. Ross Hagen aşağı büdcəli və istismar filmlərinin hazırlanmasında gördüyü işlərlə tanınıb. == Bioqrafiyası == Ross Hagen Arizona ştatının Uilyams şəhərində anadan olub. Aktyorluq karyerasına 1960-cı illərin ortalarında başlayıb. Onun ilk karyerasına The Virginian, The Big Valley və Here Come the Brides seriallarında qonaq rolları olub. Müxtəlif televiziya şoularında və aşağı büdcəli filmlərdə iştirak edib. Bu filmlərin janr diapazonu çox genişdir — bayker filmləri, vesternlər, kriminal dramlar və s. 1963-cü ildən 2003-cü ildə ölümünə qədər aktrisa olan ikinci həyat yoldaşı Kler Polanla evli olub. Kinorejissor Fred Olen Reyin həyatında xüsusi rol oynayıb. Rey ilə birlikdə Hagen 20-yə yaxın filmin yaradılmasında iştirak edib — onlar üçün ssenarilər yazırdı, kastinq aparırdı, prodüserlik etdi və tez-tez dostunun filmlərində rol aldı.

Bağin— İranın Kirman ostanının Kirman şəhristanının Mərkəzi bəxşində şəhər. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 7,616 nəfər və 1,903 ailədən ibarət idi.

Xaqan (q.türk 𐰴𐰍𐰣) — erkən orta əsrlərdə bir çox türkdilli xalqlarda dövlət başçısının titulu. "Xaqan" termininə ilk dəfə çin salnamələrində rast gəlinir. Sonralar Kiyev knyazları da bu titulu qəbul etdilər. Monqol imperiyası dövründə isə bu titul "imperator" mənasında işlədildi. Monqol imperiyasında kaan şəklində idi. == İstifadəsi == Bu titula ilk dəfə qədim çin mənbələrində rast gəlinir. Onlar III yüzillikdə yaşayan syanbilərin ulu xanını belə adlandırırlar. 402-ci ildə jujanlar hun titulu olan şanyünün əvəzinə xaqanı qəbul etmişdilər. 551-ci ildə avarlar və göytürklər bu titulu jujanlardan aldılar. Göytürk xaqanlığı çökdükdən sonra digər türk xalqları — xəzərlər, uyğurlar, qarluqlar, kiməklər və qırğızlar xaqan titulundan istifadə etdilər.

Nağan— İranın Çahar-Mahal və Bəxtiyari ostanının Kiyar şəhristanının Nağan bəxşində şəhər və bu bəxşin mərkəzi. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 4,928 nəfər və 1,210 ailədən ibarət idi. Əhalisinin əksəriyyəti bəxtiyarilərdən ibarətdir, bəxtiyari dilində danışırlar və şiə müsəlmandırlar.

Valun (rus. валун, ing. boulder, cobble) — cilalanmış iri (girdə) süxur parçası (sal daş), eninə ölçüsü 10 sm və daha çox olur. Buzlaq, delüvial, prolüvial və allüvial mənşəli olur.

Varan (lat. Varanus) — varanlar fəsiləsunə aid heyvan cinsi. Varanus Odatria Soterosaurus Philippinosaurus Papusaurus Euprepiosaurus Empagusia Polydaedalus Psammosaurus В. Р. Алифанов. Ящерицы в эпоху динозавров. Fry, Brian G., et al. (2006). Early evolution of the venom system in lizards and snakes.

Viyən (əvvəlki adı: Viyan) — Azərbaycan Respublikasının Lənkəran rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 5 oktyabr 1999-cu il tarixli, 708-IQ saylı Qərarı ilə Lənkəran rayonunun Aşağı Nüvədi qəsəbə inzibati-ərazi vahidi tərkibindəki Viyan kəndi Viyən kəndi adlandırılmışdır. Viyən kənd məsciti 1883-cü ildə Qədirov Qədir tərəfindən inşa etdirilib. O, Qum şəhərində oxuyarkən öz həyətyani sahəsini məscit tikmək üçün kənd camaatına verib. Eyni zamanda imkanlı şəxslərdən de pul toplayıb uzun mərhələ ilə tikintini bitirib. Hal-hazırda məscit təmir edilib ve Mədeniyyət Nazirliyi tərəfinden qorunur. 2700-dən artıq əhalisi olan kəndin gəncləri yayda əsasən Rusiyaya işləməyə gedir. Qışda isə geri gəlirlər. Azyaslilar uzun illərdir ki, bərbad gündə olan məktəbdə təhsil alər. Buna rəgmen, bu məktəb həkim, müəllim, polis, jurnalist ve digər önəmli sahələr üçün kadrlar hazırlaya bilib.

Vətən — İnsanın anadan olduğu, dədə-babaların, qohum-əqrəbalarının yaşadığı, soykökü ilə bağlı olduğu ölkə və fərdi inkişaf zamanı bu ölkə ilə əlaqəli olan emosional məfhum. Vətənə bağlılıq insanlarda vətənpərvərlik ilə səciyyələndirilir.

Birinci Çağan

Şağan — Azərbaycan Respublikasının Xəzər rayonunun inzibati ərazi vahidində qəsəbə. Şağan Abşeronun şimal-şərqində Xəzər sahillərində, 0-5 metr hündürlükdə yerləşir. Abşeronun ən qədim kəndlərindən biridir. Coğrafi cəhətdən Şağan şimal və şimal-qərbdən Buzovna, şərqdən və cənub tərəfdən Mərdəkan, qərb istiqamətində isə Binə qəsəbəsi (Təmənnis torpaqları) ilə həmsərhəddir. Qəsəbənin sahəsi təqribən 1500 km²-dir. 1933-cü ildə Şağan kəndi Mərdəkan kənd sovetinin tərkibinə daxil edildi. 1945-ci ildə ayrılsad a, 1948-ci ildə yenidən birləşdirildi. 1990-cı ildə Şağan qəsəbə statusu aldı. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 26 iyul 1994-cü il tarixli, 868 saylı Qərarı ilə Bakı şəhərinin Əzizbəyov rayonunun Şağan qəsəbəsi şəhər tipli Mərdəkan qəsəbəsindən ayrılaraq, şəhər tipli qəsəbə kimi rayonun yaşayış məntəqələri siyahısına daxil edilmiş, Şağan şəhər tipli qəsəbəsi mərkəz olmaqla Şağan qəsəbə ərazi vahidi yaradılmışdır. Abşeron yarımadasının ən qədim yaşayış məskənlərindən biri də Şağandır.

Hagen-Berchum (alm. Berchum‎) — Almaniyanın Şimali Reyn-Vestfaliya əyalətində, Hagen şəhərinə bağlı inzibati region. XIII əsrdən etibarən tarixi mənbələrdə adına rast gəlinir. Protestant Kilsəsinə məxsus olan, ümumilikdə 3 binaya səpələnmiş və 140 yerlik Berchum Gənclik Təhsil Mərkəzi, ərazinin əhəmiyyətli təşkilatları sırasında yer alır.

Vaqon-Li hadisəsi — 1933-cü ildə Vaqon-Li şirkətinin müdirinin türkcə danışan işçisinə şirkətin rəsmi dilinin fransızca olduğunu bildirərək, pul və işdən uzaqlaşdırma cəzaları verməsilə başlamış hadisədir. Yataqlı və yeməkli vaqonları olan farnsız dəmiryolu şirkəti Vaqon-Li şirkətində 22 fevral 1933-cü il tarixindü belçikalı müdir Jannoni telefonda türkcə danışan işçi Naci bəyə şirkətin rəsmi dilinin fransızca olduğunu bildirərək, 25 qəpik pul vəzası və 15 gün işdən uzaqlaşdırma cəzası verdi. Bu hadisə dövrün qəzetlərində əks olununca, 25 fevral 1933-cü ildə Peyami Safa, Cahid Arf kimi tanınmış şəxslərin də olduğu, Darülfünün və Milli Türk Tələbə Birliyi tələbələri toplanıb şirkətin Bəyoğlunda olan şirkət bürosu önündə etiraz nümayişləri başlatdılar. Daha sonra hadisələr də daha da böyüdü. Şüşələri qıraraq ofisə daxil olan tələbələr Mustafa Kamalın divarda asılı olan rəsmini aldıqdan sonra, ofisi dağıtdılar. Qrup əllərində Mustafa Kamalın rəsmi və türk bayraqları ilə şirkətin Qaraköy bürösuna gəlmiş, eyni şəkildə Mustafa Kamalın rəsmini aldıqdan sonra ofisi dağıtmışdırlar. Ən sonunda İstanbul valiliyinin önünə gələn kütlə qəzet binalarının önündə bir müddət nümayişə davam etmişdirlər və əllərindəki Mustafa Kamal rəsmlərini xalq evinə təslim etdikdən sonra dağılmışdır. Baş verənlərdən sonra şirkət Naci bəyi işə bərpa etmiş, etnik azlıqların və qeyri-müsəlmanların daha çox yaşadığı Pera ətrafında bir çox xarici şirkət türkcə addan istifadə etməyə başlamış və yenidən "Vətəndaş, türkcə danış!" kompaniyasi başladılmışdır. Vaqon-Li şirkəti daha sonra Osmanlı dövləti dövründən qalan bir çox xarici şirkət kimi milliləşdirilmişdir. Vətəndaş, türkcə danış!

Varen-sür-Alye (fr. Varennes-sur-Allier) — Fransada kommuna, Overn regionunda yerləşir. Departament — Alye. Varen-syur-Alye kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Vişi. INSEE kodu — 03298. 2008-ci ildə əhalinin sayı 3750 nəfər təşkil edirdi. 2007-ci ildə 2252 nəfər əmək qabiliyyətli insanlar arasında (15–64 yaş arasında) 1588 nəfər iqtisadi cəhətdən fəal, 664 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstəricisi — 70,5%, 1999-cu ildə 69,0%). Fəal olan 1588 nəfərdən 1400 nəfər (770 kişi və 630 qadın), 188 nəfər işsiz (75 kişi və 113 qadın) idi. Fəal olmayan 664 nəfər arasında 164 nəfər şagird və ya tələbə, 244 nəfər təqaüdçü, 256 nəfər digər səbəblərə görə fəaliyyətsizdir.

Varen-sür-Teş (fr. Varennes-sur-Tèche) — Fransada kommuna, Overn regionunda yerləşir. Departament — Alye. Jalinyi-syur-Bebr kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Vişi. INSEE kodu — 03299. 2008-ci ildə əhalinin sayı 253 nəfər təşkil edirdi. 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 139 nəfər (15-64 yaş arasında) arasında 109 nəfər iqtisadi cəhətdən, 30 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 78,4%, 1999-cu ildə 58,6%). Fəal olan 109 nəfərdən 99 nəfəri (56 kişi və 43 qadın), 10 nəfəri işsizdir (5 kişi və 5 qadın). 30 hərəkətsiz 5 nəfər arasında şagird və ya tələbə, 10 nəfər - təqaüdçü, 15 nəfər digər səbəblərə görə fəaliyyətsizdir.

Ağin — İrəvan quberniyasının Aleksandropol qəzasında, indiki Ağin (Ani) rayonunda kənd. == Tarixi == Gümrü şəhərindən 22–23 km cənub-qərbdə, Arpaçayın üstündə yerləşir. «İrəvan əyalətinin icmal dəftəri»ndə Ağit kimi, Qafqazın 5 verstlik xəritəsində Ağin formasında qeyd edilmişdir. Toponim qədim türk dilində «uca, hündür, böyük» mənasında işlənən ağ sözü ilə qədim türk dilində «daxma, koma, mağara» mənasında işlənən in sözünün birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Relyef əsasında yaranan mürəkkəb quruluşlu toponimdir. Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 12.X.1961-ci il fərmanı ilə kəndin adı dəyişdirilib Ani qoyulmuşdur. == Əhalisi == Kəndin köklü sakinləri azərbaycanlılar olmuşdur. XIX əsrin əvvəllərində azərbaycanlılar tarixi torpaqlarından qovulmuş, 1829-30 - cu illərdə Türkiyənin Muş, Alaşkert, Basin vilayətlərindən, 1877-78-cı illərdə Qarsdan ermənilər köçürülüb burada yerləşdirilmişdir.

Vahə — səhra və yarımsəhraların torpaqlarında intensiv əkinçilik rayonları, ağac, kol və ot sahələri. Vahənin əmələ gəlməsinə səbəb sahədə qonşu rayonlara nisbətən rütubətlənmənin (təbii rütubətlənmə yeraltı suların səthə yaxın olması, bulaq sularının təbii çıxışı, çayların vaxtaşırı daşması, süni rütubətlənmə isə çay, göl, kanal və quyu sularından suvarma ilə əlaqədardır) çox olmasıdır. Vahələrin sahəsi (Afrikada Nil çayı dərəsi, Orta Asiyada Fərqanə dərəsi, Amudəryanın aşağı axını və s.) onlarca hektardan on minlərlə km2 -ə qədər olur. Vahələr səhralarda əhalinin məskunlaşdığı, kənd təsərrüfatı ilə məşğul olduğu yerlərdir. Vahələrdə ərzaq bitkiləri, qiymətli texniki bitkilər (xüsusən pambıq), üzüm və s. becərilir. Afrika və Cənubi-Qərbi Asiyadakı vahələrin xarakterik bitkisi xurma ağacıdır.

Zağə— İranın Luristan ostanının Xürrəmabad şəhristanının Zağə bəxşində şəhər və bu bəxşin mərkəzi. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 2,839 nəfər və 618 ailədən ibarət idi. Əhalisinin əksəriyyəti Bayranvənd və Bacolvənd ellərindən ibarətdir və lur və lək dillərində danışırlar.

Vətən — İnsanın anadan olduğu, dədə-babaların, qohum-əqrəbalarının yaşadığı, soykökü ilə bağlı olduğu ölkə və fərdi inkişaf zamanı bu ölkə ilə əlaqəli olan emosional məfhum. Vətənə bağlılıq insanlarda vətənpərvərlik ilə səciyyələndirilir.

Kağan (özb. Kogon) — Özbəkistanın Buxara vilayətində şəhər. 1989-cu ildə əhalisi 48.054 nəfər imiş. Kağan keçmişdə Yeni Buxara (özb. Yangi Buxoro) kimi tanınarmış. == Tarix == Rus imperatorluğu yeni torpaqları imperiyanın mərkəzi ilə sürətli bir şəkildə çağdaş ticarət yolları ilə birləşdirməyə çalışırdı. Bu problemin ən yaxşı həlli dəmir yollarının tikintisi idi. Kağan dəmiryolu işçiləri üçün Rusiyanın Yeni Buxara kəndi kimi quruldu. 1888-ci ildə Transxəzər dəmir yolu xəttindəki stansiyalara və yollara qulluq göstərmək üçün Buxaradan 12 kilometr aralıda tikilən kənd, neçə ildən sonra bir növ səfirlik şəhərinə çevrildi. O dönəmlərdə yaşayış binalarının tikintisi üçün torpaq sahələri Buxara hökumətindən hər kvadrat sazen üçün təxminən 50 qəpik (3 Buxara tengəsi) qiymətinə satılırdı.

Rafael Varan (25 aprel 1993[…], Lill) — Fransa futbolçusu. Rəfael Varan 25 aprel 1993-cü ildə Fransanın Lil şəhhərində doğulub Varan peşəkar karyerasına "Lans" klubunda başlamışdır. Fransız futbolçu. İspan klubu Real Madrid və Fransa milli komandasının oyunçusu.

Varanus varius (lat. Varanus varius) — varanlar cinsinə aid heyvan növü. Avstraliyada lace goanna kimi də tanınır. Rəngarəng varanlara Avstraliyanın şərqi və cənub-şərq düzənliklərində yaşayırlar. Qidalanmaq üçün böyük məsafə qət edərək (gün ərzində 3 km-ə qədər) dəniz sahillərində, qayalıqlar və onlara bitişik düzən yerlərdə, meşələrdə tez-tez rast gəlinir. Bədənin yüxarı hissəsi çoxlu ağ, sarı, yaxud krem rəngində olan ləkələr olan qara, göy-qara rəngdə olur. Quyruğu nazik, uzun olub baş və bədənin uzunluğundan təqribən 1,5 dəfə böyükdür. Cütləşmə adətən isti aylarda olur. Eyni dişı fərdlə cütləşmək istəyində olan erkək fərdlər arasında döyüş baş verir. Dişilər adətən termit yuvalarının üst hissəsinə bir dəfəyə 2-12 ədəd yumurta qoyur.

Simgə Sağın (8 avqust 1981, İstanbul, Türkiyə) — alban əsilli türkiyəli müğənni, bəstəkar və aktrisadır. İstanbul Texniki Universiteti və Türkiyə Dövlət Konservatoriyasını bitirmişdir.

Lənkəran bələdiyyələri — Lənkəran rayonu ərazisindəki bələdiyyələr. Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub. "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.

İkinci Çağan – Azərbaycan Respublikasının Şamaxı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. İkinci Çağan Şamaxı rayonunun Dədəgünəş inzibati ərazi vahidində kənd. Dağətəyi ərazidədir. Yaşayış məntəqəsi keçmiş Çağan Məmmədsəlimli (indiki Birinci Çağan) kəndindən çıxmış ailələrin burada məskunlaşması nəticəsində yaranmışdır. Kənd əhalisi 194 nəfərdir ki, onunda 96 nəfəri kişi, 97 nəfəri isə qadınlar təşkil edir.

İlk vətən və ya urheymat (alm. ur‎, "mənşə" + Heimat, "vətən") — protodilin ilkin vətənini təsvir edən tarixi linqvistika termini. Sözügedən dil ailəsinin yaşından asılı olaraq protodilin “vətəni” əgər yayılması tarixi köçlər nəticəsində baş veribsə, demək olar ki, qəti formada, çox qədim tarixi dövrlərdə meydana gəlibsə, daha az dəqiqliklə müəyyən edilə bilər. Proto-Hind-Avropalıların (PIE) vətəni haqqında ən çox qəbul edilən nəzəriyyə bu dilin Qara dəniz-Xəzər çöllərində eramızdan əvvəl 4000-ci illərdə yayılmağa başladığını iddia edən “çöl fərziyyəsi”dir. Azlıqda qalan bəzi tədqiqatçılar isə əsas vətənin Anadoluda eramızdan əvvəl 8000-ci ildə mövcud olduğunu iddia edən Anadolu fərziyyəsini dəstəkləyirlər. Diqqətəlayiq bir ehtimal olsa da, üçüncü iddia, onların əsas vətənini Qafqazın cənubunda yerləşdirən erməni hipotezinin böyük ehtimalla həqiqətə uyğun olmadığı hesab olunur. Neolit ​​kreolizasiyası fərziyyəsi, Paleolit ​​Davamlılıq Nəzəriyyəsi və Yerli Aryanlar nəzəriyyəsi də daxil olmaqla, proto-hind-Avropa xalqının əsas vətəni üçün bir neçə başqa nəzəriyyə də təklif edilmişdir. Türk dillərinin mənşəyi və yarandığı vaxtın müəyyənləşdirilməsi mübahisəli məsələlərdən olsa da, onların əsas vətəni üçün Transxəzər çöllərindən Şimal-Şərqi Asiyada mövcud olan Mancuriyaya qədər müxtəlif regionları əhatə edən bir çox nəzəriyyələr mövcuddur. Ən qədim Çin qeydlərinə qədər yazılı mənbələrin olmaması və ilk türk xalqlarının köçəri təbiəti türk dilinin ilkin vətəninin yerini və tarixini təyin etməyi çətinləşdirir. Prototürk əsas vətənini tapmaq cəhdləri ümumiyyətlə Qərbi və Mərkəzi Sibirdə və onun cənub regionlarında inkişaf etmiş erkən arxeoloji üfüqlərlə əlaqələndirilir.

Baden-Baden (alm. Baden-Baden‎) — Almaniyanın Baden-Vürtemberq torpağının Karlsruhe inzibati dairəsində şəhər. Sahəsi 140.18 km2, əhalisi 54581 nəfərdir (2005). == Ümumi məlumat == Şvarsvald dağlarının ətəklərində, 700 m hündürlükdə balneoloji və iqlim kurortudur. Əsas təbii müalicə amili natrium xloridli, radonlu termal (68 °C-yədək) bulaqlar dır; oynaq, həzm sistemi orqanları, ürək-damar, periferik əsəb sistemi xəstəlik ləri müalicə olunur. İqlimi yumşaq (ortaillik temp-r 9,7 °C), mülayim rütubətlidir (ortaillik nisbi rütubət 79%). Sanatoriyalar, müalicə otelləri, mineral su hovuzları, içməli su qalereyaları var. Üzüm müalicəsi (avqust–oktyabr) tətbiq edilir. Hələ 3 əsrdə burada Sivitas-Aureliya-Akvenzis kurortunun əsasını qoymuş romalılar Baden-Badenin bulaqlarından müalicə məqsədləri ilə istifadə etmişlər. Baden-Badendə beynəlxalq şahmat turnirləri (1870, 1925, 1981) keçirilir.

Aaxen (alm. Aachen‎) — Almaniyanın qərbində Şimali Reyn-Vestfaliya vilayətində, Hollandiya və Belçika ilə sərhəd bölgədə yerləşən bir şəhərdir. Əhalisi 258.380 min (2009) nəfərdir. Şəhərdə əsas texiniki universitetlərdən biri olan "Rheinisch-Westfälische Technische Hochschule" yerləşir. == Tarixi == Axen eramızın 1-ci əsrinə aid Qədim Roma yaşayış məskəni Akve Qranninin yerində salınmışdır. 8-ci əsrin sonunda Frank imperiyasının paytaxtı, orta əsrlərdə isə mədəni və siyasi mərkəzi olmuşdur. Axen 1170-ci ildə birinci, 1330-cu ildə isə ikinci qala divarları (dövrümüzədək 4 bürc və 2 darvaza qalmışdır) ilə möhkəmləndirilmişdir. 1562-ci ildə kralların tacqoyma mərasimi Frankfurt-Mayn şəhərinə köçürüldükdən sonra tənəzzülə uğramışdır. 1794-cü ildə fransızlar tərəfindən işğal olunan Axen Vyana konqresinin qərarı ilə Prussiyanın ərazisinə qatılmışdır (1815). 1871-ci ildən Almaniyanın tərkibindədir.

Qazsoğanı (lat. Gagea) — bitkilər aləminin zanbaqçiçəklilər dəstəsinin zanbaqkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Berqamalı Qalen (yun. Γαληνός, lat. Claudius Galenus; ən tezi 129 və ən geci 131, Pergamon, Qədim Roma – ən tezi 201 və ən geci 216, Roma) — yunan mənşəli romalı, həkim, filosof, Orta platonizmin tanınmış nümayəndəsi. Həkim kimi tanınmış, Roma əsilzadələrini müalicə edir və imperator Markus Avreliusun saray həkimi kimi tanınmışdır. Qalen bir çox xəstəliklərin təsnifatını vermiş, onların müalicə yollarını araşdırmış, təbabət və anatomiya üzrə çoxlu bilgilər əldə etmişdir. Onlardan Avropa təbibləri 1300 il ərzində istifadə etmişdir. O, həmçinin farmakologiya elminin əsaslarını qoymuşdur. Qalenin əsərləri müsəlman dünyasında təşəkkül tapmış təbabət elminin də inkişafında əhəmiyyətli rol oynamışdır. Müsəlman təbibləri və düşünürləri onun əsərlərini tərcümə etmiş və öz kitablarında onlara çoxlu istinadlar vermişdirlər. Qalen həm də filosof kimi tanınmışdır.

Qovan (ing. Govan) — Qlazqo şəhərinin rayonu.