Поиск по словарям.

Yarican-i Xaləsə (Qoşaçay)

Larican (fars. لاريجان‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Xudafərin şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 964 nəfər yaşayır (230 ailə).

Xariton Pliyev (oset. Плиты Хадо; 19 sentyabr 1908, Ruk[d], Tiflis quberniyası – 26 dekabr 1966, Orconikidze) — Cənubi Osetiya şairi və tərcüməçisi. Kosta Xetaqurov adına Dövlət Mükafatı laureatı (1972). == Bioqrafiyası == 1908-ci ildə Tiflis quberniyasının Ruk kəndində kəndli ailəsində anadan olmuşdur. İlk təhsilini yerli bir məktəbdə alır. 1928-ci ildə "Fidiuaq" ədəbi jurnalında "Kosta" və "Bahar gəldi" (oset. «Ралӕууыд уалдзӕг») adlı ilk şeirlərini çap etdirir. 1926-cı ildə 1930-cu ildə bitirdiyi Stalinir Pedaqoji Texnikumuna daxil olur. Sonra iki il müəllim və "Bolşevikon Aivad" (Bolşevik incəsənəti) qəzetinin redaktoru olaraq çalışır. 1931-ci ildə Cənubi Osetiyadakı vətəndaş müharibəsini təsvir etdiyi "Səlimət" adlı ilk şeiri nəşr olunur.

Larican kurqanları - İranın Şərqi Azərbaycan ostanında 2007-2010-cu illərdə aparılan qazıntılar nəticəsində aşkarlanan kurqan qəbirlər. İranda kurqan tipli hörgü daş və ya torpaq üzlü qəbir abidələrinə indiyədək ancaq Azərbaycan bölgəsində rast gəlinib. XIX və XX əsrin əvvəllərindən ətraf ərazilərdə kurqanlar və onların mədəniyyəti ilə bağlı çoxlu tədqiqatlar aparılmışdır. İranda bu cür dəfn abidələri və bu tip qəbirlərin yayılma arealı ilə bağlı ilk araşdırmalar Kleissin Urmiya gölünün şimal-qərbində aparılan tədqiqatlar zamanı verdiyi qısa məlumatlara, o cümlədən Se Girdandakı on bir tumuldan altısında aparılan tədqiqatlara əsaslanır. Bunlardan sonra 2007-2010-cu illərdə Xudafərin bəndinin altındakı ərazidə aparılan xilasetmə qazıntılarına qədər bu mövzuda başqa tədqiqatlar aparılmamışdır. == Haqqında == İran Azərbaycanı coğrafi mövqeyi, hündür yaylaları və dağ yamaclarının rahatlığı səbəbindən qədim zamanlardan köçəri tayfaların davamlı köçünün əsas nöqtəsi və müxtəlif etnik-mədəni əlaqələrin mövcudluğunu əks etdirən ərazi olmuşdur. İran Azərbaycanında, xüsusilə Xudafərin bölgəsində Araz çayının vadilərində kurqan tipli kiçik və böyük qəbiristanlıqlar çoxdur. Bu qəbiristanlıqlar arasında Larican Kurqan qəbiristanlığı zəngin tapıntıları və iri ölçülü kurqanları ilə daha imtiyazlı mövqeyə malikdir və tədqiqatçıların diqqətini daha çox cəlb edir. Larican kurqanları coğrafi cəhətdən şimal-qərbi İranın Şərqi Azərbaycan vilayətində, Xudafərin Xumarlı şəhərindən təqribən 2 km şimal-qərbdə, Araz çayının cənub sahilində Larican kəndi sərhədləri daxilində yerləşir. Xudafərin və Qızqalası bəndlərinin xilasetmə qazıntıları çərçivəsində 2007, 2008 və 2010-cu illərdə Əlirıza Həcəbri Nobərinin elmi rəhbərliyi altında mədəni sərvətlərin aşkara çıxarılması məqsədilə bölgədə qazıntılar aparılmışdır.

Yuli Borisoviç Xariton (rus. Ю́лий Бори́сович Харито́н;27 fevral 1904, Sankt-Peterburq – 18 dekabr 1996, Sarov[d], Nijeqorod vilayəti) — Sovet və rus nəzəri fiziki və fiziki kimyaçısı, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, SSRİ Elmlər Akademiyasının və Rusiya Elmlər Akademiyasının akademiki. Sovet atom bombası layihəsinin liderlərindən biri. Lenin (1956) və üç Stalin mükafatı (1949, 1951, 1953) laureatı. Üç dəfə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1949, 1951, 1954). == Həyatı == Yuli Xariton 14 (27) fevral 1904-cü ildə Sankt-Peterburqda yəhudi ailəsində anadan olub. O, 13 yaşından real məktəbdə oxuyarkən xadimə, şagird mexanik, çilingər kimi çalışmağa başlayıb. Xariton 1920–1925-ci illərdə Petroqradda Politexnik İnstitutunun elektromexanika fakültəsində, 1921-ci ilin yazından fizika-mexanika fakültəsində təhsil alıb. O,1921-ci ildə N. N. Semyonovun rəhbərliyi ilə Fizika-Texniki İnstitutunda elmi-tədqiqat işlərinə başlayır. 1926–1928-ci illərdə Yuli Xariton Kavendiş Laboratoriyasında (Kembric, İngiltərə) təlim keçib.

xarici birləşdirmə– verilənlər bazalarının idarə olunmasında: relyasiya cəbrinin deyimi. Xarici birləşdirmə genişləndirilmiş birləşmə əməlini yerinə yetirir ki, nəticədə bir cədvəlin ikinci cədvəldə dublikatı olmayan sətirləri sıfır qiymətlərlə birləşmiş yekun cədvələ daxil edilir. Məsələn, SİFARİŞÇİ və MAL cədvəlləri üçün xarici birləşdirmə nəticədə heç bir mal sifariş etməmiş (mal sütunlarının qiyməti sıfır olan) sifarişçinin adı olan sətirlər və heç bir sifarişçi tərəfindən sifariş olunmamış (sifarişçi sütunlarının qiyməti sıfır olan) malların adı olan sətirləri yaradacaq; təbii ki, hansı sifarişçinin hansı malları sifariş etdiyini göstərən sətirlər (daxili birləşdirmə) istisna olunmaqla. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.

Xarici dodaqlar (labia majora), vaginanı xarici tərəfdən örtən həssas bir toxumadır. Tüklər vardır, lakin labia minorda ümumiyyətlə tük yoxdur. Qadınlarda cinsiyyət sisteminin xaricində yer alan ən əsas hissə üzəri tüklə örtülü olan, yuxarıdan başlayaraq aşağıda birləşən və cinsiyyət yarığını örtən böyük cinsiyyət dodaqlardır. Daxilində çoxlu tər və yağ vəzisi, sinir, qan damarı vardır. İç hissəsində tük yoxdur.

Xaricilər (ərəb. الخوارج‎ əl-xəvaric; mənası – çıxıb gedənlər) — erkən İslam məzhəblərindən biri. Dini və siyasi məsələlərdə fərqli görüşləri və fəaliyyətləri ilə tanınan firqədir. Yenə müxalifləri tərəfindən Xaricilər haqqında istifadə olunmuş bir digər isimdə " Dindən çıxmış"mənasında "məriqa"dır. Lakin Özləri isə Xaricilər özlərini "Allah və peyğəmbərinə hicrət edənlər", "Kafirlərlə hər cür münasibəti kəsənlər "mənasında istifadə edirlər. Xaricilərin bəyənib, özləri üçün istifadə etdikləri başqa bir ad isə "Allah, şübhəsiz ki, Allah yolunda vuruşub öldürən və öldürülən möminlərin canlarını və mallarını Tovratda, İncildə, Quranda haqq olaraq vədd edilmiş, Cənnət müqabilində satın almışdır "ayəsi ilə əlaqəli olan şurat ismidir. Xarici sözünün mənası–çıxmaq, itaətdən çıxıb üsyan etmək deməkdir. Toplu olaraq xariciyyə və xəvaric kimi işlədilir. Firqənin adı barəsində müxtəlif fikirlər irəli sürülmüşdür. Kəndlilərinə qarşı üsyan etdikləri üçün firqənin müxalifləri xəvaric ismini “insanlardan, dindən, haqqdan və Əlidən uzaqlaşan və hakimiyyətə qarşı adlandırılaraq camaatdan çıxanlar “olaraq işlədilmişdir.

Nəhəng planetlər (ing. Giant planets) və ya Yupiter tipli planetlər— Günəş sisteminin Əsas Asteroid qurşağından kənarda yerləşən Yupiter, Saturn, Uran və Neptun planetlərinə deyilir. Dörd xarici planet ya da nəhəng qaz planetləri Günəşin ətrafında dövr edən kütlənin 99%-ni təşkil edir. Yupiter və Saturnun atmosferləri əsasən hidrogen və heliumdan ibarətdir. Uran və Neptunun atmosferlərində əhəmiyyətli dərəcədə su, ammonyak və metan buzu vardır. Bəzi astronomlar Uran və Neptunun nəhəng qaz planetləri kimi yox, nəhəng buz planetləri kimi təsnif olunmasını təklif etmişdir. Nəhəng planetlərin dördünün də halqaları vardır. Saturunun halqaları Yerdən müşahidə edilə bilir. == Yupiter == Yupiter Günəşdən uzaqlığına görə beşinci planetdir. Planetlər arasında ən nəhəng və ağır olanıdır.

Xarici qulaq (lat. auris externa) — qulaq seyvanından və xarici qulaq keçəcəyindən ibarətdir; bunlar bir qıf kimi səs dalğalarını tutub orta qulağa keçirir. Qulaq seyvanının insanda heyvanlara nisbətən o qədər də əhəmiyyəti yoxdur; onu əzələləri rudiment halda olduğu üçün hərəkt qabiliyyətinə malik deyildir. == Qulaq seyvanı == Qulaq seyvanı - lat. auricula dəri ilə örtülmüş elastiki qığırdaqdan təşkil olmuşdur və əhali arasında qulaq adı ilə məlumdur. Qulağa yun. otos deyilir: odur ki, qulağın iltihabı omum- otitis Dəri qəşərdaqla sıx bitişmişdir; burada dərialtı qat yoxdur. Qığırdağın arxa və yuxarı kənarı qıvrım olduğu üçün qulaq seyvanı qıvrımı - lat. helix adlanır; bunun ön yuxarı ucuna qıvrım ayaqcığı - lat. crus helicis və dal aşağı sivri ucuna qıvrım quyruğu - lat.

Xarici siyasət — digər dövlətlərin davranışına təsir göstərmək və ya öz davranışını beynəlxalq mühitə uyğunlaşdırmaq üçün dövlətin həyata keçirdiyi fəaliyyətlər sistemi. Xarici siyasətin başlıca məqsədi milli maraqların müdafiəsidir. Xarici siyasətin həyata keçirilməsinin bir çox vasitələri mövcuddur ki, onların içində ən əhəmiyyətlisi diplomatiyadır. Müharibələr də xarici siyasətin həyata keçirilmə vasitələrindəndir. Xarici siyasətin təbiətinə beynəlxalq münasibətlər elmində müxtəlif fərqli yanaşmalar mövcuddur. Bir yanaşma belə hesab edir ki, dövlətin xarici siyasəti onun daxili siyasətinin davamı və ya bir növ xarici uzantısıdır. Başqa yanaşmanın tərəfdarları, xüsusən də beynəlxalq münasibətlər elmində neorealist məktəbin nümayəndələri isə, əksinə, iddia edirlər ki, xarici siyasətin formalaşmasında daxili siyasət heç bir rol oynamır. Kennet Volts buna klassik misal kimi Soyuq müharibə illərində Sovet və ABŞ xarici siyasətlərini nümunə göstərir. Belə ki, siyasi və sosial-iqtisadi quruluşlarında, eləcə də hakim ideologiyalarında fundamental fərqlər və ziddiyyətlər olmasına baxmayaraq hər iki dövlət, demək olar ki, oxşar xarici siyasət yürüdürdü. Neorealistlərin fikrincə xarici siyasətin əsas determinantı Beynəlxalq sistemin strukturudur.

Xarici təsir (ing. externality) və ya xarici effekt iqtisadi nəzəriyyədə — bazarın vasitəçiliyi ilə olmayan bir bazar əməliyyatının üçüncü tərəflər üzərində təsiri. Konsepsiyanın əsasları 1920-ci ildə Artur Sesil Piqu tərəfindən İqtisadi Rifah nəzəriyyəsində təqdim edilmişdir. "Xarici" ifadəsinin özü 1958-ci ildə Pol Samuelson tərəfindən gətirilmişdir. Xarici təsirlər olduqda, bazar tarazlığı təsirsiz hala gəlir: "ölü çəki" meydana çıxır, Pareto səmərəliliyi pozulur, yəni bazar fiyasko meydana gəlir. Xarici xüsusiyyətlər, bir ailənin və ya firmanın hərəkətləri digər ev təsərrüfatlarının və ya firmaların xərclərini və mənfəətlərini birbaşa təsir etdikdə meydana gəlir və bu yan təsirlər bazar qiymətlərində əks olunmur. == Tərif və növləri == Xarici təsir bazar əməliyyatlarında qiymətlərdə əks olunmayan xərclər və faydalardır. Bu təsirlər malların istehsalı və ya istehlakı nəticəsində özünü göstərir. Xüsusi, xarici və sosial xərclər və faydalar arasında fərq qoyun. Xarici cəhətlər əlverişli ola bilər - müsbət xarici təsirlər və ya xarici faydalar, əlverişsiz - mənfi xarici təsirlər və ya xarici xərclər.

Xarici yaddaş - məlumatların uzun müddət saxlanması üçün yaddaş qurğularının məcmusudur. Xarici yaddaşın tərkibinə elastik və bərk maqnit disklərində toplayıcılar, optik və maqnit-optik toplayıcılar, maqnit lentində toplayıcılar daxildir. Adətən proqram və verilənlərin arxivləri xarici yaddaşda saxlanılır. Xarici daşıyıcılarda yerləşdirilmiş informasiya kompyuterin işə salınıb salınmamasından asılı deyildir. == Ədəbiyyat == Kitabxana – informasiya terminlərinin qısa lüğəti. Bakı, «NURLAR» Nəşriyyat-Poliqrafiya Мərkəzi, 2010. 144 s.

Xarilə (fars. خريله‎) — İranın Kürdüstan ostanı Qürvə şəhristanının ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 656 nəfər yaşayır (155 ailə). Əhalisini kürdlər təşkil edir.

Xarici agent (rus. иностранный агент) — Rusiyada xaricdən dəstək alan və ya "xarici təsir" altında olan şəxslərə verilən status. Anlayış 2012-ci ildə "Qeyri-kommersiya təşkilatları haqqında" qanuna dəyişikliklərin qəbulundan sonra ortaya çıxdı. Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putin və qanunun tərəfdarları qanunun ABŞ-nin FARA qanunundan(en) daha yüngül olduğunu bildirirlər. == Tarixi == === "Qeyri-kommersiya təşkilatları haqqında" qanun === 29 iyun 2012-ci ildə təqdim olunan "Qeyri-kommersiya təşkilatları haqqında" qanuna dəyişikliklər 13 iyul 2012-ci il tarixində Rusiya Federasiyası Dövlət Duması tərəfindən qəbul edildi. 2 dekabr 2022-ci il tarixinə qədər "xarici agent" kimi tanınan rusların 18%-nə cinayət işi açılıb. === KİV — Xarici agentlər === 25 noyabr 2017-ci ildə ABŞ Ədliyyə Departamentinin Russia Today və Sputnik xəbər agentliklərinin xarici agent kimi qeydiyata almasına cavab olaraq Rusiya, kütləvi informasiya vasitələrinin xarici agent kimi qeydiyata alına biləcəyi qanunu təsdiqlədi."Xarici agent" anlayışı aşağıdakılara şamil edilmir: qeydiyyatdan keçmiş dini qurumlara dövlət korporasiyaları və dövlət şirkətləri, habelə onların yaratdığı QHT-lərə Rusiya Sənayeçilər və Sahibkarlar İttifaqında(ru), Ticarət və Sənaye Palatasında və digər biznes birliklərində çalışan əcnəbilərə == Xarici agent statusu almış bəzi məşhur şəxslər == İlya Varlamov(ru) Rövşən Əsgərov Maksim Qalkin(ru) Morqenştern(ru) Oxxxymiron == Reaksiyalar == === Rusiya === Rusiyanın insan haqları üzrə müvəkkili Vladimir Lukin və bir sıra qeyri-hökumət qrupları qanunun konstitusiya müddəalarını pozduğunu iddia etdilər. === Beynəlxalq === Avropa Şurasının baş katibi Turbyorn Yaqland Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrovla birgə mətbuat konfransı zamanı qanunla bağlı narahatlığını ifadə edərək bildirib ki, "Qanun QHT ictimaiyyətinə pis təsir göstərə bilər, xüsusən də bu qanun düzgün şəkildə tədbiq olunmazsa." == Mədəniyyətdə == Oxxxymiron — "Agent"(rus.

Aşağı Larican (fars. لاریجان سفلی‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Xudafərin şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 117 nəfər yaşayır (32 ailə).

Aşağı Yarican (fars. ياريجان سفلي‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Qoşaçay şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 411 nəfər yaşayır (90 ailə).

Yuxarı Larican (fars. لاریجان علیا‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Xudafərin şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 62 nəfər yaşayır (16 ailə).

Yuxarı Yarican (fars. ياريجان عليا‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Qoşaçay şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 711 nəfər yaşayır (174 ailə).

Azərbaycanın xarici siyasəti — Azərbaycan dövləti xarici məsələlərdə yalnız Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrdən irəli gələn müddəalarla məhdudlaşır. Azərbaycan Respublikasında müstəqil siyasət anlayışı SSRİ-nin dağılması, imperiyanın tərkibində olan ölkələrin müstəqillik əldə etməsi ilə eyni vaxta təsadüf edir. Buna qədər digər müttəfiq respublikalarda olduğu kimi Azərbaycan SSR-də də siyasəti Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının rəhbərliyi müəyyən edirdi. Ancaq 1984-cü ildən SSRİ-də başlayan yenidənqurma layihəsinin nəticəsində sərbəstlik Azərbaycana da çatdı. 1991-ci ilin 18 oktyabrında Azərbaycan müstəqil dövlət elan edildi. Bununla da müstəqil ölkənin daxili və xarici siyasətinin əsası qoyuldu. Azərbaycan müstəqillik əldə etdikdən sonra ölkədə qısa müddətdə hakimiyyət dəyişiklikləri baş verirdi ki, bu da xarici siyasətə təsirsiz ötüşmürdü. İlk müstəqillik illərində Azərbaycan BMT, ATƏT kimi mötəbər qurumların üzvü idi. Eyni zamanda hakimiyyət beynəlxalq neft şirkətləri ilə Xəzər dənizinin karbohidrogen ehtiyatlarının dünya bazarına çıxarılması istiqamətində danışıqlar aparırdı. Müstəqilliyin ilk illərində Azərbaycanda ilk siyasi təsisatlar, partiyalar, qeyri-hökumət təşkilatları yarandı.

Çariça, yaxud çariçə (rus. цари́ца) — çar arvadının, yaxud çarlığı(ru) idarə edən qadın hökmdarın titulu. Rusiyada 1547-ci ildən 1721-ci ilə qədər (imperatiçaya müraciət forması kimi 1917-ci ilə qədər), Bolqarıstanda 913−1018, 1185−1422 və 1908−1946-cı illərdə, Serbiyada isə 1346−1371-ci illərdə rəsmi titul idi. Qədim dövlətlərin qadın hökmdarları rusca ənənəvi olaraq "çariça" adlandırıldığı kimi, azərbaycan dilində olan elmi-ensiklopedik ədəbiyyatda bəzən Orta əsr xristian dövlətlərin qadın hökmdarları da "çariça" adlandırılır (məsələn, Böyük Tamara).

Avstraliyanın xarici əraziləri (ing. External territories of Australia) — Avstraliya İttifaqının Hindistan, Sakit Okean və Cənubi Okeanlardakı bir neçə kiçik ada ərazi mülkiyyətinin, habelə 1959-cu ildə imzalanan Antarktika Müqaviləsinə uyğun olaraq Avstraliyanın suverenliyi beynəlxalq birlik tərəfindən tanınmayan kontinental Avstraliya Antarktida Ərazisinə aiddir. == İdarəetmə == Avstraliya əyalətlərindən fərqli olaraq, xarici əraziləri, ölkə konstitusiyasına görə, birbaşa Avstraliya Birliyinin hökumətinə və parlamentinə tabedir. Avstraliya Kraliçası, Avstraliya Qubernatoru tərəfindən təyin olunan İdarəçilər tərəfindən təmsil olunur. Yeddi ərazidən yalnız üçü məskunlaşmışdır və yalnız birində - Norfolk Adasında özünüidarəetmə orqanları (bir palatalı qanunverici məclis) vardır — buna görə də özünü idarə edən xarici ərazilərin xüsusi bir kateqoriyasına ayrılmışdır. Eyni zamanda, 1979-cu il "Norfolk Adası Qanunu" na görə, federal parlament yerli parlamentin istənilən qərarını ləğv edə bilər. Bu adada icra hakimiyyətini Baş nazir (Chief Minister) həyata keçirir. Qalan iki məskunlaşan xarici ərazi (Milad Adası və Kokos Adaları) 1995-ci ildən etibarən ümumi bir idarəçi və bələdiyyə başçısı (Mayor of Australian Indian Ocean Territories) tərəfindən idarə olunduğu Avstraliya Hind Okeanı Ərazilərinə inzibati olaraq birləşdirilmişdir. Üstəlik, hər birinin öz yerli məclisi (Shire Council) vardır. == Siyahı == Siyahıya alınanlara əlavə olaraq, Avstraliyanın ada mülkləri arasında daha ikisi var - bu, Avstraliyanın kontinental sahili ilə Norfolk adasının təxminən yarısında, təxminən 350 nəfər əhalisi olan Lord Howe Adası arasında və eyni zamanda bir məsafədə yerləşir.

Birbaşa xarici investisiya ya da birbaşa xarici sərmayə qoyuluşu (İngiliscə: Foreign direct investment), portfel investisiyalarından başqa, bir və ya birdən artıq beynəlxalq investorun hamısına sahib olaraq və ya yerli bir və ya bir neçə firma ilə müştərək halda qoyula bilinən mənbələrin bir başqa ölkəyə daşınmasıdır. Birbaşa xarici investisiyalar transmilli şirkətlər vasitəsilə reallaşmaqdadır. Çoxmillətli şirkətlərin digər dövlətlərdə investisiya qoymasını səbəbi, investisiyanın öz ölkələrinə görə daha gəlirli olmasıdır. Ancaq bu investisiya qərarında sadəcə gəlirlilik deyil, investisiya riski də nəzərə alınır. Bu risklər investisiyanın qoyulacağı ölkəyə və zamana bağlı olaraq dəyişməklə bərabər, iqtisadi və siyasi formada da ola bilər.

Fransa Respublikasının beynəlxalq əlaqələri Fransa hökumətinin xarici dünya ilə əlaqələri. Qərbi Avropada yerləşən Fransa əsas Avropa ölkələrindən biridir və orta əsrlərdən bəri Avropa və beynəlxalq tarixdə görkəmli və tarixi rol oynamışdır. FransaBirləşmiş Millətlər Təşkilatının, NATO-nun və Avropa Kömür və Polad Birliyinin (Avropa Birliyinin sələfi) qurucularından biridir. Onun əsas müttəfiqləri Almaniya, İtaliya, ABŞ, digər NATO ölkələri və Avropa İttifaqıdır. Birləşmiş Millətlər Təşkilatında Fransa Təhlükəsizlik Şurasında daimi bir yerdədir və ixtisaslaşmış və əlaqəli qurumlarının çoxunun üzvüdür. Fransa həm də Aralıq dənizi Birliyinin qurucularından biridir və həm regional, həm də qlobal qlobal siyasətdə əsas rol oynayır. == Jak Şirakın dövründə Fransanın xarici siyasəti == 1995-ci ilin yazında 14 yaşlı "Mitterrand dövrü" başa çatdıqda və Cümhuriyyət partiyasını dəstəkləyən Alyansın lideri Jak Şirak Fransa prezidenti oldu, bir çox analitik, seçki kampaniyasından daha çox ölkənin xarici siyasətində ola biləcək dəyişikliklər haqqında çox ehtiyatlı fərziyyələr söylədi. ritorika, son illərdə ODA rəhbərliyi, Fransa, müstəqillik və böyüklük, antiamerikanizm, imtiyaz kimi postulatlara güvənən General de Gollun ideoloji irsini getdikcə daha çox sitat gətirir Sovet İttifaqı ilə tərəfdaşlıq, müstəqil dayandırıcı qüvvələrin qurulması. Fransa ABŞ-nin qlobal siyasi rəhbərliyindən məmnun deyildi, güc təzyiqinin taktikası və "qabaqlayıcı tətillər" strategiyası ilə razılaşmadı. Şarl de Qollun dövründə olduğu kimi, Fransa da hegemon bir siyasətə qarşı çıxdı, bütün beynəlxalq birliyin paylaşdığı dəyərlər sistemi üçün.

Jak Mariten (fr. Jacques Maritain; 18 noyabr 1882[…], IX arondisman (Paris) – 28 aprel 1973[…], Tuluza) —fransız filosofu, teoloqu, neotomizmin banisi. == Həyatı == Jak Mariten XX əsrin 30-cu illərində ABŞ və Kanadada dərs deyərkən tanınmış və katolisizmin mövqeyinin Amerika qitəsində möhkəmlənməsi üçün çalışmışdır. 1945–1948-ci illərdə Mariten Vatikanda Fransanın səfiri olmuş, İnsan hüquqları haqqında Ümumi Bəyannamənin layihəsinin hazırlanmasında iştirak etmişdir. Onun sosial-siyasi nəzəriyyə problemlərinə həsr olunmuş əsas əsərləri "İnteqral humanizm", "İnsan hüquqları və təbii qanun", "İnsan və dövlət"dir. == Dünyaya baxışı == Jak Mariten (1882–1973) – fransız filosofu, neotomizmin görkəmli nümayəndəsidir. Neotomizm ruhunda sosiomədəni konsepsiyalar kulturologiya üçün xüsusilə böyük əhəmiyyət daşıyır. Neotomizm müasir Qərb dini fəlsəfəsinin və kulturologiyanan əsas istiqamətlərindəndir. Bu fəlsəfi təliminin kökləri Qərb orta əsrlər fəlsəfəsinə və hətta xristianlığın meydana gəldiyi eramızın əvvəllərinə təsadüf edir. Onun tam təlim kimi formalaşması XIII əsrə aiddir və bilavasitə orta əsrlər sxolastı Akvinalı Fomanın adı ilə bağlıdır.

Çariçin-Qrad (serb-kiril. Царичин град) və ya Yustiniana-Prima (lat. Iustiniana Prima, serb. Јустинијана Прима) ― 535-615-cı illərdə mövcud olmuş Bizans şəhəri və hal-hazırda Serbiyanın cənubundakı müasir Lebane şəhəri yaxınlığında yerləşən arxeoloji ərazi. Şəhərin əsası imperator I Yustinian (527-565) tərəfindən qoyulmuşdur. Çariçin-Qrad arxeoloji sahəsi 1979-cu ildə Serbiya Respublikası tərəfindən qorunan "müstəsna əhəmiyyətə malik arxeoloji ərazilər" siyahısına əlavə edilmişdir. == Tarix == Şəhər imperator I Yustinian tərəfindən qurulmuşdur. Yustiniana-Prima 530-cu illərdən 615-ci ilə qədər mövcud olmuş və yepiskopun iqamətgahı olaraq dizayn edilmişdir. Şəhər planlaması klassik və xristian elementlərini: termlər, forum və kolonnalı küçələrbirləşdirirdi. Tipik Aralıq dənizi xüsusiyyətləri isə çox sayda kilsə ilə birlikdə məhv olmuşdur.