I. i. defence, protection, defend; fəal ~ active / aggressive defence; tanka qarşı ~ anti-tank defence; anti-mechanized defence; kimyəvi silaha qarşı
Полностью »сущ. устар. 1. путешественник, путник 2. приезжий 3. гость. Müsafir olmaq быть гостем у кого-л. где-л
Полностью »...укрепить оборону, müdafiəni yarmaq прорвать оборону, dairəvi müdafiə круговая оборона, tank əleyhinə müdafiə противотанковая оборона, hava hücumundan
Полностью »Ərəbcə səfər, səfir sözü ilə qohumdur. “Səfərə çıxan” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »Cinayət qanunu ilə nəzərdə tutulmuş əməli törətməsi istinad edilən şəxsə qarşı irəli sürülmüş ittihamın təkzibi və ya yüngülləşdirilməsi, onun hüquq v
Полностью »...səyahətə çıxan adam; səyahətçi. Keçdi çox illər, olmadı orda; Bir müsafir gəlib sirab olsun. A.Səhhət. 2. Mehmanxanalarda, karvansaralarda və s.-də m
Полностью »...[ər.] 1. Özünü və ya başqasını hücumdan qoruma, hücuma qarşı durma. Müdafiə üçün lazımi qədər qüvvəmiz var. Müdafiə vəziyyətində olmaq. 2. Birinin əl
Полностью »[ər.] сущ. муьсафир (1. сефер ийизвай, сефердиз фенвай; сиягьатдиз экъечӀнавай кас; сигьатчи; 2. мугьманханайра, карвансарайра вахтуналди яшамиш жезва
Полностью »[ər.] сущ. 1. хуьнуьх, хуьн; хура акъвазун (мес. душмандин); 2. пад кьун, пад хуьн, тереф хуьн; 3. душмандин хура акъвазун патал лазим тир затӀарин кӀ
Полностью »is. défense f ; protection f ; ~ nazirliyi ministère m de la Défense ; hava hücumundan ~ défense antiaérienne ; ~ etmək défendre vt ; protéger vt ; ~
Полностью »...промышленность, hərbi-müdafiə qüdrəti военно-оборонная мощь, hərbi-müdafiə məsələləri военно-оборонные вопросы
Полностью »Birlikdə götürülmüş şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxs, onun müdafiəçisi və mülki cavabdehdir
Полностью »Dinc dövrdə və ya müharibə dövründə əhalinin (Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının, Azərbaycan Respublikasının ərazisində olan əcnəbilərin və vətən
Полностью »Müdafiə vəziyyətində edilən hərəkət hüquqa uyğun, yəni hüquqa zidd olmayan özünümüdafiə
Полностью »1. Müdafiə, mühafizə; 2. Müdafiə etmə, qorunma; 3. Özünü müdafiə edəntərəf (məhkəmədə); 4. Himayə, arxa, dayaq; 5. Himayəçi, müdafiə
Полностью »bax yeniləmək. Xudayar bəy katda olan kimi lap dəyişildi. Paltarını təzələyib, xəbər verdi ki, onun adı Xudayar deyil, Xudayar bəydi. C.Məmmədquluzadə
Полностью »...söyüş, qarğış, lənət məqamında işlənən ifadə. [İzzət:] Atana lənət, Xudayar bəy! Anana lənət, Xudayar bəy! Dədən tünbətün düşsün, Xudayar bəy! C.Məmm
Полностью »(Hamamlı, Laçın, Meğri) yaltaq. – U işlərin hammısın u mərtəbəyə xıtı Xudayar mindirey (Meğri)
Полностью »Farscadır və onlarda xodadad kimi işlədilir. Mənası “Xudaverdi (Xudanın verdiyi)” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »dan. bax kətxudalıq. İndi iki il olar ki, Xudayar bəy Danabaşda kattalıq eləyir. C.Məmmədquluzadə.
Полностью »QAŞQABAQ – ÜZÜGÜLƏR Xudayar bəy qaşqabaq ilə cavab verdi (C.Məmmədquluzadə); Səməd kişi bizi üzügülər qarşıladı.
Полностью »sif. Malını çox baha satan. [Xudayar bəy:] Yaxşı, yaxşı, mən çoxdan bilirdim ki, sən bahacılsan. C.Məmmədquluzadə.
Полностью »...xəyanətinə dözən adam; qeyrətsiz, namussuz. // Bəzən söyüş yerində. [Xudayar bəy:] …Eşşəyi mənə o dəyyus özü veribdi. C.Məmmədquluzadə.
Полностью »...Gözəl, qiymətli, parlaq. Hacı Kamyab libaslarının ən faxirini geyib Xudayar xanın vüruduna hazırlaşdı. Ə.Haqverdiyev.
Полностью »...birləşmək. Zeynəb Xudayar bəyin evindən gedəndən iki ay sonra övrəti öldü və Xudayar bəyə evlənmək lap vacib oldu. C.Məmmədquluzadə. [Kərimxan:] …iyi
Полностью »...[ər. qəhvə və fars. …xanə] Qəhvə içilən yer, kiçik yeməkxana. Xudayar bəy oğlanın dalınca dar yol ilə gedib girdi qəhvəxanaya. C.Məmmədquluzadə.
Полностью »...görən, iblis, fəsadçı, dələduz, yaramaz, pis (adam). O səbəbə Xudayar bəy Zeynəbi boşamazdı ki, qorxurdu, şərir adamların birisi Zeynəbi ala və başlı
Полностью »...Peyğəmbər, nəbi. Allahın rəsulu. – …Elə zənn etdilər ki, bu əlamət rəsuli-Xudanın müsibətinə səbəb vaqe oldu. A.Ə.Axundzadə.
Полностью »...[Ana:] ..Ay qız, bir belə; Mısmırıq olarmı (M.Rahim); QAŞQABAQ Xudayar bəy qaşqabaq ilə cavab verdi (C.Məmmədquluzadə); SIMSIRIQ.
Полностью »f.sif. Sürülərək toxum səpilmiş, yaxud ağac, kol basdırılmış. …Xudayar bəy zəmilərə cüt göndərib başladı sürdürməyi. Əkilmiş zəmiləri özü öz malı kimi
Полностью »...rəisi, bələdiyyə idarəsi başçısı. Əvvəl, yəni iki il bundan əqdəm Xudayar bəy qlava yanında çavuş idi. C.Məmmədquluzadə.
Полностью »DİLBİR [Xudayar bəy Vəliquluya:] Mən elə güman edirəm ki, anannan dilbirsən (C.Məmmədquluzadə); HƏMZƏBAN (məc., kl.əd.) Gül ilə həmzəban olubdu bülbül
Полностью »...zərf [fars.] köhn. Qeyridüzgün; zor, ağır, çətin. Zeynəbə Xudayar bəyin iri burnuna və kifir sifətinə baxıb, ona ər demək nagüvara və naxoş görünürdü
Полностью »...qaraltmağa dəyərmi? (Anar); TÜNBƏTÜN İzzət: Dedən tünbətün düşsün Xudayar bəy! (C.Məmmədquluzadə).
Полностью »...E.Sultanov. Xülaseyi-kəlam, camaat bir vaxt gözünü açdı, gördü ki, Xudayar bəy katdadı ki, katdadı. C.Məmmədquluzadə.
Полностью »[ər.] : dəqqülbab etmək (eləmək) – qapını döymək, taqqıldatmaq. [Xudayar bəy] qəndi vurdu qoltuğuna, bir öskürüb [qapını] dəqqülbab elədi. C.Məmmədqul
Полностью »...dəfə eşitdiyi söz həmişəlik hafizəsində qalırdı (S.Rəhman); [Kamran:] Xudayar xan həmişə tək gəlib-gedər. Bu dəfə o, fərasətsiz oğlu Firidun xanı da
Полностью »...gəlibgetməyin; Əzəlki çağını könlüm arzular. Q.Zakir. Çün səni əfv edib xudayi-cahan; Genə verdi əzəlki surətini. S.Ə.Şirvani.
Полностью »...axmaq, qan sızmaq. Əli qanamaq. Burnu qanamaq. Barmağı qanamaq. – Xudayar bəy ancaq indi başa düşdü ki, üzü bir neçə yerdən qanayıb. C.Məmmədquluzadə
Полностью »...kattanın zatı çıxmışdı. Aşıq Ələsgər. Bu [şəxs] Danabaş kəndinin kattası Xudayar bəydi. C.Məmmədquluzadə. ◊ Katta danışmaq – yekə-yekə danışmaq.
Полностью »...tikilmiş bir köynək vardı. M.İbrahimov. // Bu parçadan tikilmiş. Xudayar bəy karvansaranın qapısına yetişcək, içəridən bir alçaq, qədək arxalıqlı … k
Полностью »...pulu və s.-ni gizlincə götürüb mənimsəmək, aparmaq. [Odabaşı Xudayar bəyə:] …Yekə kişi, xalqın eşşəyini oğurlayıb gətirmisən, qatmısan mənim karvansa
Полностью »is. [ər.] Yaş. Xudayar bəyin ancaq otuz yeddi-otuz səkkiz sinni olar, artıq olmaz, bəlkə, əskik ola. C.Məmmədquluzadə. Gülsüm xalanın sinni əlli beşə
Полностью »...yavıq [Məhəmməd Həsən əmi] şəhəri o üzə-bu üzə dolandı ki, bəlkə Xudayar bəyi tapa. C.Məmmədquluzadə.
Полностью »...suyundan içdi və ağzını marçıldadıb, qaşqabağını turşudub üzünü tutdu Xudayar bəyə. C.Məmmədquluzadə. Tayqılça Kazım … iştahasından ağzını marçıldadı
Полностью »...Vəliqulu anası ilə sözə gəldi, çıxıb üz qoydu düz qayınatası Xudayar bəygilə. C.Məmmədquluzadə. Bir tərəfdən əri, o biri tərəfdən də qayınatası bütün
Полностью »...Yaxşı səsi, zil səsi; Amma çox maraqlıdır (Ə.Kərim); QAYIM (köhn.) Xudayar bəy qayım səslə cavab verdi (C.Məmmədquluzadə); UCA Müəzzin uca səslə azan
Полностью »