Böyük epidemiya. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Yeyin, sürətlə. 2. Kəsə, kəsəsinə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qara Pələng dağ deməyib, dərə deməyib başladı hər yerdə yolu qırdırmasına dəstələm
Yırtıcı quş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Ərəb Reyhanın adamları qırğı görmüş cücə kimi qaçıb dağıldılar
Qırğın, ölüm, çox sayda ölüm. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qırx nəfərdən ibarət abdallar. Prof. Bəşir Əhmədov “Etimologiya lüğəti”ndə R.Gülpınarın “İslamda təriqətlər və məzhəblər” kitabına istinadən yazır: Pe
Görkəm, təhər-töhür, görünüş, hal, əhval, tövr. Zöhrə xanım dayənin qırımını başa düşüb, başladı Tahir Mirzəni oyatmağa
Müqabil. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Müharibə, müharibədə bir-birini öldürmə, vuruşma. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qırx sayı, qırx. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: qırmanc. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Heyvanları sürərkən vurmaq üçün kiriş, dəri, ip və s.dən qayrılan uzun dəstəkli qamçı, şallaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bunu deyib Telli xanım at
Xidmətçi, nökər. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Azacıq. Nigar xanım o saat Pəri xanımın çarqatına bircə qırnıq sürmə çəkdi. (“Qurbani”)
Diksinmək, qımıldanmaq, yerindən tərpənmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qoca Alı atın qabaq ayaqlarının üylərini bərk sıxdı, at nə diksindi, nə qırp
Bax: qısqın. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
1. Tələsdirmə, qısnama, qısnağa salma. 2. Hədə-qorxu, hədələmə, sıxışdırma. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İlxıçılar qısqını bərk görüb təslim oldular
Təkidlə israr etmək, bərk qısqı gəlmək, sıxışdırmaq, dirənmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Odu ki onu bir də sınamaq üçün belə qısnayırdı
Güvənmək, fəxr etmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Burmaq, qıvrım etmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Çəpəki. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Kənar, qıraq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Ələ keçsə hər ikimizin qulaqları gərinəcək, ağzımızın qıyası soyulacaq
Kənar, sahil. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: qıya. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Əgər azıb bir də yolumun üstünə çıxsan kəsəcəm qulaqlarını, soyacam ağzının qıyını
Çəkik, qıyılmış. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qızmaq feilindən; gənc, dəliqanlı, oğlan uşağı; uşaq, qız uşağı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Odla qızmış, qızğın. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Dastanlarda həm qiymətli metal, həm də qırmızı rəng mənasında işlənir. İsfahandan gələ qızıl almalar, Yaxşı olur yar yanına gəlmələr, İpək dəstərxanla
Qiymətli metal. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğluyam öz elimdə, Qızıl bazmandlar qolumda, Dəlilər sağü solumda, Bu günümdə tez olaydı
Şah İsmayıl Səfəvi dövründə qoşunun adı və bu qoşunun döyüşçüsü (döyüşçülər başlarına qırmızı bağladıqlarına görə belə adlanırdı)
Zoğal ağa. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Ov üçün istifadə edilən alıcı quş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dastanda təşbeh kimi işlənir. Qırat ilə Dürat qızılquş kimi süzüb, sıldırım qayaların
Əsirgəmək, heyfi gəlmək, verməyə əli gəlməmək, bir şeyi başqasına çox görmək, müzayiqə etmək, xəsislik etmək
Xəlvəti hərəkət etmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Müsəlman Şərqində hökmdarlara verilən ünvanlardan biri və onlara müraciət ifadəsi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bu, qibleyi-aləm padşahın hökmüdü
Bax: qılaf. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Bax: qılman.
Bax: qılman. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Bax: qeylü-qal.
Bax: qiyamət. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
1. Məhşər günü. 2. Müsibət, fəlakət, bəla. 3. Gurultu, patıltı, səs-küy, mərəkə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İki bəylər bir arada durmasın, Aşığı a
Tikə-tikə, xırda-xırda. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Şah Abbas Almas xanla Bəhram xanı dəlilərə verdi
Qol və qıç, əl-ayaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Məhbub xanım onun bir şəsti-bəstinə baxdı, bir boy-buxununa baxdı, bir qol-bacağına baxdı; ürəyində
Bax: qulac.
Bax: qulac. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Atın yəhərini bərkidən qayış. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qolbaq, bazubənd.
Çidarlamaq, bağlamaq, kəndirləmək. Abbas keyf çadırının qapısında atdan düşüb atını qolbənd elədi. Girdi çadıra
Qədim zamanlarda müharibələrdə qola taxılan dəmir və ya poladdan xüsusi şəkildə hazırlanmış geyim, ümumiyyətlə, qolu zərbədən qorumaq üçün ona keçiril
1. Qoymaq. 2. Buraxmaq, tərk etmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)